ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๕๐ ภาษาบาลีอักษรไทย อป.อ.๒ (วิสุทฺธ.๒)

                  ๑๗. ๕. ปิลินฺทวจฺฉตฺเถราปทานวณฺณนา
     นิพฺพุเต โลกนาถมฺหีติอาทิกํ อายสฺมโต ปิลินฺทวจฺฉตฺเถรสฺส อปทานํ.
อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว วิวฏฺฏูปนิสฺสยานิ ปุญฺญานิ
อุปจินนฺโต ปทุมุตฺตรสฺส ภควโต กาเล หํสวตีนคเร มหาโภคกุเล นิพฺพตฺโต
เหฏฺฐา วุตฺตนเยน สตฺถุ สนฺติเก ธมฺมํ สุณนฺโต สตฺถารํ เอกํ ภิกฺขุํ เทวตานํ
ปิยมนาปภาเวน อคฺคฏฺฐาเน ฐเปนฺตํ ทิสฺวา ตํ ฐานนฺตรํ ปตฺเถตฺวา ยาวชีวํ
กุสลํ กตฺวา ตโต จุโต เทวมนุสฺเสสุ สํสรนฺโต สุเมธสฺส ภควโต กาเล
กุลเคเห นิพฺพตฺโต. ปรินิพฺพุเต ภควติ ตสฺส ถูปํ ปูเชตฺวา สํฆสฺส มหาทานํ
ปวตฺเตตฺวา ตโต จวิตฺวา เทวมนุสฺเสสุ อุภยสมฺปตฺติโย อนุภวิตฺวา อนุปฺปนฺเน
พุทฺเธ จกฺกวตฺตี ราชา หุตฺวา มหาชนํ ปญฺจสีเลสุ ปติฏฺฐาเปตฺวา สคฺคปรายนํ
อกาสิ. โส อนุปฺปนฺเนเยว อมฺหากํ ภควติ สาวตฺถิยํ พฺราหฺมณกุเล นิพฺพตฺติ,
ปิลินฺโทติสฺส นามํ อกํสุ. วจฺโฉติ โคตฺตํ. โส อปรภาเค ปิลินฺทวจฺโฉติ
ปญฺญายิตฺถ. สํสาเร ปน ๑- สํเวคพหุลตาย ปริพฺพาชกปพฺพชฺชํ ปพฺพชิตฺวา
จูฬคนฺธารํ นาม วิชฺชํ สาเธตฺวา ตาย วิชฺชาย อากาสจารี ปรจิตฺตวิทู จ
หุตฺวา ราชคเห ลาภคฺคยสคฺคปตฺโต ปฏิวสติ.
     อถ อมฺหากํ ภควา อภิสมฺพุทฺโธ หุตฺวา อนุกฺกเมน ราชคหํ อุปคโต .
ตโต ปฏฺฐาย พุทฺธานุภาเวน ตสฺส สา วิชฺชา น สมฺปชฺชติ, อตฺตโน กิจฺจํ
น สาเธติ. โส จินฺเตสิ "สุตํ โข ปเนตํ อาจริยปาจริยานํ ภาสมานานํ `ยตฺถ
มหาคนฺธารวิชฺชา ธรติ, ตตฺถ จูฬคนฺธารวิชฺชา น สมฺปชฺชตี'ติ สมณสฺส
ปน โคตมสฺส อาคตกาลโต ปฏฺฐาย นายํ มม วิชฺชา สมฺปชฺชติ, นิสฺสํสยํ
สมโณ โคตโม มหาคนฺธารวิชฺชํ ชานาติ, ยนฺนูนาหํ ตํ ปยิรุปาสิตฺวา ตสฺส
สนฺติเก ตํ วิชฺชํ ปริยาปุเณยฺยนฺ"ติ โส ภควนฺตํ อุปสงฺกมิตฺวา เอตทโวจ
"อหํ มหาสมณ ตว สนฺติเก เอกํ วิชฺชํ ปริยาปุณิตุกาโม, โอกาสํ เม
กโรหี"ติ. "เตน หิ มม สนฺติเก ปพฺพชาหี"ติ อาห. โส "วิชฺชาย ปริกมฺมํ
ปพฺพชฺชา"ติ มญฺญมาโน ปพฺพชิ. ตสฺส ภควา ธมฺมํ กเถตฺวา จริตานุกูลํ
กมฺมฏฺฐานํ อทาสิ. โส อุปนิสฺสยสมฺปนฺนตาย นจิรสฺเสว วิปสฺสนํ ปฏฺฐเปตฺวา
อรหตฺตํ ปาปุณิ.
@เชิงอรรถ:  สี.,อิ. สํสรเณน.
     [๕๕] ยา ปน ปุริมชาติยํ ตสฺโสวาเท ฐตฺวา สคฺเค นิพฺพตฺตา เทวตา,
ตา กตญฺญุตํ นิสฺสาย ตสฺมึ สญฺชาตพหุมานา สายํ ปาตํ เถรํ ปยิรุปาสิตฺวา
คจฺฉนฺติ. ตสฺมา นํ ภควา เทวตานํ อติวิย ปิยมนาปภาเวน อคฺคภาเว ฐเปสิ
"เอตทคฺคํ ภิกฺขเว มม สาวกานํ ภิกฺขูนํ เทวตานํ ปิยมนาปานํ ยทิทํ
ปิลินฺทวจฺโฉ"ติ. ๑- เอวํ โส ปตฺตอคฺคฏฺฐาโน อตฺตโน ปุพฺพกมฺมํ อนุสฺสริตฺวา
ปีติโสมนสฺสวเสน ปุพฺพจริตาปทานํ ปกาเสนฺโต นิพฺพุเต โลกนาถมฺหีติ-
อาทิมาห.
     ตตฺถ กามรูปารูปโลกสฺส นาโถ ปธาโนติ โลกนาโถ. เมธา วุจฺจนฺติ
สพฺพญฺญุตญฺญาณอนาวรณญาณาทโย, สุนฺทรา, ปสตฺถา วา เมธา ยสฺส โส
สุเมโธ, อคฺโค จ โส ปุคฺคโล จาติ อคฺคปุคฺคโล, ตสฺมึ สุเมเธ โลกนายเก
อคฺคปุคฺคเล ขนฺธปรินิพฺพาเนน นิพฺพุเต สตีติ สมฺพนฺโธ. ปสนฺนจิตฺโต สุมโนติ
สทฺธาย ปสาทิตจิตฺโต โสมนสฺเสน สุนฺทรมโน อหํ ตสฺส สุเมธสฺส ภควโต
ถูปปูชํ เจติยปูชํ อกาสินฺติ อตฺโถ.
     [๕๖] เย จ ขีณาสวา ตตฺถาติ ตสฺมึ สมาคเม เย จ ขีณาสวา
ปหีนกิเลสา ฉฬภิญฺญา ฉหิ อภิญฺญาหิ สมนฺนาคตา มหิทฺธิกา มหนฺเตหิ
อิทฺธีหิ สมนฺนาคตา สนฺติ, เต สพฺเพ ขีณาสเว อหํ ตตฺถ สมาเนตฺวา สุฏฺฐุ
อาทเรน อาเนตฺวา สํฆภตฺตํ สกลสํฆสฺส ทาตพฺพภตฺตํ อกาสึ เตสํ โภเชสินฺติ
อตฺโถ.
     [๕๗] อุปฏฺฐาโก ตทา อหูติ มม สํฆภตฺตทานกาเล สุเมธสฺส ภควโต
นาเมน สุเมโธ นาม อุปฏฺฐากสาวโก อหุ อโหสีติ อตฺโถ. โส สาวโก มยฺหํ
ปูชาสกฺการํ อนุโมทิตฺถ อนุโมทิโต อานิสํสํ กเถสีติ อตฺโถ.
@เชิงอรรถ:  องฺ. เอกก. ๒๐/๒๑๕/๒๔.
     [๕๘] เตน จิตฺตปฺปสาเทนาติ เตน ถูปปูชากรณวเสน อุปฺปนฺเนน
จิตฺตปฺปสาเทน เทวโลเก ทิพฺพวิมานํ อุปปชฺชึ อุปคโต อสฺมีติ อตฺโถ, ตตฺถ
นิพฺพตฺโตมฺหีติ วุตฺตํ โหติ. ฉฬาสีติสหสฺสานีติ ตสฺมึ วิมาเน ฉ อสีติสหสฺสานิ
เทวจฺฉราโย เม มยฺหํ จิตฺตํ รมึสุ รมาเปสุนฺติ สมฺพนฺโธ.
     [๕๙] มเมว อนุวตฺตนฺตีติ ตา อจฺฉราโย สพฺพกาเมหิ ทิพฺเพหิ
รูปาทิวตฺถุกาเมหิ อุปฏฺฐหนฺติโย มมํ เอว อนุวตฺตนฺติ มม วจนํ อนุกโรนฺติ
สทา นิจฺจกาลนฺติ อตฺโถ. เสสํ สุวิญฺเญยฺยเมวาติ.
                  ปิลินฺทวจฺฉตฺเถราปทานวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                          -------------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๕๐ หน้า ๑๔-๑๗. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=50&A=305&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=50&A=305&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=32&i=17              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=32&A=1320              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=32&A=1745              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=32&A=1745              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๒ http://84000.org/tipitaka/read/?index_32

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]