ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๙ ภาษาบาลีอักษรไทย ชา.อ.๕ ฉกฺก-ทสกนิปาต

หน้าที่ ๑๖๓.

อฏฺฐิเสนชาตกํ เย เม อหํ น ชานามีติ อิทํ สตฺถา อาฬวึ นิสฺสาย อคฺคาฬเว เจติเย วิหรนฺโต กุฏิการสิกฺขาปทํ อารพฺภ กเถสิ ฯ ปจฺจุปฺปนฺนวตฺถุํ เหฏฺฐา มณิกณฺฐกชาตเก กถิตสทิสเมว ฯ สตฺถา ปน เต ภิกฺขู อามนฺเตตฺวา ภิกฺขเว โปราณกปณฺฑิตา ปุพฺเพ อนุปฺปนฺเน พุทฺเธ พาหิรกปพฺพชฺชาย ปพฺพชิตฺวา ราชูหิ ปวาริตา ปิยยาจนา นาม ปเรสํ อปฺปิยา อมนาปาติ น ยาจึสูติ วตฺวา อตีตํ อาหริ อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต เอกสฺมึ นิคเม พฺราหฺมณกุเล นิพฺพตฺติ ฯ อฏฺฐิเสนกุมาโรติสฺส นามํ กรึสุ ฯ โส วยปฺปตฺโต ตกฺกสิลายํ สพฺพสิปฺปานิ อุคฺคณฺหิตฺวา อปรภาเค กาเมสุ อาทีนวํ ทิสฺวา ฆราวาสโต นิกฺขมิตฺวา อิสิปพฺพชฺชํ ปพฺพชิตฺวา อภิญฺญา จ สมาปตฺติโย จ นิพฺพตฺเตตฺวา หิมวนฺตปฺปเทเส จิรํ วสิตฺวา โลณมฺพิลเสวนตฺถาย มนุสฺสปถํ โอตริตฺวา อนุปุพฺเพน พาราณสิยํ ปตฺวา ราชุยฺยาเน วสิตฺวา ปุนทิวเส ภิกฺขาย จรนฺโต ราชงฺคณํ อคมาสิ ฯ ราชา ตสฺส อาจารวิหาเร ปสีทิตฺวา ตํ ปกฺโกสาเปตฺวา ปาสาทตเล ปลฺลงฺเก นิสีทาเปตฺวา สุโภชนํ โภเชตฺวา โภชนาวสาเน อนุโมทนํ สุตฺวา ปสนฺโน ปฏิญฺญํ คเหตฺวา มหาสตฺตํ ราชุยฺยาเน วาเสสิ ทิวสสฺส จ เทฺว ตโย วาเร อุปฏฺฐานํ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๖๔.

อคมาสิ ฯ โส เอกทิวสํ ธมฺมกถาย ปสนฺโน รชฺชํ อาทึ กตฺวา เยน เต อตฺโถ ตํ วเทยฺยาถาติ ปวาเรสิ ฯ โพธิสตฺโต อิทํ นาม เม เทหิ อิทํ นาม เม เทหีติ น วทติ ฯ อญฺเญ ยาจกา อิทํ เทหิ อิทํ เทหีติ อิจฺฉิติจฺฉิตํ ยาจนฺติ ฯ ราชา อสชฺชมาโน เทติ ฯ โส เอกทิวสํ จินฺเตสิ อญฺเญ ยาจกวนิพฺพกา อิทญฺจิทญฺจ อมฺหากํ เทหีติ มํ ยาจนฺติ อยฺโย ปน อฏฺฐิเสโน ปวาริตกาลโต ปฏฺฐาย น กิญฺจิ ยาจติ ปญฺญวา โข ปเนส อุปายกุสโล ปุจฺฉิสฺสามิ นนฺติ ฯ โส เอกทิวสํ ภุตฺตปาตราโส คนฺตฺวา วนฺทิตฺวา เอกมนฺตํ นิสินฺโน อญฺเญสํ ยาจนการณํ ตสฺส จ อยาจนการณํ ปุจฺฉนฺโต ปฐมํ คาถมาห เย เม อหํ น ชานามิ อฏฺฐิเสน วนิพฺพเก เต มํ สงฺคมฺม ยาจนฺติ กสฺมา มํ ตฺวํ น ยาจสีติ ฯ ตตฺถ วนิพฺพเกติ ยาจนเก ฯ สงฺคมฺมาติ สมาคนฺตฺวา ฯ อิทํ วุตฺตํ โหติ อยฺย อฏฺฐิเสน เย เม วนิพฺพเก อหํ นามชาติ- โคตฺตกุลปฺปเทเสน อิเม นาม เอเตติปิ น ชานามิ เต สมาคนฺตฺวา อจฺฉิติจฺฉิตํ ยาจนฺติ ตฺวํ ปน กสฺมา มํ กิญฺจิ น ยาจสีติ ฯ ตํ สุตฺวา โพธิสตฺโต ทุติยํ คาถมาห ยาจโก อปฺปิโย โหติ ยาจํ อททมปฺปิโย ตสฺมาหนฺตํ น ยาจามิ มา เม วิทฺเทสนา อหูติ ฯ ตตฺถ ยาจโก อปฺปิโย โหตีติ โย หิ มหาราช ปุคฺคโล อิทํ เม เทหิ อิมํ เม เทหีติ ยาจโก โส มาตาปิตูนํปิ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๖๕.

มิตฺตามจฺจาทีนํปิ อปฺปิโย โหติ อมนาโป ตสฺส อปฺปิยภาโว มณิกณฺฐกชาตเกน ทีเปตพฺโพ ฯ ยาจนฺติ ยาจิตภณฺฑํ ฯ อททนฺติ อททมาโน ฯ อิทํ วุตฺตํ โหติ โยปิ ยาจิตํ น เทติ โส มาตาปิตโร อาทึ กตฺวา อททมาโน ปุคฺคโล ยาจนกสฺส อปฺปิโย โหติ ฯ ตสฺมาติ ยสฺมา ยาจโกปิ ทายกสฺส ยาจิตํ ภณฺฑํ อททนฺโตปิ ยาจกสฺส อปฺปิโย โหติ ตสฺมา อหํ ตํ น ยาจามิ ฯ มา เม วิทฺเทสนา อหูติ สเจ อหํ ยาเจยฺยเมว ตํ ทเทยฺยาสิ ตว วิทฺเทโส ภเวยฺย สา เม ตว สนฺติกา อุปฺปนฺนา วิทฺเทสนา สเจปิ น ตฺวํ ทเทยฺยาสิ มม วิทฺเทโส ภเวยฺย สา จ มม ตยิ วิทฺเทสนา เอวํ สพฺพถาปิ มา เม วิทฺเทสนา อหุ มา โน อุภินฺนํปิ เมตฺติ ภิชฺชติ เอตมตฺถํ สมฺปสฺสนฺโต อหํ ตํ น กิญฺจิ ยาจามีติ ฯ อถสฺส วจนํ สุตฺวา ราชา ติสฺโส คาถา อภาสิ โย จ ยาจนชีวาโน กาเล ยาจํ น ยาจติ ปรญฺจ ปุญฺญํ ธํเสติ อตฺตนาปิ น ชีวติ ฯ โย จ ยาจนชีวาโน กาเล ยาจํปิ ยาจติ ปรญฺจ ปุญฺญํ ลเภติ อตฺตนาปิ จ ชีวติ ฯ น เว ทุสฺสนฺติ สปฺปญฺญา ทิสฺวา ยาจกมาคเต พฺรหฺมจารี ปิโย เมสิ วรภญฺญิตมิจฺฉสีติ ฯ ตตฺถ ยาจนชีวาโนติ ยาจนชีวมาโน ฯ อยเมว วา ปาโฐ ฯ อิทํ วุตฺตํ โหติ อยฺย อฏฺฐิเสน โย ยาจเนน ชีวมาโน ธมฺมิโก สมโณ วา พฺราหฺมโณ วา ยาจิตพฺพยุตฺตปฺปยุตฺตกาเล กิญฺจิเทว

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๖๖.

ยาจิตพฺพํ น ยาจติ โส ปรญฺจ ทายกํ ปุญฺญํ ธํเสติ ปริหาเปติ อตฺตนาปิ จ สุขํ น ชีวติ ฯ ปุญฺญํ ลเภตีติ กาเล ปน ยาจิตพฺพํ ยาจนฺโต ปรญฺจ ปุญฺญํ อธิคเมติ อตฺตนาปิ จ สุขํ ชีวติ ฯ น เว ทุสฺสนฺตีติ ยํ ตฺวํ วเทสิ มา เม วิทฺเทสนา อหูติ อถ กสฺมา วทสิ สปฺปญฺญา หิ ทานญฺจ ทานผลญฺจ ชานนฺตา ปณฺฑิตา ยาจเก อาคเต ทิสฺวา น ทุสฺสนฺติ น กุชฺฌนฺติ อญฺญทตฺถุ ปมุทิตา โหนฺตีติ ทีเปติ ฯ ยาจกมาคเตติ มกาโร พฺยญฺชนสนฺธิวเสน วุตฺโต ฯ ยาจเก อาคเตติ อตฺโถ ฯ พฺรหฺมจารี ปิโย เมสีติ อยฺย อฏฺฐิเสน ปริสุทฺธจารี มหาปญฺโญ ตฺวํ มยฺหํ อติวิย ปิโย ตสฺมา วรํ ตฺวํ มํ วเรหิ ยาจาหิเยว ฯ ภญฺญิตมิจฺฉสีติ ยํกิญฺจิ วตฺตพฺพํ อิจฺฉสิ สพฺพํปิ รชฺชํปิ เต ทสฺสามิเยวาติ ฯ เอวํ โพธิสตฺโต รญฺญา รชฺเชนปิ ปวาริโต เนว กิญฺจิ ยาจิ ฯ รญฺญา ปน เอวํ อตฺตโน อชฺฌาสเย กถิเต มหาสตฺโตปิ ปพฺพชิต- ปฏิปตฺตึ ทสฺเสตุํ มหาราช ยาจนา หิ นาเมสา กามโภคีนํ คิหีนํ อาจิณฺณา น ปพฺพชิตานํ ปพฺพชิเตน ปน ปพฺพชิตกาลโต ปฏฺฐาย ตีหิ ทฺวาเรหิ สํวเรน ปริสุทฺธาชีเวน ภวิตพฺพนฺติ ปพฺพชิต- ปฏิปทํ ทสฺเสนฺโต ฉฏฺฐํ คาถมาห น เว ยาจนฺติ สปฺปญฺญา ธีโร เวทิตุมรหติ อุทฺทิสฺส อริยา ติฏฺฐนฺติ เอสา อริยาน ยาจนาติ ฯ ตตฺถ สปฺปญฺญาติ พุทฺธา จ พุทฺธสาวกา จ โพธิยา ปฏิปตฺตึ ปฏิปนฺนา อิสิปพฺพชฺชํ ปพฺพชิตา โพธิสตฺตา จ สพฺเพปิ สปฺปญฺญา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๖๗.

จ สุสีลา จ เต เอวรูปา สปฺปญฺญา อมฺหากํ อิทญฺจิทญฺจ เทถาติ น ยาจนฺติ ฯ ธีโร เวทิตุมรหตีติ อุปฏฺฐาโก ปน ธีโร ปณฺฑิโต คิลานกาเล จ อคิลานกาเล จ เยน เยนตฺโถ ตํ สพฺพํ สามํเยว เวทิตุํ ชานิตุมรหติ ฯ อุทฺทิสฺส อริยา ติฏฺฐนฺตีติ อริยา ปน วาจํ อภินฺทิตฺวา เยนตฺถิกา โหนฺติ อุทฺทิสฺส เกวลํ ภิกฺขาจารวตฺเตน ติฏฺฐนฺติเยว เนว กายงฺคํ วาจงฺคํ โกเปนฺติ กายวิการํ ทสฺเสตฺวา นิมิตฺตํ กโรนฺตา หิ กายงฺคํ โกเปนฺติ นาม วจีเภทํ กโรนฺตา วาจงฺคํ โกเปนฺติ นาม ตทุภยํ อกตฺวา พุทฺธาทโย อริยา ติฏฺฐนฺติ ฯ เอสา อริยาน ยาจนาติ เอสา กายงฺคํ วาจงฺคํ อโกเปตฺวา ภิกฺขาย ติฏฺฐนา อริยานํ ยาจนา นาม ฯ ราชา โพธิสตฺตสฺส วจนํ สุตฺวา ภนฺเต ยทิ สปฺปญฺโญ อุปฏฺฐาโก อตฺตนาว ญตฺวา กุลุปกสฺส ทาตพฺพํ เทติ อหํปิ ตุมฺหากํ อิทญฺจิทญฺจ ทมฺมีติ วทนฺโต สตฺตมํ คาถมาห ททามิ เต พฺราหฺมณ โรหินีนํ ควํ สหสฺสํ สห ปุงฺคเวน อริโย หิ อริยสฺส กถํ น ทชฺชา สุตฺวาน คาถา ตว ธมฺมยุตฺตาติ ฯ ตตฺถ โรหินีนนฺติ รตฺตวณฺณานํ ฯ ควํ สหสฺสนฺติ ขีรทธิอาทิ- รสปริโภคตฺถาย เอวรูปานํ คุนฺนํ สหสฺสํ ตุยฺหํ ทมฺมิ ตํ เม ปฏิคฺคณฺห ฯ อริโยติ อาจารอริโย ฯ อริยสฺสาติ อาจาร- อริยสฺส ฯ กถํ น ทชฺชาติ เกน การเณน น ทเทยฺย ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๖๘.

เอวํ วุตฺเต โพธิสตฺโต อหํ มหาราช อกิญฺจโน ปพฺพชิโต น เม คาวีหิ อตฺโถติ ปฏิกฺขิปิ ฯ ราชา ตสฺโสวาเท ฐตฺวา ทานาทีนิ ปุญฺญานิ กตฺวา สคฺคปรายโน อโหสิ ฯ โสปิ อปริหีนชฺฌาโน พฺรหฺมโลเก อุปฺปชฺชิ ฯ สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา สจฺจานิ ปกาเสตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ สจฺจปริโยสาเน พหู โสตาปตฺติผลาทีนิ สมฺปาปุณึสุ ฯ ตทา ราชา อานนฺโท อโหสิ อฏฺฐิเสโน ปน อหเมวาติ ฯ อฏฺฐิเสนชาตกํ อฏฺฐมํ ฯ

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๙ หน้า ๑๖๓-๑๖๘. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=39&A=3246&modeTY=2&pagebreak=1              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=39&A=3246&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=1021              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=4443              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=4472              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=4472              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]