[๒๗๒] อถ โข อายสฺมา นารโท อายสฺมนฺตํ ปวิฏฺฐํ เอตทโวจ
สาธาวุโส ปวิฏฺฐ อหํ เอตํ ปญฺหํ ลเภยฺยํ เอวํ ปญฺหํ ปุจฺฉ
อหํ เต เอตํ ปญฺหํ พฺยากริสฺสามีติ ฯ ลภติ อายสฺมา นารโท
เอตํ ปญฺหํ ปุจฺฉามหํ อายสฺมนฺตํ นารทํ เอตํ ปญฺหํ พฺยากโรตุ
จ เม อายสฺมา นารโท เอตํ ปญฺหํ อญฺญเตฺรว อาวุโส
นารท สทฺธาย อญฺญตฺร รุจิยา อญฺญตฺร อนุสฺสวา อญฺญตฺร
อาการปริวิตกฺกา อญฺญตฺร ทิฏฺฐินิชฺฌานกฺขนฺติยา อตฺถายสฺมโต
นารทสฺส ปจฺจตฺตเมว ญาณํ ชาติปจฺจยา ชรามรณนฺติ ฯ อญฺญเตฺรว
อาวุโส ปวิฏฺฐ สทฺธาย อญฺญตฺร รุจิยา อญฺญตฺร อนุสฺสวา
อญฺญตฺร อาการปริวิตกฺกา อญฺญตฺร ทิฏฺฐินิชฺฌานกฺขนฺติยา
อหเมตํ ชานามิ อหเมตํ ปสฺสามิ ชาติปจฺจยา ชรามรณนฺติ ฯ
{๒๗๒.๑} อญฺญเตฺรว อาวุโส นารท สทฺธาย อญฺญตฺร รุจิยา
อญฺญตฺร อนุสฺสวา อญฺญตฺร อาการปริวิตกฺกา อญฺญตฺร
ทิฏฺฐินิชฺฌานกฺขนฺติยา อตฺถายสฺมโต นารทสฺส ปจฺจตฺตเมว ญาณํ
ภวปจฺจยา ชาตีติ ฯเปฯ อวิชฺชาปจฺจยา สงฺขาราติ ฯ อญฺญเตฺรว
อาวุโส ปวิฏฺฐ สทฺธาย อญฺญตฺร รุจิยา อญฺญตฺร อนุสฺสวา อญฺญตฺร
อาการปริวิตกฺกา อญฺญตฺร ทิฏฺฐินิชฺฌานกฺขนฺติยา อหเมตํ ชานามิ
อหเมตํ ปสฺสามิ อวิชฺชาปจฺจยา สงฺขาราติ ฯ
[๒๗๓] อญฺญตฺร จ อาวุโส นารท สทฺธาย อญฺญตฺร
รุจิยา อญฺญตฺร อนุสฺสวา อญฺญตฺร อาการปริวิตกฺกา อญฺญตฺร
ทิฏฺฐินิชฺฌานกฺขนฺติยา อตฺถายสฺมโต นารทสฺส ปจฺจตฺตเมว ญาณํ
ชาตินิโรธา ชรามรณนิโรโธติ ฯเปฯ อวิชฺชานิโรธา สงฺขารนิโรโธติ ฯ
อญฺญเตฺรว อาวุโส ปวิฏฺฐ สทฺธาย อญฺญตฺร
รุจิยา อญฺญตฺร อนุสฺสวา อญฺญตฺร อาการปริวิตกฺกา อญฺญตฺร
ทิฏฺฐินิชฺฌานกฺขนฺติยา อหเมตํ ชานามิ อหเมตํ ปสฺสามิ
อวิชฺชานิโรธา สงฺขารนิโรโธติ ฯ
[๒๗๔] อญฺญเตฺรว อาวุโส นารท สทฺธาย อญฺญตฺร
รุจิยา อญฺญตฺร อนุสฺสวา อญฺญตฺร อาการปริวิตกฺกา อญฺญตฺร
ทิฏฺฐินิชฺฌานกฺขนฺติยา อตฺถายสฺมโต นารทสฺส ปจฺจตฺตเมว ญาณํ
ภวนิโรโธ นิพฺพานนฺติ ฯ อญฺญเตฺรว อาวุโส ปวิฏฺฐ สทฺธาย
อญฺญตฺร รุจิยา อญฺญตฺร อนุสฺสวา อญฺญตฺร อาการปริวิตกฺกา
อญฺญตฺร ทิฏฺฐินิชฺฌานกฺขนฺติยา อหเมตํ ชานามิ อหเมตํ ปสฺสามิ
ภวนิโรโธ นิพฺพานนฺติ ฯ
{๒๗๔.๑} เตนหายสฺมา นารโท อรหํ ขีณาสโวติ ฯ
ภวนิโรโธ นิพฺพานนฺติ โข เม อาวุโส ยถาภูตํ สมฺมปฺปญฺญาย
สุทิฏฺฐํ น จมฺหิ อรหํ ขีณาสโว เสยฺยถาปิ อาวุโส กนฺตารมคฺเค
อุทปาโน ตตฺร เนวสฺส รชฺชุ น อุทกวารโก อถ ปุริโส
อาคจฺเฉยฺย ฆมฺมาภิตตฺโต ฆมฺมปเรโต กิลนฺโต ตสิโต ปิปาสิโต
โส ตํ อุทปานํ โอโลเกยฺย ตสฺส อุทกนฺติ หิ โข ญาณํ
อสฺส น จ กาเยน ผุสิตฺวา วิหเรยฺย เอวเมว โข อาวุโส
ภวนิโรโธ นิพฺพานนฺติ ยถาภูตํ สมฺมปฺปญฺญาย สุทิฏฺฐํ น จมฺหิ
อรหํ ขีณาสโวติ ฯ
[๒๗๕] เอวํ วุตฺเต อายสฺมา อานนฺโท อายสฺมนฺตํ ปวิฏฺฐํ
เอตทโวจ เอวํวาที ตฺวํ อาวุโส ปวิฏฺฐ อายสฺมนฺตํ นารทํ กึ
วเทสีติ ฯ เอวํวาทาหํ อาวุโส อานนฺท อายสฺมนฺตํ นารทํ น
กิญฺจิ วทามิ อญฺญตฺร กลฺยาณา อญฺญตฺร กุสลาติ ฯ อฏฺฐมํ ฯ
[๒๗๖] เอวมฺเม สุตํ เอกํ สมยํ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ
เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ
[๒๗๗] ตตฺร โข ภควา ... มหาสมุทฺโท ภิกฺขเว อุปยนฺโต
มหานทิโย อุปยาเปติ มหานทิโย อุปยนฺติโย กุนฺนทิโย
อุปยาเปนฺติ กุนฺนทิโย อุปยนฺติโย มหาโสพฺเภ อุปยาเปนฺติ
มหาโสพฺภา อุปยนฺตา กุสฺโสพฺเภ อุปยาเปนฺติ เอวเมว โข ภิกฺขเว
อวิชฺชา อุปยนฺตี สงฺขาเร อุปยาเปติ สงฺขารา อุปยนฺตา วิญฺญาณํ
อุปยาเปนฺติ วิญฺญาณํ อุปยนฺตํ นามรูปํ อุปยาเปติ นามรูปํ
อุปยนฺตํ สฬายตนํ อุปยาเปติ สฬายตนํ อุปยนฺตํ ผสฺสํ อุปยาเปติ
ผสฺโส อุปยนฺโต เวทนํ อุปยาเปติ เวทนา อุปยนฺตี ตณฺหํ อุปยาเปติ
ตณฺหา อุปยนฺตี อุปาทานํ อุปยาเปติ อุปาทานํ อุปยนฺตํ
ภวํ อุปยาเปติ ภโว อุปยนฺโต ชาตึ อุปยาเปติ ชาติ อุปยนฺตี
ชรามรณํ อุปยาเปติ ฯ
[๒๗๘] มหาสมุทฺโท ภิกฺขเว อปยนฺโต มหานทิโย อปยาเปติ
มหานทิโย อปยนฺติโย กุนฺนทิโย อปยาเปนฺติ กุนฺนทิโย อปยนฺติโย
มหาโสพฺเภ อปยาเปนฺติ มหาโสพฺภา อปยนฺตา กุสฺโสพฺเภ
อปยาเปนฺติ เอวเมว โข ภิกฺขเว อวิชฺชา อปยนฺตี สงฺขาเร อปยาเปติ
สงฺขารา อปยนฺตา วิญฺญาณํ อปยาเปนฺติ วิญฺญาณํ อปยนฺตํ
นามรูปํ อปยาเปติ นามรูปํ อปยนฺตํ สฬายตนํ อปยาเปติ
สฬายตนํ อปยนฺตํ ผสฺสํ อปยาเปติ ผสฺโส อปยนฺโต เวทนํ
อปยาเปติ เวทนา อปยนฺตี ตณฺหํ อปยาเปติ ตณฺหา อปยนฺตี
อุปาทานํ อปยาเปติ อุปาทานํ อปยนฺตํ ภวํ อปยาเปติ ภโว
อปยนฺโต ชาตึ อปยาเปติ ชาติ อปยนฺตี ชรามรณํ
อปยาเปตีติ ฯ นวมํ ฯ
[๒๗๙] เอวมฺเม สุตํ เอกํ สมยํ ภควา ราชคเห วิหรติ
เวฬุวเน กลนฺทกนิวาเป ฯ เตน โข ปน สมเยน ภควา สกฺกโต
โหติ ครุกโต มานิโต ปูชิโต อปจิโต ลาภี จีวรปิณฺฑปาต-
เสนาสนคิลานปจฺจยเภสชฺชปริกฺขารานํ ภิกฺขุสงฺโฆปิ สกฺกโต โหติ
ครุกโต มานิโต ปูชิโต อปจิโต ลาภี จีวรปิณฺฑปาตเสนาสน-
คิลานปจฺจยเภสชฺชปริกฺขารานํ ฯ อญฺญติตฺถิยา ปน ปริพฺพาชกา
อสกฺกตา โหนฺติ อครุกตา อมานิตา อปูชิตา อนปจิตา อลาภิโน
จีวรปิณฺฑปาตเสนาสนคิลานปจฺจยเภสชฺชปริกฺขารานํ ฯ
[๒๘๐] เตน โข ปน สมเยน สุสิโม ปริพฺพาชโก ราชคเห
ปฏิวสติ มหติยา ปริพฺพาชกปริสาย สทฺธึ ฯ อถ โข สุสิมสฺส
ปริพฺพาชกสฺส ปริสา สุสิมํ ปริพฺพาชกํ เอตทโวจุํ เอหิ ตฺวํ
อาวุโส สุสิม สมเณ โคตเม พฺรหฺมจริยํ จร ตฺวํ ธมฺมํ ปริยาปุณิตฺวา
อเมฺห วาเจยฺยาสิ ๑- ตํ มยํ ธมฺมํ ปริยาปุณิตฺวา คิหีนํ ภาสิสฺสาม
เอวํ มยมฺปิ สกฺกตา ภวิสฺสาม ครุกตา มานิตา ปูชิตา อปจิตา
ลาภิโน จีวรปิณฺฑปาตเสนาสนคิลานปจฺจยเภสชฺชปริกฺขารานนฺติ ฯ
เอวมาวุโสติ โข สุสิโม ปริพฺพาชโก สกาย ปริสาย ปฏิสฺสุตฺวา
เยนายสฺมา อานนฺโท เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา อายสฺมตา
อานนฺเทน สทฺธึ สมฺโมทิ สมฺโมทนียํ กถํ สาราณียํ วีติสาเรตฺวา
เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข สุสิโม ปริพฺพาชโก
อายสฺมนฺตํ อานนฺทํ เอตทโวจ อิจฺฉามหํ อาวุโส อานนฺท อิมสฺมึ
ธมฺมวินเย พฺรหฺมจริยํ จริตุนฺติ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. วาเจสฺสสิ ฯ
เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๖ หน้าที่ ๑๔๒-๑๔๖.
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=16&item=272&items=9&mode=bracket
อ่านโดยใช้เนื้อความเป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :-
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=16&item=272&items=9
อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :-
https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=16&item=272&items=9&mode=bracket
อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=16&item=272&items=9&mode=bracket
ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=16&i=272
สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๖
https://84000.org/tipitaka/read/?index_16
https://84000.org/tipitaka/english/?index_16
บันทึก ๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]
