จาตุมสุตฺตํ
[๑๘๖] เอวมฺเม สุตํ เอกํ สมยํ ภควา จาตุมายํ วิหรติ อามลกีวเน ฯ
เตน โข ปน สมเยน สารีปุตฺตโมคฺคลฺลานปฺปมุขานิ ปญฺจมตฺตานิ
ภิกฺขุสตานิ จาตุมํ อนุปฺปตฺตานิ โหนฺติ ภควนฺตํ ทสฺสนาย ฯ
เต จ อาคนฺตุกา ภิกฺขู เนวาสิเกหิ ภิกฺขูหิ สทฺธึ ปฏิสมฺโมทมานา
เสนาสนานิ ปญฺญาปยมานา ปตฺตจีวรานิ ปฏิสามยมานา
อุจฺจาสทฺทา มหาสทฺทา อเหสุํ ฯ อถ โข ภควา อายสฺมนฺตํ
อานนฺทํ อามนฺเตสิ เก ปเนเต อานนฺท อุจฺจาสทฺทา มหาสทฺทา
เกวฏฺฏา มญฺเญ มจฺฉํ วิโลเปนฺตีติ ฯ เอตานิ ภนฺเต สารีปุตฺต-
โมคฺคลฺลานปฺปมุขานิ ปญฺจมตฺตานิ ภิกฺขุสตานิ จาตุมํ
อนุปฺปตฺตานิ ภควนฺตํ ทสฺสนาย เต อาคนฺตุกา ภิกฺขู เนวาสิเกหิ
ภิกฺขูหิ สทฺธึ ปฏิสมฺโมทมานา อาสนานิ ปญฺญาปยมานา ปตฺตจีวรานิ
ปฏิสามยมานา อุจฺจาสทฺทา มหาสทฺทาติ ฯ
{๑๘๖.๑} เตนหานนฺท มม วจเนน [๑]- ภิกฺขู อามนฺเตหิ สตฺถา
อายสฺมนฺเต อามนฺเตสึติ ๒- ฯ เอวํ ภนฺเตติ โข อายสฺมา อานนฺโท
ภควโต ปฏิสฺสุตฺวา เยน เต ภิกฺขู เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา เต ภิกฺขู
เอตทโวจ สตฺถา อายสฺมนฺเต อามนฺเตตีติ ๓- ฯ เอวมาวุโสติ โข เต ภิกฺขู
อายสฺมโต อานนฺทสฺส ปฏิสฺสุตฺวา เยน ภควา เตนุปสงฺกมึสุ อุปสงฺกมิตฺวา
ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทึสุ ฯ เอกมนฺตํ นิสินฺเน โข
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. เต. ฯ ๒ ยุ. อามนฺเตตีติ ๓ ม. อามนฺเตสีติ ฯ
เต ภิกฺขู ภควา เอตทโวจ กินฺนุ ตุเมฺห ภิกฺขเว อุจฺจาสทฺทา
มหาสทฺทา เกวฏฺฏา มญฺเญ มจฺฉํ วิโลเปนฺตีติ ฯ อิมานิ ภนฺเต
สารีปุตฺตโมคฺคลฺลานปฺปมุขานิ ปญฺจมตฺตานิ ภิกฺขุสตานิ จาตุมํ
อนุปฺปตฺตานิ ภควนฺตํ ทสฺสนาย เตเม อาคนฺตุกา ภิกฺขู เนวาสิเกหิ
ภิกฺขูหิ สทฺธึ ปฏิสมฺโมทมานา เสนาสนานิ ปญฺญาปยมานา
ปตฺตจีวรานิ ปฏิสามยมานา อุจฺจาสทฺทา มหาสทฺทาติ ฯ คจฺฉถ
ภิกฺขเว ปณาเมมิ โว น โว มม สนฺติเก วตฺถพฺพนฺติ ฯ เอวํ ภนฺเตติ
โข เต ภิกฺขู ภควโต ปฏิสฺสุตฺวา อุฏฺฐายาสนา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา
ปทกฺขิณํ กตฺวา เสนาสนํ สํสาเมตฺวา ปตฺตจีวรมาทาย ปกฺกมึสุ ฯ
[๑๘๗] เตน โข ปน สมเยน จาตุเมยฺยกา สกฺยา สนฺถาคาเร
สนฺนิปติตา โหนฺติ เกนจิเทว กรณีเยน ฯ อทฺทสํสุ ๑- โข
จาตุเมยฺยกา สกฺยา เต ภิกฺขู ทูรโตว อาคจฺฉนฺเต ทิสฺวาน เยน
เต ภิกฺขู เตนุปสงฺกมึสุ อุปสงฺกมิตฺวา เต ภิกฺขู เอตทโวจุํ
หนฺท กหํ ปน ตุเมฺห อายสฺมนฺโต คจฺฉถาติ ฯ ภควตา โข
อาวุโส ภิกฺขุสงฺโฆ ปณามิโตติ ฯ เตนหายสฺมนฺโต มุหุตฺตํ นิสีทถ
อปฺเปวนาม มยํ สกฺกุเณยฺยาม ภควนฺตํ ปสาเทตุนฺติ ฯ เอวมาวุโสติ
โข เต ภิกฺขู จาตุเมยฺยกานํ สกฺยานํ ปจฺจสฺโสสุํ ฯ อถ โข
จาตุเมยฺยกา สกฺยา เยน ภควา เตนุปสงฺกมึสุ อุปสงฺกมิตฺวา
@เชิงอรรถ: ๑ สี. ยุ. อทฺทสาสุํ ฯ
ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทึสุ ฯ
{๑๘๗.๑} เอกมนฺตํ นิสินฺนา โข จาตุเมยฺยกา สกฺยา ภควนฺตํ
เอตทโวจุํ อภินนฺทตุ ภนฺเต ภควา ภิกฺขุสงฺฆํ อภิวทตุ ภนฺเต ภควา
ภิกฺขุสงฺฆํ เสยฺยถาปิ ภนฺเต ภควตา ปุพฺเพ ภิกฺขุสงฺโฆ อนุคฺคหิโต
เอวเมว ภควา เอตรหิ อนุคฺคณฺหาตุ ภิกฺขุสงฺฆํ สนฺเตตฺถ ภนฺเต ภิกฺขู นวา
อจิรปพฺพชิตา อธุนาคตา อิมํ ธมฺมวินยํ เตสํ [๑]- ภควนฺตํ ทสฺสนาย
อลภนฺตานํ สิยา อญฺญถตฺตํ สิยา วิปริณาโม เสยฺยถาปิ ภนฺเต
พีชานํ ตรุณานํ อุทกํ อลภนฺตานํ สิยา อญฺญถตฺตํ สิยา วิปริณาโม
เอวเมว ๒- ภนฺเต สนฺเตตฺถ ภิกฺขู นวา อจิรปพฺพชิตา อธุนาคตา
อิมํ ธมฺมวินยํ เตสํ ภควนฺตํ ทสฺสนาย อลภนฺตานํ สิยา อญฺญถตฺตํ
สิยา วิปริณาโม เสยฺยถาปิ ภนฺเต วจฺฉสฺส ตรุณสฺส มาตรํ
อปสฺสนฺตสฺส สิยา อญฺญถตฺตํ สิยา วิปริณาโม เอวเมว
โข ภนฺเต สนฺเตตฺถ ภิกฺขู นวา อจิรปพฺพชิตา อธุนาคตา อิมํ
ธมฺมวินยํ เตสํ ภควนฺตํ อปสฺสนฺตานํ สิยา อญฺญถตฺตํ สิยา
วิปริณาโม อภินนฺทตุ ภนฺเต ภควา ภิกฺขุสงฺฆํ อภิวทตุ ภนฺเต
ภควา ภิกฺขุสงฺฆํ เสยฺยถาปิ ภนฺเต ภควตา ปุพฺเพ ภิกฺขุสงฺโฆ
อนุคฺคหิโต เอวเมว ภควา เอตรหิ อนุคฺคณฺหาตุ ภิกฺขุสงฺฆนฺติ ฯ
[๑๘๘] อถ โข พฺรหฺมา สหมฺปติ ภควโต เจตสา เจโต
ปริวิตกฺกมญฺญาย เสยฺยถาปิ นาม พลวา ปุริโส สมฺมิญฺชิตํ
วา พาหํ ปสาเรยฺย ปสาริตํ วา พาหํ สมฺมิญฺเชยฺย เอวเมว
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ตํ ฯ ๒ ม. ยุ. เอวเมว โข ฯ
พฺรหฺมโลเก อนฺตรหิโต ภควโต ปุรโต ปาตุรโหสิ ฯ
{๑๘๘.๑} อถ โข พฺรหฺมา สหมฺปติ เอกํสํ อุตฺตราสงฺคํ กริตฺวา
เยน ภควา เตนญฺชลิมฺปณาเมตฺวา ภควนฺตํ เอตทโวจ อภินนฺทตุ
ภนฺเต ภควา ภิกฺขุสงฺฆํ อภิวทตุ ภนฺเต ภควา ภิกฺขุสงฺฆํ เสยฺยถาปิ
ภนฺเต ภควตา ปุพฺเพ ภิกฺขุสงฺโฆ อนุคฺคหิโต เอวเมว ภควา
เอตรหิ อนุคฺคณฺหาตุ ภิกฺขุสงฺฆํ สนฺเตตฺถ ภนฺเต ภิกฺขู นวา
อจิรปพฺพชิตา อธุนาคตา อิมํ ธมฺมวินยํ เตสํ ภควนฺตํ ทสฺสนาย
อลภนฺตานํ สิยา อญฺญถตฺตํ สิยา วิปริณาโม เสยฺยถาปิ ภนฺเต
พีชานํ ตรุณานํ อุทกํ อลภนฺตานํ สิยา อญฺญถตฺตํ สิยา วิปริณาโม
เอวเมว ๑- ภนฺเต สนฺเตตฺถ ภิกฺขู นวา อจิรปพฺพชิตา อธุนาคตา
อิมํ ธมฺมวินยํ เตสํ ภควนฺตํ ทสฺสนาย อลภนฺตานํ สิยา อญฺญถตฺตํ
สิยา วิปริณาโม เสยฺยถาปิ ภนฺเต วจฺฉสฺส ตรุณสฺส มาตรํ
อปสฺสนฺตสฺส สิยา อญฺญถตฺตํ สิยา วิปริณาโม เอวเมว
โข ภนฺเต สนฺเตตฺถ ภิกฺขู นวา อจิรปพฺพชิตา อธุนาคตา อิมํ
ธมฺมวินยํ เตสํ ภควนฺตํ อปสฺสนฺตานํ สิยา อญฺญถตฺตํ สิยา
วิปริณาโม อภินนฺทตุ ภนฺเต ภควา ภิกฺขุสงฺฆํ อภิวทตุ ภนฺเต
ภควา ภิกฺขุสงฺฆํ เสยฺยถาปิ ภนฺเต ภควตา ปุพฺเพ ภิกฺขุสงฺโฆ
อนุคฺคหิโต เอวเมว ๒- ภควา เอตรหิ อนุคฺคณฺหาตุ ภิกฺขุสงฺฆนฺติ ฯ
อสกฺขึสุ โข จาตุเมยฺยกา จ สกฺยา พฺรหฺมา จ สหมฺปติ ภควนฺตํ
ปสาเทตุํ พีชูปเมน จ ตรุณูปเมน จาติ ๓- ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. เอวเมว โข ฯ ๒ ยุ. เอวเมวํ ฯ ๓ ยุ. ม. อิติสทฺโท นตฺถิ ฯ
[๑๘๙] อถ โข อายสฺมา มหาโมคฺคลฺลาโน ภิกฺขู อามนฺเตสิ
อุฏฺเฐถาวุโส ๑- คณฺหถ ปตฺตจีวรํ ปสาทิโต ภควา จาตุเมยฺยเกหิ
จ สเกฺยหิ พฺรหฺมุนา จ สหมฺปตินา พีชูปเมน จ ตรุณูปเมน
จาติ ฯ เอวมาวุโสติ โข เต ภิกฺขู อายสฺมโต มหาโมคฺคลฺลานสฺส
ปฏิสฺสุตฺวา อุฏฺฐายาสนา ปตฺตจีวรมาทาย เยน ภควา เตนุปสงฺกมึสุ
อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทึสุ ฯ เอกมนฺตํ
นิสินฺนํ โข อายสฺมนฺตํ สารีปุตฺตํ ภควา เอตทโวจ กินฺติ เต
สารีปุตฺต อโหสิ มยา ภิกฺขุสงฺเฆ ๒- ปณามิเตติ ฯ เอวํ โข
เม ภนฺเต อโหสิ ภควตา ภิกฺขุสงฺเฆ ปณามิเต อปฺโปสฺสุกฺโกทานิ
ภควา ทิฏฺฐธมฺมสุขวิหารํ อนุยุตฺโต วิหริสฺสติ มยมฺปิทานิ
อปฺโปสฺสุกฺกา ทิฏฺฐธมฺมสุขวิหารมนุยุตฺตา วิหริสฺสามาติ ฯ
อาคเมหิ ตฺวํ สารีปุตฺต อาคเมหิ ตฺวํ สารีปุตฺต ๓- น โข เต สารีปุตฺต
ปุนปิ เอวรูปํ จิตฺตํ อุปฺปาเทตพฺพนฺติ ฯ อถ โข ภควา อายสฺมนฺตํ
มหาโมคฺคลฺลานํ อามนฺเตสิ กินฺติ เต โมคฺคลฺลาน อโหสิ มยา
ภิกฺขุสงฺเฆ ปณามิเตติ ฯ เอวํ โข เม ภนฺเต อโหสิ ภควตา
ภิกฺขุสงฺเฆ ปณามิเต อปฺโปสฺสุกฺโกทานิ ภควา ทิฏฺฐธมฺมสุขวิหารํ
อนุยุตฺโต วิหริสฺสติ อหญฺจทานิ อายสฺมา จ สารีปุตฺโต ภิกฺขุสงฺฆํ
ปริหริสฺสามาติ ฯ สาธุ สาธุ โมคฺคลฺลาน อหํ ๔- วา หิ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. เอวํ ฯ สี. ยุ. อุฏฺฐหถาวุโส ฯ ๒ โป. ม. ภิกฺขุสงฺโฆ ปณามิโตติ ฯ อิโต
@ปรํ อีทิสเมว ฯ ๓ ม. อิโต ปรํ ทิฏฺฐธมฺมสุขวิหารนฺติ ปาโฐ ทิสฺสติ ฯ
@๔ ม. อหญฺจาปิ ฯ
โมคฺคลฺลาน ภิกฺขุสงฺฆํ ปริหเรยฺยํ สารีปุตฺตโมคฺคลฺลานา วาติ ๑- ฯ
[๑๙๐] อถ โข ภควา ภิกฺขู อามนฺเตสิ จตฺตารีมานิ ภิกฺขเว ภยานิ
อุทโกโรหนฺเต ปาฏิกงฺขิตพฺพานิ กตมานิ จตฺตาริ อุมฺมิภยํ ๒-
กุมฺภีลภยํ อาวฏฺฏภยํ สุสุกาภยํ ๓- อิมานิ โข ๔- ภิกฺขเว
จตฺตาริ ภยานิ อุทโกโรหนฺเต ปาฏิกงฺขิตพฺพานิ เอวเมว โข
ภิกฺขเว จตฺตารีมานิ ภยานิ อิเธกจฺเจ ปุคฺคเล อิมสฺมึ ธมฺมวินเย
อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชิเต ปาฏิกงฺขิตพฺพานิ กตมานิ จตฺตาริ
อุมฺมิภยํ กุมฺภีลภยํ อาวฏฺฏภยํ สุสุกาภยํ ฯ
[๑๙๑] กตมญฺจ ภิกฺขเว อุมฺมิภยํ อิธ ภิกฺขเว เอกจฺโจ กุลปุตฺโต
สทฺธา ๕- อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชิโต โหติ โอติณฺโณมฺหิ
ชาติยา ชราย มรเณน ๖- โสเกหิ ปริเทเวหิ ทุกฺเขหิ โทมนสฺเสหิ
อุปายาเสหิ ทุกฺโขติณฺโณ ทุกฺขปเรโต อปฺเปวนาม อิมสฺส
เกวลสฺส ทุกฺขกฺขนฺธสฺส อนฺตกิริยา ปญฺญาเยถาติ ฯ ตเมนํ
ตถา ปพฺพชิตํ สมานํ สพฺรหฺมจารี โอวทนฺติ อนุสาสนฺติ เอวนฺเต
อภิกฺกมิตพฺพํ เอวนฺเต ปฏิกฺกมิตพฺพํ เอวนฺเต อาโลกิตพฺพํ เอวนฺเต
วิโลกิตพฺพํ เอวนฺเต สมฺมิญฺชิตพฺพํ เอวนฺเต ปสาริตพฺพํ เอวนฺเต
สงฺฆาฏิปตฺตจีวรํ ธาเรตพฺพนฺติ ฯ ตสฺส เอวํ โหติ มยํ ๗- ปุพฺเพ
อคาริยภูตา สมานา อญฺเญ โอวทามปิ ๘- อนุสาสามปิ ๙- อิเม
ปนมฺหากํ ปุตฺตมตฺตา มญฺเญ นตฺตมตฺตา มญฺเญ อเมฺห ๑๐- โอวทิตพฺพํ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. จาติ. ฯ ๒ ม. อีมิภยํ ฯ สี. ยุ. อูมิภยํ ฯ ๓. โป. สุํสุกาภยํ ฯ สพฺพตฺถ
@อิทิสเมว ฯ ๔ ม. โขสทฺโท นตฺ ฯ ๕ ถิโป. สทฺโธ ฯ สพฺพตฺถ อีทิสเมว ฯ
@๖ สี. ชรามรเณน ฯ ๗. ม. ยุ. มยํ โข ฯ ๘-๙ ม. ปิสทฺโท นตฺถิ ฯ ๑๐ ม. เอวํ ฯ
อนุสาสิตพฺพํ มญฺญนฺตีติ ฯ โส สิกฺขํ ปจฺจกฺขาย หีนายาวตฺตติ ฯ
อยํ วุจฺจติ ภิกฺขเว อุมฺมิภยสฺส ภีโต สิกฺขํ ปจฺจกฺขายาวตฺโต ๑- ฯ
อุมฺมิภยนฺติ โข ภิกฺขเว โกธุปายาสสฺเสตํ อธิวจนํ ฯ
[๑๙๒] กตมญฺจ ภิกฺขเว กุมฺภีลภยํ อิธ ภิกฺขเว เอกจฺโจ
กุลปุตฺโต สทฺธา อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชิโต โหติ
โอติณฺโณมฺหิ ชาติยา ชราย มรเณน โสเกหิ ปริเทเวหิ ทุกฺเขหิ
โทมนสฺเสหิ อุปายาเสหิ ทุกฺโขติณฺโณ ทุกฺขปเรโต อปฺเปวนาม
อิมสฺส เกวลสฺส ทุกฺขกฺขนฺธสฺส อนฺตกิริยา ปญฺญาเยถาติ ฯ
ตเมนํ ตถา ปพฺพชิตํ สมานํ สพฺรหฺมจารี โอวทนฺติ อนุสาสนฺติ
อิทํ เต ขาทิตพฺพํ อิทํ เต น ขาทิตพฺพํ อิทํ เต ภุญฺชิตพฺพํ อิทํ
เต น ภุญฺชิตพฺพํ อิทํ เต สายิตพฺพํ อิทํ เต น สายิตพฺพํ อิทํ เต
ปาตพฺพํ อิทํ เต น ปาตพฺพํ กปฺปิยํ เต ขาทิตพฺพํ อกปฺปิยํ เต
น ขาทิตพฺพํ กปฺปิยํ เต ภุญฺชิตพฺพํ อกปฺปิยํ เต น ภุญฺชิตพฺพํ
กปฺปิยํ เต สายิตพฺพํ อกปฺปิยํ เต น สายิตพฺพํ กปฺปิยํ เต
ปาตพฺพํ อกปฺปิยํ เต น ปาตพฺพํ กาเล เต ขาทิตพฺพํ วิกาเล
เต น ขาทิตพฺพํ กาเล เต ภุญฺชิตพฺพํ วิกาเล เต น ภุญฺชิตพฺพํ
กาเล เต สายิตพฺพํ วิกาเล เต น สายิตพฺพํ กาเล เต ปาตพฺพํ
วิกาเล เต น ปาตพฺพนฺติ ฯ
{๑๙๒.๑} ตสฺส เอวํ โหติ มยํ โข ปุพฺเพ อคาริยภูตา สมานา
ยํ อิจฺฉาม ตํ ขาทาม ยํ น อิจฺฉาม น ตํ ขาทาม ยํ อิจฺฉาม ตํ ภุญฺชาม
@เชิงอรรถ: ๑ โป. ม. ยุ. ปจฺจกฺขาย หีนายาวตฺโต ฯ
ยํ น อิจฺฉาม น ตํ ภุญฺชาม ยํ อิจฺฉาม ตํ สายาม ยํ น
อิจฺฉาม น ตํ สายาม ยํ อิจฺฉาม ตํ ปิวาม ๑- ยํ น อิจฺฉาม น
ตํ ปิวาม ๒- กปฺปิยมฺปิ ขาทาม อกปฺปิยมฺปิ ขาทาม กปฺปิยมฺปิ
ภุญฺชาม อกปฺปิยมฺปิ ภุญฺชาม กปฺปิยมฺปิ สายาม อกปฺปิยมฺปิ
สายาม กปฺปิยมฺปิ ปิวาม อกปฺปิยมฺปิ ปิวาม กาเลปิ ขาทาม
วิกาเลปิ ขาทาม กาเลปิ ภุญฺชาม วิกาเลปิ ภุญฺชาม กาเลปิ
สายาม วิกาเลปิ สายาม กาเลปิ ปิวาม วิกาเลปิ ปิวาม ยมฺปิ
โน สทฺธา คหปติกา ทิวา วิกาเล ปณีตํ ขาทนียํ โภชนียํ เทนฺติ
ตตฺถปิเม มุขาวรณํ มญฺเญ กโรนฺตีติ ฯ โส สิกฺขํ ปจฺจกฺขาย
หีนายาวตฺตติ ฯ อยํ วุจฺจติ ภิกฺขเว กุมฺภีลภยสฺส ภีโต สิกฺขํ
ปจฺจกฺขาย หีนายาวตฺโต ฯ กุมฺภีลภยนฺติ โข ภิกฺขเว
โอทริกตฺตสฺเสตํ อธิวจนํ ฯ
[๑๙๓] กตมญฺจ ภิกฺขเว อาวฏฺฏภยํ อิธ ภิกฺขเว เอกจฺโจ
กุลปุตฺโต สทฺธา อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชิโต โหติ โอติณฺโณมฺหิ
ชาติยา ชราย มรเณน โสเกหิ ปริเทเวหิ ทุกฺเขหิ โทมนสฺเสหิ
อุปายาเสหิ ทุกฺโขติณฺโณ ทุกฺขปเรโต อปฺเปวนาม อิมสฺส เกวลสฺส
ทุกฺขกฺขนฺธสฺส อนฺตกิริยา ปญฺญาเยถาติ ฯ โส เอวํ ปพฺพชิโต
สมาโน ปุพฺพณฺหสมยํ นิวาเสตฺวา ปตฺตจีวรมาทาย
คามํ วา นิคมํ วา ปิณฺฑาย ปวิสติ อรกฺขิเตเนว กาเยน
@เชิงอรรถ: ๑-๒ สี. ยุ. ปิปาม ฯ
อรกฺขิตาย วาจาย อนุปฏฺฐิตาย สติยา อสํวุเตหิ อินฺทฺริเยหิ ฯ
โส ตตฺถ ปสฺสติ คหปตึ วา คหปติปุตฺตํ วา ปญฺจหิ กามคุเณหิ
สมปฺปิตํ สมงฺคีภูตํ ปริจาริยมานํ ฯ ตสฺส เอวํ โหติ มยํ ๑- ปุพฺเพ
อคาริยภูตา สมานา ปญฺจหิ กามคุเณหิ สมปฺปิตา สมงฺคีภูตา
ปริจาริมฺหา ๒- สํวิชฺชนฺเต ๓- โข กุเล โภคา สกฺกา โภเค จ
ภุญฺชิตุํ ปุญฺญานิ จ กาตุนฺติ ฯ โส สิกฺขํ ปจฺจกฺขาย หีนายาวตฺตติ ฯ
อยํ วุจฺจติ ภิกฺขเว อาวฏฺฏภยสฺส ภีโต สิกฺขํ ปจฺจกฺขาย หีนายาวตฺโต ฯ
อาวฏฺฏภยนฺติ โข ภิกฺขเว ปญฺจนฺเนตํ ๔- กามคุณานํ อธิวจนํ ฯ
[๑๙๔] กตมญฺจ ภิกฺขเว สุสุกาภยํ อิธ ภิกฺขเว เอกจฺโจ
กุลปุตฺโต สทฺธา อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชิโต โหติ โอติณฺโณมฺหิ
ชาติยา ชราย มรเณน โสเกหิ ปริเทเวหิ ทุกฺเขหิ โทมนสฺเสหิ
อุปายาเสหิ ทุกฺโขติณฺโณ ทุกฺขปเรโต อปฺเปวนาม อิมสฺส
เกวลสฺส ทุกฺขกฺขนฺธสฺส อนฺตกิริยา ปญฺญาเยถาติ ฯ โส เอวํ
ปพฺพชิโต สมาโน ปุพฺพณฺหสมยํ นิวาเสตฺวา ปตฺตจีวรมาทาย
คามํ วา นิคมํ วา ปิณฺฑาย ปวิสติ อรกฺขิเตเนว กาเยน
อรกฺขิตาย วาจาย อนุปฏฺฐิตาย สติยา อสํวุเตหิ อินฺทฺริเยหิ ฯ
โส ตตฺถ ปสฺสติ มาตุคามํ ทุนฺนิวตฺถํ วา ทุปฺปารุตํ วา ตสฺส
มาตุคามํ ทิสฺวา ทุนฺนิวตฺถํ วา ทุปฺปารุตํ วา ราโค จิตฺตํ
อนุทฺธํเสติ ฯ โส ราคานุทฺธํเสน จิตฺเตน สิกฺขํ ปจฺจกฺขาย
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. มยํ โข ฯ ๒ โป. ปริจาริตมฺหา ฯ ๓ ม. สํวิชฺชนฺติ โข ปน เม ฯ
@๔ ม. ปญฺจนฺนํ กามคุณานเมตํ ฯ
หีนายาวตฺตติ ฯ อยํ วุจฺจติ ภิกฺขเว สุสุกาภยสฺส ภีโต สิกฺขํ
ปจฺจกฺขาย หีนายาวตฺโต ฯ สุสุกาภยนฺติ โข ภิกฺขเว มาตุคามสฺเสตํ
อธิวจนํ ฯ อิมานิ โข ภิกฺขเว จตฺตาริ ภยานิ อิเธกจฺเจ ปุคฺคเล อิมสฺมึ
ธมฺมวินเย อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชิเต ปาฏิกงฺขิตพฺพานีติ ฯ
อิทมโวจ ภควา อตฺตมนา เต ภิกฺขู ภควโต ภาสิตํ
อภินนฺทุนฺติ ฯ
จาตุมสุตฺตํ นิฏฺฐิตํ สตฺตมํ ฯ
------------
นฬกปานสุตฺตํ
[๑๙๕] เอวมฺเม สุตํ เอกํ สมยํ ภควา โกสเลสุ วิหรติ นฬกปาเน
ปลาสวเน ฯ เตน โข ปน สมเยน สมฺพหุลา อภิญฺญาตา อภิญฺญาตา
กุลปุตฺตา ภควนฺตํ อุทฺทิสฺส สทฺธา อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชิตา
โหนฺติ อายสฺมา จ อนุรุทฺโธ อายสฺมา จ ภทฺทิโย ๑- อายสฺมา จ
กิมฺพิโล อายสฺมา จ ภคุ อายสฺมา จ โกณฺฑญฺโญ ๒- อายสฺมา
จ เรวโต อายสฺมา จ อานนฺโท อญฺเญ จ อภิญฺญาตา อภิญฺญาตา
กุลปุตฺตา ฯ เตน โข ปน สมเยน ภควา ภิกฺขุสงฺฆปริวุโต
อพฺโภกาเส นิสินฺโน โหติ ฯ อถ โข ภควา [๓]- กุลปุตฺเต อารพฺภ
ภิกฺขู อามนฺเตสิ เย เต ภิกฺขเว กุลปุตฺตา มมํ อุทฺทิสฺส สทฺธา
อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชิตา กจฺจิ เต ภิกฺขเว [๔]- อภิรตา
พฺรหฺมจริเยติ ฯ [๕]- เต ภิกฺขู ตุณฺหี อเหสุํ ฯ
{๑๙๕.๑} ทุติยมฺปิ โข ภควา เต กุลปุตฺเต อารพฺภ ภิกฺขู
อามนฺเตสิ เย เต ภิกฺขเว กุลปุตฺตา มมํ อุทฺทิสฺส สทฺธา
อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชิตา กจฺจิ เต ภิกฺขเว ภิกฺขู อภิรตา
พฺรหฺมจริเยติ ฯ ทุติยมฺปิ โข เต ภิกฺขู ตุณฺหี อเหสุํ ฯ ตติยมฺปิ
โข ภควา เต กุลปุตฺเต อารพฺภ ภิกฺขู อามนฺเตสิ เย เต
ภิกฺขเว กุลปุตฺตา มมํ อุทฺทิสฺส สทฺธา อคารสฺมา อนคาริยํ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. เอวํ ฯ สี. ยุ. นนฺทิโย ฯ ๒ ม. เอวํ ฯ สี. ยุ. โกณฺฑธาโน ฯ
@๓ โป. ม. ยุ. เต ฯ ๔ โป. ม. ยุ. ภิกฺขู ฯ ๕ เอวํ วุตฺเต ฯ
ปพฺพชิตา กจฺจิ เต ภิกฺขเว ภิกฺขู อภิรตา พฺรหฺมจริเยติ ฯ
ตติยมฺปิ โข เต ภิกฺขู ตุณฺหี อเหสุํ ฯ
[๑๙๖] อถ โข ภควโต เอตทโหสิ ยนฺนูนาหํ เตว ๑-
กุลปุตฺเต ปุจฺเฉยฺยนฺติ ฯ อถ โข ภควา อายสฺมนฺตํ อนุรุทฺธํ
อามนฺเตสิ กจฺจิ ตุเมฺห อนุรุทฺธา ๒- อภิรตา พฺรหฺมจริเยติ ฯ
ตคฺฆ มยํ ภนฺเต อภิรตา พฺรหฺมจริเยติ ฯ สาธุ สาธุ อนุรุทฺธา
เอตํ โข อนุรุทฺธา ตุมฺหากํ ปฏิรูปํ กุลปุตฺตานํ สทฺธา อคารสฺมา
อนคาริยํ ปพฺพชิตานํ ยํ ตุเมฺห อภิรเมยฺยาถ พฺรหฺมจริเย เยน
ตุเมฺห อนุรุทฺธา ภเทฺรน โยพฺพเนน สมนฺนาคตา ปฐเมน วยสา
สุสุกาฬเกสา กาเม ปริภุญฺเชยฺยาถ เตน ตุเมฺห อนุรุทฺธา ภเทฺรน ๓-
โยพฺพเนน สมนฺนาคตา ปฐเมน วยสา สุสุกาฬเกสา อคารสฺมา
อนคาริยํ ปพฺพชิตา เต ๔- โข ปน ตุเมฺห อนุรุทฺธา เนว ราชาภินีตา
อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชิตา น โจราภินีตา อคารสฺมา
อนคาริยํ ปพฺพชิตา น อิณฏฺฏา อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชิตา
น ภยฏฺฏา อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชิตา น อาชีวิกาปกตา
อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชิตา อปิจ โขมฺหิ โอติณฺโณ ชาติยา
ชราย มรเณน โสเกหิ ปริเทเวหิ ทุกฺเขหิ โทมนสฺเสหิ อุปายาเสหิ
ทุกฺโขติณฺโณ ทุกฺขปเรโต อปฺเปวนาม อิมสฺส เกวลสฺส
ทุกฺขกฺขนฺธสฺส อนฺตกิริยา ปญฺญาเยถาติ นนุ ตุเมฺห อนุรุทฺธา
เอวํ สทฺธา อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชิตาติ ฯ เอวํ ภนฺเต ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. วสทฺโท นตฺถิ ฯ ๒ โป. อนุรุทฺธ ฯ สพฺพตฺถ อีทิสเมว ฯ ๓ ม. ภเทฺรนปิ ฯ
@๔ ม. เต จ โข ฯ
{๑๙๖.๑} เอวํ ปพฺพชิเตน จ ปน อนุรุทฺธา กุลปุตฺเตน กิมสฺส ๑-
กรณียํ ฯ วิเวกํ อนุรุทฺธา กาเมหิ วิเวกํ อกุสเลหิ ธมฺเมหิ ปีติสุขํ นาธิคจฺฉติ
อญฺญํ วา ๒- ตโต สนฺตตรํ ฯ ตสฺส อภิชฺฌาปิ จิตฺตํ ปริยาทาย
ติฏฺฐติ พฺยาปาโทปิ จิตฺตํ ปริยาทาย ติฏฺฐติ ถีนมิทฺธมฺปิ จิตฺตํ
ปริยาทาย ติฏฺฐติ อุทฺธจฺจกุกฺกุจฺจมฺปิ จิตฺตํ ปริยาทาย ติฏฺฐติ
วิจิกิจฺฉาปิ จิตฺตํ ปริยาทาย ติฏฺฐติ อรติปิ จิตฺตํ ปริยาทาย ติฏฺฐติ
ตนฺทีปิ จิตฺตํ ปริยาทาย ติฏฺฐติ วิเวกํ อนุรุทฺธา กาเมหิ วิเวกํ
อกุสเลหิ ธมฺเมหิ ปีติสุขํ นาธิคจฺฉติ อญฺญํ วา ตโต สนฺตตรํ ฯ
วิเวกํ อนุรุทฺธา กาเมหิ วิเวกํ อกุสเลหิ ธมฺเมหิ ปีติสุขํ อธิคจฺฉติ
อญฺญํ วา ตโต สนฺตตรํ ฯ ตสฺส อภิชฺฌาปิ จิตฺตํ น ปริยาทาย
ติฏฺฐติ พฺยาปาโทปิ จิตฺตํ น ปริยาทาย ติฏฺฐติ ถีนมิทฺธมฺปิ จิตฺตํ
น ปริยาทาย ติฏฺฐติ อุทฺธจฺจกุกฺกุจฺจมฺปิ จิตฺตํ น ปริยาทาย ติฏฺฐติ
วิจิกิจฺฉาปิ จิตฺตํ น ปริยาทาย ติฏฺฐติ อรติปิ จิตฺตํ น ปริยาทาย
ติฏฺฐติ ตนฺทีปิ จิตฺตํ น ปริยาทาย ติฏฺฐติ วิเวกํ อนุรุทฺธา กาเมหิ
วิเวกํ อกุสเลหิ ธมฺเมหิ ปีติสุขํ อธิคจฺฉติ อญฺญํ วา ตโต สนฺตตรํ ฯ
เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๓ หน้าที่ ๑๙๓-๒๐๕.
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=13&item=186&items=11
อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :-
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=13&item=186&items=11&mode=bracket
อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :-
https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=13&item=186&items=11
อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=13&item=186&items=11
ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=13&i=186
สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๓
https://84000.org/tipitaka/read/?index_13
https://84000.org/tipitaka/english/?index_13
บันทึก ๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]
