อรรถกถาเล่มที่ ๓๘ ภาษาบาลีอักษรไทย
 ชา.อ.๔ ติก-ปญฺจกนิปาต

                      ชมฺพูขาทกชาตกํ
     โกยํ วินฺทุสฺสโร วคฺคูติ อิทํ สตฺถา เวฬุวเน วิหรนฺโต
เทวทตฺตโกกาลิเก อารพฺภ กเถสิ ฯ
     ตทา หิ เทวทตฺเต ปริหีนลาภสกฺกาเร โกกาลิโก กุลานิ
อุปสงฺกมิตฺวา เทวทตฺตตฺเถโร นาม มหาสมฺมตปเวณิยา
โอกฺกากราชวํเส ชาโต อสมฺภินฺเน ขตฺติยวํเส สํวุฑฺโฒ ติปิฏโก
ฌานลาภี มธุรกโถ ธมฺมกถิโก เทถ กโรถ เถรสฺสาติ เทวทตฺตสฺส
วณฺณํ ภาสติ ฯ เทวทตฺโตปิ โกกาลิโก อุทิจฺจพฺราหฺมณกุลา
นิกฺขมิตฺวา ปพฺพชิโต พหุสฺสุโต ธมฺมกถิโก เทถ กโรถ
โกกาลิกสฺสาติ โกกาลิกสฺส วณฺณํ ภาสติ ฯ อิติ เต อญฺญมญฺญสฺส
วณฺณํ ภาสิตฺวา กุลฆเรสุ ภุญฺชนฺตา วิจรนฺติ ฯ อเถกทิวสํ ภิกฺขู
ธมฺมสภายํ กถํ สมุฏฺฐาเปสุํ อาวุโส เทวทตฺตโกกาลิกา
อญฺญมญฺญสฺส อภูตคุณกถํ กเถตฺวา ภุญฺชนฺตา วิจรนฺตีติ ฯ สตฺถา
อาคนฺตฺวา กายนุตฺถ ภิกฺขเว เอตรหิ กถาย สนฺนิสินฺนาติ ปุจฺฉิตฺวา
อิมาย นามาติ วุตฺเต น ภิกฺขเว อิทาเนว เต อภูตคุณกถํ
กเถตฺวา ภุญฺชนฺติ ปุพฺเพเปเต ภุญฺชึสุเยวาติ วตฺวา อตีตํ
อาหริ ฯ
     อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต
อญฺญตรสฺมึ ชมฺพูวนสณฺเฑ รุกฺขเทวตา หุตฺวา นิพฺพตฺติ ฯ ตเตฺรโก
กาโก ชมฺพูสาขาย นิสินฺโน ชมฺพูปกฺกานิ ขาทติ ฯ อเถโก
สิคาโล อาคนฺตฺวา อุทฺธํ โอโลเกนฺโต กากํ ทิสฺวา ยนฺนูนาหํ
อิมสฺส อภูตคุณกถํ กเถตฺวา ชมฺพูปกฺกานิ ขาเทยฺยนฺติ ตสฺส วณฺณํ
กเถนฺโต อิมํ คาถมาห
        โกยํ วินฺทุสฺสโร วคฺคู    สรวนฺตานมุตฺตโม
        อจฺจุโต ชมฺพุสาขาย     โมรจฺฉาโปว กุชฺชตีติ ฯ
     ตตฺถ วินฺทุสฺสโรติ วินฺทุนา อภิสณฺเฑน ๑- ปิณฺฑิเตน สเรน
สมนฺนาคโต ฯ วคฺคูติ มุทุมธุรสทฺโท ฯ อจฺจุโตติ น จุโต
สนฺนิสินฺโน ฯ โมรจฺฉาโปว กุชฺชตีติ ตรุณโมโรว มนาเปน สเรน
โก นาเมโส กุชฺชตีติ วทติ ฯ
     อถ นํ กาโก ปฏิปสํสนฺโต ทุติยํ คาถมาห
        กุลปุตฺโต ปชานาติ      กุลปุตฺตํ ปสํสิตุํ
        พฺยคฺฆจฺฉาปสทิสวณฺณ     ภุญฺช สมฺม ททามิ เตติ ฯ
     ตตฺถ พฺยคฺฆจฺฉาปสทิสวณฺณาติ ตฺวํ มยฺหํ พฺยคฺฆโปตกสมานวณฺโณว
ขายติ เตน ตํ วทามิ อมฺโภ พฺยคฺฆจฺฉาปสทิสวณฺณ ฯ ภุญฺช สมฺม
ททามิ เตติ วยสฺส ยาวทตฺถํ ชมฺพูปกฺกานิ ขาท อหนฺเต ททามีติ ฯ
     เอวญฺจปน วตฺวา ชมฺพูสาขํ จาเลตฺวา ผลานิ ปาเตสิ ฯ
อถ ตสฺมึ ชมฺพูรุกฺเข นิพฺพตฺตเทวตา เต อุโภปิ อญฺญมญฺญสฺส
@เชิงอรรถ: ๑ อวิสเฏน ฯ อวิสเรน ฯ
อภูตคุณํ กเถตฺวา ชมฺพูปกฺกานิ ขาทนฺเต ทิสฺวา ตติยํ คาถมาห
        จิรสฺสํ วต ปสฺสามิ      มุสาวาที สมาคเต
        วนฺตาทํ กุณปาทญฺจ      อญฺญมญฺญํ ปสํสเกติ ฯ
     ตตฺถ วนฺตาทนฺติ ปเรสํ วนฺตภตฺตขาทกํ กากํ ฯ กุณปาทญฺจาติ
กุณปขาทนกํ สิคาลญฺจ ฯ
     อิมญฺจปน คาถํ วตฺวา สา เทวตา เภรวรูปารมฺมณํ ทสฺเสตฺวา
เต ตโต ปลาเปสีติ ฯ
     สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ตทา
สิคาโล เทวทตฺโต อโหสิ กาโก โกกาลิโก รุกฺขเทวตา ปน
อหเมวาติ ฯ
                   ชมฺพูขาทกชาตกํ จตุตฺถํ
                        -------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๘ หน้า ๒๐๗-๒๐๙.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=38&A=4308&modeTY=2
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=38&A=4308&modeTY=2
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=481
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=2515
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=2478
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=2478
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗
http://84000.org/tipitaka/read/?index_27