ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม
อรรถกถาเล่มที่ ๑๕ ภาษาบาลีอักษรไทย องฺ.อ. (มโนรถ.๒)

                         ๕. หตฺถกสุตฺตวณฺณนา
    [๓๕] ปญฺจเม อาฬวิยนฺติ อาฬวิรฏฺเฐ. โคมคฺเคติ คุนฺนํ คมนมคฺเค.
ปณฺณสนฺถเรติ สยํ ปติตปณฺณสนฺถเร. อถาติ เอวํ คุนฺนํ คมนมคฺคํ อุชุมหาปถํ
นิสฺสาย สีสปาวเน สยํ ปติตปณฺณานิ สงฺกฑฺฒิตฺวา กตสนฺถเร สุคตมหาจีวรํ
สนฺถริตฺวา ๕- ปลฺลงฺกํ อาภุชิตฺวา นิสินฺเน ตถาคเต. หตฺถโก อาฬวโกติ หตฺถโต
หตฺถํ คตตฺตา เอวํลทฺธนาโม อาฬวโก ราชปุตฺโต. เอตทโวจาติ เอตํ "กจฺจิ ภนฺเต
ภควา"ติอาทิวจนํ อโวจ. กสฺมา ปน สมฺมาสมฺพุทฺโธ ตํ ฐานํ คนฺตฺวา นิสินฺโน,
กสฺมา ราชกุมาโร ตตฺถ คโตติ? สมฺมาสมฺพุทฺโธ ตาว อตฺถุปฺปตฺติกาย ธมฺมเทสนาย
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม.,อิ. โมหชญฺจาปวิทฺทสูติ     ฉ.ม. โมหชญฺจาติ   ฉ.ม.....โทสญฺจาติ
@ สี.,ม. สุตฺตนฺเตสุปิ                           ฉ.ม.,อิ.  ปตฺถริตฺวา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๓๑.

สมุฏฺฐานํ ทิสฺวา ตตฺถ นิสินฺโน, ราชกุมาโรปิ ปาโตว อุฏฺฐาย ปญฺจอุปาสกสเตหิ ปริวุโต พุทฺธสฺส อุปฏฺฐานํ คจฺฉนฺโต มหามคฺคา โอกฺกมฺม โคปถํ คเหตฺวา "พุทฺธานํ ปูชนตฺถาย มิสฺสกมาลํ โอจินามี"ติ ๑- คจฺฉนฺโต สตฺถารํ ทิสฺวา อุปสงฺกมิตฺวา วนฺทิตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ, เอวํ โส ตตฺถ คโตติ. สุขมสยิตฺถาติ สุขํ สยิตฺถ. อนฺตรฏฺฐโกติ มาฆผคฺคุณานํ อนฺตเร อฏฺฐทิวสปริมาโณ กาโล. มาฆสฺส หิ อวสาเน จตฺตาโร ทิวสา, ผคฺคุณสฺส อาทิมฺหิ จตฺตาโรติ อยํ "อนฺตรฏฺฐโก"ติ วุจฺจติ. หิมปาตสมโยติ หิมสฺส ปตนสมโย. ขราติ ผรุสา กกฺขฬา วา. โคกณฺฏกหตาติ นววุฏฺฐเทเว ๒- คาวีนํ อกฺกนฺตกฺกนฺตฏฺฐาเน ขุรนฺตเรหิ กทฺทโม อุคฺคนฺตฺวา ติฏฺฐติ, โส วาตาตเปน สุกฺโข กกจทนฺตสทิโส โหติ ทุกฺขสมฺผสฺโส. ตํ สนฺธายาห "โคกณฺฏกหตา ภูมี"ติ. คุนฺนํ ขุรนฺตเรหิ ฉินฺนาติปิ อตฺโถ. เวรมฺโพ วาโต วายตีติ จตูหิ ทิสาหิ วายนฺโต วาโต วายติ. เอกาย วา ทิสาย ทฺวีหิ วา ทิสาหิ ตีหิ วา ทิสาหิ วายนฺโต วาโต เวรมฺโพติ น วุจฺจติ. เตนหิ ราชกุมาราติ อิทํ สตฺถา "อยํ ราชกุมาโร โลกสฺมึ เนว สุขวาสิโน, น ทุกฺขวาสิโน ชานาติ, อาชานาเปสฺสามิ ๓- นนฺ"ติ อุปริ เทสนํ วฑฺเฒนฺโต อาห. ตตฺถ ยถา เต ขเมยฺยาติ ยถา ตุยฺหํ รุจฺเจยฺย. อิธสฺสาติ อิมสฺมึ โลเก อสฺส. โคณกตฺถโตติ จตุรงฺคุลาธิกโลเมน กาฬโกชเวน อตฺถโต. ปฏิกตฺถโตติ อุณฺณามเยน เสตตฺถรเณน อตฺถโต. ปฏลิกตฺถโตติ ฆนปุปฺผอุณฺณามยอตฺถรเณน อตฺถโต. กทลิมิคปวรปจฺจตฺถรโณติ กทลิมิคจมฺมมเยน อุตฺตมปจฺจตฺถรเณน อตฺถโต. ตํ กิร ปจฺจตฺถรณํ เสตวตฺถสฺส อุปริ กทลิมิคจมฺมํ อตฺถริตฺวา สิพฺพิตฺวา กโรนฺติ. สอุตฺตรจฺฉโทติ สห อุตฺตรจฺฉเทน, อุปริ พทฺเธน รตฺตวิตาเนน สทฺธินฺติ อตฺโถ. อุภโต โลหิตกูปธาโนติ สีสูปธานญฺจ ปาทูปธานญฺจาติ ปลฺลงฺกสฺส อุภโต ฐปิตโลหิตกูปธาโน. ปชาปติโยติ ภริยาโย. มนาเปน ปจฺจุปฏฺฐิตา อสฺสูติ มนาเปน อุปฏฺฐานวิธาเนน ปจฺจุปฏฺฐิตา ภเวยฺยุํ. @เชิงอรรถ: ฉ.ม. โอจินิสฺสามีติ สี. นววฏฺเฐ, ฉ.ม.,อิ. นววุฏฺเฐ เทเว @ ฉ.ม.,อิ. ชานาเปสฺสามิ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๓๒.

กายิกา วาติ ปญฺจทฺวาริกกายํ โขภยมานา. เจตสิกา วาติ มโนทฺวารํ โขภยมานา. โส ราโค ตถาคตสฺส ปหีโนติ ตถารูโป ราโค ตถาคตสฺส ปหีโนติ อตฺโถ. โย ปน ตสฺส ราโค, น โส ตถาคตสฺส ปหีโน นาม. โทสโมเหสุปิ เอเสว นโย. พฺราหฺมโณติ พาหิตปาโป ขีณาสวพฺราหฺมโณ. ปรินิพฺพุโตติ กิเลสปรินิพฺพาเนน ปรินิพฺพุโต. น ลิปฺปติ ๑- กาเมสูติ วตฺถุกาเมสุ กิเลสกาเมสุ จ ตณฺหาทิฏฺฐิเลเปหิ ๒- น ลิปฺปติ. สีติภูโตติ อพฺภนฺตเร ตาปนกิเลสานํ อภาเวน สีติภูโต. นิรูปธีติ กิเลสูปธีนํ อภาเวน นิรูปธิ. สพฺพา อาสตฺติโย เฉตฺวาติ อาสตฺติโย วุจฺจนฺติ ตณฺหาโย, ตา สพฺพาปิ รูปาทีสุ อารมฺมเณสุ อาสตฺตวิสตฺตา อาสตฺติโย ฉินฺทิตฺวา. วิเนยฺย หทเย หรนฺติ หทยนิสฺสิตทรถํ วินยิตฺวา วูปสเมตฺวา. สนฺตึ ปปฺปุยฺย เจตโสติ จิตฺตสฺส กิเลสนิพฺพานํ ปาปุณิตฺวา. กรณวจนํ วา เอตํ "สพฺพเจตสา สมนฺนาหริตฺวา"ติอาทีสุ วิย, เจตสา นิพฺพานํ ปาปุณิตฺวาติ อตฺโถ.


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๕ หน้า ๑๓๐-๑๓๒. http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=15&A=2946&modeTY=2&pagebreak=1              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=15&A=2946&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=20&i=474              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=20&A=3583              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=20&A=3596              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=20&A=3596              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๐ http://84000.org/tipitaka/read/?index_20

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]