มหาราหุโลวาทสุตฺตํ
[๑๓๓] เอวมฺเม สุตํ เอกํ สมยํ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ
เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ อถ โข ภควา ปุพฺพณฺหสมยํ
นิวาเสตฺวา ปตฺตจีวรมาทาย สาวตฺถึ ปิณฺฑาย ปาวิสิ ฯ อายสฺมาปิ
โข ราหุโล ปุพฺพณฺหสมยํ นิวาเสตฺวา ปตฺตจีวรมาทาย ภควนฺตํ
ปิฏฺฐิโต ปิฏฺฐิโต อนุพนฺธิ ฯ อถ โข ภควา อปโลเกตฺวา ๑-
อายสฺมนฺตํ ราหุลํ อามนฺเตสิ ยงฺกิญฺจิ ราหุล รูปํ อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺนํ
อชฺฌตฺตํ วา พหิทฺธา วา โอฬาริกํ วา สุขุมํ วา หีนํ วา ปณีตํ วา
ยํ ทูเร ๒- สนฺติเก วา สพฺพํ รูปํ เนตํ มม เนโสหมสฺมิ น เมโส
อตฺตาติ เอวเมตํ ยถาภูตํ สมฺมปฺปญฺญาย ทฏฺฐพฺพนฺติ ฯ รูปเมว
นุ โข ภควา รูปเมว นุ โข สุคตาติ ฯ รูปมฺปิ ราหุล เวทนาปิ ราหุล
สญฺญาปิ ราหุล สงฺขาราปิ ราหุล วิญฺญาณมฺปิ ราหุลาติ ฯ
[๑๓๔] อถ โข อายสฺมา ราหุโล โก นุชฺช ภควตา
สมฺมุขา โอวาเทน โอวทิโต คามํ ปิณฺฑาย ปวิสิสฺสตีติ ตโต
ปฏินิวตฺติตฺวา อญฺญตรสฺมึ รุกฺขมูเล นิสีทิ ปลฺลงฺกํ อาภุชิตฺวา
อุชุํ กายํ ปณิธาย ปริมุขํ สตึ อุปฏฺฐเปตฺวา ฯ อทฺทสา โข
อายสฺมา สารีปุตฺโต อายสฺมนฺตํ ราหุลํ อญฺญตรสฺมึ รุกฺขมูเล
นิสินฺนํ ปลฺลงฺกํ อาภุชิตฺวา อุชุํ กายํ ปณิธาย ปริมุขํ สตึ
@เชิงอรรถ: ๑ โป. อวโลเกตฺวา ฯ ๒ ม. ยํ ทุเร วา ฯ
อุปฏฺฐเปตฺวา ทิสฺวาน อายสฺมนฺตํ ราหุลํ อามนฺเตสิ อานาปานสตึ
ราหุล ภาวนํ ภาเวหิ อานาปานสติ ราหุล ภาวนา ภาวิตา
พหุลีกตา มหปฺผลา โหติ มหานิสํสาติ ฯ อถ โข อายสฺมา
ราหุโล สายณฺหสมยํ ปฏิสลฺลานา วุฏฺฐิโต เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ
อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ เอกมนฺตํ
นิสินฺโน โข อายสฺมา ราหุโล ภควนฺตํ เอตทโวจ กถํ ภาวิตา
นุ โข ภนฺเต อานาปานสติ กถํ พหุลีกตา มหปฺผลา โหติ มหานิสํสาติ ฯ
[๑๓๕] ยงฺกิญฺจิ ราหุล รูปํ [๑]- อชฺฌตฺตํ ปจฺจตฺตํ กกฺขฬํ
ขริคตํ อุปาทินฺนํ เสยฺยถีทํ เกสา โลมา นขา ทนฺตา ตโจ มํสํ
นฺหารู อฏฺฐี อฏฺฐิมิญฺชํ วกฺกํ หทยํ ยกนํ กิโลมกํ ปิหกํ ปปฺผาสํ
อนฺตํ อนฺตคุณํ อุทริยํ กรีสํ ยํ วา ปนญฺญมฺปิ กิญฺจิ อชฺฌตฺตํ
ปจฺจตฺตํ กกฺขฬํ ขริคตํ อุปาทินฺนํ อยํ วุจฺจติ ราหุล อชฺฌตฺติกา
ปฐวีธาตุ ฯ ยา เจว โข ปน อชฺฌตฺติกา ปฐวีธาตุ ยา จ
พาหิรา ปฐวีธาตุ ปฐวีธาตุเรเวสา ฯ ตํ เนตํ มม เนโสหมสฺมิ
น เมโส อตฺตาติ เอวเมตํ ยถาภูตํ สมฺมปฺปญฺญาย ทฏฺฐพฺพํ ฯ
เอวเมตํ ยถาภูตํ สมฺมปฺปญฺญาย ทิสฺวา ปฐวีธาตุยา นิพฺพินฺทติ
ปฐวีธาตุยา จิตฺตํ วิราเชติ ฯ
[๑๓๖] กตมา จ ราหุล อาโปธาตุ อาโปธาตุ สิยา
อชฺฌตฺติกา สิยา พาหิรา ฯ กตมา จ ราหุล อชฺฌตฺติกา
@เชิงอรรถ: ๑ โป. เอตฺถนฺตเร "อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺนํ อชฺฌตฺตํ วา พหิทฺธา วา โอฬาริกํ
@วา ฯเปฯ เอวเมตํ ยถาภูตํ สมฺมปฺปญฺญาย ทฏฺฐพฺพํ ฯ ปญฺจิมา ราหุล ธาตุโย
@กตมา ปญฺจ ปฐวีธาตุ อาโปธาตุ เตโชธาตุ วาโยธาตุ อากาสธาตุ ฯ กตมา จ
@ราหุล ปฐวีธาตุ ปฐวีธาตุ สิยา อชฺฌตฺติกา สิยา พหิรา ฯ กตมา จ ราหุล อชฺฌตฺติกา
@ปฐวีธาตุ ยนฺติ ทิสฺสนฺติ ฯ
อาโปธาตุ ยํ อชฺฌตฺตํ ปจฺจตฺตํ อาโป อาโปคตํ อุปาทินฺนํ
เสยฺยถีทํ ปิตฺตํ เสมฺหํ ปุพฺโพ โลหิตํ เสโท เมโท อสฺสุ วสา
เขโฬ สิงฺฆาณิกา ลสิกา มุตฺตํ ยํ วา ปนญฺญมฺปิ กิญฺจิ
อชฺฌตฺตํ ปจฺจตฺตํ อาโป อาโปคตํ อุปาทินฺนํ อยํ วุจฺจติ
ราหุล อชฺฌตฺติกา อาโปธาตุ ฯ ยา เจว โข ปน อชฺฌตฺติกา
อาโปธาตุ ยา จ พาหิรา อาโปธาตุ อาโปธาตุเรเวสา ฯ ตํ
เนตํ มม เนโสหมสฺมิ น เมโส อตฺตาติ เอวเมตํ ยถาภูตํ
สมฺมปฺปญฺญาย ทฏฺฐพฺพํ ฯ เอวเมตํ ยถาภูตํ สมฺมปฺปญฺญาย
ทิสฺวา อาโปธาตุยา นิพฺพินฺทติ อาโปธาตุยา จิตฺตํ วิราเชติ ฯ
[๑๓๗] กตมา จ ราหุล เตโชธาตุ เตโชธาตุ สิยา
อชฺฌตฺติกา สิยา พาหิรา ฯ กตมา จ ราหุล อชฺฌตฺติกา เตโชธาตุ
ยํ อชฺฌตฺตํ ปจฺจตฺตํ เตโช เตโชคตํ อุปาทินฺนํ เสยฺยถีทํ เยน
จ สนฺตปติ เยน จ ชีรติ ๑- เยน จ ปริฑยฺหติ เยน จ อสิตํ
ปีตํ ขายิตํ สายิตํ สมฺมา ปริณามํ คจฺฉติ ยํ วา ปนญฺญมฺปิ
กิญฺจิ อชฺฌตฺตํ ปจฺจตฺตํ เตโช เตโชคตํ อุปาทินฺนํ อยํ วุจฺจติ
ราหุล อชฺฌตฺติกา เตโชธาตุ ฯ ยา เจว โข ปน อชฺฌตฺติกา
เตโชธาตุ ยา จ พาหิรา เตโชธาตุ เตโชธาตุเรเวสา ฯ ตํ เนตํ
มม เนโสหมสฺมิ น เมโส อตฺตาติ เอวเมตํ ยถาภูตํ สมฺมปฺปญฺญาย
ทฏฺฐพฺพํ ฯ เอวเมตํ ยถาภูตํ สมฺมปฺปญฺญาย ทิสฺวา
เตโชธาตุยา นิพฺพินฺทติ เตโชธาตุยา จิตฺตํ วิราเชติ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ชิรียติ ฯ
[๑๓๘] กตมา จ ราหุล วาโยธาตุ วาโยธาตุ สิยา
อชฺฌตฺติกา สิยา พาหิรา ฯ กตมา จ ราหุล อชฺฌตฺติกา
วาโยธาตุ ยํ อชฺฌตฺตํ ปจฺจตฺตํ วาโย วาโยคตํ อุปาทินฺนํ
เสยฺยถีทํ อุทฺธงฺคมา วาตา อโธคมา วาตา กุจฺฉิสยา วาตา
โกฏฺฐสยา ๑- วาตา องฺคมงฺคานุสาริโน วาตา อสฺสาโส ปสฺสาโส ๒-
ยํ วา ปนญฺญมฺปิ กิญฺจิ อชฺฌตฺตํ ปจฺจตฺตํ วาโย วาโยคตํ
อุปาทินฺนํ อยํ วุจฺจติ ราหุล อชฺฌตฺติกา วาโยธาตุ ฯ ยา
เจว โข ปน อชฺฌตฺติกา วาโยธาตุ ยา จ พาหิรา วาโยธาตุ
วาโยธาตุเรเวสา ฯ ตํ เนตํ มม เนโสหมสฺมิ น เมโส อตฺตาติ
เอวเมตํ ยถาภูตํ สมฺมปฺปญฺญาย ทฏฺฐพฺพํ ฯ เอวเมตํ ยถาภูตํ
สมฺมปฺปญฺญาย ทิสฺวา วาโยธาตุยา นิพฺพินฺทติ วาโยธาตุยา
จิตฺตํ วิราเชติ ฯ
[๑๓๙] กตมา จ ราหุล อากาสธาตุ อากาสธาตุ สิยา
อชฺฌตฺติกา สิยา พาหิรา ฯ กตมา จ ราหุล อชฺฌตฺติกา
อากาสธาตุ ยํ อชฺฌตฺตํ ปจฺจตฺตํ อากาสํ อากาสคตํ อุปาทินฺนํ
เสยฺยถีทํ กณฺณจฺฉิทฺทํ นาสจฺฉิทฺทํ มุขทฺวารํ เยน จ อสิตํ
ปีตํ ขายิตํ สายิตํ อชฺโฌหรติ ยตฺถ จ อสิตํ ปีตํ ขายิตํ
สายิตํ สํติฏฺฐติ เยน จ อสิตํ ปีตํ ขายิตํ สายิตํ อโธภาคา ๓-
นิกฺขมติ ยํ วา ปนญฺญมฺปิ กิญฺจิ อชฺฌตฺตํ ปจฺจตฺตํ อากาสํ
อากาสคตํ อฆํ อฆคตํ วิวรํ วิวรคตํ อสมฺผุฏฺฐํ มํสโลหิเตหิ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. โกฏฺฐาสยา ฯ ๒ ม. ปสฺสาโสติ ฯ ๓ ม. อโธภาคํ ฯ
อชฺฌตฺตํ ๑- อุปาทินฺนํ อยํ วุจฺจติ ราหุล อชฺฌตฺติกา อากาสธาตุ ฯ
ยา เจว โข ปน อชฺฌตฺติกา อากาสธาตุ ยา จ พาหิรา อากาสธาตุ
อากาสธาตุเรเวสา ฯ ตํ เนตํ มม เนโสหมสฺมิ น เมโส อตฺตาติ
เอวเมตํ ยถาภูตํ สมฺมปฺปญฺญาย ทฏฺฐพฺพํ ฯ เอวเมตํ ยถาภูตํ
สมฺมปฺปญฺญาย ทิสฺวา อากาสธาตุยา นิพฺพินฺทติ อากาสธาตุยา
จิตฺตํ วิราเชติ ฯ
[๑๔๐] ปฐวีสมํ ราหุล ภาวนํ ภาเวหิ ปฐวีสมญฺหิ เต
ราหุล ภาวนํ ภาวยโต อุปฺปนฺนา มนาปามนาปา ผสฺสา จิตฺตํ น
ปริยาทาย ฐสฺสนฺติ ฯ เสยฺยถาปิ ราหุล ปฐวิยา สุจิมฺปิ นิกฺขิปนฺติ
อสุจิมฺปิ นิกฺขิปนฺติ คูถคตมฺปิ นิกฺขิปนฺติ มุตฺตคตมฺปิ นิกฺขิปนฺติ
เขฬคตมฺปิ นิกฺขิปนฺติ ปุพฺพคตมฺปิ นิกฺขิปนฺติ โลหิตคตมฺปิ นิกฺขิปนฺติ
น จ เตน ปฐวี อฏฺฏิยติ ๒- วา หรายติ วา ชิคุจฺฉติ วา เอวเมว
โข ตฺวํ ราหุล ปฐวีสมํ ภาวนํ ภาเวหิ ปฐวีสมญฺหิ เต ราหุล
ภาวนํ ภาวยโต อุปฺปนฺนา มนาปามนาปา ผสฺสา จิตฺตํ น
ปริยาทาย ฐสฺสนฺติ ฯ
เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๓ หน้าที่ ๑๓๔-๑๓๘.
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=13&item=133&items=8
อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :-
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=13&item=133&items=8&mode=bracket
อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :-
https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=13&item=133&items=8
อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=13&item=133&items=8
ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=13&i=133
สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๓
https://84000.org/tipitaka/read/?index_13
https://84000.org/tipitaka/english/?index_13
บันทึก ๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]
