อรรถกถาเล่มที่ ๓๘ ภาษาบาลีอักษรไทย
 ชา.อ.๔ ติก-ปญฺจกนิปาต

หน้าที่ ๑๑๐.
                        โลลชาตกํ
     กายํ พลากา สิขินีติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต เอกํ
โลลภิกฺขุํ อารพฺภ กเถสิ ฯ
     ตํ หิ ธมฺมสภายํ อานีตํ สตฺถา น ตฺวํ ภิกฺขุ อิทาเนว
โลโล ปุพฺเพปิ โลโลเยว โลลภาเวน จ ชีวิตกฺขยํ ปตฺโต ตํ
นิสฺสาย โปราณกปณฺฑิตาปิ อตฺตโน วสนฏฺฐานา ปริหีนา อเหสุนฺติ
วตฺวา อตีตํ อาหริ ฯ
     อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต พาราณสีเสฏฺฐิโน
มหานเส ภตฺตการโก ปุญฺญตฺถาย นิณฺฑปจฺฉึ ๑- ฐเปสิ ฯ
ตทา โพธิสตฺโต ปาราวตโยนิยํ นิพฺพตฺติตฺวา ตตฺถ วาสํ กปฺเปสิ ฯ
อเถโก โลลกาโก มหานสมตฺถเกน คจฺฉนฺโต นานปฺปการํ
มจฺฉมํสวิกตึ ทิสฺวา ปิปาสาภิภูโต กินฺนุโข นิสฺสาย สกฺกา ภเวยฺย
โอกาสํ ลทฺธุนฺติ จินฺเตนฺโต โพธิสตฺตํ ทิสฺวา อิมํ นิสฺสาย สกฺกา
โอกาสํ ลทฺธุนฺติ สนฺนิฏฺฐานํ กตฺวา ตสฺส โคจราย อรญฺญคมนกาเล
ปิฏฺฐิโต ปิฏฺฐิโต อนุพนฺธิ ฯ อถ นํ โพธิสตฺโต มยํ โข
กาก อญฺญโคจรา ตฺวมฺปิ อญฺญโคจโร กินฺนุโข มํ อนุพนฺธสีติ
อาห ฯ ภนฺเต ตุมฺหากํ กิริยา มยฺหํ รุจฺจติ อหมฺปิ ตุมฺเหหิ
สมานโคจโร หุตฺวา ตุมฺเห อุปฏฺฐาตุํ อิจฺฉามีติ ฯ โพธิสตฺโต
สมฺปฏิจฺฉิ ฯ โส เตน สทฺธึ โคจรภูมิยํ เอกโคจรํ จรนฺโต วิย
@เชิงอรรถ: ๑ นีฬปจฺฉึ ฯ นิลีนิปจฺฉึ ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๑๑๑.
โอสกฺเกตฺวา โคมยราสึ วิทฺธํสิตฺวา ปาณเก ขาทิตฺวา กุจฺฉิปูรํ กตฺวา
โพธิสตฺตํ อุปสงฺกมิตฺวา ตุมฺเห เอตฺตกํ กาลํ จรถ นนุ โภชเน
ปมาณํ ญาตุํ วฏฺฏติ เอถ นาติสายเมว คจฺฉามาติ ฯ โพธิสตฺโต
ตํ อาทาย วสนฏฐานํ อคมาสิ ฯ ภตฺตการโก อมฺหากํ ปาราวโต
สหายํ คเหตฺวา อาคโตติ กากสฺสาปิ เอกสฺมึ ถุสปจฺฉึ ฐเปสิ ฯ
กาโกปิ จตุปญฺจาหํ เตเนว นีหาเรน วสิ ฯ อเถกทิวสํ เสฏฺฐิโน
พหู มจฺฉมํเส อาหรยิตฺถ ฯ กาโก ตํ ทิสฺวา โลภาภิภูโต
ปจฺจูสกาลโต ปฏฺฐาย นิตฺถุนนฺโต นิปชฺชิ ฯ อถ นํ ปุนทิวเส โพธิสตฺโต
เอหิ สมฺม โคจราย ปกฺกมิสฺสามาติ อาห ฯ ตุมฺเห คจฺฉถ มยฺหํ
อชีรโก โรโค อตฺถีติ ฯ สมฺม กากานํ อชีรโก นาม นตฺถิ
ทีปวฏฺฏิมตฺตเมว หิ ตุมฺหากํ กุจฺฉิยํ โถกํ ติฏฺฐติ เสสํ อชฺโฌหฏมตฺตเมว
ชีรติ มม วจนํ กโรหิ มา เอตํ มจฺฉมํสํ ทิสฺวา เอวมกาสีติ ฯ
สามิ กินฺนาเมตํ กเถถ อชิณฺณสงฺกาว มยฺหนฺติ ฯ เตนหิ
อปฺปมตฺโต โหหีติ ตํ โอวทิตฺวา โพธิสตฺโต ปกฺกามิ ฯ
ภตฺตการโกปิ นานามจฺฉมํสวิกติโย สมฺปาเทตฺวา สรีรโต เสทํ
อปเนนฺโต มหานสทฺวาเร อฏฺฐาสิ ฯ กาโก อยนฺทานิ กาโล มํสํ
ขาทิตุนฺติ คนฺตฺวา ปกโรติมตฺถเก นิสีทิ ฯ ภตฺตการโก กิรีติ
สทฺทํ สุตฺวา นิวตฺติตฺวา โอโลเกนฺโต กากํ ทิสฺวา ปวิสิตฺวา ตํ
คเหตฺวา สกลสรีรโลมํ ลุญฺจิตฺวา มตฺถเก จูฬํ ฐเปตฺวา สิงฺคิเวรมรีจาทีนิ
ปึสิตฺวา ตกฺเกน อาโลเลตฺวา ตฺวํ อมฺหากํ เสฏฺฐิโน
มจฺฉมํสํ อุจฺฉิฏฺฐํ กโรสีติ สกลสรีรมสฺส มกฺเขตฺวา ขิปิตฺวา
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๑๑๒.
นิณฺฑปจฺฉิยํ ปาเตสิ ฯ พลวเวทนา อุปฺปชฺชิ ฯ โพธิสตฺโต โครจภูมิโต
อาคนฺตฺวา ตํ นิตฺถุนนฺตํ ทิสฺวา ทวํ กโรนฺโต ปฐมํ คาถมาห
       กายํ พลากา สิขินี      โจรี ลงฺฆีปิตามหา
       โอรํ พลาเก อาคจฺฉ    จณฺโฑ เม วายโส สขาติ ฯ
     ตตฺถ กายํ พลากา สิขินีติ ตํ กากํ ตสฺส พหลตกฺเกน
มกฺขิตสรีรเสตวณฺณตฺตา มตฺถเก จ สิขาย ฐปิตตฺตา กา เอสา พลากา
สิขินีติ ปุจฺฉนฺโต อาลปติ ฯ โจรีติ กุลสฺส อนนุญฺญาย กุลฆรํ
กากสฺส วา อรุจิยา กากปจฺฉึ ปวิฏฺฐตฺตา โจรีติ วทติ ฯ
ลงฺฆีปิตามหาติ ลงฺฆี วุจฺจติ อากาเส ลงฺฆนโต เมโฆ พลากา จ
นาม เมฆสทฺเทน คพฺภํ คณฺหนฺตีติ เมฆสทฺโท พลากานํ ปิตา
เมโฆ ปิตามโห โหติ ฯ เตนาห ลงฺฆีปิตามหาติ ฯ โอรํ พลาเก
อาคจฺฉาติ อมฺโภ พลาเก อิโต เอหิ ฯ จณฺโฑ เม วายโส สขาติ
มยฺหํ สขา ปจฺฉิสามิโก วายโส จณฺโฑ ผรุโส โส อาคโต
ตํ ทิสฺวา กณยคฺคสทิเสน ตุณฺเฑน โกฏฺเฏตฺวา ชีวิตกฺขยํ ปาเปยฺย
ตสฺมา ยาว โส นาคจฺฉติ ตาว ปจฺฉิโต โอตริตฺวา อิโต เอหิ
อิโต สีฆํ ปลายสฺสูติ วทติ ฯ
     ตํ สุตฺวา กาโก ทุติยํ คาถมาห
       นาหํ พลากา สิขินี     อหํ โลลสฺมิ วายโส
       อกตฺวา วจนํ ตุยฺหํ     ปสฺส ลูโนสฺมิ อาคโตติ ฯ
     ตตฺถ อาคโตติ ตฺวํ อิทานิ โคจรภูมิโต อาคโต มํ ลูนํ
ปสฺสถาติ อตฺโถ ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๑๑๓.
     ตํ สุตฺวา โพธิสตฺโต ตติยํ คาถมาห
       ปุนปาปชฺชสี สมฺม      สีลํ หิ ตว ตาทิสํ
       น หิ มานุสิกา โภคา   สุภุญฺชา โหนฺติ ปกฺขินาติ ฯ
     ตตฺถ ปุนปาปชฺชสี สมฺมาติ สมฺม วายส ปุนปิ ตฺวํ เอวรูปํ
ทุกฺขํ ปฏิลภิสฺสเสว นตฺถิ เอตฺตเกน โมกฺโข กึการณา สีลํ
หิ ตว ตาทิสํ ปาปกํ ยสฺมา ตว อาจารสีลํ ตาทิสํ ทุกฺขาธิคมนสฺเสว
อนุรูปํ ฯ น หิ มานุสิกาติ มนุสฺสา นาม มหาปุญฺญา
ติรจฺฉานคตานํ ตถารูปํ ปุญฺญํ นตฺถิ ตสฺมา มานุสิกา โภคา
ติรจฺฉานคเตน ปกฺขินา น ภุญฺชิตพฺพาติ ฯ
     เอวญฺจ ปน วตฺวา โพธิสตฺโต อิโต ปฏฺฐาย มยา อิธ
วสิตุํ น สกฺกาติ อุปฺปติตฺวา อญฺญตฺถ อคมาสิ ฯ กาโกปิ นิตฺถุนนฺโต
ตตฺเถว กาลมกาสิ ฯ
     สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา สจฺจานิ ปกาเสตฺวา
ชาตกํ สโมธาเนสิ ฯ สจฺจปริโยสาเน โส ภิกฺขุ อนาคามิผเล
ปติฏฺฐหิ ฯ ตทา โลลกาโก โลลภิกฺขุ อโหสิ ฯ ปาราวโต ปน
อหเมวาติ ฯ
                     โลลชาตกํ จตุตฺถํ
                       --------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๘ หน้า ๑๑๐-๑๑๓.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=38&A=2285&modeTY=2&pagebreak=1
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=38&A=2285&modeTY=2&pagebreak=1
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=421
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=2275
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=2239
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=2239
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗
http://84000.org/tipitaka/read/?index_27