ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๕๓ ภาษาบาลีอักษรไทย สงฺคณี.อ. (อฏฺฐสาลินี)

     [๑๑๐๒] อาสวนิทฺเทเส ปญฺจกามคุณิโก ราโค กามาสโว นาม. รูปารูปภเวสุ
ฉนฺทราโค ฌานนิกนฺติ สสฺสตทิฏฺฐิสหคโต ๓- ราโค ภววเสน ปตฺถนา ภวาสโว
นาม. ทฺวาสฏฺฐี ทิฏฺฐิโย ทิฏฺฐาสโว นาม. อฏฺฐสุ ฐาเนสุ อญฺญาณํ อวิชฺชาสโว
นาม. ตตฺถ ตตฺถ อาคเตสุ ปน อาสเวสุ อสมฺโมหตฺถํ เอกวิธาทิเภโท เวทิตพฺโพ.
อตฺถโต เหเต จิรปาริวาสิยฏฺเฐน อาสวาติ เอวํ เอกวิธาว โหนฺติ. วินเย ปน
"ทิฏฺฐธมฺมิกานํ อาสวานํ สํวราย สมฺปรายิกานํ อาสวานํ ปฏิฆาตายา"ติ ๔- ทุวิเธน
อาคตา. สุตฺตนฺเต สฬายตเน ตาว "ตโยเม อาวุโส อาสวา กามาสโว ภวาสโว
อวิชฺชาสโว"ติ ๕- ติวิเธน อาคตา, นิพฺเพธิกปริยาเย "อตฺถิ ภิกฺขเว อาสวา
นิรยคมนียา, อตฺถิ อาสวา ติรจฺฉานโยนิคมนียา, อตฺถิ อาสวา ปิตฺติวิสยคมนียา,
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. วิญฺเญยฺยา     สี.,ม. วิญฺเญยฺยตฺตา      ฉ.ม. สสฺสตทิฏฺฐิสหชาโต
@ วินย. ๑/๓๙/๒๖     สํ.สฬา. ๑๘/๕๐๔/๓๑๕ (สฺยา), องฺ. ฉกฺก. ๒๒/๓๓๔/๔๖๓ (สฺยา)
อตฺถิ อาสวา มนุสฺสโลกคมนียา, อตฺถิ อาสวา เทวโลกคมนียา"ติ ๑- ปญฺจวิเธน
อาคตา, ฉกฺกนิปาเต อาหุเนยฺยสุตฺเต "อตฺถิ อาสวา สํวรา ปหาตพฺพา, อตฺถิ
อาสวา ปฏิเสวนา ปหาตพฺพา, อตฺถิ อาสวา อธิวาสนา ปหาตพฺพา, อตฺถิ
อาสวา ปริวชฺชนา ปหาตพฺพา, อตฺถิ อาสวา วิโนทนา ปหาตพฺพา, อตฺถิ อาสวา
ภาวนา ปหาตพฺพา"ติ ๒- ฉพฺพิเธน อาคตา, สพฺพาสวปริยาเย ๓- ทสฺสนปหาตพฺเพหิ
สทฺธึ สตฺตวิเธน อาคตา. อิธ ปเนเต กามาสวาทิเภทโต จตุพฺพิเธน อาคตา.
ตตฺรายํ วจนตฺโถ:- ปญฺจกามคุณสงฺขาเต กาเม อาสโว กามาสโว. รูปารูปสงฺขาเต
กมฺมโต จ อุปปตฺติโต จ ทุวิเธปิ ภเว อาสโว ภวาสโว. ทิฏฺฐิเอว อาสโว
ทิฏฺฐาสโว. อวิชฺชาว อาสโว อวิชฺชาสโว.
     [๑๑๐๓] กาเมสูติ ปญฺจสุ กามคุเณสุ. กามจฺฉนฺโทติ กามสงฺขาโต ฉนฺโท,
น กตฺตุกมฺยตาฉนฺโท, น ธมฺมจฺฉนฺโท. กามนวเสน รชนวเสน จ กาโมเยว
ราโค กามราโค. กามนวเสน นนฺทนวเสน จ กาโมว นนฺทีติ กามนนฺที. เอวํ
สพฺพตฺถ กามตฺถํ วิทิตฺวา ตณฺหายนฏฺเฐน กามตณฺหา, สิเนหนฏฺเฐน
กามสิเนโห, ปริทยฺหนฏฺเฐน กามปริฬาโห, มุจฺฉนฏฺเฐน กามมุจฺฉา, คิลิตฺวา
ปรินิฏฺฐาปนฏฺเฐน กามชฺโฌสานนฺติ เวทิตพฺพํ. อยํ วุจฺจตีติ อยํ อฏฺฐหิ ปเทหิ
วิภตฺโต กามาสโว นาม วุจฺจติ.
     [๑๑๐๔] ภเวสุ ภวฉนฺโทติ รูปารูปภเวสุ ภวปตฺถนาวเสเนว ปวตฺโต
ฉนฺโท ภวฉนฺโท. เสสปทานิปิ อิมินาว นเยน เวทิตพฺพานิ.
     [๑๑๐๕] สสฺสโต โลโกติ วาติอาทีหิ ทสหากาเรหิ ทิฏฺฐิปฺปเภโทว วุตฺโต.
ตตฺถ สสฺสโต โลโกติ เอตฺถ ขนฺธปญฺจกํ "โลโก"ติ คเหตฺวา "อยํ โลโก
นิจฺโจ ธุโว สพฺพกาลิโก"ติ คณฺหนฺตสฺส "สสฺสตนฺ"ติ คหณาการปฺปวตฺตา ทิฏฺฐิ.
อสสฺสโตติ ตเมว โลกํ "อุจฺฉิชฺชติ วินสฺสตี"ติ คณฺหนฺตสฺส อุจฺเฉทคหณาการปฺปวตฺตา
ทิฏฺฐิ. อนฺตวาติ ปริตฺตกสิณลาภิโน สุปฺปมตฺเต วา สราวมตฺเต
@เชิงอรรถ:  องฺ. ฉกฺก. ๒๒/๓๓๔/๔๖๓ (สฺยา)       องฺ. ฉกฺก. ๒๒/๓๒๙/๔๓๔ (สฺยา)
@ ม.มู. ๑๒/๑๔/๑๐
วา กสิเณ สมาปนฺนสฺส อนฺโตสมาปตฺติยํ ปวตฺติตรูปารูปธมฺเม "โลโก"ติ จ
กสิณปริจฺเฉทนฺเตน จ "อนฺตวา"ติ คณฺหนฺตสฺส "อนฺตวา โลโก"ติ
คหณาการปฺปวตฺตา ทิฏฺฐิ, สา สสฺสตทิฏฺฐิปิ โหติ อุจฺเฉททิฏฺฐิปิ วิปุลกสิณลาภิโน
ปน ตสฺมึ กสิเณ สมาปนฺนสฺส อนฺโตสมาปตฺติยํ ปวตฺติตรูปารูปธมฺเม "โลโก"ติ
จ กสิณปริจฺเฉทนฺเตน จ "อนนฺโต"ติ คณฺหนฺตสฺส "อนนฺตวา โลโก"ติ
คหณาการปฺปวตฺตา ทิฏฺฐิ, สา สสฺสตทิฏฺฐิปิ โหติ อุจฺเฉททิฏฺฐิปิ.
     ตํ ชีวํ ตํ สรีรนฺติ เภทนธมฺมสฺส สรีรสฺเสว "ชีวนฺ"ติ คหิตตฺตา สรีเร
อุจฺฉิชฺชมาเน "ชีวมฺปิ อุจฺฉิชฺชตี"ติ อุจฺเฉทคหณาการปฺปวตฺตา ทิฏฺฐิ. ทุติยปเท
สรีรโต อญฺญสฺส ชีวสฺส คหิตตฺตา สรีเร อุจฺฉิชฺชมาเนปิ "ชีวํ น อุจฺฉิชฺชตี"ติ
สสฺสตคหณาการปฺปวตฺตา ทิฏฺฐิ. โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติอาทีสุ สตฺโต
ตถาคโต นาม, "โส ปรํ มรณา โหตี"ติ คณฺหโต ปฐมา สสฺสตทิฏฺฐิ. "น โหตี"ติ
คณฺหโต ทุติยา อุจฺเฉททิฏฺฐิ. "โหติ จ น จ โหตี"ติ คณฺหโต ตติยา
เอกจฺจสสฺสตทิฏฺฐิ. "เนว โหติ น น โหตี"ติ คณฺหโต จตุตฺถา อมราวิกฺเขปทิฏฺฐิ.
อิเม ธมฺมา อาสวาติ อิเม กามาสวญฺจ ภวาสวญฺจ ราควเสน เอกโต กตฺวา
สงฺเขปโต ตโย, วิตฺถารโต จตฺตาโร ธมฺมา อาสวา นาม.
     โย ปน พฺรหฺมวิมานกปฺปรุกฺขาภรเณสุ ฉนฺทราโค อุปฺปชฺชติ, โส
กามาสโว โหติ น โหตีติ? น โหติ. กสฺมา? ปญฺจกามคุณิกสฺส ราคสฺส อิเธว
ปหีนตฺตา. เหตุโคจฺฉกํ ปน ปตฺวา โลโภ เหตุ นาม โหติ, คนฺถโคจฺฉกํ
ปตฺวา อภิชฺฌากายคนฺโถ นาม, กิเลสโคจฺฉกํ ปตฺวา โลโภ กิเลโส นาม
โหติ. ทิฏฺฐิสหชาโต ปน ราโค กามาสโว โหติ น โหตีติ? น โหติ, ทิฏฺฐิราโค
นาม โหติ. วุตฺตํ เหตํ "ทิฏฺฐิราครตฺเต ปุริสปุคฺคเล ทินฺนทานํ นาม ๑- น
มหปฺผลํ โหติ น มหานิสํสนฺ"ติ. ๒-
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. อยํ สทฺโท นตฺถิ         ขุ. ปฏิ. ๓๑/๓๑๐/๒๐๕-๖ (สฺยา)
     อิเม ปน อาสเว กิเลสปฏิปาฏิยาปิ อาหริตุํ วฏฺฏติ มคฺคปฏิปาฏิยาปิ.
กิเลสปฏิปาฏิยา กามาสโว อนาคามิมคฺเคน ปหียติ, ภวาสโว อรหตฺตมคฺเคน,
ทิฏฺฐาสโว โสตาปตฺติมคฺเคน, อวิชฺชาสโว อรหตฺตมคฺเคน. มคฺคปฏิปาฏิยา
โสตาปตฺติมคฺเคน ทิฏฺฐาสโว ปหียติ, อนาคามิมคฺเคน กามาสโว, อรหตฺตมคฺเคน
ภวาสโว อวิชฺชาสโว จาติ.


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๕๓ หน้า ๔๒๗-๔๓๐. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=53&A=10632&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=53&A=10632&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=34&i=708              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=34&A=6261              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=34&A=5643              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=34&A=5643              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๔ http://84000.org/tipitaka/read/?index_34

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]