บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๓๗

๑๐ กนฺทคลกชาตกํ อมฺโภ โก นามยํ รุกฺโขติ อิทํ สตฺถา เวฬุวเน วิหรนฺโต สุคตาลยํ อารพฺภ กเถสิ ฯ ตทา หิ สตฺถา เทวทตฺโต สุคตาลยํ อกาสีติ สุตฺวา น ภิกฺขเว อิทาเนว เทวทตฺโต มยฺหํ อนุกโรนฺโต วินาสํ ปตฺโต ปุพฺเพปิ ปาปุณิ เยวาติ วตฺวา อตีตํ อาหริ ฯ อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต หิมวนฺตปฺปเทเส รุกฺขโกฏฺฏกสกุณโยนิยํ นิพฺพตฺติ ฯ ขทิรวเน โคจรํ คณฺหิ ฯ ขทิรวนิโยติสฺส นามํ อโหสิ ฯ ตสฺเสโก กนฺทคลโก นาม สหาโย อโหสิ ฯ โส ปาตลิภทฺทกวเน โคจรํ คณฺหติ ฯ โส เอกทิวสํ ขทิรวนิยสฺส สนฺติกํ อคมาสิ ฯ ขทิรวนิโย สหาโย เม อาคโตติ กนฺทคลกํ คเหตฺวา ขทิรวนํ ปวิสิตฺวา ขทิรขนฺธํ ตุณฺเฑน ปหริตฺวา รุกฺขโต ปาณเก นีหริตฺวา อทาสิ ฯ กนฺทคลโก ทินฺนทินฺเน มธุรปูเว วิย ฉินฺทิตฺวา ขาทิ ฯ ตสฺส ขาทนฺตสฺเสว มาโน อุปฺปชฺชิ อยมฺปิ รุกฺขโกฏฺฏกโยนิยํ นิพฺพตฺโต อหมฺปิ, กึ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๑๖.

เม เอเตน ทินฺนโคจเรน, สยเมว ขทิรวเน โคจรํ คณฺหิสฺสามีติ ฯ โส ขทิรวนิยํ อาห สมฺม มา ตฺวํ ทุกฺขํ อนุภวิ, อหเมว ขทิรวเน โคจรํ คณฺหิสฺสามีติ ฯ อถ นํ โส อาห ตฺวํ สมฺม สิมฺพลิปาตลิ- ภทฺทกาทิวเน นิสฺสาเร โคจรคหเณน สํวฑฺฒิโต, ขทิรา นาม ชาตสารา ถทฺธา, มา เต เอตํ รุจฺจตีติ ฯ กนฺทคลโก กินฺทานาหํ น รุกฺขโกฏฺฏกโยนิยํ นิพฺพตฺโตติ ตสฺเสว วจนํ อนาทยิตฺวา เวเคน คนฺตฺวา ขทิรรุกฺขํ ตุณฺเฑน ปหริ ฯ ตาวเทวสฺส ตุณฺฑํ ภิชฺชิ, อกฺขีนิ นิกฺขมนาการปฺปตฺตานิ ชาตานิ, สีสํ ผลิตํ ฯ โส รุกฺขคฺเค ปติฏฺฐาตุํ อสกฺโกนฺโต ภูมิยํ ปติตฺวา ปฐมํ คาถมาห อมฺโภ โก นามยํ รุกฺโข สินฺนปตฺโต สกณฺฏโก, ยตฺถ เอกปฺปหาเรน อุตฺตมงฺคํ วิสาฏิตนฺติ ฯ ตตฺถ อมฺโภ โก นามยํ รุกฺโขติ โภ ขทิรวนิย โก นาม อยํ รุกฺโขติ ฯ โก นาม โสติปิ ปาโฐ ฯ สินฺนปตฺโตติ สุขุมปตฺโต ฯ ยตฺถ เอกปฺปหาเรนาติ ยสฺมึ รุกฺเข เอเกเนว ปหาเรน ฯ อุตฺตมงฺคํ วิสาฏิตนฺติ สีสํ ภินฺนํ, น เกวลญฺจ สีสํ, ตุณฺฑมฺปิ ภินฺนํ ฯ โส เวทนาปฺปตฺตตาย ขทิรรุกฺขํ กินฺนุ โข นาเมโสติ ชานิตุํ อสกฺโกนฺโต เวทนาปฺปตฺโต หุตฺวา อิมาย คาถาย วิปฺปลปิ ฯ ตสฺส ตํ วจนํ สุตฺวา ขทิรวนิโย ทุติยํ คาถมาห อจาริ วตายํ วิตุทํ วนานิ กฏฺฐงฺครุกฺเขสุ อสารเกสุ,

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๑๗.

อถาสทา ขทิรํ ชาตสารํ ยตฺถพฺภิทา ครุโฬ อุตฺตมงฺคนฺติ ฯ ตตฺถ อจาริ วตายนฺติ อจาริ วต อยํ ฯ วิตุทํ วนานีติ นิสฺสารานิ สิมฺพลิปาตลิภทฺทกวนาทีนิ วิตุทนฺโต วิชฺฌนฺโต ฯ กฏฺฐงฺครุกฺเขสูติ วนกฏฺฐโกฏฺฐาเสสุ ฯ อสารเกสูติ นิสฺสาเรสุ ปาตลิภทฺทกสิมฺพลิอาทีสุ ฯ อถาสทา ขทิรํ ชาตสารนฺติ อถ โข โปตกกาลโต ปฏฺฐาย ชาตสารํ ขทิรํ อาสทํ สมฺปาปุณิ ฯ ยตฺถพฺภิทา ครุโฬ อุตฺตมงฺคนฺติ ยตฺถพฺภิทาติ ยสฺมึ ขทิเร อภินฺทิ ปทาลยิ ฯ ครุโฬติ สกุโณ, ^๑- สพฺพสกุณานํ เหตํ สคารวสมฺปติสฺสวจนํ ^๒- ฯ อิติ นํ ขทิรวนิโย โภ กนฺทคลก ยตฺถ ตฺวํ อุตฺตมงฺคํ อภินฺทิ, ขทิโร นาเมส สารรุกฺโขติ อาห ฯ โส ตตฺเถว ชีวิตกฺขยํ ปาปุณิ ฯ สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ฯ ตทา กนฺทคลโก เทวทตฺโต อโหสิ, ขทิรวนิโย ปน อหเมวาติ ฯ กนฺทคลกชาตกํ ทสมํ ฯ นตํทฬฺหวคฺโค ฉฏฺโฐ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ สกุเณสูติปิ ฯ ^๒ สคารวสปฺปติสฺสวจนนฺติปิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๑๘.

@เชิงอรรถ: @*** หน้านี้ไม่มีข้อมูล ***

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๗ หน้า ๒๑๕-๒๑๘. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=37&A=4257&modeTY=2&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=37&A=4257&modeTY=2&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=269 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=1572 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=1558 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=1558 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27