บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
โคธชาตกํ ตเทว เม ตฺวนฺติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต เอกํ กุฏุมฺพิกํ อารพฺภ กเถสิ ฯ วตฺถุ เหฏฺฐา วิตฺถาริตเมว ฯ อิธ ปน เนสํ อุทฺธารํ โสเธตฺวา อาคจฺฉนฺตานํ อนฺตรามคฺเค ลุทฺทโก อุโภปิ ขาทถาติ เอกํ ปกฺกโคธํ อทาสิ ฯ โส ปุริโส ภริยํ ปานียตฺถาย เปเสตฺวา สพฺพํ โคธํ ขาทิตฺวา ตสฺสา อาคตกาเล ภทฺเท โคธา ปลาตาติ อาห ฯ สาธุ สามิ ปกฺกโคธาย ปลายนฺติยา กึ สกฺกา กาตุนฺติ ฯ สา เชตวเน ปานียํ ปิวิตฺวา สตฺถุ สนฺติเก สนฺนิสินฺนาปิ สตฺถารา กึ อุปาสิเก อยํ เต หิตกาโม สุสิเนโห อุปการโกติ ปุจฺฉิตา ภนฺเต อหํ เอตสฺส หิตกามา สุสิเนหา อยมฺปน มยิ นิสฺสิเนโหติ อาห ฯ สตฺถา โหตุ มา จินฺตยิ เอวํ นาเมส กโรติ ยทา ปน เต คุณํ สรติ ตทา ตุยฺหญฺเญว สพฺพิสฺสริยํ เทตีติ วตฺวา เตหิ ยาจิโต อตีตํ อาหริ ฯ อตีตมฺปิ เหฏฺฐา วุตฺตสทิสเมว ฯ อิธ ปน เตสํ นิวตฺตนฺตานํ อนฺตรามคฺเค ลุทฺทกา กิลนฺตภาวํ ทิสฺวา เทฺวปิ ชนา ขาทถาติ เอกํ ปกฺกโคธํ อทํสุ ฯ ราชธีตา ตํ วลฺลิยา พนฺธิตฺวา อาทาย มคฺคํ ปฏิปชฺชิ ฯ เต เอกํ สรํ ทิสฺวา มคฺคา อุกฺกมฺม อสฺสตฺถมูเล นิสีทึสุ ฯ ราชปุตฺโต คจฺฉ ภทฺเท สรโต ปทุมินิปณฺเณน อุทกํ อาหร มํสํ ขาทิสฺสามาติ อาห ฯ สา โคธํ สาขาย ลคฺเคตฺวา ปานียตฺถาย คตา ฯ อิตโร สพฺพํ โคธํ ขาทิตฺวา อคฺคนงฺคุฏฺฐํ คเหตฺวา ปรมฺมุโข นิสีทิ ฯ โส ตาย ปานียํ คเหตฺวา อาคตกาเล ภทฺเท โคธา สาขาย โอตริตฺวา วมฺมิกํ ปาวิสิ อหํ ธาวิตฺวา อคฺคนงฺคุฏฺเฐ คเหสึ คหิตฏฺฐานํ หตฺเถเยว ฐตฺวา ๑- ฉิชฺชิตฺวา พิลํ ปวิฏฺฐาติ อาห ฯ โหตุ เทว ปกฺกโคธาย ปลายนฺติยา กึ กริสฺสาม เอหิ คจฺฉามาติ ฯ เต ปานียํ ปิวิตฺวา พาราณสึ อคมํสุ ฯ ราชปุตฺโต รชฺชํ ปตฺวา ตํ อคฺคมเหสิฏฺฐานมตฺเต ฐเปสิ ฯ สกฺการสมฺมาโน ปนสฺสา นตฺถิ ฯ โพธิสตฺโต ตสฺสา สกฺการํ กาเรตุกาโม รญฺโญ สนฺติเก ฐตฺวา นนุ มยํ อยฺเย ตุมฺหากํ สนฺติกา กิญฺจิ น ลภาม กึ โน น โอโลเกถาติ อาห ฯ ตาต อหเมว รญฺโญ สนฺติกา กิญฺจิ น ลภามิ ตุยฺหํ กึ ทสฺสามิ ราชาปิ มยฺหํ อิทานิ กึ ทสฺสติ โส อรญฺญโต อาคมนกาเล ปกฺกโคธํ เอกโกว ขาทีติ ฯ อยฺเย น เทโว เอวรูปํ @เชิงอรรถ: ๑ กตฺวา ฯ กริสฺสติ มา เอวํ อวจุตฺถาติ ฯ อถ นํ เทวี ตุยฺหํ ตํ ตาต น ปากฏํ รญฺโญเยว มยฺหญฺจ ปากฏนฺติ วตฺวา ปฐมํ คาถมาห ตเทว เม ตฺวํ วิทิโต วนมชฺเฌ รเถสโภ ยสฺส เต ขคฺคพนฺธสฺส สนฺนทฺธสฺส ติรีฏิโน อสฺสตฺถทุมสาขาย ปกฺกา โคธา ปลายถาติ ฯ ตตฺถ ตเทวาติ อสฺมึเยว กาเล อยํ มยฺหํ อทายโก อการโกติ เอวํ ตฺวํ วิทิโต อญฺเญ ปน ตว สภาวํ น ชานนฺตีติ อตฺโถ ฯ ขคฺคพนฺธสฺสาติ พนฺธขคฺคสฺส ฯ ติรีฏิโนติ ติรีฏิวตฺถสฺส มคฺคาคมนกาเล ฯ ปกฺกาติ องฺคารปกฺกโคธา ปลายถาติ ฯ เอวํ รญฺญา กตโทสํ ปริสมชฺเฌ ปากฏํ กตฺวา กเถสิ ฯ ตํ สุตฺวา โพธิสตฺโต อยฺเย เทวสฺส อปฺปิยกาลโต ปภูติ อุภินฺนมฺปิ อผาสุกํ กตฺวา กสฺมา อิธ วสถาติ วตฺวา อิมา เทฺว คาถา อภาสิ นเม นมนฺตสฺส ภเช ภชนฺตํ กิจฺจานุกุพฺพสฺส กเรยฺย กิจฺจํ นานตฺถกามสฺส กเรยฺย อตฺถํ อสมฺภชนฺตมฺปิ น สมฺภเชยฺย จเช จชนฺตํ วนถํ น กยิรา อเปตจิตฺเตน น สมฺภเชยฺย ทิโช ทุมํ ขีณผลํว ญตฺวา อญฺญํ สเมกฺเขยฺย มหา หิ โลโกติ ฯ ตตฺถ นเม นมนฺตสฺสาติ โย อตฺตนิ มุทุจิตฺเตน นมติ ตสฺเสว ปฏินเมยฺย ฯ กิจฺจานุกุพฺพสฺสาติ อตฺตโน อุปฺปนฺนํ กิจฺจํ อนุกุพฺพนฺตสฺเสว ฯ นานตฺถกามสฺสาติ อวุฑฺฒิกามสฺส ฯ วนถํ น กยิราติ ตสฺมึ จชนฺเต ตณฺหาสิเนหํ น กเรยฺย ฯ อเปตจิตฺเตนาติ อปคตจิตฺเตน วิรตฺตจิตฺเตน ฯ น สมฺภเชยฺยาติ น สมาคจฺเฉยฺย ฯ อญฺญํ สเมกฺเขยฺยาติ อญฺญํ โอโลเกยฺย ฯ ยถา ทิโช ขีณผลํ รุกฺขํ ญตฺวา อญฺญํ ผลภริตํ รุกฺขํ คจฺฉติ ตถา ขีณราคํ ปุริสํ ญตฺวา อญฺญํ สุสิเนหํ อุปคจฺเฉยฺยาติ อธิปฺปาโย ฯ ราชา โพธิสตฺเต กเถนฺเตเยว ตสฺสา คุณํ สริตฺวา ภทฺเท เอตฺตกํ กาลํ ตว คุเณ น สลฺลกฺเขสึ ปณฺฑิตสฺสเยว กถาย สลฺลกฺเขตฺวา มม อปราธํ สหนฺติยา อิทํ สกลรชฺชํ ตุยฺหํเยว ทมฺมีติ วตฺวา จตุตฺถํ คาถมาห โส เต กริสฺสามิ ยถานุภาวํ กตญฺญุตํ ขตฺติโย เปกฺขมาโน สพฺพญฺจ เต อิสฺสริยํ ททามิ ยสฺสิจฺฉสี ตสฺส ตุวํ ททามีติ ฯ ตตฺถ โสติ โส อหํ ฯ ยถานุภาวนฺติ ยถาสตฺตึ ยถาพลํ ฯ ยสฺสิจฺฉสีติ ยสฺส อิจฺฉสิ ตสฺส อิทํ รชฺชํ อาทึ กตฺวา ยํ ตฺวํ อิจฺฉสิ ตํ ททามีติ ฯ เอวํ วตฺวา ราชา เทวิยา สพฺพิสฺสริยํ อทาสิ ฯ อิมินาหํ เอติสฺสา คุณํ สราปิโตติ ปณฺฑิตสฺสาปิ มหนฺตํ อิสฺสริยํ อทาสิ ฯ สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา สจฺจานิ ปกาเสตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ฯ สจฺจปริโยสาเน อุโภปิ ชายปติกา โสตาปตฺติผเล ปติฏฺฐหึสุ ฯ ตทา ชายปติกา เอตรหิ ชายปติกาเยว อเหสุํ ฯ ปณฺฑิตามจฺโจ ปน อหเมวาติ ฯ โคธชาตกํ ตติยํ ---------อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๘ หน้า ๓๖๐-๓๖๔. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=38&A=7480&modeTY=2 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=38&A=7480&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=630 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=3068 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=3030 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=3030 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27
|
บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]