ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๙ ภาษาบาลีอักษรไทย ม.อ. (ปปญฺจ.๓)

                       ๒. อฏฺฐกนาครสุตฺตวณฺณนา
     [๑๗] เอวมฺเม สุตนฺติ อฏฺฐกนาครสุตฺตํ. ตตฺถ เวลุวคามเกติ ๑- เวสาลิยา
ทกฺขิณปสฺเส อวิทูเร เวลุวคามโก นาม อตฺถิ, ตํ โคจรคามํ กตฺวาติ อตฺโถ.
ทสโมติ โสปิ ๒- ชาติโคตฺตวเสน เจว สารปตฺตกุลคณนาย จ ทสเม ฐาเน
คณิยติ, เตนสฺส ทสโมเตฺวว นามํ ชาตํ. อฏฺฐกนาคโรติ อฏฺฐกนครวาสี.
กุกฺกุฏาราโมติ กุกฺกุฏเสฏฺฐินา การิโต อาราโม.
     [๑๘] เตน ภควตา ฯเปฯ อกฺขาโตติ เอตฺถ อยํ สงฺเขปตฺโถ, โย
โส ภควา สมตึสปารมิโย ปูเรตฺวา สพฺพกิเลเส ภญฺชิตฺวา อนุตฺตรํ สมฺมาสมฺโพธึ
อภิสมฺพุทฺโธ, เตน ภควตา เตสํ เตสํ สตฺตานํ อาสยานุสยํ ชานตา, ตํ ๓-
หตฺถตเล ฐปิตํ อามลกํ ๔- วิย สพฺพํ เญยฺยธมฺมํ ปสฺสตา. อปิจ ปุพฺเพนิวาสาทีหิ
ชานตา, ทิพฺเพน จกฺขุนา ปสฺสตา, ตีหิ วิชฺชาหิ ฉหิ วา ปน อภิญฺญาหิ
ชานตา, สพฺพตฺถ อปฺปฏิหเตน สมนฺตจกฺขุนา ปสฺสตา, สพฺพธมฺมชานนสมตฺถาย
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. เฬลุวคามเก, เอวมุปริปิ         ฉ.ม. โส หิ
@ ฉ.ม. อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติ             ฉ.ม. ฐปิตอามลกํ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๐.

ปญฺญาย ชานตา สพฺพสตฺตานํ จกฺขุวิสยาตีตานิ ติโรกุฑฺฑาทิคตานิ วาปิ ๑- รูปานิ อติวิสุทฺเธน มํสจกฺขุนา ปสฺสตา, อตฺตหิตสาธิกาย สมาธิปทฏฺฐานาย ปฏิเวธปญฺญาย ชานตา, ปรหิตสาธิกาย กรุณาปทฏฺฐานาย เทสนาปญฺญาย ปสฺสตา, อรีนํ หตตฺตา ปจฺจยาทีนญฺจ อรหตฺตา อรหตา, สมฺมา สามญฺจ สจฺจานํ พุทฺธตฺตา สมฺมาสมฺพุทฺเธน. อนฺตรายิกธมฺเม วา ชานตา, นิยฺยานิกธมฺเม ปสฺสตา, กิเลสารีนํ หตตฺตา อรหตา, สามํ สพฺพธมฺมานํ พุทฺธตฺตา สมฺมาสมฺพุทฺเธนาติ เอวํ จตุเวสารชฺชวเสน จตูหิ การเณหิ โถมิเตน อตฺถิ นุ โข เอโก ธมฺโม อกฺขาโตติ. [๑๙] อภิสงฺขตนฺติ กตํ อุปฺปาทิตํ. อภิสญฺเจตยิตนฺติ เจตยิตํ ปกปฺปิตํ. โส ตตฺถ ฐิโตติ โส ตสฺมึ สมถวิปสฺสนาธมฺเม ฐิโต. ธมฺมราเคน ธมฺมนนฺทิยาติ ปททฺวเยหิ สมถวิปสฺสนาสุ ฉนฺทราโค วุตฺโต. สมถวิปสฺสนาสุ หิ สพฺเพน สพฺพํ ฉนฺทราคํ ปริยาทิยิตุํ สกฺโกนฺโต อรหา โหติ, อสกฺโกนฺโต อนาคามี โหติ. โส สมถวิปสฺสนาสุ ฉนฺทราคสฺส อปฺปหีนตฺตา จตุตฺถชฺฌานเจตนาย สุทฺธาวาเส นิพฺพตฺตติ, อยํ อาจริยานํ สมานกถา. วิตณฺฑวาที ปนาห "เตเนว ธมฺมราเคนาติ วจนโต อกุสเลน สุทฺธาวาเส นิพฺพตฺตตี"ติ. โส "สุตฺตํ อาหรา"ติ วตฺตพฺโพ, อทฺธา อญฺญํ อปสฺสนฺโต อิทเมว อาหริสฺสติ, ตโต วตฺตพฺโพ "กึ ปนิทํ สุตฺตํ เนยฺยตฺถํ นีตตฺถนฺ"ติ, อทฺธา นีตตฺถนฺติ วกฺขติ. ตโต วตฺตพฺโพ:- เอวํ สนฺเต อนาคามิผลตฺถิเกน สมถวิปสฺสนาสุ ฉนฺทราโค กตฺตพฺโพ ภวิสฺสติ, ฉนฺทราเค อุปฺปาทิเต อนาคามิผลํ ปฏิวิทฺธํ ภวิสฺสติ มา "สุตฺตํ เม ลทฺธนฺ"ติ ยํ วา ตํ วา ทีเปหิ. ปญฺหํ กเถนฺเตน หิ อริยสฺส สนฺติเก อุคฺคเหตฺวา อตฺถรสํ ปฏิวิชฺฌิตฺวา กเถตุํ วฏฺฏติ, อกุสเลน หิ สคฺเค กุสเลน วา อปาเย ปฏิสนฺธิ นาม นตฺถิ. วุตฺตเญฺหตํ ภควตา:- @เชิงอรรถ: ฉ.ม. ติโรกุฑฺฑาทิคตานิปิ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๑.

"น ภิกฺขเว โลภเชน กมฺเมน โทสเชน กมฺเมน โมหเชน กมฺเมน เทวา ปญฺญายนฺติ, มนุสฺสา ปญฺญายนฺติ, ยา วา ปนญฺญาปิ กาจิ สุคติโย, อถโข ภิกฺขเว โลภเชน กมฺเมน โทสเชน กมฺเมน โมหเชน กมฺเมน นิรโย ปญฺญายติ, ติรจฺฉานโยนิ ปญฺญายติ, ปิตฺติวิสโย ๑- ปญฺญายติ, ยา วา ปนญฺญาปิ กาจิ ทุคฺคติโย"ติ. ๒- เอวํ สญฺญาเปตพฺโพ. สเจ สญฺชานาติ สญฺชานาตุ, โน เจ สญฺชานาติ, "คจฺฉ ปาโตว วิหารํ ปวิสิตฺวา ยาคุํ ปิวาหี"ติ อุยฺโยเชตพฺโพ. ยถา จ ปน อิมสฺมึ สุตฺเต, เอวํ มหามาลุงฺโกฺยวาเทปิ มหาสติปฏฺฐาเนปิ กายคตาสติสุตฺเตปิ สมถวิปสฺสนา กถิตา. ตตฺถ อิมสฺมึ สุตฺเต สมถวเสน คจฺฉโตปิ วิปสฺสนาวเสน คจฺฉโตปิ สมถธุรเมว ธุรํ, มหามาลุงฺโกฺยวาเท วิปสฺสนาธุรํ, ๓- มหาสติปฏฺฐานํ ปน วิปสฺสนุตฺตรํ นาม กถิตํ, กายคตาสติสุตฺตํ สมถุตฺตรนฺติ. อยํ โข คหปติ ฯเปฯ เอกธมฺโม อกฺขาโตติ เอกธมฺมํ ปุจฺฉิเตน อยํปิ เอกธมฺโมติ เอวํ ปุจฺฉาวเสน กถิตตฺตา เอกาทสปิ ธมฺมา เอกธมฺโม นาม ชาตา. ๔- มหาสกุลุทายีสุตฺตสฺมิญฺหิ เอกูนวีสติ ปุจฺฉา ๕- สพฺพานิ ๖- ปฏิปทาวเสน เอกธมฺโม นาม ชาตานิ, อิธ เอกาทส ปุจฺฉาวเสน เอกธมฺโมติ อาคตานิ. อมตุปฺปตฺติยฏฺเฐน วา สพฺพานิปิ เอกธมฺโมติ วตฺตุํ วฏฺฏติ. [๒๑] นิธิมุขํ คเวสนฺโตติ นิธึ ปริเยสนฺโต. สกิเทวาติ เอกปฺปโยเคเนว. ๗- กถํ ปน เอกปฺปโยเคน เอกาทสนฺนํ นิธีนํ อธิคโม โหตีติ. อิเธกจฺโจ อรญฺญนิธึ คเวสมาโน จรติ, ตเมนํ อญฺญตโร อตฺถจรโก ทิสฺวา "กึ โภ จรสี"ติ ปุจฺฉติ. โส "ชีวิตวุตฺตึ ปริเยสามี"ติ อาห. อิตโร "เตนหิ สมฺม อาคจฺฉ, เอตํ @เชิงอรรถ: ฉ.ม. เปตฺติวิสโย องฺ. ฉกฺก. ๒๒/๓๑๐/๓๗๘ เสขปริหานิยวคฺค (สฺยา) @ ฉ.ม. วิปสฺสนาว ธุรํ ฉ.ม. ชาโต ฉ.ม. เอกูนวีสติปพฺพานิ @ ฉ.ม. อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติ ฉ.ม. เอกปฺปโยเคน

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๒.

ปาสาณํ ปวตฺเตหี"ติ อาห. โส ตํ ปวตฺเตตฺวา อุปรูปริ ฐปิตา วา กุจฺฉิยา กุจฺฉึ อาหจฺจ ฐิตา วา เอกาทส กุมฺภิโย ปสฺเสยฺย, เอวํ เอกปฺปโยเคน เอกาทสนฺนํ นิธีนํ อธิคโม โหติ. อาจริยธนํ ปริเยสิสฺสนฺตีติ อญฺญติตฺถิยา หิ ยสฺส สนฺติเก สิปฺปํ อุคฺคณฺหนฺติ, ตสฺส สิปฺปุคฺคหณโต ปุเร วา ปจฺฉา วา อนฺตเร วา เคหโต นีหริตฺวา ธนํ เทนฺติ. เยสํ เคเห นตฺถิ, เต ญาติสภาคโต ปริเยสนฺติ, ตถา อลภมานา ภิกฺขํปิ จริตฺวา เทนฺติเยว. ตํ สนฺธาเยตํ วุตฺตํ. กิมงฺคมฺปนาหนฺติ พาหิรกา ตาว อนิยฺยานิเกปิ สาสเน สิปฺปมตฺตทายกสฺส ธนํ ปริเยสนฺติ, อหํ ปน เอวํวิเธ นิยฺยานิกสาสเน เอกาทสวิธํ อมตุปฺปตฺติปฏิปทํ เทเสนฺตสฺส อาจริยสฺส ปูชํ กึ น กริสฺสามิ, กริสฺสามิเยวาติ วทติ. ปจฺเจกทุสฺสยุเคน อจฺฉาเทสีติ เอกเมกสฺส ภิกฺขุโน เอเกกํ ทุสฺสยุคํ อทาสีติ อตฺโถ. สมุทาจารวจนํ ปเนตฺถ เอวรูปํ โหติ, ตสฺมา อจฺฉาเทสีติ วุตฺตํ. ปญฺจสตวิหารนฺติ ปญฺจสตคฺฆนิกํ ปณฺณสาลํ กาเรสีติ อตฺโถ. เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานตฺถเมวาติ. ปปญฺจสูทนิยา มชฺฌิมนิกายฏฺฐกถาย อฏฺฐกนาครสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตา. ทุติยํ. --------------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๙ หน้า ๙-๑๒. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=9&A=218&modeTY=2&pagebreak=1              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=9&A=218&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=13&i=18              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=13&A=303              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=13&A=352              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=13&A=352              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๓ http://84000.org/tipitaka/read/?index_13

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]