|
| บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
๒ ผนฺทนชาตกํ ฯ กุฐาริหตฺโถ ปุริโสติ อิทํ สตฺถา โรหิณีนทีตีเร วิหรนฺโต ญาตกานํ กลหํ อารพฺภ กเถสิ ฯ วตฺถุ ปน กุณาลชาตเก อาวีภวิสฺสติ ฯ ตทา ปน สตฺถา ญาตเก อามนฺเตตฺวา มหาราชา อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต พหินคเร วฑฺฒกีคาโม อโหสิ ฯ ตตฺร เอโก พฺราหฺมณวฑฺฒกี อรญฺญา ทารูนิ อาหริตฺวา รถํ กตฺวา ชีวิตํ กปฺเปสิ ฯ ตทา หิมวนฺตปฺปเทเส มหาผนฺทนรุกฺโข อโหสิ ฯ เอโก กาฬสีโห โคจรํ ปริเยสิตฺวา อาคนฺตฺวา ตสฺส มูเล นิปชฺชิ ฯ อถสฺส เอกทิวสํ วาเต ปหรนฺเต เอโก สุกฺขทณฺฑโก ปติตฺวา ขนฺเธ อวตฺถาสิ ฯ โส โถกํ ขนฺเธน รุชฺชนฺเตน ภีตตสิโต อุฏฺฐาย ปกฺขนฺทิตฺวา ปุน นิวตฺโต อาคตมคฺคํ โอโลเกนฺโต กิญฺจิ อทิสฺวา อญฺโญ มํ สีโห วา พฺยคฺโฆ วา อนุพนฺโธ นตฺถิ อิมสฺมึ ปน รุกฺเข นิพฺพตฺตเทวตา มํ เอตฺถ นิปชฺชนฺตํ น สหติ มญฺเญ โหตุ ชานิสฺสามีติ อฏฺฐาเน โกปํ พนฺธิตฺวา รุกฺขํ ปหริตฺวา เนว ตว รุกฺขปตฺตํ ขาทามิ น สาขํ ภุญฺชามิ อญฺเญ มิเค อิธ สยนฺเต สหสิ มญฺเจว น สหสิ โก มยฺหํ โทโส อญฺญํ กติปาหํ อาคเมหิ สมูลกํ เต รุกฺขํ อุปฺปาตาเปตฺวา ขณฺฑาขณฺฑํ เฉทาเปสฺสามีติ รุกฺขเทวตํ ตชฺชิตฺวา เอกํ ปุริสํ อุปธาเรนฺโต วิจริ ฯ ตทา โส พฺราหฺมณวฑฺฒกี เทฺว ตโย มนุสฺเส อาทาย รถทารูนํ อตฺถาย ยานเกน ตํ ปเทสํ คนฺตฺวา เอกสฺมึ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๕๘.
ฐาเน ยานกํ ฐเปตฺวา วาสิผรสุหตฺโถ รุกฺเข อุปธาเรนฺโต ผนฺทนสมีปํ อคมาสิ ฯ กาฬสีโห ตํ ทิสฺวา อชฺช มยา ปจฺจามิตฺตสฺส ปิฏฺฐึ ทฏฺฐุํ วฏฺฏตีติ อาคนฺตฺวา รุกฺขมูเล อฏฺฐาสิ ฯ วฑฺฒกีปิ อิโตจิโต จ โอโลเกนฺโต ผนฺทนสมีเปน ปายาสิ ฯ โส ยาว เอโส นาติกฺกมติ ตาวเทวสฺส กเถสฺสามีติ จินฺเตตฺวา ปฐมํ คาถมาห กุฐาริหตฺโถ ปุริโส วนโมคฺคยฺห ติฏฺฐสิ ปุฏฺโฐ เม สมฺม อกฺขาหิ กึ ทารุํ เฉตุมิจฺฉสีติ ฯ ตตฺถ ปุริโสติ ตฺวํ กุฐาริหตฺโถ เอโก ปุริโส อิมํ วนํ โอคฺคยฺห ติฏฺฐสีติ ฯ โส ตสฺส วจนํ สุตฺวา อจฺฉริยํ วต โภ น วต เม อิโต ปุพฺเพ มิโค มานุสฺสวาจํ ภาสนฺโต ทิฏฺฐปุพฺโพ เอส รถา- นุจฺฉวิกํ ทารุํ ชานิสฺสติ ปุจฺฉามิ ตาว นนฺติ จินฺเตตฺวา ทุติยํ คาถมาห อีโส วนานิ จรสิ สมานิ วิสมานิ จ ปุฏฺโฐ เม สมฺม อกฺขาหิ กึ ทารุํ เนมิยา ทฬฺหนฺติ ฯ ตตฺถ อีโสติ ตฺวํปิ เอโก กาฬสีโห วนานิ จรสิ ตฺวํ รถานุจฺฉวิกํ ทารุํ ชานิสฺสสีติ ฯ ตํ สุตฺวา กาฬสีโห อิทานิ เม มโนรโถ มตฺถกํ ปาปุณิสฺสตีติ จินฺเตตฺวา ตติยํ คาถมาห เนว สาโล น ขทิโร นาสฺสกณฺโณ กุโต ธโว รุกฺโข จ ผนฺทโนนาม ตํ ทารุํ เนมิยา ทฬฺหนฺติ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๕๙.
โส ตํ สุตฺวา โสมนสฺสชาโต สุทิวโส วต อชฺช อรญฺญํ ปวิฏฺโฐมฺหิ ติรจฺฉานคโต เม รถานุจฺฉวิกํ ทารุํ อาจิกฺขติ อโห สาธูติ ปุจฺฉนฺโต จตุตฺถํ คาถมาห กีทีสานิสฺส ปณฺณานิ ขนฺโธ วา ปน กีทิโส ปุฏฺโฐ เม สมฺม อกฺขาหิ ยถา ชาเนมุ ผนฺทนนฺติ ฯ อถสฺส โส อาจิกฺขนฺโต เทฺว คาถา อภาสิ ยสฺส สาขา ปลมฺพนฺติ นมนฺติ น จ ภญฺชเร โส รุกฺโข ผนฺทโนนาม ยสฺส มูเล อหํ ฐิโต ฯ อารานํ จกฺกนาภีนํ อีสาเนมิรถสฺส จ สพฺพสฺส เต กมฺมนิโย อยํ เหสฺสติ ผนฺทโนติ ฯ ตตฺถ อารานนฺติ อิทํ โส กทาเจส อิมํ รุกฺขํ น คณฺเหยฺย คุณมฺปิสฺส กเถสฺสามีติ จินฺเตตฺวา เอวมาห ฯ ตตฺถ อีสาเนมิรถสฺส จาติ รถอีสาย จ เนมิยา จ เสสสฺส จ สพฺพสฺส เต เอส กมฺมนิโย กมฺมกฺขโม ภวิสฺสตีติ ฯ โส เอวํ อาจิกฺขิตฺวา ตุฏฺฐมานโส เอกมนฺเต จริ ฯ วฑฺฒกีปิ รุกฺขํ ฉินฺทิตุํ อารภิ ฯ รุกฺขเทวตา จินฺเตสิ มยา เอตสฺส อุปริ น กิญฺจิ ปาติตํ อยํ อฏฺฐาเน อาฆาตํ พนฺธิตฺวา มม วิมานํ นาเสติ อหญฺจ วินสฺสิสฺสามิ เอเกนุปาเยน จ อิมํเยว อีสํ นาเสสฺสามีติ วนกมฺมิกปุริโส วิย หุตฺวา ตสฺส สนฺติกํ อาคนฺตฺวา ปุจฺฉิ โภ ปุริส มนาโป เต รุกฺโข ลทฺโธ อิมํ ฉินฺทิตฺวา กึ กริสฺสสีติ ฯ รถเนมึ กริสฺสามิ อิมินา รุกฺเขน รโถ ภวิสฺสตีติ ฯ เกน เต--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๖๐.
อกฺขาตนฺติ ฯ เอเกน กาฬสีเหนาติ ฯ สาธุ สุฏฺฐุ เตน อกฺขาตํ อิมินา รุกฺเขน รโถ สุนฺทโร ภวิสฺสติ กาฬสีหสฺส ปน คลจมฺมํ อุปฺปาเตตฺวา จตุรงฺคุลิมตฺเต ฐาเน อยปเฏน วิย เนมิมณฺฑเล ปริกฺขิตฺเต เนมิ จ ถิรา ภวิสฺสติ พหุญฺจ ธนํ ลภิสฺสสีติ ฯ กาฬสีหจมฺมํ กุโต ลจฺฉามีติ ฯ ตฺวํ พาลโกสิ อยนฺตาว รุกฺโข วเน ฐิโต น ปลายติ ตฺวํ เยน โส รุกฺโข อกฺขาโต ตสฺส สนฺติกํ คนฺตฺวา สามิ ตยา ทสฺสิตํ รุกฺขํ กตรฏฺฐาเน ฉินฺทามีติ วญฺเจตฺวา อาเนหิ อถ นํ นิราสํกํ อิธ จ เอตฺถ จ ฉินฺทาติ มุขตุณฺฑํ ปสาเรตฺวา อาจิกฺขนฺตํ ติขิเณน มหาผรสุนา โกฏฺเฏตฺวา ชีวิตกฺขยํ ปาเปตฺวา จมฺมํ อาทาย วรมํสํ ขาทิตฺวา รุกฺขํ ฉินฺทาติ เวรํ กปฺเปติ ฯ ตมตฺถํ ปกาเสนฺโต สตฺถา อิมา คาถา อาห อิติ ผนฺทนรุกฺโขปิ เทวตา อชฺฌภาสถ มยฺหํปิ วจนํ อตฺถิ ภารทฺวาช สุณาหิ เม ฯ อิมสฺส อุปกฺขนฺธมฺหา อุกฺกจฺจ จตุรงฺคุลึ เตน เนมึ ปริหเรสิ เอวํ ทฬฺหตรํ สิยา ฯ อิติ ผนฺทนรุกฺโขปิ เวรํ กปฺเปสิ เทวตา ชาตานญฺจ อชาตานํ อีสานํ ทุกฺขมาวหีติ ฯ ตตฺถ ภารทฺวาชาติ ตํ โคตฺเตนาลปติ ฯ อุปกฺขนฺธมฺหาติ ขนฺธโต ฯ อุกฺกจฺจาติ อุกฺกนฺติตฺวา ฯ วฑฺฒกี รุกฺขเทวตาย วจนํ สุตฺวา อโห อชฺช มยฺหํ มงฺคลทิวโสติ กาฬสีหํ ฆาเตตฺวา รุกฺขํ ฉินฺทิตฺวา ปกฺกามิ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๖๑.
ตมตฺถํ ปกาเสนฺโต สตฺถา อาห อิจฺเจว ผนฺทโน อีสํ อีโส จ ปน ผนฺทนํ อญฺญมญฺญํ วิวาเทน อญฺญมญฺญมฆาตยุํ ฯ เอวเมว มนุสฺเสสุ วิวาโท ยตฺถ ชายติ มยุรนจฺจํ นจฺจนฺติ ยถา เต อีสผนฺทนา ฯ ตํ โว วทามิ ภทฺทํ โว ยาวนฺเตตฺถ สมาคตา สมฺโมทถ มา วิวทิตฺถ มา โหถ อีสผนฺทนา ฯ สามคฺยเมว สิกฺเขถ พุทฺเธเหตํ ปสํสิตํ สามคฺคิรโต ธมฺมฏฺโฐ โยคกฺเขมา น ธํสตีติ ฯ ตตฺถ อฆาตยุนฺติ ฆาตาเปสุํ ฯ มยุรนจฺจํ นจฺจนฺตีติ มหาราช ยตฺถ หิ มนุสฺสานํ วิวาโท โหติ ตตฺถ ยถา นาม มยุรา นจฺจนฺตา ปฏิจฺฉาเทตพฺพํ รหสฺสนฺตํ ปากฏํ กโรนฺติ เอวํ เต มนุสฺสา อญฺญมญฺญสฺส รนฺธํ ปกาเสนฺตา มยุรนจฺจํ นจฺจนฺติ นาม ฯ ยถา เต อีสผนฺทนาติ อญฺญมญฺญสฺส รนฺธํ ปกาเสนฺตา นจฺจึสุ นาม ฯ ตํ โวติ เตน การเณน ตุมฺเห วทามิ ภทฺทํ ตุมฺหากํ โหตุ ฯ ยาวนฺเตตฺถาติ ยาวนฺโต เอตฺถ ฯ อีสผนฺทนสทิสา มา อหุตฺถ ฯ สามคฺยเมวาติ สมคฺคภาวเมว ตุมฺเห สิกฺขถ อิทํ ปญฺญาพุทฺเธหิ ปณฺฑิเตหิ ปสํสิตํ ฯ ธมฺมฏฺโฐติ สุจริตธมฺเม ฐิโต ฯ โยคกฺเขมาติ โยเคหิ เขมา นิพฺพานา ฯ น ธํสตีติ น ปริหายติ ฯ อิติ นิพฺพาเนน เทสนาย กูฏํ คณฺหิ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๖๒.
ราชาโน ตสฺส ธมฺมกถํ สุตฺวา สมคฺคา ชาตา ฯ สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ตทา ตํ การณํ สุตฺวา ตสฺมึ วนสณฺเฑ วุฏฺฐา เทวตา ปน อหเมวาติ ฯ ผนฺทนชาตกํ ทุติยํ ฯ ---------------อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๔๐ หน้า ๑๕๗-๑๖๒. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=40&A=3188&modeTY=2&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=40&A=3188&modeTY=2&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=1738 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=6809 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=7055 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=7055 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27
![อ่านหน้า[ต่าง] แรก](go1.gif) ![อ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้ว](go2.gif)   ![อ่านหน้า[ต่าง] ถัดไป](go3.gif) ![อ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย](go4.gif)   |
|
บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]