ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๘ ภาษาบาลีอักษรไทย ชา.อ.๔ ติก-ปญฺจกนิปาต

                      พฺรหฺมทตฺตชาตกํ
     ทฺวยํ ยาจนโก ราชาติ อิทํ สตฺถา อาฬวึ นิสฺสาย
อคฺคาฬวเจติเย วิหรนฺโต กุฏิการสิกฺขาปทํ อารพฺภ กเถสิ ฯ
     วตฺถุ เหฏฺฐา มณิกฺขนฺธชาตเก ๑- อาคตเมว ฯ อิธ ปน สตฺถา
สจฺจํ กิร ตุมฺเห ภิกฺขเว ยาจนพหุลา วิญฺญตฺติพหุลา วิหรถาติ
วตฺวา อาม ภนฺเตติ วุตฺเต เต ภิกฺขู วิครหิตฺวา ภิกฺขเว
โปราณกปณฺฑิตา ปฐวิสฺสเรน รญฺญา ปวาริตาปิ ปณฺณจฺฉตฺตญฺจ
เอกํ จ เอกปฏลิกํ อุปาหนยุคํ ยาจิตุกามา หิโรตฺตปฺปโรทภเยน ๒-
มหาชนมชฺเฌ อกเถตฺวา รโห กถยึสูติ วตฺวา อตีตํ
อาหริ ฯ
     อตีเต กปิลรฏฺเฐ อุตฺตรปญฺจาลนคเร ปญฺจาลราเช รชฺชํ
กาเรนฺเต โพธิสตฺโต เอกสฺมึ นิคมคาเม พฺราหฺมณกุเล นิพฺพตฺติตฺวา
วยปฺปตฺโต ตกฺกสิลํ คนฺตฺวา สพฺพสิปฺปานิ อุคฺคณฺหิตฺวา
อปรภาเค ตาปสปพฺพชฺชํ ปพฺพชิตฺวา หิมวนฺเต อุญฺฉาจริยาย
@เชิงอรรถ:  มณิกณฺฐชาตเก  ฯ        หิโรตฺตปฺปเภทภเยน ฯ
วนมูลผลาผเลน ยาเปนฺโต จิรํ วสิตฺวา โลณมฺพิลเสวนตฺถาย มนุสฺสปถํ
จรนฺโต อุตฺตรปญฺจาลนครํ คนฺตฺวา ราชุยฺยาเน วสิตฺวา ปุนทิวเส
ภิกฺขํ ปริเยสมาโน นครํ ปวิสิตฺวา ราชทฺวารํ สมฺปาปุณิ ฯ ราชา
ตสฺสาจาเร ปสีทิตฺวา มหาตเล นิสีทาเปตฺวา ราชารหํ โภชนํ
โภเชตฺวา ปฏิญฺญํ คเหตฺวา อุยฺยาเนเยว วสาเปสิ ฯ โส นิพทฺธํ
ราชเคเหเยว ภุญฺชนฺโต วสฺสานสฺสจฺจเยน หิมวนฺตเมว คนฺตุกาโม
หุตฺวา จินฺเตสิ มยฺหํ มคฺคํ คจฺฉนฺตสฺส เอกปฏลิกา อุปาหนา
เจว ปณฺณจฺฉตฺตญฺจ ลทฺธุํ วฏฺฏติ ราชานํ ยาจิสฺสามีติ ฯ โส
เอกทิวสํ ราชานํ อุยฺยานํ อาคนฺตฺวา วนฺทิตฺวา นิสินฺนํ ทิสฺวา
อุปาหนญฺจ ฉตฺตญฺจ ยาจิสฺสามีติ จินฺเตตฺวา ปุน จินฺเตสิ ปรํ
อิมํ นาม เทหีติ ยาจนฺโต โรทติ นาม ปโรปิ นตฺถีติ วทนฺโต
ปฏิโรทติ นาม มา โข ปน มํ โรทนฺตํ มหาชโน อทฺทส
มา ราชานนฺติ รโห ปฏิจฺฉนฺนฏฺฐาเน อุโภปิ โรทิตฺวา ตุณฺหี
ภวิสฺสามาติ ฯ อถ นํ มหาราช รโห ปจฺจาสึสามีติ อาห ฯ
ราชา ตํ สุตฺวา ราชปุริเส อปสกฺกิ ฯ โพธิสตฺโต สเจ มยิ
ยาจนฺเต ราชา น ทสฺสติ เมตฺติ โน ภิชฺชิสฺสติ ตสฺมา
น ยาจิสฺสามีติ ตํทิวสํ นามํ คเหตุํ อสกฺโกนฺโต คจฺฉ ตาว
มหาราช ปุเนกทิวสํ ชานิสฺสามีติ อาห ฯ ปุน เอกทิวสํ รญฺโญ
อุยฺยานํ อาคตกาเล ตเถว ปุน ตเถวาติ เอวํ ยาจิตุํ
อสกฺโกนฺตสฺเสวสฺส ทฺวาทส วสฺสานิ อติกฺกนฺตานิ ฯ ตโต ราชา จินฺเตสิ
มยฺหํ อยฺโย รโห ปจฺจาสึสามีติ วตฺวา ปริสาย อปคตาย กิญฺจิ
วตฺตุํ น วิสหติ วตฺตุกามสฺเสวสฺส ทฺวาทส วสฺสานิ อติกฺกนฺตานิ
จิรํ โข ปนสฺส พฺรหฺมจริยํ จรนฺตสฺส อุกฺกณฺฐิตฺวา โภเค
ภุญฺชิตุกาโม รชฺชํ ปจฺจาสึสติ มญฺเญ รชฺชสฺส ปน นามํ คเหตุํ
อสกฺโกนฺโต ตุณฺหี โหติ อชฺช ชานิสฺสามิหํ ๑- รชฺชํ อาทึ กตฺวา
ยํ อิจฺฉติ ตํ ทสฺสามีติ ฯ โส อุยฺยานํ คนฺตฺวา วนฺทิตฺวา
นิสินฺโน โพธิสตฺเตน รโห ปจฺจาสึสามีติ วุตฺเต ปริสาย
อปคตาย ตํ กิญฺจิ วตฺตุํ อสกฺโกนฺตํ อาห ตุมฺเห ทฺวาทส วสฺสานิ
รโห ปจฺจาสึสามีติ วตฺวา รโห ลทฺธาปิ กิญฺจิ วตฺตุํ น สกฺโกถ
อหํ โว รชฺชํ อาทึ วตฺวา สพฺพํ ปวาเรมิ นิพฺภยา หุตฺวา ยํ
โว รุจฺจติ ตํ ยาจถาติ ฯ มหาราช ยมหํ ยาจามิ ตํ ทสฺสสีติ ฯ
ทสฺสามิ ภนฺเตติ อาห ฯ มหาราช มยฺหํ มคฺคํ คจฺฉนฺตสฺส
เอกปฏลิเก อุปาหนยุเค ปณฺณจฺฉตฺตญฺจ ลทฺธุํ วฏฺฏตีติ ฯ เอตฺตกํ
ภนฺเต ตุมฺเห ทฺวาทส วสฺสานิ ยาจิตุํ น สกฺโกถาติ ฯ อาม
มหาราชาติ ฯ กึการณา ภนฺเต เอวมกตฺถาติ ฯ มหาราช อิมํ
นาม เม เทหีติ ยาจนฺโต โรทติ นาม นตฺถีติ วทนฺโต ปฏิโรทติ
นาม สเจ ตฺวํ มยา ยาจิโต น ทเทยฺยาสิ ตํ โน โรทิตํ
ปฏิโรทิตํ มหาชโน มา ปสฺสตูติ เอตทตฺถํ รโห ปจฺจาสึสามีติ
วตฺวา อาทิโต ติสฺโส คาถา อภาสิ
         ทฺวยํ ยาจนโก ราช    พฺรหฺมทตฺต นิคจฺฉติ
         อลาภํ ธนลาภํ วา     เอวํธมฺมา หิ ยาจนา
@เชิงอรรถ:  ทานิสฺสาหํ ฯ
         ยาจนํ โรทนํ อาหุ     ปญฺจาลานํ รเถสภ
         โย ยาจนํ ปจฺจกฺขาติ   ตมาหุ ปฏิโรทนํ
         มํ มาทฺทสํสุ โรทนฺตํ    ปญฺจาลา สุสมาคตา
         ตุวํ วา ปฏิโรทนฺตํ     ตสฺมา อิจฺฉามหํ รโหติ ฯ
     ตตฺถ ราช พฺรหฺมทตฺตาติ ทฺวีหิปิ ราชานํ อาลปติ ฯ
นิคจฺฉตีติ ปฏิลภติ วินฺทติ ฯ เอวํธมฺมาติ เอวํสภาวา ฯ อาหูติ
ปณฺฑิตา กเถนฺติ ฯ ปญฺจาลานํ รเถสภาติ ปญฺจาลรฏฺฐสฺส อิสฺสร ฯ
โย ยาจนํ ปจฺจกฺขาตีติ โย ปน ตํ ยาจนกํ นตฺถีติ ปฏิกฺขิปติ ฯ
ตมาหูติ ตํ ปฏิกฺขิปนํ ปฏิโรทนนฺติ อาหุ กเถนฺติ ฯ มํ มาทฺทสํสูติ
ตว รฏฺฐวาสิโน ปญฺจาลา สุสมาคตา อมฺหํ โรทนฺตํ มา อทฺทสํสูติ ฯ
    ราชา โพธิสตฺตสฺส คารวลกฺขเณ ปสีทิตฺวา วรํ ททมาโน
จตุตฺถํ คาถมาห
              ททามิ เต พฺราหฺมณ โรหิณีนํ
              ควํ สหสฺสํ สห ปุงฺคเวน
              อริโย หิ อริยสฺส กถํ น ทชฺเช
              สุตฺวาน คาถา ตว ธมฺมยุตฺตาติ ฯ
     ตตฺถ โรหิณีนนฺติ รตฺตวณฺณานํ ฯ อริโยติ อาจารสมฺปนฺโน ฯ
อริยสฺสาติ อาจารสมฺปนฺนสฺส ฯ กถํ น ทชฺเชติ เกน การเณน น
ทเทยฺย ฯ ธมฺมยุตฺตาติ การณยุตฺตา ฯ
     โพธิสตฺโต ปน นาหํ มหาราช วตฺถุกาเมหิ อตฺถิโก ยมหํ
ยาจามิ ตเทว เทหีติ เอกปฏลิกํ อุปาหนํ ปณฺณจฺฉตฺตญฺจ คเหตฺวา
มหาราช อปฺปมตฺโต โหหิ สีลํ รกฺขาหิ อุโปสถกมฺมํ กโรหีติ
ราชานํ โอวทิตฺวา ตสฺส ยาจนฺตสฺเสว หิมวนฺตํ อคมาสิ ฯ ตตฺถ
อภิญฺญา จ สมาปตฺติโย จ นิพฺพตฺเตตฺวา พฺรหฺมโลกปรายโน
อโหสิ ฯ
     สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ตทา
ราชา อานนฺโท อโหสิ ตาปโส ปน อหเมวาติ ฯ
                    พฺรหฺมทตฺตชาตกํ ตติยํ
                     -------------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๘ หน้า ๓๒๕-๓๒๙. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=38&A=6753&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=38&A=6753&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=590              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=2928              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=2884              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=2884              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]