บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๓๗

หน้าที่ ๒๐๑.

๕ คงฺเคยฺยชาตกํ โสภนฺติ มจฺฉา คงฺเคยฺยาติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต เทฺว สหายเก ภิกฺขู อารพฺภ กเถสิ ฯ เต กิร เทฺว สาวตฺถิวาสิโน กุลปุตฺตา สาสเน ปพฺพชิตฺวา อสุภภาวนํ อนุยุญฺชิตฺวา รูปปสํสกา หุตฺวา รูปํ อุปลาเปนฺตา วิจรึสุ ฯ เต เอกทิวสํ ตฺวํ โสภสิ, อหํ โสภามีติ รูปํ นิสฺสาย อุปฺปนฺนวิวาทา อวิทูเร นิสินฺนํ เอกํ มหลฺลกตฺเถรํ ทิสฺวา เอโส อมฺหากํ โสภณภาวํ วา อโสภณภาวํ วา ชานิสฺสตีติ ตํ อุปสงกมิตฺวา ภนฺเต โก อมฺเหสุ โสภโณติ ปุจฺฉึสุ ฯ โส ตุมฺเหหิ อหเมว โสภณตโรติ อาห ฯ ทหรา อยํ มหลฺลโก อมฺเหหิ ปุจฺฉิตํ อกเถตฺวา อปุจฺฉิตํ กเถสีติ ตํ ปริภาสิตฺวา ปกฺกมึสุ ฯ สา เตสํ กิริยา ภิกฺขุสงฺเฆ ปากฏา ชาตา ฯ อเถกทิวสํ ภิกฺขู ธมฺมสภายํ กถํ สมุฏฺฐาเปสุํ อาวุโส มหลฺลกตฺเถโร กิร เทฺว เต รูปนิสฺสิตเก ทหเร ลชฺชาเปสีติ ฯ สตฺถา อาคนฺตฺวา กายนุตฺถ ภิกฺขเว เอตรหิ กถาย สนฺนิสินฺนาติ ปุจฺฉิตฺวา อิมาย นามาติ วุตฺเต น ภิกฺขเว อิเม เทฺว ทหรา อิทาเนว รูปปสํสกา, ปุพฺเพเปเต รูปเมว อุปลาเปนฺตา วิจรึสูติ วตฺวา อตีตํ อาหริ ฯ อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต คงฺคาตีเร รุกฺขเทวตา อโหสิ ฯ ตทา คงฺคายมุนานํ สมาคมฏฺฐาเน

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๐๒.

คงฺเคยฺโย จ ยมุเนยฺโย จ เทฺว มจฺฉา อหํ โสภามิ, ตฺวํ น โสภสีติ รูปํ นิสฺสาย วิวทมานา อวิทูเร คงฺคาย ตโต กจฺฉปํ นิสินฺนํ ทิสฺวา เอโส อมฺหากํ โสภณภาวํ วา อโสภณภาวํ วา ชานิสฺสตีติ ตํ อุปสงฺกมิตฺวา กินฺนุ โข สมฺม กจฺฉป คงฺเคยฺโย โสภติ อุทาหุ ยมุเนยฺโยติ ปุจฺฉึสุ ฯ กจฺฉโป คงฺเคยฺโยปิ โสภติ ยมุเนยฺโยปิ, ตุมฺเหหิ ปน ทฺวีหิปิ อหเมว อติเรกตรํ โสภามีติ อมมตฺถํ ปกาเสนฺโต ปฐมํ คาถมาห โสภนฺติ มจฺฉา คงฺเคยฺยา, อโถ โสภนฺติ ยามุนา, จตุปฺปทายํ ปุริโส นิโคฺรธปริมณฺฑโล อีสกายตคีโว ^๑- จ สพฺเพ ว อติโรจตีติ ฯ ตตฺถ จตุปฺปทายนฺติ จตุปฺปโท อยํ ปุริโสติ อตฺตานํ สนฺธาย วทติ ฯ นิโคฺรธปริมณฺฑโลติ สุชาโต นิโคฺรโธ วิย ปริมณฺฑโล ฯ อีสกายตคีโวติ รถีสา วิย อายตคีโว ฯ สพฺเพ ว อติโรจตีติ เอวํ สณฺฐานสมฺปนฺโน กจฺฉโป สพฺเพ ว อติโรจติ อหเมว สพฺเพ ตุมฺเห อติกฺกมิตฺวา โสภามีติ วทตีติ อตฺโถ ฯ มจฺฉา ตสฺส กถํ สุตฺวา อมฺโภ ปาปกจฺฉป อมฺเหหิ ปุจฺฉิตํ อกเถตฺวา อญฺญเมว กเถสีติ วตฺวา ทุติยํ คาถมาห ยํ ปุจฺฉิโต น ตํ อกฺขา, อญฺญํ อกฺขาติ ปุจฺฉิโต, อตฺตปฺปสํสโก โปโส นายํ อสฺมาก รุจฺจตีติ ฯ ตตฺถ อตฺตปฺปสํสโกติ อตฺตานํ ปสํสนสีโล อตฺตุกฺกํสโก @เชิงอรรถ: ^๑ พฺยสมายตคีโวติปิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๐๓.

โปโส ฯ นายํ อสฺมาก รุจฺจตีติ อยํ ปาปกจฺฉโป อมฺหากํ น รุจฺจติ น ขมตีติ อตฺโถ ฯ กจฺฉปสฺส อุปริ อุทกํ ขิปิตฺวา สกฏฺฐานเมว อคมํสุ ฯ สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ฯ ตทา เทฺว มจฺฉา เทฺว ทหรภิกฺขู อเหสุํ, กจฺฉโป มหลฺลโก, อิมสฺส ปน การณสฺส ปจฺจกฺขการิกา คงฺคาตีเร นิพฺพตฺตรุกฺขเทวตา ปน อหเมวาติ ฯ คงฺเคยฺยชาตกํ ปญฺจมํ ฯ --------

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๗ หน้า ๒๐๑-๒๐๓. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=37&A=3965&modeTY=2&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=37&A=3965&modeTY=2&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=259 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=1536 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=1519 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=1519 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27