ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๕๔ ภาษาบาลีอักษรไทย วิภงฺค.อ. (สมฺโมห.)

                        ๖. ฉกฺกนิทฺเทสวณฺณนา
     [๙๔๔] ฉกฺกนิทฺเทเส ยสฺมา กุทฺโธ วา โกธวเสน สนฺทิฏฺฐิปรามาสี
วา สนฺทิฏฺฐิปรามสิตาย กลหํ วิคฺคหํ วิวาทํ อาปชฺชติ, ตสฺมา โกธาทโย
"วิวาทมูลานี"ติ วุตฺตา.
     ฉนฺทราคนิทฺเทเส กามเคหสิตตฺตา ฉนฺทราคา เคหสิตา ธมฺมาติ สงฺคหโต
วตฺวา ปุน ปเภทโต ทสฺเสตุํ มนาปิเยสุ รูเปสูติอาทิ วุตฺตํ. ตตฺถ มนาปิเยสูติ
มนวฑฺฒนเกสุ อิฏฺเฐสุ. วิโรธาเอว วิโรธวตฺถูนิ. อมนาปิเยสูติ อนิฏฺเฐสุ.
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. วิฆาตลกฺขโณ      ฉ.ม. วิตกฺเกน จ วิจาเรน จ      ฉ.ม. อุปฺปิลภาวกรณํ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๕๐.

[๙๔๕] อคารเวสุ อคารโวติ คารววิรหิโต. อปฺปติสฺโสติ อปฺปติสฺสโย อนีจวุตฺติ. เอตฺถ ปน โย ภิกฺขุ สตฺถริ ธรมาเน ตีสุ กาเลสุ อุปฏฺฐานํ น ยาติ, สตฺถริ อนุปาหเน จงฺกมนฺเต สอุปาหโน จงฺกมติ, นีเจ จงฺกเม จงฺกมนฺเต อุจฺเจ จงฺกมติ, เหฏฺฐา วสนฺเต อุปริ วสติ, สตฺถุ ทสฺสนฏฺฐาเน อุโภ อํเส ปารุปติ, ฉตฺตํ ธาเรติ, อุปาหนํ ธาเรติ, นฺหายติ, อุจฺจารํ วา ปสฺสาวํ วา กโรติ, ปรินิพฺพุเต วา ปน เจติยํ วนฺทิตุํ น คจฺฉติ, เจติยสฺส ปญฺญายนฏฺฐาเน สตฺถุ ทสฺสนฏฺฐาเน วุตฺตํ สพฺพํ กโรติ, อยํ สตฺถริ อคารโว นาม. โย ปน ธมฺมสฺสวเน สงฺฆุฏฺเฐ น สกฺกจฺจํ คจฺฉติ, สกฺกจฺจํ ธมฺมํ น สุณาติ, สมุลฺลปนฺโต นิสีทติ, น สกฺกจฺจํ คณฺหาติ, น สกฺกจฺจํ วาเจติ, อยํ ธมฺเม อคารโว นาม. โย ปน เถเรน ภิกฺขุนา อนชฺฌิฏฺโฐ ธมฺมํ เทเสติ, ปญฺหํ กเถติ, วุฑฺเฒ ภิกฺขู ฆฏฺเฏนฺโต คจฺฉติ, ติฏฺฐติ, นิสีทติ, ทุสฺสปลฺลตฺถิกํ วา หตฺถปลฺลตฺถิกํ วา กโรติ, สํฆมชฺเฌ อุโภ อํเส ปารุปติ, ฉตฺตุปาหนํ ธาเรติ, อยํ สํเฆ อคารโว นาม. เอกสฺมิมฺปิ ๑- หิ อคารเว กเต สํเฆ อคารโว กโตว โหติ. ติสฺโส สิกฺขา ปน อปูรยมาโนว สิกฺขาย อคารโว นาม. อปฺปมาทลกฺขณํ อนนุพฺรูหยมาโน อปฺปมาเท อคารโว นาม. ทุวิธํ ปฏิสนฺถารํ อกโรนฺโต ปฏิสนฺถาเร อคารโว นาม. ปริหานิยา ธมฺมาติ ปริหานกรา ธมฺมา. กมฺมารามตาติ นวกมฺเม วา จีวรวิจารณาทีสุ วา กมฺเมสุ อภิรติ ยุตฺตปยุตฺตตา. ภสฺสารามตาติ ติรจฺฉานกถาวเสน ภสฺเส ยุตฺตปยุตฺตตา. นิทฺทารามตาติ นิทฺทาย ยุตฺตปยุตฺตตา. สงฺคณิการามตาติ สงฺคณิกาย ยุตฺตปยุตฺตตา. สํสคฺคารามตาติ สวนสํสคฺเค ทสฺสนสํสคฺเค สมุลฺลาปสํสคฺเค ปริโภคสํสคฺเค กายสํสคฺเคติ ปญฺจวิเธ สํสคฺเค ยุตฺตปยุตฺตตา. ปปญฺจารามตาติ ตณฺหามานทิฏฺฐิปปญฺเจสุ ยุตฺตปยุตฺตตา. @เชิงอรรถ: ฉ.ม. เอกภิกฺขุสฺมิมฺปิ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๕๑.

[๙๔๖] โสมนสฺสุปวิจาราทีสุ โสมนสฺเสน สทฺธึ อุปวิจรนฺตีติ โสมนสฺสุปวิจารา. จกฺขุนา รูปํ ทิสฺวาติ จกฺขุวิญฺญาเณน รูปํ ปสฺสิตฺวา. โสมนสฺสฏฺฐานิยนฺติ โสมนสฺสสฺส อารมฺมณวเสน การณภูตํ. อุปวิจรตีติ ตตฺถ วิจารปฺปวตฺตเนน อุปวิจรติ. วิตกฺโก ปน ตํสมฺปยุตฺโต วาติ อิมินา นเยน ตีสุปิ ฉกฺเกสุ อตฺโถ เวทิตพฺโพ. [๙๔๗] เคหสิตานีติ กามคุณนิสฺสิตานิ. โสมนสฺสานีติ เจตสิกสุขานิ. โทมนสฺสานีติ เจตสิกทุกฺขานิ. อุเปกฺขาติ อญฺญาณสมฺปยุตฺตา อุเปกฺขาเวทนา. อญฺญาณุเปกฺขาติปิ เอตาสํเยว นามํ. [๙๔๘] อตฺถิ เม อตฺตาติ วาติ สพฺพปเทสุ วาสทฺโท วิกปฺปตฺโถ, เอวํ วา ทิฏฺฐิ อุปฺปชฺชตีติ วุตฺตํ โหติ. อตฺถิ เม อตฺตาติ เจตฺถ สสฺสตทิฏฺฐิ สพฺพกาเลสุ อตฺตโน อตฺถิตํ คณฺหาติ. สจฺจโต เถตโตติ ภูตโต จ ถิรโต จ, อิทํ สจฺจนฺติ สุฏฺฐุ ทฬฺหภาเวนาติ วุตฺตํ โหติ. นตฺถิ เม อตฺตาติ อยํ ปน อุทฺเฉททิฏฺฐิ, สโต สตฺตสฺส ตตฺถ ตตฺถ วิภวคฺคหณโต. อถวา ปุริมาปิ ตีสุ กาเลสุ อตฺถีติ คหณโต สสฺสตทิฏฺฐิ. ปจฺจุปฺปนฺนเมว นตฺถีติ คณฺหนฺตี อุจฺเฉททิฏฺฐิ. ปจฺฉิมาปิ อตีตานาคเตสุ นตฺถีติ คหณโต ภสฺมนฺตา อาหุติโยติ คหิตทิฏฺฐิกานํ วิย อุจฺเฉททิฏฺฐิ. อตีเตเยว นตฺถีติ คณฺหนฺตี อธิจฺจสมุปฺปตฺติกสฺเสว ๑- สสฺสตทิฏฺฐิ. อตฺตนา วา อตฺตานํ สญฺชานามีติ สญฺญากฺขนฺธสีเสน ขนฺเธ อตฺตาติ คเหตฺวา สญฺญาย อวเสสกฺขนฺเธ สญฺชานนโต อิมินา อตฺตนา อิมํ อตฺตานํ สญฺชานามีติ เอวํ โหติ. อตฺตนา วา อนตฺตานนฺติ สญฺญากฺขนฺธํเยว อตฺตาติ คเหตฺวา อิตเร จตฺตาโร ขนฺเธ อนตฺตาติ คเหตฺวา สญฺญาย เตสํ ชานนโต เอวํ โหติ. อนตฺตนา วา อตฺตานนฺติ สญฺญากฺขนฺธํ @เชิงอรรถ: ฉ.ม. อธิจฺจสมุปฺปนฺนิกสฺเสว

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๕๒.

อนตฺตาติ อิตเร จ จตฺตาโร ขนฺเธ อตฺตาติ คเหตฺวา สญฺญาย เตสํ ชานนโต เอวํ โหติ. สพฺพาปิ สสฺสตุจฺเฉททิฏฺฐิโยว. วโท เวเทยฺโยติอาทโย ปน สสฺสตทิฏฺฐิยาเอว อภินิเวสาการา. ตตฺถ วทตีติ วโท, วจีกมฺมสฺส การโกติ วุตฺตํ โหติ. เวทยตีติ เวเทยฺโย, ชานาติ อนุภวติ จาติ วุตฺตํ โหติ. อิทานิ ยํ โส เวเทติ, ตํ ทสฺเสตุํ ตตฺร ตตฺร ทีฆรตฺตํ กลฺยาณปาปกานนฺติอาทิ วุตฺตํ. ตตฺถ ตตฺร ตตฺราติ เตสุ เตสุ โยนิคติฏฺฐิตินิวาสนิกาเยสุ อารมฺมเณสุ วา. ทีฆรตฺตนฺติ จิรรตฺตํ. ปจฺจนุโภตีติ ปฏิสํเวทยติ. น โส ชาโต นาโหสีติ โส อตฺตา อชาติธมฺมโต น ชาโต นาม, สทา วิชฺชมาโนเยวาติ อตฺโถ. เตเนว อตีเต นาโหสิ, อนาคเตปิ น ภวิสฺสติ. โย หิ ชาโต, โส อโหสิ. โย จ ชายิสฺสติ, โส ภวิสฺสตีติ. อถวา "น โส ชาโต นาโหสี"ติ โส สทา วิชฺชมานตฺตา อตีเตปิ น ชาตุ นาโหสิ, อนาคเตปิ น ชาตุ น ภวิสฺสติ. นิจฺโจติ อุปฺปาทวยรหิโต. ธุโวติ ถิโร สารภูโต. สสฺสโตติ สพฺพกาลิโก. อวิปริณามธมฺโมติ อตฺตโน ปกติภาวํ อวิชหนธมฺโม กกณฺฏโก วิย นานปฺปการตฺตํ นาปชฺชติ. เอวมยํ สพฺพาสวทิฏฺฐิ ๑- นาม กถิตา. เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานตฺถเมวาติ. ฉกฺกนิทฺเทสวณฺณนา นิฏฺฐิตา. -------------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๕๔ หน้า ๕๔๙-๕๕๒. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=54&A=12910&modeTY=2&pagebreak=1              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=54&A=12910&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=35&i=991              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=35&A=13092              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=35&A=10369              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=35&A=10369              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๕ http://84000.org/tipitaka/read/?index_35

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]