ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๕๑ ภาษาบาลีอักษรไทย พุทฺธ.อ. (มธุรตฺถ.)

                        ๗. เรวตพุทฺธวํสวณฺณนา
     สุมนสฺส ปน ภควโต อปรภาเค สาสเน จสฺส อนฺตรหิเต
นวุติวสฺสสหสฺสายุกา มนุสฺสา อนุกฺกเมน ปริหายิตฺวา ทสวสฺสายุกา หุตฺวา ปุน
อนุกฺกเมน วฑฺฒิตฺวา อสงฺเขฺยยฺยายุกา หุตฺวา ปุน ปริหายมานา สฏฺฐิวสฺส-
สหสฺสายุกา อเหสุํ. ตทา เรวโต นาม สตฺถา อุทปาทิ. โสปิ ปารมิโย ปูเรตฺวา
อเนกรตนสมุชฺชลิตภวเน ๑- ตุสิตภวเน นิพฺพตฺติตฺวา ตโต จวิตฺวา
สพฺพธนธญฺญวติสุธญฺญวตีนคเร สพฺพาลงฺการสมลงฺกตอมิตรุจิรปริวารปริวุตสฺส ๒-
สิริวิภวสมุทเยนากุลสฺส สพฺพสมิทฺธิวิปุลสฺส วิปุลสฺส นาม รญฺโญ กุเล
สพฺพชนนยนาลิปาลิสมากุลาย สมฺผุลฺลนยนกุวลยสสฺสิริกสินิทฺธวทนกมลากร-
โสภาสมุชฺชลาย สุรุจิรมโนหรคุณคณวิปุลาย วิปุลาย นาม อคฺคมเหสิยา กุจฺฉิสฺมึ
ปฏิสนฺธึ คเหตฺวา ทสนฺนํ มาสานํ อจฺจเยน จิตฺตกูฏปพฺพตโต สุวณฺณหํสราชา
วิย มาตุกุจฺฉิโต นิกฺขมิ.
     ตสฺส ปฏิสนฺธิยํ ชาติยญฺจ ปาฏิหาริยานิ ปุพฺเพ วุตฺตนยาเนว อเหสุํ.
สุทสฺสนรตนคฺฆิอาเวฬนามกา ตโย จสฺส ปาสาทา อเหสุํ. สุทสฺสนาเทวิปฺปมุขานิ
เตตฺตึส อิตฺถิสหสฺสานิ ปจฺจุปฏฺฐิตานิ อเหสุํ. ตาหิ ปริวุโต โส สุรยุวตีหิ
ปริวุโต เทวกุมาโร วิย ฉพฺพสฺสสหสฺสานิ วิสยสุขมนุภวมาโน อคารํ อชฺฌาวสิ.
โส สุทสฺสนาย นาม เทวิยา วรุเณ นาม ตนเย ชาเต จตฺตาริ นิมิตฺตานิ
ทิสฺวา นานาวิราคตนุวรวสนนิวสโน อามุกฺกมุตฺตาหารมณิกุณฺฑโล วรเกยูร-
มกุฏกฏกธโร ปรมสุรภิคนฺธกุสุมสมลงฺกโต ปรมรุจิรกรนิกโร สรทสมยรชนิกโร
วิย ตาราคณปริวุโต วิย จนฺโท ติทสคณปริวุโต วิย ทสสตนยโน
พฺรหฺมคณปริวุโต วิย จ หาริตมหาพฺรหฺมา จตุรงฺคินิยา มหติยา เสนาย ปริวุโต
อาชญฺญรเถน มหาภินิกฺขมนํ นิกฺขมิตฺวา สพฺพาภรณานิ โอมุญฺจิตฺวา
ภณฺฑาคาริกสฺส หตฺเถ ทตฺวา ชลชามลาวิกลนีลกุวลยทลสทิเสนาตินิสิเตนาติ
ติขิเณนาสินา สเกสมกุฏํ ฉินฺทิตฺวา อากาเส ขิปิ. ตํ สกฺโก เทวราชา
สุวณฺณจงฺโกฏเกน ปฏิคฺคเหตฺวา ตาวตึสภวนํ เนตฺวา สิเนรุมุทฺธนิ สตฺตรตนมยํ
เจติยํ อกาสิ.
@เชิงอรรถ:  สี.,อิ....สมุชฺโชติต...       สี..อิ...สุจิปริวาร...
     มหาปุริโส ปน เทวทตฺตานิ กาสายานิ ปริทหิตฺวา ปพฺพชิ, เอกา จ
นํ ปุริสโกฏิ อนุปพฺพชิ. โส เตหิ ปริวุโต สตฺตมาเส ปธานจริยํ จริตฺวา
วิสาขปุณฺณมาย อญฺญตราย สาธุเทวิยา นาม เสฏฺฐิธีตาย ทินฺนํ มธุปายาสํ
ปริภุญฺชิตฺวา สาลวเน ทิวาวิหารํ วีตินาเมตฺวา สายนฺหสมเย
อญฺญตเรนาชีวเกน ๑- ทินฺนา อฏฺฐ ติณมุฏฺฐิโย คเหตฺวา มตฺตวรนาคคามี นาคโพธึ
ปทกฺขิณํ กตฺวา เตปณฺณาสหตฺถวิตฺถตํ ติณสนฺถรํ สนฺถริตฺวา จตุรงฺควีริยํ อธิฏฺฐาย
นิสีทิตฺวา มารพลํ วิธมิตฺวา สพฺพญฺญุตญฺญาณํ ปฏิวิชฺฌิตฺวา "อเนกชาติสํสารํ
ฯเปฯ ตณฺหานํ ขยมชฺฌคา"ติ ๒- อุทานํ อุทาเนสิ. เตน วุตฺตํ:-
       [๑] "สุมนสฺส อปเรน        เรวโต นาม นายโก
           อนูปโม อสทิโส         อตุโล อุตฺตโม ชิโน"ติ.
     เรวโต กิร สตฺถา โพธิสมีเปเยว สตฺตสตฺตาหานิ วีตินาเมตฺวา
ธมฺมเทสนตฺถํ พฺรหฺมายาจนํ สมฺปฏิจฺฉิตฺวา "กสฺส นุ โข อหํ ปฐมํ ธมฺมํ
เทเสยฺยนฺ"ติ ๓- อุปธาเรนฺโต อตฺตนา สห ปพฺพชิตภิกฺขุโกฏิโย อญฺเญ จ พหู
เทวมนุสฺเส อุปนิสฺสยสมฺปนฺเน ทิสฺวา อากาเสน คนฺตฺวา วรุณาราเม โอตริตฺวา
เตหิ ปริวุโต ๔- คมฺภีรํ นิปุณํ ติปริวฏฺฏํ อปฺปฏิวตฺติยํ อญฺเญน อนุตฺตรํ
ธมฺมจกฺกํ ปวตฺเตตฺวา ภิกฺขูนํ โกฏิ อรหตฺเต ปติฏฺฐาเปสิ. ตีสุ มคฺคผเลสุ
ปติฏฺฐิตานํ คณนปริจฺเฉโท นตฺถิ. เตน วุตฺตํ:-
       [๒] "โสปิ ธมฺมํ ปกาเสสิ     พฺรหฺมุนา อภิยาจิโต
           ขนฺธธาตุววตฺถานํ        อปฺปวตฺตํ ภวาภเว"ติ.
@เชิงอรรถ:  สี.,อิ. วรุณินฺทธเรนาชีวเกน       ขุ.ธ. ๒๕/๑๕๓ อาทิ/๔๔
@ วิ.มหา. ๔/๑๐/๑๐, ที.มหา. ๑๐/๗๒/๓๕, ม.มู. ๑๒/๒๘๔/๒๔๕, ม.ม. ๑๓/๓๔๐/๓๒๒
@ สี.,อิ. พหูนิ ปาฏิหาริยานิ ทสฺเสนฺโต
     ตตฺถ ขนฺธธาตุววตฺถานนฺติ ปญฺจนฺนํ ขนฺธานํ อฏฺฐารสนฺนํ ธาตูนํ
นามรูปววตฺถานาทิวเสน วิภาคกรณํ. สภาวลกฺขณสามญฺญลกฺขณาทิวเสน
รูปารูปธมฺมปริคฺคโห ขนฺธธาตุววตฺถานํ นาม. อถ วา "เผณปิณฺฑูปมํ รูปํ
ปริมทฺทนาสหนโต ฉิทฺทาวฉิทฺทาทิภาวโต จ อุทกปุพฺพุฬกํ ๑- วิย เวทนา
มุหุตฺตรมณียภาวโต, มรีจิกา วิย สญฺญา วิปฺปลมฺพนโต, กทลิกฺขนฺโธ วิย สงฺขารา
อสารกโต, มายา วิย วิญฺญาณํ วญฺจนกโต"ติ เอวมาทินาปิ นเยน อนิจฺจา-
นุปสฺสนาทิวเสนปิ ขนฺธธาตุววตฺถานํ เวทิตพฺพํ. ๒- อปฺปวตฺตํ ภวาภเวติ เอตฺถ
ภโวติ วฑฺฒิ, อภโวติ หานิ. ภโวติ สสฺสตทิฏฺฐิ, อภโวติ อุจฺเฉททิฏฺฐิ. ภโวติ
ขุทฺทกภโว, อภโวติ มหาภโว. ภโวติ กามภโว, อภโวติ รูปารูปภโวติ
เอวมาทินา นเยน ภวาภวานํ อตฺโถ เวทิตพฺโพ. เตสํ ภวาภวานํ อปฺปวตฺติเหตุภูตํ
ธมฺมํ ปกาเสสีติ อตฺโถ. อถ วา ภวติ อเนนาติ ภโว, ตีสุ ภเวสุ
อุปฺปตฺตินิมิตฺตํ กมฺมาทิกํ. อุปปตฺติภโว อภโว นาม. อุภยตฺถ นิกนฺติยา
ปหานกรํ อปฺปวตฺตํ ธมฺมํ เทเสสีติ อตฺโถ. ตสฺส ปน เรวตพุทฺธสฺส ตโยว
อภิสมยา อเหสุํ. ปฐโม ปนสฺส คณนปถํ วีติวตฺโต. เตน วุตฺตํ:-
       [๓] "ตสฺสาภิสมยา ตีณิ        อเหสุํ ธมฺมเทสเน
           คณนาย น วตฺตพฺโพ       ปฐมาภิสมโย อหู"ติ.
     ตตฺถ ตีณีติ ตโย, ลิงฺควิปลฺลาโส กโต. อยํ ปฐโม อภิสมโย
อโหสิ.
     อถาปเรน สมเยน นครุตฺตเร อุตฺตเร นคเร สพฺพารินฺทโม อรินฺทโม นาม
ราชา อโหสิ. โส กิร ภควนฺตํ อตฺตโน นครมนุปฺปตฺตํ สุตฺวา ตีหิ ชนโกฏีหิ
ปริวุโต ภควโต ปจฺจุคฺคมนํ กตฺวา สฺวาตนาย นิมนฺเตตฺวา พุทฺธปฺปมุขสฺส
@เชิงอรรถ:  สี.,อิ. ปุพฺพุลกํ              อภิ.อ. ๒/๓๕, สา.ป. ๓/๙๕/๓๔๙-๕๐
ภิกฺขุสํฆสฺส สตฺตาหํ มหาทานํ ปวตฺเตตฺวา ติคาวุตวิตฺถตํ ทีปปูชํ กตฺวา
ภควนฺตํ อุปสงฺกมิตฺวา นิสีทิ. อถ ภควา ตสฺส มโนนุกูลํ วิจิตฺตนยํ ธมฺมํ
เทเสสิ. ตตฺถ เทวมนุสฺสานํ โกฏิสหสฺสสฺส ทุติยาภิสมโย อโหสิ. เตน
วุตฺตํ:-
       [๔] "ยทา อรินฺทมํ ราชํ        วิเนสิ เรวโต มุนิ
            ตทา โกฏิสหสฺสานํ        ทุติยาภิสมโย อหู"ติ.
     อยํ ทุติโย อภิสมโย.
     อถาปเรน สมเยน เรวโต สตฺถา อุตฺตรนิคมํ นาม อุปนิสฺสาย วิหรนฺโต
สตฺตาหํ นิโรธสมาปตฺตึ สมาปชฺชิตฺวา นิสีทิ. ตทา กิร อุตฺตรนิคมวาสิโน
มนุสฺสา ยาคุภตฺตขชฺชกเภสชฺชปานกาทีนิ อาหริตฺวา ภิกฺขุสํฆสฺส มหาทานํ ทตฺวา
ภิกฺขู ปริปุจฺฉึสุ "กุหึ ภนฺเต ภควา"ติ. ตโต เตลํ ภิกฺขู อาหํสุ "ภควา
อาวุโส นิโรธสมาปตฺตึ สมาปนฺโน"ติ. อถาตีเต ตสฺมึ สตฺตาเห ภควนฺตํ
นิโรธสมาปตฺติโต วุฏฺฐิตํ สรทสมเย สูริโย วิย อตฺตโน อนูปมาย อพุทฺธสิริยา
วิโรจมานํ ทิสฺวา นิโรธสมาปตฺติยา คุณานิสํสํ ปุจฺฉึสุ. ภควา จ เตสํ
นิโรธสมาปตฺติยา คุณานิสํสํ กเถสิ. ตทา เทวมนุสฺสานํ โกฏิสตํ อรหตฺเต
ปติฏฺฐาสิ. อยํ ตติโย อภิสมโย อโหสิ. เตน วุตฺตํ:-
       [๕] "สตฺตาหํ ปฏิสลฺลานา        วุฏฺฐหิตฺวา นราสโภ
            โกฏิสตํ นรมรูนํ           วิเนสิ อุตฺตเม ผเล"ติ.
     สุธญฺญวตีนคเร ปฐมมหาปาติโมกฺขุทฺเทเส เอหิภิกฺขุปพฺพชฺชาย ปพฺพชิตานํ
อรหนฺตานํ คณนปถํ วีติวตฺตานํ ปฐโม สนฺนิปาโต อโหสิ. เมขลนคเร
โกฏิสตสหสฺสสงฺขาตานํ เอหิภิกฺขุปพฺพชฺชาย ปพฺพชิตานํ อรหนฺตานํ ทุติโย
สนฺนิปาโต อโหสิ. เรวตสฺส ปน ภควโต ธมฺมจกฺกานุวตฺตโก วรุโณ นาม
อคฺคสาวโก ปญฺญวนฺตานํ อคฺโค อาพาธิโก อโหสิ. ตตฺถ คิลานปุจฺฉนตฺถาย
สมฺปตฺตมหาชนสฺส ลกฺขณตฺตยปริทีปกํ ธมฺมํ เทเสตฺวา โกฏิสตสหสฺสํ ปุริสานํ
เอหิภิกฺขุปพฺพชฺชาย ปพฺพาเชตฺวา อรหตฺเต ปติฏฺฐาเปตฺวา จตุรงฺคินิเก สนฺนิปาเต
ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิ. อยํ ตติโย สนฺนิปาโต อโหสิ. เตน วุตฺตํ:-
       [๖] "สนฺนิปาตา ตโย อาสุํ      เรวตสฺส มเหสิโน
           ขีณาสวานํ วิมลานํ         สุวิมุตฺตาน ตาทินํ.
       [๗] อติกฺกนฺตา คณนปถํ         ปฐมํ เย สมาคตา
           โกฏิสตสหสฺสานํ           ทุติโย อาสิ สมาคโม.
       [๘] โยปิ ปญฺญาย อสโม        ตสฺส จกฺกานุวตฺตโก
           โส ตทา พฺยาธิโต อาสิ     ปตฺโต ชีวิตสํสยํ.
       [๙] ตสฺส คิลานปุจฺฉาย         เย ตทา อุปคตา มุนี
           โกฏิสตสหสฺสา อรหนฺโต     ตติโย อาสิ สมาคโม"ติ.
     ตตฺถ จกฺกานุวตฺตโกติ ธมฺมจกฺกานุวตฺตโก. ปตฺโต ชีวิตสํสยนฺติ เอตฺถ
ชีวิเต สํสยํ ชีวิตสํสยํ, ชีวิตกฺขยํ ปาปุณาติ วา, น วา ปาปุณาตีติ เอวํ
ชีวิตสํสยํ ปตฺโต, พฺยาธิตสฺส พลวภาเวน มรติ, น มรตีติ ชีวิเต สํสยํ
ปตฺโตติ อตฺโถ. เย ตทา อุปคตา มุนีติ อิติ ทีฆภาเว สติ ภิกฺขูนํ อุปริ
โหติ. รสฺเส อนุสฺสเรน สทฺธึ วรุณสฺส อุปริ โหติ.
     ตทา อมฺหากํ โพธิสตฺโต รมฺมวตีนคเร เอติเทโว นาม พฺราหฺมโณ
หุตฺวา พฺราหฺมณธมฺเม ปารํ คโต เรวตํ สมฺมาสมฺพุทฺธํ ทิสฺวา ตสฺส ธมฺมกถํ
สุตฺวา สรเณสุ ปติฏฺฐาย สิโลกสหสฺเสน ทสพลํ กิตฺเตตฺวา สหสฺสคฺฆนิเกน
อุตฺตราสงฺเคน ภควนฺตํ ปูเชสิ. โสปิ นํ พุทฺโธ พฺยากาสิ "อิโต
กปฺปสตสหสฺสาธิกานํ ทฺวินฺนํ อสงฺเขฺยยฺยานํ มตฺถเก โคตโม นาม พุทฺโธ
ภวิสฺสตี"ติ. เตน วุตฺตํ:-
       [๑๐] "อหนฺเตน สมเยน        อติเทโว นาม พฺราหฺมโณ
            อุปคนฺตฺวา เรวตํ พุทฺธํ     สรณํ ตสฺส คญฺฉหํ.
       [๑๑] ตสฺส สีลํ สมาธิญฺจ        ปญฺญาคุณมนุตฺตมํ
            โถมยิตฺวา ยถาถามํ       อุตฺตรียมทาสหํ.
       [๑๒] โสปิ มํ พุทฺโธ พฺยากาสิ    เรวโต โลกนายโก
            อปริเมยฺยิโต กปฺเป       อยํ พุทฺโธ ภวิสฺสติ
            ๑- อหุ กปิลวฺหยา รมฺมา   นิกฺขมิตฺวา ตถาคโต. ๑-
       [๑๓]' ปธานํ ปทหิตฺวาน ฯเปฯ เหสฺสามิ สมฺมุขา อิมนฺ'ติ
สตฺตรส คาถา ๒- วิตฺถาเรตพฺพา.
       [๑๔] ตสฺสาปิ วจนํ สุตฺวา       ภิยฺโย จิตฺตํ ปสาทยึ
            อุตฺตรึ วตมธิฏฺฐาสึ        ทสปารมิปูริยา.
       [๑๕] ตทาปิ ตํ พุทฺธธมฺมํ        สริตฺวา อนุพฺรูหยึ
            อาหริสฺสามิ ตํ ธมฺมํ       ยํ มยฺหํ อภิปตฺถิตนฺ"ติ.
     ตตฺถ สรณํ ตสฺส คญฺฉหนฺติ ตํ สรณํ อคญฺฉึ อหํ, อุปโยคตฺเถ สามิวจนํ.
ปญฺญาคุณนฺติ ปญฺญาสมฺปตฺตึ. อนุตฺตมนฺติ เสฏฺฐํ. "ปญฺญาวิมุตฺติคุณมุตฺตมนฺ"ติปิ
ปาโฐ, โส อุตฺตาโนว. โถมยิตฺวาติ โถเมตฺวา วณฺณยิตฺวา. ยถาถามนฺติ ยถาพลํ.
อุตฺตรียนฺติ อุตฺตราสงฺคํ. อทาสหนฺติ อทาสึ อหํ. พุทฺธธมฺมนฺติ พุทฺธภาวกรํ
@เชิงอรรถ: ๑-๑ ฉ.ม. อิเม ปาฐา น ทิสฺสนฺติ           ฉ.ม. อฏฺฐ คาถา
ธมฺมํ, ปารมีธมฺมนฺติ อตฺโถ. สริตฺวาติ อนุสฺสริตฺวา. อนุพฺรูหยินฺติ อภิวฑฺเฒสึ.
อาหริสฺสามีติ อานยิสฺสามิ. ตํ ธมฺมนฺติ ตํ พุทฺธตฺตํ. ยํ มยฺหํ อภิปตฺถิตนฺติ
ยํ มยา อภิปตฺถิตํ พุทฺธตฺตํ, ตํ อาหริสฺสามีติ อตฺโถ.
     ตสฺส ปน เรวตสฺส ภควโต นครํ สุธญฺญวตี นาม อโหสิ, ปิตา
วิปุโล นาม ขตฺติโย, มาตา วิปุลา นาม, วรุโณ จ พฺรหฺมเทโว จ เทฺว
อคฺคสาวกา, สมฺภโว นาม อุปฏฺฐาโก, ภทฺทา จ สุภทฺทา จ เทฺว อคฺคสาวิกา,
นาครุกฺโข โพธิ, สรีรํ อสีติหตฺถุพฺเพธํ อโหสิ, อายุ สฏฺฐิวสฺสสหสฺสานิ,
สุทสฺสนา นาม อคฺคมเหสี, วรุโณ นาม ปุตฺโต, อาชญฺญรเถน นิกฺขมิ.
            ตสฺส เทหาภินิกฺขนฺตํ       ปภาชาลมนุตฺตรํ
            ทิวา เจว ตทา รตฺตึ      นิจฺจํ ผรติ โยชนํ.
            ธาตุโย มม สพฺพาปิ       วิกิรนฺตูติ โส ชิโน
            อธิฏฺฐาสิ มหาวีโร        สพฺพสตฺตานุกมฺปโก.
            มหานาควนุยฺยาเน ๑-     มหโต นครสฺส โส ๒-
            ปูชิโต นรมรูหิ ๓-        ปรินิพฺพายิ เรวโตติ.
เตน วุตฺตํ:-
      [๑๖] "นครํ สุธญฺญวตี นาม       วิปุโล นาม ขตฺติโย
           วิปุลา นาม ชนิกา         เรวตสฺส มเหสิโน.
      [๒๑] วรุโณ พฺรหฺมเทโว จ       อเหสุํ อคฺคสาวกา
           สมฺภโว นามุปฏฺฐาโก       เรวตสฺส มเหสิโน.
@เชิงอรรถ:  สี.,อิ. มหาสาเร ปนุยฺยาเน
@ สี.,อิ. มหโต นครสฺส โยชเน       สี.,อิ.,ม. นรสาเรหิ
      [๒๒] ภทฺทา เจว สุภทฺทา จ      อเหสุํ อคฺคสาวิกา
           โสปิ พุทฺโธ อสมสโม       นาคมูเล อพุชฺฌถ.
      [๒๓] ๑- ปทุโม กุญฺชโร เจว     อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐกา
           สิริมา เจว ยสวตี         อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐิกา. ๑-
      [๒๔] อุจฺจตฺตเนน โส พุทฺโธ      อสีติหตฺถมุคฺคโต
           โอภาเสติ ทิสา สพฺพา      อินฺทเกตุว อุคฺคโต.
      [๒๕] ตสฺส สรีเร นิพฺพตฺตา       ปภามาลา อนุตฺตรา
           ทิวา วา ยทิ วา รตฺตึ      สมนฺตา ผรติ โยชนํ.
      [๒๖] สฏฺฐิวสฺสสหสฺสานิ          อายุ วิชฺชติ ตาวเท
           ตาวตา ติฏฺฐมาโน โส      ตาเรสิ ชนตํ พหุํ.
      [๒๗] ทสฺสยิตฺวา พุทฺธพลํ         อมตํ โลเก ปกาสยํ
           นิพฺพายิ อนุปาทาโน        ยถคฺคุปาทานสงฺขยา.
      [๒๘] โส จ กาโย รตนนิโภ      โส จ ธมฺโม อสาทิโส
           สพฺพํ ตมนฺตรหิตํ           นนุ ริตฺตา สพฺพสงฺขารา"ติ.
     ตตฺถ โอภาเสตีติ ปกาสยติ. อุคฺคโตติ อุสฺสิโต. ปภามาลาติ ปภาเวลา.
ยถคฺคีติ อคฺคิ วิย. อุปาทานสงฺขยาติ อินฺธนกฺขยา. โส จ กาโย รตนนิโภติ
โส จ ตสฺส ภควโต กาโย สุวณฺณวณฺโณ. "ตญฺจ กายํ รตนนิภนฺ"ติปิ ปาโฐ,
ลิงฺควิปลฺลาเสน วุตฺตํ. โสเยว ปนสฺสตฺโถ. เสสคาถาสุ สพฺพตฺถ อุตฺตานเมวาติ.
                      เรวตพุทฺธวํสวณฺณา นิฏฺฐิตา.
                       นิฏฺฐิโต ปญฺจโม พุทฺธวํโส.
                         --------------
@เชิงอรรถ: ๑-๑ สี.,อิ.,ม. อิเม ปาฐา น ทิสฺสนฺติ


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๕๑ หน้า ๒๓๕-๒๔๓. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=51&A=5256&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=51&A=5256&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=33&i=186              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=33&A=7441              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=33&A=9317              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=33&A=9317              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๓ http://84000.org/tipitaka/read/?index_33

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]