บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๓๖

๗ กลณฺฑุกชาตกํ เต เทสา ตานิ วตฺถูนีติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต เอกํ วิกตฺถิกํ ภิกฺขุํ อารพฺภ กเถสิ ฯ ตตฺถ เทฺวปิ วตฺถูนิ กฏาหกชาตกสทิสาเนว ฯ อิธ ปเนส พาราณสีเสฏฺฐิโน ทาโส กลณฺฑุโก นาม อโหสิ ฯ ตสฺส ปลายิตฺวา ปจฺจนฺตเสฏฺฐิธีตรํ คเหตฺวา มหนฺเตน ปริวาเรน วสนกาเล

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๓๖.

พาราณสีเสฏฺฐี ปริเยสาเปตฺวาปิ ตสฺส คตฏฺฐานํ อชานนฺโต คจฺฉ กลณฺฑุกํ ปริเยสาติ อตฺตนา วุฏฺฐํ สุกโปตกํ เปเสสิ ฯ สุกโปตโก อิโต จิโต จ จรนฺโต ตํ นครํ สมฺปาปุณิ ฯ ตสฺมิญฺจ กาเล กลณฺฑุโก นทึ กีฬิตุกาโม พหุํ มาลาคนฺธวิเลปนญฺเจว ขาทนียโภชนียญฺจ คาหาเปตฺวา นทึ คนฺตฺวา เสฏฺฐิธีตาย สทฺธึ นาวํ อารุยฺห อุทเก กีฬติ ฯ ตสฺมิญฺจ เทเส นทีกีฬํ กีฬนฺตา อิสฺสรชาติกา ติขิณเภสชฺชปริวารํ ขีรํ ปิวนฺติ ฯ เตน เตสํ ทิวสภาคมฺปิ อุทเก กีฬนฺตานํ สีตํ น พาธติ ฯ อยมฺปน กลณฺฑุโก ขีรคณฺฑุสํ คเหตฺวา มุขํ วิกฺขาเลตฺวา ตํ ขีรํ นุฏฺฐุภติ นุฏฺฐุภนฺโตปิ อุทเก อนุฏฺฐุภิตฺวา เสฏฺฐิธีตาย สีเส นุฏฺฐุภติ ฯ สุกโปตโกปิ นทีตีรํ คนฺตฺวา เอกิสฺสา อุทุมฺพรสาขาย นิสีทิตฺวา โอโลเกนฺโต กลณฺฑุกํ สญฺชานิตฺวา เสฏฺฐิธีตาย สีเส นุฏฺฐุภนฺตํ ทิสฺวา อเร กลณฺฑุก ทาส อตฺตโน ชาติญฺจ วสนฏฺฐานญฺจ อนุสฺสร ขีรคณฺฑุสํ คเหตฺวา มุขํ วิกฺขาเลตฺวา ชาติสมฺปนฺนาย สุขสํวฑฺฒาย เสฏฺฐิธีตาย สีเส มา นุฏฺฐุภิ อตฺตโน ปมาณํ น ชานาสีติ วตฺวา อิมํ คาถมาห เต เทสา ตานิ วตฺถูนิ อหญฺจ วนโคจโร อนุวิจฺจ โข ตํ คณฺเหยฺยุํ ปิว ขีรํ กลณฺฑุกาติ ฯ ตตฺถ เต เทสา ตานิ วตฺถูนีติ มาตุกุจฺฉึ สนฺธาย วทติ ฯ อยเมตฺถ อธิปฺปาโย ยตฺถ เต วสิตํ น เต ขตฺติยธีตาทีนํ กุจฺฉิเทสา ยตฺถ วสิ ปติฏฺฐิโต ตานิ น ขตฺติยธีตานํ กุจฺฉิวตฺถูนิ อถ โข ทาสีกุจฺฉิยํ ตฺวํ วสิ เจว ปติฏฺฐิโต จาติ ฯ อหญฺจ วนโคจโรติ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๓๗.

ติรจฺฉานคโตปิ เอตมตฺถํ ชานามีติ ทีเปติ ฯ อนุวิจฺจ โข ตํ คณฺเหยฺยุนฺติ เอวํ อนาจารํ จรมานํ มยา คนฺตฺวา อาโรจิเต อนุวิจฺจ ชานิตฺวา ตว สามิกา ตาเฬตฺวา เจว ลกฺขณาหตญฺจ กตฺวา ตํ คณฺเหยฺยุํ คเหตฺวา คมิสฺสนฺติ ตสฺมา อตฺตโน ปมาณํ กตฺวา เสฏฺฐิธีตาย สีเส อนุฏฺฐุภิตฺวา ปิว ขีรํ ฯ กลณฺฑุกาติ ตํ นาเมน อาลปติ ฯ กลณฺฑุโกปิ สุกโปตกํ สญฺชานิตฺวา มํ ปากฏํ กเรยฺยาติ ภเยน เอหิ สามิ กทา อาคโตสีติ อาห ฯ สุกโปตโกปิ น เอส มํ หิตกามตาย ปกฺโกสติ คีวํ ปน เม วฏฺเฏตฺวา มาเรตุกาโมติ ญตฺวา น เม ตยา อตฺโถติ ตโต อุปฺปติตฺวา พาราณสึ คนฺตฺวา ยถาทิฏฺฐํ เสฏฺฐิโน วิตฺถาเรน กเถสิ ฯ เสฏฺฐี อยุตฺตกํ เตน กตนฺติ คนฺตฺวา ตสฺส อาณํ กาเรตฺวา พาราณสิเมว นํ เนตฺวา ทาสปริโภเคน ปริภุญฺชิ ฯ สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ตทา กลณฺฑุโก อยํ ภิกฺขุ อโหสิ พาราณสีเสฏฺฐี ปน อหเมวาติ ฯ กลณฺฑุกชาตกํ สตฺตมํ ฯ ----------

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๖ หน้า ๓๓๕-๓๓๗. http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=36&A=6693&modeTY=2&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=36&A=6693&modeTY=2&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=127 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=838 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=831 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=831 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27