ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ

นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส ฯ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น



นานาปัญหา
โดย คณะสหายธรรม
 

๓๙. สิ่งที่ดีที่สุดที่มนุษย์ควรได้คืออะไร
          ถาม  สิ่งที่ดีที่สุดที่มนุษย์ควรได้คืออะไร และมนุษย์ทุกวันนี้ เขาแสวงหาอะไร

          ตอบ  สิ่งที่ดีที่สุดที่มนุษย์ควรได้ก็คือสิ่งที่ตนพอใจ ใครพอใจสิ่งใดก็ควรจะได้สิ่งนั้น แต่ในความเห็นของคณะเห็นว่า ความสงบสุขเป็นสิ่งที่ดีที่สุดที่มนุษย์ควรได้ ความสงบสุขในที่นี้ หมายถึงความสงบสุขอันเกิดจากความสงบกิเลสอันเกิดขึ้นทางกาย ทางวาจา และทางใจเป็นอย่างต่ำ เพราะเป็นความสงบเพียงชั่วคราว ไม่ถาวรเหมือนความสงบสุขอันเกิดจากการละกิเลสได้โดยสิ้นเชิงด้วยอรหัตตมัค อรหัตตผลอันมีนิพพานเป็นอารมณ์ ซึ่งถือว่าเป็นความสงบสุขอย่างสูง เพราะสงบจากกิเลสโดยแท้จริง ไม่มีกิเลสเกิดขึ้นมารบกวนจิตให้เร่าร้อนอีก ความปราศจากกิเลสโดยสิ้นเชิง จึงจัดเป็นความสงบสุขอย่างสูงสุด เป็นสิ่งที่ดีที่สุดที่มนุษย์ควรจะได้

          ส่วนที่ถามว่ามนุษย์ทุกวันนี้เขาแสวงหาอะไร
          ขอเรียนว่า ส่วนมากเขาแสวงหากาม อันได้แก่ รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ตลอดไปจนถึงความมักใหญ่ใฝ่สูงที่แสวงหามาโดยไม่ชอบธรรม เพราะฉะนั้น ถ้าจะถือว่ามนุษย์ทุกวันนี้แสวงหาอกุศลกันเป็นส่วนใหญ่ก็คงจะไม่ผิด ด้วยเหตุนี้ เราจึงได้เห็นและได้ยินแต่สิ่งที่ไม่เจริญตาเจริญหูกันอยู่ทุกวัน
          พระพุทธเจ้าตรัสการแสวงหาไว้สองอย่างคือ อนริยปริเยสนา คือการแสวงหาที่ไม่ประเสริฐอย่างหนึ่ง และอริยปริเยสนา คือการแสวงหาที่ประเสริฐอย่างหนึ่ง
          ก็การแสวงหาที่ไม่ประเสริฐนั้น หมายถึงการแสวงหาสิ่งที่มีชาติ ชรา พยาธิ มรณะ โสกะและความเศร้าหมองเป็นธรรมดา ทั้งนี้เพราะตัวของเราเองก็มีชาติ ชรา พยาธิ มรณะ โสกะและความเศร้าหมองเป็นธรรมดาอยู่แล้ว ยังแสวงหาสิ่งที่มีชาติ ชรา พยาธิ มรณะ โสกะและความเศร้าหมองเป็นธรรมดานั้นอีก ก็คนส่วนมากที่แสวงหากามกันในปัจจุบันนี้ ก็หนีไม่พ้นจากการแสดงหาสิ่งที่ไม่ประเสริฐนี้เช่นกัน
          ส่วนอริยปริเยสนา คือการแสวงที่ประเสริฐนั้น ได้แก่การแสดงหานิพพาน อันไม่มีสภาพเกิด แก่ เจ็บ ตายเป็นต้นนั้น คนที่มีความเกิด แก่ เจ็บ ตายเป็นธรรมดา จึงควรแสวงหาสิ่งที่พ้นจากความเกิด แก่ เจ็บ ตายเป็นต้นเหล่านั้น เพราะฉะนั้น ในคำตอบของคณะที่ตอบไว้ในตอนต้นว่า ความสงบสุขที่เกิดจากความปราศจากกิเลสโดยสิ้นเชิง ว่ากันว่าเป็นสิ่งที่ดีที่สุด จึงจัดอยู่ในการแสวงหาสิ่งที่ประเสริฐนี้
________________________________________

ที่มา อ้างอิงและแนะนำ :-
          พระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๒ พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๔
          มัชฌิมนิกาย มูลปัณณาสก์
          ปาสราสิสูตร ว่าด้วยอุปมากองบ่วงดักสัตว์
https://84000.org/tipitaka/book/v.php?B=12&A=5384&Z=5762#313

          พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม
          พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต)
          คำว่า ปริเยสนา 2
https://84000.org/tipitaka/dic/d_seek.php?text=ปริเยสนา_2

ดาวน์โหลดนานาปัญหาทั้ง ๕๑ ข้อ นานาปัญหา โดยคณะสหายธรรม บันทึก ๒๐ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๔๘ หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]