ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๘ ภาษาบาลีอักษรไทย ชา.อ.๔ ติก-ปญฺจกนิปาต

                    มหาอสฺสาโรหชาตกํ
     อเทยฺเยสุ ททํ ทานนฺติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต
อานนฺทตฺเถรํ อารพฺภ กเถสิ ฯ
     ปจฺจุปฺปนฺนวตฺถุ เหฏฺฐา กถิตเมว ฯ โปราณกปณฺฑิตาปิ
อตฺตโน อุปการวเสเนว กรึสูติ วตฺวา อิธาปิ อตีตํ อาหริ ฯ
     อตีเต โพธิสตฺโต พาราณสิยํ ราชา หุตฺวา ธมฺเมน รชฺชํ
กาเรสิ ทานํ เทติ สีลํ รกฺขติ ฯ โส ปจฺจนฺตํ กุปฺปิตํ
วูปสเมสฺสามีติ พลปริวุโต คนฺตฺวา ปราชิโต อสฺสํ อภิรูหิตฺวา
ปลายมาโน เอกํ ปจฺจนฺตคามํ ปาปุณิ ฯ ตตฺถ ตึส ชนา ราชเสวกา
วสนฺติ ฯ เต ปาโตว คามมชฺเฌ สนฺนิปติตฺวา คามกิจฺจํ กโรนฺติ ฯ
ตสฺมึ ขเณ ราชา ทมกํ ๑- อสฺสํ อภิรุยฺห อลงฺกตปฏิยตฺโตว
คามทฺวาเรน อนฺโตคามํ ปาวิสิ ฯ เต กินฺนุโข อิทนฺติ ภีตา
ปลายิตฺวา สกสกเคหานิ ปวิสึสุ ฯ เอโก ปเนตฺถ อตฺตโน เคหํ คนฺตฺวา ๒-
@เชิงอรรถ:  วมฺมิตํ ฯ   อคนฺตฺวา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓๕.

รญฺโญ ปจฺจุคฺคมนํ กตฺวา ราชา กิร ปจฺจนฺตํ คโตติ สุยฺยติ โกสิ ตฺวํ ราชปุริโส จารปุริโสติ ๑- ฯ ราชปุริโส สมฺมาติ ฯ เตนหิ เอหีติ ราชานํ เคหํ เนตฺวา อตฺตโน ปีฐเก นิสีทาเปตฺวา เอหิ ภทฺเท สหายสฺส ปาเท โธวาติ ภริยํ ตสฺส ปาเท โธวาเปตฺวา อตฺตโน พลานุรูเปน อาหารํ ทตฺวา มุหุตฺตํ วิสฺสมถาติ สยนํ ปญฺญเปสิ ฯ ราชา นิปชฺชิ ฯ อิตโร อสฺสสฺส สนฺนาหํ โมเจตฺวา จงฺกมาเปตฺวา อุทกํ ปาเยตฺวา ปิฏฺฐึ เตเลน มกฺเขตฺวา ติณํ อทาสิ ฯ เอวํ ตโย จตฺตาโร ทิวเส ราชานํ ปฏิชคฺคิตฺวา คจฺฉามหํ สมฺมาติ วุตฺเต ปุน รญฺโญ จ อสฺสสฺส จ กตฺตพฺพยุตฺตกํ สพฺพมกาสิ ฯ ราชา ภุญฺชิตฺวา คจฺฉนฺโต อหํ สมฺม มหาอสฺสาโรโห นาม นครมชฺเฌ อมฺหากํ เคหํ สเจ เกนจิ กิจฺเจน นครํ อาคจฺฉสิ ทกฺขิณทฺวาเร ฐตฺวา โทวาริกํ มหาอสฺสาโรโห กตรเคเห วสตีติ วตฺวา โทวาริกํ คเหตฺวา อมฺหากํ เคหํ คจฺเฉยฺยาสีติ วตฺวา ปกฺกามิ ฯ พลกาโยปิ ราชานํ อทิสฺวาว พหินคเร ขนฺธาวารํ พนฺธิตฺวา ฐิโต ราชานํ ทิสฺวา ปจฺจุคฺคนฺตฺวา ปริวาเรสิ ฯ ราชา นครํ ปวิสนฺโต ทฺวารนฺตเร ฐตฺวา โทวาริกํ ปกฺโกสาเปตฺวา มหาชนํ ปฏิกฺกมาเปตฺวา ตาต เอโก ปจฺจนฺตคามวาสี มํ ทฏฺฐุกาโม อาคนฺตฺวา มหาอสฺสาโรหสฺส กุหึ เคหนฺติ ตํ ปุจฺฉิสฺสติ ตํ ตฺวํ หตฺเถ คเหตฺวาว อาเนตฺวา มํ ทสฺเสยฺยาสิ ตทา ตฺวมฺปิ สหสฺสํ ลจฺฉสีติ อาห ฯ โส ราชนิเวสนํ ปาวิสิ ฯ โส นาคจฺฉิ ฯ @เชิงอรรถ: โจรปุริโส ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓๖.

ตสฺมึ อนาคจฺฉนฺเต ราชา ตสฺส วสนคาเม พลึ วฑฺฒาเปสิ ฯ พลิมฺหิ วฑฺฒิเต นาคจฺฉิ ฯ เอวํ ทุติยมฺปิ ตติยมฺปิ พลึ วฑฺฒาเปสิ ฯ เนว อาคจฺฉติ ฯ อถ นํ คามวาสิโน สนฺนิปติตฺวา อาหํสุ อยฺย ตว อสฺสาโรหสฺส อาคตกาลโต ปฏฺฐาย มยํ พลินา ปีฬิยมานา สีสํ อุกฺขิปิตุํ น สกฺโกม คจฺฉ ตว มหาอสฺสาโรหสฺส วตฺวา อมฺหากํ พลึ วิสชฺชาเปหีติ ฯ สาธุ คจฺฉิสฺสามิ น ปน สกฺกา ตุจฺฉหตฺเถน คนฺตุํ มยฺหํ สหายสฺส เทฺว ทารกา อตฺถิ เตสญฺจ ภริยาย จสฺส สหายกสฺส จ เม นิวาสนปารุปนปิลนฺธนานิ สชฺเชถาติ ฯ สาธุ สชฺชิสฺสามาติ เต สพฺพํ ปณฺณาการํ สชฺชยึสุ ฯ โส ตญฺจ อตฺตโน ฆเร ปกฺกปูวญฺจาทาย คนฺตฺวา ทกฺขิณทฺวารํ ปตฺวา โทวาริกํ ปุจฺฉิ กุหึ สมฺม มหาอสฺสาโรหสฺส เคหนฺติ ฯ โส เอหิ ทสฺเสสฺสามิ เตติ ตํ หตฺเถ คเหตฺวา ราชทฺวารํ คนฺตฺวา โทวาริโก ปจฺจนฺตคามวาสึ คเหตฺวา อาคโตติ ปฏิเวเทสิ ฯ ราชา สุตฺวาว อาสนา วุฏฺฐาย มยฺหํ สหาโยปิ เตน สทฺธึ อาคโตว ปวิสตูติ ปจฺจุคฺคมนํ กตฺวา ทิสฺวาว นํ ปริสชฺชิตฺวา มยฺหํ สหายิกา จ ทารกา จ อโรคาติ ปุจฺฉิตฺวา หตฺเถ คเหตฺวา มหาตลํ อภิรุยฺห เสตจฺฉตฺตสฺส เหฏฺฐา ราชาสเน นิสีทาเปตฺวา อคฺคมเหสึ ปกฺโกสาเปตฺวา ภทฺเท สหายสฺสปิ เม ปาเท โธวาติ อาห ฯ สา ตสฺส ปาเท โธวิ ฯ ราชา สุวณฺณภิงฺคาเรน อุทกมาสิญฺจิ ฯ เทวี ปาเท โธวิตฺวา คนฺธเตเลน มกฺเขสิ ฯ ราชา กึ สมฺม อตฺถิ กิญฺจิ อมฺหากํ ขาทนียนฺติ ปุจฺฉิ ฯ โส อตฺถีติ ปสิพฺพโต ปูเว

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓๗.

นีหราเปสิ ฯ ราชา สุวณฺณตฏฺฏเกน คเหตฺวา ตสฺส สงฺคหํ กโรนฺโต มม สหาเยน อานีตํ ขาทถาติ เทวิยา จ อมจฺจานญฺจ ทาเปตฺวา สยมฺปิ ขาทิ ฯ อิตโร อิตรมฺปิ ปณฺณาการํ ทสฺเสสิ ฯ ราชา ตสฺส สงฺคหณตฺถํ กาสิกวตฺถานิ อปเนตฺวา เตนาภตวตฺถยุคํ นิวาเสติ ฯ เทวีปิ กาสิกสาฏกญฺเจว อาภรณานิ จ อปเนตฺวา เตน อานีตํ สาฏกํ นิวาเสตฺวา อาภรณานิ ปิลนฺธิ ฯ อถ นํ ราชา ราชารหํ โภชนํ โภชาเปตฺวา เอกํ อมจฺจํ อาณาเปสิ คจฺฉ อิมสฺส มม กรณนิยาเมเนว มสฺสุกมฺมํ กาเรตฺวา คนฺโธทเกน นฺหาเปตฺวา สตสหสฺสคฺฆนิกํ กาสิกวตฺถํ นิวาเสตฺวา ราชาลงฺกาเรน อลงฺการาเปตฺวา อาเนหีติ ฯ โส ตถา อกาสิ ฯ ราชา นคเร เภริญฺจาราเปตฺวา อมจฺเจ สนฺนิปาตาเปตฺวา เสตจฺฉตฺตสฺส มชฺเฌ ชาติหิงฺคุลปุตฺตํ ๑- ปาเตตฺวา อุปฑฺฒรชฺชํ อทาสิ ฯ เต ตโต ปฏฺฐาย เอกโต ภุญฺชนฺติ ปิวนฺติ สยนฺติ ฯ วิสฺสาโส ถิโร อโหสิ เกนจิ อเภชฺโช ฯ อถสฺส ราชา ปุตฺตทาเร ปกฺโกสาเปตฺวา อนฺโตนคเร นิเวสนํ มาเปตฺวา อทาสิ ฯ เต สมคฺคา สมฺโมทมานา รชฺชํ กาเรนฺติ ฯ อถสฺส อมจฺจา กุชฺฌิตฺวา ราชปุตฺตํ อาหํสุ กุมาร ราชา เอตสฺส คหปติกสฺส อุปฑฺฒรชฺชํ ทตฺวา เตน สทฺธึ เอกโต ภุญฺชติ ปิวติ ทารเก วนฺทาเปติ อิมินา กตกมฺมมฺปิ น ชานาม กึ กโรติ ราชา มยํ ลชฺชาม ตฺวํ รญฺโญ กเถหีติ ฯ โส สาธูติ สมฺปฏิจฺฉิตฺวา สพฺพนฺตํ กถํ รญฺโญ อาโรเจตฺวา มา เอวํ @เชิงอรรถ: ชาติหิงฺคุลกสุตฺตํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓๘.

กโรหิ มหาราชาติ ฯ ตาต อหํ ยุทฺธปราชิโต ตทาปิ กหํ วสึ อปิ นุ ชานาถาติ ฯ ชานาม เทวาติ ฯ อหํ เอตสฺส ฆเร วสนฺโต อโรโค หุตฺวา อาคนฺตฺวา รชฺชํ กาเรมิ เอวํ มม อุปการิโน กสฺมา สมฺปตฺตึ น ทสฺสามีติ ฯ เอวํ วตฺวา โพธิสตฺโต ตาต โย หิ อทาตพฺพยุตฺตกสฺส เทติ ทาตพฺพยุตฺตกสฺส น เทติ โส อาปทํ ปตฺวา กิญฺจิ อุปการํ น ลภตีติ ทสฺเสนฺโต อิมา คาถา อาห อเทยฺเยสุ ททํ ทานํ เทยฺเยสุ นปฺปเวจฺฉติ อาปาสุ พฺยสนํ ปตฺโต สหายํ นาธิคจฺฉติ อเทยเยสุ อททํ ทานํ เทยฺเยสุ โย ปเวจฺฉติ อาปาสุ พฺยสนํ ปตฺโต สหายํ อธิคจฺฉติ สญฺโญคสมฺโภควิเสสทสฺสนํ อนริยธมฺเมสุ สเฐสุ นสฺสติ กตญฺจ อริเยสุ จ อญฺชเสสุ ๑- มหปฺผลํ โหติ อณุมฺปิ ตาทิสุ โย ปุพฺเพ กตกลฺยาโณ อกา โลเก สุทุกฺกรํ ปจฺฉา กยิรา น วา กยิรา อจฺจนฺตํ ปูชนารโหติ ฯ ตตฺถ อเทยฺเยสูติ ปุพฺเพ อกตุปกาเรสุ ฯ เทยฺเยสูต กตุปกาเรสุ ฯ นปฺปเวจฺฉตีติ นปฺปเวเสติ น เทติ ฯ อาปาสูติ อาปทาสุ ฯ พฺยสนนฺติ ทุกฺขํ ฯ สญฺโญคสมฺโภควิเสสทสฺสนนฺติ โย @เชิงอรรถ: อญฺชเยสุ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓๙.

มิตฺเตน กโต สญฺโญโค จ สมฺโภโค จ ตสฺส วิเสสทสฺสนํ คุณทสฺสนํ สุกตํ มยฺหํ อิมินาติ เอตํ สพฺพํ อสุทฺธธมฺมตฺตา อนริยธมฺเมสุ เกราฏิกตฺตา สเฐสุ นสฺสติ วินสฺสติ ฯ อริเยสูติ อตฺตโน กตคุณชานเนน อริเยสุ ปริสุทฺเธสุ ฯ อญฺชเสสูติ เตเนว การเณน อุชุภูเตสุ อกุฏิเลสุ ฯ อณุมฺปีติ อปฺปมตฺตกมฺปิ ฯ ตาทิสูติ เย ตาทิสา ปุคฺคลา โหนฺติ อริยา อุชู เตสุ อปฺปมฺปิ กตํ มหปฺผลํ โหติ มหาชุติกํ มหาวิปฺผารํ สุเขตฺเตสุ ขิตฺตวีชมิว อิตรสฺมึ ปน ปาเป พหุมฺปิ กตํ อคฺคิมฺหิ ขิตฺตวีชมิว นสฺสตีติ อตฺโถ ฯ วุตฺตมฺปิ เจตํ ยถาปิ วีชํ อคฺคิสฺมึ ทยฺหติ น วิรูหติ เอวํ กตํ อสปฺปุริเส นสฺสติ น วิรูหติ กตญฺญุมฺหิ จ โปสมฺหิ สีลวนฺเตริยวุตฺติเน สุเขตฺเต วิย วีชานิ กตํ ตหึ น นสฺสตีติ ฯ ปุพฺเพ กตกลฺยาโณติ ปฐมตรํ อุปการํ กตฺวา ฐิโต ฯ อกาติ อกริ อยํ โลเก สุทุกฺกรํ นาม อกาสีติ อตฺโถ ฯ ปจฺฉา กยิราติ โส ปจฺฉา อญฺญํ กิญฺจิ คุณํ กโรตุ วา มา วา เตเนว ปฐมํ กเตน คุเณน ฯ อจฺจนฺตํ ปูชนารโหติ สพฺพํ สกฺการํ สมฺมานํ อรหตีติ ฯ อิทํ ปน สุตฺวา เนว อมจฺจา น ราชปุตฺโต ปุน กิญฺจิ กเถสีติ ฯ สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ตทา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๔๐.

ปจฺจนฺตคามวาสี อานนฺโท อโหสิ พาราณสีราชา ปน อหเมวาติ ฯ มหาอสฺสาโรหชาตกํ ทุติยํ ----------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๘ หน้า ๒๓๔-๒๔๐. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=38&A=4863&modeTY=2&pagebreak=1              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=38&A=4863&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=506              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=2630              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=2589              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=2589              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]