ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๔๒ ภาษาบาลีอักษรไทย ชา.อ.๘ ปญฺญาส-อสีตินิปาต

                      สุธาโภชนชาตกํ
     นคุตฺตเม คิริวเร คนฺธมาทเนติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต
เอกํ ทานชฺฌาสยํ ภิกฺขุํ อารพฺภ กเถสิ ฯ
     โส กิร สาวตฺถิยํ เอโก กุลปุตฺโต สตฺถุ ธมฺมเทสนํ สุตฺวา
ปสนฺนจิตฺโต ปพฺพชิตฺวา สีเลสุ ปริปูริการี ธุตงฺคคุเณน สมนฺนาคโต
สพฺรหฺมจารีสุ ปวตฺตเมตฺตจิตฺโต ทิวสสฺส ติกฺขตฺตุํ พุทฺธธมฺมสงฺฆูปฏฺฐาเนสุ
อปฺปมตฺโต อาจารสมฺปนฺโน ทานชฺฌาสโย สาราณียธมฺมปูรโก
อโหสิ ฯ โส อตฺตนา ลทฺธํ ปฏิคฺคาหเกสุ วิชฺชมาเนสุ
ฉินฺนภตฺโต หุตฺวาปิ เทติเยว ตสฺมา โส ทานชฺฌาสโย ทานาภิรโต
ภิกฺขุสงฺเฆ ปากโฏ อโหสิ ฯ อเถกทิวสํ ภิกฺขู ธมฺมสภายํ กถํ
สมุฏฺฐาเปสุํ อาวุโส อสุโก นาม ภิกฺขุ ทานชฺฌาสโย ทานาภิรโต
อตฺตนา ลทฺธํ ปสตมตฺตํ ปานียํปิ โลภํ ฉินฺทิตฺวา สพฺรหฺมจารีนํ
เทติ โพธิสตฺตสฺเสว อชฺฌาสโยติ ฯ สตฺถา ตํ กถํ ทิพฺพาย
โสตธาตุยา สุตฺวา คนฺธกุฏิโต นิกฺขมิตฺวา อาคนฺตฺวา กายนุตฺถ ภิกฺขเว
เอตรหิ กถาย สนฺนิสินฺนาติ ปุจฺฉิตฺวา อิมาย นามาติ วุตฺเต อยํ
ภิกฺขเว ภิกฺขุ ปุพฺเพ อทานสีโล มจฺฉรี ติณคฺเคน เตลพินฺทุสฺสาปิ
อทาตา อโหสิ อถ นํ อหํ ทเมตฺวา นิพฺพิเสวนํ กตฺวา
ทานผลํ วณฺเณตฺวา ทาเน ปติฏฺฐเปสึ โส ปสตมตฺตํปิ ขุทฺทกํ
ลภิตฺวา อทตฺวา น ปิวิสฺสามีติ มม สนฺติเก วรํ อคฺคเหสิ ตสฺส
ผเลน ทานชฺฌาสโย ทานาภิรโต ชาโตติ วตฺวา ตุณฺหี อโหสิ
เตหิ ภิกฺขูหิ เทสนานุสนฺธิกุสเลหิ ยาจิโต อตีตํ อาหริ ฯ
     อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต เอโก คหปติ
อทฺโธ อโหสิ มหทฺธโน อสีติโกฏิวิภโว โพธิสตฺโต หุตฺวา นิพฺพตฺติ ฯ
อถสฺส ราชา เสฏฺฐิฏฺฐานํ อทาสิ ฯ โส ราชปูชิโต นาครชนปทปูชิโต
อโหสิ ฯ โส เอกทิวสํ อตฺตโน สมฺปตฺตึ โอโลเกตฺวา จินฺเตสิ อยํ
ยโส มยา อตีตภเว เนว นิทฺทายนฺเตน น กายทุจฺจริตาทีนิ
กโรนฺเตน ลทฺโธ กายสุจริตาทีนิ ปูเรตฺวา ลทฺโธ
อนาคเตปิ มยา มม ปติฏฺฐานํ กาตุํ วฏฺฏตีติ ฯ โส รญฺโญ
สนฺติกํ คนฺตฺวา เทว มม ฆเร อสีติโกฏิธนํ อตฺถิ ตํ คณฺหาหีติ
วตฺวา น มยฺหํ ตว ธเนน อตฺโถ พหุ เม ธนํ อิโตปิ
ยทิจฺฉสิ ตํ คณฺหาหีติ วุตฺเต กึ นุ เทว มม ธนํ ทาตุํ
ลภามีติ อาห ฯ อถ รญฺญา ยถารุจึ กโรหีติ วุตฺเต จตูสุ
นครทฺวาเรสุ นครมชฺเฌ นิเวสนทฺวาเร จาติ ฉ ทานสาลาโย
การาเปตฺวา เทวสิกํ เทวสิกํ ฉสตสหสฺสปริจฺจาคํ กโรนฺโต
มหาทานํ ปวตฺเตสิ ฯ โส ยาวชีวํ ทานํ ทตฺวา อิมํ มน ทานวํสํ
มา อุปจฺฉินฺทถาติ ปุตฺเต อนุสาเสตฺวา ชีวิตปริโยสาเน สกฺโก
หุตฺวา นิพฺพตฺติ ฯ ปุตฺโตปิสฺส ตเถว ทานํ ทตฺวา จนฺโท หุตฺวา
นิพฺพตฺติ ฯ ตสฺส ปุตฺโต สุริโย หุตฺวา นิพฺพตฺติ ฯ ตสฺส ปุตฺโต
มาตลิ หุตฺวา นิพฺพตฺติ ฯ ตสฺส ปุตฺโต ปญฺจสิโข หุตฺวา นิพฺพตฺติ ฯ
ตสฺส ปน ปุตฺโต ฉฏฺโฐ เสฏฺฐิฏฺฐานํ ลทฺธา มจฺฉริยโกสิโย
นาม อโหสิ อสีติโกฏิวิภโวเยว ฯ โส มม ปิตุปิตามหา พาลา
อเหสุํ ทุกฺเขน สมฺภตํ ธนํ ฉฑฺเฑสุํ อหํ ปน ธนํ รกฺขิสฺสามิ
กสฺสจิ กิญฺจิ น ทสฺสามีติ จินฺเตตฺวา ทานสาลา วิทฺธํเสตฺวา
อคฺคินา ฌาเปตฺวา ถทฺธมจฺฉรี อโหสิ ฯ อถสฺส เคหทฺวาเร
ยาจกา สนฺนิปติตฺวา พาหา ปคฺคยฺห มหาเสฏฺฐิ มา อตฺตโน
ปิตุปิตามหานํ ทานวํสํ นาสยิ ทานเมว เทหีติ มหาสทฺเทน
ปริเทวึสุ ฯ สุตฺวา มหาชโน มจฺฉริยโกสิเยน อตฺตโน ทานวํโส
อุปจฺฉินฺโนติ ตํ ครหิ ฯ โส ลชฺชิโต นิเวสนทฺวาเร ยาจกานํ
อาคตานํ นิวาเรตุํ อารกฺขํ ฐเปสิ ฯ เต นิปฺปจฺจยา หุตฺวา ปุน
ตสฺส เคหทฺวารํ น โอโลเกสุํ ฯ โส ตโต ปฏฺฐาย ธนเมว สํหรติ
เนว อตฺตนา ปริภุญฺชติ น ปุตฺตทาราทีนํ เทติ กญฺชิกพิลงฺคทุติยํ
สกุณฺฑกภตฺตํ ปริภุญฺชติ มูลผลมตฺตตนฺตานิ ถูลวตฺถานิ
นิวาเสสิ ปณฺณฉตฺตกํ มตฺถเก ธาเรตฺวา ชชฺชรโคณยุตฺเตน
ชชฺชรรถเกน ยาติ ฯ อิติ ตสฺส อสปฺปุริสสฺส สนฺตกํ ธนํ สุนเขน
ลทฺธํ นาฬิเกรํ วิย อโหสิ ฯ
     โส เอกทิวสํ ราชูปฏฺฐานํ คจฺฉนฺโต อนุเสฏฺฐึ อาทาย
คมิสฺสามีติ ตสฺส เคหํ อคมาสิ ฯ ตสฺมึ ขเณ อนุเสฏฺฐี
ปุตฺตธีตาหิ ปริวุโต นวสปฺปิปกฺกมธุสกฺขรปุณฺเณหิ อภิสงฺขตํ ปายาสํ
ภุญฺชมาโน โหติ ฯ โส มจฺฉริยโกสิยํ ทิสฺวา อาสนา วุฏฺฐาย
เอหิ มหาเสฏฺฐิ อิมสฺมึ ปลฺลงฺเก นิสีท ปายาสํ ภุญฺชิสฺสามาติ
อาห ฯ ตสฺส ตํ ปายาสํ ทิสฺวา มุเข เขโฬ อุปฺปชฺชิ ภุญฺชิตุกาโม
อโหสิ เอวํ ปน จินฺเตสิ สจาหํ ภุญฺชิสฺสามิ อนุเสฏฺฐิโน
มม เคหํ คตกาเล ปฏิสกฺกาโร กาตพฺโพ ภวิสฺสติ เอวํ เม
ธนํ นสฺสิสฺสติ น ภุญฺชิสฺสามีติ ฯ อถ นํ ปุนปฺปุนํ ยาจิยมาโนปิ
อิทานิ เม ภุตฺตํ สุหิโตสฺมีติ น อิจฺฉิ ฯ อนุเสฏฺฐิมฺหิ ภุญฺชนฺเต
ปน โอโลเกนฺโต มุเข สญฺชายมาเนน เขเฬน นิสีทิตฺวา ตสฺส
ภตฺตกิจฺจาวสาเน เตน สทฺธึ ราชนิเวสนํ คนฺตฺวา ราชนิเวสนา
โอตริตฺวา อตฺตโน เคหํ อนุปฺปตฺโต ปายาสตณฺหาย ปีฬิยมาโน
จินฺเตสิ สจาหํ ปายาสํ ภุญฺชิตุกาโมมฺหีติ วกฺขามิ มหาชโน
ภุญฺชิตุกาโม ภวิสฺสติ พหู ตณฺฑุลาทโย นสฺสิสฺสนฺติ น กสฺสจิ
กเถสฺสามีติ ฯ โส รตฺตินฺทิวํ ปายาสเมว จินฺเตนฺโต วีตินาเมตฺวาปิ
ธนนาสภเยน กสฺสจิ อกเถตฺวาว ปิปาสํ อธิวาเสตฺวา อนุกฺกเมน
อธิวาเสตุํ อสกฺโกนฺโต อุปณฺฑูปณฺฑุกชาโต อโหสิ ฯ เอวํ สนฺเตปิ
ธนนาสภเยน อกเถนฺโต อปรภาเค ทุพฺพโล หุตฺวา สยนํ
อุปคุยฺหิตฺวา นิปชฺชิ ฯ อถ นํ ภริยา อุปคนฺตฺวา หตฺเถน ปิฏฺฐึ
ปริมชฺชนฺตา กินฺเต สามิ อผาสุกนฺติ ปุจฺฉิ ฯ นตฺถิ ภทฺเทติ ฯ
ตเวว สรีเร อผาสุกํ อตฺถีติ ฯ มม สรีเร อผาสุกํ นตฺถีติ ฯ
สามิ อุปณฺฑูปณฺฑุกชาโตสิ กึ นุ เต กาจิ จินฺตา อตฺถิ อุทาหุ
ราชา เต กุปิโต อาทู ปุตฺเตหิ อวมาโน กโต อถวา ปน
กาจิ ตณฺหา อุปฺปนฺนาติ ฯ อาม ตณฺหา เม อุปฺปนฺนาติ ฯ
เตนหิ กเถหีติ ฯ สกฺขิสฺสสิ นํ รกฺขิตุนฺติ ฯ รกฺขิตพฺพยุตฺตกา เจ
รกฺขิสฺสามีติ ฯ เอวํ สนฺเตปิ ธนนาสภเยน กเถตุํ น อุสฺสหิ ฯ ตาย
ปุนปฺปุนํ ปีฬิยมาโน กเถสิ ฯ ภทฺเท อหํ เอกทิวสํ อนุเสฏฺฐึ
นวสปฺปิมธุสกฺขรปุณฺณาภิสงฺขตํ ปายาสํ ภุญฺชนฺตํ ทิสฺวา ตโต
ปฏฺฐาย ตาทิสํ ปายาสํ ภุญฺชิตุกาโม ชาโตติ ฯ อสปฺปุริส กึ
ตฺวํ ทุคฺคโตสิ สกลนครวาสีนํ ปโหนกํ ปายาสํ ปจิสฺสามีติ ฯ
อถสฺส สีเส ทณฺเฑน ปหรณกาโล วิย อโหสิ ฯ โส ตสฺสา
กุชฺฌิตฺวา ชานามิหํ ตว มหทฺธนภาวํ สเจ เต กุลฆรา อาภตํ
อตฺถิ ปายาสํ ปจิตฺวา นาครานํ เทหีติ อาห ฯ เตนหิ
เอกวีถิวาสีนํ ปโหนกํ กตฺวา ปจามีติ ฯ กึ เต เอเตหิ อตฺตโน
สนฺตกํ ขาทนฺตูติ ฯ เตนหิ อิโตจีโตจ สตฺตสตฺตฆรวาสีนํ ปโหนกํ
กตฺวา ปจามีติ ฯ กึ เต เอเตหีติ ฯ เตนหิ อิมสฺมึ เคเห
ปริชนสฺสาติ ฯ กึ เต เอเตนาติ ฯ เตนหิ พนฺธุชนสฺเสว ปโหนกํ
กตฺวา ปจามีติ ฯ กึ เต เอเตนาติ ฯ เตนหิ ตุยฺหญฺจ มยฺหญฺจ
ปจิสฺสามีติ ฯ กาสิ ตฺวํ น ตุยฺหํ วฏฺฏตีติ ฯ เตนหิ เอกสฺเสว
เต ปจามีติ วุตฺเต ตฺวํ ปน มยฺหํ อิธ เคเห มา ปจิ มยฺหํ
ปน เคเห ปจิเต พหู ชนา ปจฺจาสึสนฺติ มยฺหํ ปน
ปิฏฺฐตณฺฑุลานํ จตุภาคํ กตฺวา ขีรสฺส อจฺฉรํ สกฺขราย กรณฺฑกํ สปฺปิสฺส
กรณฺฑกํ มธุสฺส เอกญฺจ ปจนภาชนํ เทหิ อรญฺญํ ปวิสิตฺวา
ตตฺถ ปจิตฺวา ภุญฺชิสฺสามีติ ฯ สา ตถา อกาสิ ฯ โส ตํ สพฺพํ
เจฏเกน คาหาเปตฺวา คจฺฉ อสุกฏฺฐาเน ติฏฺฐาติ ตํ ปุรโต
เปเสตฺวา เอกโกว โอคุณฺฐิกํ กตฺวา อญฺญาตกเวเสน ตตฺถ คนฺตฺวา
นทีตีเร เอกสฺมึ คจฺฉมูเล อุทฺธนํ กาเรตฺวา ทารูทกํ อาหราเปตฺวา
ตฺวํ คนฺตฺวา เอกสฺมึ มคฺเค ฐตฺวา กิญฺจิเทว ทิสฺวา มม สญฺญํ
ทเทยฺยาสิ มยา ปกฺโกสิตกาเล จ อาคจฺเฉยฺยาสีติ ตํ เปเสตฺวา
อคฺคึ กตฺวา ปายาสํ ปจิ ฯ
     ตสฺมึ ขเณ สกฺโก เทวราชา ทสสหสฺสโยชนํ อลงฺกตเทวนครํ
สฏฺฐิโยชนํ สุวณฺณวีถึ โยชนสหสฺสุพฺเพธํ เวชยนฺตํ ปญฺจโยชนสติกํ
สุธมฺมสภํ สฏฺฐิโยชนํ ปณฺฑุกมฺพลสิลาสนํ ปญฺจโยชนาวฏฺฏํ
กญฺจนมาลํ เสตจฺฉตฺตํ อฑฺฒเตยฺยโกฏิสงฺขาตา เทวจฺฉรา
อลงฺกตปฏิยตฺตํ อตฺตภาวนฺติ อิมํ อตฺตโน สิรึ โอโลเกตฺวา กึ
นุโข กตฺวา มยา อยํ ยโส ลทฺโธติ จินฺเตตฺวา พาราณสิยํ
เสฏฺฐิภูเตน ปวตฺติตํ ทานํ อทฺทส ตโต มม ปุตฺตาทโย กุหึ
นิพฺพตฺตาติ โอโลเกนฺโต ปุตฺโต เม จนฺโท เทวปุตฺโต หุตฺวา
นิพฺพตฺโต ตสฺส ปุตฺโต สุริโย ตสฺส ปุตฺโต มาตลิ ตสฺส
ปุตฺโต ปญฺจสิโข คนฺธพฺพเทวปุตฺโต หุตฺวา นิพฺพตฺตีติ สพฺเพสํ
นิพฺพตฺตฏฺฐานํ ทิสฺวา ปญฺจสิขสฺส ปุตฺโต กีทิโสติ โอโลเกนฺโต
อตฺตโน วํสสฺส อุปจฺฉินฺนภาวํ ปสฺสิ ฯ อถสฺส เอตทโหสิ อยํ
อสปฺปุริโส มจฺฉรี หุตฺวา เนว อตฺตนา ปริภุญฺชติ น ปเรสํ
เทติ มม เตน วํโส อุปจฺฉินฺโน กาลํ กตฺวา นิรเย
นิพฺพตฺติสฺสติ โอวาทมสฺส ทตฺวา มม วํสํ ปติฏฺฐเปตฺวา เอตสฺส
อิมสฺมึ เทวนคเร นิพฺพตฺตนการณํ กริสฺสามีติ ฯ โส จนฺทาทโย
ปกฺโกสาเปตฺวา เอถ มนุสฺสโลกํ คมิสฺสาม มจฺฉริยโกสิเยน
อมฺหากํ วํโส อุปจฺฉินฺโน ทานสาลา ฌาปิตา เนว อตฺตนา
ปริภุญฺชติ น ปเรสํ เทติ อิทานิ ปน ปายาสํ ภุญฺชิตุกาโม
หุตฺวา ฆเร ปจิเต อญฺญสฺสาปิ ปายาโส ทาตพฺโพ ภวิสฺสตีติ
อรญฺญํ ปวิสิตฺวา เอกโกว ปจติ เอตํ ทเมตฺวา ทานผลํ
ชานาเปตฺวา อาคมิสฺสาม อปิจ โข ปน อมฺเหหิ สพฺเพหิ
เอกโต ยาจิยมาโน ตตฺเถว มเรยฺย มม ปฐมํ คนฺตฺวา ปายาสํ
ยาจิตฺวา นิสินฺนกาเล ตุมฺเห พฺราหฺมณวณฺเณน ปฏิปาฏิยา คนฺตฺวา
ยาเจยฺยาถาติ วตฺวา สยํ ตาว พฺราหฺมณวณฺเณน ตํ อุปสงฺกมิตฺวา
โภ กตโร พาราณสิคมนมคฺโคติ ปุจฺฉิ ฯ
     อถ นํ มจฺฉริยโกสิโย กึ อุมฺมตฺตโกสิ พาราณสิมคฺคํปิ
น ชานาสิ กึ อิโต เอสิ เอโต ยาหีติ อาห ฯ สกฺโก
ตสฺส วจนํ สุตฺวา อสุณนฺโต วิย กึ กเถสีติ ตํ อุปคจฺฉเตว ฯ
โสปิ อเร พธิรพฺราหฺมณ กึ อิโต เอสิ ปุรโต ยาหีติ วิรวิ ฯ
อถ นํ สกฺโก โภ กสฺมา วิรวสิ ธูโม ปญฺญายติ อคฺคิ
ปญฺญายติ ปายาโส ปจิโต พฺราหฺมณานํ นิมนฺตนฏฺฐาเนน
ภวิตพฺพํ อหํปิ พฺราหฺมณานํ โภชนกาเล โถกํ ลภิสฺสามิ กึ มํ น
นิมนฺเตสีติ วตฺวา นตฺเถตฺถ พฺราหฺมณานํ นิมนฺตนํ ปุรโต
ยาหีติ วุตฺเต เตนหิ กสฺมา กุชฺฌสิ ตว โภชนกาเล โถกํ
ลภิสฺสามีติ อาห ฯ อถ นํ โส อหํ เต เอกสิตฺถํปิ น ทสฺสามิ
โถกํ อิทํ มม ยาปนมตฺตเมว มยาปิ เจตํ ยาจิตฺวาว ลทฺธํ ตฺวํ
อญฺญโต ตวาหารํ ปริเยสาหีติ ภริยํ ยาจิตฺวา ลทฺธภาวํ สนฺธาเยว
วตฺวา คาถมาห
                เนว กีณามิ น วิกฺกิณามิ
                น จาปิ เม สนฺนิจโย อิธตฺถิ
                สุกิจฺฉรูปํ วติทํ ปริตฺตํ
                ปตฺโถทโน นาลมยํ ทุวินฺนนฺติ ฯ
     ตํ สุตฺวา สกฺโก อหํปิ เต มธุรสทฺเทน เอกํ สิโลกํ
กเถสฺสามิ ตํ สุโณหีติ วตฺวา น เม ตว สิโลเกน อตฺโถติ
ตสฺส วาเรนฺตสฺส วาเรนฺตสฺเสว คาถาทฺวยมาห
         อปฺปมฺหา อปฺปกํ ทชฺชา      อนุมชฺฌโต มชฺฌกํ
         พหุมฺหา พหุกํ ทชฺชา        อทานํ นูปปชฺชติ ฯ
         ตํ ตํ วทามิ โกสิย         เทหิ ทานานิ ภุญฺช จ
         อริยมคฺคํ สมารุห          เนกาสี ลภเต สุขนฺติ ฯ
     ตตฺถ อนุมชฺฌโต มชฺฌกนฺติ อปฺปมตฺตกมฺปิ มชฺเฌ เภตฺวา
เทฺว โกฏฺฐาเส กริตฺวา เอกโกฏฺฐาสํ ทตฺวา ตโต อวเสสโกฏฺฐาสโตปิ
อนุมชฺฌโตปิ ปุน มชฺเฌ เภตฺวา เอโก โกฏฺฐาโส ทาตพฺโพเยว ฯ
อทานํ นูปปชฺชตีติ อปฺปํ วา พหุํ วา ทินฺนํ โหตุ อทานํ นาม
น ยุชฺชติ ตํปิ ทานเมว มหปฺผลเมวาติ ฯ
     โส ตสฺส วจนํ สุตฺวา มนาปนฺเต พฺราหฺมณ กถิตํ ปายาเส
ปกฺเก โถกํ ลภิสฺสสิ นิสีทาหีติ อาห ฯ สกฺโก เอกมนฺเต นิสีทิ ฯ
ตสฺมึ นิสินฺเน จนฺโท เตเนว นิยาเมน อุปสงฺกมิตฺวา ตเถว กถํ
ปวตฺเตตฺวา ตสฺส วาเรนฺตสฺส วาเรนฺตสฺเสว คาถาทฺวยมาห
         โมฆญฺจสฺส หุตํ โหติ        โมฆญฺจาปิ สมีหิตํ
         อติถิสฺมึ โย นิสินฺนสฺมึ       เอโก ภุญฺชติ โภชนํ ฯ
         ตํ ตํ วทามิ โกสิย         เทหิ ทานานิ ภุญฺช จ
         อริยมคฺคํ สมารุห          เนกาสี ลภเต สุขนฺติ ฯ
     ตตฺถ สมีหิตนฺติ ธนุปฺปาทวิริยํ ฯ
     โส ตสฺส วจนํ สุตฺวา ตเถว กถํ ปวตฺเตตฺวา กิจฺเฉน
กสิเรน เตนหิ นิสีท โถกํ ลภิสฺสสีติ อาห ฯ โส คนฺตฺวา
สกฺกสฺส สนฺติเก นิสีทิ ฯ ตโต สุริโย เตเนวูปาเยน ตํ อุปสงฺกมิตฺวา
ตเถว กถํ ปวตฺเตตฺวา ตสฺส วาเรนฺตสฺส วาเรนฺตสฺเสว คาถาทฺวยมาห
          สจฺจนฺตสฺส หุตํ โหติ       สจฺจญฺจาปิ สมีหิตํ
          อติถิสฺมึ โย นิสินฺนสฺมึ      เนโก ภุญฺชติ โภชนํ ฯ
          ตํ ตํ วทามิ โกสิย        เทหิ ทานานิ ภุญฺช จ
          อริยมคฺคํ สมารุห         เนกาสี ลภเต สุขนฺติ ฯ
     ตสฺสาปิ วจนํ สุตฺวา กิจฺเฉน กสิเรน เตนหิ นิสีท โถกํ
ลภิสฺสสีติ อาห ฯ โส คนฺตฺวา จนฺทสฺส สนฺติเก นิสีทิ ฯ อถ
นํ มาตลิ เตเนวูปาเยน อุปสงฺกมิตฺวา ตเถว กถํ ปวตฺเตตฺวา ตสฺส
วาเรนฺตสฺส วาเรนฺตสฺเสว อิมา คาถา อภาสิ
          สรญฺจ ชุหติ โปโส       พหุกาย คยาย จ
          โทเณ ติมฺพรุติตฺถสฺมึ      สีฆโสเต มหาวเห ฯ
          อตฺร จสฺส หุตํ โหติ      อตฺร จสฺส สมีหิตํ
          อติถิสฺมึ โย นิสินฺนสฺมึ     เนโก ภุญฺชติ โภชนํ ฯ
          ตํ ตํ วทามิ โกสิย       เทหิ ทานานิ ภุญฺช จ
          อริยมคฺคํ สมารุห        เนกาสี ลภเต สุขนฺติ ฯ
    ตาสํ อตฺโถ โย ปุริโส นาคยกฺขาทีนํ พลิกมฺมํ กริสฺสามีติ
สมุทฺทโสณฺฑิโปกฺขรณิอาทีสุ ยํ กิญฺจิ สรํ อุปคนฺตฺวา ชุหติ ตตฺถ
พลิกมฺมํ กโรติ ตถา พหุกาย นทิยา คยาย โปกฺขรณิยา
โทณนามเก จ ติมฺพรุนามเก จ ติตฺเถ สีฆโสเต มหนฺเตว
วาริวเห ฯ อตฺร จสฺสาติ ยทิ อตฺราปิ เอเตสุ สราทีสุ อสฺส
ปุริสสฺส หุตญฺเจว สมีหิตญฺจ โหติ สผลํ สุขุทฺรยํ สมฺปชฺชติ ฯ อติถิสฺมึ
โย นิสินฺนสฺมึ เนโก ภุญฺชติ โภชนนฺติ เอตฺถ วตฺตพฺพเมว นตฺถิ ฯ
เตน ตํ วทามิ โกสิย ทานานิ เจว เทหิ สยํ ภุญฺช จ อริยานํ
ทานาภิรตานํ พุทฺธาทีนํ มคฺคํ อภิรุห น หิ เอกาสี เอโกว
ภุญฺชมาโน สุขํ นาม น ลภตีติ ฯ
     โส ตสฺส วจนํ สุตฺวา ปพฺพตกูเฏน โอตฺถรนฺโต วิย กิจฺเฉน
กสิเรน เตนหิ นิสีท โถกํ ลภิสฺสสีติ อาห ฯ มาตลิ คนฺตฺวา
สุริยสฺส สนฺติเก นิสีทิ ฯ ตโต ปญฺจสิโข เตเนว นเยน อุปสงฺกมิตฺวา
ตเถว กถํ ปวตฺเตตฺวา ตสฺส วาเรนฺตสฺส วาเรนฺตสฺเสว คาถาทฺวยมาห
          พลิสํ หิ โส นิคิลติ       ทีฆสุตฺตํ สพนฺธนํ
          อติถิสฺมึ โย นิสินฺนสฺมึ     เอโก ภุญฺชติ โภชนํ ฯ
          ตํ ตํ วทามิ โกสิย       เทหิ ทานานิ ภุญฺช จ
          อริยมคฺคํ สมารุห        เนกาสี ลภเต สุขนฺติ
     มจฺฉริยโกสิโย ตํ สุตฺวา ทุกฺขเวเคเนว นิตฺถุนนฺโต เตนหิ
นิสีท โถกํ ลภิสฺสสีติ อาห ฯ ปญฺจสิโข คนฺตฺวา มาตลิสฺส
สนฺติเก นิสีทิ ฯ อิติ เตสุ ปญฺจสุ พฺราหฺมเณสุ นิสินฺนมตฺเตเสฺวว
ปายาโส ปจฺจิ ฯ อถ นํ โกสิโย อุทฺธนา โอตาเรตฺวา อมฺหากํ
ปตฺตานิ อาหรถาติ อาห ฯ เต อนุฏฺฐาย ยถานิสินฺนาว หตฺเถ
ปสาเรตฺวา หิมวนฺตโต มาลุวปณฺณานิ อาหรึสุ ฯ โกสิโย ตานิ
ทิสฺวา ตุมฺหากํ เอเตสุ ปตฺเตสุ ทาตพฺพปายาโส นตฺถิ ขทิราทีนํ
ปตฺตานิ อาหรถาติ ฯ เต ตานิ อาหรึสุ ฯ เอเกกํ ปตฺตํ
โยธผลกปฺปมาณํ อโหสิ ฯ โส สพฺเพสํ ทพฺพิยา ปายาสํ อทาสิ ฯ
สพฺพนฺติมสฺส ทินฺนกาเลปิ อุกฺขลิยา ตลํ น ปญฺญายติ ฯ ปญฺจนฺนํปิ
ทตฺวา สยํ อุกฺขลึ คเหตฺวา นิสีทิ ฯ ตสฺมึ ขเณ ปญฺจสิโข
อุฏฺฐาย อตฺตภาวํ วิชหิตฺวา สุนโข หุตฺวา เตสํ ปุรโต ฐตฺวา
ปสฺสาวํ กโรนฺโต อคมาสิ ฯ พฺราหฺมณา อตฺตโน ปายาสํ หตฺเถน
ปิทหึสุ ฯ โกสิยสฺส หตฺถปิฏฺเฐ ปสฺสาวพินฺทุ ปติ ฯ พฺราหฺมณา
กุณฺฑิกาหิ อุทกํ คเหตฺวา ปายาสํ อพฺภุกฺกิริตฺวา ภุญฺชมานา วิย
อเหสุํ ฯ โกสิโย มยฺหํปิ อุทกํ เทถ หตฺถํ โธวิตฺวา ภุญฺชิสฺสามีติ
อาห ฯ ตว อุทกํ อาหริตฺวา หตฺถํ โธวิตฺวา ภุญฺชาหีติ ฯ
มยา ตุมฺหากํ ปายาโส ทินฺโน มยฺหํ โถกํ อุทกํ เทถาติ ฯ
มยํ ปิณฺฑปฏิปิณฺฑกมฺมํ นาม น กโรมาติ ฯ เตนหิ อิมํ อุกฺขลึ
โอโลเกถ หตฺถํ โธวิตฺวา อาคมิสฺสามีติ นทึ โอตริ ฯ ตสฺมึ
ขเณ สุนโข อุกฺขลึ ปสฺสาวสฺส ปูเรสิ ฯ โส ตํ ปสฺสาวํ กโรนฺตํ
ทิสฺวา มหนฺตํ ทณฺฑํ อาทาย ตํ ตชฺเชนฺโต อาคจฺฉติ ฯ โส
อสฺสาชานียมตฺโต หุตฺวา ตํ อนุพนฺธนฺโตว นานาวณฺโณ หุตฺวา
กาโฬปิ โหติ เสโตปิ สุวณฺณวณฺโณปิ กพโรปิ นีโจปิ อุจฺโจปิ
เอวํ นานาวณฺโณ หุตฺวา มจฺฉริยโกสิยํ อนุพนฺธิ ฯ โส มรณภยภีโต
พฺราหฺมเณ อุปสงฺกมิ ฯ เตปิ อุปฺปติตฺวา อากาเส ฐิตา ฯ
โส เตสํ ตํ อิทฺธึ ทิสฺวา คาถมาห
                อุฬารวณฺณา วต พฺราหฺมณา อิเม
                อยญฺจ โว สุนโข กิสฺส เหตุ
                อุจฺจาวจํ วณฺณนิภํ ปกุพฺพติ
                อกฺขาถ โน พฺราหฺมณา เก นุ ตุมฺเหติ ฯ
       ตํ สุตฺวา สกฺโก เทวราชา คาถมาห
                จนฺโท จ สุริโย จ อิธาคตา
                อยํ ปน มาตลิ เทวสารถี
                สกฺโกหมสฺมิ ติทสานมินฺโท
                เอโส จ โข ปญฺจสิโขติ วุจฺจตีติ ฯ
คาถํ วตฺวา ตสฺส ยสํ วณฺเณนฺโต คาถมาห
        ปาณิสฺสรา มุทิงฺคา จ        มุรชาลมฺพรานิ จ
        สุตฺตเมนํ ปโพเธนฺติ         ปฏิพุทฺโธ จ นนฺทตีติ ฯ
     โส ตํ ตสฺส วจนํ สุตฺวา สกฺก เอวรูปํ ทิพฺพสมฺปตฺตึ
กึ กตฺวา ลภตีติ ปุจฺฉิ ฯ สกฺโก อทานสีลา ตาว ปาปกมฺมา
มจฺฉริโน เทวโลกํ น คจฺฉนฺติ นิรเย นิพฺพตฺตนฺตีติ ทสฺเสนฺโต
คาถมาห
                เย เกจิเม มจฺฉริโน กทริยา
                ปริภาสกา สมณพฺราหฺมณานํ
                อิเธว นิกฺขิปฺป สรีรเทหํ
                กายสฺส เภทา นิรยํ วชนฺติ เตติ ฯ
อิมํ คาถํ วตฺวา ธมฺเม ฐิตานํ เทวโลกํ ปฏิลาภํ ทสฺเสตุํ คาถมาห
                เย เกจิเม สุคตึ อาสึสมานา
                ธมฺเม ฐิตา สํยเม สํวิภาเค
                อิเธว นิกฺขิปฺป สรีรเทหํ
                กายสฺส เภทา สุคตึ วชนฺติ เตติ ฯ
     ตตฺถ อาสึสมานาติ อาสึสนฺตา เย เกจิ สุคตึ อาสึสนฺติ
สพฺเพ เต สํยมสงฺขาเต ทสสีลธมฺเม สํวิภาคสงฺขาเต ทานธมฺเม จ
ฐิตา หุตฺวา อิเธว สรีรสงฺขาตํ เทหํ นิกฺขิปิตฺวา ตสฺส กายสฺส
เภทา สุคตึ วชนฺตีติ อตฺโถ ฯ
     เอวํ วตฺวา จ ปน โกสิย น มยํ ตว สนฺติกํ ปายาสตฺถาย
อาคตา การุญฺเญน ปน ตํ อนุกมฺปมานา อาคตมฺหาติ ตสฺส
ปกาเสตุํ อาห
                ตฺวํ โน ญาติ ปุริมาย ชาติยา
                โส มจฺฉรี โกสิโย ปาปธมฺโม
                ตเวว อตฺถาย อิธาคตมฺหา
                มา ปาปธมฺโม นิรยํ อปตฺถาติ ฯ
     ตตฺถ โสติ โส ตฺวํ ฯ มา ปาปธมฺโมติ อยํ อมฺหากํ
ญาติ ปาปธมฺโม นิรยํ มา อคมาติ เอตทตฺถํ อาคตมฺหาติ อตฺโถ ฯ
     ตํ สุตฺวา โกสิโย อตฺถกามา กิร เม เอเต มํ นิรยา
อุทฺธริตฺวา สคฺเค ปติฏฺฐาเปตุกามาติ ตุฏฺฐจิตฺโต อาห
        อทฺธา หิ เม เต หิตกามา     ยํ มํ สมนุสาสถ
        โสหํ ตถา กริสฺสามิ          สพฺพํ วุตฺตํ หิเตสิภิ ฯ
                เอโสหมชฺเชว อุปรมามิ
                น จาปิหํ กิญฺจิ กเรยฺย ปาปํ
                น จาปิ เม กิญฺจิ อเทยฺยมตฺถิ
                น จาปิทตฺวา อุทกํ ปิวามิ ฯ
                เอวญฺจ เม ททโต สพฺพกาลํ
                โภคาปิ เม วาสว ขียิสฺสนฺติ
                ตโต อหํ ปพฺพชิสฺสามิ สกฺก
                หิตฺวาน กามานิ ยถาฐิตานีติ ฯ
     ตตฺถ เมติ มม ฯ เตติ ตุมฺเห ฯ ยํ มนฺติ เยน มํ สมนุสาสถ เตน
เม ตุมฺเห หิตกามา ฯ ตถาติ ยถา วทถ ตเถว กริสฺสสามิ ฯ อุปรมามีติ
มจฺฉริยภาวโต อุปรมามิ ฯ อเทยฺยมตฺถีติ อิโต ปฏฺฐาย จ มม อาโลปโต
อุปฑฺฒํปิ อเทยฺยํ นาม นตฺถิ ฯ น จาปิทตฺวาติ อุทกํ ปสตมตฺตํปิ จาหํ
ลภิตฺวา อทตฺวา น ปิวิสฺสามิ ฯ ขียิสฺสนฺตีติ เขยิสฺสนฺติ ฯ ยถาฐิตานีติ
วตฺถุกามกิเลสกามวเสน ยถาฐิตโกฏฺฐาสานิเยว ฯ
     สกฺโก มจฺฉริยโกสิยํ ทเมตฺวา นิพฺพิเสวนํ กตฺวา ทานผลํ
ชานาเปตฺวา ธมฺมเทสนาย ปญฺจสีเลสุ ปติฏฺฐเปตฺวา สทฺธึ เตหิ
สกเทวนครเมว คโต ฯ มจฺฉริยโกสิโยปิ นครํ ปวิสิตฺวา ราชานํ
อนุชานาเปตฺวา คหิตคหิตานิ ภาชนานิ ปูเรตฺวา คณฺหถาติ ยาจกานํ
ธนํ ทตฺวา ตสฺมึ ขเณ เคหา นิกฺขมิตฺวา หิมวนฺตโต ทกฺขิณปสฺเส
คงฺคาย เจว เอกสฺส จ ชาตสรสฺส อนฺตเร ปณฺณสาลํ กตฺวา
ปพฺพชิตฺวา วนมูลผลาหาโร ตตฺถ จิรํ วิหาสิ ชรํ ปาปุณิ ฯ
     ตทา สกฺกสฺส อาสา สทฺธา สิรี หิรีติ จตสฺโส ธีตโร
โหนฺติ ฯ ตา พหุํ ทิพฺพคนฺธมาลํ อาทาย อุทกกีฬนตฺถาย อโนตตฺตทหํ
คนฺตฺวา ตตฺถ กีฬิตฺวา มโนสิลาตเล นิสีทึสุ ฯ ตสฺมึ ขเณ นารโท
นาม พฺราหฺมณตาปโส ตาวตึสภวนํ ทิวาวิหารตฺถาย คนฺตฺวา
นนฺทนจิตฺตลตาวเนสุ ทิวาวิหารํ กตฺวา ปาริฉตฺตกปุปฺผํ ฉตฺตํ วิย
ฉายตฺถาย ธารยมาโน มโนสิลาตลมตฺถเกน อตฺตโน วสนฏฺฐานํ
กาญฺจนคุหํ คจฺฉติ ฯ อถ ตา ตสฺส หตฺเถ ตํ ปุปฺผํ ทิสฺวา ยาจึสุ ฯ
     ตมตฺถํ ปกาเสนฺโต สตฺถา อาห
                นคุตฺตเม คิริวเร คนฺธมาทเน
                โมทนฺติ ตา เทววราภิปาลิตา
                อถาคมา อิสิวโร สพฺพโลกคู
                สุปุปฺผิตํ ทุมวรสาขมาทิย ฯ
                สุจึ สุคนฺธํ ติทเสหิ สกฺกตํ
                ปุปฺผุตฺตมํ อมรวเรภิ เสวิตํ
                อลทฺธมญฺเญหิ วา ทานเวหิ
                อญฺญตฺร เทเวหิ ตทารหํ หิตํ ฯ
                ตโต จตสฺโส กนกตฺตจูปมา
                อุฏฺฐาย นาริโย ปมุทาธิปา มุนึ
                อาสา จ สทฺธา จ สิรี ตโต หิรี
                อิจฺจพฺรวุํ นารทํ เทวพฺราหฺมณํ ฯ
                สเจ อนุทฺทิฏฺฐํ ตยา มหามุนิ
                ปุปฺผํ อิทํ ปาริฉตฺตสฺส พฺรเหฺม
                ททาหิ โน สพฺพา คติ เต อิชฺฌตุ
                ตฺวํปิ โน โหหิ ยเถว วาสโว ฯ
                ตํ ยาจมานาภิสเมกฺข นารโท
                อิจฺจพฺรวิ สกลหํ อุทีรยิ
                น มยฺหมตฺถิ อิเมหิ โกจิ นํ
                ยาเยว โว เสยฺยสิ สา ปิลนฺธตูติ ฯ
     ตตฺถ คิริวเรติ ปุริมสฺส เววจนํ ฯ เทววราภิปาลิตาติ สกฺเกน
รกฺขิตา ฯ สพฺพโลกคูติ เทวโลเก จ มนุสฺสโลเก จ สพฺพตฺถ
คมนสมตฺโถ ฯ ทุมวรสาขมาทิยาติ สาขาย ชาตตฺตา ทุมวรสาขนฺติ
ลทฺธนามํ ปุปฺผํ คเหตฺวา ฯ สกฺกตนฺติ กตสกฺการํ ฯ อมรวเรภีติ
สกฺกํ สนฺธาย วุตฺตํ ฯ อญฺญตฺร เทเวหีติ ฐเปตฺวา เทเว จ
อิทฺธิมนฺเต จ อญฺเญหิ มนุสฺเสหิ วา ยกฺขาทีหิ วา อลทฺธํ ฯ
ตทารหํ หิตนฺติ เตสํเยว หิตํ อรหํ อนุจฺฉวิกํ ฯ กนกตฺตจูปมาติ
กนกูปมตจา ฯ อุฏฺฐายาติ อยฺโย มาลาคนฺธวิเลปนาทิปฏิวิรโต ปุปฺผํ
น ปิลนฺธิสฺสติ เอกสฺมึ ปเทเส ฉฑฺเฑสฺสติ เอตํ ยาจิตฺวา ปุปฺผํ
ปิลนฺธิสฺสามาติ หตฺเถ ปสาเรตฺวา ยาจมานา เอกปฺปหาเรเนว
อุฏฺฐหิตฺวา ฯ ปมุทาธิปาติ ปมุทานํ อุตฺตมา ฯ มุนินฺติ อิสึ ฯ อนุทฺทิฏฺฐนฺติ
อสุกสฺส นาม ทสฺสามีติ น อุทฺทิฏฺฐํ ฯ สพฺพา คติ เต อิชฺฌตูติ
สพฺพา เต จิตฺตคติ อิชฺฌตุ ปตฺถิตสฺส ปตฺถิตสฺส ลาภี โหหีติ
ตสฺส มงฺคลํ วทนฺติ ฯ ยเถว วาสโวติ ยถา อมฺหากํ ปิตา
วาสโว อิจฺฉิติจฺฉิตํ เทติ ตเถว โน ตฺวํปิ โหหีติ ฯ ตนฺติ
ตํ ปุปฺผํ ฯ อภิสเมกฺขาติ ทิสฺวา ฯ สกลหนฺติ นานาคาหํ
กลหวฑฺฒนํ กถํ อุทีเรสิ ฯ อิเมหีติ อิเมหิ ปุปฺเผหิ นาม มยฺหํ อตฺโถ
นตฺถิ ฯ ปฏิวิรโต อหํ มาลาธารณโตติ ทีเปติ ฯ ยาเยว โว
เสยฺยสีติ ยา ตุมฺหากํ อนฺตเร เชฏฺฐิกา ฯ สา ปิลนฺธตูติ สา
เอตํ ปิลนฺธตูติ อตฺโถ ฯ
     ตา จตสฺโสปิ ตสฺส วจนํ สุตฺวา คาถมาหํสุ
                ตฺวํ โนตฺตเมวาภิสเมกฺข นารท
                ยสฺสิจฺฉสิ ตสฺสมนุปฺปเวจฺฉสุ
                ยสฺสา หิ โน นารท ตฺวํ ปทสฺสสิ
                สาเยว โน โหติ ปเสฏฺฐสมฺมตาติ ฯ
     ตตฺถ ตฺวํ โนตฺตเมวาติ อุตฺตม มหามุนิ ตฺวเมว โน อุปธาเรหีติ ฯ
     ตาสํ วจนํ สุตฺวา นารโท ตา อาลปนฺโต คาถมาห
                อกลฺลเมตํ วจนํ สุคตฺเต
                โก พฺราหฺมโณ โก กลหํ อุทีรเย
                คนฺตฺวาน ภูตาธิปเมว ปุจฺฉถ
                สเจ น ชานาถ อิธุตฺตมธมฺมนฺติ ฯ
     ตสฺสตฺโถ ภทฺเท สุคตฺเต อิทํ ตุมฺเหหิ วุตฺตวจนํ มม
อยุตฺตํ เอวํ หิ สติ มยา ตุมฺเหสุ เอกํ เสฏฺฐํ เสสา หีนาติ
กโรนฺเตน กลโห วฑฺฒิโต ภวิสฺสติ โก วาหิตปาโป พฺราหฺมโณ
โก กลหํ อุทีเรยฺย วฑฺเฒยฺย เอวรูปสฺส หิ กลหํ วฑฺฒนํ
นาม อยุตฺตํ ตสฺมา อิโต คนฺตฺวา อตฺตโน ปิตรํ ภูตาธิปํ
สกฺกเมว ปุจฺฉถ สเจ อตฺตโน อุตฺตมํ วา ธมฺมํ วา น ชานาถาติ ฯ
     ตโต สตฺถา คาถมาห
                ตา นารเทน ปรมปฺปโกปิตา
                อุทีริตา วณฺณมเทน มตฺตา
                สํกาสํ คนฺตฺวาน สหสฺสจกฺขูโน
                ปุจฺฉึสุ ภูตาธิปํ กา นุ เสยฺยสีติ ฯ
     ตตฺถ ปรมปฺปโกปิตาติ ปุปฺผํ อททนฺเตน อติวิย โกปิตา
หุตฺวา ฯ อุทีริตาติ ภูตาธิปเมว ปุจฺฉถาติ วุตฺตา ฯ สหสฺสจกฺขุโนติ
สกฺกสฺส สนฺติกํ คนฺตฺวา ฯ กา นูติ อมฺหากํ อนฺตเร กตรา
อุตฺตมาติ ปุจฺฉึสุ ฯ
     เอวํ ปุจฺฉิตฺวา ฐิตา
                ตา ทิสฺวา อายตฺตมนา ปุรินฺทโท
                อิจฺจพฺรวี เทววโร กตญฺชลี
                สพฺพาว โว โหถ สุภคฺเค สาทิสี
                โกเนธ ภทฺเท กลหํ อุทีรเยติ ฯ
     ตตฺถ ตา ทิสฺวาติ ภิกฺขเว จตสฺโสปิ อตฺตโน สนฺติกํ อาคตา
ทิสฺวา ฯ อายตฺตมนาติ อุสฺสุกฺกมนา พฺยาวฏฺฏจิตฺตา ฯ กตญฺชลีติ
นมสฺสมานาหิ เทวตาหิ ปคฺคหิตญฺชลี ฯ สาทิสีติ สพฺพาว ตุมฺเห
สาทิสิโย ฯ โกเนธาติ โก นุ อิธ เอว ฯ กลหํ อุทีรเยติ อิมํ
นานาคาหํ วิคฺคหํ กเถสิ วฑฺเฒสิ ฯ
     อถสฺส ตา กถยมานา คาถมาหํสุ
                โย สพฺพโลกญฺจรโก มหามุนิ
                ธมฺเม ฐิโต นารโท สจฺจนิกฺกโม
                โส โน พฺรวี คิริวเร คนฺธมาทเน
                คนฺตฺวาน ภูตาธิปเมว ปุจฺฉถ
                สเจ น ชานาถ อิธุตฺตมธมฺมนฺติ ฯ
     ตตฺถ สจฺจนิกฺกโมติ ตถปรกฺกโม ฯ
     ตํ สุตฺวา สกฺโก อิมา จตสฺโสปิ มยฺหํ ธีตโรว สจาหํ
เอตาสุ เอกํ คุณสมฺปนฺนา อุตฺตมาติ วกฺขามิ เสสา กุชฺฌิสฺสนฺติ น
สกฺกา อยํ อฏฺโฏ วินิจฺฉิตุํ อิมา หิมวนฺเต โกสิยตาปสสฺส สนฺติกํ
เปเสสฺสามิ เอตาสํ อฏฺฏํ วินิจฺฉินิสฺสตีติ จินฺเตตฺวา อหํ ตุมฺหากํ
อฏฺฏํ น วินิจฺฉินามิ หิมวนฺเต โกสิยตาปโส นาม อตฺถิ ตสฺสาหํ
สุธาโภชนํ เปเสสฺสามิ โส ปรสฺส อทตฺวา น ภุญฺชติ ททนฺโต
จ วินิจฺฉินิตฺวา คุณวนฺตานํ เทติ ยา ตุมฺเหสุ ตสฺส หตฺถโต ภตฺตํ
ลภิสฺสติ สา อุตฺตมา ภวิสฺสตีติ อาจิกฺขนฺโต คาถมาห
                อสุ พฺรหารญฺญจโร มหามุนิ
                นาทตฺวา ภตฺตํ วรคตฺเต ภุญฺชติ
                ททนฺโต วิจินิตฺวา ททาติ โกสิโย
                ยสฺสา หิ โส ทสฺสติ สาว เสยฺยสีติ ฯ
     ตตฺถ พฺรหารญฺญจโรติ มหาอรญฺญวาสี ฯ
     อิติ โส ตาปสสฺส สนฺติกํ เปเสตฺวา มาตลึ ปกฺโกสาเปตฺวา
ตสฺส สนฺติกํ เปเสนฺโต อนนฺตรํ คาถมาห
                อสุ หิ โส สมฺมติ ทกฺขิณํ ทิสํ
                คงฺคาย ตีเร หิมวนฺตปสฺสินิ
                ส โกสิโย ทุลฺลภปานโภชโน
                ตสฺส สุธํ ปาปย เทวสารถีติ ฯ
     ตตฺถ สมฺมตีติ วสติ ฯ ทกฺขิณนฺติ หิมวนฺตสฺส ทกฺขิณทิสาย ฯ
ปสฺสินีติ ปสฺเส ฯ
     ตโต สตฺถา อาห
                โส มาตลิ เทววเรน เปสิโต
                สหสฺสยุตฺตํ อภิรุยฺห สนฺทนํ
                สุขิปฺปเมวํ อุปคมฺม อสฺสมํ
                อทิสฺสมาโน มุนิโน สุธํ อทาติ ฯ
     ตตฺถ อทิสฺสมาโนติ ภิกฺขเว โส มาตลิ เทวราชสฺส วจนํ
สมฺปฏิจฺฉิตฺวา ตํ อสฺสมํ คนฺตฺวา อทิสฺสมานกาโย หุตฺวา ตสฺส
สุธํ อทาสิ ฯ ททมาโนว รตฺตึ ปธานมนุยุญฺชิตฺวา ปจฺจูสสมเย
อคฺคึ ปริจริตฺวา ปภาตาย รตฺติยา อุเทนฺตํ สุริยํ นมสฺสมานสฺส
ฐิตสฺส ตสฺส หตฺเถ สุธาโภชนจาฏึ ฐเปสิ ฯ
     โกสิโย ตํ คเหตฺวา ฐิตโกว คาถาทฺวยมาห
                อุทคฺคิหุตฺตํ อุปติฏฺฐโต หิ เม
                ปภงฺกรํ โลกตโมนุทุตฺตมํ
                สพฺพานิ ภูตานิ อธิจฺจ วาสโว
                โก เนว เม ปาณิสุ กึ สุโธทหิ ฯ
                สงฺขูปมํ เสตมตุลฺยทสฺสนํ
                สุจึ สุคนฺธํ ปิยรูปมพฺภุตํ
                อทิฏฺฐปุพฺพํ มม ชาตจกฺขุภิ
                กา เทวตา ปาณิสุ กึ สุโธทหีติ ฯ
     ตตฺถ อุทคฺคิหุตฺตนฺติ อคฺคิหุตฺตํ ปริจริตฺวา อคฺคิสาลโต
นิกฺขมิตฺวา ปณฺณสาลทฺวาเร ฐตฺวา ปภงฺกรํ โลกตโมนุทํ อุตฺตมํ
อาทิจฺจํ อุปติฏฺฐโต มม สพฺพานิ ภูตานิ อธิจฺจ อติกฺกมิตฺวา
วตฺตมาโน วาสโว นุโข เอวํ มม ปาณีสุ กึ สุธํ กินฺนาเมตํ
โอทหิ ฯ สงฺขูปมนฺติ อาทีหิ ฐิตโกว วิเสสํ สุธํ วณฺเณติ ฯ
     ตโต มาตลิ อาห
                อหํ มหินฺเทน มเหสิ เปสิโต
                สุธาภิหาสึ ตุริโต มหามุนิ
                ชานาสิ มํ มาตลิ เทวสารถี
                ภุญฺชสฺสุ ภตฺตุตฺตมํ มาภิวารยิ ฯ
                ภุตฺตา จ สา ทฺวาทส หนฺติ ปาปเก
                ขุทฺทํ ปิปาสํ อรตึ ทรถํ กิลํ
                โกธูปนาหญฺจ วิวาทเปสุณํ
                 สีตุณฺหตนฺทิญฺจ รสุตฺตมํ อิทนฺติ ฯ
     ตตฺถ สุธาภิหาสินฺติ อิมํ สุธาโภชนํ ตุยฺหํ อภิหรึ ฯ ชานาสิ
มนฺติ ชานาสิ มํ ตฺวํ อยํ มาตลิ นาม เทวสารถีติ อตฺโถ ฯ
มาภิวารยีติ น ภุญฺชามีติ อปฏิกฺขิปิตฺวา ภุญฺช มา ปปญฺจํ กริ ฯ
ปาปเกติ อยํ หิ สุธา ภุตฺตา ทฺวาทส ปาปธมฺเม หนติ ฯ ขุทฺทนฺติ ฯ
ปฐมํ ตาว ขุทฺทํ ฉาตกภาวํ หนติ ทุติยํ ปานียปิปาสํ ตติยํ
อุกฺกณฺฐิตํ จตุตฺถํ กายทรถํ ปญฺจมํ กิลนฺตภาวํ ฉฏฺฐํ
โกธํ สตฺตมํ อุปนาหํ อฏฺฐมํ วิวาทํ นวมํ เปสุณํ ทสมํ
สีตํ เอกาทสมํ อุณฺหํ ทฺวาทสมํ ตนฺทึ อาลสิยภาวํ อิทํ
รสุตฺตมํ อุตฺตมรสํ สุธาโภชนํ อิเม ทฺวาทส ปาปธมฺเม หนติ ฯ
     ตํ สุตฺวา โกสิโย อตฺตโน วตสมาทานํ อาวิกโรนฺโต
คาถมาห
                น กปฺปติ มาตลิ มยฺห ภุญฺชิตุํ
                ปุพฺเพ อทตฺวา อิติ เม วตุตฺตมํ
                น จาปิ เอกาสนมริยปูชิตํ
                อสํวิภาคี จ สุขํ น วินฺทตีติ
คาถํ วตฺวา ภนฺเต ตุมฺเหหิ ปรสฺส อทตฺวา โภชเน กํ โทสํ
ทิสฺวา อิทํ วตํ สมาทินฺนนฺติ มาตลินา ปุฏฺโฐ อาห
                ถีฆาฏกา เย เกจิเม ปรทาริกา
                มิตฺตทฺทุโน เย จ สปนฺติ สุพฺพเต
                สพฺเพว เต มจฺฉริปญฺจมาธมา
                ตสฺมา อทตฺวา อุทกํปิ นาสฺมิเย ฯ
                โสหิตฺถิยา วา ปุริสสฺส วา ปน
                ทสฺสามิ ทานํ วิทุสํปวณฺณิตํ
                สทฺธา วทญฺญู อิธ วีตมจฺฉรา
                ภวนฺติ เหเต สุจิสจฺจสมฺมตาติ ฯ
     ตตฺถ ปุพฺเพติ ปฐมํ อทตฺวา ฯ อถวา ฯ อิติ เม ปุพฺเพ
วตุตฺตมํ อิทํ ปุพฺเพว มยา วตํ สมาทินฺนนฺติ ทสฺเสติ ฯ เอกาสนนฺติ
เอกกสฺส อสนํ น อริเยหิ พุทฺธาทีหิ ปูชิตํ ฯ สุขนฺติ ทิพฺพมานุสิกํ
สุขํ น ลภติ ฯ ถีฆาฏกาติ อิตฺถีฆาฏกา ฯ เย เกจิเมติ เย เกจิ
อิเม ฯ สปนฺตีติ อกฺโกสนฺติ ฯ สุพฺพเตติ ธมฺมิกสมณพฺราหฺมเณ ฯ
มจฺฉริปญฺจมาติ มจฺฉริ ปญฺจโม เอเตสนฺติ มจฺฉริปญฺจมา ฯ อธมาติ อิเม
ปญฺจ อธมฺมา นาม ฯ ตสฺมาติ ตสฺมา อหํ ปญฺจมอธมฺมภาวภเยน
อทตฺวา อุทกมฺปิ นาสฺมิเย น ปริภุญฺชิสฺสามีติ อิมํ วตํ สมาทยึ ฯ
โสหิตฺถิยา วาติ โส อหํ อิตฺถิยา วา ฯ วิทุสํปวณฺณิตนฺติ วิทูหิ
ปณฺฑิเตหิ พุทฺธาทีหิ วณฺณิตํ ฯ สุจิสจฺจสมฺมตาติ เอเต
โอกปฺปนียสทฺธาย สมนฺนาคตา วทญฺญ วีตมจฺฉรา ปุริสา สุจี
เจว อุตฺตมสมฺมตา จ โหนฺตีติ อตฺโถ ฯ
     ตํ สุตฺวา มาตลิ ทิสฺสมานกาโย อฏฺฐาสิ ฯ ตสฺมึ ขเณ
ตา จตสฺโส เทวกญฺญาโย จตุทฺทิสํ อฏฺฐํสุ ฯ สิรี ปาจีนทิสายํ
อฏฺฐาสิ ฯ อาสา ทกฺขิณทิสายํ ฯ สทฺธา ปจฺฉิมทิสายํ ฯ หิรี
อุตฺตรทิสายํ ฯ
     ตมตฺถํ ปกาเสนฺโต สตฺถา อาห
                อโต มตา เทววเรน เปสิตา
                กญฺญา จตสฺโส กนกตฺตจูปมา
                อาสา จ สทฺธา จ สิรี ตโต หิรี
                ตํ อสฺสมํ อคมุ ยตฺถ โกสิโย ฯ
                ตา ทิสฺวา สพฺพา ปรมปฺปโมทิตา
                สุเภน วณฺเณน สิขาริวคฺคิโน
                กญฺญา จตสฺโส จตุโร จตุทฺทิสา
                อิจฺจพฺรวี มาตลิโนว สมฺมุขา ฯ
                ปุริมทิสํ กา ตฺวํ ภาสสิ เทวเต
                อลงฺกตา ตารวราว โอสธี
                ปุจฺฉามิ ตํ กญฺจนเวลฺลิวิคฺคเห
                อาจิกฺข เม ตฺวํ กตมาสิ เทวตาติ ฯ
     ตํ สุตฺวา สิรี อตฺตานํ อาวิกโรนฺตี อาห
                สิราห เทวี มนุเชสุ ปูชิตา
                อปาปสตฺตูปนิเสวินี สทา
                สุธาวิวาเทน ตวนฺติมาคตา
                ตํ มํ สุธาย วรปญฺญ ภาชย ฯ
                ยสฺสาหมิจฺฉามิ สุขํ มหามุนิ
                โส สพฺพกาเมหิ นโร ปโมทติ
                สิรีติมํ ชานาหิ ชูหตุตฺตม
                ตํ มํ สุธาย วรปญฺญ ภาชยาติ ฯ
     ตตฺถ อโตติ ตโต ฯ มตาติ อนุมตา ฯ อถ เทววเรน
อนุมตา เจว เปสิตา จาติ อตฺโถ ฯ สพฺพา ปรมปฺปโมทิตาติ
อนวเสสา หุตฺวา อติปโมทิตา ฯ สามนฺติปิ ปาโฐ ฯ ตา จ
เทวตา สามํ ทิสฺวาติ อตฺโถ ฯ จตุโรติ จตุรา ฯ อยเมว วา
ปาโฐ ฯ จาตุริเยน สมนฺนาคตาติ อตฺโถ ฯ ตารวราติ ตารกานํ
วรา ฯ กญฺจนเวลฺลวิคฺคเหติ กญฺจนรูปกสทิสสรีเร ฯ สิราหนฺติ
สิรี อหํ ฯ ตวนฺติมาคตาติ ตว สนฺติกํ อาคตา ฯ ภาชยาติ ยถา
มํ สุธา ภชติ ตถา กโรหิ สุธํ เม เทหีติ อตฺโถ ฯ ชานาหีติ
ชานาตุ ฯ ชูหตุตฺตมาติ อคฺคึ ชูหนฺตานํ อุตฺตม ฯ
     ตํ สุตฺวา โกสิโย อาห
                สิปฺเปน วิชฺชาจรเณน พุทฺธิยา
                นรา อุเปตา ปคุณา สกมฺมุนา
                ตยา วิหีนา น ลภนฺติ กิญฺจิ นํ
                ตยิทํ น สาธุ ยทิทํ ตยา กตํ ฯ
                ปสฺสามิ โปสํ อลสํ มหคฺฆสํ
                สุทุกฺกุลีนํปิ อรูปิมํ นรํ
                ตยานุคุตฺโต สิริ ชาติมามปิ
                เปเสติ ทาสํ วิย โภควา สุขี ฯ
                ตํ ตํ อสจฺจํ อวิภชฺช เสวินึ
                ชานามิ มุฬฺหํ วิทุรานุปาตินึ
                น ตาทิสี อรหติ อาสนูทกํ
                กุโต สุธา คจฺฉ น มยฺห รุจฺจสีติ ฯ
     ตตฺถ สิปฺเปนาติ หตฺถิอสฺสรถธนุสิปฺปาทินา ฯ วิชฺชาจรเณนาติ
เวทตฺตยสงฺขาตาย วิชฺชาย เจว สีเลน จ ฯ ปคุณา สกมฺมุนาติ
อตฺตโน ปุริสกาเรน ปธานคุณสมนฺนาคตา ฯ กิญฺจิ นนฺติ อปฺปมตฺตกํปิ
ยสํ วา สุขํ วา น ลภนฺติ ฯ ตยิทนฺติ ยํ เอตํ อิสฺสริยตฺถาย
สิปฺปานิ อุคฺคเหตฺวา จรนฺตานํ ตยา เวกลฺลํ กตํ ตํ น สาธุ ฯ
อรูปิมนฺติ วิรูปํ ฯ ตยานุคุตฺโตติ ตยา อนุรกฺขิโต ฯ ชาติมามปีติ
ชาติสมฺปนฺนํปิ สิปฺปวิชฺชาจรณพุทฺธิกมฺเมหิ สมฺปนฺนํปิ ฯ เปเสตีติ
เปสิการกํ กโรติ ฯ ตํ ตนฺติ ตสฺมา ตํ ฯ อสจฺจนฺติ สภาวสงฺขาเต
สจฺเจ อวตฺตนตาย อสจฺจํ อุตฺตมภาวรหิตํ ฯ อวิภชฺช เสวินินฺติ
อวิภชิตฺวา ยุตฺตายุตฺตํ อชานิตฺวา สิปฺปาทิสมฺปนฺเนปิ อิตเรปิ
เสวมานํ ฯ วิทุรานุปาตินินฺติ ปณฺฑิตานุปาตินึ ปณฺฑิเต ปาเตตฺวา
วิเหเฐตฺวา จรมานํ ฯ กุโต สุธาติ ตาทิสาย หีนคุณาย กุโต
สุธาโภชนํ น เม รุจฺจสิ คจฺฉ มา อิธ ติฏฺฐาติ ฯ
     สา เตน ปฏิกฺขิตฺตา ตตฺเถว อนฺตรธายิ ฯ ตโต โส อาสาย
สทฺธึ สลฺลเปนฺโต อาห
                กา สุกฺกทาฐา ปฏิมุตฺตกุณฺฑลา
                จิตฺตงฺคทา กมฺพุวิมฏฺฐธารินี
                โอสิตฺตวณฺณํ ปริทยฺห โสภติ
                กุสคฺคิรตฺตํว อปิฬยฺห มญฺชรึ ฯ
                มิคีว ภนฺตา สรจาปธารินา
                วิราคิตา มนฺทมิว อุทิกฺขสิ
                โก เต ทุติโย อิธ มนฺทโลจเน
                น ภายสิ เอกิกา กานเน วเนติ ฯ
     ตตฺถ จิตฺตงฺคทาติ วิจิตฺเตหิ องฺคเทหิ สมนฺนาคตา ฯ
กมฺพุวิมฏฺฐธารินีติ กรณปรินิฏฺฐิเตน วิมฏฺฐสุวณฺณาลงฺการธารินี ฯ
โอสิตฺตวณฺณนฺติ อวสิตฺตอุทกธารวณฺณํ ทิพฺพทุกฺกุลํ ฯ ปริทยฺหาติ
นิวาเสตฺวา เจว ปารุปิตฺวา จ ฯ กุสคฺคิรตฺตนฺติ กุสติณอคฺคิสิขาวณฺณํ ฯ
อปิฬยฺห มญฺชรินฺติ สปลฺลวํ อโสกกณฺณิกํ กณฺเณสุ
ปิลนฺธิตฺวาติ วุตฺตํ โหติ ฯ สรจาปธารินาติ ลุทฺเทน ฯ วิราคิตาติ
วิรทฺธปหารา ฯ มนฺทมิวาติ ยถา สา มิคี ภีตา วนนฺตเร ฐตฺวา
ตํ มนฺทมนฺทํ โอโลเกติ เอวํ โอโลเกสิ ฯ
     ตโต อาสา อาห
                น เม ทุติโย อิธมตฺถิ โกสิย
                มสกฺกสารปฺปภวมฺหิ เทวตา
                อาสา สุธาย ตวนฺติมาคตา
                ตํ มํ สุธาย วรปญฺญ ภาชยาติ ฯ
     ตตฺถ มสกฺกสารปฺปภวมฺหีติ ตาวตึสภวเน สมฺภวา ฯ
     ตํ สุตฺวา โกสิโย ตฺวํ กิร โย เต รุจฺจติ ตสฺส
อาสาผลนิปฺผาทเนน อาสํ เทสิ โย เต น รุจฺจติ ตสฺส น
เทสิ นตฺถิ ตยา สมา ปตฺถิตวินาสิกาติ ทีเปนฺโต อาห
                อาสา ยนฺติ วณิชา ธเนสิโน
                นาวํ สมารุยฺห ปเรนฺติ อณฺณเว
                เต ตตฺถ สีทนฺติ อโถปิ เอกทา
                ชินาธนา เอนฺติ วินฏฺฐปาภตา ฯ
                อาสาย เขตฺตานิ กสนฺติ กสฺสกา
                วปนฺติ พีชานิ กโรนฺตุปายโส
                อีตีนิปาเตน อวุฏฺฐิตาย วา
                น กิญฺจิ วินฺทนฺติ ตโต ผลาคมํ ฯ
                อถตฺตการานิ กโรนฺติ ภตฺตุสุ
                อาสํ ปุรกฺขตฺว นรา สุเขสิโน
                เต ภตฺตุรตฺถาย อติตฬิตา ปุน
                ทิสา ปนสฺสนฺติ อลทฺธ กิญฺจิ นํ ฯ
                ชหิตฺวา ธญฺญญฺจ ธนญฺจ ญาตเก
                อาสาย สคฺคาธิมนา สุเขสิโน
                ตปนฺติ ลูขํปิ ตปํ จิรตฺตรํ
                กุมฺมคฺคมารุยฺห ปเรนฺติ ทุคฺคตึ ฯ
                อาสา วิสํวาทิกสมฺมตาสิเม
                อาเส สุธาสํ วินยสฺสุ อตฺตนิ
                น ตาทิสี อรหสิ อาสนูทกํ
                กุโต สุธา คจฺฉ น มยฺห รุจฺจสีติ ฯ
     ตตฺถ ปเรนฺตีติ ปกฺขนฺทนฺติ ฯ ชินาธนาติ ชินธนา ฯ อิติ
ตว วเสน เอเก สมฺปชฺชนฺติ เอเก วิปชฺชนฺตีติ นตฺถิ ตยา สทิสา
ปาปธมฺมาติ วทติ ฯ กโรนฺตุปายโสติ ตํ ตํ กิจฺจํ อุปาเยน กโรนฺติ ฯ
อีตีนิปาเตนาติ วิสมธาตุมูสิกสลภสูกรปาณกเสตฏฺฐิกโรคาทีนํ
สสฺสูปทฺทวานํ อญฺญตรนิปาเตน วา ฯ ตโตติ ตโต สสฺสโต เต
กิญฺจิ ผลํ น วินฺทนฺติ เตสํปิ อาสจฺเฉทนกมฺมํ ตฺวเมว กโรสีติ
วทติ ฯ อถตฺตการานีติ ยุทฺธภูมีสุ ปุริสกาเร ฯ อาสํ ปุรกฺขตฺวาติ
อิสฺสริยาสํ ปุรโต กตฺวา ฯ ภตฺตุรตฺถายาติ สามิโน อตฺถาย ฯ
อติตฬิตาติ ปจฺจตฺถิเกหิ อติปีฬิตา วิลุตฺตสาปเตยฺยา
วิทฺธํสิตเสนาวาหนา หุตฺวา ฯ ปนสฺสนฺตีติ ปลายนฺติ ฯ อลทฺธ กิญฺจิ
นนฺติ อิสฺสริยํ อลภิตฺวา ฯ อิติ เอเตสํปิ อิสฺสริยาลาภํ ตฺวเมว
กโรสีติ วทติ ฯ สคฺคาธิมนาติ สคฺคํ คนฺตุกามา ฯ ลูขนฺติ นิโรชํ
ปญฺจตปาทิกํ กายกิลมถํ ฯ จิรตฺตรนฺติ จิรตรกาลํ ฯ อาสา
วิสํวาทิกสมฺมตาสิเมติ เอวํ อิเม สตฺตา อาสาย ทุคฺคตึ คจฺฉนฺติ
ตสฺมา ตฺวํ อาสา นาม วิสํวาทิกสมฺมตา วิสํวาทิกาติ สงฺขํ คตา ฯ
อาเสติ ตํ อาลปติ ฯ
     สาปิ เตน ปฏิกฺขิตฺตา อนฺตรธายิ ฯ
     ตโต สทฺธาย สทฺธึ สลฺลเปนฺโต คาถมาห
                ททฺทลฺลมานา ยสสา ยสสฺสินี
                ชิฆญฺญนามวฺหยนํ ทิสํปติ
                ปุจฺฉามิ ตํ กญฺจนเวลฺลิวิคฺคเห
                อาจิกฺข เม ตฺวํ กตมาสิ เทวตาติ ฯ
     ตตฺถ ททฺทลฺลมานาติ ชลมานา ฯ ชิฆญฺญนามวฺหยนนฺติ อปราติ
จ ปจฺฉิมาติ จ เอวํ ชิฆญฺเญน ลามเกน นาเมน วุจฺจมานํ ฯ
ทิสํปตีติ ททฺทลฺลมานา ติฏฺฐสิ ฯ
     ตโต สา คาถมาห
                สทฺธาห เทวี มนุเชสุ ปูชิตา
                อปาปสตฺตูปนิเสวินี สทา
                สุธาวิวาเทน ตวนฺติมาคตา
                ตํ มํ สุธาย วรปญฺญ ภาชยาติ ฯ
     ตตฺถ สทฺธาติ ยสฺส กสฺสจิ วจนปฏิยายนา สาวชฺชาปิ โหติ
อนวชฺชาปิ ฯ ปูชิตาติ อนวชฺชโกฏฺฐาสวเสน ปูชิตา ฯ อปาปสตฺตู-
ปนิเสวินี สทาติ อนวชฺชสทฺธา จ เอกนฺตปฏิยายนสภาวาย ปเรสุปิ
ปฏิยายนสํวิทหนสมตฺถาย เทวตาเยตํ นามํ ฯ
     อถ นํ โกสิโย อาห
                ทานํ ทมํ จาคมโถปิ สํยมํ
                อาทาย สทฺธาย กโรนฺติ เหกทา
                เถยฺยํ มุสา กูฏมโถปิ เปสุณํ
                กโรนฺติ เหเก ปุน วิจฺจุตา ตยา ฯ
                ภริยาสุ โปโส สทิสีสุ เปกฺขวา
                สีลูปปนฺนาสุ ปติพฺพตาสุปิ
                วิเนติ ฉนฺทํ กุลธีตุยาสุปิ
                กโรติ สทฺธํ ปุน กุมฺภทาสิยา ฯ
                ตฺวเมว สทฺเธ ปรทารเสวินี
                ปาปํ กโรสี กุสลํ นิริญฺจสิ
                น ตาทิสี อรหสิ อาสนูทกํ
                กุโต สุธา คจฺฉ น มยฺห รุจฺจสีติ ฯ
     โส หิ ตํ ตาปโส อิเม สตฺตา ยสฺส กสฺสจิ วจน
สทฺทหิตฺวา ตํ ตํ กโรนฺติ กตฺตพฺพโต อกตฺตพฺพเมว พหุตรํ
กโรนฺติ ตํ สพฺพํ ตยา การิตํ นาม โหตีติ วตฺวา เอวมาห ฯ
     ตตฺถ ทานนฺติ ทสวตฺถุกํ ปน เจตนาทานํ ฯ ทมนฺติ
อินฺทฺริยทมนํ ฯ จาคนฺติ เทยฺยธมฺมปริจฺจาคํ ฯ สํยมนฺติ สีลํ ฯ
อาทาย สทฺธายาติ เอตานิ ทานาทีนิ มหานิสํสานิ กตฺตพฺพานีติ วทตํ
วจนํ สทฺธาย อาทิยิตฺวาปิ กโรนฺติ ฯ กูฏนฺติ ตุลากูฏาทิกมฺมํ วา
คามกูฏาทิกมฺมํ วา กโรนฺติ ฯ เหเกติ เอเก มนุสฺสา เอวรูเปสุ นาม
กาเลสุ อิเมสญฺจ อิเมสญฺจ อตฺถาย เถยฺยาทีนิ กตฺตพฺพานีติ เกสญฺจิ
วจนํ สทฺทหิตฺวา เอตานิปิ กโรนฺติ ฯ ปุน วิจฺจุตา ตยาติ ปุน
ตยา วิยุตฺตา สาวชฺชทุกฺขวิปากานิ ตานิ น กตฺตพฺพานีติ วทตํ
วจนํ อปฺปฏิยายิตฺวาปิ กโรนฺติ อิติ ตว วเสน สาวชฺชํปิ อนวชฺชํปิ
กริยฺยเตว ฯ สทิสีสูติ ชาติโคตฺตสีลาทีหิ สทิสีสู ฯ เปกฺขวาติ
เปกฺขา วุจฺจติ ตณฺหา เปกฺขวา สตณฺหาติ อตฺโถ ฯ ฉนฺทนฺติ
ฉนฺทราคํ กโรติ ปฏิพทฺธจิตฺโต ฯ สทฺธนฺติ กุมฺภทาสิยาปิ วจเนน
สทฺธํ กโรติ ตสฺสา อหํ ตุมฺหากํ อิทํ นาม อุปการํ กริสฺสามีติ
วทนฺติยา ปฏิยายิตฺวา กุลิตฺถิโยปิ จ ฉฑฺเฑตฺวา ตเมว ปฏิเสวติ
อสุกา นาม ตุมฺเหสุ ปฏิพทฺธจิตฺตาติ กุมฺภทาสิยา วจเนน สทฺธํ
กตฺวาว ปรทารํ ปฏิเสวติ ฯ ตฺวเมว สทฺเธ ปรทารเสวินีติ ยสฺมา
ตํ ตํ ปฏิยายิตฺวา ตว วเสน ปรทารํ เสวนฺติ ปาปํ กโรนฺติ กุสลํ
ชหนฺติ ตสฺมา ตฺวเมว ปรทารเสวินี ตฺวํ ปาปานิ กโรสิ
กุสลํ นิริญฺจสิ นตฺถิ ตยา สมา โลกวินาสนา ปาปธมฺมา
คจฺฉ น เม รุจฺจสีติ ฯ
     สา ตตฺเถว อนฺตรธายิ ฯ
     โกสิโยปิ อุตฺตรโต ฐิตาย หิริยา สทฺธึ สลฺลปนฺโต คาถาทฺวยมาห
                ชิฆญฺญรตฺตึ อรุณสฺมิ อูหเต
                ยา ทิสฺสติ อุตฺตมรูปธารินี
                ตถูปมา มํ ปฏิภาสิ เทวเต
                อาจิกฺข เม ตฺวํ กตมาสิ อจฺฉรา ฯ
                กาฬา นิทาเฆริว อคฺคิชาริว
                อนิเลริตา โลหิตปตฺตมาลินี
                กา ติฏฺฐสี มนฺทมิคาว โลกยํ
                ภาเสสมานาว คิรํ น มุญฺจสีติ ฯ
     ตตฺถ ชิฆญฺญรตฺตินฺติ ปจฺฉิมรตฺตึ รตฺติปริโยสานนฺติ อตฺโถ ฯ
อูหเตติ อรุเณ อุคฺคเต ฯ ยาติ ยา ปุรตฺถิมทิสา รตฺตึ สุวณฺณวณฺณตาย
อุตฺตมรูปธรา หุตฺวา ทิสฺสติ ฯ กาฬา นิทาเฆริวาติ นิทาฆสมเย
กาฬวลฺลี วิย ฯ อคฺคิชาริวาติ อคฺคิชาลา อิว ฯ สาปิ นวฌามกฺเขตฺเต
สุรตฺตตรุณอุฏฺฐิตกาฬวลฺลี วิย ฯ โลหิตปตฺตมาลินีติ โลหิตวณฺเณหิ
ปตฺเตหิ ปริวุตา ฯ กา ติฏฺฐสีติ ยถา สา ตรุณกาฬวลฺลี วาเตริตา
วิลาสมานา โสภมานา ติฏฺฐติ เอวํ กา นาม ตฺวํ ติฏฺฐสิ ฯ
ภาเสสมานาวาติ มยา สทฺธึ ภาสิตุกามา วิย อโหสิ น คิรํ มุญฺจสีติ ฯ
     ตโต สา คาถมาห
                หิราห เทวี มนุเชสุ ปูชิตา
                อปาปสตฺตูปนิเสวินี สทา
                สุธาวิวาเทน ตวนฺติมาคตา
                สา ตํ น สกฺโกมิ สุธํปิ ยาจิตุํ
                โกปินรูปา วิย ยาจนิตฺถิยาติ ฯ
     ตตฺถ หิราหาติ หิรี อหํ ฯ สุธํปีติ สาหํ สุธาโภชนํ ตํ
ยาจิตุํปิ น สกฺโกมิ ฯ กึการณา ฯ โกปินรูปา วิย ยาจนิตฺถิยาติ
ยสฺมา อิตฺถิยา ยาจนา นาม โกปินรูปา วิย รหสฺสงฺควิวรณสทิสา
โหติ นิลฺลชฺชตา วิย โหตีติ อตฺโถ ฯ
     ตํ สุตฺวา โกสิโย เทฺว คาถา อภาสิ
                ธมฺเมน ญาเยน สุคตฺเต ลจฺฉสิ
                เอโส หิ ธมฺโม น หิ ยาจนา สุธา
                ตํ ตํ อยาจนฺติมหํ นิมนฺตเย
                สุธํ ยํ ยมิจฺฉสิ ตํปิ ทมฺมิ เต ฯ
                สา ตฺวํ มยา อชฺช สกมฺหิ อสฺสเม
                นิมนฺติตา กญฺจนเวลฺลิวิคฺคเห
                ตฺวํ หิ เม สพฺพรเสหิ ปูชิตา
                ตํ ปูชยิตฺวา สุธํ อสฺมิเยติ ฯ
     ตตฺถ ธมฺเมนาติ สภาเวน ฯ ญาเยนาติ การเณน ฯ น หิ
ยาจนา สุธาติ น หิ ยาจนาย สุธา ลพฺภติ เตเนว การเณน
อิตรา ติสฺโส น ลภึสุ ฯ ตํ ตนฺติ ตสฺมา ตํ ฯ ยํ ยมิจฺฉสีติ
น เกวลํ นิมนฺเตมิเยว ยญฺจ สุธํ อิจฺฉสิ ตํปิ ทมฺมิ เต ฯ
กญฺจนเวลฺลวิคฺคเหติ กญฺจนราสิสสฺสิรีกสรีเร ฯ ปูชิตาติ น เกวลํ
สุธาย อญฺเญหิปิ สพฺพรเสหิ ตฺวํ มยา ปูชิตพฺพยุตฺตกาว ฯ อสฺมิเยติ
ตํ ปูชิตฺวา สุธายปิ อวเสสํ ภวิสฺสติ อหํ ภุญฺชิสฺสามีติ ฯ
     ตมตฺถํ ปกาเสนฺโต สตฺถา อาห
                สา โกสิเยนานุมตา ชุตีมตา
                อถา หิรี รมฺมํ ปาวิสิยสฺสมํ
                อุทกวนฺตํ ผลมริยปูชิตํ
                อปาปสตฺตูปนิเสวินี สทา ฯ
                รุกฺขคฺคหนา พหุเกตฺถ ปุปฺผิตา
                อมฺพา ปิยาลา ปนสา จ กึสุกา
                โสภญฺชนา โลทฺทมโถปิ ปทฺมกา
                เกตกา จ ภงฺคา ติลกา จ ปุปฺผิตา ฯ
                สาลา กเรรี พหุเกตฺถ ชมฺพุโย
                อสฺสตฺถนิโคฺรธมธุกา จ เวทิสา
                อุทฺทาลกา ปาตลิ สินฺทุวาริตา
                มนุญฺญคนฺธา มุจฺจลินฺทเกตกา ฯ
                หเรณุกา เวลุกา เวณุติณฺฑุกา
                สามากนิวารมโถปิ จีนกา
                โมจา กทลี พหุเกตฺถ สาลิโย
                ปวีหโย อาภุชิโนปิ ตณฺฑุลา ฯ
           ตสฺส จ อุตฺตรปุพฺเพน     ชาตา โปกฺขรณี สิวา
           อกกฺกสา อปพฺภารา      สาทุ อปฺปฏิคนฺธิกา ฯ
           ตตฺถ มจฺฉา สนฺนิรตา     เขมิโน พหุโภชนา
           สิงฺคุสวงฺกา สกุลา       สตวงฺกา จ โรหิตา
           อาลิคคฺครกากิณฺณา       ปาฏินา กากมจฺฉกา ฯ
           ตตฺถ ปกฺขี สนฺนิรตา      เขมิโน พหุโภชนา
           หํสา โกญฺจา มยูรา จ    จากวากา จ กุกฺกุหา
           กุณาลกา พหู จิตฺรา      สิขิณฺฑา ชีวชีวกา ฯ
           ตตฺถ ปาณา สมายนฺติ     นานามิคคณา พหู
           สีหา พฺยคฺฆา วราหา จ   อจฺฉโกกตรจฺฉโย ฯ
           ปลสทา จ ควชา        มหิสา โรหิตา รุรู
           เอเณยฺยา จ วราหา จ   คณิโน นีกสูกรา ฯ
           กทลิมิคา พหู จิตฺรา      วิฬารา สสกณฺณิกา
                ฉมาคิรี ปุปฺผจิตฺรสนฺถตา
              ทิชาภิฆุฏฺฐา ทิชสงฺฆเสวิตาติ ฯ
     ตตฺถ ชุตีมตาติ อานุภาวสมฺปนฺเนน ฯ ปาวิสิยสฺสมนฺติ ปาวิสิ
อสฺสมํ ฯ ยกาโร พฺยญฺชนสนฺธิกาโร ฯ อุทกวนฺตนฺติ เตสุ เตสุ
ฐาเนสุ อุทกสมฺปนฺนํ ฯ ผลนฺติ อเนกผลสมฺปนฺนํ ฯ อริยปูชิตนฺติ
นีวรณโทสรหิเตหิ ฌานลาภีหิ อริเยหิ ปูชิตํ ปสฏฺฐํ ฯ รุกฺขคฺคหนาติ
ปุปฺผูปคผลูปครุกฺขคหนานิ ฯ โสภญฺชนาติ สิคฺคุรุกฺขา ฯ โลทฺทมโถปิ
ปทฺมกาติ โลทฺทรุกฺขา จ ปทฺมกา จ ฯ เกตกา จ ภงฺคา จาติ
เอวํนามกา รุกฺขา เอว ฯ กเรรีติ กเรริรุกฺขา ฯ อุทฺทาลกาติ
วาตฆาฏกา ฯ มุจฺจลินฺทเกตกาติ มุจฺจลินฺทา จ ปญฺจวิธเกตกา
จ ฯ หเรณุกาติ อปรณฺณชาติ ฯ เวลุกาติ วํสโปรกา ฯ เวณูติ
อรญฺญมาสา ฯ ติณฺฑุกาติ ติมฺพรุรุกฺขา ฯ จีนกาติ ขุทฺทกราชมาสา ฯ
โมจาติ อฏฺฐิกทลิโย ฯ สาลิโยติ นานปฺปการา ชาตสรํ
อุปนิสฺสาย ชาตา นานาสาลิโย จ ฯ ปวีหโยติ นานปฺปการา
วีหโย ฯ อาภุชิโนติ ภุชปตฺตา ฯ ตณฺฑุลาติ นิกฺกุณฺฑกถุสา สยํ
ชาตตณฺฑุลสีสานิ ฯ ตสฺส จาติ ภิกฺขเว ตสฺส จ อสฺสมสฺส
อุตฺตรทิสาภาเค ฯ โปกฺขรณีติ ปญฺจวิธปทุมสญฺฉนฺนา ชาตสรโปกฺขรณี ฯ
อกกฺกสาติ มจฺฉปิตฺตเสวาลาทิกกฺกสรหิตา ฯ อปพฺภาราติ อจฺฉินฺนตฏา
สมติตฺถา ฯ อปฺปฏิคนฺธิกาติ อปฺปฏิกฺกูลคนฺเธน สุคนฺเธน อุทเกน
สมนฺนาคตา ฯ ตตฺถาติ ตสฺสา โปกฺขรณิยา ฯ เขมิโนติ อภยา ฯ
สิงฺคูติ เตสํ มจฺฉานํ นามานิ ฯ กุณาลกาติ โกกิลา ฯ จิตฺราติ
จิตฺรปตฺตา ฯ สิขิณฺฑาติ อุฏฺฐิตสิขา โมรา อญฺเญปิ วา มตฺถเก
ชาตสิขา ปกฺขิโน ฯ ปาณา สมายนฺตีติ ปาณา อายนฺติ ฯ
ปลสทาติ ขคฺคา ฯ ควชาติ ควยา ฯ คณิโนติ โคกณฺณา ฯ
กณฺณิกาติ กณฺณกมิคา ฯ ฉมาคิรีติ ภูมิสมมตฺถกา ปิฏฺฐิปาสาณา
ปุปฺผวิจิตฺรสนฺถตา ฯ ทิชาภิฆุฏฺฐาติ มธุรสฺสเรหิ ทิเชหิ อภิฆุฏฺฐา
เอวรูปา ตตฺถ ภูมิปพฺพตา ฯ
     เอวํ ภควา โกสิยสฺส อสฺสมํ วณฺเณสิ ฯ
     อิทานิ หิริยา ตตฺถ ปวิสนาทีนิ ทสฺเสตุํ อาห
                 สา สุตฺตจา นีลทุมาภิลมฺพิตา
                 วิชฺชุมหาเมฆริวานุปชฺชถ
                 ตสฺสา สุสมฺพนฺธสิรํ กุสามยํ
                 สุจึ สุคนฺธํ อชินูปเสวิตํ
                 อตฺริจฺฉโกจฺฉํ หิริเมตทพฺรวิ
                 นิสีท กลฺยาณิ สุขยิทมาสนํ ฯ
                 ตสฺสา ตทา โกจฺฉคตาย โกสิโย
                 ยทิจฺฉมานาย ชฏาชุตินฺธโร
                 นเวหิ ปตฺเตหิ สยํ สหูทกํ
                 สุธาภิหาสี ตุริโต มหามุนิ ฯ
                 สา ตํ ปฏิคฺคยฺห อุโภหิ ปาณิภิ
                 อิจฺจพฺรวี อตฺตมนา ชฏาธรํ
                 หนฺทาห เอตรหิ ปูชิตา ตยา
                 คจฺเฉยฺยํ พฺรเหฺม ติทิวํ ชิตาวินี ฯ
                 สา โกสิเยนานุมตา ชุตีมตา
                 อุทีริตา วณฺณมเทน มตฺตา
                 สํกาเส คนฺตฺวาน สหสฺสจกฺขุโน
                 อยํ สุธา วาสว เทติ เม ชยํ ฯ
                 ตเมนํ สกฺโกปิ ตทา อปูชยิ
                 สหินฺทา เทวา สุรกญฺญมุตฺตมํ
                 สา ปญฺชลี เทวมนุสฺสปูชิตา
                 นวมฺหิ โกจฺฉมฺหิ ตทา อุปาวิสีติ ฯ
     ตตฺถ สุตฺตจาติ สุจฺฉวี ฯ นีลทุมาภิลมฺพิตาติ นีเลสุ ทุเมสุ
อภิลมฺพิตา หุตฺวา ตํ ตํ นีลทุมสาขํ ปรามสนฺตีติ อตฺโถ ฯ
มหาเมฆริวาติ เตน นิมนฺติตา มหาเมฆวิชฺชุ วิย ตสฺส อสฺสมํ
ปาวิสิ ฯ ตสฺสาติ ตสฺสา หิริยา ฯ สุสมฺพนฺธสิรนฺติ สุฏฺฐุ สมฺพนฺธสิรํ ฯ
กุสามยนฺติ อุสีราทิมิสฺสกํ กุสติณมยํ ฯ สุคนฺธนฺติ อุสีเรน เจว
อญฺเญน จ สุคนฺธติเณน มิสฺสกตฺตา สุคนฺธํ ฯ อชินูปเสวิตนฺติ
อุปริ อตฺถเตน อชินจมฺเมน อุปเสวิตํ ฯ อตฺริจฺฉโกจฺฉนฺติ เอวรูปํ
โกจฺฉาสนํ ปณฺณสาลทฺวาเร อตฺถริตฺวา ฯ สุขยิทมาสนนฺติ สุขํ นิสีท
อิทมาสนํ ฯ ยทิจฺฉมานายาติ ยาวทตฺถํ สุธํ อิจฺฉนฺติยา ฯ นเวหิ
ปตฺเตหีติ ตํ ขณญฺเญว โปกฺขรณิโต อาภเตหิ อลฺลปทุมินิปตฺเตหิ ฯ
สยนฺติ สหตฺเถน ฯ สหูทกนฺติ ทกฺขิโณทกสหิตํ ฯ สุธาภิหาสีติ
สุธํ อภิหริ ฯ ตุริโตติ โสมนสฺสเวเคน ตุริโต ฯ หนฺทาติ
อุปสคฺคตฺเถ นิปาโต ฯ ชิตาวินีติ ชยปฺปตฺตา หุตฺวา ฯ
อนุมตาติ อิทานิ ยถารุจึ คจฺฉาหีติ อนุญฺญาตา ฯ อุทีริตาติ
ติทสปุรํ คนฺตฺวา สกฺกสฺส สนฺติเก อยํ สุธาติ อุทีริสิ ฯ สุรกญฺญนฺติ
เทวธีตรํ ฯ อุตฺตมนฺติ ปวรํ ฯ สา ปญฺชลี เทวมนุสฺสปูชิตาติ
ปญฺชลีหิ เทเวหิ มนุสฺเสหิ จ ปูชิตา ฯ ตทาติ ยทา นิสีทนตฺถาย
สกฺเกน ทาปิเต นวกญฺจนปีฐสงฺขาเต โกจฺเฉ สา อุปาวิสิ ฯ ตทา ตํ
ตตฺถ นิสินฺนํ สกฺโก จ เสสเทวตา จ ปาริฉตฺตกปุปฺผาทีหิ ปูชยึสุ ฯ
     เอวํ สกฺโก ตํ ปูชยิตฺวา จินฺเตสิ เกน นุโข การเณน
โกสิโย เสสานํ อทตฺวา อิมิสฺสาว สุธํ อทาสีติ ฯ ตสฺส การณสฺส
ชานนตฺถาย ปุน มาตลึ เปเสสิ ฯ
     ตมตฺถํ ปกาเสนฺโต สตฺถา อาห
                 ตเมว อสํสี ปุนเทว มาตลึ
                 สหสฺสเนตฺโต ติทสานมินฺโท
                 คนฺตฺวาน วากฺยํ มม พฺรูหิ โกสิยํ
                 อาสาย สทฺธาย สิริยา จ โกสิย
                 หิรีเยว สุธํ เกนมลตฺถ เหตุนาติ ฯ
     ตตฺถ อสํสีติ อภาสิ ฯ วากฺยํ มมาติ มม วากฺยํ โกสิยํ
พฺรูหิ ฯ อาสาย สทฺธาย สิริยา จาติ อาสาโต สทฺธาโต สิริโต
จ หิริเยว เกน เหตุนา สุธํ อลตฺถาติ ฯ
     โส ตสฺส วจนํ สมฺปฏิจฺฉิตฺวา เวชยนฺตรถมารุยฺห อคมาสิ ฯ
     ตมตฺถํ ปกาเสนฺโต สตฺถา อาห
                 ตํ สุปฺลวตฺถํ อุทตารยี รถํ
                 ททฺทลฺลมานํ อุปกฺรียสาทิสํ
                 ชมฺโพนทีสํ ตปเนยฺยสนฺนิภํ
                 อลงฺกตํ กญฺจนจิตฺตสนฺถตํ ฯ
                 สุวณฺณจนฺเทตฺถ พหู นิปาติตา
                 หตฺถี ควสฺสา กึปุริสพฺยคฺฆทีปิโย
                 เอเณยฺยกา ลงฺฆมเยตฺถ ปกฺขิโน
                 มิเคตฺถ เวฬุริยมยา ยูถายุตา ฯ
                 ตตฺถสฺสราชหริโย อโยชยุํ
                 ทสสตานิ สุสุนาคสาทิเส
                 อลงฺกเต กญฺจนชาลุรจฺฉเท
                 อาเวลิเน สทฺทคเม อสงฺคิเต ฯ
                 ตํ ยานเสฏฺฐํ อภิรุยฺห มาตลิ
                 ทส ทิสา อิมา อภินาทยิตฺถ
                 นภญฺจ เสลญฺจ วนปฺปตินึ จ
                 สสาครํ ปพฺยตยิตฺถ เมทนึ ฯ
                 ส ขิปฺปเมวํ อุปคมฺม อสฺสมํ
                 ปาวารเมกํสกโต กตญฺชลี
                 พหุสฺสุตํ วุฑฺฒํ วินีตวตฺตํ
                 อิจฺจพฺรวี มาตลิ เทวพฺราหฺมณํ ฯ
                 อินฺทสฺส วากฺยํ นิสาเมหิ โกสิย
                 ทูโต อหํ ปุจฺฉติ ตํ ปุรินฺทโท
                 อาสาย สทฺธาย สิริยา จ โกสิย
                 หิรี สุธํ เกนมลตฺถ เหตุนาติ ฯ
     ตตฺถ ตํ สุปฺลวตฺถนฺติ ตํ เวชยนฺตรถํ สุเขน ปฺลวนตฺถํ ฯ
อุทตารยีติ อุตฺตาเรสิ อุกฺขิปิตฺวา คมนสชฺชมกาสิ ฯ อุปกฺรียสาทิสนฺติ
อุปกรณภณฺเฑหิ สทิสํ ฯ ยถา ตสฺส อคฺคิสิขาย สมานวณฺณานิ
อุปกรณานิ ชลนฺติ ตเถว ชลิตนฺติ อตฺโถ ฯ ชมฺโพนทีสนฺติ
ชมฺโพนทสงฺขาตรตฺตสุวณฺณมยํ อีสํ ฯ กญฺจนจิตฺตสนฺถตนฺติ
กญฺจนมเยน สตฺตรตนวิจิตฺเตน อตฺถรณมงฺคเลน สมนฺนาคตํ ฯ
สุวณฺณจนฺเทตฺถาติ สุวณฺณมยจนฺทกา เอตฺถ รเถ ฯ หตฺถีติ
สุวณฺณมยรชฏมยมณิมยา หตฺถี ฯ ควาทีสุปิ เอเสว นโย ฯ
ลงฺฆมเยตฺถ ปกฺขิโนติ เอตฺถ รเถ ลงฺฆมยา นานารตนมยา ปกฺขิคณาปิ
ปฏิปาฏิยาว ฐิตา ฯ ยูถายุตาติ อตฺตโน อตฺตโน ยูเถน สทฺธึ ยุตฺตา
หุตฺวา ทสฺสิตา ฯ อสฺสราชหริโยติ หริวณฺณา มโนมยอสฺสราชาโน ฯ
สุสุนาคสาทิเสติ พลสมฺปตฺติยา ตรุณนาคสาทิเส ฯ กญฺจนชาลุรจฺฉเทติ
กญฺจนชาลมเยน อุรจฺฉทาลงฺกาเรน สมนฺนาคเต ฯ อาเวลิเนติ
อาเวลสงฺขาเตหิ กณฺณาลงฺกาเรหิ ยุตฺเต ฯ สทฺทคเมติ ปโตทปฺปหารํ
วินา สทฺทมตฺเตเนว คมนสีเล ฯ อสงฺคิเตติ นิสฺสงฺเค สีฆชเว
เอวรูเป อสฺสราเช ตตฺถ โยเชสุนฺติ อตฺโถ ฯ อภินาทยิตฺถาติ
ยานสทฺเทน เอกนินฺนาทํ อกาสิ ฯ วนปฺปตินึ จาติ วนปฺปตินี
จ วนสณฺโฑ จาติ อตฺโถ ฯ ปพฺยตยิตฺถาติ กมฺปยิตฺถ ตตฺถ
อากาสฏฺฐกวิมานกมฺปเนน กมฺปนํ เวทิตพฺพํ ฯ ปาวารเมกํสกโตติ
เอกํสกตปาวารทิพฺพวตฺโถ ฯ วุฑฺฒนฺติ คุณวุฑฺฒํ  ฯ วินีตวตฺตนฺติ
  วินีเตน อาจารวตฺเตน สมนฺนาคตํ ฯ อิจฺจพฺรวีติ ตํ รถํ อากาเส
ฐเปตฺวา โอตริตฺวา เอวํ อพฺรวิ ฯ เทวพฺราหฺมณนฺติ เทวเสฏฺฐพฺราหฺมณํ ฯ
     โส ตสฺส วจนํ สุตฺวา คาถมาห
                 อทฺธา สิรี มํ ปฏิภาติ มาตลิ
                 สทฺธา อนิจฺจา ปน เทวสารถิ
                 อาสา วิสํวาทิกสมฺมตา หิ เม
                 หิรี จ อริยมฺหิ คุเณ ปติฏฺฐิตาติ ฯ
     ตตฺถ อทฺธาติ สิปฺปาทิสมฺปนฺเนปิ อสมฺปนฺเนปิ ภชนโต อทฺธาติ
มํ ปฏิภาติ ฯ สทฺธา อนิจฺจาติ สทฺธา ปน ตํ ตํ วตฺถุํ ปหาย
อญฺญสฺมึ อุปฺปชฺชนโต หุตฺวา อภาวากาเรน อนิจฺจาติ มํ ปฏิภาติ ฯ
อาสา วิสํวาทิกสมฺมตาติ อาสา ปน ยสฺมา ธนตฺถิกา นาวาย
สมุทฺทํ ปกฺขนฺทิตฺวา วินฏฺฐปาภตา เอนฺติ ตสฺมา วิสํวาทิกาติ
มํ ปฏิภาติ ฯ อริยมฺหิ คุเณติ หิรี ปน หิโรตฺตปฺปสภาวสงฺขาเต
ปริสุทฺเธ อริยคุเณ จ ปติฏฺฐิตาติ ฯ
     อิทานิ ตสฺสา คุณํ วณฺเณนฺโต อาห
                 กุมาริโย ยาจิมา โคตฺตรกฺขิตา
                 ชิณฺณา จ ยา จ สภตฺตุอิตฺถิโย
                 ตา ฉนฺทราคํ ปุริเสสุ อุคฺคตํ
                 หิริยา นิวาเรนฺติ สจิตฺตมตฺตโน ฯ
                 สงฺคามสีเส สรสตฺติสํยุเต
                 ปราชิตานํ ปตตํ ปลายินํ
                 หิริยา นิวตฺตนฺติ ชหิตฺว ชีวิตํ
                 เต สมฺปฏิจฺฉนฺติ ปุน หิรีมนา ฯ
                 เวลา ยถา สาครเวควาริณี
                 อยํ หิรี ปาปชนํ นิวาริณี
                 ตํ สพฺพโลเก หิริมริยปูชิตํ
                 อินฺทสฺส ตํ เวทย เทวสารถีติ ฯ
     ตตฺถ ชิณฺณาติ วิธวา ฯ สภตฺตูติ สสามิกา ตรุณิตฺถิโย ฯ
อตฺตโนติ ตา สพฺพาปิ ปรปุริเสสุ อตฺตโน ฉนฺทราคํ อุคฺคตํ
วิทิตฺวา อยุตฺตเมตํ อมฺหากนฺติ หิริยา สจิตฺตํ นิวาเรนฺติ ปาปกมฺมํ
น กโรนฺติ ฯ ปตตํ ปลายินฺติ ปตนฺตานญฺจ ปลายนฺตานญฺจ
อนฺตเร ฯ ชหิตฺว ชีวิตนฺติ เย หิริมนา โหนฺติ อตฺตโน ชีวิตํ
จชิตฺวา หิริยา นิวตฺตนฺติ เอวํ นิวตฺตา จ ปน เต หิริมนา
ปุน อตฺตโน สามิกํ สมฺปฏิจฺฉนฺติ อมิตฺตหตฺถโต โมเจตฺวา คณฺหนฺติ ฯ
ปาปชนํ นิวาริณีติ ปาปโต ชนํ นิวาริณี ฯ อยเมว วา ปาโฐ ฯ
ตนฺติ ตํ หิรึ ฯ อริยปูชิตนฺติ อริเยหิ พุทฺธาทีหิ ปูชิตํ ฯ อินฺทสฺส
ตํ เวทยาติ ยสฺมา เอวํ มหาคุณา อริยปูชิตาเวสา ตสฺมา ตํ
เอวํ อุตฺตมาเวสาติ อินฺทสฺส กเถหีติ ฯ
     ตํ สุตฺวา มาตลิ อิมํ คาถมาห
                 โก เต อิมํ โกสิย ทิฏฺฐิโมทหิ
                 พฺรหฺมา มหินฺโท อถวา ปชาปติ
                 หิราย เทเวสุปิ เสฏฺฐสมฺมตา
                 ธีตา มหินฺทสฺส มเหสิ ชายถาติ ฯ
     ตตฺถ ทิฏฺฐินฺติ หิรี นาม มหาคุณา อริยปูชิตาติ ทิฏฺฐึ ฯ
โอทหีติ หทเย ปเวเสสิ ฯ เสฏฺฐสมฺมตาติ ตว สนฺติเก สุธาย
ลทฺธกาลโต ปฏฺฐาย อินฺทสฺส สนฺติเก กญฺจนเสนาสนํ ลภิตฺวา
สพฺพเทวตาหิ ปูชิยมานา อุตฺตมสมฺมตา ชายถาติ ฯ
     เอวํ ตสฺมึ กเถนฺเตเยว โกสิยสฺส ตํ ขณญฺเญว นสฺสนธมฺโม
ชาโต ฯ อถ นํ มาตลิ โกสิย อายุสงฺขาโร เต โอสฺสฏฺโฐ
จวนธมฺโมปิ เต สมฺปตฺโต กึ เต มนุสฺสโลเกน เทวโลกํ
คจฺฉามาติ ตตฺถ เนตุกาโม หุตฺวา คาถมาห
                 หนฺเทหิ ทานิ ติทิวํ อปกฺกม
                 รถํ สมารุยฺห มมายิตํ อิทํ
                 อินฺโท จ ตํ อินฺทสโคตฺต กงฺขติ
                 อชฺเชว ตฺวํ อินฺทสหพฺยตํ วชาติ ฯ
     ตตฺถ มมายิตนฺติ ปิยมนาปํ ฯ อินฺทสโคตฺตนฺติ ปุริมภเว
อินฺเทน สทฺธึ สมานโคตฺตํ ฯ กงฺขตีติ ตวาคมนํ อิจฺฉนฺโต กงฺขติ ฯ
     อิติ ตสฺมึ โกสิเยน สทฺธึ กเถนฺเตเยว โกสิโย จวิตฺวา
อุปปาติโก เทวปุตฺโต หุตฺวา อารุยฺห ทิพฺพรเถ อฏฺฐาสิ ฯ อถ
นํ มาตลิ สกฺกสฺส สนฺติกํ เนสิ ฯ สกฺโก ตํ ทิสฺวาว ตุฏฺฐมานโส
หุตฺวา อตฺตโน ธีตรํ หิริเทวึ ตสฺส อคฺคมเหสึ กตฺวา อทาสิ ฯ
อปริมาณมสฺส อิสฺสริยํ อโหสิ ฯ
     ตมตฺถํ วิทิตฺวา อโนมสตฺตานํ กมฺมํ นาม เอวํ วิสุชฺฌตีติ
สตฺถา โอสานคาถมาห
                 เอวํ วิสุชฺฌนฺติ อปาปกมฺมิโน
                 อโถ สุจิณฺณสฺส ผลํ น นสฺสติ
                 เย เกจิ อทฺทกฺขุํ สุธาโภชนํ
                 สพฺเพว เต อินฺทสหพฺยตํ คตาติ ฯ
     ตตฺถ อปาปกมฺมิโนติ อปาปกมฺมา สตฺตา เอวํ วิสุชฺฌนฺติ ฯ
เย เกจิ อทฺทกฺขุนฺติ เย เกจิ สตฺตา ตสฺมึ หิมวนฺตปฺปเทเส ตทา
โกสิเยน หิริยา ทิยฺยมานํ สุธาโภชนํ อทฺทสํสุ ฯ สพฺเพว เตติ
สพฺเพปิ ตํ ทานํ อนุโมทิตฺวา จิตฺตํ ปสาเทตฺวา อินฺทสฺส สหพฺยตํ
คตาติ ฯ
     สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา น ภิกฺขเว อิทาเนว
ปุพฺเพเปตํ อทานาภิรตํ ถทฺธมจฺฉริยํ สมานํ  อหํ ทเมสึเยวาติ วตฺวา
ชาตกํ สโมธาเนสิ ตทา หิริเทวธีตา อุปฺปลวณฺณา อโหสิ
โกสิโย ทานปติภิกฺขุ ปญฺจสิโข อนุรุทฺโธ มาตลิ อานนฺโท
สุริโย กสฺสโป จนฺโท โมคฺคลฺลาโน นารโท สารีปุตฺโต
สกฺโก ปน อหเมวาติ ฯ
                  สุธาโภชนชาตกํ นิฏฺฐิตํ ฯ
                         ตติยํ ฯ
                       --------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๔๒ หน้า ๒๘๔-๓๒๙. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=42&A=5778&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=42&A=5778&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=28&i=249              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=28&A=1598              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=28&A=1808              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=28&A=1808              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๘ http://84000.org/tipitaka/read/?index_28

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]