ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ

นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส ฯ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น



นานาปัญหา
โดย คณะสหายธรรม
 

๕๐. อยากทราบการลดและการเพิ่มอายุของมนุษย์
          ถาม  เหลืออีก ๒ พันปีก็จะหมดสมัยของพระพุทธเจ้าพระองค์นี้แล้ว เมื่อใกล้จะครบ ๕ พันปี มนุษย์จะมีอายุเพียง ๑๐ ปี หรือเมื่อหมดสมัยพระพุทธเจ้าองค์นี้ มนุษย์จะถูกทำลายด้วยอะไร ต่อจากนั้นมนุษย์ก็จะมีอายุเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ
          อยากทราบว่า การลดและการเพิ่มอายุของมนุษย์ ๑๐๐ ปีลด ๑ ปี หรือ ๑๐๐ ปีเพิ่ม ๑ ปี ใช่ไหม

          ตอบ  เรื่องการหมดอายุของพระพุทธศาสนานี้ เราไม่อาจกำหนดให้แน่นอนได้ว่า ศาสนาของพระพุทธเจ้าพระองค์นี้ จะมีอายุเพียง ๕ พันปี พระพุทธองค์ก็มิได้ทรงแสดงไว้โจ่งแจ้งอย่างนั้น เพียงแต่พระองค์ตรัสไว้เมื่อใกล้จะเสด็จปรินิพพานว่า หากยังมีผู้ปฏิบัติตามอริยมรรคมีองค์ ๘ อยู่ตราบใด โลกนี้ก็จักไม่ว่างจากพระอรหันต์ กับยังได้ตรัสแก่ท่านพระอานนท์เมื่อคราวทรงอนุญาตให้สตรีที่รับครุธรรม ๘ ประการ บวชเป็นภิกษุณีได้ว่า “ถ้าสตรีจักไม่บวชในศาสนานี้ พระสัทธรรมที่พระองค์ทรงประกาศไว้ ก็จะตั้งอยู่ตลอด ๑ พันปี แต่เพราะพระองค์ทรงอนุญาตให้สตรีได้บวชในศาสนานี้ พระสัทธรรมก็จะตั้งอยู่ ๕๐๐ ปี เท่านั้น”
          ในเรื่องนี้อรรถกถาท่านแก้ความสงสัยไว้ว่า การที่พระองค์ทรงบัญญัติครุธรรม ๘ ประการไว้ มิให้สตรีผู้บวชเป็นภิกษุณีล่วงละเมิดนั้น เป็นเหตุให้ศาสนาที่ควรจะตั้งอยู่เพียง ๕๐๐ ปี ในเมื่อมีสตรีมาบวชจะยืนยาวต่อไปอีก ๕๐๐ ปี คือจะตั้งอยู่ถึง ๑ พันปีตามที่ตรัสไว้ หมายความว่าศาสนาที่ควรจะมีอายุ ๕๐๐ ปี เพราะมีสตรีเข้ามาบวช ก็จะมีอายุถึง ๑ พันปี เพราะเหตุที่ทรงบัญญัติครุธรรม ๘ ประการแก่ภิกษุณี
          และคำว่าศาสนาตั้งอยู่ได้พันปีนั้น ท่านก็หมายความว่าพระอรหันต์ผู้ได้ปฏิสัมภิทาจะมีอยู่ในพันปีแรก พันปีที่ ๒ จะมีแต่พระอรหันต์ผู้สุกขวิปัสสก พันปีที่ ๓ จะเหลือแต่พระอนาคามี พันปีที่ ๔ จะเหลือแต่พระสกทาคามี พันปีที่ ๕ จะเหลือแต่พระโสดาบัน ที่ท่านกำหนดอย่างนี้ท่านกำหนดเอาบุคคลที่สูงที่สุดเป็นเกณฑ์ ที่ต่ำกว่าไม่ได้กำหนดไว้
          ในเรื่องอายุพระศาสนานี้มีกล่าวกันหลายอย่าง ที่กล่าวมาแล้วก็เป็นอย่างหนึ่ง ที่จะนำมาเรียนให้ทราบก็เป็นอีกอย่างหนึ่ง ซึ่งท่านกล่าวว่า พันปีแรกจะมีแต่พระอรหันต์ผู้ได้ปฏิสัมภิทา พันปีที่ ๒ จะมีพระอรหันต์ผู้ได้อภิญญา ๖ พันปีที่ ๓ จะมีพระอรหันต์ผู้ได้วิชชา ๓ พันปีที่ ๔ จะมีพระอรหันต์สุกขวิปัสสก พันปีที่ ๕ จะมีแต่พระอรหันต์ผู้ทรงพระปาฏิโมกข์เท่านั้น นอกจากนี้ก็ยังมีอีกหลายความเห็น จนเราไม่อาจจะถือเป็นข้อยุติได้
          เพราะฉะนั้น จึงไม่ควรจะสนใจเรื่องนี้นัก ควรสนใจแต่ว่าในขณะที่มนุษย์มีอายุน้อยไม่ถึง ๑๐๐ ปีอย่างในขณะนี้ เราควรจะทำอะไรบ้างที่เป็นประโยชน์แก่ตนเองและแก่โลก เพราะการเกิดเป็นมนุษย์นั้นแสนยาก เมื่อเกิดมาแล้วก็ควรใช้ชีวิตให้เป็นประโยชน์ ให้คุ้มค่ากับที่ได้เกิดมายาก ด้วยการบำเพ็ญคุณงามความดีไว้ให้มาก เพื่อว่าแม้ศาสนาจะหมดสิ้นไป หากเรายังต้องเวียนว่ายตายเกิดอยู่ ความดีที่เราได้ทำไว้ก็จะเป็นปัจจัยให้เราได้ทำความดีนั้นต่อไป และเมื่อพระพุทธเจ้าองค์ใหม่มาตรัสรู้ เราก็จะมีโอกาสพบกับคำสอนของพระองค์ ไม่ไปเกิดอยู่ในอบายภูมิเสีย เพราะเหตุที่มิได้สร้างความดีเอาไว้
          สำหรับอายุของมนุษย์จะเพิ่มขึ้นลดลงอย่างไรนั้น พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสไว้ในจักกวัตติสูตร ทีฆนิกาย ปาฏิกวรรคว่า อายุขัยของมนุษย์อย่างน้อยที่สุด ๑๐ ปี ซึ่งเมื่อนั้นเด็กหญิงอายุ ๕ ปีก็จะมีสามีได้ อายุของมนุษย์ถอยลงจากอสงไขยปีจนเหลือ ๑๐ ปี ก็เพราะมนุษย์มีกิเลสหนาแน่น ทำแต่อกุศลบาปกรรม ไม่นับถือพ่อแม่ผู้ใหญ่ ขาดทั้งศีลทั้งธรรม จะอาฆาตพยาบาทฆ่าฟันกัน ด้วยอาวุธมีคมล้มตายเป็นอันมาก
          พวกที่ยังเกรงกลัวบาปอยู่บ้าง ไม่อยากฆ่าฟันกัน ก็หนีไปหลบซ่อนตัวอยู่ตามป่า เขา ถ้ำเป็นต้น พอครบ ๗ วันก็พากันออกจากที่ซ่อน ครั้นพบกันเข้าก็สวมกอดกัน ด้วยความยินดีว่าเรารอดชีวิตมาได้ แต่นั้นจึงพากันตั้งตนอยู่ในศีล ด้วยเหตุนั้นลูกของคนที่มีอายุ ๑๐ ปีก็จะมีอายุ ๒๐ ปี ครั้นกุศลเจริญขึ้นเรื่อยๆ ผู้คนมีศีลธรรมเพิ่มขึ้น ลูกของคนที่มีอายุ ๒๐ ปีก็จะมีอายุ ๔๐ ปี ลูกของคนที่อายุ ๔๐ ปีก็จะมีอายุ ๘๐ ปี ลูกของคนมีอายุ ๘๐ ปีก็จะมีอายุ ๑๖๐ ปี ลูกของคนมีอายุ ๑๖๐ ปีก็จะมีอายุ ๓๒๐ ปี ลูกของคนที่มีอายุ ๓๒๐ ปีก็จะมีอายุ ๖๔๐ ปี ลูกของคนที่มีอายุ ๖๔๐ ปีก็จะมีอายุ ๒,๐๐๐ ปี ลูกของคนมีอายุ ๒,๐๐๐ ปีจะมีอายุ ๔,๐๐๐ ปี ลูกคนมีอายุ ๔ พันปีจะมีอายุ ๘ พันปี ลูกคนมีอายุ ๘ พันปีจะมีอายุ ๒ หมื่นปี ลูกของคนมีอายุ ๒ หมื่นปีจะมีอายุ ๔ หมื่นปี ลูกของคนมีอายุ ๔ หมื่นปีจะมีอายุ ๘ หมื่นปี
          และเมื่อมนุษย์มีอายุ ๘ หมื่นปีนี้แหละ พระพุทธเจ้าพระนามว่าพระศรีอริยเมตไตรย์ จะทรงอุบัติขึ้น ในสมัยของพระเจ้าจักรพรรดิพระนามว่าสังขะ ในนครพาราณสี ซึ่งมีชื่อใหม่ในสมัยนั้นว่าเกตุมดี พระเจ้าสังขะนั้นจะทรงผนวชในศาสนาของพระพุทธเจ้าพระองค์นั้น แล้วสำเร็จเป็นพระอรหันต์ จากข้อความในจักกวัตติสูตรนี้แสดงว่า อายุของมนุษย์มิได้เพิ่มขึ้นตามที่เราเข้าใจ แม้ระยะเวลาที่มนุษย์มีอายุถอยลง ก็มิได้เป็นไปตามเข้าใจ แต่ได้โปรดเข้าใจว่าเหตุที่มนุษย์มีอายุน้อยลงเป็นลำดับนั้น เพราะมนุษย์ส่วนมากมีกิเลสเพิ่มขึ้นๆ จนแม้แต่คำว่ากุศลก็ไม่รู้จัก จึงได้ฆ่าฟันกันล้มตายเกือบหมด ที่รอดชีวิตมาได้ก็ประพฤติตนดีขึ้นๆ อายุของมนุษย์จึงเพิ่มขึ้นด้วยอำนาจของกุศล ส่วนจะเพิ่มขึ้นลดลงอย่างไรนั้น พระพุทธองค์ตรัสไว้ในจักกวัตติสูตรว่า
          เมื่อมนุษย์มีอายุ ๘ หมื่นปี อทินนาทานปาณาติบาตและมุสาวาทเกิดมีแพร่หลาย อายุของมนุษย์จึงลดลงเหลือ ๔ หมื่นปี เมื่ออกุศลเจริญมากขึ้น ลูกของคนอายุ ๔ หมื่นปีก็ลดลงเหลือ ๒ หมื่นปี คนที่อายุ ๒ หมื่นปีจะมีลูกอายุ ๑ หมื่นปี ลูกของคนมีอายุ ๑ หมื่นปีจะมีอายุลดลงเหลือ ๕ พันปี ลูกของคนอายุ ๕ พันปี บางพวกมีอายุ ๒,๕๐๐ ปี บางพวกมีอายุ ๒,๐๐๐ ปี ลูกของคนอายุ ๒,๕๐๐ ปีจะมีอายุ ๑,๐๐๐ ปี ลูกของคนอายุ ๑,๐๐๐ ปีจะมีอายุ ๕๐๐ ปี ลูกคนมีอายุ ๕๐๐ ปี บางพวกมีอายุ ๒๕๐ ปี บางพวกมีอายุ ๒๐๐ ปี ลูกของคนอายุ ๒๕๐ ปีจะมีอายุเพียง ๑๐๐ ปี
          ในจักกวัตติสูตร พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสไว้เท่านี้ แล้วตรัสต่อไปว่าจักมีสมัยที่มนุษย์เหล่านั้นมีอายุ ๑๐ ปี เด็กหญิงอายุ ๕ ปีก็จะมีสามีได้ ในขณะนั้นมนุษย์จะไม่มีศีลธรรม ฆ่าฟันกันเอง เพราะแม้แต่คำว่ากุศลก็ไม่รู้จัก คนที่รอดชีวิตมาก็ดีใจว่าตัวรอดชีวิตมามิได้ถูกฆ่า จึงได้พากันบำเพ็ญกุศล แล้วมนุษย์ก็จะมีอายุเพิ่มขึ้นๆ ดังที่ได้เล่ามาแล้ว
          ส่วนที่คุณถามว่า เมื่อสิ้นอายุพระศาสนา มนุษย์จะพินาศด้วยอะไร ตอบได้ว่ามนุษย์จะพินาศเพราะกิเลสที่มีกำลังแรงกล้า อกุศลทุจริตที่มนุษย์ช่วยกันทำไว้นั้นแหละ จะทำให้มนุษย์พินาศและอายุสั้นลงๆ ดังที่เล่าไว้
________________________________________

ที่มา อ้างอิงและแนะนำ :-
          พระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๑ พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๓
          ทีฆนิกาย ปาฏิกวรรค
          จักกวัตติสูตร
https://84000.org/tipitaka/book/v.php?B=11&A=1189&Z=1702#45

          พระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๐ พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๒
          ทีฆนิกาย มหาวรรค
          มหาปรินิพพานสูตร
                    ข้อ [๑๓๘] ถึง [๑๔๐]
https://84000.org/tipitaka/book/v.php?B=10&A=3502&Z=3591

          พระไตรปิฎกเล่มที่ ๗ พระวินัยปิฎกเล่มที่ ๗
          จุลวรรค ภาค ๒
          เรื่องพระนางมหาปชาบดีโคตมี
https://84000.org/tipitaka/book/v.php?B=7&A=6118&Z=6271#518

ดาวน์โหลดนานาปัญหาทั้ง ๕๑ ข้อ นานาปัญหา โดยคณะสหายธรรม บันทึก ๒๐ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๔๘ หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]