อรรถกถาเล่มที่ ๔๐ ภาษาบาลีอักษรไทย
 ชา.อ.๖ เอกาทสก-ปกิณฺณก

หน้าที่ ๓๑๕.
                   ๗. ปญฺจอุโปสถชาตกํ ฯ
     อปฺโปสฺสุโกทานิ ตุวํ กโปตาติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต
อุโปสถิเก ปญฺจสเต อุปาสเก อารพฺภ กเถสิ ฯ
     ตทา หิ ภควา ธมฺมสภายํ จตุปริสมชฺเฌ อลงฺกตพุทฺธาสเน
นิสีทิตฺวา มุทุจิตฺเตน ปริสํ โอโลเกตฺวา อชฺช อุปาสกานํปิ กถํ
ปฏิจฺจ เทสนา สมุฏฺฐหิสฺสตีติ ญตฺวา อุปาสเก อามนฺเตตฺวา
อุปาสกา อุโปสถิกํ กโรถาติ ปุจฺฉิตฺวา อาม ภนฺเตติ วุตฺเต
สาธุ ตุมฺเหหิ กตํ อุโปสโถนาเมส โปราณกปณฺฑิตานํ วํโส
โปราณกปณฺฑิตา หิ ราคาทิกิเลสํ ปริคฺคหณตฺถํ อุโปสถวาสํ วสึสูติ
วตฺวา เตหิ ยาจิโต อตีตํ อาหริ
     อตีเต มคธรฏฺฐาทีนํ ติณฺณํ รฏฺฐานํ อนฺตเร อติวิย รมณีโย
อฏวีปเทโส อโหสิ ฯ โพธิสตฺโต มคธรฏฺเฐ พฺราหฺมณมหาสาลกุเล
นิพฺพตฺติตฺวา วยปฺปตฺโต กาเม ปหาย นิกฺขมิตฺวา ตํ อฏวึ ปวิสิตฺวา
อสฺสมปทํ กตฺวา อิสิปพฺพชฺชํ ปพฺพชิตฺวา วาสํ กปฺเปสิ ฯ ตสฺส
ปน อสฺสมสฺส อวิทูเร เอกสฺมึ เวฬุคหเน ภริยาย สทฺธึ กโปตสกุโณ
วสติ เอกสฺมึ วมฺมิเก อหิ เอกสฺมึ วนคุมฺเพ สิงฺคาโล เอกสฺมึ
วนคุมฺเพ อจฺโฉ ฯ เต จตฺตาโรปิ กาเลน กาลํ อิสึ อุปสงฺกมิตฺวา
ธมฺมํ สุณนฺติ ฯ อเถกทิวสํ กโปโต ภริยาย สทฺธึ กุลาวกา
นิกฺขมิตฺวา โคจราย ปกฺกามิ ฯ ตสฺส ปจฺฉโต คจฺฉนฺตึ กโปตึ
เอโก เสโน คเหตฺวา ปลายิ ฯ ตสฺสา วิรวสทฺทํ สุตฺวา กโปโต
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๓๑๖.
นิวตฺติตฺวา โอโลเกนฺโต ตํ กโปตึ เตน หริยมานํ ปสฺสิ ฯ เสโนปิ
ตํ วิรวนฺติญฺเญว มาเรตฺวา ขาทิ ฯ กโปโต ตาย วิโยเคน
ปริฑยฺหมาโน จินฺเตสิ อยํ ราโค อติวิย มํ กิลเมติ น อิทานิ อิมํ
อนิคฺคเหตฺวา โคจราย ปกฺกมิสฺสามีติ ฯ โส โคจรปถํ ปจฺฉินฺทิตฺวา
ตาปสสฺส สนฺติกํ คนฺตฺวา ราคํ นิคฺคหาย อุโปสถํ สมาทิยิตฺวา
เอกมนฺเต นิปชฺชิ ฯ สปฺโปปิ โคจรํ ปริเยสิสฺสามีติ วสนฏฺฐานา
นิกฺขมิตฺวา ปจฺจนฺตคาเม คาวีจรณฏฺฐาเน โคจรํ ปริเยสติ ฯ ตทา
คาม โภชกสฺส สพฺพเสโต มงฺคลอุสโภ โคจรํ คเหตฺวา เอกสฺมึ
วมฺมิกปาเท ชณฺณุนา ปติฏฺฐาย สิงฺเคน มตฺติกํ คณฺหนฺโต กีฬติ ฯ
สปฺโปปิ คาวีนํ ปทสทฺเทน ภีโต ตํ วมฺมิกํ ปเวสิตุํ ปกฺขนฺโต ฯ
อถ นํ อุสโภ ปาเทน อกฺกมิ ฯ โส ตํ กุชฺฌิตฺวา ฑํสิ ฯ
อุสโภ ตตฺเถว ชีวิตกฺขยํ ปตฺโต ฯ คามวาสิโน อุสโภ กิร
มโตติ สุตฺวา สพฺเพ เอกโต อาคนฺตฺวา โรทิตฺวา ตํ คนฺธมาลาทีนิ
ปูเชตฺวา อาวาเฏ นิกฺขณิตฺวา ปกฺกมึสุ ฯ สปฺโป เตสํ คตกาเล
นิกฺขมิตฺวา อหํ โกธํ นิสฺสาย อิมํ ชีวิตา โวโรเปตฺวา
มหาชนสฺส โสกํ ปาเปสึ น อิทานิ อิมํ อนิคฺคเหตฺวา โคจราย
ปกฺกมิสฺสามีติ นิวตฺติตฺวา ตํ อสฺสมํ คนฺตฺวา โกธํ นิคฺคหณตฺถาย
อุโปสถํ สมาทิยิตฺวา นิปชฺชิ ฯ สิงฺคาโลปิ โคจรํ ปริเยสนฺโต
เอกํ มตหตฺถึ ทิสฺวา มหาโคจโร เม ลทฺโธติ ตุฏฺโฐ คนฺตฺวา
โสณฺฑาย ฑํสิ ถมฺเภ ทฏฺฐกาโลวิย อโหสิ ตตฺถ อสฺสาทํ
อลภิตฺวา ทนฺเต ฑํสิ ปาสาเณ ทฏฺฐกาโลวิย อโหสิ กุจฺฉิยํ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๓๑๗.
ฑํสิ กุสุลเก ทฏฺฐกาโลวิย อโหสิ นงฺคุฏฺเฐ ฑํสึ มูสเล
ทฏฺฐกาโลวิย อโหสิ วจฺจมคฺเค ฑํสิ มธุกปูเว ทฏฺฐกาโลวิย
อโหสิ ฯ โส โลภวเสน ขาทนฺโต อนฺโตกุจฺฉิยํ ปาวิสิ ตตฺถ
ฉาตกาเล มํสํ ขาทิ ปิปาสิตกาเล โลหิตํ ปิวิ นิปชฺชนกาเล
อนฺตานิ ปปฺผาสญฺจ อวตฺถริตฺวา นิปชฺชิ ฯ โส อิเธว อนฺนปานญฺจ
นิปฺผนฺนํ อญฺญตฺถ กึ กริสฺสามีติ จินฺเตตฺวา ตตฺเถว อภิรโต
พหิ อนิกฺขมิตฺวา อนฺโตกุจฺฉิยํเยว วสิ ฯ อปรภาเค วาตาตเปน
หตฺถิกุณเป สุกฺขนฺเต กรีสมคฺโค ปิทหิโต ฯ สิงฺคาโล อนฺโตกุจฺฉิยํ
นิปชฺชมาโน อปฺปมํสโลหิโต ปณฺฑุกสรีโร หุตฺวา นิกฺขมนมคฺคํ น
ปสฺสิ ฯ อเถกทิวสํ อกาลเมโฆ วสฺสิ ฯ กรีสมคฺโค เตมิยมาโน
มุทุ หุตฺวา วิวรํ ทสฺเสสิ ฯ สิงฺคาโลปิ ฉิทฺทํ ทิสฺวา อติจิรมฺหิ
กิลมนฺโต อิมินา ฉิทฺเทน ปลายิสฺสามีติ กรีสมคฺคํ สีเสน ปหริ ฯ
ตสฺส สมฺพาเธ ฐาเน เวเคน นิกฺขมนฺตสฺส สินฺนสรีรสฺส สพฺพานิ
โลมานิ กรีสมคฺเค ลคฺคานิ ฯ ตาลกนฺโทวิย นิลฺโลมสรีโร หุตฺวา
นิกฺขมิ ฯ โส โลภํ นิสฺสาย มยา อิทํ ทุกฺขํ อนุภูตํ อิทานิ อิมํ
อนิคฺคเหตฺวา โคจรํ น คณฺหิสฺสามีติ จินฺเตตฺวา ตํ อสฺสมํ คนฺตฺวา
โลภํ นิคฺคหณตฺถาย อุโปสถํ สมาทิยิตฺวา เอกมนฺเต นิปชฺชิ ฯ
อจฺโฉปิ อรญฺญา นิกฺขมิตฺวา อติจฺฉาภิภูโต มลฺลรฏฺเฐ ปจฺจนฺตคามํ
คโต ฯ คามวาสิโน อจฺโฉ กิร อาคโตติ ธนุทณฺฑาทิหตฺถา
นิกฺขมิตฺวา เตน ปวิฏฺฐํ คุมฺพํ ปริวาเรสุํ ฯ โส มหาชเนน
ปริวาริตภาวํ ญตฺวา นิกฺขมิตฺวา ปลายิ ฯ ปลายนฺตเมว นํ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๓๑๘.
ธนูหิเจว ทณฺเฑหิ จ โปเถสุํ ฯ โส ภินฺเนน สีเสน โลหิเตน ปคฺฆรนฺเตน
อตฺตโน วสนฏฺฐานํ คนฺตฺวา อิทํ ทุกฺขํ มม อติจฺฉาโลภวเสน อุปฺปนฺนํ น
ทานิ อิมํ อนิคฺคเหตฺวา โคจรํ คณฺหิสฺสามีติ จินฺเตตฺวา ตํ อสฺสมํ
คนฺตฺวา อติจฺฉานิคฺคหณตฺถาย อุโปสถํ สมาทิยิตฺวา เอกมนฺเต
นิปชฺชิ ฯ ตาปโสปิ อตฺตโน ชาตึ นิสฺสาย มานวสิโก หุตฺวา
ฌานํ อุปฺปาเทตุํ น สกฺโกติ ฯ อเถโก ปจฺเจกพุทฺโธ ตสฺส
มานนิสฺสิตภาวํ ญตฺวา อยํ น อญฺโญ สตฺโต พุทฺธงฺกุโร เอส
อิมสฺมึเยว กปฺเป สพฺพญฺญุตํ ปาปุณิสฺสติ อิมสฺส มานนิคฺคหํ
กตฺวา สมาปตฺตินิพฺพตฺตนการณํ กริสฺสามีติ ตสฺมึ ปณฺณสาลายํ
กตฺวา สมาปตฺตินิพฺพตฺตนการณํ กริสฺสามีติ ตสฺมึ ปณฺณสาลายํ
นิปนฺเนเยว อุตฺตรหิมวนฺตโต อาคนฺตฺวา ตสฺส ปาสาณผลเก นิสีทิ ฯ
โส นิกฺขมิตฺวา ตํ อตฺตโน อาสเน นิสินฺนํ ทิสฺวา มานนิสฺสิตภาเวน
อนตฺตมโน หุตฺวา ตํ อุปสงฺกมิตฺวา อจฺฉรํ ปหริตฺวา นสฺส วสล
กาลกณฺณิ มุณฺฑกสมณ มม กิมตฺถํ นิสินฺนผลเก นิสินฺโนสีติ อาห ฯ
อถ นํ โส สปฺปุริส กสฺมา มานนิสฺสิโต อหํ ปฏิวิทฺธปจฺเจกพุทฺธญาโณ
ตฺวํ อิมสฺมึเยว กปฺเป สพฺพญฺญู พุทฺโธ ภวิสฺสสิ พุทฺธงฺกุโรสิ
ปารมิโย ปูเรตฺวา อาคโต อญฺญํ เอตฺตกํนาม กาลํ อติกฺกมิตฺวา
พุทฺโธ ภวิสฺสสิ พุทฺธภาเว ฐิโต สิทฺธตฺโถนาม ภวิสฺสสีติ นามญฺจ
กุลญฺจ โคตฺตญฺจ อคฺคสาวกาทโย จ อาจิกฺขิตฺวา กิมตฺถํ
มานนิสฺสิโต หุตฺวา ผรุโส อโหสิ นยิทํ ตวานุจฺฉวิกนฺติ
โอวาทํ อทาสิ ฯ โส เตน เอวํ วุตฺเตปิ เนว นํ
วนฺทิ เนว กทาหํ พุทฺโธ ภวิสฺสามีติ อาทีนิ ปุจฺฉิ ฯ อถ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๓๑๙.
ปจฺเจกพุทฺโธ มม ชาติยา วา มม คุณานํ วา มหนฺตภาวํ
น ชานาสิ สเจ สกฺโกสิ อหํวิย อากาเส วิจราหีติ วตฺวา
อากาเส อุปฺปติตฺวา อตฺตโน ปาทปํสุํ ตสฺส ชฏามณฺฑเล วิกีรนฺโต
อุตฺตรหิมวนฺตเมว คโต ฯ ตาปโส ตสฺส คตกาเล สํเวคปฺปตฺโต
หุตฺวา อยํ สมโณเยว ครุสรีโร วาตมุเข ขิตฺตตูลปิจุวิย อากาเสน
คจฺฉนฺโต อหํ ชาติมาเนน เอวรูปสฺส ปจฺเจกพุทฺธสฺส เนว ปาเท
วนฺทึ เนว กทาหํ พุทฺโธ ภวิสฺสามีติ ปุจฺฉึ ชาตินาเมสา กึ
กริสฺสติ อิมสฺมึ โลเก สีลจรณเมว มหนฺตํ อยํ โข ปน เม
มาโน วฑฺฒมาโน นิรยํ อุปเนสฺสติ นทานิ อิมํ มานํ อนิคฺคเหตฺวา
ผลาผลตฺถาย คมิสฺสามีติ ปณฺณสาลํ ปวิสิตฺวา มานํ นิคฺคหณตฺถาย
อุโปสถํ สมาทิยิตฺวา กฏฺฐตฺถริกาย นิสินฺโน มหาญาโณ กุลปุตฺโต
มานํ นิคฺคเหตฺวา กสิณํ วฑฺเฒตฺวา อภิญฺญา จ อฏฺฐสมาปตฺติโย
จ นิพฺพตฺเตตฺวา นิกฺขมิตฺวา จงฺกมโกฏิยํ ปาสาณผลเก นิสีทิ ฯ
อถ นํ กโปตาทโย อุปสงฺกมิตฺวา วนฺทิตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทึสุ ฯ
มหาสตฺโต กโปตํ ปุจฺฉิ ตฺวํ อญฺเญสุ ทิวเสสุ น อิมาย เวลาย
อาคจฺฉสิ โคจรํ น ปริเยสสิ กินฺนุ โข อชฺช อุโปสถิโก
ชาโตสีติ ฯ อาม ภนฺเตติ ฯ อถ นํ เกน การเณนาติ ปุจฺฉนฺโต
ปฐมํ คาถมาห
                     อปฺโปสฺสุโกทานิ ตุวํ กโปต
                     วิหงฺคม น ตุว โภชนตฺโถ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๓๒๐.
                     ขุทํ ปิปาสํ อธิวาสยนฺโต
                     กสฺมา ภวูโปสถิโก กโปตาติ ฯ
     ตตฺถ อปฺโปสฺสุโกติ นิราลโย ฯ น ตวาติ อชฺช ตว
โภชเนนตฺโถ นตฺถีติ ฯ
     ตํ สุตฺวา กโปโต เทฺว คาถา อภาสิ
                     อหํ ปุเร สทฺธิ คโต กโปติยา
                     ตสฺมึ ปเทสมฺหิ อุโภ รมาม
                     อถคฺคหี สากุณิโก กโปตึ
                     อกามโก ตาย วินา อโหสึ ฯ
                     นานาภาวา วิปฺปโยเคน ตสฺสา
                     มโนมยํ เวทนํ เวทยามิ
                     ตสฺมา อหํ อุโปสถํ ปาลยามิ
                     ราโค มมํ มา ปุนราคมาสีติ ฯ
     ตตฺถ รมามาติ อิมสฺมึ ภูมิภาเค กามรติยา รมาม ฯ สากุณิโกติ
เสนสกุโณ ฯ
     กโปเตน อตฺตโน อุโปสถกมฺเม วณฺณิเต มหาสตฺโต สปฺปาทีสุ
เอกเมกํ ปุจฺฉิ ฯ เตปิ ยถาภูตํ พฺยากรึสุ ฯ สปฺปํ ปุจฺฉนฺโต อาห
                     อนุชฺชุคามิ อุรค ทุชิวฺห
                     ทาฒาวุโธ โฆรวิโสสิ สปฺป
                     ขุทํ ปิปาสํ อธิวาสยนฺโต
                     กสฺมา ภวูโปสถิโก นุ ทีฆาติ ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๓๒๑.
สปฺโป อาห
                   อุสโภ อหุ พลวา คามิกสฺส
                   จลกฺกกุโธ วณฺณพลูปปนฺโน
                   โส มํ อกฺกมิ ตํ กุปิโต อฑสฺสึ
                   ทุกฺขาภิตุนฺโน มรณํ อุปาคมิ ฯ
                   ตโต ชนา นิกฺขมิตฺวาน คามา
                   กนฺทิตฺวา โรทิตฺวา อุปกฺกมึสุ
                   ตสฺมา อหุโปสถํ ปาลยามิ
                   โกโธ มมํ มา ปุนราคมาสีติ ฯ
     สิงฺคาลํ ปุจฺฉนฺโต อาห
                   มตาน มํสานิ พหู สุสาเน
                   มนุญฺญรูปํ ตว โภชเนตํ
                   ขุทํ ปิปาสํ อธิวาสยนฺโต
                   กสฺมา ภวูโปสถิโก สิงฺคาลาติ ฯ
     สิงฺคาโล อาห
                   ปวิสฺสํ กุจฺฉึ มหโต คชสฺส
                   กุณเป รโต หตฺถิมํสคิทฺโธ
                   อุณฺโห จ วาโต ติขิณา จ รสฺมิโย
                   เตหิ โสสตํ ตสฺส กรีสมคฺคํ ฯ
                   กีโส จ ปณฺฑู จ อหํ ภทนฺเต
                   น เม อภินิกฺขมนสฺส มคฺโค
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๓๒๒.
                   มหา จ เมโฆ สหสา ปวสฺสิ
                   โส เตมยิ ตสฺส กรีสมคฺคํ ฯ
                   ตโต อหํ นิกฺขมิสฺสํ ภทนฺเต
                   จนฺโท ยถา ราหุมุขา ปมุตฺโต
                   ตสฺมา อหุโปสถํ ปาลยามิ
                   โลโภ จ มํ มา ปุนราคมาสีติ ฯ
     อจฺฉํ ปุจฺฉนฺโต อาห
                   วมฺมิกถูปสฺมึ กิปิลฺลิกานิ
                   นิปฺโปถยนฺโต ตุวํ ปุเร จราสิ
                   ขุทํ ปิปาสํ อธิวาสยนฺโต
                   กสฺมา ภวูโปสถิโก นุ อจฺฉาติ ฯ
     อจฺโฉ อาห
                   สกํ นิเกตํ อติเหฬยาโน
                   อตฺริจฺฉตาย มลฺลคามํ อคญฺฉึ
                   ตโต ชนา นิกฺขมิตฺวาน คามา
                   โกทณฺฑเกน ปริโปถยึสุ มํ ฯ
                   โส ภินฺนสีโส รุธิรมกฺขิตงฺโค
                   ปจฺจาคมาสึ วุสิตํ นิเกตํ
                   ตสฺมา อหุโปสถํ ปาลยามิ
                   อตฺริจฺฉตา มา ปุนราคมาสีติ ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๓๒๓.
     ตตฺถ อนุชฺชุคามีติอาทีหิ ตํ อาลปติ ฯ จลกฺกกุโธติ จลมานกกุโธ ฯ
ทุกฺขาภิตุนฺโนติ โส อุสโภ ทุกฺเขน อภิภูโต อาตุโร หุตฺวา ฯ พหูติ
พหูนิ ฯ ปวิสฺสนฺติ ปาวิสึ ฯ รสฺมิโยติ สุริยรสฺมิโย ฯ นิกฺขมิสฺสนฺติ
นิกฺขมึ ฯ กิปิลฺลิกานีติ อุปจิกาโย ฯ นิปฺโปถยนฺโตติ ขาทมาโน ฯ
อติเหฬยาโนติ อติมญฺญนฺโต นินฺทนฺโต ครหนฺโต ฯ โกทณฺฑเกนาติ
ธนุทณฺฑเกหิเจว มุคฺคเรหิ จ ฯ
     เอวนฺเต จตฺตาโรปิ อตฺตโน อุโปสถกมฺมํ วณฺเณตฺวา อุฏฺฐาย
มหาสตฺตํ วนฺทิตฺวา ภนฺเต ตุมฺเห อญฺเญสุ ทิวเสสุ อิมาย
เวลาย ผลาผลตฺถาย คจฺฉถ อชฺช อคนฺตฺวา กสฺมา อุโปสถํ
กริตฺถาติ ปุจฺฉนฺตา คาถมาหํสุ
                   ยํ โน อปุจฺฉิตฺถ ตุวํ ภทนฺเต
                   สพฺเพว พฺยากริมฺหา ยถาปชานํ
                   มยมฺปิ ปุจฺฉาม ตุวํ ภทนฺเต
                   กสฺมา ภวูโปสถิโก นุ พฺรหฺเมติ ฯ
     โสปิ เนสํ พฺยากาสิ
                   อนูปลิตฺโต จ มม อสฺสมมฺหิ
                   ปจฺเจกพุทฺโธ มุหุตฺตํ นิสีทิ
                   โส มํ อเวที คติมาคติญฺจ
                   นามญฺจ โคตฺตญฺจ จรณญฺจ สพฺพํ ฯ
                   เอวมหํ นิคฺคหึ ตสฺส ปาเท
                   น จาปหํ นามโคตฺเตน ปุจฺฉึ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๓๒๔.
                   ตสฺมา อหุโปสถํ ปาลยามิ
                   มาโน มมํ มา ปุนราคมาสีติ ฯ
     ตตฺถ ยํ โนติ ยํ อตฺถํ ตฺวํ อมฺเห อปุจฺฉิ ฯ ยถาปชานนฺติ
อตฺตโน ปชานนิยาเมน ตํ มยํ พฺยากริมฺห ฯ อนูปลิตฺโตติ
สพฺพกิเลเสหิ อนูปลิตฺโต ฯ โส มํ อเวทีติ โส มม อิทานิ
คนฺตพฺพฏฺฐานญฺจ คตฏฺฐานญฺจ อนาคเต ตฺวํ เอวนฺนาโม ภวิสฺสสิ
เอวงฺโคตฺโต เอวรูปํ เต สีลํ จรณํ ภวิสฺสตีติ เอวํ นามญฺจ
โคตฺตญฺจ จรณญฺจ สพฺพํ มํ อเวทิ ชานาเปสิ กเถสิ เมติ อตฺโถ ฯ
เอวมหํ นิคฺคหินฺติ เอวํ กเถนฺตสฺสาปิ ตสฺส อหํ อตฺตโน มานํ
นิสฺสาย ปาเท น วนฺทินฺติ ฯ
     เอวํ มหาสตฺโต อตฺตโน อุโปสถกรณํ กเถตฺวา เต โอวทิตฺวา
อุยฺโยเชตฺวา ปณฺณสาลํ ปาวิสิ ฯ อิตเรปิ ยถาฏฺฐานานิ อคมํสุ ฯ
มหาสตฺโต อปริหีนชฺฌาโน พฺรหฺมโลกปรายโน อโหสิ ฯ อิตเร
ตสฺโสวาเท ฐตฺวา สคฺคปรายนา อเหสุํ ฯ
     สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา เอวํ อุปาสกา อุโปสโถ
นาเมโส โปราณกปณฺฑิตานํ วํโส อุปวสิตพฺโพ อุโปสโถติ วตฺวา
ชาตกํ สโมธาเนสิ ตทา กโปโต อนุรุทฺโธ อโหสิ อจฺโฉ กสฺสโป
สิงฺคาโล โมคฺคลฺลาโน สปฺโป สารีปุตฺโต ตาปโส ปน อหเมวาติ ฯ
                  ปญฺจอุโปสถชาตกํ สตฺตมํ ฯ
                     -------------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๔๐ หน้า ๓๑๕-๓๒๔.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=40&A=6416&modeTY=2&pagebreak=1
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=40&A=6416&modeTY=2&pagebreak=1
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=1951
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=7559
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=7889
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=7889
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗
http://84000.org/tipitaka/read/?index_27