บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
มฏฺฐกุณฺฑลิชาตกํ อลงฺกโต มฏฺฐกุณฺฑลีติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต เอกํ มตปุตฺตํ กุฏุมฺพิกํ อารพฺภ กเถสิ ฯ สาวตฺถิยํ กิเรกสฺส พุทฺธุปฏฺฐากสฺส กุฏุมฺพิกสฺส ปิยปุตฺตโก กาลมกาสิ ฯ โส ปุตฺตโสกสมปฺปิโต น นหายติ น ภุญฺชติ น กมฺมนฺเต วิจาเรติ น พุทฺธุปฏฺฐานํ คจฺฉติ เกวลํ ปิยปุตฺตก มํ โอหาย ปฐมตรํ คโตสีติ อาทีนิ วตฺวา วิลปติ ฯ สตฺถา ปจฺจูสสมเย โลกํ โอโลเกนฺโต ตสฺส โสตาปตฺติผลูปนิสฺสยํ ทิสฺวา ปุนทิวเส ภิกฺขุสงฺฆปริวุโต สาวตฺถิยํ ปิณฺฑาย จริตฺวา กตภตฺตกิจฺโจ ภิกฺขู อุยฺโยเชตฺวา อานนฺทตฺเถเรน ปจฺฉาสมเณน ตสฺส เคหทฺวารํ อคมาสิ ฯ สตฺถุ อาคตภาวํ กุฏุมฺพิกสฺส อาโรเจสุํ ฯ อถสฺส เคหชโน อาสนานิ ปญฺญเปตฺวา สตฺถารํ นิสีทาเปตฺวา กุฏุมฺพิกํ ปริคฺคเหตฺวา สตฺถุ สนฺติกํ อาเนสิ ฯ ตํ วนฺทิตฺวา เอกมนฺตํ นิสินฺนํ สตฺถา กรุณาสีตเลน วจเนน อามนฺเตตฺวา กึ อุปาสก ปุตฺตกํ อนุโสจสีติ ปุจฺฉิตฺวา อาม ภนฺเตติ วุตฺเต อุปาสก โปราณกปณฺฑิตา ปุตฺเต กาลกเต โสกสมปฺปิตา วิจรนฺตาปิ ปณฺฑิตานํ กถํ สุตฺวา อลภนียฏฺฐานนฺติ ตตฺตโต ญตฺวา อปฺปมตฺตกํปิ โสกํ น กรึสูติ วตฺวา เตน ยาจิโต อตีตํ อาหริ อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต เอกสฺส มหาวิภวสฺส พฺราหฺมณสฺส ปุตฺโต ปญฺจทสโสฬสวสฺสกาเล เอเกน พฺยาธินา ผุฏฺโฐ กาลํ กตฺวา เทวโลเก นิพฺพตฺติ ฯ พฺราหฺมโณ ตสฺส กาลกิริยโต ปฏฺฐาย สุสานํ คนฺตฺวา ฉาริกปุญฺชํ อาวิชฺฌนฺโต ปริเทวนฺโต สพฺพกมฺมนฺเต ปจฺฉินฺทิตฺวา โสกสมปฺปิโต วิจรติ ฯ เทวปุตฺโต อนุวิจรนฺโต ตํ ทิสฺวา เอกํ อุปมํ กตฺวา โสกํ หริสฺสามีติ ตสฺส สุสานํ คนฺตฺวา ปริเทวนกาเล ตสฺเสว ปุตฺตวณฺณี หุตฺวา สพฺพาภรณปฏิมณฺฑิโต เอกสฺมึ ปเทเส ฐตฺวา อุโภ หตฺเถ สีเส ฐเปตฺวา มหาสทฺเทน ปริเทวิ ฯ พฺราหฺมโณ สทฺทํ สุตฺวา ตํ โอโลเกตฺวา ปุตฺตเปมํ ปฏิลภิตฺวา ตสฺส สนฺติเก ฐตฺวา ตาต มาณว อิมสฺมึ สุสานมชฺเฌ กสฺมา ปริเทวสีติ ปุจฺฉนฺโต ปฐมํ คาถมาห อลงฺกโต มฏฺฐกุณฺฑลี มาลธารี หริจนฺทนุสฺสโท พาหา ปคฺคยฺห กนฺทสิ วนมชฺเฌ กึ ทุกฺขิโต ตุวนฺติ ฯ ตตฺถ อลงฺกโตติ นานาภรณวิภูสิโต ฯ มฏฺฐกุณฺฑลีติ กรณปรินิฏฺฐิเตหิ มฏฺเฐหิ กุณฺฑเลหิ สมนฺนาคโต ฯ มาลธารีติ วิจิตฺร- กุสุมมาลธโร ฯ หริจนฺทนุสฺสโทติ สุวณฺณวณฺเณน จนฺทเนน อนุลิตฺโต ฯ วนมชฺเฌติ สุสานมชฺเฌ ฯ กึ ทุกฺขิโต ตุวนฺติ กึการณา ทุกฺขิโต ตฺวํ อาจิกฺข อหนฺเต ยํ อิจฺฉสิ ตํ ทสฺสามีติ อาห ฯ อถสฺส กเถนฺโต มาณโว ทุติยํ คาถมาห สุวณฺณมโย ปภสฺสโร อุปฺปนฺโน รถปญฺชโร มม ตสฺส จกฺกยุคํ น วินฺทามิ เตน ทุกฺเขน ชเหสฺสามิ ชีวิตนฺติ ฯ พฺราหฺมโณ สมฺปฏิจฺฉนฺโต ตติยํ คาถมาห โสวณฺณมยํ มณิมยํ โลหมยํ อถ รูปิยมยํ อถ ปาวท รถํ การยามิ เต จกฺกยุคํ ปฏิปาทยามีติ ฯ ตตฺถ ปาวทาติ ยาทิเสน เต อตฺโถ ยาทิสํ โรจสิ ตาทิสํ วท อหํ เต รถํ การยามิ ฯ ปฏิปาทยามีติ ปญฺชรานุรูปํ จกฺกยุคํ ตํ อธิคจฺฉาเปมิ ฯ ตํ สุตฺวา มาณเวน กถิตาย คาถาย สตฺถา อภิสมฺพุทฺโธ หุตฺวา กเถสิ จนฺทิมสุริยา อุภยตฺถ ภาตโร เวหาย สงฺคมา โสวณฺณมโย รโถ มม เตน จกฺกยุเคน โสภตีติ ฯ เสสํ พฺราหฺมโณ ตทนนฺตรํ อาห พาโล โข ตฺวํสิ มาณว โย ตฺวํ ปตฺถยสิ อปตฺถยํ มญฺญามิ ตุวํ มริสฺสสิ น ตฺวํ ลจฺฉสิ จนฺทิมสุริเยติ ฯ พฺราหฺมเณน วุตฺตคาถายํ ตตฺถ อปตฺถยนฺติ อปตฺเถตพฺพํ ฯ ตโต มาณโว อาห คมนาคมนํ ปทิสฺสติ วณฺณธาตุ อุภเยตฺถ วีถิโย เปโต ปน เนว ทิสฺสติ โก นุ โข กนฺทตํ พาลฺยตโรติ ฯ มาณเวน วุตฺตคาถาย ตตฺถ คมนาคมนนฺติ อุคฺคมนญฺจ อฏฺฐงฺคมนญฺจ ฯ วณฺโณเยว วณฺณธาตุ อุภเยตฺถ วีถิโยติ เอตฺถ อากาเส อยํ จนฺทสฺส วีถิ อยํ สุริยสฺสาติ เอวํ อุภยคมนา- คมนภูมิโยปิ ปญฺญายนฺติ ฯ เปโต ปนาติ ปรโลกคตสตฺโต ปน น ทิสฺสเตว ฯ โก นุ โขติ เอวํ สนฺเต อมฺหากํ ทฺวินฺนํ กนฺทนฺตานํ โก นุ โข พาลฺยตโรติ ฯ เอวํ มาณเว กเถนฺเต พฺราหฺมโณ สลฺลกฺเขตฺวา คาถมาห สจฺจํ โข วทสิ มาณว อหเมว กนฺทตํ พาลฺยตโร จนฺทํ วิย ทารโก รุทํ เปตํ กาลกตาภิปตฺถเยติ ฯ ตตฺถ จนฺทํ วิย ทารโกติ ยถา ทหโร คามทารโก จนฺทํ เม เทถาติ จนฺทสฺสตฺถาย โรเทยฺย เอวํ อหํปิ เปตํ กาลกตํ อภิปตฺเถมีติ ฯ อิติ พฺราหฺมโณ มาณวสฺส กถาย นิสฺโสโก หุตฺวา ตสฺส ถุตึ กโรนฺโต เสสคาถา อภาสิ อาทิตฺตํ วต มํ สนฺตํ ฆตสิตฺตํว ปาวกํ วารินา วิย โอสิญฺจิ สพฺพํ นิพฺพาปเย ทรํ ฯ อพฺพูฬฺหํ วต เม สลฺลํ ยมาสิ หทยนิสฺสิตํ โย เม โสกปเรตสฺส ปุตฺตโสกํ อปานุทิ ฯ โสหํ อพฺพูฬฺหสลฺโลสฺมิ วีตโสโก อนาวิโล น โสจามิ น โรทามิ ตว สุตฺวาน มาณวาติ ฯ อถ นํ มาณโว พฺราหฺมณ ยสฺสตฺถาย ตฺวํ โรทสิ อหนฺเต ปุตฺโต อหํ เทวโลเก นิพฺพตฺโต อิโต ปฏฺฐาย มา มํ อนุโสจิ ทานํ เทหิ สีลํ รกฺขาหิ อุโปสถกมฺมํ กโรหีติ โอวทิตฺวา สกฏฺฐานเมว คโต ฯ พฺราหฺมโณปิ ตสฺโสวาเท ฐตฺวา ทานาทีนิ ปุญฺญานิ กตฺวา กาลํ กตฺวา เทวโลเก นิพฺพตฺติ ฯ สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา สจฺจานิ ปกาเสตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ฯ สจฺจปริโยสาเน กุฏุมฺพิโก โสตาปตฺติผเล ปติฏฺฐหิ ฯ ตทา ธมฺมเทสกเทวปุตฺโต อหเมว อโหสีติ ฯ มฏฺฐกุณฺฑลิชาตกํ เอกาทสมํ ฯอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๙ หน้า ๔๙๙-๕๐๔. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=39&A=10095&modeTY=2 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=39&A=10095&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=1433 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=5816 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=5950 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=5950 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27
|
บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]