ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๔๗ ภาษาบาลีอักษรไทย ปฏิสํ.อ.๑ (สทฺธมฺม.๑)

                     ๑๐. โคตฺรภุญาณนิทฺเทสวณฺณนา
     [๕๙] โคตฺรภุญาณนิทฺเทเส อภิภุยฺยตีติ อภิภวติ อติกฺกมติ. พหิทฺธา
สงฺขารนิมิตฺตนฺติ สกสนฺตานปฺปวตฺตอกุสลกฺขนฺธโต พหิทฺธาภูตํ สงฺขารนิมิตฺตํ.
โลกิกสงฺขารา หิ กิเลสานํ นิมิตฺตตฺตา, นิมิตฺตากาเรน อุปฏฺฐานโต วา นิมิตฺตนฺติ
วุจฺจนฺติ. อภิภุยฺยตีติ โคตฺรภูติ จ ปุถุชฺชนโคตฺตาภิภวนโต โคตฺรภุภาโว วุตฺโต.
@เชิงอรรถ:  สํ.มหา. ๑๙/๓๗๒/๑๒๙  ม. วิปสฺสนโต

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๙๔.

ปกฺขนฺทตีติ โคตฺรภูติ อริยโคตฺรภาวนโต โคตฺรภุภาโว วุตฺโต. อภิภุยฺยิตฺวา ปกฺขนฺทตีติ โคตฺรภูติ อุโภ อตฺเถ สมาเสตฺวา วุตฺตํ. วุฏฺฐาตีติ โคตฺรภูติ จ วิวฏฺฏตีติ โคตฺรภูติ จ มาติกาย วุฏฺฐานวิวฏฺฏนปทานุรูเปน ปุถุชฺชนโคตฺตาภิ- ภวนตฺโถเยว วุตฺโต. สมถวเสน วุตฺตโคตฺรภูนํ ปน นีวรณาทิโคตฺตาภิภวนโต โคตฺรภูติ, โสตาปตฺติผลสมาปตฺตตฺถายา"ติอาทีสุ ฉสุ สมาปตฺติวาเรสุ อุปฺปาทาทิโคตฺตาภิ- ภวนโต โคตฺรภูติ, "สกทาคามิมคฺคํ ปฏิลาภตฺถายา"ติอาทีสุ ตีสุ มคฺควาเรสุ โสตาปนฺนาทิโคตฺราภิภวนโต โคตฺรภูติ อตฺโถ เวทิตพฺโพ. โคตฺตตฺโถ เจตฺถ พีชตฺโถ. วตฺตนิปกรเณ ๑- กิร วุตฺตํ:- โคตฺตํ วุจฺจติ นิพฺพานํ สพฺพปริปนฺเถหิ คุตฺตตฺตา, ตํ ปฏิปชฺชตีติ โคตฺรภูติ อฏฺฐสมาปตฺติโยปิ โคตฺตํ โคตฺรภุปริปนฺเถหิ คุตฺตตฺตา, ตํ โคตฺตํ ปฏิปชฺชตีติ โคตฺรภูติ วุตฺตํ. "จตุนฺนํ มคฺคานํเยว โคตฺรภุ นิพฺพานา- รมฺมณํ, จตสฺสนฺนํ ผลสมาปตฺตีนํ โคตฺรภุ สงฺขารารมฺมณํ ผลสมาปตฺตินินฺนตฺตา"ติ วทนฺติ. วุตฺตํ เหตํ วิสุทฺธิมคฺเค:- "ตสฺส ปวตฺตานุปุพฺพวิปสฺสนสฺส สงฺขารา- รมฺมณโคตฺรภุญาณานนฺตรํ ผลสมาปตฺติวเสน นิโรเธ จิตฺตํ อปฺเปตี"ติ. ๒- เตเนเวตฺถ มคฺควาเรสุ โสฬสมํ กตฺวา คหิตสฺส พหิทฺธา สงฺขารนิมิตฺตปทสฺส สมาปตฺติวาเรสุ ฉฏฺฐํ กตฺวา คหณํ น กตนฺติ เวทิตพฺพํ. อิตรถา หิ มูลปทคหเณน คเหตพฺพํ ภเวยฺย. อญฺเญ ปน "โย นิพฺพาเน ปฐมาโภโค ปฐมสมนฺนาหาโร, อยํ วุจฺจติ โคตฺรภู"ติ วทนฺติ. ตํ ผลํ สนฺธาย น ยุชฺชติ. ปณฺณรส โคตฺรภุธมฺมา กุสลาติ เอตฺถ อรหโต อภิภวิตพฺพนีวรณาภาวโต วิตกฺกวิจาราทีนํ สุเขเนว ปหาตพฺพภาวโต จ อภิภวนฏฺเฐน โคตฺรภุนามํ นาหรนฺตีติ กตฺวา โคตฺรภูนํ อพฺยากตตา น วุตฺตาติ เวทิตพฺพา. อรหตา ผลสมาปตฺตึ สมาปชฺชนฺเตน สงฺขาเร อนภิภุยฺย สมาปชฺชิตุํ น สกฺกาติ "ตโย โคตฺรภุธมฺมา อพฺยากตา"ติ วุตฺตา เกจิ ปน "อฏฺฐ สมาปตฺติโย นิพฺเพธภาคิยา เอว อิธ นิทฺทิฏฺฐา, ๓- อริยมคฺคานํ วเสน @เชิงอรรถ: สี. ปริปนฺเถหิ วิสุทฺธิ. ๓/๓๕๘ (สฺยา) @ สี. อิธานิทฺทิฏฺฐานํ อริยมคฺคานํ วเสน

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๙๕.

ตสฺมา อฏฺฐสมาปตฺติโคตฺรภู กุสลา โหนฺตี"ติ วทนฺติ. ตถา สงฺขารุเปกฺขายปิ เวทิตพฺพํ. [๖๐] สามิสญฺจาติอาทีสุ วฏฺฏามิสโลกามิสกิเลสามิสานํ กิเลสามิเสน สามิสํ สนิกนฺติกตฺตา. กินฺตํ? อฏฺฐวิธํ สมถโคตฺรภุญาณํ. วฏฺฏามิสนฺติ เจตฺถ เตภูมก- วฏฺฏเมว. โลกามิสนฺติ ปญฺจกามคุณา. กิเลสามิสนฺติ กิเลสา เอว. นิรามิสนฺติ ทสวิธํ วิปสฺสนาโคตฺรภุญาณํ อนิกนฺติกตฺตา. น หิ อริยา โคตฺรภุสฺมึ นิกนฺตึ กโรนฺติ. โปตฺถเก "สามิสญฺเจ"ติ ลิขนฺติ, ตํ น สุนฺทรตรํ. เอวเมว ปณิหิตํ อปฺปณิหิตํ สญฺญุตฺตญฺจ วิสญฺญุตฺตํ วุฏฺฐิตญฺจ อวุฏฺฐิตํ เวทิตพฺพํ. นิกนฺติ- ปณิธิยา หิ ปณิหิตํ ปตฺถิตนฺติ อตฺโถ. ตทภาเวน อปฺปณิหิตํ. นิกนฺติสญฺโญเคเนว สญฺญุตฺตํ. ตทภาเวน วิสญฺญุตฺตํ. วุฏฺฐิตนฺติ วิปสฺสนาโคตฺรภุญาณเมว. ตํ หิ นิกนฺติจฺเฉทกตฺตา วุฏฺฐิตํ นาม. อิตรํ อวุฏฺฐิตํ. พหิทฺธา วุฏฺฐานตฺตา วา วุฏฺฐิตํ. ผลโคตฺรภุปิ หิ นิพฺพานชฺฌาสยวเสน นิพฺพานาภิมุขีภูตตฺตา พหิทฺธา สงฺขารนิมิตฺตา วุฏฺฐิตํ นามาติ เวทิตพฺพํ. เหฏฺฐาภิภวนวุฏฺฐานวิวฏฺฐานวาเรสุปิ ผลโคตฺรภุ อชฺฌาสยวเสน นิพฺพานาภิมุขีภูตตฺตา อภิภุยฺยติ วุฏฺฐาติ วิวฏฺฏตีติ เวทิตพฺพํ. ติณฺณํ วิโมกฺขานปจฺจยาติ ติณฺณํ โลกุตฺตรวิโมกฺขานํ สมถโคตฺรภุ ปกตูปนิสฺสยปจฺจยา โหนฺติ, วิปสฺสนาโคตฺรภุ อนนฺตรสมนฺตรูปนิสฺสยปจฺจยา โหนฺติ. ปญฺญายสฺส ปริจฺจิตาติ ปุพฺพภาคปญฺญาย ปริจิตา ปริจิณฺณา. กุสโล วิวฏฺเฏ วุฏฺฐาเนติ อสมฺโมหวเสเนว วิวฏฺฏสงฺขาเต โคตฺรภุญาเณ กุสโล เฉโก, ปุพฺพภาคญาเณน วา กุสโล. นานาทิฏฺฐีสุ น กมฺปตีติ สมุจฺเฉเทน ปหีนาสุ นานปฺปการาสุ ทิฏฺฐีสุ น เวธตีติ. โคตฺตรภุญาณนิทฺเทสวณฺณนา นิฏฺฐิตา. -------------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๔๗ หน้า ๒๙๓-๒๙๕. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=47&A=6559&modeTY=2&pagebreak=1              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=47&A=6559&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=31&i=136              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=31&A=1584              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=31&A=1875              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=31&A=1875              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๑ http://84000.org/tipitaka/read/?index_31

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]