บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๓๙

หน้าที่ ๑๑๒.

วฏฺฏกชาตกํ ปณีตนฺติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต เอกํ โลลภิกฺขุํ อารพฺภ กเถสิ ฯ ตํ สตฺถา สจฺจํ กิร ตฺวํ โลโลติ ปุจฺฉิตฺวา อาม ภนฺเตติ วุตฺเต น โข ภิกฺขุ อิทาเนว ปุพฺเพปิ ตฺวํ โลโลเยว โลลตาเยว จ ปน พาราณสิยํ หตฺถิควาสฺสปุริสกุณเปหิ อติตฺโต อุตฺตริตรํ ลภิสฺสามีติ อรญฺญํ ปวิฏฺโฐสีติ วตฺวา อตีตํ อาหริ อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต วฏฺฏกโยนิยํ นิพฺพตฺติตฺวา อรญฺเญ ลูขติณวีชาหาโร วสิ ฯ ตทา พาราณสิยํ เอโก โลลกาโก หตฺถิกุณปาทีหิ อติตฺโต อิโต อุตฺตริตรํ ลภิสฺสามีติ อรญฺญํ ปวิสิตฺวา ผลาผลานิ ขาทนฺโต โพธิสตฺตํ ทิสฺวา อยํ วฏฺฏโก อติวิย ถูลสรีโร มธุรโคจรํ ขาทติ มญฺเญ เอตสฺส โคจรํ ปุจฺฉิตฺวา ตํ ขาทิตฺวา อหํ ถูโล ภวิสฺสามีติ จินฺเตตฺวา โพธิสตฺตสฺส อุปริภาเค สาขาย นิลียิตฺวา โพธิสตฺตํ ปุจฺฉติ โภ วฏฺฏก กึ นาม ปณีตาหารํ ภุญฺชสิ ถูลสรีโร อโหสีติ ฯ โพธิสตฺโต เตน ปุจฺฉิโต เตน สทฺธึ ปฏิสนฺถารํ กโรนฺโต ปฐมํ คาถมาห ปณีตํ ภุญฺชเส ภตฺตํ สปฺปิเตลญฺจ มาตุล อถ เกน นุ วณฺเณน กิโส ตฺวมสิ วายสาติ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๑๓.

ตตฺถ ภตฺตนฺติ มนุสฺสานํ โภชิยมานปฏิยาทิตภตฺตํ ฯ มาตุลาติ ตํ ปิยสมุทาจาเรนาลปติ ฯ กิโสติ อปฺปมํสโลหิโต ฯ ตสฺส วจนํ สุตฺวา กาโก ติสฺโส คาถา อภาสิ อมิตฺตมชฺเฌ วสโต เตสุ อามิสเมสโต นิจฺจํ อุพฺพิคฺคหทยสฺส กุโต กากสฺส ทฬฺหิยํ ฯ นิจฺจํ อุพฺพิคฺคิโน กากา ธงฺโก ปาเปน กมฺมุนา ลทฺโธ ปิณฺโฑ น ปีเณติ กิโส เตนสฺมิ วฏฺฏก ฯ ลูขานิ ติณวีชานิ อปฺปเสฺนหานิ ภุญฺชสิ อถ เกน นุ วณฺเณน ถูโล ตฺวมสิ วฏฺฏกาติ ฯ ตตฺถ ทฬฺหิยนฺติ เอวรูปสฺส มยฺหํ กากสฺส กุโต ทฬฺหิภาโว ฯ กุโต ถูลนฺติ อตฺโถ ฯ อุพฺพิคฺคิโนติ อุพฺเพคฺควนฺโต ฯ ธงฺโกติ กากานเมว นามํ ฯ ปาเปน กมฺมุนา ลทฺโธติ กาเกน ปรสนฺตกวิลุมฺปน- สงฺขาเตน ปาปกมฺเมน ลทฺโธ ปิณฺโฑ ฯ น ปีเณตีติ น ตปฺเปติ ฯ เตนสฺมีติ เตน การเณนาหํ กิโส อสฺมิ ฯ อปฺปเสฺนหานีติ มนฺทโอชานิ ฯ อิทํ กาโก โพธิสตฺตํ ปณีตโคจรํ ขาทตีติ สญฺญี หุตฺวาปิ วฏฺฏกานํ ปกติโคจรํ ปุจฺฉนฺโต อาห ฯ ตํ สุตฺวา โพธิสตฺโต อตฺตโน ถูลภาวการณํ กเถนฺโต อิมา คาถา อภาสิ อปฺปิจฺฉา อปฺปจินฺตาย อวิทูรคเมน จ ลทฺธาลทฺเธน ยาเปนฺโต ถูโล เตนสฺมิ วายส ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๑๔.

อปฺปิจฺฉสฺส หิ โปสสฺส อปฺปจินฺติสุขสฺส จ สุสงฺคหิตปฺปมาณสฺส วุตฺตี สุสมุทานิยาติ ฯ ตตฺถ อปฺปิจฺฉาติ อาหาเรสุ อปฺปิจฺฉตาย นิตฺตณฺหตาย เกวลํ สรีรยาปนวเสน วา อาหารตฺถายาติ อตฺโถ ฯ อปฺปจินฺตายาติ อชฺช อหํ อาหารํ ลภิสฺสามิ เสฺว กหนฺติ เอวํ อาหารจินฺตาย อภาเวน ฯ อวิทูรคเมน จาติ อสุกสฺมึ นาม ฐาเน มธุรํ ลภิสฺสามีติ จินฺเตตฺวา อวิทูเร คมเนน จ ฯ ลทฺธาลทฺเธนาติ ลูขํ วา โหตุ ปณีตํ วา ยํ ลทฺธํ เตเนว ฯ ถูโล เตนสฺมีติ เตน จตุพฺพิเธน การเณน ถูโลสฺมิ ฯ วายสาติ กากํ อาลปติ ฯ อปฺปจินฺตีติ อาหาเร อติจินฺตา- รหิตานํ อปฺปจินฺตีนํ อริยานํ สุขํ อสฺส อตฺถีติ อปฺปจินฺติสุโข ตสฺส ตาทิเสน สุเขน สมนฺนาคตสฺส ฯ สุสงฺคหิตปฺปมาณสฺสาติ เอตฺตกํ กาลํ ภุญฺชิตฺวา ชีราเปตุํ สกฺขิสฺสามีติ เอวํ สุฏฺฐุ สงฺคหิตาหารปฺ- ปมาณสฺส ฯ วุตฺตี สุสมุทานิยาติ เอวรูปสฺส ปุคฺคลสฺส ชีวิตวุตฺติ สุเขน สกฺกา สมุทาเนตุํ สุสํวตฺตนิยาว นิพฺพตฺติยาติ ฯ สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา สจฺจานิ ปกาเสตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ สจฺจปริโยสาเน โลลภิกฺขุ โสตาปตฺติผเล ปติฏฺฐหิ ฯ ตทา กาโก โลลภิกฺขุ อโหสิ วฏฺฏโก ปน อหเมวาติ ฯ วฏฺฏกชาตกํ นวมํ ฯ

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๙ หน้า ๑๑๒-๑๑๔. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=39&A=2224&modeTY=2&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=39&A=2224&modeTY=2&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=957 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=4231 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=4237 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=4237 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27