อรรถกถาเล่มที่ ๓๘ ภาษาบาลีอักษรไทย
 ชา.อ.๔ ติก-ปญฺจกนิปาต

                       กจฺฉปชาตกํ
     โก นุ วฑฺฒิตภตฺโตวาติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต โกสลราชสฺส
ทฺวินฺนํ มหามตฺตานํ กลหวูปสมนํ อารพฺภ กเถสิ ฯ ปจฺจุปฺปนฺนวตฺถุ
ทุกนิปาเต กถิตเมว ฯ
     อตีเต ปน พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต
กาสิกรฏฺเฐ พฺราหฺมณกุเล นิพฺพตฺติตฺวา วยปฺปตฺโต ตกฺกสิลายํ
สพฺพสิปฺปานิ อุคฺคณฺหิตฺวา กาเม ปหาย อิสิปพฺพชฺชํ ปพฺพชิตฺวา
หิมวนฺตปฺปเทเส คงฺคาตีเร อสฺสมปทํ มาเปตฺวา ตตฺถ อภิญฺญา
จ สมาปตฺติโย จ นิพฺพตฺเตตฺวา ฌานกีฬํ กีฬนฺโต วาสํ กปฺเปสิ ฯ
อิมสฺมึ กิร ชาตเก โพธิสตฺโต ปรมมชฺฌตฺโต อโหสิ อุเปกฺขาปารมึ
ปูเรสิ ฯ ตสฺส ปณฺณสาลทฺวาเร นิสินฺนสฺส เอโก ปคพฺโภ
ทุสฺสีลมกฺกโฏ อาคนฺตฺวา กณฺณโสเตสุ องฺคชาเตน สลากปเวสนกมฺมํ
กโรติ ฯ โพธิสตฺโตปิ อวาเรตฺวา มชฺฌตฺโต หุตฺวา นิสีทติเยว ฯ
อเถกทิวสํ เอโก กจฺฉโป อุทกา อุตฺตริตฺวา คงฺคาตีเร มุขํ วิวริตฺวา
อาตปํ ตปฺเปนฺโต นิทฺทายติ ฯ ตํ ทิสฺวา โส โลลวานโร ตสฺส
มุเข สลากปเวสนกมฺมํ อกาสิ ฯ อถสฺส กจฺฉโป ปพุชฺฌิตฺวา
องฺคชาตํ สมุคฺเค ปกฺขิปนฺโต วิย ฑํสิ ฯ ตสฺส พลวเวทนา อุปฺปชฺชิ ฯ
เวทนํ อธิวาเสตุํ อสกฺโกนฺโต โก นุโข มํ อิมมฺหา ทุกฺขา
โมเจยฺย กสฺส สนฺติกํ คจฺฉามีติ จินฺเตตฺวา อญฺโญ มํ อิมมฺหา
ทุกฺขา โมเจตุํ สมตฺโถ นาม นตฺถิ อญฺญตฺร ตาปเสน
ตาปสสฺเสว สนฺติกํ มยา ยาตุํ วฏฺฏตีติ กจฺฉปํ ทฺวีหิ หตฺเถหิ อุกฺขิปิตฺวา
โพธิสตฺตสฺส สนฺติกํ อคมาสิ ฯ โพธิสตฺโต เตน ทุสฺสีลมกฺกเฏน
สทฺธึ เกฬึ กโรนฺโต ปฐมํ คาถมาห
       โก นุ วฑฺฒิตภตฺโตว   ปูรหตฺโถว พฺราหฺมโณ
       กหนฺนุ ภิกฺขํ อจริ     กํ สทฺธํ อุปสงฺกมีติ ฯ
     ตตฺถ โก นุ วฑฺฒิตภตฺโตวาติ โก เอส วฑฺฒิตภตฺโต วิย
เอกํ วฑฺฒิตกํ ภตฺตปูรปาตึ หตฺเถหิ คเหตฺวา วิย โก นุ เอส อาคจฺฉตีติ
อตฺโถ ฯ ปูรหตฺโถว พฺราหฺมโณติ กตฺติกมาเส วาจนกํ ลภิตฺวา
ปุณฺณหตฺโถ พฺราหฺมโณ วิย โก นุโข เอโสติ วานรํ สนฺธาย วทติ ฯ
กหนฺนุ ภิกฺขํ อจรีติ โภ วานร กสฺมึ ปเทเส อชฺช ตฺวํ ภิกฺขํ อจริ ฯ
กํ สทฺธํ อุปสงฺกมีติ กตรํ นาม ปุพฺเพ เปเต อุทฺทิสฺส กตํ
สทฺธาภตฺตํ วา กตรํ วา สทฺธํ ปุคฺคลํ ตฺวํ อุปสงฺกมิ กุโต
เต อยํ เทยฺยธมฺโม ลทฺโธติ ทีเปติ ฯ
     ตํ สุตฺวา ทุสฺสีลวานโร ทุติยํ คาถมาห
       อหํ กปิสฺมิ ทุมฺเมโธ       อนามาสานิ อามสึ
       ตฺวํ มํ โมเจยฺย ภทฺทนฺเต   มุตฺโต คจฺเฉยฺย ปพฺพตนฺติ ฯ
     ตตฺถ อหํ กปิสฺมิ ทุมฺเมโธติ ภทฺทนฺเต อหํ อสฺมิ ทุมฺเมโธ
จลจิตฺโต มกฺกโฏ ฯ อนามาสานิ อามสินฺติ อนามสิตพฺพฏฺฐานานิ
อามสึ ฯ ตฺวํ มํ โมเจยฺย ภทฺทนฺเตติ โย ตฺวํ ทยาลุ อนุกมฺปโก
มํ อิมมฺหา ทุกฺขา โมเจสิ ภทฺทํ เต โหตุ ฯ มุตฺโต คจฺเฉยฺย
ปพฺพตนฺติ โสหํ ตวานุภาเวน อิมมฺหา พฺยสนา มุตฺโต ปพฺพตเมว
คจฺเฉยฺยํ น ปุน เต จกฺขุปเถ อตฺตานํ ทสฺเสยฺยนฺติ ฯ
     โพธิสตฺโต มกฺกฏสฺมึ การุญฺเญน กจฺฉเปน สทฺธึ สลฺลปนฺโต
ตติยํ คาถมาห
       กจฺฉปา กสฺสปา โหนฺติ     โกณฺฑญฺญา โหนฺติ มกฺกฏา
       มุญฺจ กสฺสป โกณฺฑญฺญํ      กตํ เมถุนกํ ตยาติ ฯ
     ตสฺสตฺโถ กจฺฉปา นาม กสฺสปโคตฺตา โหนฺติ มกฺกฏา
โกณฺฑญฺญโคตฺตา โหนฺติ กสฺสปโกณฺฑญฺญานํ จ อญฺญมญฺญํ
อาวาหวิวาหสมฺพนฺโธ อตฺถิ อทฺธา ตยิทํ โลเลน มกฺกเฏน ตยา
สทฺธึ ตยา วา ทุสฺสีเลน อิมินา มกฺกเฏน สทฺธึ โคตฺตสทิสสงฺขาตสฺส
เมถุนธมฺมสฺส อนุจฺฉวิกํ ทุสฺสีลกมฺมสงฺขาตํ เมถุนกมฺมํ กตํ
ตสฺมา มุญฺจ กสฺสป โกณฺฑญฺญนฺติ ฯ
     กจฺฉโป โพธิสตฺตสฺส วจนํ สุตฺวา การเณน ปสนฺโน วานรสฺส
องฺคชาตํ มุญฺจิ ฯ มกฺกโฏ มุตฺตมตฺโตว โพธิสตฺตํ วนฺทิตฺวา
ปลาโต ปุน ตํ ฐานํ นิวตฺติตฺวาปิ น โอโลเกสิ ฯ กจฺฉโปปิ
โพธิสตฺตํ วนฺทิตฺวา อตฺตโน วสนฏฺฐานเมว คโต ฯ โพธิสตฺโตปิ
อปริหีนชฺฌาโน พฺรหฺมโลกปรายโน อโหสิ ฯ
     สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา สจฺจานิ ปกาเสตฺวา ชาตกํ
สโมธาเนสิ ตทา กจฺฉปวานรา เทฺว มหามตฺตา อเหสุํ ตาปโส
ปน อหเมวาติ ฯ
                     กจฺฉปชาตกํ ตติยํ
                       --------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๘ หน้า ๑๐๗-๑๐๙.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=38&A=2223&modeTY=2
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=38&A=2223&modeTY=2
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=418
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=2261
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=2230
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=2230
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗
http://84000.org/tipitaka/read/?index_27