ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม
อรรถกถาเล่มที่ ๑๕ ภาษาบาลีอักษรไทย องฺ.อ. (มโนรถ.๒)

                        ๒๕. ๕. อาปตฺติภยวคฺค
                        ๑. สํฆเภทกสุตฺตวณฺณนา
     [๒๔๓] ปญฺจมสฺส ปฐเม อปิ นุ ตํ อานนฺท อธิกรณนฺติ วิวาทาธิกรณาทีสุ
อญฺญตรํ อธิกรณํ ภิกฺขุสํฆสฺส อุปฺปชฺชิ, สตฺถา ตสฺส วูปสนฺตภาวํ ปุจฺฉนฺโต
เอวมาห. กุโต ตํ ภนฺเตติ ภนฺเต กุโต กินฺติ เกน การเณน ตํ อธิกรณํ
วูปสมิสฺสตีติ วทติ. เกวลกปฺปนฺติ สกลํ สมนฺตโต. สํฆเภทาย ฐิโตติ สํเฆน
สทฺธึ วาทตฺถาย ๑- กถิตํ ปฏิกเถนฺโตว ๒- ฐิโต. ตตฺถายสฺมาติ ๓- ตสฺมึ เอวํ ฐิเต
อายสฺมา อนุรุทฺโธ. น เอกวาจิกํปิ ภณิตพฺพํ มญฺญตีติ  "มา อาวุโส สํเฆน สทฺธึ
เอวํ อวจา"ติ เอกวจนํปิ วตฺตพฺพํ น มญฺญติ. โวยุญฺชตีติ อนุยุญฺชติ อนุโยคํ
อาปชฺชติ. อตฺถวเสติ การณวเส. นาเสสฺสนฺตีติ อุโปสถปวารณา  อุปคนฺตุํ  อทตฺวา
นิกฺกฑฺฒิสฺสนฺติ. เสสํ ปาลิวเสเนว เวทิตพฺพํ.
                       ๒. อาปตฺติภยสุตฺตวณฺณนา
     [๒๔๔] ทุติเย ขุรมุณฺฑํ กริตฺวาติ ปญฺจ สิขณฺฑเก ฐเปตฺวา ขุเรน มุณฺฑํ
กริตฺวา. ขรสฺสเรนาติ กกฺขฬสทฺเทน. ปณเวนาติ วชฺฌเภริยา. ถลฏฺฐสฺสาติ เอกมนฺเต
@เชิงอรรถ:  ม. ตทตฺถาย     ม. ปฏิกโรนฺโตว    ฉ.ม. ตตฺรายสฺมาติ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๔๔.

ฐิตสฺส. สีสจฺเฉชฺชนฺติ สีสจฺเฉทารหํ. ๑- ยตฺร หิ นามาติ ยํ นาม. โส วตสฺสนฺติ โส วต อหํ อสฺสํ, ยํ เอวรูปํ ปาปํ น กเรยฺยนฺติ อตฺโถ. ยถาธมฺมํ ปฏิกริสฺสตีติ ธมฺมานุรูปํ ปฏิกริสฺสติ, สามเณรภูมิยํ ฐสฺสตีติ อตฺโถ. กาฬกํ วตฺถํ ปริธายาติ กาฬปิโลติกํ นิวาเสตฺวา. โมสลฺลนฺติ มุสลาภิปาตารหํ. ยถาธมฺมนฺติ อิธ อาปตฺติโต วุฏฺฐาย สุทฺธนฺเต ปติฏฺฐหนฺโต ยถาธมฺมํ ปฏิกโรติ นาม. ภสฺมปุฏนฺติ ฉาริกาภณฺฑิกํ. คารยฺหํ ภสฺมปุฏนฺติ ครหิตพฺพํ ฉาริกาปุเฏน มตฺถเกน อภิฆาตารหํ. ยถาธมฺมนฺติ อิธ อาปตฺตึ เทเสนฺโต ยถาธมฺมํ ปฏิกโรติ นาม. อุปวชฺชนฺติ อุปวาทารหํ. ปาฏิเทสนีเยสูติ ปฏิเทเสตพฺเพสุ. อิมินา สพฺพาปิ เสสา อาปตฺติโย สงฺคหิตา. อิมานิ โข ภิกฺขเว จตฺตาริ อาปตฺติภยานีติ ภิกฺขเว อิมานิ จตฺตาริ อาปตฺตึ นิสฺสาย อุปฺปชฺชนกภยานิ นามาติ. ๓. สิกฺขานิสํสสุตฺตวณฺณนา [๒๔๕] ตติเย สิกฺขา อานิสํสา เอตฺถาติ สิกฺขานิสํสํ. ปญฺญา อุตฺตรา เอตฺถาติ ปญฺญุตฺตรํ. วิมุตฺติ สาโร เอตฺถาติ วิมุตฺติสารํ. สติ อธิปเตยฺยา เอตฺถาติ สตาธิปเตยฺยํ. เอเตสํ หิ สิกฺขาทิสงฺขาตานํ อานิสํสาทีนํ อตฺถาย วุสฺสตีติ วุตฺตํ โหติ. อภิสมาจาริกาติ อุตฺตมสมาจาริกา. วตฺตวเสน ปญฺญตฺตสีลสฺเสตํ อธิวจนํ. ตถา ตถา โส ตสฺสา สิกฺขายาติ ตถา ตถา โส สิกฺขากาโม ภิกฺขุ ตสฺมึ สิกฺขาปเท. อาทิพฺรหฺมจริยกาติ มคฺคพฺรหฺมจริยสฺส อาทิภูตานํ จตุนฺนํ มหาสีลานเมตํ อธิวจนํ. สพฺพโสติ สพฺพากาเรน. ธมฺมาติ จตุสจฺจธมฺมา. ปญฺญาย สมเวกฺขิตา โหนฺตีติ สหวิปสฺสนาย มคฺคปญฺญาย สุทิฏฺฐา โหนฺติ. วิมุตฺติยา ผุสิตา โหนฺตีติ อรหตฺตผลวิมุตฺติยา ญาณผสฺเสน ผุฏฺฐา โหนฺติ. อชฺฌตฺตํเยว สติ สุปฏฺฐิตา โหตีติ นิยกชฺฌตฺเตเยว สติ สุฏฺฐุ อุปฏฺฐิตา โหติ. ปญฺญาย อนุคฺคเหสฺสามีติ วิปสฺสนาปญฺญาย อนุคฺคเหสฺสามิ. ปญฺญาย สมเวกฺขิสฺสามีติ อิธาปิ วิปสฺสนาปญฺญาปิ อธิปฺเปตา. ผุสิตํ วา ธมฺมํ ตตฺถ ตตฺถ ปญฺญาย อนุคฺคเหสฺสามีติ เอตฺถ ปน มคฺคปญฺญาว อธิปฺเปตา. @เชิงอรรถ: ม. สีสจฺเฉทกรณํ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๔๕.

๔. เสยฺยาสุตฺตวณฺณนา [๒๔๖] จตุตฺเถ เปตาติ กาลกตา วุจฺจนฺติ. อุตฺตานา เสนฺตีติ เต เยภุยฺเยน อุตฺตานกาว สยนฺติ. อถวา ปิตฺติวิสเย นิพฺพตฺตา เปตา นาม, เต อปฺปมํส- โลหิตตฺตา อฏฺฐิสงฺฆาตชฏิตา เอเกน ปสฺเสน สยิตุํ น สกฺโกนฺติ, อุตฺตานาว เสนฺติ. อนตฺตมโน โหตีติ เตชุสฺสทตฺตา หิ สีโห มิคราชา เทฺว ปุริมปาเท เอกสฺมึ, ปจฺฉิมปาเท เอกสฺมึ ฐาเน ฐเปตฺวา นงฺคุฏฺฐํ อนฺตรสตฺถิมฺหิ ปกฺขิปิตฺวา ปุริมปาทปจฺฉิมปาทนงฺคุฏฺฐานํ ฐิโตกาสํ สลฺลกฺเขตฺวา ทฺวินฺนํ ปุริมปาทานํ มตฺถเก สีสํ ฐเปตฺวา สยติ. ทิวสํปิ สยิตฺวา ปพุชฺฌมาโน น อุตฺตสนฺโต ปพุชฺฌติ, สีสํ ปน อุกฺขิปิตฺวา ปุริมปาทาทีนํ ฐิโตกาสํ สลฺลกฺเขตฺวา สเจ กิญฺจิ ฐานํ วิชหิตฺวา ฐิตํ, "นยิทํ ตุยฺหํ ชาติยา, น สูรภาวสฺส อนุรูปนฺ"ติ อนตฺตมโน หุตฺวา ตตฺเถว สยติ, น โคจราย ปกฺกมติ. อิทํ สนฺธาย วุตฺตํ "อนตฺตมโน โหตี"ติ. อวิชหิตฺวา ฐิเต ปน "ตุยฺหํ ชาติยา จ สูรภาวสฺส จ อนุรูปมิทนฺ"ติ หฏฺฐตุฏฺโฐ ตโต อุฏฺฐาย สีหวิชมฺภนํ วิชมฺภิตฺวา เกสรภารํ วิธุนิตฺวา ติกฺขตฺตุํ สีหนาทํ นทิตฺวา โคจราย ปกฺกมติ. เตน วุตฺตํ "อตฺตมโน โหตี"ติ. ๕. ถูปารหสุตฺตวณฺณนา [๒๔๗] ปญฺจเม ราชา จกฺกวตฺตีติ เอตฺถ กสฺมา ภควา อคารมชฺเฌ วสิตฺวา กาลกตสฺส รญฺโญ ถูปกรณํ อนุชานาติ, น สีลวโต ปุถุชฺชนภิกฺขุสฺสาติ? อนจฺฉริยตฺตา ปุถุชฺชนภิกฺขูนํ หิ ถูเป อนุญฺญายมาเน ตามฺพปณฺณิทีเป ตาว ถูปานํ โอกาโส โอกาโส น ภเวยฺย, ตถา อญฺเญสุ ฐาเนสุ. ตสฺมา อนจฺฉริยา เต ภวิสฺสนฺตี"ติ นานุชานาติ. จกฺกวตฺตี ราชา เอโกว นิพฺพตฺตติ, เตนสฺส ถูโป อจฺฉริโย โหติ. ปุถุชฺชนสีลวโต ปน ปรินิพฺพุตภิกฺขุโน วิย มหนฺตํปิ สกฺการํ กาตุํ วฏฺฏติเยว. ฉฏฺฐสตฺตมานิ อุตฺตานตฺถาเนว.

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๔๖.

๘. ปฐมโวหารสุตฺตวณฺณนา [๒๕๐] อฏฺฐเม อนริยโวหาราติ อนริยานํ กถา. เสเสสุปิ เอเสว นโย. อาปตฺติภยวคฺโค ปญฺจโม. ปญฺจมปณฺณาสโก นิฏฺฐิโต. -----------------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๕ หน้า ๔๔๓-๔๔๖. http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=15&A=10166&modeTY=2&pagebreak=1              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=15&A=10166&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=21&i=243              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=21&A=6387              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=21&A=6870              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=21&A=6870              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๐ http://84000.org/tipitaka/read/?index_21

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]