อรรถกถาเล่มที่ ๓๘ ภาษาบาลีอักษรไทย
 ชา.อ.๔ ติก-ปญฺจกนิปาต

หน้าที่ ๒๖๗.
                     ปุจิมนฺทวคฺควณฺณนา
                      -----------
                       ปุจิมนฺทชาตกํ
     อุฏฺเฐหิ โจร กึ เสสีติ อิทํ สตฺถา เวฬุวเน วิหรนฺโต
อายสฺมนฺตํ มหาโมคฺคลฺลานํ อารพฺภ กเถสิ ฯ
     เถเร กิร ราชคหํ อุปนิสฺสาย อรญฺญกุฏิกาย วิหรนฺเต เอโก
โจโร นครทฺวารคาเม เอกสฺมึ เคเห สนฺธึ ฉินฺทิตฺวา หตฺถสารํ
อาทาย ปลายิตฺวา เถรสฺส กุฏิปริเวณํ ปวิสิตฺวา อิธ มยฺหํ
อารกฺโข ภวิสฺสตีติ เถรสฺส ปณฺณสาลปฺปมุเข นิปชฺชิ ฯ เถโร
ตสฺส ปมุเข สยิตภาวํ ญตฺวา ตสฺมึ อาสงฺกิตํ กตฺวา โจรสํสคฺโค
นาม น วฏฺฏตีติ นิกฺขมิตฺวา มา อิธ เร สยีติ นีหริ ฯ โจโร
ตโต นิกฺขมิตฺวา ปทํ โมเหตฺวา ๑- ปลายิ ฯ มนุสฺสา อุกฺกมาทาย
โจรสฺส ปทานุสาเรน ตตฺถ อาคนฺตฺวา ตสฺส อาคตฏฺฐานฐิตฏฺฐาน-
สยิตฏฺฐานาทีนิ ทิสฺวา โจโร อิโต อาคโต อิธ ฐิโต อิธ
นิสินฺโน อิมินา ฐาเนน ปลาโต น ทิฏฺโฐ โนติ อิโตจิโตจ
ปกฺขนฺทิตฺวา อทิสฺวาว ปฏิคตา ฯ ปุนทิวเส เถโร ปุพฺพณฺหสมยํ
ราชคหํ ปิณฺฑาย จริตฺวา ปิณฺฑปาตปฏิกฺกนฺโต เวฬุวนํ คนฺตฺวา ตํ
ปวุตฺตึ สตฺถุ อาโรเจสิ ฯ สตฺถา น โข โมคฺคลฺลาน ตฺวญฺเญว
อาสงฺกิตพฺพยุตฺตกํ อาสงฺกิ โปราณกปณฺฑิตาปิ อาสงฺกึสูติ วตฺวา
@เชิงอรรถ: ๑ โมเจตฺวา ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๒๖๘.
เถเรน ยาจิโต อตีตํ อาหริ ฯ
     อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต
นครสฺส สุสานวเน นิมฺพรุกฺขเทวตา หุตฺวา นิพฺพตฺติ ฯ อเถกทิวสํ
นครทฺวาเร คาเม กตกมฺมโจโร ตํ สุสานวนํ ปาวิสิ ฯ ตทา ปน
ตตฺถ นิมฺโพ จ อสฺสตฺโถ จาติ เทฺว เชฏฺฐกรุกฺขา ฯ โจโร
นิมฺพรุกฺขมูเล ภณฺฑกํ ฐเปตฺวา นิปชฺชิ ฯ อญฺญสฺมึ ปน กาเล
โจเร คเหตฺวา นิมฺพสูเล อุตฺตาเสนฺติ ฯ อถ สา เทวตา จินฺเตสิ
สเจ มนุสฺสา อาคนฺตฺวา อิมํ โจรํ คเหสฺสนฺติ อิมสฺเสว นิมฺพสฺส
สาขํ ฉินฺทิตฺวา สูลํ กตฺวา เอตํ อุตฺตาเสสฺสนฺติ เอวํ สนฺเต
รุกฺโข นสฺสิสฺสติ หนฺท นํ อิโต นีหริสฺสามีติ ฯ สา เตน สทฺธึ
สลฺลปนฺตี ปฐมํ คาถมาห
         อุฏฺเฐหิ โจร กึ เสสิ       โก อตฺโถ สุปิเนน เต
         มา ตํ คเหสุํ ราชาโน      คาเม กิพฺพิสการกนฺติ ฯ
     ตตฺถ ราชาโนติ ราชปุริเส สนฺธาย วุตฺตํ ฯ กิพฺพิสการกนฺติ
ทารุณสาหสิกโจรกมฺมการกํ ฯ
     อิติ นํ วตฺวา ยาว ราชปุริสา น คณฺหนฺติ ตาว
อญฺญตฺถ คจฺฉาติ ภยาเปตฺวา ปลาเปสิ ฯ ตสฺมึ ปน คเต
อสฺสตฺถเทวตา ทุติยํ คาถมาห
         นนุ ๑- โจรํ คเหสฺสนฺติ     คาเม กิพฺพิสการกํ
         กึ ตตฺถ ปุจิมนฺทสฺส         วเน ชาตสฺส ติฏฺฐโตติ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ยนฺนุ ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๒๖๙.
     ตตฺถ วเน ชาตสฺส ติฏฺฐโตติ รุกฺโข ๑- วเน ชาโต เจว ฐิโต
จ ฯ เทวตา ๒- ปน ตตฺถ นิพฺพตฺตตฺตา รุกฺขสมุทาจาเรเนว สมุทาจริ ฯ
     ตํ สุตฺวา นิมฺพเทวตา ตติยํ คาถมาห
         น ตฺวํ อสฺสตฺถ ชานาสิ      มม โจรสฺส จนฺตรํ
         โจรํ คเหตฺวา ราชาโน     คาเม กิพฺพิสการกํ
         อจฺเจนฺติ ๓- นิมฺพสูลสฺมึ     ตสฺมึ เม สงฺกเต มโนติ ฯ
     ตตฺถ อสฺสตฺถาติ ปุริมนเยเนว ตสฺมึ นิพฺพตฺตเทวตา
สมุทาจรติ ฯ มม โจรสฺส จนฺตรนฺติ มม จ โจรสฺส จ เอกโต
อวสนการณํ ฯ อจฺเจนฺติ นิมฺพสูลสฺมีนฺติ อิมสฺมึ กาเล ราชาโน
โจรํ นิมฺพสูเล อาวุณนฺติ ฯ ตสฺมึ เม สงฺกเต มโนติ ตสฺมึ
การเณ มม จิตฺตํ สงฺกติ สเจ หิ อิมํ สูเล อาวุณิสฺสนฺติ
วิมานํ เม นสฺสิสฺสติ อถ สาขาย โอลมฺเพสฺสนฺติ วิมาเน เม
กุณปคนฺโธ ภวิสฺสติ เตนาหํ เอตํ ปลาเปสินฺติ ฯ
     เอวํ ตาสํ เทวตานํ อญฺญมญฺญํ สลฺลปนฺตานญฺเญว ธนสามิกา
อุกฺกาหตฺถา ปทานุสาเรนาคนฺตฺวา โจรสฺส สยิตฏฺฐานํ ทิสฺวา
อมฺโภ อิทานิ โจโร อุฏฺฐาย จ ปลาโต น ลทฺโธ โน โจโร
สเจ อลภิสฺสาม อิมสฺเสว นํ นิมฺพสฺส สูเล วา อาวุณิตฺวา
สาขาย วา โอลมฺพิตฺวา คมิสฺสามาติ วตฺวา อิโตจิโตจ ปกฺขนฺทิตฺวา
โจรํ อทิสฺวาว คตา ฯ เตสํ สุตฺวา อสฺสตฺถเทวตา จตุตฺถํ
คาถมาห
@เชิงอรรถ: ๑ นิมฺโพ ฯ        ๒ เทวตํ   ฯ              ๓ อปฺเปนฺติ ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๒๗๐.
         สงฺเกยฺย สงฺกิตพฺพานิ     รกฺเขยฺยานาคตํ ภยํ
         อนาคตภยา ธีโร        อุโภ โลเก อเวกฺขตีติ ฯ
     ตตฺถ รกฺเขยฺยานาคตํ ภยนฺติ  เทฺว อนาคตภยานิ ทิฏฺฐธมฺมิกญฺเจว
สมฺปรายิกญฺจ เตสุ ปาปมิตฺเต ปริวชฺเชนฺโต ทิฏฺฐธมฺมิกํ
รกฺขติ ตีณิ ทุจฺจริตานิ ปริวชฺเชนฺโต สมฺปรายิกํ รกฺขติ ฯ
อนาคตภยาติ อนาคตภยเหตุ ตํ ภยํ อาสงฺกยมาโน ฯ ธีโรติ ปณฺฑิโต
ปุริโส ปาปมิตฺตสํสคฺคํ น กโรติ ตีหิ ทฺวาเรหิ ทุจฺจริตํ น
จรติ ฯ อุโภ โลเกติ เอวํ ภายนฺโต เหส อิธโลกปรโลกสงฺขาเต
อุโภ โลเก อเวกฺขติ โอโลเกติ    สงฺกยมาโน อิธโลกภเยน
ปาปมิตฺเต วชฺเชติ ปรโลกภเยน ปาปกมฺมํ น กโรติ ฯ
     สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ตทา
อสฺสตฺถนิพฺพตฺตเทวตา สารีปุตฺโต อโหสิ นิมฺพเทวตา ปน อหเมวาติ ฯ
                     ปุจิมนฺทชาตกํ ปฐมํ
                     ------------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๘ หน้า ๒๖๗-๒๗๐.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=38&A=5550&modeTY=2&pagebreak=1
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=38&A=5550&modeTY=2&pagebreak=1
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=542
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=2763
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=2725
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=2725
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗
http://84000.org/tipitaka/read/?index_27