ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม
อรรถกถาเล่มที่ ๑๒ ภาษาบาลีอักษรไทย สํ.อ. (สารตฺถ.๒)

                          ๖. สีหสุตฺตวณฺณนา
    [๗๘] ฉฏฺเฐ สีโหติ จตฺตาโร สีหา:- ติณสีโห กาฬสีโห ปณฺฑุสีโห
เกสรสีโหติ. เตสุ ติณสีโห กโปตวณฺณคาวีสทิโส ติณภกฺโข จ โหติ.
กาฬสีโห กาฬคาวีสทิโส ติณภกฺโขเยว. ปณฺฑุสีโห ปณฺฑุปลาสวณฺณคาวีสทิโส
มํสภกฺโข. เกสรสีโห ลาขารสปริกมฺมกเตเนว มุเขน อคฺคนงฺคุฏฺเฐน จตูหิ
จ ปาทปริยนฺเตหิ สมนฺนาคโต มตฺถกโตปิสฺส ปฏฺฐาย ลาขาตูลิกาย กตา
วิย ติสฺโส ราชิโย ปิฏฺฐิมชฺเฌน คนฺตฺวา อนฺตรสตฺถิมฺหิ ทกฺขิณาวตฺตา หุตฺวา
ฐิตา, ขนฺเธ ปนสฺส สตสหสฺสคฺฆนิกกมฺพลปริกฺเขโป วิย เกสรภาโร โหติ,
อวเสสฏฺฐานํ ปริสุทฺธํ สาลิปิฏฺฐสงฺขจุณฺณปิจุวณฺณํ โหติ. อิเมสุ จตูสุ สีเหสุ
อยํ เกสรสีโห อิธ อธิปฺเปโต.
    มิคราชาติ มิคคณสฺส ราชา. อาสยาติ วสนฏฺฐานโต สุวณฺณคุหโต วา
รชตมณิผลิกมโนสิลาคุหโต วา นิกฺขมตีติ วุตฺตํ โหติ. นิกฺขมมาโน ปเนส จตูหิ
การเณหิ นิกฺขมติ อนฺธการปีฬิโต วา อาโลกตฺถาย อุจฺจารปสฺสาวปีฬิโต วา
เตสํ วิสฺสชฺชนตฺถาย ชิฆจฺฉาปีฬิโต วา โคจรตฺถาย สมฺภวปีฬิโต วา
อสทฺธมฺมปฏิเสวนตฺถาย. อิธ ปน โคจรตฺถาย นิกฺขนฺโตติ อธิปฺเปโต.
@เชิงอรรถ:  สี. ปญฺจเม         ฉ.ม. กกิยมาเน

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๑๒.

วิชมฺภตีติ สุวณฺณตเล ๑- วา รชตมณิผลิกมโนสิลาตลานํ วา อญฺญตรสฺมึ เทฺว ปจฺฉิมปาเท สมํ ปติฏฺฐาเปตฺวา ปุริมปาเท ปุรโต ปสาเรตฺวา สรีรสฺส ปจฺฉาภาคํ อากฑฺฒิตฺวา ปุริมภาคํ อภิหริตฺวา ปิฏฺฐึ นาเมตฺวา คีวํ อุกฺขิปิตฺวา อสนิสทฺทํ กโรนฺโต วิย นาสปุฏานิ โปเถตฺวา สรีรลคฺครชํ วิธุนนฺโต วิชมฺภติ. วิชมฺภนภูมิยญฺจ ปน ตรุณวจฺฉโก วิย อปราปรํ ชวติ. ชวโต ปนสฺส สรีรํ อนฺธกาเร ปริพฺภมนฺตํ อลาตํ วิย ขายติ. อนุวิโลเกตีติ กสฺมา อนุวิโลเกติ? ปรานุทฺทยตาย. ตสฺมึ กิร สีหนาทํ นทนฺเต ปปาตาวาฏาทีสุ วิสมฏฺฐาเนสุ จรนฺตา หตฺถิโคกณฺณมหึสาทโย ปาณา ปปาเตปิ อาวาเฏปิ ปตนฺติ, เตสํ อนุทฺทยาย อนุวิโลเกติ. กึ ปนสฺส ลุทฺทกมฺมสฺส ปรมํสขาทิโน อนุทฺทยา นาม อตฺถีติ? อาม อตฺถิ. ตถา เหส "กึ เม พหูหิ ฆาติเตหี"ติ อตฺตโน โคจรตฺถายปิ ขุทฺทเก ปาเณ น คณฺหาติ, เอวํ อนุทฺทยํ กโรติ. วุตฺตมฺปิ "มาหํ ขุทฺทเก ปาเณ วิสมคเต สงฺฆาตํ อาปาเทสินฺ"ติ ๒- สีหนาทํ นทตีติ ติกฺขตฺตุํ ตาว อภีตนาทํ นทติ. เอวญฺจ ปนสฺส วิชมฺภนภูมิยํ ฐตฺวา นทนฺตสฺส สทฺโท สมนฺตา ติโยชนํ ปเทสํ เอกนินฺนาทํ กโรติ, ตมสฺส นินฺนาทํ สุตฺวา ติโยชนพฺภนฺตรคตา ทิปทจตุปฺปทคณา ยถาฐาเน ฐาตุํ น สกฺโกนฺติ. โคจราย ปกฺกมตีติ อาหารตฺถาย คจฺฉติ. กถํ? โส หิ วิชมฺภนภูมิยํ ฐตฺวา ทกฺขิณโต วา วามโต วา ปจฺฉโต วา ๓- อุปฺปตนฺโต อุสภมตฺตํ ฐานํ คณฺหาติ, อุทฺธํ อุปฺปตนฺโต จตฺตาริปิ อฏฺฐปิ อุสภานิ อุปฺปตติ, สมฏฺฐาเน อุชุกํ ปกฺขนฺทนฺโต โสฬสอุสภมตฺตมฺปิ วีสติอุสภมตฺตมฺปิ ฐานํ ปกฺขนฺทติ, ถลา วา ปพฺพตา วา ปกฺขนฺทนฺโต สฏฺฐิอุสภมตฺตมฺปิ อสีติอุสภมตฺตมฺปิ ฐานํ ปกฺขนฺทติ, อนฺตรามคฺเค รุกฺขํ วา ปพฺพตํ วา ทิสฺวา ตํ ปริหรนฺโต @เชิงอรรถ: ม. สุวณฺณผลเก องฺ. ทสก. ๒๔/๒๑/๒๖ @ ฉ.ม. ปจฺฉโต วาติ ปาโฐ น ทิสฺสติ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๑๓.

วา ทกฺขิณโต วา อุทฺธํ วา ๑- อุสภมตฺตมฺปิ อปกฺกมติ. ตติยํ ปน สีหนาทํ นทิตฺวา เตเนว สทฺธึ ติโยชเน ฐาเน ปญฺญายติ. ติโยชนํ คนฺตฺวา นิวตฺติตฺวา ฐิโต อตฺตโนว นาทสฺส อนุนาทํ สุณาติ. เอวํ สีเฆน ชเวน ปกฺกมตีติ. เยภุยฺเยนาติ ปาเยน. ภยํ สํเวคํ สนฺตาสนฺติ สพฺพํ จิตฺตุตฺราสสฺเสว นามํ. สีหสฺส หิ สทฺทํ สุตฺวา พหู สตฺตา ภายนฺติ, อปฺปกา น ภายนฺติ. เก ปน เตติ? สมสีโห หตฺถาชานีโย อสฺสาชานีโย อุสภาชานีโย ปุริสาชานีโย ขีณาสโวติ. กสฺมา ปเนเต น ภายนฺตีติ? สมสีโห นาม "ชาติโคตฺตกุลสูรภาเวหิ สมาโนสฺมี"ติ น ภายติ, หตฺถาชานียาทโย อตฺตโน สกฺกายทิฏฺฐิพลวตาย น ภยนฺติ, ขีณาสโว สกฺกายทิฏฺฐิยา ปหีนตฺตา น ภายติ. พิลาสยาติ พิเล สยนฺตา พิลวาสิโน อหินกุลโคธาทโย. ทกาสยาติ อุทกวาสิโน มจฺฉกจฺฉปาทโย. วนาสยาติ วนวาสิโน หตฺถิอสฺสโคกณฺณมิคาทโย. ปวิสนฺตีติ "อิทานิ อาคนฺตฺวา คณฺหิสฺสตี"ติ มคฺคํ โอโลเกนฺโตว ปวิสนฺติ. ทเฬฺหีติ ถิเรหิ. วรตฺเตหีติ จมฺมรชฺชูหิ. มหิทฺธิโกติอาทีสุ วิชมฺภนภูมิยํ ฐตฺวา ทกฺขิณปสฺสาทีหิ อุสภมตฺตํ, อุชุกํ วีสติอุสภมตฺตาทิลงฺฆนวเสน มหิทฺธิกตา, เสสมิคานํ อธิปติภาเวน มเหสกฺขตา สมนฺตา ติโยชเน สทฺทํ สุตฺวา ปลายนฺตานํ วเสน มหานุภาวตา เวทิตพฺพา. เอวเมว โขติ ภควา เตสุ เตสุ สุตฺเตสุ ตถา ตถา อตฺตานํ กเถสิ. "สีโหติ โข ภิกฺขเว ตถาคตสฺเสตํ อธิวจนํ อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺสา"ติ ๒- อิมสฺมึ ตาว สุตฺเต สีหสทิสํ อตฺตานํ กเถสิ. "ภิสกฺโก สลฺลกตฺโตติ โข สุนกฺขตฺต ตถาคตสฺเสตํ อธิวจนนฺ"ติ ๓- อิมสฺมึ เวชฺชสทิสํ. "พฺราหฺมโณติ ภิกฺขเว ตถาคตสฺเสตํ อธิวจนนฺ"ติ ๔- อิมสฺมึ พฺราหฺมณสทิสํ. "ปุริโส มคฺคกุสโลติ โข ติสฺส ตถาคตสฺเสตํ อธิวจนนฺ"ติ ๕- อิมสฺมึ มคฺคเทสกปุริสสทิสํ. "ราชาหมสฺมิ @เชิงอรรถ: ฉ.ม. อุทฺธํวาติ ปาโฐ น ทิสฺสติ @ องฺ ปญฺจก. ๒๒/๙๙/๑๓๗ (สฺยา), องฺ. ทสก. ๒๔/๒๑/๒๖ @ ม.อุ. ๑๔/๖๕/๔๘ องฺ. อฏฺฐก. ๒๓/๑๙๒/๓๕๒ (สฺยา) @ สํ.ข. ๑๗/๘๔/๘๗ ๖. ขุ.สุ. ๒๕/๕๖๐/๔๔๗

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๑๔.

เสลา"ติ อิมสฺมึ ราชสทิสํ. "สีโหติ โข ตถาคตสฺเสตํ อธิวจนนฺ"ติ ๑- อิมสฺมึ ปน สุตฺเต สีหสทิสเมว กตฺวา อตฺตานํ กเถนฺโต เอวมาห. ตตฺรายํ สทิสตา:- สีหสฺส กาญฺจนคุหาทีสุ วสนกาโล วิย หิ ตถาคตสฺส ทีปงฺกรปาทมูเล กตาภินีหารสฺส อปริมิตกาลํ ปารมิโย ปูเรตฺวา ปจฺฉิมภเว ปฏิสนฺธิคฺคหเณน เจว มาตุกุจฺฉิโต นิกฺขมเนน จ ทสสหสฺสีโลกธาตุํ กมฺเปตฺวา วุฑฺฒิมนฺวาย ทิพฺพสมฺปตฺติสทิสํ สมฺปตฺตึ อนุภวมานสฺส ตีสุ ปาสาเทสุ นิวาสนกาโล ทฏฺฐพฺโพ. สีหสฺส กาญฺจนคุหาทิโต นิกฺขนฺตกาโล วิย ตถาคตสฺส เอกูนตึเส ๒- สํวจฺฉเร วิวเฏน ทฺวาเรน กณฺฐกํ ๓- อารุยฺห ฉนฺนสหายสฺส นิกฺขมิตฺวา ตีณิ รชฺชานิ อติกฺกมิตฺวา อโนมานทีตีเร พฺรหฺมุนา ทินฺนานิ กาสายานิ ๔- ปริทหิตฺวา ปพฺพชิตสฺส สตฺตเม ทิวเส ราชคหํ คนฺตฺวา ตตฺถ ปิณฺฑาย จริตฺวา ปณฺฑวคิริปพฺภาเร กตภตฺตกิจฺจสฺส สมฺมาสมฺโพธึ ปตฺวา ปฐมเมว มคธรฏฺฐํ อาคมนตฺถาย ยาว รญฺญา ๕- ปฏิญฺญาทานกาโล. สีหสฺส วิชมฺภนกาโล วิย ตถาคตสฺส นินฺนปฏิญฺญสฺส อาฬารกาลามอุปสงฺกมนํ อาทึ กตฺวา ยาว สุชาตาย ทินฺนปายาสสฺส เอกูนปณฺณาสาย ปิณฺเฑหิ ปริภุตฺตกาโล เวทิตพฺโพ. สีหสฺส เกสรวิธุนนํ วิย สายณฺหสมเย โสตฺถิเยน ๖- ทินฺนา อฏฺฐติณมุฏฺฐิโย คเหตฺวา ทสสหสฺสจกฺกวาฬเทวตาหิ โถมิยมานสฺส คนฺธาทีหิ ปูชิยมานสฺส ติกฺขตฺตุํ โพธึ ปทกฺขิณํ กตฺวา โพธิมณฺฑํ อารุยฺห จุทฺทสหตฺถุพฺเพเธ ฐาเน ติณสนฺถรํ สนฺถริตฺวา จตุรงฺควีริยํ อธิฏฺฐาย นิสินฺนสฺส ตํขณํเยว มารพลํ วิธมิตฺวา ตีสุ ยาเมสุ ติสฺโส วิชฺชา วิโสเธตฺวา อนุโลมปฏิโลมํ ปฏิจฺจสมุปฺปาทมหาสมุทฺทํ ยมกญาณมนฺถเนน มนฺเถนฺตสฺส สพฺพญฺญุตญาเณ ปฏิวิทฺเธ ตทนุภาเวน ทสสหสฺสีโลกธาตุกมฺปนํ เวทิตพฺพํ. สีหสฺส จตุทฺทิสาวิโลกนํ วิย ปฏิวิทฺธสพฺพญฺญุตญาณสฺส สตฺตสตฺตาหํ โพธิมณฺเฑ วิหริตฺวา ปริภุตฺตมธุปิณฺฑิกาหารสฺส อชปาลนิโคฺรธมูเล มหาพฺรหฺมุโน @เชิงอรรถ: องฺ. ปญฺจก. ๒๒/๙๙/๑๓๗ (สฺยา), องฺ. ทสก. ๒๔/๒๑/๓๖ @ สี. เอกูนตึสติเม สี. กนฺถกํ ม.,ก. กาสาวานิ @ ม. มคธรญฺโญ ฉ.ม. โสตฺติเยน

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๑๕.

ธมฺมเทสนายาจนํ ปฏิคฺคเหตฺวา ตตฺถ วิหรนฺตสฺส เอกาทสเม ทิวเส "เสฺว อาสาฬฺหปุณฺณมา ภวิสฺสตี"ติ ปจฺจูสสมเย "กสฺส นุ โข อหํ ปฐมํ ธมฺมํ เทเสยฺยนฺ"ติ อาฬารุทกานํ กาลกตภาวํ ญตฺวา ธมฺมเทสนตฺถาย ปญฺจวคฺคิยานํ โอโลกนํ ทฏฺฐพฺพํ. สีหสฺส โคจรตฺถาย ติโยชนํ คมนกาโล วิย อตฺตโน ปตฺตจีวรมาทาย "ปญฺจวคฺคิยานํ ธมฺมจกฺกํ ปวตฺเตสฺสามี"ติ ปจฺฉาภตฺเต อชปาลนิโคฺรธโต วุฏฺฐิตสฺส อฏฺฐารสโยชนมคฺคํ คมนกาโล. สีหนาทกาโล วิย ตถาคตสฺส อฏฺฐารสโยชนมคฺคํ คนฺตฺวา ปญฺจวคฺคิเย สญฺญาเปตฺวา อจลปลฺลงฺเก นิสินฺนสฺส ทสหิ จกฺกวาฬสหสฺเสหิ สนฺนิปติเตน เทวคเณน ปริวุตสฺส "เทฺวเม ภิกฺขเว อนฺตา ปพฺพชิเตน น เสวิตพฺพา"ติอาทินา ๑- นเยน ธมฺมจกฺกปฺปวตฺตนกาโล เวทิตพฺโพ. อิมสฺมิญฺจ ปน ปเท เทสิยมาเน ตถาคตสีหสฺส ธมฺมโฆโส เหฏฺฐา อวีจึ อุปริ ภวคฺคํ คเหตฺวา ทสสหสฺสีโลกธาตุํ ปฏิจฺฉาเทสิ. สีหสฺส สทฺเทน ขุทฺทกปาณานํ สนฺตาสํ อาปชฺชนกาโล วิย ตถาคตสฺส ตีณิ ลกฺขณานิ ทีเปตฺวา จตฺตาริ สจฺจานิ โสฬสหากาเรหิ สฏฺฐิยา จ ๒- นยสหสฺเสหิ วิภชิตฺวา ธมฺมํ กเถนฺตสฺส ทีฆายุกเทวตานํ ญาณสนฺตาสสฺส อุปฺปตฺติกาโล เวทิตพฺโพ. ยทาติ ยสฺมึ กาเล. ตถาคโตติ อฏฺฐหิ การเณหิ ภควา ตถาคโต:- ตถา อาคโตติ ตถาคโต, ตถา คโตติ ตถาคโต, ตถลกฺขณํ อาคโตติ ตถาคโต, ตถธมฺเม ยาถาวโต อภิสมฺพุทฺโธติ ตถาคโต, ตถทสฺสิตาย ตถาคโต, ตถาวาทิตาย ตถาคโต, ตถาการิตาย ตถาคโต. อภิภวนฏฺเฐน ตถาคโตติ. เตสํ วิตฺถาโร พฺรหฺมชาลวณฺณนายมฺปิ มูลปริยายวณฺณนายมฺปิ วุตฺโตเยว. โลเกติ สตฺตโลเก. อุปฺปชฺชตีติ อภินีหารโต ปฏฺฐาย ยาว โพธิปลฺลงฺกา วา อรหตฺตมคฺคญาณา @เชิงอรรถ: วิ. มหา. ๔/๑๓/๑๓, สํ. มหา. ๑๙/๑๐๘๑/๓๖๗ ก. สทฺธึ ยาว

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๑๖.

วา อุปฺปชฺชติ นาม, อรหตฺตผเล ปน ปตฺเต อุปฺปนฺโน นาม. อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธติอาทีนิ วิสุทฺธิมคฺเค พุทฺธานุสฺสตินิทฺเทเส วิตฺถาริตานิ. อิติ รูปนฺติ อิทํ รูปํ เอตฺตกํ รูปํ, น อิโต ภิยฺโย รูปํ อตฺถีติ. เอตฺตาวตา สภาวโต สรสโต ปริยนฺตโต ปริจฺเฉทโต ปริจฺฉินฺทนโต ๑- ยาวตา จตฺตาโร จ มหาภูตา จตุนฺนญฺจ มหาภูตานํ อุปาทายรูปํ, ตํ สพฺพํ ทสฺสิตํ โหติ. อิติ รูปสฺส สมุทโยติ อยํ รูปสฺส สมุทโย นาม. เอตฺตาวตา หิ "อาหารสมุทยา รูปสมุทโย"ติอาทิ สพฺพํ ทสฺสิตํ โหติ. อิติ รูปสฺส อตฺถงฺคโมติ อยํ รูปสฺส อตฺถงฺคโม. อิมินาปิ "อาหารนิโรธา รูปนิโรโธ"ติอาทิ สพฺพํ ทสฺสิตํ โหติ. อิติ เวทนาติอาทีสุปิ เอเสว นโย. วณฺณวนฺโตติ สรีรวณฺเณน วณฺณวนฺโต. ธมฺมเทสนํ สุตฺวาติ อิมํ ปญฺจสุ ขนฺเธสุ ปณฺณาสลกฺขณปฏิมณฺฑิตํ ตถาคตสฺส ธมฺมเทสนํ สุตฺวา. เยภุยฺเยนาติ อิธ โลเก ฐเปตฺวา อริยสาวกเทเว. เตสญฺหิ ขีณาสวตฺตา จิตฺตุตฺราสภยมฺปิ น อุปฺปชฺชติ, สํวิคฺคสฺส โยนิโส ปธาเนน ปตฺตพฺพํ ปตฺตตาย ญาณสํเวโคปิ. อิตเรสํ ปน เทวานํ "ตาโส เหโส ภิกฺขู"ติ อนิจฺจตํ มนสิกโรนฺตานํ จิตฺตุตฺราสภยมฺปิ, พลววิปสฺสนากาเล ๒- ญาณภยมฺปิ น อุปฺปชฺชติ. โภติ ธมฺมาลปนมตฺตเมตํ สกฺกายปริยาปนฺนาติ ปญฺจกฺขนฺธปริยาปนฺนา. อิติ เตสํ สมฺมาสมฺพุทฺเธ วฏฺฏโทสํ ทสฺเสตฺวา ติลกฺขณาหตํ กตฺวา ธมฺมํ เทเสนฺเต ญาณภยํ นาม โอกฺกมติ. อภิญฺญายาติ ชานิตฺวา. ธมฺมจกฺกนฺติ ปฏิเวธญาณมฺปิ เทสนาญาณมฺปิ. ปฏิเวธญาณํ นาม เยน ญาเณน โพธิปลฺลงฺเก นิสินฺโน จตฺตาริ สจฺจานิ โสฬสหากาเรหิ สฏฺฐิยา จ นยสหสฺเสหิ ปฏิวิชฺฌิ. เทสนาญาณํ นาม เยน ญาเณน ติปริวฏฺฏํ ทฺวาทสาการํ ธมฺมจกฺกํ ปวตฺเตสิ. อุภยมฺปิ ตํ ทสพลสฺส @เชิงอรรถ: สี. ปริวฏุมโต ม. พลววิปสฺสนากาเรน

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๑๗.

อุเร ชาตญาณเมว. เตสุ อิธ เทสนาญาณํ คเหตพฺพํ. ตํ ปเนส ยาว อฏฺฐารสหิ พฺรหฺมโกฏีหิ สทฺธึ อญฺญาโกณฺฑญฺญตฺเถรสฺส โสตาปตฺติผลํ อุปฺปชฺชติ, ตาว ปวตฺเตติ นาม. ตสฺมึ อุปฺปนฺเน ปวตฺติตํ นาม โหตีติ เวทิตพฺพํ. อปฺปฏิปุคฺคโลติ สทิสปุคฺคลรหิโต. ยสสฺสิโนติ ปริวารสมฺปนฺนา. ตาทิโนติ ลาภาลาภาทีหิ เอกสทิสสฺส. ฉฏฺฐํ.


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๒ หน้า ๓๑๑-๓๑๗. http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=12&A=6850&modeTY=2&pagebreak=1              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=12&A=6850&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=17&i=155              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=17&A=1920              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=17&A=2073              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=17&A=2073              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_17

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]