บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๓๘

ทูตชาตกํ ยสฺสตฺถา ทูรมายนฺตีติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต เอกํ โลลภิกฺขุํ อารพฺภ กเถสิ ฯ วตฺถุ นวกนิปาเต กากชาตเก อาวิภวิสฺสติ ฯ สตฺถา ปน ตํ ภิกฺขุํ อามนฺเตตฺวา นโข ภิกฺขุ อิทาเนว ปุพฺเพปิ ตฺวํ โลโล โลลฺยการเณน ปน อสินา สีสจฺเฉทํ ลภสีติ วตฺวา อตีตํ อาหริ ฯ อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต ตสฺส ปุตฺโต หุตฺวา วยปฺปตฺโต ตกฺกสิลายํ สพฺพสิปฺปานิ อุคฺคณฺหิตฺวา ปิตุ อจฺจเยน รชฺเช ปติฏฺฐาย โภชนสุทฺธิโก อโหสิ ฯ เตนสฺส โภชนสุทฺธิกราชาเตฺวว นามํ ชาตํ ฯ โส กิร ตถารูเป วิธาเน ฐตฺวา ตํ ภตฺตํ ภุญฺชติ ยโต ตสฺส เอกิสฺสา ภตฺตปาฏิยา สตสหสฺสคฺฆวโย โหติ ฯ ภุญฺชนฺโต ปน อนฺโตเคเห น ภุญฺชติ อตฺตโน โภชนวิธานํ โอโลเกนฺตํ มหาชนํ ปุญฺญานิ กาเรตุกามตาย ราชทฺวาเร

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๘.

รตนมณฺฑปํ การาเปตฺวา โภชนเวลาย ตํ อลงฺการาเปตฺวา กาญฺจนมเย สมุสฺสิตเสตจฺฉตฺเต ราชปลฺลงฺเก นิสีทิตฺวา ขตฺติยกญฺญาหิ ปริวุโต สตสหสฺสคฺฆนิกาย สุวณฺณปาติยา สตสหสฺสคฺฆนิกรสโภชนํ ภุญฺชติ ฯ อเถโก โลลปุริโส ตสฺส โภชนวิธานํ โอโลเกตฺวา ตํ โภชนํ ภุญฺชิตุกาโม หุตฺวา ปิปาสํ สนฺธาเรตุํ อสกฺโกนฺโต อตฺเถโก อุปาโยติ ทฬฺหํ นิวาเสตฺวา หตฺถํ อุกฺขิปตฺวา โภ อหํ ทูโตติ อุจฺจาสทฺทํ กโรนฺโต ราชานํ อุปสงฺกมิ ฯ เตน จ สมเยน ตสฺมึ ชนปเท ทูโตมฺหีติ วทนฺเต น นิวาเรนฺติ ตสฺมา มหาชโน ทฺวิธา ภินฺทิตฺวา โอกาสํ อทาสิ ฯ โส เวเคน คนฺตฺวา รญฺโญ สุวณฺณปาติโต เอกํ ภตฺตปิณฺฑํ คเหตฺวา มุเข ปกฺขิปิ ฯ อถสฺส สีสํ ฉินฺทิสฺสามีติ อสิคฺคาโห อสึ อพฺพาเหสิ ฯ ราชา มา ปหรีติ นิวาเรตฺวา มา ภายิ ภุญฺชสฺสูติ หตฺถํ โธวิตฺวา นิสีทิ ฯ โภชนปริโยสาเน จสฺส อตฺตโน ปิวนปานียญฺเจว ตมฺพุลญฺจ ทาเปตฺวา ราชา โภ ปุริส ตฺวํ ทูโตมฺหีติ วเทสิ กสฺส ทูโตสีติ ปุจฺฉิ ฯ มหาราช อหํ ตณฺหาทูโต ตณฺหา มํ ทูตํ กตฺวา อาณาเปตฺวา ตฺวํ คจฺฉาหีติ เปเสสีติ วตฺวา ปุริมา เทฺว คาถา อโวจ ยสฺสตฺถา ทูรมายนฺติ อมิตฺตมปิ ยาจิตุํ ตสฺสูทรสฺสหํ ทูโต มา เม กุชฺฌ รเถสภ ยสฺส ทิวา จ รตฺโต จ วสมายนฺติ มาณวา ตสฺสูทรสฺสหํ ทูโต มา เม กุชฺฌ รเถสภาติ ฯ ตตฺถ ยสฺสตฺถา ทูรมายนฺตีติ ยสฺสตฺถาย อิเม สตฺตา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๙.

ตณฺหาวสิกา หุตฺวา ทูรมฺปิ คจฺฉนฺติ ฯ รเถสภาติ รถโยธเชฏฺฐก ฯ ราชา ตสฺส วจนํ สุตฺวา สจฺจเมตํ อิเม สตฺตา อุทรทูตา ตณฺหาวเสน วิจรนฺติ ตณฺหา จ อิเม สตฺเต วิจาเรติ ยาว มนาปํ วต อิมินา กถิตนฺติ ตสฺส ปุริสสฺส ตุสิตฺวา ตติยํ คาถมาห ททามิ เต พฺราหฺมณ โรหิณีนํ ควํ สหสฺสํ สห ปุงฺคเวน ทูโต หิ ทูตสฺส กถํ น ทชฺชํ มยมฺปิ ตสฺเสว ภวาม ทูตาติ ฯ ตตฺถ พฺราหฺมณาติ อาลปนมตฺตเมตํ ฯ โรหิณีนนฺติ รตฺตวณฺณานํ ฯ สห ปุงฺคเวนาติ ยูถปริณายเกน อุปทฺทวรกฺขเกน อุสเภน สทฺธึ ฯ มยมฺปีติ อหญฺจ อวเสสา จ สพฺพสตฺตา ตสฺเสว อุทรสฺส ทูตา ภวาม ตสฺมา อหํ อุทรทูโต สมาโน อุทรทูตสฺส ตุยฺหํ กสฺมา น ทชฺชนฺติ ฯ เอวญฺจ ปน วตฺวา อิมินา จ ตุมฺหาทิเสน ปุริเสน อสฺสุตปุพฺพํ การณํ สาวิตนฺติ ตุฏฺฐจิตฺโต ตสฺส มหนฺตํ ยสํ อทาสิ ฯ สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา สจฺจานิ ปกาเสตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ฯ สจฺจปริโยสาเน โลลภิกฺขุ อนาคามิผเล ปติฏฺฐหิ ฯ พหู โสตาปนฺนาทโย อเหสุํ ฯ ตทา โลลปุริโส เอตรหิ โลลภิกฺขุ ฯ โภชนสุทฺธิกราชา ปน อหเมวาติ ฯ ทูตชาตกํ ทสมํ ฯ สงฺกปฺปวคฺโค ปฐโม ฯ

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๘ หน้า ๕๗-๕๙. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=38&A=1182&modeTY=2&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=38&A=1182&modeTY=2&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=379 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=2090 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=2078 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=2078 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27