ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๘ ภาษาบาลีอักษรไทย ชา.อ.๔ ติก-ปญฺจกนิปาต

                       พฺยคฺฆชาตกํ
     เยน มิตฺเตน สํสคฺคาติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต โกกาลิกํ
อารพฺภ กเถสิ ฯ โกกาลิกวตฺถุ เตรสนิปาเต ตกฺการิยชาตเก
อาวิภวิสฺสติ ฯ
     โกกาลิโก ปน สารีปุตฺตโมคฺคลฺลาเน คเหตฺวา อาคมิสฺสามีติ
กาสิกรฏฺฐโต เชตวนํ อาคนฺตฺวา สตฺถารํ วนฺทิตฺวา เถเร อุปสงฺกมิตฺวา
อาวุโส รฏฺฐวาสิโน มนุสฺสา ตุมฺเห ปกฺโกสนฺติ เอถ
คจฺฉามาติ อาห ฯ คจฺฉ ตฺวํ อาวุโส มยํ น คจฺฉามาติ ฯ โส
เถเรหิ ปฏิกฺขิตฺโต สยเมว อคมาสิ ฯ อถ ภิกฺขู ธมฺมสภายํ
กถํ สมุฏฺฐาเปสุํ อาวุโส โกกาลิโก สารีปุตฺตโมคฺคลฺลาเนหิ สหาปิ
วินาปิ วตฺติตุํ น สกฺโกติ สํโยคมฺปิ น สหติ วิสํโยคมฺปิ น
สหตีติ ฯ สตฺถา อาคนฺตฺวา กายนุตฺถ ภิกฺขเว เอตรหิ กถาย
สนฺนิสินฺนาติ ปุจฺฉิตฺวา อิมาย นามาติ วุตฺเต น ภิกฺขเว อิทาเนว
ปุพฺเพปิ โกกาลิโก สารีปุตฺตโมคฺคลฺลาเนหิ เนว สห น วินา
วตฺติตุํ สกฺโกตีติ วตฺวา อตีตํ อาหริ ฯ
     อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต
อญฺญตรสฺมึ อรญฺญายตเน รุกฺขเทวตา หุตฺวา นิพฺพตฺติ ฯ ตสฺส
วิมานโต อวิทูเร อญฺญตรสฺมึ วนปฺปติเชฏฺฐเก อญฺญตรา รุกฺขเทวตา
หุตฺวา วสติ ฯ ตสฺมึ วนสณฺเฑ สีโห จ พฺยคฺโฆ จ วสนฺติ ฯ
เตสํ ภเยน น โกจิ ตตฺถ เขตฺตํ กสติ น รุกขํ ฉินฺทติ
นิวตฺเตตฺวา โอโลเกตุํ สมตฺโถ นาม นตฺถิ ฯ เต ปน สีหพฺยคฺฆา
นานปฺปกาเรปิ มิเค วเธตฺวา ขาทนฺติ ขาทิตาวเสสํ ตตฺเถว
ปหาย คจฺฉนฺติ ฯ เตสํ คนฺเธน โส วนสณฺโฑ อสุจิกุณปคนฺโธ
โหติ ฯ อถ อิตรา รุกฺขเทวตา อนฺธพาลา การณาการณํ
อชานมานา เอกทิวสํ โพธิสตฺตํ อาห สมฺม เอเต โน สีหพฺยคฺเฆ
นิสฺสาย วนสณฺโฑ อสุจิกุณปคนฺโธ ชาโต อหํ เอเต ปลาเปมีติ ฯ
โพธิสตฺโต สมฺม อิเม เทฺว นิสฺสาย อมฺหากํ วิมานานิ รกฺขิยนฺติ
เอเตสุ ปลายนฺเตสุ วิมานานิ โน นสฺสิสฺสนฺติ สีหพฺยคฺฆานํ ปทํ
อปสฺสนฺตา มนุสฺสา สพฺพํ วนํ ฉินฺทิตฺวา เอกงฺคณํ กตฺวา เขตฺตานิ
กสนฺติ มา เต เอวํ รุจฺจีติ วตฺวา ปุริมา เทฺว คาถา อภาสิ
     เยน มิตฺเตน สํสคฺคา        โยคกฺเขโม วิหียติ
     ปุพฺเพวชฺฌาภวนฺตสฺส         รกฺเข อกฺขึว ปณฺฑิโต
     เยน มิตฺเตน สํสคฺคา        โยคกฺเขโม ปวฑฺฒติ
     กเรยฺยตฺตสมํ วุตฺตึ          สพฺพกิจฺเจสุ ปณฺฑิโตติ ฯ
     ตตฺถ เยน มิตฺเตน สํสคฺคาติ เยน ปาปมิตฺเตน สทฺธึ สํสคฺคเหตุ
สํสคฺคการณา ทสฺสนสํสคฺโค สวนสํสคฺโค กายสํสคฺโค สมุลฺลาปสํสคฺโค
ปริโภคสํสคฺโค จาติ อิมสฺส ปญฺจวิธสฺส สํสคฺคสฺส กตตฺตาติ
อตฺโถ ฯ โยคกฺเขโมติ กายจิตฺตสุขํ ฯ ตํ หิ ทุกฺขโยคโต เขมตฺตา อิธ
โยคกฺเขโมติ อธิปฺเปตํ ฯ วิหียตีติ ปริหายติ ฯ ปุพฺเพวชฺฌาภวนฺตสฺส
รกฺเข อกฺขึว ปณฺฑิโตติ ตสฺส ปาปมิตฺตสฺส อชฺฌาภวํ เตน
อภิภวิตพฺพํ อตฺตโน ลาภยสชีวิตํ ยถา นํ โส น อชฺฌาภวติ
ตถา ปฐมตรเมว อตฺตโน อกฺขึ วิย ปณฺฑิโต ปุริโส รกฺเขยฺย ฯ
ทุติยคาถาย ฯ เยนาติ เยน กลฺยาณมิตฺเตน สห สํสคฺคเหตุ
สํสคฺคการณา ฯ โยคกฺเขโม ปวฑฺฒตีติ กายจิตฺตสุขํ วฑฺฒติ ฯ
กเรยฺยตฺตสมํ วุตฺตินฺติ ตสฺส กลฺยาณมิตฺตสฺส สพฺพกิจฺเจสุ ปณฺฑิโต
ปุริโส ยถา อตฺตโน ชีวิตวุตฺติญฺจ อุปโภคปริโภควุตฺติญฺจ กโรติ
เอวเมว สพฺพํ กเรยฺย อธิการมฺปิ กเรยฺย หีนํ ปน น
กเรยฺยาติ ฯ
     เอวํ โพธิสตฺเตน การเณ กถิเตปิ สา พาลเทวตา อนุปธาเรตฺวาว
เอกทิวสํ เภรวรูปารมฺมณํ ทสฺเสตฺวา เต สีหพฺยคฺเฆ ปลาเปสิ ฯ
มนุสฺสา เตสํ ปทวลญฺชํ อทิสฺวา สีหพฺยคฺฆา อญฺญํ วนสณฺฑํ
คตาติ ญตฺวา วนสณฺฑสฺส เอกปสฺสํ ฉินฺทึสุ ฯ เทวตา
โพธิสตฺตํ อุปสงฺกมิตฺวา อหํ สมฺม ตว วจนํ อกตฺวา เต
ปลาเปสึ อิทานิ เตสํ คตภาวํ ญตฺวา มนุสฺสา วนสณฺฑํ ฉินฺทนฺติ
กินฺนุโข กตฺตพฺพนฺติ วตฺวา อิทานิ เต อสุกวนสณฺเฑ นาม
วสนฺติ คนฺตฺวา เต อาเนหีติ วุตฺตา ตตฺถ คนฺตฺวา เตสํ ปุรโต
ฐตฺวา อญฺชลึ ปคฺคยฺห ตติยํ คาถมาห
       เอถ พฺยคฺฆา นิวตฺตวฺโห       ปจฺจุเปถ มหาวนํ
       มา โน วนํ ฉินฺทิ นิพฺยคฺฆา     พฺยคฺฆา มาเหสุ นิพฺพนาติ ฯ
     ตตฺถ พฺยคฺฆาติ อุโภปิ เต พฺยคฺฆนาเมนาลปนฺตี อาห ฯ
นิวตฺตวฺโหติ นิวตฺเตถ ฯ ปจฺจุเปถ มหาวนนฺติ ตํ มหาวนํ ปจฺจุเปถ
ปุน อุปคจฺฉถ ฯ อยเมว วา ปาโฐ ฯ มา โน วนํ ฉินฺทิ
นิพฺยคฺฆาติ อมฺหากํ วสนวนสณฺฑํ อิทานิ ตุมฺหากํ อภาเวน
นิพฺยคฺฆํ มนุสฺสา มา ฉินฺทึสุ ฯ พฺยคฺฆา มาเหสุ นิพฺพนาติ ตุมฺหาทิสา
เทฺว พฺยคฺฆราชาโน อตฺตโน วสนฏฺฐานา ปลายิตตฺตา นิพฺพนา
วสนฏฺฐานภูเตน วเนน วิรหิตา มา อเหสุํ ฯ
     เต เอวํ ตาย เทวตาย ยาจิยมานาปิ คจฺฉ ตวํ น มยํ
คมิสฺสามาติ ปฏิกฺขิปึสุเยว ฯ เทวตา เอกิกาว วนสณฺฑํ ปจฺจาคมิ ฯ
มนุสฺสาปิ กติปาเหเนว สพฺพํ วนํ ฉินฺทิตฺวา เขตฺตานิ กริตฺวา
กสิกมฺมํ กรึสุ ฯ
     สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา สจฺจานิ ปกาเสตฺวา
ชาตกํ สโมธาเนสิ ตทา อปณฺฑิตเทวตา โกกาลิโก อโหสิ
สีโห สารีปุตฺโต พฺยคฺโฆ โมคฺคลฺลาโน ปณฺฑิตเทวตา ปน
อหเมวาติ ฯ
                     พฺยคฺฆชาตกํ ทุติยํ
                      ----------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๘ หน้า ๑๐๓-๑๐๖. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=38&A=2147&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=38&A=2147&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=415              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=2249              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=2221              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=2221              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]