ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม
อรรถกถาเล่มที่ ๑๓ ภาษาบาลีอักษรไทย สํ.อ. (สารตฺถ.๓)

หน้าที่ ๒๔๑.

๔. เมตฺตาสหคตสุตฺตวณฺณนา ๑- [๒๓๕] จตุตฺเถ เมตฺตาสหคเตน เจตสาติอาทิ สพฺพํ สพฺพากาเรน วิสุทฺธิมคฺเค ๒- วิตฺถาริตเมว. มยมฺปิ โข อาวุโส สาวกานํ เอวํ ธมฺมํ เทเสมาติ อิทมฺปิ เต ปุริมนเยเนว สตฺถุ ธมฺมเทสนํ สุตฺวา วทนฺติ. ติตฺถิยานญฺหิ สมเย ปญฺจนีวรณปฺปหานํ วา เมตฺตาทิพฺรหฺมวิหารภาวนา วา นตฺถิ. กึคติกา โหตีติ กึนิปฺผตฺติ โหติ. กิมฺปรมาติ กึอุตฺตมา. กิมฺผลาติ กิมานิสํสา. กิมฺปริโยสานาต กึนิฏฺฐา. เมตฺตาสหคตนฺติ เมตฺตาย สหคตํ สํสฏฺฐํ สมฺปยุตฺตํ. เอเสว นโย สพฺพตฺถ. วิเวกนิสฺสิตาทีนิ วุตฺตตฺถาเนว. อปฺปฏิกูลนฺติ ทุวิธํ อปฺปฏิกูลํ สตฺตอปฺปฏิกูลญฺจ สงฺขารอปฺปฏิกูลญฺจ. ตสฺมึ อปฺปฏิกูเล อิฏฺเฐ วตฺถุสฺมินฺติ อตฺโถ. ปฏิกูลสญฺญีติ อนิฏฺฐสญฺญี. กถํ ปเนตฺถ ๓- เอวํ วิหรติ? อสุภผรณํ วา อนิจฺจนฺติ มนสิการํ วา กโรนฺโต. วุตฺตเญฺหตํ ปฏิสมฺภิทายํ "กถํ อปฺปฏิกูเล ปฏิกูลสญฺญี วิหรติ. อิฏฺฐสฺมึ วตฺถุสฺมึ อสุภาย วา ผรติ, อนิจฺจโต วา อุปสํหรตี"ติ. ๔- ปฏิกูเล ปน อนิฏฺเฐ วตฺถุสฺมึ เมตฺตาผรณํ วา ธาตุมนสิการํ วา กโรนฺโต อปฺปฏิกูลสญฺญี วิหรติ นาม. ยถาห "กถํ ปฏิกูเล อปฺปฏิกูลสญฺญี วิหรติ, อนิฏฺฐสฺมึ วตฺถุสฺมึ เมตฺตาย วา ผรติ, ธาตุโต วา อุปสํหรตี"ติ. ๔- อุภยมิสฺสกปเทสุปิ เอวเสว นโย. อปฺปฏิกูลปฏิกูเลสุ หิ ตเทว อสุภผรณํ วา อนิจฺจนฺติ มนสิการํ วา กโรนฺโต ปฏิกูลสญฺญี วิหรติ นาม. ปฏิกูลาปฏิกูเลสุ จ ตเทว เมตฺตาผรณํ วา ธาตุมนสิการํ วา กโรนฺโต อปฺปฏิกูลสญฺญี วิหรติ นาม. "จกฺขุนา รูปํ ทิสฺวา เนว สุมโน โหตี"ติอาทินา ๕- นเยน วุตฺตํ ปน ฉฬงฺคุเปกฺขํ ปวตฺตยมาโน "อปฺปฏิกูเล จ @เชิงอรรถ: หลิทฺทวสนสุตฺต, วิสุทฺธิ. ๒/๑๓๑ (สฺยา) @ วิสุทฺธิ. ๒/๙๑ (สฺยา) สี. ปเนส, ก. ปเนตํ @ ขุ. ปฏิ. ๓๑/๖๙๐/๕๙๙ ขุ. ปฏิ. ๓๑/๑๗/๔๒๔

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๔๒.

ปฏิกูเล จ ๑- ตทุภยํ อภินิวชฺเชตฺวา อุเปกฺขโก ตตฺถ วิหรติ สโต สมฺปชาโน"ติ เวทิตพฺโพ. เอตฺตาวตา จ อิมสฺส ภิกฺขุโน เมตฺตาย ติกจตุกฺกชฺฌานํ นิพฺพตฺเตตฺวา ตเทว ปาทกํ กตฺวา วิปสฺสนํ วฑฺเฒตฺวา อรหตฺตํ ปตฺตสฺส สห วิปสฺสนาย มคฺคสมฺโพชฺฌงฺคานํ อริยิทฺธิยา จ ทสฺสิตตฺตา เทสนา วินิวฏฺเฏตพฺพา สิยา. อิทํ ปน เมตฺตาฌานํ ปาทกํ กตฺวา สงฺขาเร สมฺมสนฺโตปิ โย อรหตฺตํ ปาปุณิตุํ น สกฺโกติ, ยสฺมา ตสฺส อรหตฺตปรมา เมตฺตา น โหติ. ยํปรมา ปน โหติ, ตํ ทสฺเสตพฺพํ. ตสฺมา ตสฺส ทสฺสนตฺถํ อยํ เทสนา อารทฺธา. ปรโต สพฺพโส วา ปน รูปสญฺญานํ สมติกฺกมาติอาทีสุปิ อิมินา นเยน ปุน เทสนารมฺภปโยชนํ เวทิตพฺพํ. สุภปรมนฺติ สุภนิฏฺฐํ สุภโกฏิกํ สุภนิปฺผตฺตึ. อิธปญฺญสฺสาติ อิเธว ปญฺญา อสฺส, นยิมํ โลกํ อติกฺกมตีติ อิธปญฺโญ, ตสฺส อิธปญฺญสฺส, โลกิยปญฺญสฺสาติ อตฺโถ. อุตฺตริวิมุตฺตึ อปฺปฏิวิชฺฌโตติ โลกุตฺตรธมฺมํ อปฺปฏิวิชฺฌนฺตสฺส. โย ปน ปฏิวิชฺฌิตุํ สกฺโกติ, ตสฺส อรหตฺตปรมาว เมตฺตา โหตีติ อตฺโถ. กรุณาทีสุปิ เอเสว นโย. กสฺมา ปเนตาสํ เมตฺตาทีนํ สุภปรมาทิตา วุตฺตา ภควตาติ? สภาควเสน ตสฺส ตสฺส อุปนิสฺสยตฺตา. เมตฺตาวิหารสฺส หิ สตฺตา อปฺปฏิกูลา โหนฺติ, อถสฺส อปฺปฏิกูลปริจยา อปฺปฏิกูเลสุ ปริสุทฺธวณฺเณสุ นีลาทีสุ จิตฺตํ อุปสํหรโต อปฺปกสิเรเนว ตตฺถ จิตฺตํ ปกฺขนฺทติ, อิติ เมตฺตา สุภวิโมกฺขสฺส อุปนิสฺสโย โหติ, น ตโต ปรํ, ตสฺมา สุภปรมาติ วุตฺตา. กรุณาวิหาริสฺส อุณฺหาภิฆาตาทิรูปนิมิตฺตํ สตฺตทุกฺขํ สมนุปสฺสนฺตสฺส กรุณาย ปวตฺติสมฺภวโต รูเป อาทีนโว ปริวิทิโต ๒- โหติ, อถสฺส @เชิงอรรถ: สี.,ก. วา ม. ปริจิโต, ก. ปริทีปิโก

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๔๓.

ปริวทิตทีนวตฺตา ปฐวีกสิณาทีสุ ๑- อญฺญตรํ อุคฺฆาเฏตฺวา รูปนิสฺสรเณ อากาเส จิตฺตํ อุปสํหรโต อปฺปกสิเรเนว ตตฺถ จิตฺตํ ปกฺขนฺทติ, อิติ กรุณา อากาสานญฺจายตนสฺส อุปนิสฺสโย โหติ, น ตโต ปรํ, ตสฺมา อากาสานญฺจายตนปรมาติ วุตฺตา. มุทิตาวิหาริสฺส ปน เตน เตน ปาโมชฺชการเณน อุปฺปนฺนปาโมชฺชสตฺตานํ วิญฺญาณํ สมนุปสฺสนฺตสฺส มุทิตาย ปวตฺติสมฺภวโต วิญฺญาณคฺคหณปริจิตํ โหติ, อถสฺส อนุกฺกมาธิคตํ อากาสานญฺจายตนํ อติกฺกมฺม อากาสนิมิตฺตโคจเร วิญฺญาเณ จิตฺตํ อุปสํหรโต อปฺปกสิเรเนว ตตฺถ จิตฺตํ ปกฺขนฺทติ, อิติ มุทิตา วิญฺญาณญฺจายตนสฺส อุปนิสฺสโย โหติ, น ตโต ปรํ, ตสฺมา วิญฺญาณญฺจายตนปรมาติ วุตฺตา. อุเปกฺขาวิหาริสฺส ปน "สตฺตา สุขิตา วา โหนฺตุ, ทุกฺขโต วา วิมุจฺจนฺตุ, สมฺปตฺตสุขโต วา มา วิคจฺฉนฺตูติ ๒- อาโภคาภาวโต สุขทุกฺขาทิปรมตฺถคาหวิมุข- สมฺภวโต อวิชฺชมานคฺคหณทุกฺขจิตฺตํ ๓- โหติ, อถสฺส ปรมตฺถคาหโต วิมุขภาวปริจิตจิตฺตสฺส ๔- ปรมตฺถโต อวิชฺชมานคฺคหณทุกฺขจิตฺตสฺส ๕- จ อนุกฺกมาธิคตํ วิญฺญาณญฺจายตนํ สมติกฺกมฺม สมฺภวโต อวิชฺชมาเน ปรมตฺถภูตสฺส วิญฺญาณสฺส อภาเว จิตฺตํ อุปสํหรโต อปฺปกสิเรเนว ตตฺถ จิตฺตํ ปกฺขนฺทติ, อิติ อุเปกฺขา อากิญฺจญฺญายตนสฺส อุปนิสฺสโย โหติ, น ตโต ปรํ, ตสฺมา อากิญฺจญฺญายตนปรมาติ วุตฺตา เทสนาปริโยสาเน ปญฺจสตา ภิกฺขู อรหตฺตํ ปตฺตาติ.


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๓ หน้า ๒๔๑-๒๔๓. http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=13&A=5239&modeTY=2&pagebreak=1              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=13&A=5239&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=19&i=573              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=19&A=3328              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=19&A=3037              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=19&A=3037              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๘ http://84000.org/tipitaka/read/?index_19

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]