ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม
อรรถกถาเล่มที่ ๒๖ ภาษาบาลีอักษรไทย อุ.อ. (ปรมตฺถที.)

                       ๑๐. อุปฺปชฺชนฺติสุตฺตวณฺณนา
    [๖๐] ทสเม ยาวกีวนฺติ ยตฺตกํ กาลํ. ยโตติ ยทา, ยโต ปฏฺฐาย,
ยสฺมึ กาเลติ วา อตฺโถ. เอวเมตํ อานนฺทาติ อานนฺท ตถาคเต อุปฺปนฺเน
ตถาคตสฺส ตถาคตสาวกานํเยว จ ลาภสกฺกาโร อภิวฑฺฒติ, ติตฺถิยา ปน
นิตฺเตชา นิปฺปภา ๑- ปหีนลาภสกฺการา โหนฺตีติ ยํ ตยา วุตฺตํ, เอตํ เอวํ,
น เอตสฺส อญฺญถาภาโว. จกฺกวตฺติโน หิ จกฺกรตนสฺส ปาตุภาเวน โลโก
จกฺกรตนํ มุญฺจิตฺวา อญฺญตฺถ ปูชาสกฺการสมฺมานํ นปฺปวตฺเตติ, จกฺกรตนเมว
ปน สพฺโพ โลโก สพฺพภาเวหิ สกฺกโรติ ครุํ กโรติ มาเนติ ปูเชติ. อิติ
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. วิหตปฺปภา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๘๓.

วฏฺฏานุสาริปุญฺญมตฺตนิสฺสนฺทสฺสาปิ ตาว มหนฺโต อานุภาโว, กิมงฺคํ ปน วิวฏฺฏานุสาริปุญฺญพลูปตฺถมฺภสฺส อนนฺตาปริเมยฺยคุณคณาธารสฺส พุทฺธรตนสฺส ธมฺมรตนสฺส สํฆรตนสฺส จาติ ทสฺเสติ. ภควา หิ สมฺมาสมฺโพธึ ปตฺวา ปวตฺตวรธมฺมจกฺโก อนุกฺกเมน โลเก เอกสฏฺฐิยา อรหนฺเตสุ ชาเตสุ สฏฺฐิ อรหนฺเต ชนปทจาริกตฺถาย วิสฺสชฺเชตฺวา อุรุเวลํ คนฺตฺวา อุรุเวลกสฺสปปฺปมุเข สหสฺสชฏิเล อรหตฺเต ปติฏฺฐาเปตฺวา เตหิ ปริวุโต ลฏฺฐิวนุยฺยาเน นิสีทิตฺวา พิมฺพิสารปฺปมุขานํ องฺคมคธวาสีนํ ทฺวาทสนหุตานิ สาสเน โอตาเรตฺวา ยทา ราชคเห วิหาสิ, ตโต ปฏฺฐาย ภควโต ภิกฺขุสํฆสฺส จ ยถา ยถา อุปรูปริ อุฬารลาภสกฺกาโร อภิวทฺฒติ, ตถา ตถา สพฺพติตฺถิยานํ ลาภสกฺกาโร ปริหายิ เอว. อเถกทิวสํ อายสฺมา อานนฺโท ทิวาฏฺฐาเน นิสินฺโน ภควโต จ อริยสํฆสฺส จ สมฺมาปฏิปตฺตึ ปจฺจเวกฺขิตฺวา ปีติโสมนสฺสชาโต "กถํ นุ โข ติตฺถิยานนฺ"ติ เตสํ ปฏิปตฺตึ อาวชฺเชสิ. อถสฺส เนสํ สพฺพถาปิ ทุปฺปฏิปตฺติเยว อุปฏฺฐาสิ. โส "เอวํมหานุภาเว นาม ปุญฺญูปนิสฺสยสฺส สมฺมาปฏิปตฺติยา ๑- จ อุกฺกํสปารมิปฺปตฺเต ภควติ, อริยสํเฆ จ ธรนฺเต กถํ อิเม อญฺญติตฺถิยา เอวํ ทุปฺปฏิปนฺนา อกตปุญฺญา วรากา ลาภิโน สกฺกตา ภวิสฺสนฺตี"ติ ติตฺถิยานํ ลาภสกฺการหานึ นิสฺสาย การุญฺญํ อุปฺปาเทตฺวา อถ อตฺตโน ปริวิตกฺกํ "ยาวกีวญฺจ ภนฺเต"ติอาทินา ภควโต อาโรเจสิ. ภควา จ ตํ "อานนฺท ตยา มิจฺฉา ปริวิตกฺกิตนฺ"ติ อวตฺวา สุวณฺณาลิงฺคสทิสํ ๒- คีวํ อุนฺนาเมตฺวา สุปุปฺผิตสตปตฺตสสฺสิรีกํ มหามุขํ อภิปฺปสนฺนตรํ กตฺวา "เอวเมตํ อานนฺทา"ติ สมฺปหํสิตฺวา "ยาวกีวญฺจา"ติอาทินา ตสฺส วจนํ ปจฺจนุโมทิ. เตน วุตฺตํ @เชิงอรรถ: ฉ.ม. ธมฺมานุธมฺมปฺปฏิปตฺติยา สี. สุวณฺณมุทิงฺคสทิสํ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๘๔.

"อถ โข อายสฺมา อานนฺโท ฯเปฯ ภิกฺขุสํโฆ จา"ติ. อถ ภควา ตสฺส อฏฺฐุปฺปตฺติยํ อตีเตปิ มยิ อนุปฺปนฺเน เอกจฺเจ นีจชนา สมฺมานํ ลภิตฺวา มม อุปฺปาทโต ปฏฺฐาย หตลาภสกฺการา อเหสุนฺติ พาเวรุชาตกํ ๑- กเถสิ. เอตมตฺถํ วิตฺวาติ ทิฏฺฐิคติกานํ ตาว สกฺการสมฺมาโน ยาว น สมฺมาสมฺพุทฺธา โลเก อุปฺปชฺชนฺติ, เตสมฺปน อุปฺปาทโต ปฏฺฐาย เต หตลาภสกฺการา นิปฺปภา นิตฺเตชาว โหนฺติ, ทุปฺปฏิปตฺติยา ทุกฺขโต จ น มุจฺจนฺตีติ เอตมตฺถํ สพฺพาการโต วิทิตฺวา ตทตฺถทีปกํ อิมํ อุทานํ อุทาเนสิ. ตตฺถ โอภาสติ ตาว โส กิมีติ โส ขชฺชูปนกกิมิ ตาวเทว โอภาสติ โชตติ ทิปฺปติ. ๒- ยาว น อุณฺณมเต ๓- ปภงฺกโรติ ตีสุปิ มหาทีเปสุ เอกกฺขเณ อาโลกกรเณน "ปภงฺกโร"ติ ลทฺธนาโม สูริโย ยาว น อุคฺคมติ น อุเทติ. อนุคฺคเต หิ สูริเย ลทฺโธภาสา ขชฺชูปนกา วิปริวตฺตมานาปิ กณฺฏกผลสทิสา ตมสิ วิชฺโชตนฺติ. เวโรจนมฺหิ อุคฺคเต, หตปฺปโภ โหติ น จาปิ ภาสตีติ สมนฺตโต อนฺธการํ วิธมิตฺวา กิรณสหสฺเสน วิโรจนสภาวตาย เวโรจนนามเก อาทิจฺเจ อุฏฺฐิเต โส ขชฺชูปนโก หตปฺปโภ นิตฺเตโช กาฬโก โหติ, รตฺตนฺธกาเร วิย น ภาสติ ทิปฺปติ. ๒- เอวํ โอภาสิตเมว ตกฺกิกานนฺติ ๔- ยถา เตน ขชฺชูปนเกน สูริยุคฺคมนโต ปุเรเยว โอภาสิตํ โหติ, เอวํ ตกฺเกตฺวา วิตกฺเกตฺวา ปริกปฺปนมตฺเตน ทิฏฺฐีนํ คหณโต "ตกฺกิกา"ติ ลทฺธนาเมหิ ติตฺถิเยหิ โอภาสิตํ อตฺตโน สมยเตเชน ทีเปตฺวา อธิฏฺฐิตํ ตาว, ยาว สมฺมาสมฺพุทฺธา โลเก นุปฺปชฺชนฺติ น ตกฺกิกา สุชฺฌนฺติ น จาปิ สาวกาติ ยทา ปน สมฺมาสมฺพุทฺธา โลเก อุปฺปชฺชนฺติ, ตทา @เชิงอรรถ: ก. ปาเวรุ..., ขุ.ชา. ๒๗/๖๕๔ อาทิ/๑๕๔ (สฺยา) ฉ.ม. ทิพฺพติ @ สี. น อุเทติ, ก. น อุณฺณมติ สี. ติตฺถิยานนฺติ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๘๕.

ทิฏฺฐิคติกา น สุชฺฌนฺติ น โสภนฺติ, น จาปิ เตสํ สาวกา โสภนฺติ, อญฺญทตฺถุ วิหตโสภา รตฺติขิตฺตา วิย สรา น ปญฺญายนฺเตว. อถ วา ยาว สมฺมาสมฺพุทฺธา โลเก นุปฺปชฺชนฺติ, ตาวเทว ตกฺกิกานํ โอภาสิตํ อตฺตโน สมเยน โชตนํ พาลลาปนํ, น ตโต ปรํ. กสฺมา? ยสฺมา น ตกฺกิกา สุชฺฌนฺติ, น จาปิ สาวกา. เต หิ ทุรกฺขาตธมฺมวินยา สมฺมาปฏิปตฺติรหิตา น สํสารโต สุชฺฌนฺติ อนิยฺยานิกสาสนตฺตา. เตนาห "ทุทฺทิฏฺฐิ น ทุกฺขา ปมุจฺจเร"ติ. ตกฺกิกา หิ อยาถาวลทฺธิกตาย ทุทฺทิฏฺฐี มิจฺฉาภินิวิฏฺฐทิฏฺฐิกา วิปรีตทสฺสนา ตํ ทิฏฺฐึ อนิสฺสชฺชิตฺวา สํสารทุกฺขโต น กทาจิปิ มุจฺจนฺตีติ. ทสมสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตา. นิฏฺฐิตา จ ชจฺจนฺธวคฺควณฺณนา ---------------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒๖ หน้า ๓๘๒-๓๘๕. http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=26&A=8568&modeTY=2&pagebreak=1              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=26&A=8568&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=146              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=3736              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=4025              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=4025              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๕ http://84000.org/tipitaka/read/?index_25

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]