ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๙ ภาษาบาลีอักษรไทย ชา.อ.๕ ฉกฺก-ทสกนิปาต

                        กปิชาตกํ
     ยตฺถ เวรี นิวสตีติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต เทวทตฺตสฺส
ปฐวิปฺปเวสนํ อารพฺภ กเถสิ ฯ
     ตสฺมึ หิ ปฐวึ ปวิฏฺเฐ ธมฺมสภายํ กถํ สมุฏฺฐาเปสุํ อาวุโส
เทวทตฺโต สห ปริสาย นฏฺโฐติ ฯ สตฺถา อาคนฺตฺวา กาย
นุตฺถ ภิกฺขเว เอตรหิ กถาย สนฺนิสินฺนาติ ปุจฺฉิตฺวา อิมาย
นามาติ วุตฺเต น ภิกฺขเว อิทาเนว โส สห ปริสาย นฏฺโฐ
ปุพฺเพปิ นสฺสิเยวาติ วตฺวา อตีตํ อาหริ
     อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต
กปิโยนิยํ นิพฺพตฺติตฺวา ปญฺจสตกปิปริวาโร ราชุยฺยาเน วสิ ฯ
เทวทตฺโตปิ กปิโยนิยํ นิพฺพตฺติตฺวา ปญฺจสตกปิปริวาโร ตตฺเถว
วสิ ฯ อเถกทิวสํ ปุโรหิเต อุยฺยานํ คนฺตฺวา นหาตฺวา อลงฺกริตฺวา
นิกฺขมนฺเต เอโก โลลกปิ ปุเรตรํ คนฺตฺวา อุยฺยานทฺวารโตรณมตฺถเก
นิสีทิตฺวา ตสฺส มตฺถเก วจฺจปิณฺฑํ ปาเตตฺวา ปุน อุทฺธํ โอโลเกนฺตสฺส
มุเข ปาเตสิ ฯ โส นิวตฺเตตฺวา โหตุ ชานิสฺสามิ ตุมฺหากํ กตฺตพฺพนฺติ
มกฺกเฏ สนฺตชฺเชตฺวา ปุน นหาตฺวา ปกฺกามิ ฯ เตน เวรํ คเหตฺวา
มกฺกฏานํ สนฺตชฺชิตภาวํ โพธิสตฺตสฺส อาโรเจสุํ ฯ โส เวรีนํ
นิวาสนฏฺฐาเน นาม วสิตุํ น วฏฺฏติ สพฺโพปิ กปิคโณ ปลายิตฺวา
อญฺญตฺถ คจฺฉตูติ กปิสหสฺสานํปิ อาโรจาเปสิ ฯ ทุพฺพจกปิ
อตฺตโน ปริวารมกฺกเฏ คเหตฺวา ปจฺฉา ชานิสฺสามีติ น ปลายิ ฯ
โพธิสตฺโต อตฺตโน ปริวารํ คเหตฺวา อรญฺญํ ปาวิสิ ฯ อเถกทิวสํ
เอกิสฺสา วีหิโกฏฺฏิกาย ทาสิยา อาตเป ปสาริตํ วีหึ ขาทมาโน
เอโก เอฬโก อุมฺมุกฺเกน ปหารํ ลภิตฺวา อาทิตฺตสรีโร ปลายนฺโต
เอกิสฺสา หตฺถิสาลํ นิสฺสาย ติณกุฏิกาย กุฏฺเฏ สรีรํ ฆํสิ ฯ โส
อคฺคิ ติณกุฏิกํ คณฺหิ ฯ ตโต วุฏฺฐาย หตฺถิสาลํ คณฺหิ ฯ หตฺถิสาลาย
หตฺถีนํ ปิฏฺฐิ ฌายิ ฯ หตฺถิเวชฺชา หตฺถึ ปฏิชคฺคนฺติ ฯ ปุโรหิโตปิ
มกฺกฏานํ คหณุปายํ อุปธาเรนฺโต วิจรติ ฯ อถ นํ ราชูปฏฺฐานํ
อาคนฺตฺวา นิสินฺนํ ราชา อาห อาจริย พหู โน หตฺถี คณฺฑิกา
หตฺถิเวชฺชา ปฏิชคฺคิตุํ น ชานนฺติ ชานาสิ กินฺนุ โข กิญฺจิ
เภสชฺชนฺติ ฯ ชานามิ มหาราชาติ ฯ กินฺนามาติ ฯ มกฺกฏวสา
มหาราชาติ ฯ กหํ ลภิสฺสามาติ ฯ นนุ อุยฺยาเน พหู มกฺกฏาติ ฯ
ราชา อุยฺยานมกฺกเฏ มาเรตฺวา วสํ อาเนถาติ อาห ฯ ธนุคฺคหา
คนฺตฺวา ปญฺจสเตปิ มกฺกเฏ วิชฺฌิตฺวา มาเรสุํ ฯ เอโก ปน
เชฏฺฐกมกฺกโฏ ปลายนฺโต สรปฺปหารํ ลภิตฺวาปิ ตตฺเถว อปติตฺวา
โพธิสตฺตสฺส วสนฏฺฐานํ ปตฺวา ปติ ฯ วานรา อมฺหากํ วสนฏฺฐานํ
ปตฺวา มโตติ ตสฺส ปหารลทฺธมตภาวํ โพธิสตฺตสฺส อาโรเจสุํ ฯ
โส อาคนฺตฺวา กปิคณมชฺเฌ นิสินฺโน ปณฺฑิตานํ โอวาทํ อกตฺวา
เวริฏฺฐาเน วสนฺตา นาม เอวํ วินสฺสนฺตีติ กปิคณสฺส โอวาทวเสน
อิมา คาถา อภาสิ
          ยตฺถ เวรี นิวสติ          น วเส ตตฺถ ปณฺฑิโต
          เอกรตฺตํ ทิรตฺตํ วา        ทุกฺขํ วสติ เวริสุ ฯ
          ทิโส เว ลหุจิตฺตสฺส        โปสสฺส อนุวิธิยฺยโต
          เอกสฺส กปิโน เหตุ        ยูถสฺส อนโย กโต ฯ
          พาโล จ ปณฺฑิตมานี        ยูถสฺส ปริหารโก
          สจิตฺตสฺส วสํ คนฺตฺวา       สเยถายํ ยถา กปิ ฯ
          น สาธุ พลวา พาโล       ยูถสฺส ปริหารโก
          อหิโต ภวติ ญาตีนํ         สกุณานํว เจกโต ฯ
          ธีโร จ พลวา สาธุ        ยูถสฺส ปริหารโก
          หิโต ภวติ ญาตีนํ          ติทสานํว วาสโว ฯ
          โย จ สีลญฺจ ปญฺญญฺจ       สุตญฺจตฺตนิ ปสฺสติ
          อุภินฺนมตฺถํ จรติ           อตฺตโน จ ปรสฺส จ ฯ
          ตสฺมา ตุเลยฺยมตฺตานํ       สีลํ ปญฺญํ สุตํปิว
          คณํ วา ปริหเร ธีโร       เอโก วาปิ ปริพฺพเชติ ฯ
     ตตฺถ ลหุจิตฺตสฺสาติ ลหุจิตฺโต อสฺส ฯ อิทํ วุตฺตํ โหติ
โย โปโส ลหุจิตฺตสฺส มิตฺตสฺส วา ญาติโน วา อนุวิธยติ
อนุวตฺตติ ตสฺส โปสสฺส อนุวิธยโต โส ลหุจิตฺโต ทิโส โหติ
เวริกิจฺจํ กโรติ ฯ เอกสฺส กปิโนติ ปสฺสถ เอกสฺส ลหุจิตฺตสฺส
อนฺธพาลสฺส กปิโน เหตุ อยํ สกลสฺส ยูถสฺส อนโย อวุฑฺฒิ
มหาวินาโส กโตติ ฯ ปณฺฑิตมานีติ โย สยํ พาโล หุตฺวา อหํ
ปณฺฑิโตติ อตฺตานํ มญฺญมาโน ปณฺฑิตานํ โอวาทํ อกตฺวา สกสฺส
จิตฺตสฺส วสํ คจฺฉติ โส สจิตฺตสฺส วสํ คนฺตฺวา ยถา อยํ
ทุพฺพจกปิ มตสยนํ สยนฺโต เอวํ สเยถาติ อตฺโถ ฯ น สาธูติ
พาโล นาม พลสมฺปนฺโน ยูถสฺส ปริหารโก น สาธุ น สุทฺธโก ฯ
กึการณา ฯ โส หิ อหิโต โหติ ญาตีนํ วินาสเมว วหติ ฯ
สกุณานํว เจกโตติ ยถา หิ ติตฺติรสกุณานํ ทีปกติตฺติโร ทิวสํปิ
วสฺสนฺโต อญฺเญ สกุเณ น มาเรติ ญาตเกว มาเรติ เตสญฺเญว
อหิโต โหติ เอวนฺติ อตฺโถ ฯ หิโต ภวตีติ กาเยนปิ วาจายปิ
มนสาปิ หิตการโกเยว ฯ อุภินฺนมตฺถํ จรตีติ อิธ โย ปุคฺคโล
เอเต สีลาทโย คุเณ อตฺตนิ ปสฺสติ โส มยฺหํ อาจารสีลํปิ
อตฺถิ ปญฺญาปิ อตฺถิ ปริยตฺติปิ อตฺถีติ ญตฺวา ตตฺตโต ชานิตฺวา
คณํ ปริหรนฺโต อตฺตโน จ ปเรสญฺจ อตฺตานํ ปริวาเรตฺวา
จรนฺตานํ ญาตีนํ อุภินฺนมฺปิ อตฺถเมว จรติ ฯ ตุเลยฺยมตฺตานนฺติ
ตุเลยฺย อตฺตานํ ตุเลตฺวา ฯ สีลํ ปญฺญํ สุตํปิวาติ เอตานิ
สีลาทีนิ วิย ฯ อิทํ วุตฺตํ โหติ ยสฺมา สีลาทีนิ อตฺตนิ
สมนุปสฺสนฺโต อุภินฺนํ อตฺถํ จรติ ตสฺมา ปณฺฑิโต เอตานิ สีลาทีนิ
วิย อตฺตานํปิ เตสุ ตุเลตฺวา ปติฏฺฐิโต นุ โขมฺหิ สีเล ปญฺญาย
สุเตติ ตีเรตฺวา ปติฏฺฐิตภาวํ ปจฺจกฺขํ กตฺวา ธีโร คณํ ปริหเรยฺย
จตูสุ อิริยาปเถสุ เอโกว หุตฺวา ปริพฺพเชยฺย ปริวตฺเตยฺย
ปริสูปฏฺฐาปเกนาปิ หิ วิเวกจารินาปิ อิเมหิ ตีหิ ธมฺเมหิ สมนฺนาคเต-
เนว ภวิตพฺพํ ฯ
     เอวํ มหาสตฺโต กปิราชาปิ หุตฺวา วินยปริยตฺติกิจฺจํ กเถสิ ฯ
     สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ
ตทา ทุพฺพจกปิ เทวทตฺโต อโหสิ ปริสาปิสฺส เทวทตฺตปริสา
ปณฺฑิตกปิราชา ปน อหเมวาติ ฯ
                    กปิชาตกํ นวมํ ฯ


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๙ หน้า ๑๖๘-๑๗๒. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=39&A=3357&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=39&A=3357&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=1028              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=4466              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=4493              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=4493              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]