|
|
| บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ | |
|
|
นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส ฯ ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น |
 |
|
     | |
นานาปัญหา โดย คณะสหายธรรม | |
ตอบ ก่อนอื่นขอพูดถึงกิเลส ๑๐ ก่อนว่ามีอะไรบ้าง กิเลส ๑๐ ได้แก่ โลภะ โทสะ โมหะ มานะ ทิฏฐิ วิจิกิจฉา อหิริกะ อโนตตัปปะ อุทธัจจะและถีนะ ในปรมัตถธรรมทั้ง ๔ เว้นนิพพาน คงนับจิตทั้งหมดเป็น ๑ เจตสิก ๕๒ นับทั้ง ๕๒ รูป ๒๘ นับเพียง ๒๒ รูป คือ นิปผันนรูป ๑๘ กับลักษณะรูป ๔ รวมนับจิต ๑ รวมกับเจตสิก ๕๒ รูป ๒๒ เป็น ๗๕ ส่วนกิเลส ๑๐ นั้นมีทั้งที่เกิดขึ้นในสันดานของตนเองและในสันดานของคนอื่น กิเลส ๑๐ คูณด้วยสภาวะธรรม ๗๕ เป็น ๗๕๐ เกิดขึ้นในสันดานของตนเอง ๗๕๐ เกิดขึ้นในสันดาน ของคนอื่นอีก ๗๕๐ จึงรวมเป็นกิเลส ๑๕๐๐ ขออธิบายเพิ่มเติมว่า กิเลส ๑๐ ยึดถือสภาวะธรรม ๗๕ นี้เป็นอารมณ์ กิเลส ๑๐ คูณด้วยอารมณ์ ๗๕ เป็น ๗๕๐ คูณด้วยภายในภายนอก ๒ จึงเป็น ๑๕๐๐ คราวนี้เป็นการนับตัณหา ๑๐๘ ตัณหานั้นท่านจัดไว้ตามธรรมดาเป็น ๓ คือกามตัณหา ภวตัณหา วิภวตัณหา ตัณหา ๓ นี้ เกิดขึ้นเพราะอาศัยอารมณ์ ๖ คือ รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ และธัมมารมณ์ ๓ คูณด้วย ๖ จึงเป็น ๑๘ ตัณหา ๑๘ นี้เกิดขึ้นได้ในกาล ๓ คือ อดีต ๑๘ ปัจจุบัน ๑๘ รวมเป็น ๕๔ ตัณหา ๕๔ นี้เกิดขึ้นภายในตน ๑ ภายนอกตน ๑ จึงเป็นตัณหาภายใน ๕๔ ภายนอก ๕๔ ๕๔ รวมกับ ๕๔ เป็นตัณหา ๑๐๘ สรุปว่าตัณหา ๓ คูณด้วยอารมณ์ ๖ คูณด้วยกาล ๓ เป็น ๕๔ คูณด้วยภายในภายนอก ๒ จึงเป็น ๑๐๘ ที่มา อ้างอิงและแนะนำ :- พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต) คำว่า กิเลส 10 https://84000.org/tipitaka/dic/d_seek.php?text=กิเลส_10 คำว่า กิเลส 1500 https://84000.org/tipitaka/dic/d_seek.php?text=กิเลส_1500 คำว่า ตัณหา 108 https://84000.org/tipitaka/dic/d_seek.php?text=ตัณหา_108
|
|
ดาวน์โหลดนานาปัญหาทั้ง ๕๑ ข้อ นานาปัญหา โดยคณะสหายธรรม บันทึก ๒๐ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๔๘ หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]