บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๓๗

๗ มิตฺตามิตฺตชาตกํ น นํ อุมฺหยเต ทิสฺวาติ อิทํ สตฺถา สาวตฺถิยํ วิหรนฺโต อญฺญตรํ ภิกฺขุํ อารพฺภ กเถสิ ฯ อญฺญตโร ภิกฺขุ มยา คหิเต มยฺหํ อุปชฺฌาโย น กุชฺฌิสฺสตีติ อุปชฺฌาเยน ฐปิตํ วิสฺสาเสน เอกํ วตฺถขณฺฑํ คเหตฺวา อุปาหนตฺถวิกํ กตฺวา ปจฺฉา อุปชฺฌายํ อาปุจฺฉิ ฯ อถ นํ อุปชฺฌาโย กึการณา คณฺหีติ วตฺวา มยา คหิเต น กุชฺฌิสฺสตีติ ตุมฺหากํ วิสฺสาเสนาติ วุตฺเต โก มยา สทฺธึ ตุยฺหํ วิสฺสาโส นามาติ วตฺวา กุทฺโธ อุฏฺฐหิตฺวา ปหริ ฯ ตสฺส สา กิริยา ภิกฺขูสุ ปากฏา ชาตา ฯ อเถกทิวสํ ภิกฺขู ธมฺมสภายํ กถํ สมุฏฺฐาเปสุํ อาวุโส อสุโก กิร ทหโร ภิกฺขุ อุปชฺฌายสฺส วิสฺสาเสน วตฺถขณฺฑํ คเหตฺวา อุปาหนตฺถวิกํ อกาสิ, อถ นํ อุปชฺฌาโย โก มยา สทฺธึ ตุยฺหํ วิสฺสาโส

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๗๔.

นามาติ วตฺวา กุทฺโธ อุฏฺฐหิตฺวา ปหรีติ ฯ สตฺถา อาคนฺตฺวา กาย นุตฺถ ภิกฺขเว เอตรหิ กถาย สนฺนิสินฺนาติ ปุจฺฉิตฺวา อิมาย นามาติ วุตฺเต น ภิกฺขเว อิทาเนว เอส ภิกฺขุ อตฺตโน สทฺธิวิหาริเกน สทฺธึ อวิสฺสาสิโก, ปุพฺเพปิ อวิสฺสาสิโก เยวาติ วตฺวา อตีตํ อาหริ ฯ อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต กาสิกรฏฺเฐ พฺราหฺมณกุเล นิพฺพตฺติตฺวา วยปฺปตฺโต อิสิปพฺพชฺชํ ปพฺพชิตฺวา อภิญฺญา จ สมาปตฺติโย จ นิพตฺเตตฺวา คณสตฺถา หุตฺวา หิมวนฺตปฺปเทเส วาสํ กปฺเปสิ ฯ ตสฺมึ อิสิคเณ เอโก ตาปโส โพธิสตฺตสฺส วจนํ อกตฺวา เอกํ มตมาติกํ หตฺถิโปตกํ ปฏิชคฺคิ ฯ อถ นํ โส วุฑฺฒิปฺปตฺโต มาเรตฺวา อรญฺญํ ปาวิสิ ฯ ตสฺส สรีรกิจฺจํ กตฺวา อิสิคโณ โพธิสตฺตํ ปริวาเรตฺวา ภนฺเต เกน นุ โข การเณน มิตฺตภาโว วา อมิตฺตภาโว วา สกฺกา ชานิตุนฺติ ปุจฺฉิ ฯ โพธิสตฺโต อิมินา จ อิมินา จ การเณนาติ อาจิกฺขนฺโต อิมา คาถา อโวจ น นํ อุมฺหยเต ทิสฺวา น จ นํ ปฏินนฺทติ จกฺขูนิ จสฺส น ททาติ ปฏิโลมญฺจ วตฺตติ, เอเต ภวนฺติ อาการา อมิตฺตสฺมึ ปติฏฺฐิตา เยหิ อมิตฺตํ ชาเนยฺย ทิสฺวา สุตฺวา จ ปณฺฑิโตติ ฯ ตตฺถ น นํ อุมฺหยเต ทิสฺวาติ โย หิ ยสฺส อมิตฺโต โหติ, โส ตํ ทิสฺวา น อุมฺหยเต หสติ สิตํ น กโรติ ปหฏฺฐาการํ น ทสฺเสติ ฯ น จ นํ ปฏินนฺทตีติ ตสฺส วจนํ สุตฺวาปิ ตํ ปุคฺคลํ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๗๕.

น ปฏินนฺทติ สาธุ สุภาสิตนฺติ นาพฺภนุโมทติ ฯ จกฺขูนิ จสฺส น ททาตีติ จกฺขุนา จกฺขุํ อาหจฺจ ปฏิมุโข หุตฺวา น โอโลเกติ อญฺญโต ว จกฺขูนิ หรติ ฯ ปฏิโลมญฺจ วตฺตตีติ ตสฺส กายกมฺมํ วจีกมฺมมฺปิ น โรเจติ ปฏิโลมคาหํ คณฺหาติ ปจฺจนิกคาหํ ฯ อาการาติ การณานิ ฯ เยหิ อมิตฺตนฺติ เยหิ การเณหิ, ตานิ การณานิ ทิสฺวา จ สุตฺวา จ ปณฺฑิโต ปุคฺคโล อยํ เม อมิตฺโตติ ชาเนยฺย ฯ ตโต วิปรีเตหิ ปน มิตฺตภาโว ชานิตพฺโพติ ฯ เอวํ โพธิสตฺโต มิตฺตามิตฺตภาวการณานิ อาจิกฺขิตฺวา พฺรหฺมวิหาเร ภาเวตฺวา พฺรหฺมโลกูปโค อโหสิ ฯ สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ฯ ตทา หตฺถิโปสกตาปโส สทฺธิวิหาริโก อโหสิ, หตฺถี อุปชฺฌาโย, อิสิคณา พุทฺธปริสา, คณสตฺถา ปน อหเมวาติ ฯ มิตฺตามิตฺตชาตกํ สตฺตมํ ฯ ------------------

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๗ หน้า ๑๗๓-๑๗๕. http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=37&A=3431&modeTY=2&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=37&A=3431&modeTY=2&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=243 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=1455 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=1436 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=1436 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27