บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๓๗

หน้าที่ ๓๔๓.

๔ วิคติจฺฉชาตกํ ยํ ปสฺสติ น ตํ อิจฺฉตีติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต เอกํ ปลายิปริพฺพาชกํ อารพฺภ กเถสิ ฯ โส กิร สกลชมฺพุทีเป ปฏิวาทํ อลภิตฺวา สาวตฺถึ อาคนฺตฺวา โก มยา สทฺธึ วาทํ กาตุํ สมตฺโถติ ปุจฺฉิตฺวา สมฺมาสมฺพุทฺโธติ สุตฺวา มหาชนปริวุโต เชตวนํ คนฺตฺวา ภควนฺตํ จตุปริสมชฺเฌ ธมฺมํ เทเสนฺตํ ปญฺหํ ปุจฺฉิ ฯ อถสฺส สตฺถา ตํ วิสฺสชฺเชตฺวา เอกํ นาม กินฺติ ปญฺหํ ปุจฺฉิ ฯ โส ตํ กเถตุํ อสกฺโกนฺโต อุฏฺฐาย ปลายิ ฯ นิสินฺนปริสา เอกปเทเนว โว ภนฺเต ปริพฺพาชโก นิคฺคหิโตติ อาหํสุ ฯ สตฺถา นาหํ อุปาสกา อิทาเนว ตํ เอกปเทเนว นิคฺคณฺหามิ, ปุพฺเพปิ นิคฺคณฺหามิ เยวาติ วตฺวา อตีตํ อาหริ ฯ อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต กาสิกรฏฺเฐ พฺราหฺมณกุเล นิพฺพตฺเตตฺวา วยปฺปตฺโต กาเม ปหาย อิสิปพฺพชฺชํ ปพฺพชิตฺวา ทีฆรตฺตํ หิมวนฺเต วสิ ฯ โส ปพฺพตา โอรุยฺห เอกํ นิคมคามํ นิสฺสาย คงฺคานิวตฺตเน ปณฺณสาลายํ วาสํ กปฺเปสิ ฯ อเถโก ปริพฺพาชโก สกลชมฺพุทีเป ปฏิวาทํ อลภิตฺวา ตํ นิคมคามํ ปตฺวา อตฺถิ นุ โข โกจิ มยา สทฺธึ วาทํ กาตุํ สมตฺโถติ ปุจฺฉิตฺวา อตฺถีติ โพธิสตฺตสฺส อานุภาวํ สุตฺวา มหาชนปริวุโต ตสฺส วสนฏฺฐานํ คนฺตฺวา ปฏิสนฺถารํ กตฺวา นิสีทิ ฯ อถ นํ โพธิสตฺโต วณฺณคนฺธปริภาวิตํ คงฺคาปานียํ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๔๔.

ปวิสฺสสีติ ปุจฺฉิ ฯ ปริพฺพาชโก วาเทน โอตฺถรนฺโต กา คงฺคา วาลุกาคงฺคา อุทกคงฺคา โอริมตีรคงฺคา ปาริมตีรคงฺคาติ อาห ฯ โพธิสตฺโต ตฺวํ ปน ปริพฺพาชก ฐเปตฺวา อุทกวาลุกํ โอริมตีรญฺจ ปาริมตีรญฺจ กหํ คงฺคํ ลภิสฺสสีติ อาห ฯ ปริพฺพาชโก อปฺปฏิภาโณ หุตฺวา อุฏฺฐาย ปลายิ ฯ ตสฺมึ ปลาเต โพธิสตฺโต สนฺนิสินฺนปริสาย ธมฺมํ เทเสนฺโต อิมา คาถา อโวจ ยํ ปสฺสติ น ตํ อิจฺฉติ, ยญฺจ น ปสฺสติ ตํ กิร อิจฺฉติ, มญฺญามิ จิรํ จริสฺสติ, น หิ ตํ ลจฺฉติ ยํ โส อิจฺฉติ ฯ ยํ ลภติ น เตน ตุสฺสติ, ยํ ปตฺเถติ, ลทฺธํ หีเฬติ, อิจฺฉา หิ อนนฺตโคจรา, วิคติจฺฉานํ นโม กโรมเสติ ฯ ตตฺถ ยํ ปสฺสตีติ ยํ อุทกาทึ ปสฺสติ ตํ คงฺคาติ น อิจฺฉติ ฯ ยญฺจ น ปสฺสตีติ ยญฺจ อุทกาทิวินิมฺมุตฺตํ คงฺคํ น ปสฺสติ, ตํ กิร อิจฺฉติ ฯ มญฺญามิ จิรํ จริสฺสตีติ อหํ เอวํ มญฺญามิ, อยํ ปริพฺพาชโก เอวรูปํ คงฺคํ ปริเยสนฺโต จิรํ จริสฺสติ, ยถา วา อุทกาทิวินิมฺมุตฺตํ คงฺคํ เอวํ รูปาทิวินิมฺมุตฺตํ อตฺตานมฺปิ ปริเยสนฺโต สํสาเร จิรํ จริสฺสติ ฯ น หิ ตํ ลจฺฉตีติ จิรํ จรนฺโตปิ ยํ ตํ เอวรูปํ คงฺคํ วา อตฺตานํ วา อิจฺฉติ ตํ น ลจฺฉติ ฯ ยํ ลภตีติ ยํ อุทกาทึ วา รูปาทึ วา ลภติ เตน น ตุสฺสติ ฯ ยํ ปตฺเถติ ลทฺธํ หีเฬตีติ เอวํ ลทฺเธน อตุสฺสนฺโต ยํ ยํ สมฺปตฺตึ ปตฺเถติ ตํ ตํ ลภิตฺวา กึ เอตายาติ หีเฬติ อวมญฺญติ ฯ อิจฺฉา หิ อนนฺตโคราติ ยสฺมา ลทฺธํ ลทฺธํ หีเฬตฺวา อญฺญํ อญฺญํ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๔๕.

อารมฺมณํ อิจฺฉนโต อยํ อิจฺฉา นาม ตณฺหา อนนฺตโคจรา ฯ วิคติจฺฉานํ นโม กโรมเสติ ตสฺมา เย วิคติจฺฉา พุทฺธาทโย เตสํ มยํ นมการํ กโรมาติ ฯ สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ฯ ตทา ปริพฺพาชโก เอตรหิ ปริพฺพาชโก อโหสิ, ตาปโส ปน อหเมวาติ ฯ วิคติจฺฉชาตกํ จตุตฺถํ ฯ ---------

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๗ หน้า ๓๔๓-๓๔๕. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=37&A=6779&modeTY=2&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=37&A=6779&modeTY=2&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=338 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=1911 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=1900 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=1900 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27