ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๕๕ ภาษาบาลีอักษรไทย ปญฺจ.อ. (ปรมตฺถที.)

หน้าที่ ๓๒๗.

อภิธมฺมปิฏก ยมกวณฺณนา ---------- นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส. อารมฺภกถา สงฺเขเปเนว เทวานํ เทวเทโว สุราลเย กถาวตฺถุปฺปกรณํ เทสยิตฺวา รณญฺชโห. ยมสฺส วิสยาตีโต นานายมกมณฺฑิตํ อภิธมฺมปฺปกรณํ ฉฏฺฐํ ฉฏฺฐาน เทสโก. ยมกํ อยมาวฏฺฏ ๑- นีลามลตนูรุโห ยํ เทสยิ อนุปฺปตฺโต ตสฺส สํวณฺณนากฺกโม อิทานิ ยสฺมา ตสฺมาสฺส โหติ สํวณฺณนา อยนฺติ. ๑. มูลยมก อุทฺเทสวารวณฺณนา [๑] มูลยมกํ ขนฺธยมกํ อายตนยมกํ ธาตุยมกํ สจฺจยมกํ สงฺขารยมกํ อนุสยยมกํ จิตฺตยมกํ ธมฺมยมกํ อินฺทฺริยยมกนฺติ อิเมสํ ทสนฺนํ ยมกานํ วเสน อิทํ ปกรณํ ทสวิเธน วิภตฺตนฺติ หิ วุตฺตํ. ตตฺถ เยสํ ทสนฺนํ ยมกานํ วเสน อิทํ ปกรณํ ทสวิเธน วิภตฺตํ, เตสญฺเจว อิมสฺส จ ปกรณสฺส นามตฺโถ ตาว เอวํ เวทิตพฺโพ:- เกนฏฺเฐน ยมกนฺติ? ยุคลฏฺเฐน. ยุคลญฺหิ ยมกนฺติ วุจฺจติ @เชิงอรรถ: ฉ.ม. อยมาวตฺต-

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๒๘.

"ยมกปาฏิหาริยํ ยมกสาลา"ติอาทีสุ วิย. อิติ ยุคลสงฺขาตานํ ยมกานํ วเสน เทสิตตฺตา อิเมสุ ทสสุ เอเกกํ ยมกนฺนาม, อิเมสํ ปน ยมกานํ สมูหภาวโต สพฺพเมตํ ปกรณํ ยมกนฺติ เวทิตพฺพํ. ตตฺถ มูลวเสน ปุจฺฉาวิสฺสชฺชนํ กตฺวา เทสิตตฺตา ทสนฺนํ ตาว สพฺพปฐมํ มูลยมกนฺติ วุตฺตํ. ตสฺส อุทฺเทสวาโร นิทฺเทสวาโรติ เทฺว วารา โหนฺติ, เตสุ อุทฺทิฏฺฐานุกฺกเมน นิทฺทิสิตพฺพตฺตา อุทฺเทสวาโร ปฐโม. ตสฺส เย เกจิ กุสลา ธมฺมา, สพฺเพ เต กุสลมูลา, เย วา ปน กุสลมูลา, สพฺเพ เต ธมฺมา กุสลาติ อิทํ ยมกํ อาทิ. ตสฺส กุสลากุสลมูลสงฺขาตานํ ทฺวินฺนํ อตฺถานํ วเสน อตฺถยมกนฺติ วา เตสญฺเญว อตฺถานํ วเสน อนุโลมปฏิโลมโต ปวตฺตปาลิธมฺมวเสน ธมฺมยมกนฺติ วา อนุโลมปฏิโลมโต ปวตฺตปุจฺฉาวเสน ปุจฺฉายมกนฺติ วา ติธา ยมกภาโว เวทิตพฺโพ. เสเสสุปิ เอเสว นโย. อิทานิ อิเมสํ ยมกานํ วเสน เทสิเต อิมสฺมึ มูลยมเก อุทฺเทสวารสฺเสว ตาว นยยมกปุจฺฉาอตฺถวารปฺปเภทวเสน ปาลิววตฺถานเมว เอวํ เวทิตพฺพํ:- กุสลตฺติกมาติกายญฺหิ "กุสลา ธมฺมา"ติ อิทํ อาทิปทํ นิสฺสาย มูลนโย มูลมูลนโย มูลกนโย มูลมูลกนโยติ อิเม จตฺตาโร นยา โหนฺติ. เตสํ เอเกกสฺมึ นเย มูลยมกํ เอกมูลยมกํ อญฺญมญฺญมูลยมกนฺติ ตีณิ ตีณิ ยมกานิ. เอวํ จตูสุ นเยสุ ทฺวาทส ยมกานิ, เอเกกสฺมึ ยมเก อนุโลมปฏิโลมวเสน เทฺว เทฺว ปุจฺฉาติ จตุวีสติ ปุจฺฉา, เอเกกาย ปุจฺฉาย สนฺนิฏฺฐานสํสยวเสน เทฺว เทฺว อตฺถาติ อฏฺฐจตฺตาฬีส อตฺถาติ. ตตฺถ เย เกจิ กุสลา ธมฺมาติ กุสเลสุ "กุสลา นุ โข, น กุสลา นุ โข"ติ สนฺเทหาภาวโต อิมสฺมึ ปเท สนฺนิฏฺฐานตฺโถ เวทิตพฺโพ. สพฺเพ เต กุสลมูลาติ "สพฺเพ เต กุสลา ธมฺมา กุสลมูลา นุ โข, นนุ โข"ติ เอวํ วิมติวเสน ปุจฺฉิตตฺตา อิมสฺมึ ปเท สํสยตฺโถ เวทิตพฺโพ. โส จ โข เวเนยฺยานํ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๒๙.

สํสยฏฺฐาเน สํสยทีปนตฺถํ วุตฺโต, ตถาคตสฺส ปน สํสโย นาม นตฺถิ. อิโต ปเรสุปิ ปุจฺฉาปเทสุ เอเสว นโย. ยถา จ กุสลปทํ นิสฺสาย อิเม จตฺตาโร นยา, เอเกกสฺมึ นเย ติณฺณํ ติณฺณํ ยมกานํ วเสน ทฺวาทส ยมกานิ, เอเกกสฺมึ ยมเก ทฺวินฺนํ ทฺวินฺนํ ปุจฺฉานํ วเสน จตุวีสติ ปุจฺฉา, เอเกกาย ปุจฺฉาย ทฺวินฺนํ ทฺวินฺนํ อตฺถานํ วเสน อฏฺฐจตฺตาฬีส อตฺถา จ โหนฺติ, อกุสลปทํ นิสฺสายปิ ตเถว, อพฺยากตปทํ นิสฺสายปิ ตเถว, ตีณิปิ ปทานิ เอกโต กตฺวา นิทฺทิฏฺฐํ นามปทํ นิสฺสายปิ ตเถวาติ กุสลตฺติกมาติกาย จตูสุ ปเทสุ สพฺเพสุปิ ๑- โสฬสนยา อฏฺฐจตฺตาฬีสยมกานิ ฉนฺนวุติปุจฺฉา เทฺวนวุติสตอตฺถา จ อุทฺเทสวเสน วุตฺตาติ เวทิตพฺพา. เอตฺตาวตา มูลวาโร นาม ปฐมํ อุทฺทิฏฺโฐ โหติ. ตโต ปรํ เย เกจิ กุสลา ธมฺมา, สพฺเพ เต กุสลเหตูติอาทโย ตสฺเสว มูลวารสฺส เววจนวเสน นว วารา อุทฺทิฏฺฐา. อิติ มูลวาโร เหตุวาโร นิทานวาโร สมฺภววาโร ปภววาโร สมุฏฺฐานวาโร อาหารวาโร อาลมฺพณวาโร ๒- ปจฺจยวาโร สมุทยวาโรติ สพฺเพปิ ทส วารา โหนฺติ. ตตฺถ มูลวาเร อาคตปริจฺเฉเทเนว เสเสสุปิ นยาทโย เวทิตพฺพาติ สพฺเพสุปิ ทสสุ วาเรสุ สฏฺฐิสตนยา อสีตฺยาธิกานิ จตฺตาริ ยมกสตานิ สฏฺฐยาธิกานิ นวปุจฺฉาสตานิ วีสาธิกานิ เอกูนวีสติ อตฺถสตานิ จ อุทฺทิฏฺฐานีติ เวทิตพฺพานิ. เอวํ ตาว อุทฺเทสวาเร นยยมกปุจฺฉา- อตฺถวารปฺปเภทวเสน ปาลิววตฺถานเมตํ เวทิตพฺพํ. มูลํ เหตุ นิทานญฺจาติ คาถา ทสนฺนมฺปิ วารานํ อุทฺทานคาถา นาม. ตตฺถ มูลาทีนิ สพฺพานิปิ การณเววจนาเนว. การณญฺหิ ปติฏฺฐานฏฺเฐน มูลํ, อตฺตโน ผลนิปฺผาทนตฺถํ หิโนติ ปวตฺตตีติ เหตุ, หนฺท นํ คณฺหถาติ ทสฺเสนฺตํ วิย อตฺตโน ผลํ นิเทตีติ นิทานํ, เอตสฺมา ผลํ สมฺภวตีติ ๓- สมฺภโว, ผลํ ๔- @เชิงอรรถ: ฉ.ม. สพฺเพปิ ฉ.ม. อารมฺมณวาโร @ ฉ.ม. สมฺโภตีติ ฉ.ม. อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๓๐.

ปภวตีติ ปภโว, สมุฏฺฐาติ เอตฺถ ผลํ เอเตน วา สมุฏฺฐาตีติ สมุฏฺฐานํ, อตฺตโน ผลํ อาหรตีติ อาหาโร, อปฺปฏิกฺขิปิตพฺพฏฺเฐน ๑- อตฺตโน ผเลน อาลมฺพิยตีติ อาลมฺพณํ, เอตํ ปฏิจฺจ อปฺปฏิกฺขิปิตฺวา ผลํ เอติ ปวตฺตตีติ ปจฺจโย, เอตสฺมา ผลํ สมุเทตีติ สมุทโย. เอวเมเตสํ ปทานํ วจนตฺโถ เวทิตพฺโพติ. ๒- อุทฺเทสวารวณฺณนา นิฏฺฐิตา. -----------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๕๕ หน้า ๓๒๗-๓๓๐. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=55&A=7355&modeTY=2&pagebreak=1              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=55&A=7355&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=38&i=1              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=38&A=1              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=38&A=1              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=38&A=1              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_38

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]