อรรถกถาเล่มที่ ๓๘ ภาษาบาลีอักษรไทย
 ชา.อ.๔ ติก-ปญฺจกนิปาต

                       ขุรปฺปชาตกํ
     ทิสฺวา ขุรปฺเปติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต เอกํ โอสฏฺฐวิริยํ
ภิกฺขุํ อารพฺภ กเถสิ ฯ
     ตํ หิ สตฺถา ธมฺมสภายํ อานีตํ สจฺจํ กิร ตฺวํ โอสฏฺฐวิริโยติ
วตฺวา สจฺจํ ภนฺเตติ วุตฺเต ภิกฺขุ กสฺมา ตฺวํ เอวํ นิยฺยานิเก
สาสเน ปพฺพชิตฺวา วิริยํ โอสชฺชิ โปราณกปณฺฑิตา อนิยฺยานิกฏฺฐาเนปิ
วิริยํ น โอสชฺเชนฺตีติ วตฺวา อตีตํ อาหริ ฯ
     อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต
เอกสฺมึ อฏวีอารกฺขิกกุเล นิพฺพตฺติตฺวา วยปฺปตฺโต ปญฺจปุริสสตปริวาโร
อฏวีอารกฺขิเกสุ สพฺพเชฏฺฐโก หุตฺวา อฏวีมุเข เอกสฺมึ
คาเม วาสํ กปฺเปสิ ฯ โส ปน ภตึ คเหตฺวา มนุสฺเส อฏวึ
อติกฺกาเมติ ฯ อเถกสฺมึ ทิวเส พาราณเสโก ๑- สตฺถวาหปุตฺโต
ปญฺจหิ สกฏสเตหิ ตํ คามํ ปตฺวา ตํ ปกฺโกสาเปตฺวา สมฺม
สหสฺสํ คเหตฺวา มํ อฏวึ อติกฺกาเมหีติ อาห ฯ โส สาธูติ
สมฺปฏิจฺฉิตฺวา ตสฺส หตฺถโต สหสฺสํ คณฺหิ ภตึ คณฺหนฺโตเยว
ตสฺส ชีวิตํ ปริจฺจชิ ฯ โส ตํ อาทาย อฏวึ ปาวิสิ ฯ
อฏวีมชฺเฌ ปญฺจสตา โจรา อุฏฺฐหึสุ ฯ โจเร ทิสฺวาว เสสปุริสา
อุเรน นิปชฺชึสุ ฯ อารกฺขิกเชฏฺฐโก เอโกว นทนฺโต วคฺคนฺโต ปหริตฺวา
ปญฺจสตโจเร ปลาเปตฺวา สตฺถวาหปุตฺตํ โสตฺถินา กนฺตารํ ตาเรสิ ฯ
สตฺถวาหปุตฺโต ปน ปรกนฺตาเร สตฺถํ นิเวเสตฺวา อารกฺขิกเชฏฺฐกํ
นานคฺครสโภชนํ โภเชตฺวา สยมฺปิ ภุตฺตปาตราโส สุขนิสินฺโน
เตน สทฺธึ สลฺลปนฺโต สมฺม ตถาทารุณานํ นาม โจรานํ
อาวุธานิ คเหตฺวา อวตฺถรณกาเล เกน นุโข การเณน
จิตฺตุตฺราสมตฺตมฺปิ น อุปฺปนฺนนฺติ ปุจฺฉนฺโต ปฐมํ คาถมาห
             ทิสฺวา ขุรปฺเป ธนุเวคนุณฺเณ ๒-
             ขคฺเค คหิเต ติกฺขิเณ เตลโธเต
             ตสฺมึ ภยสฺมึ มรเณ วิรุฬฺเห
             กสฺมา นุ เต นาหุ ฉมฺภิตตฺตนฺติ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ พาราณเสยฺยโก ฯ ๒ ธนุเวคนุนฺเน ฯ
     ตตฺถ ธนุเวคนุณฺเณติ ธนุเวเคน วิสฏฺเฐ ฯ ขคฺเค คหิเตติ
ถรุทนฺเต สุคฺคหิเต ขคฺเค ฯ มรเณ วิรุฬฺเหติ มรเณ ปจฺจุปฏฺฐิเต ฯ
กสฺมา นุ เต นาหติ เกน นุโข การเณน เต นาโหสิ ฯ ฉมฺภิตตฺตนฺติ
สรีรจลนํ ฯ
     ตํ สุตฺวา อารกฺขิกเชฏฺฐโก อิตรา เทฺว คาถา อภาสิ
             ทิสฺวา ขุรปฺเป ธนุเวคนุณฺเณ
             ขคฺเค คหิเต ติกฺขิเณ เตลโธเต
             ตสฺมึ ภยสฺมึ มรเณ วิรุฬฺเห
             เวทํ อลตฺถํ วิปุลํ อุฬารํ
             โส เวทชาโต อชฺฌภวึ อมิตฺเต
             ปุพฺเพว เม ชีวิตมาสิ จตฺตํ
             น หิ ชีวิเต อาลยํ กุพฺพมาโน
             สูโร กยิรา สูรกิจฺจํ กทาจีติ ฯ
     ตตฺถ เวทํ อลตฺถนฺติ ตุฏฺฐิญฺเจว โสมนสฺสญฺจ ปฏิลภึ ฯ
วิปุลนฺติ พหุํ ฯ อุฬารนฺติ อุตฺตมํ ฯ อชฺฌภวินฺติ ชีวิตํ ปริจฺจชิตฺวา
อภิภวึ ฯ ปุพฺเพว เม ชีวิตมาสิ จตฺตนฺติ มยา หิ ปุพฺเพว
ตว หตฺถโต ภตึ คณฺหนฺเตน ชีวิตํ จตฺตมาสิ ฯ น หิ ชีวิเต
อาลยํ กุพฺพมาโนติ ชีวิตสฺมึ สิเนหํ นิกนฺตึ กุรุมาโน สูโร
สูรกิจฺจํ กทาจิปิ น หิ กโรติ ฯ
     เอวํ โส ปรวเส วิสชฺชนฺเต ชีวิเต นิกนฺติยา วิสฏฺฐตฺตา
อตฺตโน สูรกิจฺจสฺส กตภาวํ ญาเปตฺวา สตฺถวาหปุตฺตํ อุยฺโยเชตฺวา
สกคามเมว ปจฺจาคนฺตฺวา ทานาทีนิ ปุญฺญานิ กตฺวา ยถากมฺมํ
คโต ฯ
       สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา สจฺจานิ ปกาเสตฺวา ชาตกํ
สโมธาเนสิ ฯ สจฺจปริโยสาเน โอสฏฺฐวิริโย ภิกฺขุ อรหตฺเต
ปติฏฺฐหิ ฯ ตทา อารกฺขิกเชฏฺฐโก ปน อหเมวาติ ฯ
                     ขุรปฺปชาตกํ ปญฺจมํ
                        -------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๘ หน้า ๗๗-๘๐.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=38&A=1608&modeTY=2
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=38&A=1608&modeTY=2
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=394
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=2158
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=2135
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=2135
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗
http://84000.org/tipitaka/read/?index_27