ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๗ ภาษาบาลีอักษรไทย ชา.อ.๓ ทุกนิปาตวณฺณนา

                       ๘ ราธชาตกํ
     ปวาสา อาคโต ตาตาติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต เอกํ
อุกฺกณฺฐิตภิกฺขุํ อารพฺภ กเถสิ ฯ
     โส กิร สตฺถารา สจฺจํ กิร ภิกฺขุ อุกฺกณฺฐิโตติ ปุฏฺโฐ สจฺจํ
ภนฺเตติ วตฺวา กึการณาติ วุตฺเต เอกํ อลงฺกตอิตฺถึ ทิสฺวา
กิเลสวเสนาติ อาห ฯ อถ นํ สตฺถา มาตุคาโม นาม ภิกฺขุ น สกฺกา
รกฺขิตุํ, ปุพฺเพปิ โทวาริเก ฐเปตฺวา รกฺขนฺตาปิ รกฺขิตุํ นาสกฺขึสุ,
กินฺเต อิตฺถิยา, ลทฺธาปิ รกฺขิตุํ น สกฺกาติ วตฺวา อตีตํ อาหริ ฯ
     อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต
สุกโยนิยํ นิพฺพตฺติ ฯ ราโธติสฺส นามํ ฯ กนิฏฺฐภาตา ปนสฺส
โปฏฺฐปาโท นาม ฯ เต อุโภปิ ตรุณกาเล เยว เอโก ลุทฺทโก คเหตฺวา
พาราณสิยํ อญฺญตรสฺส พฺราหฺมณสฺส อทาสิ ฯ พฺราหฺมโณ เต
ปุตฺตฏฺฐาเน ฐเปตฺวา ปฏิชคฺคิ ฯ พฺราหฺมณสฺส ปน พฺราหฺมณี
อรกฺขิกา ทุสฺสีลา ฯ โส โวหารกรณตฺถาย คจฺฉนฺโต เต สุกโปตเก
อามนฺเตตฺวา ตาตา อหํ โวหารตฺถาย คจฺฉามิ, กาเล วา วิกาเล วา
ตุมฺหากํ มาตุกรณกมฺมํ โอโลเกยฺยาถ อญฺญสฺส ปุริสสฺส คมนภาวํ
วา อคมนภาวํ ๑- วา ชาเนยฺยาถาติ พฺราหฺมณึ สุกโปตเก
ปฏิจฺฉาเทตฺวา อคมาสิ ฯ สา ตสฺส นิกฺขนฺตกาลโต ปฏฺฐาย อนาจารํ
จริ ฯ รตฺติมฺปิ ทิวาปิ อาคจฺฉนฺตานญฺจ คจฺฉนฺตานญฺจ ปมาณํ
นตฺถิ ฯ ตํ ทิสฺวา โปฏฺฐปาโท ราธํ ปุจฺฉิ พฺราหฺมโณ อิมํ พฺราหฺมณึ
อมฺหากํ นิยฺยาเทตฺวา คโต, อยญฺจ ปาปกมฺมํ กโรติ, วทามิ นนฺติ ฯ
ราโธ มา วทีติ อาห ฯ โส ตสฺส วจนํ อคเหตฺวา อมฺม กึการณา
ปาปกมฺมํ กโรสีติ อาห ฯ สา ตํ มาเรตุกามา หุตฺวา ตาต ตฺวํ
นาม มยฺหํ ปุตฺโต, อิโต ปฏฺฐาย น กริสฺสามิ, เอหิ ตาว ตาตาติ
ปิยายฺมานา วิย ปกฺโกสิตฺวา อาคตํ คเหตฺวา ตฺวํ มํ วทสิ, อตฺตโน
ปมาณํ น ชานาสีติ คีวํ ปริวตฺเตตฺวา มาเรตฺวา อุทฺธนนฺตเรสุ
@เชิงอรรถ:  อาคมนภาวนฺติปิ ฯ
นิกฺขิปิ ๑- ฯ พฺราหฺมโณ อาคนฺตฺวา วิสฺสมิตฺวา โพธิสตฺตํ กึ ตาต ราธ
มาตา เต อนาจารํ กโรติ น กโรตีติ ปุจฺฉนฺโต ปฐมํ คาถมาห
           ปวาสา อาคโต ตาต       อิทานิ น จิราคโต,
           กจฺจิ นุ ตาต เต มาตา     น อญฺญมุปเสวตีติ ฯ
     ตสฺสตฺโถ อหํ ตาต ราธ ปวาสา อาคโต โส จมฺหิ อิทาเนว
อาคโต น จิราคโต, เตน ปวตฺตึ อชานนฺโต ตํ ปุจฺฉามิ กจฺจิ
นุ เต ตาต มาตา อญฺญํ ปุริสํ น อุปเสวตีติ ฯ
     ราโธ ตาต ปณฺฑิตา นาม ภูตํ วา อภูตํ วา อนิยฺยานิกนฺนาม
น กเถนฺตีติ ญาเปนฺโต ทุติยํ คาถมาห
           น โข ปเนตํ สุภณํ         คิรํ สจฺจูปสญฺหิตํ,
           สเยถ โปฏฺฐปาโทว        มุมฺมเร อุปกูสิโตติ ฯ
     ตตฺถ คิรนฺติ วจนํ ฯ วจนํ หิ ยถา อิทานิ คิรา เอวํ
ตถา คิรนฺติ วุจฺจติ ฯ โส สุกโปตโก ลิงฺคํ อนาทยิตฺวา
เอวมาห ฯ อยํ ปเนตฺถ อตฺโถ ตาต ปณฺฑิโต นาม สจฺจูปสญฺหิตํ
ยถาภูตตฺถยุตฺตสภาวํ วจนมฺปิ อนิยฺยานิกํ น สุภณํ อนิยฺยานิกญฺจ
สจฺจํ ภณนฺโต ฯ สเยถ โปฏฺฐปาโทว มุมฺมเร อุปกูสิโตติ ยถา
โปฏฺฐปาโท กุกฺกุเล ฌาโม สยติ เอวํ เสยฺยาติ ๒- ฯ อุปกุฏฺฐิโตติปิ
ปาโฐ ฯ อยเมวตฺโถ ฯ
     สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา สจฺจานิ ปกาเสตฺวา ชาตกํ
สโมธาเนสิ ฯ สจฺจปริโยสาเน อุกฺกณฺฐิตภิกฺขุ โสตาปตฺติผเล
@เชิงอรรถ:  ปกฺขิปีติปิ ฯ   สเยยฺยาตีติปิ ฯ
ปติฏฺฐหิ ฯ ตทา โปฏฺฐปาโท อานนฺโท อโหสิ, ราโธ ปน
อหเมวาติ ฯ
                    ราธชาตกํ อฏฺฐมํ ฯ
                    ---------------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๗ หน้า ๑๗๕-๑๗๘. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=37&A=3478&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=37&A=3478&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=245              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=1462              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=1444              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=1444              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]