ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๕๐ ภาษาบาลีอักษรไทย อป.อ.๒ (วิสุทฺธ.๒)

                  ๓๕. ๓. มหากจฺจานตฺเถราปทานวณฺณนา
     ปทุมุตฺตรนาถสฺสาตฺยาทิกํ อายสฺมโต มหากจฺจานตฺเถรสฺส อปทานํ.
อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว วิวฏฺฏูปนิสฺสยานิ ปุญฺญานิ
อุปจินนฺโต ปทุมุตฺตรสฺส ภควโต กาเล คหปติมหาสาลกุลเคเห นิพฺพตฺติตฺวา
วุทฺธิปฺปตฺโต เอกทิวสํ สตฺถุ สนฺติเก ธมฺมํ สุณนฺโต สตฺถารา สงฺขิตฺเตน
ภาสิตสฺส วิตฺถาเรน อตฺถํ วิภชนฺตานํ อคฺคฏฺฐาเน ฐปิยมานํ เอกํ ภิกฺขุํ ทิสฺวา
@เชิงอรรถ: ๑-๑ ฉ.ม. กปฺปสตสหสฺสเทวมนุสฺเสสุ อุภยสมฺปตฺติโย อนุภวิตฺวา.
@๒-๒ ฉ.ม. ปตฺตอรหตฺตผโล.   ฉ.ม. อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติ.
สยมฺปิ ตํ ฐานนฺตรํ ปตฺเถนฺโต ปณิธานํ กตฺวา ๑- ทานาทีนิ ปุญฺญานิ กตฺวา
เทวมนุสฺเสสุ สํสรนฺโต สุเมธสฺส ภควโต กาเล วิชฺชาธโร หุตฺวา อากาเสน
คจฺฉนฺโต สุเมธํ ภควนฺตํ ๒- วนสณฺเฑ นิสินฺนํ ทิสฺวา ปสนฺนมานโส
กณิการปุปฺเผหิ ปูชํ อกาสิ.
     โส เตน ปุญฺญกมฺเมน อปราปรํ สุคตีสุเยว ปริวตฺเตตฺวา กสฺสปสฺส
ทสพลสฺส กาเล พาราณสิยํ กุลฆเร นิพฺพตฺติตฺวา ปรินิพฺพุเต ภควติ
สุวณฺณเจติยกรณฏฺฐานํ สตสหสฺสคฺฆนิกาย ๓- สุวณฺณิฏฺฐกาย ปูชํ กตฺวา "ภควา
มยฺหํ เอตสฺส นิสฺสนฺเทน ๔- นิพฺพตฺตนิพฺพตฺตฏฺฐาเน สรีรํ สุวณฺณวณฺณํ
โหตู"ติ ปตฺถนํ อกาสิ. ตโต ยาวชีวํ กุสลกมฺมํ กตฺวา เอกพุทฺธนฺตรํ
เทวมนุสฺเสสุ สํสริตฺวา อิมสฺมึ พุทฺธุปฺปาเท อุชฺเชนิยํ รญฺโญ จณฺฑปชฺโชตสฺส
ปุโรหิตสฺส เคเห นิพฺพตฺติ, ตสฺส นามคฺคหณทิวเส มาตาปิตโร "อมฺหากํ
ปุตฺโต สุวณฺณวณฺโณ อตฺตโน นามํ คเหตฺวา อาคโต"ติ กญฺจนมาณโวเตฺวว
นามํ กรึสุ. โส วุทฺธิมนฺวาย ตโย เวเท อุคฺคณฺหิตฺวา ปิตุ อจฺจเยน
ปุโรหิตฏฺฐานํ ลภิ. โส โคตฺตวเสน กจฺจาโนติ ปญฺญายิตฺถ.
     ราชา จณฺฑปชฺโชโต พุทฺธุปฺปาทํ สุตฺวา "อาจริย ตฺวํ ตตฺถ คนฺตฺวา
สตฺถารํ อิธาเนหี"ติ เปเสสิ. โส อตฺตฏฺฐโม สตฺถุ สนฺติกํ อุปคโต. ตสฺส
สตฺถา ธมฺมํ เทเสสิ. เทสนาปริโยสาเน โส สตฺตหิ ชเนหิ สทฺธึ สห
ปฏิสมฺภิทาหิ อรหตฺเต ปติฏฺฐาสิ. อถ สตฺถา "เอถ ภิกฺขโว"ติ หตฺถํ ปสาเรสิ.
เต ตาวเทว ทฺวงฺคุลมตฺตเกสมสฺสุกา อิทฺธิมยปตฺตจีวรธรา วสฺสสติกตฺเถรา ๕- วิย
อเหสุํ. เอวํ เถโร สทตฺถํ นิปฺผาเทตฺวา "ภนฺเต ราชา จณฺฑปชฺโชโต ตุมฺหากํ
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. ปณิธานํ กตฺวาติ น ทิสฺสติ.   ฉ.ม. สตฺถารํ.   ฉ.ม. ทสสหสฺสคฺฆนิกาย.
@ ฉ.ม. เอตสฺส นิสฺสนฺเทนาติ น ทิสฺสติ.   ฉ.ม. วสฺสสฏฺฐิกตฺเถรา.
ปาเท วนฺทิตุํ ธมฺมญฺจ โสตุํ อิจฺฉตี"ติ สตฺถุ อาโรเจสิ. สตฺถา "ตฺวํเยว ภิกฺขุ
ตตฺถ คจฺฉ, ตยิ คเตปิ ราชา ปสีทิสฺสตี"ติ อาห. เถโร อตฺตฏฺฐโม ตตฺถ
คนฺตฺวา ราชานํ ปสาเทตฺวา อวนฺตีสุ สาสนํ ปติฏฺฐาเปตฺวา ปุน สตฺถุ
สนฺติกเมว คโต.
     [๓๑] เอวํ โส ปตฺตอรหตฺตผโล "เอตทคฺคํ ภิกฺขเว มม สาวกานํ ภิกฺขูนํ
สงฺขิตฺเตน ภาสิตสฺส วิตฺถาเรน อตฺถํ วิภชนฺตานํ ยทิทํ มหากจฺจายโน"ติ ๑-
เอตทคฺคฏฺฐานํ ปตฺวา อตฺตโน ปุพฺพกมฺมํ สริตฺวา ปุพฺพจริตาปทานํ
ปกาเสนฺโต ปทุมุตฺตรนาถสฺสาตฺยาทิมาห. ตตฺถ ปทุมํ นาม เจติยนฺติ ปทุเมหิ
ฉาทิตตฺตา วา ปทุมากาเรหิ กตตฺตา วา ภควโต วสนคนฺธกุฏิวิหาโรว
ปูชนียภาเวน เจติยํ, ยถา "โคตมกเจติยํ, อาฬวกเจติยนฺ"ติ วุตฺเต เตสํ
ยกฺขานํ นิวาสนฏฺฐานํ ปูชนียฏฺฐานตฺตา เจติยนฺติ วุจฺจติ, เอวมิทํ ภควโต
วสนฏฺฐานํ เจติยนฺติ วุจฺจติ, น ธาตุนิธายกเจติยนฺติ เวทิตพฺพํ. น หิ
อปรินิพฺพุตสฺส ภควโต สรีรธาตูนํ อภาวา ธาตุเจติยํ อกริ. สิลาปฏํ ๒-
การยิตฺวาติ ตสฺสา ปทุมนามิกาย คนฺธกุฏิยา ปุปฺผาธารตฺถาย เหฏฺฐา ผลิกมยํ
สิลาปฏํ กาเรตฺวา. สุวณฺเณนาภิเลปยินฺติ ตํ สิลาปฏํ ชมฺโพนทสุวณฺเณน
อภิวิเสเสน เลปยึ ฉาเทสินฺติ อตฺโถ.
     [๓๒] รตนามยํ สตฺตหิ รตเนหิ กตํ ฉตฺตํ ปคฺคยฺห มุทฺธนิ ธาเรตฺวา
วาฬวีชนิญฺจ เสตปวรจามรีวีชนึ ๓- ปคฺคยฺห พุทฺธสฺส อภิโรปยึ. โลกพนฺธุสฺส
ตาทิโนติ สกลโลกพนฺธุสทิสสฺส ตาทิคุณสมงฺคิโน พุทฺธสฺส ธาเรสินฺติ อตฺโถ.
เสสํ อุตฺตานตฺถเมวาติ.
                  มหากจฺจานตฺเถราปทานวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                           -----------
@เชิงอรรถ:  องฺ.เอกก. ๒๐/๑๙๗/๒๓.   ฉ.ม. สิลาสนํ.
@ ฉ.ม. เสตปวรจามริญฺจ.


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๕๐ หน้า ๖๓-๖๕. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=50&A=1396&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=50&A=1396&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=32&i=35              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=32&A=1934              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=32&A=2490              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=32&A=2490              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๒ http://84000.org/tipitaka/read/?index_32

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]