ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๕๕ ภาษาบาลีอักษรไทย ปญฺจ.อ. (ปรมตฺถที.)

                         ๙. วจนโสธนวณฺณนา
     [๕๕-๕๙] อิทานิ วจนโสธนํ โหติ. ตตฺถ ยเทตํ ปุคฺคโล อุปลพฺภตีติ
วจนํ, ตํ โสเธตุํ ปุคฺคโล อุปลพฺภติ, อุปลพฺภติ ปุคฺคโลติ ปุจฺฉา สกวาทิสฺส.
ตสฺสตฺโถ:- ยเทตํ ปุคฺคโล อุปลพฺภตีติ ปททฺวยํ, ตํ เอกตฺถํ วา ภเวยฺย
นานตฺถํ วา. ยทิ ตาว นานตฺถํ, ยถา อญฺญํ รูปํ อญฺญา เวทนา, เอวํ
@เชิงอรรถ:  ฉ. ปจฺจนีกมตฺตวเสน, ม. ปจฺจนีกวเสน   ฉ.ม. ยาถาวโต
อญฺโญ ปุคฺคโล, อญฺโญ อุปลพฺภตีติ อาปชฺชติ. อเถกตฺถํ, ยถา ยํ จิตฺตํ ตํ
มโน, เอวํ เสฺวว ปุคฺคโล, โส อุปลพฺภตีติ อาปชฺชติ. เตน ตํ วทามิ "ยทิ
เต โย ปุคฺคโล, โส อุปลพฺภติ, เอวํ สนฺเต โย โย อุปลพฺภติ, โส โส
ปุคฺคโลติ อาปชฺชติ, กึ สมฺปฏิจฺฉสิ เอตนฺ"ติ. ตโต สกวาที ๑- ยสฺมา ปุคฺคลสฺส
อุปลพฺภตํ อิจฺฉติ, น อุปลพฺภมานานมฺปิ รูปาทีนํ ปุคฺคลภาวํ, ตสฺมา ปุคฺคโล
อุปลพฺภติ, อุปลพฺภติ เก หิ จิ ปุคฺคโล เก หิ จิ น ปุคฺคโลติอาทิมาห.
ตสฺสตฺโถ:- มม ปุคฺคโล อตฺถิ ปุคฺคโลติ สตฺถุ วจนโต อุปลพฺภติ. โย ปน
อุปลพฺภติ, น โส สพฺโพ ปุคฺคโล, อถโข เก หิ จิ ปุคฺคโล เก หิ จิ น
ปุคฺคโลติ. ตตฺถ โกการตฺโถ ๒- เกกาโร, หิกาโร จ จิกาโร จ ๓- นิปาตมตฺโต,
โกจิ ปุคฺคโล โกจิ น ปุคฺคโลติ อยมฺปเนตฺถ อตฺโถ. อิทํ วุตฺตํ โหติ:-
ปุคฺคโลปิ หิ รูปาทีสุปิ โย โกจิ ธมฺโม อุปลพฺภติเยว, ตตฺถ ปุคฺคโลว โก
โกว ๔- ปุคฺคโล. รูปาทีสุ ปน โกจิปิ น ปุคฺคโลติ. ตโต ตํ สกวาที อาห
ปุคฺคโล เก หิ จิ อุปลพฺภติ เก หิ จิ น อุปลพฺภตีติ. ตสฺสตฺโถ:- ปุคฺคโล
อุปลพฺภตีติ ปททฺวยสฺส อตฺถโต เอกตฺเถ ยทิ อุปลพฺภตีติ อนุญฺญาโต ธมฺโม
ปุคฺคลโต อนญฺโญปิ โกจิ ปุคฺคโล โกจิ น ปุคฺคโล, ปุคฺคโลปิ เต โกจิ
อุปลพฺภติ โกจิ น อุปลพฺภตีติ อาปชฺชติ, กึ สมฺปฏิจฺฉสิ เอตนฺติ. โส
ปุคฺคลสฺส อนูปลทฺธึ อนิจฺฉนฺโต น เหวนฺติ ปฏิกฺขิปติ. อิโต ปรํ "อาชานาหิ
นิคฺคหนฺ"ติอาทิ สพฺพํ สงฺขิตฺตํ. วิตฺถารโต ปน เวทิตพฺพํ. ปุคฺคโล
สจฺฉิกฏฺโฐติอาทีสุปิ เอเสว นโย. สพฺพานิ เหตานิ อุปลพฺภตีติ เววจนาเนว, ๕-
อปิจ ยสฺมา "ปุคฺคโล อุปลพฺภติ สจฺฉิกฏฺฐปรมตฺเถนา"ติ อยํ ปุคฺคลวาทิโน
ปฏิญฺญา, ตสฺมาสฺส ยเถว ปุคฺคโล อุปลพฺภตีติ ลทฺธิ, เอวเมว ปุคฺคโล
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. ปุคฺคลวาที    ฉ.ม. โก-การตฺเถ    ฉ.ม. จิ-กาโร จาติ ปาโฐ น ทิสฺสติ
@ ฉ.ม. "โก โกวา"ติ ปาโฐ น ทิสฺสติ    ฉ.ม. อุปลพฺภติเววจนาเนว
สจฺฉิกฏฺโฐติปิ อาปชฺชติ. ยา ปนสฺส ปุคฺคโล อตฺถีติ ลทฺธิ, ตสฺสา วิชฺชมาโนติ
เววจนเมว, ตสฺมา สพฺพานิเปตานิ เววจนานิ ๑- โสธิตานิ.
     [๖๐] ตตฺถ ยํ อวสาเน "ปุคฺคโล อตฺถิ, อตฺถิ น สพฺโพ ปุคฺคโล"ติอาทิ
วุตฺตํ, ตตฺรายมธิปฺปาโย:- ยเญฺหตํ ปรวาทินา "ปุคฺคโล อตฺถิ, อตฺถิ
เกหิจิ ปุคฺคโล เกหิจิ น ปุคฺคโล"ติ วุตฺตํ, ตํ ยสฺมา อตฺถโต ปุคฺคโล อตฺถิ,
อตฺถิ น สพฺโพ ปุคฺคโลติ เอตฺตกํ โหติ, ตสฺมา นํ สกวาที สมฺปฏิจฺฉาเปตฺวา
อิทานิ นํ เอวํ อนุยุญฺชติ:- ตยา หิ "อตฺถิ ปุคฺคโล อตฺตหิตาย ปฏิปนฺโน"ติ
วจนมตฺตํ นิสฺสาย "ปุคฺคโล อตฺถี"ติ ลทฺธิ คหิตา, ยถา จ ภควตา เอตํ
วุตฺตํ, ตถา "สุญฺญโต โลกํ อเวกฺขสฺสุ, โมฆราช สทา สโต"ติอาทินา ๒-
นเยน "นตฺถี"ติปิ วุตฺตํ, ตสฺมา ยเถว เต "ปุคฺคโล อตฺถิ, อตฺถิ น สพฺโพ
ปุคฺคโล"ติ ลทฺธิ, ตถา ปุคฺคโล นตฺถิ, นตฺถิ น สพฺโพ ปุคฺคโลติปิ อาปชฺชติ,
กึ เอตํ สมฺปฏิจฺฉสีติ. อถ นํ อสมฺปฏิจฺฉนฺโต น เหวนฺติ ปฏิกฺขิปติ.
เสสเมตฺถ นิคฺคหาทิวิธานํ วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพนฺติ.
                       วจนโสธนวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                           ----------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๕๕ หน้า ๑๔๒-๑๔๔. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=55&A=3186&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=55&A=3186&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=37&i=62              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=37&A=719              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=37&A=722              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=37&A=722              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_37

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]