สุตฺตนิปาเต ตติยสฺส มหาวคฺคสฺส ทุติยํ ปธานสุตฺตํ
[๓๕๕] |๓๕๕.๘๕๐| ๒ ตํ มํ ปธานปหิตตฺตํ นทึ เนรญฺชรมฺปติ
วิปรกฺกมฺม ฌายนฺตํ โยคกฺเขมสฺส ปตฺติยา
|๓๕๕.๘๕๑| นมุจี กรุณํ วาจํ ภาสมาโน อุปาคมิ
กีโส ตฺวมสิ ทุพฺพณฺโณ สนฺติเก มรณํ ตว ฯ
|๓๕๕.๘๕๒| สหสฺสภาโค มรณสฺส เอกํโส ตว ชีวิตํ
ชีวโต ๑- ชีวิตํ เสยฺโย ชีวํ ปุญฺญานิ กาหสิ ฯ
|๓๕๕.๘๕๓| จรโต จ เต พฺรหฺมจริยํ อคฺคิหุตญฺจ ชูหโต
ปหูตํ จียเต ปุญฺญํ กึ ปธาเนน กาหสิ ฯ
|๓๕๕.๘๕๔| ทุคฺโค มคฺโค ปธานาย ทุกฺกโร ทุรภิสมฺภโว
อิมา คาถา ภณํ มาโร อฏฺฐา พุทฺธสฺส สนฺติเก ฯ
|๓๕๕.๘๕๕| ตํ ตถาวาทินํ มารํ ภควา เอตทพฺรวิ
ปมตฺตพนฺธุ ปาปิม เยนตฺเถน อิธาคโต
|๓๕๕.๘๕๖| อณุมตฺโตปิ ๒- ปุญฺเญน อตฺโถ มยฺหํ น วิชฺชติ
เยสญฺจ อตฺโถ ปุญฺเญน เต มาโร วตฺตุมรหติ ฯ
|๓๕๕.๘๕๗| อตฺถิ สทฺธา ตโป ๓- วิริยํ ปญฺญา จ มม วิชฺชติ
เอวํ มํ ปหิตตฺตํปิ กึ ชีวมนุปุจฺฉสิ ฯ
|๓๕๕.๘๕๘| นทีนมฺปิ โสตานิ อยํ วาโต วิโสสเย
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ชีว โภ ฯ ๒ ยุ. อณุมตฺเตนปิ ฯ ๓ ม. ตถา ฯ ยุ. ตโต ฯ
กิญฺจ เม ปหิตตฺตสฺส โลหิตํ นูปสุสฺสเย ฯ
|๓๕๕.๘๕๙| โลหิเต สุสฺสมานมฺหิ ปิตฺตํ เสมฺหญฺจ สุสฺสติ
มํเสสุ ขียมาเนสุ ภิยฺโย จิตฺตํ ปสีทติ
ภิยฺโย สติ จ ปญฺญา จ สมาธิ มม ติฏฺฐติ ฯ
|๓๕๕.๘๖๐| ตสฺส เมวํ วิหรโต ปตฺตสฺสุตฺตมเวทนํ
กาเม ๑- นาเปกฺขเต จิตฺตํ ปสฺส สตฺตสฺส สุทฺธตํ ฯ
|๓๕๕.๘๖๑| กามา เต ปฐมา เสนา ทุติยารติ วุจฺจติ
ตติยา ขุปฺปิปาสา เต จตุตฺถี ตณฺหา ปวุจฺจติ
|๓๕๕.๘๖๒| ปญฺจมํ ถีนมิทฺธนฺเต ฉฏฺฐา ภีรู ปวุจฺจติ
สตฺตมี ๒- วิจิกิจฺฉา เต มกฺโข ถมฺโภ เต อฏฺฐโม
|๓๕๕.๘๖๓| ลาโภ สิโลโก สกฺกาโร มิจฺฉา ลทฺโธ จ โย ยโส
โย จตฺตานํ สมุกฺกํเส ปเร จ อวชานติ
|๓๕๕.๘๖๔| เอสา นมุจิ เต เสนา กณฺหสฺสาภิปฺปหารินี
น นํ อสูโร ชินาติ เชตฺวา จ ลภเต สุขํ ฯ
|๓๕๕.๘๖๕| เอส มุญฺชํ ปริหเร ธิรตฺถุ มม ๓- ชีวิตํ
สงฺคาเม เม มตํ เสยฺโย ยญฺเจ ชีเว ปราชิโต ฯ
|๓๕๕.๘๖๖| ปคาฬฺหา เอตฺถ น ทิสฺสนฺติ เอเก สมณพฺราหฺมณา
ตญฺจ มคฺคํ น ชานนฺติ เยน คจฺฉนฺติ สุพฺพตา ฯ
|๓๕๕.๘๖๗| สมนฺตา ธชินึ ทิสฺวา ยุตฺตํ มารํ สวาหนํ
ยุทฺธาย ปจฺจุคจฺฉามิ มา มํ ฐานา อจาวยิ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. กาเมสุ ฯ ๒ โป. สตฺตมา ฯ ๓ ยุ. อิธ ฯ
|๓๕๕.๘๖๘| ยนฺเต ตํ นปฺปสหติ เสนํ โลโก สเทวโก
ตนฺเต ปญฺญาย เวจฺฉามิ ๑- อามํ ปกฺกํว ๒- อมฺหนา ฯ
|๓๕๕.๘๖๙| วสึ ๓- กริตฺวา สงฺกปฺปํ สติญฺจ สุปติฏฺฐิตํ
รฏฺฐา รฏฺฐํ วิจริสฺสํ สาวเก วินยํ ปุถู ฯ
|๓๕๕.๘๗๐| เต อปฺปมตฺตา ปหิตตฺตา มม สาสนการกา
อกามสฺส เต คมิสฺสนฺติ ยตฺถ คนฺตฺวา น โสจเร ฯ
|๓๕๕.๘๗๑| สตฺต วสฺสานิ ภควนฺตํ อนุพนฺธึ ปทาปทํ
โอตารํ นาธิคจฺฉิสฺสํ สมฺพุทฺธสฺส สิรีมโต ฯ
|๓๕๕.๘๗๒| เมทวณฺณํว ปาสาณํ วายโส อนุปริยคา
อเปตฺถ มุทุํ วินฺเทม อปิ อสฺสาทนา สิยา ฯ
|๓๕๕.๘๗๓| อลทฺธา ตตฺถ อสฺสาทํ วายเสตฺโต อปกฺกมิ
กาโกว เสลํ อาสชฺช นิพฺพิชฺชาเปม โคตมํ ฯ
|๓๕๕.๘๗๔| ตสฺส โสกปเรตสฺส วิณา กจฺฉา อภสฺสถ
ตโต โส ทุมฺมโน ยกฺโข ตตฺเถวนฺตรธายถาติ ฯ
ปธานสุตฺตํ ทุติยํ ฯ
-----------
สุตฺตนิปาเต ตติยสฺส มหาวคฺคสฺส ตติยํ สุภาสิตสุตฺตํ
[๓๕๖] ๓ เอวมฺเม สุตํ ฯ เอกํ สมยํ ภควา สาวตฺถิยํ
วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ ตตฺร โข ภควา
@เชิงอรรถ: ๑ ม. เภจฺฉามิ ฯ ยุ. คจฺฉามิ ฯ ๒ ม. ยุ. ปตฺตํ ฯ ๓ ม. วสีกริตฺวา ฯ
ภิกฺขู อามนฺเตสิ ภิกฺขโวติ ฯ ภทนฺเตติ เต ภิกฺขู ภควโต
ปจฺจสฺโสสุํ ฯ ภควา เอตทโวจ จตูหิ ภิกฺขเว องฺเคหิ สมนฺนาคตา
วาจา สุภาสิตา โหติ น ทุพฺภาสิตา อนวชฺชา จ อนนุวชฺชา จ
วิญฺญูนํ กตเมหิ จตูหิ อิธ [๑]- สุภาสิตญฺเญว ภาสติ โน
ทุพฺภาสิตํ ธมฺมญฺเญว ภาสติ โน อธมฺมํ ปิยญฺเญว ภาสติ
โน อปฺปิยํ สจฺจญฺเญว ภาสติ โน อลิกํ ฯ อิเมหิ โข
ภิกฺขเว จตูหิ องฺเคหิ สมนฺนาคตา วาจา สุภาสิตา โหติ น ๒-
ทุพฺภาสิตา อนวชฺชา จ อนนุวชฺชา จ วิญฺญูนนฺติ ฯ
อิทมโวจ ภควา อิทํ วตฺวาน สุคโต
อถาปรํ เอตทโวจ สตฺถา
สุภาสิตํ อุตฺตมมาหุ สนฺโต
ธมฺมํ ภเณ น ๓- อธมฺมํ ตํ ทุติยํ
ปิยํ ภเณ น อปฺปิยํ ๓- ตํ ตติยํ
สจฺจํ ภเณ นาลิกนฺตํ จตุตฺถนฺติ ฯ
[๓๕๗] อถ โข อายสฺมา วงฺคีโส อุฏฺฐายาสนา เอกํสํ
จีวรํ กตฺวา เยน ภควา เตนญฺชลิมฺปณาเมตฺวา ภควนฺตํ
เอตทโวจ ปฏิภาติ มํ ภควา ปฏิภาติ มํ สุคตาติ ฯ ปฏิภาตุ
ตํ วงฺคีสาติ ภควา อโวจ ฯ อถ โข อายสฺมา วงฺคีโส [๔]- สมฺมุขา
สารุปฺปาหิ คาถาหิ อภิตฺถวิ
|๓๕๗.๘๗๕| ตเมว วาจํ ภาเสยฺย ยายตฺตานํ น ตาปเย
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ภิกฺขเว ภิกฺขุ ฯ ๒ ม. โน ฯ ๓ ม. ยุ. นาธมฺมํ นาปฺปยํ ฯ
@๔ ม. ยุ. ภควนฺตํ ฯ
ปเร จ น วิหึเสยฺย สา เว วาจา สุภาสิตา ฯ
|๓๕๗.๘๗๖| ปิยวาจเมว ภาเสยฺย ยา วาจา ปตินนฺทิตา
ยํ อนาทาย ปาปานิ ปเรสํ ภาสเต ปิยํ ฯ
|๓๕๗.๘๗๗| สจฺจํ เว อมตา วาจา เอส ธมฺโม สนนฺตโน
สจฺเจ อตฺเถ จ ธมฺเม จ อหุ สนฺโต ปติฏฺฐิตา ฯ
|๓๕๗.๘๗๘| ยํ พุทฺโธ ภาสติ วาจํ เขมํ นิพฺพานปตฺติยา
ทุกฺขสฺสนฺตกิริยาย สา เว วาจานมุตฺตมาติ ฯ
สุภาสิตสุตฺตํ ตติยํ ฯ
------------
สุตฺตนิปาเต ตติยสฺส มหาวคฺคสฺส จตุตฺถํ สุนฺทริกสุตฺตํ
[๓๕๘] ๔ เอวมฺเม สุตํ ฯ เอกํ สมยํ ภควา โกสเลสุ วิหรติ
สุนฺทริกาย นทิยา ตีเร ฯ เตน โข ปน สมเยน สุนฺทริกภารทฺวาโช
พฺราหฺมโณ สุนฺทริกาย นทิยา ตีเร อคฺคึ ชุหติ อคฺคิหุตํ
ปริจรติ ฯ อถ โข สุนฺทริกภารทฺวาโช พฺราหฺมโณ อคฺคึ ชุหิตฺวา
อคฺคิหุตํ ปริจริตฺวา อุฏฺฐายาสนา สมนฺตา จตุทฺทิสา อนุวิโลเกสิ
โก นุ โข อิมํ หพฺยเสสํ ภุญฺเชยฺยาติ ฯ อทฺทสา โข สุนฺทริกภารทฺวาโช
พฺราหฺมโณ ภควนฺตํ อวิทูเร อญฺญตรสฺมึ รุกฺขมูเล สสีสํ ปารุตํ
นิสินฺนํ ทิสฺวาน วาเมน หตฺเถน หพฺยเสสํ คเหตฺวา ทกฺขิเณน
หตฺเถน กมณฺฑลุํ [๑]- เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ ฯ
{๓๕๘.๔} อถ โข ภควา สุนฺทริกภารทฺวาชสฺส พฺราหฺมณสฺส ปทสทฺเทน
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. คเหตฺวา ฯ
สีสํ วิวริ ฯ อถ โข สุนฺทริกภารทฺวาโช พฺราหฺมโณ มุณฺโฑ
อยํ ภวํ มุณฺฑโก อยํ ภวนฺติ ตโต ปุน นิวตฺติตุกาโม อโหสิ ฯ
อถ โข สุนฺทริกภารทฺวาชสฺส พฺราหฺมณสฺส เอตทโหสิ มุณฺฑาปิ
หิเธกจฺเจ พฺราหฺมณา ภวนฺติ ยนฺนูนาหํ อุปสงฺกมิตฺวา ชาตึ
ปุจฺเฉยฺยนฺติ ฯ อถ โข สุนฺทริกภารทฺวาโช พฺราหฺมโณ เยน ภควา
เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ เอตทโวจ กึชจฺโจ ภวนฺติ ฯ
อถ โข ภควา สุนฺทริกภารทฺวาชํ พฺราหฺมณํ คาถาย ๑- อชฺฌภาสิ
[๓๕๙] |๓๕๙.๘๗๙| น พฺราหฺมโณ โนมฺหิ น ราชปุตฺโต
น เวสฺสายโน อุท โกจิ โนมฺหิ
โคตฺตํ ปริญฺญาย ปุถุชฺชนานํ
อกิญฺจโน มนฺต จรามิ โลเก
|๓๕๙.๘๘๐| สงฺฆาฏิวาสี อคโห จรามิ
นิวุตฺตเกโส อภินิพฺพุตตฺโต
อลิมฺปมาโน อิธ มาณเวหิ
อกลฺลํ ๒- มํ (พฺราหฺมณ) ปุจฺฉสิ โคตฺตปญฺหํ
|๓๕๙.๘๘๑| ปุจฺฉนฺติ เว โภ พฺราหฺมณา พฺราหฺมเณหิ
สห พฺราหฺมโณ โน ภวนฺติ ฯ
|๓๕๙.๘๘๒| พฺราหฺมโณ เจ ตฺวํ พฺรูสิ มญฺจ พฺรูสิ อพฺราหฺมณํ
ตํ ตํ สาวิตฺตึ ปุจฺฉามิ ติปทํ จตุวีสตกฺขรํ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. คาถาหิ ฯ ๒ โป. ยุ. อกลฺล ฯ
|๓๕๙.๘๘๓| กึ นิสฺสิตา อิสโย มนุชา
ขตฺติยา พฺราหฺมณา เทวตานํ
ยญฺญมกปฺปึสุ ปุถูธ โลเก ฯ
|๓๕๙.๘๘๔| ยทนฺตคู เวทคู ยญฺญกาเล
ยสฺสาหุตึ ลเภ ตสฺสิชฺเฌติ พฺรูมิ ฯ
|๓๕๙.๘๘๕| อทฺธา หิ ตสฺส หุตมิชฺเฌ (ติ พฺราหฺมโณ)
ยํ ตาทิสํ เวทคุํ อทฺทสาม
ตุมฺหาทิสานญฺหิ อทสฺสเนน
อญฺโญ ชโน ภุญฺชติ ปูรฬาสํ ฯ
|๓๕๙.๘๘๖| ตสฺมา ติห ตฺวํ พฺราหฺมณ อตฺเถน
อตฺถิโก อุปสงฺกมฺม ปุจฺฉ
สนฺตํ วิธูมํ อนิฆํ นิราสํ
อปฺเปวิธ อภิวินฺเท สุเมธํ
|๓๕๙.๘๘๗| ยญฺเญ รโตหํ ๑- (โภ โคตม) ยญฺญํ ยิฏฺฐุกาโม ๒-
นาหํ ปชานามิ อนุสาสตุ มํ ภวํ
ยตฺถ หุตํ อิชฺฌเต พฺรูหิ เมตํ ฯ
เตน หิ ตฺวํ พฺราหฺมณ โอทหสฺสุ โสตํ
ธมฺมํ เต เทสิสฺสามิ
|๓๕๙.๘๘๘| มา ชาตึ ปุจฺฉ ๓- จรณญฺจ ปุจฺฉ
กฏฺฐา หเว ชายติ ชาตเวโท
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. รตาหํ ฯ ๒ ยุ. ยฏฺฐุกาโม ฯ ๓ ม. ปุจฺฉิ ฯ
นีจากุลีโนปิ มุนี ธิตีมา
อาชานิโย โหติ หิรีนิเสโธ ฯ
|๓๕๙.๘๘๙| สจฺเจน ทนฺโต ทมสา อุเปโต
เวทนฺตคู วูสิตพฺรหฺมจริโย
กาเลน ตมฺหิ หพฺยํ ปเวจฺเฉ
โย พฺราหฺมโณ ปุญฺญเปกฺโข ยเชถ ฯ
|๓๕๙.๘๙๐| เย กาเม หิตฺวา อคหา จรนฺติ
สุสญฺญตตฺตา ตสรํว อุชฺชุํ ๑-
กาเลน เตสุ หพฺยํ ปเวจฺเฉ
โย พฺราหฺมโณ ปุญฺญเปกฺโข ยเชถ ฯ
|๓๕๙.๘๙๑| เย วีตราคา สุสมาหิตินฺทฺริยา
จนฺโทว ราหุคหณา ปมุตฺโต ๒-
กาเลน เตสุ หพฺยํ ปเวจฺเฉ
โย พฺราหฺมโณ ปุญฺญเปกฺโข ยเชถ ฯ
|๓๕๙.๘๙๒| อาสชฺชมานา วิจรนฺติ โลเก
สทา สตา หิตฺวา มมายิตานิ
กาเลน เตสุ หพฺยํ ปเวจฺเฉ
โย พฺราหฺมโณ ปุญฺญเปกฺโข ยเชถ ฯ
|๓๕๙.๘๙๓| โย กาเม หิตฺวา อภิภุยฺยจารี
โย เวทิ ชาตีมรณสฺส อนฺตํ
ปรินิพฺพุโต อุทกรหโทว สีโต
ตถาคโต อรหติ ปูรฬาสํ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ โป. ยุ. อุชฺชุ ฯ ๒ โป. ม. ยุ. ปมุตฺตา ฯ
|๓๕๙.๘๙๔| สโม สเมหิ วิสเมหิ ทูเร
ตถาคโต โหติ อนนฺตปญฺโญ
อนูปลิตฺโต อิธ วา หุรํ วา
ตถาคโต อรหติ ปูรฬาสํ ฯ
|๓๕๙.๘๙๕| ยมฺหิ น มายา วสตี น มาโน
โย วีตโลโภ อมโม นิราโส
ปนุนฺนโกโธ อภินิพฺพุตตฺโต
โย พฺราหฺมโณ โสกมลํ อหาสิ
ตถาคโต อรหติ ปูรฬาสํ ฯ
|๓๕๙.๘๙๖| นิเวสนํ โย มนโส อหาสิ
ปริคฺคหา ยสฺส น สนฺติ เกจิ
อนุปาทิยาโน อิธ วา หุรํ วา
ตถาคโต อรหติ ปูรฬาสํ ฯ
|๓๕๙.๘๙๗| สมาหิโต โย อุทตาริ โอฆํ
ธมฺมญฺจ ญาสิ ๑- ปรมาย ทิฏฺฐิยา
ขีณาสโว อนฺติมเทหธารี
ตถาคโต อรหติ ปูรฬาสํ ฯ
|๓๕๙.๘๙๘| ภวาสวา ยสฺส วจี ขรา จ
วิธูปิตา อตฺถคตา น สนฺติ
ส เวทคู สพฺพธิ วิปฺปมุตฺโต
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ธมฺมํ จญฺญาสิ ฯ
ตถาคโต อรหติ ปูรฬาสํ ฯ
|๓๕๙.๘๙๙| สงฺคาติโค ยสฺส น สนฺติ สงฺคา
โย มานสตฺเตสุ อมานสตฺโต
ทุกฺขํ ปริญฺญาย สเขตฺตวตฺถุํ
ตถาคโต อรหติ ปูรฬาสํ ฯ
|๓๕๙.๙๐๐| อาสํ อนิสฺสาย วิเวกทสฺสี
ปรเวทิยํ ทิฏฺฐิมุปาติวตฺโต
อารมฺมณา ยสฺส น สนฺติ เกจิ
ตถาคโต อรหติ ปูรฬาสํ ฯ
|๓๕๙.๙๐๑| ปโรปรา ยสฺส สเมจฺจ ธมฺมา
วิธูปิตา อตฺถคตา น สนฺติ
สนฺโต อุปาทานกฺขเย วิมุตฺโต
ตถาคโต อรหติ ปูรฬาสํ ฯ
|๓๕๙.๙๐๒| สํโยชนํ ชาติขยนฺตทสฺสี
โย ปานุที ราคปถํ อเสสํ
สุทฺโธ นิทฺโทโส วิมโล อกาโม ๑-
ตถาคโต อรหติ ปูรฬาสํ ฯ
|๓๕๙.๙๐๓| โย อตฺตนาตฺตานํ ๒- นานุปสฺสติ
สมาหิโต อุชุคโต ฐิตตฺโต
ส เว อเนโช อขิโล ๓- อกงฺโข
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อกาโจ ฯ ๒ ม. อตฺตโน อตฺตานํ ฯ ๓ โป. อวิโล ฯ
ตถาคโต อรหติ ปูรฬาสํ ฯ
|๓๕๙.๙๐๔| โมหนฺตรา ยสฺส น สนฺติ เกจิ
สพฺเพสุ ธมฺเมสุ จ ญาณทสฺสี
สรีรญฺจ อนฺติมํ ธาเรติ
ปตฺโต จ สมฺโพธิมนุตฺตรํ สิวํ
เอตฺตาวตา ยกฺขสฺส สุทฺธิ
(ตถาคโต ๑- อรหติ ปูรฬาสํ ฯ)
|๓๕๙.๙๐๕| หุตญฺจ มยฺหํ หุตมตฺถุ สจฺจํ
ยํ ตาทิสํ เวทคุนํ อลตฺถํ
พฺรหฺมา หิ สกฺขิ ปฏิคณฺหาตุ เม ภควา
ภุญฺชตุ เม ภควา ปูรฬาสํ ฯ
|๓๕๙.๙๐๖| คาถาภิคีตํ เม อโภชเนยฺยํ
สมฺผสฺสตํ พฺราหฺมณ เนส ธมฺโม
คาถาภิคีตํ ปนุทนฺติ พุทฺธา
ธมฺเม สติ พฺราหฺมณ วุตฺติเรสา ฯ
|๓๕๙.๙๐๗| อญฺเญน จ เกวลินํ มเหสึ
ขีณาสวํ กุกฺกุจฺจวูปสนฺตํ
อนฺเนน ปาเนน อุปฏฺฐหสฺสุ
เขตฺตญฺหิ ตํ ปุญฺญเปกฺขสฺส โหติ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. อยํ ปาโฐ ทิสฺสติ ฯ
|๓๕๙.๙๐๘| สาธาหํ ภควา ตถา วิชญฺญํ
โย ทกฺขิณํ ภุญฺเชยฺย มาทิสสฺส
ยํ ยญฺญกาเล ปริเยสมาโน
ปปฺปุยฺย ตว สาสนํ ฯ
|๓๕๙.๙๐๙| สารมฺภา ยสฺส วิคตา จิตฺตํ ยสฺส อนาวิลํ
วิปฺปมุตฺโต จ กาเมหิ ถีนํ ยสฺส ปนูทิตํ
|๓๕๙.๙๑๐| สีมนฺตานํ วิเนตารํ ชาติมรณโกวิทํ
มุนึ โมเนยฺยสมฺปนฺนํ ตาทิสํ ยญฺญมาคตํ
|๓๕๙.๙๑๑| ภกุฏึ วินยิตฺวาน ปญฺชลิกา นมสฺสถ
ปูเชถ อนฺนปาเนน เอวํ อิชฺฌนฺติ ทกฺขิณา ฯ
|๓๕๙.๙๑๒| พุทฺโธ ภวํ อรหติ ปูรฬาสํ ปุญฺญกฺเขตฺตมนุตฺตรํ
อายาโค สพฺพโลกสฺมึ ๑- โภโต ทินฺนํ มหปฺผลนฺติ ฯ
[๓๖๐] อถ โข สุนฺทริกภารทฺวาโช พฺราหฺมโณ ภควนฺตํ
เอตทโวจ อภิกฺกนฺตํ โภ โคตม อภิกฺกนฺตํ โภ โคตม
เสยฺยถาปิ โภ โคตม นิกฺกุชฺชิตํ วา อุกฺกุชฺเชยฺย ปฏิจฺฉนฺนํ วา
วิวเรยฺย มูฬฺหสฺส วา มคฺคํ อาจิกฺเขยฺย อนฺธกาเร วา
เตลปชฺโชตํ ธาเรยฺย จกฺขุมนฺโต รูปานิ ทกฺขนฺตีติ เอวเมวํ
โภตา โคตเมน อเนกปริยาเยน ธมฺโม ปกาสิโต เอสาหํ ภวนฺตํ
โคตมํ สรณํ คจฺฉามิ ธมฺมญฺจ ภิกฺขุสงฺฆญฺจ ลเภยฺยาหํ โภโต
โคตมสฺส สนฺติเก ปพฺพชฺชํ ลเภยฺยํ อุปสมฺปทนฺติ ฯ อลตฺถ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. สพฺพโลกสฺส ฯ
โข สุนฺทริกภารทฺวาโช พฺราหฺมโณ ภควโต สนฺติเก ปพฺพชฺชํ
อลตฺถ อุปสมฺปทํ ฯ ฯเปฯ อญฺญตโร โข ปนายสฺมา
สุนฺทริกภารทฺวาโช อรหตํ อโหสีติ ฯ
สุนฺทริกภารทฺวาชสุตฺตํ จตุตฺถํ ฯ
-------------
สุตฺตนิปาเต ตติยสฺส มหาวคฺคสฺส ปญฺจมํ มาฆสุตฺตํ
[๓๖๑] ๕ เอวมฺเม สุตํ ฯ เอกํ สมยํ ภควา ราชคเห
วิหรติ คิชฺฌกูเฏ ปพฺพเต ฯ อถ โข มาโฆ มาณโว เยน
ภควา เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา ภควตา สทฺธึ สมฺโมทิ
สมฺโมทนียํ กถํ สาราณียํ วีติสาเรตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ เอกมนฺตํ
นิสินฺโน โข มาโฆ มาณโว ภควนฺตํ เอตทโวจ อหญฺหิ โภ
โคตม ทายโก ทานปติ วทญฺญู ยาจโยโค ธมฺเมน โภเค
ปริเยสามิ ธมฺเมน โภเค ปริเยสิตฺวา ธมฺมลทฺเธหิ โภเคหิ
ธมฺมาธิคเตหิ เอกสฺสปิ ททามิ ทฺวินฺนมฺปิ ททามิ ติณฺณมฺปิ ททามิ
จตุนฺนมฺปิ ททามิ ปญฺจนฺนมฺปิ ททามิ ฉนฺนมฺปิ ททามิ
สตฺตนฺนมฺปิ ททามิ อฏฺฐนฺนมฺปิ ททามิ นวนฺนมฺปิ ททามิ
ทสนฺนมฺปิ ททามิ วีสายปิ ททามิ ตึสายปิ ททามิ จตฺตาฬีสายปิ
ททามิ ปญฺญาสายปิ ททามิ สตสฺสปิ ททามิ ภิยฺโยปิ ททามิ
กจฺจาหํ ๑- โภ โคตม เอวํ ททนฺโต เอวํ ยเชนฺโต ๒- พหุํ ปุญฺญํ
@เชิงอรรถ: ๑ โป. สกฺกจฺจาหํ ฯ ๒ ม. ยุ. สพฺพตฺถ ยชนฺโตติ ทิสฺสติ ฯ
ปสวามีติ ฯ
{๓๖๑.๑} ตคฺฆ ตฺวํ มาณว เอวํ ททนฺโต เอวํ ยเชนฺโต
พหุํ ปุญฺญํ ปสวสิ ฯ โย โข มาณว ทายโก ทานปติ วทญฺญู
ยาจโยโค ธมฺเมน โภเค ปริเยสติ ธมฺเมน โภเค ปริเยสิตฺวา
ธมฺมลทฺเธหิ โภเคหิ ธมฺมาธิคเตหิ เอกสฺสปิ ททาติ ฯเปฯ สตสฺสปิ
ททาติ ภิยฺโยปิ ททาติ พหุํ โส ปุญฺญํ ปสวตีติ ฯ อถ โข มาโฆ
มาณโว ภควนฺตํ คาถาย อชฺฌภาสิ
[๓๖๒] |๓๖๒.๙๑๓| ปุจฺฉามหํ โคตมํ วทญฺญุํ (อิติ มาโฆ มาณโว)
กาสายวาสึ อคหํ ๑- จรนฺตํ
โย ยาจโยโค ทานปตี คหฏฺโฐ
ปุญฺญตฺถิโก ยชติ ปุญฺญเปกฺโข
ททํ ปเรสํ อิธ อนฺนปานํ
กถํ หุตํ ยชมานสฺส สุชฺเฌ ฯ
|๓๖๒.๙๑๔| (โย) ยาจโยโค ทานปตี คหฏฺโฐ (มาฆาติ ภควา)
ปุญฺญตฺถิโก ยชติ ปุญฺญเปกฺโข
ททํ ปเรสํ อิธ อนฺนปานํ
อาราธเย ทกฺขิเณยฺเยหิ ตาทิ ฯ
|๓๖๒.๙๑๕| (โย) ยาจโยโค ทานปตี คหฏฺโฐ (อิติ มาโฆ มาณโว)
ปุญฺญตฺถิโก ยชติ ปุญฺญเปกฺโข
ททํ ปเรสํ อิธ อนฺนปานํ
อกฺขาหิ เม ภควา ทกฺขิเณยฺเย ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ โป. อภิณฺหํ ฯ ยุ. อคิหํ ฯ
|๓๖๒.๙๑๖| เย เว อลคฺคา ๑- วิจรนฺติ โลเก
อกิญฺจนา เกวลิโน ยตตฺตา
กาเลน เตสุ หพฺยํ ปเวจฺเฉ
โย พฺราหฺมโณ ปุญฺญเปกฺโข ยเชถ ฯ
|๓๖๒.๙๑๗| เย สพฺพสํโยชนพนฺธนจฺฉิทา
ทนฺตา วิมุตฺตา อนิฆา นิราสา
กาเลน เตสุ หพฺยํ ปเวจฺเฉ
โย พฺราหฺมโณ ปุญฺญเปกฺโข ยเชถ ฯ
|๓๖๒.๙๑๘| เย สพฺพสญฺโญชนวิปฺปมุตฺตา
ทนฺตา วิมุตฺตา อนิฆา นิราสา
กาเลน เตสุ หพฺยํ ปเวจฺเฉ ฯ
|๓๖๒.๙๑๙| ราคญฺจ โทสญฺจ ปหาย โมหํ
ขีณาสวา วูสิตพฺรหฺมจริยา
กาเลน เตสุ หพฺยํ ปเวจฺเฉ ฯ
|๓๖๒.๙๒๐| เยสุ น มายา วสตี น มาโน
ขีณาสวา วูสิตพฺรหฺมจริยา
กาเลน เตสุ หพฺยํ ปเวจฺเฉ ฯ
|๓๖๒.๙๒๑| เย วีตโลภา อมมา นิราสา
ขีณาสวา วูสิตพฺรหฺมจริยา
กาเลน เตสุ หพฺยํ ปเวจฺเฉ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อสตฺตา ฯ
|๓๖๒.๙๒๒| เย เว น ตณฺหาสุ อุปาติปนฺนา ๑-
วิตเรยฺย โอฆํ อมมา จรนฺติ
กาเลน เตสุ หพฺยํ ปเวจฺเฉ ฯ
|๓๖๒.๙๒๓| เยสํ [๒]- ตณฺหา นตฺถิ กุหิญฺจิ โลเก
ภวาภวาย อิธ วา หุรํ วา
กาเลน เตสุ หพฺยํ ปเวจฺเฉ ฯ
|๓๖๒.๙๒๔| เย กาเม หิตฺวา อคหา จรนฺติ
สุสญฺญตตฺตา ตสรํว อุชฺชุํ
กาเลน เตสุ หพฺยํ ปเวจฺเฉ ฯ
|๓๖๒.๙๒๕| เย วีตราคา สุสมาหิตินฺทฺริยา
จนฺโทว ราหุคหณา ปมุตฺโต
กาเลน เตสุ หพฺยํ ปเวจฺเฉ ฯ
|๓๖๒.๙๒๖| สมิตาวิโน วีตราคา อโกปา
เยสํ คตี นตฺถิ อิธ วิปฺปหาย
กาเลน เตสุ หพฺยํ ปเวจฺเฉ ฯ
|๓๖๒.๙๒๗| ชเหตฺวา ชาติมรณํ อเสสํ
กถงฺกถํ สพฺพมุปาติวตฺตา
กาเลน เตสุ หพฺยํ ปเวจฺเฉ ฯ
|๓๖๒.๙๒๘| เย อตฺตทีปา วิจรนฺติ โลเก
อกิญฺจนา สพฺพธิ วิปฺปมุตฺตา
@เชิงอรรถ: ๑ โป. เย วีตตณฺหาสุ อุปาติวตฺตา ฯ ๒ ยุ. ตุ ฯ
กาเลน เตสุ หพฺยํ ปเวจฺเฉ ฯ
|๓๖๒.๙๒๙| เย เหตฺถ ชานนฺติ ยถาตถา อิทํ
อยมนฺติมา นตฺถิ ปุนพฺภโวติ
กาเลน เตสุ หพฺยํ ปเวจฺเฉ ฯ
|๓๖๒.๙๓๐| โย เวทคู ฌานรโต สตีมา
สมฺโพธิปตฺโต สรณํ พหุนฺนํ
กาเลน เตสุ หพฺยํ ปเวจฺเฉ
โย พฺราหฺมโณ ปุญฺญเปกฺโข ยเชถ ฯ
|๓๖๒.๙๓๑| อทฺธา อโมฆา มม ปุจฺฉนา อหุ
อกฺขาสิ เม ภควา ทกฺขิเณยฺเย
ตฺวํ เหตฺถ ชานาสิ ยถาตถา อิทํ
ตถา หิ เต วิทิโต เอส ธมฺโม ฯ
|๓๖๒.๙๓๒| (โย) ยาจโยโค ทานปตี คหฏฺโฐ (อิติ มาโฆ มาณโว)
ปุญฺญตฺถิโก ยชติ ปุญฺญเปกฺโข
ททํ ปเรสํ อิธ อนฺนปานํ
อกฺขาหิ เม ภควา ยญฺญสมฺปทํ ฯ
|๓๖๒.๙๓๓| ยชสฺสุ ยชมาโน มาฆาติ ภควา
สพฺพตฺถ จ วิปฺปสาเทหิ จิตฺตํ
อารมฺมณํ ยชมานสฺส ยญฺโญ
เอตฺถ ปติฏฺฐาย ชหาติ โทสํ
|๓๖๒.๙๓๔| โส วีตราโค จ วิเนยฺย โทสํ
เมตฺตจิตฺตํ ภาวยํ อปฺปมาณํ
รตฺตินฺทิวํ สตตํ อปฺปมตฺโต
สพฺพา ทิสา ผรเต อปฺปมญฺญํ ฯ
|๓๖๒.๙๓๕| โก สุชฺฌตี มุญฺจติ พชฺฌตี จ
เกนตฺตนา คจฺฉติ พฺรหฺมโลกํ
อชานโต เม มุนิ พฺรูหิ ปุฏฺโฐ
ภควา หิ เม สกฺขิ พฺรหฺมชฺช ทิฏฺโฐ
ตฺวญฺหิ ๑- โน พฺรหฺมสโมสิ สจฺจํ
กถํ อุปปชฺชติ พฺรหฺมโลกํ (ชุติม ๒-) ฯ
|๓๖๒.๙๓๖| โย ยชติ ติวิธํ ยญฺญสมฺปทํ (มาฆาติ ภควา)
อาราธเย ทกฺขิเณยฺเยหิ ตาทิ
เอวํ ยชิตฺวา สมฺมา ยาจโยโค
อุปปชฺชติ พฺรหฺมโลกนฺติ พฺรูมีติ ฯ
[๓๖๓] เอวํ วุตฺเต มาโฆ มาณโว ภควนฺตํ เอตทโวจ
อภิกฺกนฺตํ โภ โคตม ฯเปฯ อชฺชตคฺเค ปาณุเปตํ สรณงฺคตนฺติ ฯ
มาฆสุตฺตํ ปญฺจมํ
----------
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ตุวํ ฯ ๒ ยุ. ชุตีมา ฯ
สุตฺตนิปาเต ตติยสฺส มหาวคฺคสฺส ฉฏฺฐํ สภิยสุตฺตํ
[๓๖๔] ๖ เอวมฺเม สุตํ ฯ เอกํ สมยํ ภควา ราชคเห
วิหรติ เวฬุวเน กลนฺทกนิวาเป ฯ เตน โข ปน สมเยน สภิยสฺส
ปริพฺพาชกสฺส ปุราณสาโลหิตาย เทวตาย ปญฺหา อุทิฏฺฐา โหนฺติ
โย เต สภิย สมโณ วา พฺราหฺมโณ วา อิเม ปเญฺห ปุฏฺโฐ
พฺยากโรติ ตสฺส สนฺติเก พฺรหฺมจริยํ จเรยฺยาสีติ ฯ
{๓๖๔.๑} อถ โข สภิโย ปริพฺพาชโก ตสฺสา เทวตาย
สนฺติเก [๑]- ปเญฺห อุคฺคเหตฺวา เย เต สมณพฺราหฺมณา สงฺฆิโน
คณิโน คณาจริยา ญาตา ยสสฺสิโน ติตฺถกรา สาธุสมฺมตา
พหุชนสฺส เสยฺยถีทํ ปูรโณ กสฺสโป มกฺขลิ โคสาโล อชิโต
เกสกมฺพโล ๒- ปกุทฺโธ ๓- กจฺจายโน สญฺชโย เวฬฏฺฐปุตฺโต ๔-
นิคนฺโถ นาฏปุตฺโต เต อุปสงฺกมิตฺวา เต ปเญฺห ปุจฺฉติ ฯ เต
สภิเยน ปริพฺพาชเกน ปเญฺห ปุฏฺฐา น สมฺปายนฺติ อสมฺปายนฺตา
โกปญฺจ โทสญฺจ อปฺปจฺจยญฺจ ปาตุกโรนฺติ อปิ จ สภิยํ ๕-
ปริพฺพาชกํ ปฏิปุจฺฉนฺติ ฯ
{๓๖๔.๒} อถ โข สภิยสฺส ปริพฺพาชกสฺส เอตทโหสิ เย โข
เต โภนฺโต สมณพฺราหฺมณา สงฺฆิโน คณิโน คณาจริยา ญาตา
ยสสฺสิโน ติตฺถกรา สาธุสมฺมตา พหุชนสฺส เสยฺยถีทํ ปูรโณ กสฺสโป
ฯเปฯ นิคนฺโถ นาฏปุตฺโต เต มยา ปเญฺห ปุฏฺฐา น สมฺปายนฺติ
อสมฺปายนฺตา โกปญฺจ โทสญฺจ อปฺปจฺจยญฺจ ปาตุกโรนฺติ
@เชิงอรรถ: ๑ โป. ม. ยุ. เอตฺถนฺตเร เตติ ทิสฺสติ ฯ ๒ ยุ. เกสกมฺพลิ ฯ ๓ ม. ปกุโธ
@กจฺจาโน ฯ ยุ. ปกุโธ ฯ ๔ ม. เพลฏฺฐปุตฺโต ฯ ยุ. เพลฏฺฐิปุตฺโต ฯ
@๕ ม. ยุ. สภิยญฺเญว ฯ
อปิ จ มญฺเญเวตฺถ ปฏิปุจฺฉนฺติ ยนฺนูนาหํ หีนายาวตฺติตฺวา
กาเม ปริภุญฺเชยฺยนฺติ ฯ อถ โข สภิยสฺส ปริพฺพาชกสฺส
เอตทโหสิ อยํ ๑- โข สมโณ โคตโม สงฺฆี เจว คณี จ
คณาจริโย ญาโต ยสสฺสี ติตฺถกโร สาธุสมฺมโต พหุชนสฺส ฯ
ยนฺนูนาหํ สมณํ โคตมํ อุปสงฺกมิตฺวา อิเม ปเญฺห ปุจฺเฉยฺยนฺติ ฯ
{๓๖๔.๓} อถ โข สภิยสฺส ปริพฺพาชกสฺส เอตทโหสิ เย ๒- โข
เต โภนฺโต สมณพฺราหฺมณา ชิณฺณา วุฑฺฒา มหลฺลกา อทฺธคตา วโย
อนุปฺปตฺตา เถรา รตฺตญฺญู จิรปพฺพชิตา สงฺฆิโน คณิโน คณาจริยา
ญาตา ยสสฺสิโน ติตฺถกรา สาธุสมฺมตา พหุชนสฺส เสยฺยถีทํ
ปูรโณ กสฺสโป ฯเปฯ นิคนฺโถ นาฏปุตฺโต เตปิ ๓- มยา ปเญฺห
ปุฏฺฐา น สมฺปายนฺติ อสมฺปายนฺตา โกปญฺจ โทสญฺจ
อปฺปจฺจยญฺจ ปาตุกโรนฺติ อปิ จ มญฺเญเวตฺถ ปฏิปุจฺฉนฺติ ฯ
กึ ปน เม สมโณ โคตโม อิเม ปเญฺห ปุฏฺโฐ พฺยากริสฺสติ ฯ
สมโณ หิ โคตโม ทหโร เจว ชาติยา นโว จ ปพฺพชฺชายาติ ฯ
{๓๖๔.๔} อถ โข สภิยสฺส ปริพฺพาชกสฺส เอตทโหสิ สมโณ โข
โคตโม ๔- ทหโรติ น อุญฺญาตพฺโพ น ปริโภตพฺโพ ๕- ทหโรปิ
เจ สมโณ โหติ โส จ มหิทฺธิโก โหติ มหานุภาโว ฯ ยนฺนูนาหํ
สมณํ โคตมํ อุปสงฺกมิตฺวา อิเม ปเญฺห ปุจฺเฉยฺยนฺติ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. อยมฺปิ ฯ ๒ ม. เยปิ ฯ ๓ ยุ. ปิสทฺโท นตฺถิ ฯ ๔ ม. อยํ ปาโฐ
@นตฺถิ ฯ ๕ อิโต ปรํ มรมฺมโปตฺถเก ทหโรปิ เจส สมโณ โคตโม มหิทฺธิโก
@โหติ มหานุภาโวติ ทิสฺสติ ฯ
{๓๖๔.๕} อถ โข สภิโย ปริพฺพาชโก เยน ราชคหํ เตน จาริกํ ปกฺกามิ
อนุปุพฺเพน จาริกญฺจรมาโน เยน ราชคหํ เวฬุวนํ กลนฺทกนิวาโป
เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา ภควตา สทฺธึ สมฺโมทิ
สมฺโมทนียํ กถํ สาราณียํ วีติสาเรตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ เอกมนฺตํ
นิสินฺโน โข สภิโย ปริพฺพาชโก ภควนฺตํ คาถาย อชฺฌภาสิ
[๓๖๕] |๓๖๕.๙๓๗| กงฺขี เวจิกิจฺฉี อาคมํ (อิติ สภิโย)
ปเญฺห ปุจฺฉิตุํ อภิกงฺขมาโน
เตสนฺตกโร ภวาหิ ปเญฺห เม ปุฏฺโฐ
อนุปุพฺพํ อนุธมฺมํ พฺยากโรหิ เม ฯ
|๓๖๕.๙๓๘| ทูรโต อาคโตสิ สภิยาติ ภควา
ปเญฺห ปุจฺฉิตุํ อภิกงฺขมาโน
เตสนฺตกโร ภวามิ ปเญฺห เต ปุฏฺโฐ
อนุปุพฺพํ อนุธมฺมํ พฺยากโรมิ เต ฯ
|๓๖๕.๙๓๙| ปุจฺฉ มํ สภิย ปญฺหํ ยงฺกิญฺจิ มนสิจฺฉสิ
ตสฺส ตสฺเสว ปญฺหสฺส อหํ อนฺตํ กโรมิ เตติ ฯ
[๓๖๖] อถ โข สภิยสฺส ปริพฺพาชกสฺส เอตทโหสิ อจฺฉริยํ วต โภ
อพฺภูตํ วต โภ ยํ วตาหํ อญฺเญสุ สมณพฺราหฺมเณสุ โอกาสกมฺม-
มตฺตมฺปิ นาลตฺถํ ตมฺเม อิทํ สมเณน โคตเมน โอกาสกมฺมํ
กตนฺติ อตฺตมโน ปมุทิโต ๑- อุทคฺโค ปีติโสมนสฺสชาโต
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. โมทิโต ฯ
ภควนฺตํ ปญฺหํ อปุจฺฉิ
|๓๖๖.๙๔๐| กึปตฺตินมาหุ ภิกฺขุนํ (อิติ สภิโย)
โสรตํ เกน กถญฺจ ทนฺตมาหุ
พุทฺโธติ กถํ ปวุจฺจติ
ปุฏฺโฐ เม ภควา พฺยากโรหิ ๑- ฯ
|๓๖๖.๙๔๑| ปชฺเชน กเตน อตฺตนา (สภิยาติ ภควา)
ปรินิพฺพานคโต วิติณฺณกงฺโข
วิภวญฺจ ภวญฺจ วิปฺปหาย
วุสิตวา ขีณปุนพฺภโว ส ภิกฺขุ ฯ
|๓๖๖.๙๔๒| สพฺพตฺถ อุเปกฺขโก สตีมา
น โส หึสติ กญฺจิ สพฺพโลเก
ติณฺโณ สมโณ อนาวิโล
อุสฺสทา ยสฺส น สนฺติ โสรโต โส
|๓๖๖.๙๔๓| ยสฺสินฺทฺริยานิ ภาวิตานิ
อชฺฌตฺตํ พหิทฺธา จ สพฺพโลเก
นิพฺพิชฺชิมํ ๒- ปรญฺจ โลกํ
กาลํ กงฺขติ ภาวิโต ส ทนฺโต ฯ
|๓๖๖.๙๔๔| กปฺปานิ วิเจยฺย เกวลานิ
สํสารํ ทุภยํ ๓- จุตูปปาตํ
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. วยากโรหิ ฯ ๒ ม. นิพฺพิชฺช อิมํ ฯ ๓ วณฺณนายํ ตทุภยํ ฯ
วิคตรชมนงฺคณํ วิสุทฺธํ
ปตฺตํ ชาติกฺขยํ ตมาหุ พุทฺธนฺติ ฯ
[๓๖๗] อถ โข สภิโย ปริพฺพาชโก ภควโต ภาสิตํ
อภินนฺทิตฺวา อนุโมทิตฺวา อตฺตมโน ปมุทิโต ๑- อุทคฺโค
ปีติโสมนสฺสชาโต ภควนฺตํ อุตฺตรึ ปญฺหํ อปุจฺฉิ
|๓๖๗.๙๔๕| กึปตฺตินมาหุ พฺราหฺมณํ (อิติ สภิโย)
สมณํ เกน กถญฺจ นฺหาตโกติ
นาโคติ กถํ ปวุจฺจติ
ปุฏฺโฐ เม ภควา พฺยากโรหิ ฯ
|๓๖๗.๙๔๖| พาเหตฺวา ๒- สพฺพปาปกานิ (สภิยาติ ภควา)
วิมโล สาธุสมาหิโต ฐิตตฺโต
สํสารมติจฺจ เกวลี โส
อนิสฺสิโต ๓- ตาทิ ปวุจฺจเต ส ๔- พฺรหฺมา ฯ
|๓๖๗.๙๔๗| สมิตาวิ ปหาย ปุญฺญปาปํ
วิรโช ญตฺวา อิมํ ปรญฺจ โลกํ
ชาติมรณํ อุปาติวตฺโต
สมโณ ตาทิ ปวุจฺจเต ตถตฺตา ฯ
|๓๖๗.๙๔๘| นินฺนหาย สพฺพปาปกานิ
อชฺฌตฺตญฺจ ๕- พหิทฺธา จ สพฺพโลเก
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ปโมทิโต ฯ ๒ โป. ม. พาหิตฺวา ฯ ๓ ม. ยุ. อสิโต ฯ ๔ ยุ. อยํ
@ปาโฐ นตฺถิ ฯ ๕ ม. จสทฺโท นตฺถิ ฯ
เทวมนุสฺเสสุ กปฺปิเยสุ
กปฺปํ เนติ ตมาหุ นฺหาตโกติ ฯ
|๓๖๗.๙๔๙| อาคุํ น กโรติ กิญฺจิ โลเก
สพฺพสํโยเค วิสชฺช พนฺธนานิ
สพฺพตฺถ น สชฺชตี วิปฺปมุตฺโต ๑-
นาโค ตาทิ ปวุจฺจเต ตถตฺตาติ ฯ
[๓๖๘] อถ โข สภิโย ปริพฺพาชโก ฯเปฯ ภควนฺตํ อุตฺตรึ
ปญฺหํ อปุจฺฉิ
|๓๖๘.๙๕๐| กํ เขตฺตชินํ วทนฺติ พุทฺธา (อิติ สภิโย)
กุสลํ เกน กถญฺจ ปณฺฑิโตติ
มุนิ นาม กถํ ปวุจฺจติ
ปุฏฺโฐ เม ภควา พฺยากโรหิ ฯ
|๓๖๘.๙๕๑| เขตฺตานิ วิเจยฺย เกวลานิ (สภิยาติ ภควา)
ทิพฺพํ ๒- มานุสกญฺจ พฺรหฺมเขตฺตํ
(สพฺพ) เขตฺตมูลพนฺธนา ปมุตฺโต
เขตฺตชิโน ตาทิ ปวุจฺจเต ตถตฺตา ฯ
|๓๖๘.๙๕๒| โกสานิ วิเจยฺย เกวลานิ
ทิพฺพํ มานุสกญฺจ พฺรหฺมโกสํ
(สพฺพ) โกสมูลพนฺธนา ปมุตฺโต
กุสโล ตาทิ ปวุจฺจเต ตถตฺตา ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. วิมุตฺโต ฯ ๒ โป. ทิพฺยํ ฯ ยุ. ทิวยํ ฯ
|๓๖๘.๙๕๓| ทุภยานิ วิเจยฺย ปณฺฑรานิ
อชฺฌตฺตํ พหิทฺธา จ สุทฺธปญฺโญ
กณฺหสุกฺกํ อุปาติวตฺโต
ปณฺฑิโต ตาทิ ปวุจฺจเต ตถตฺตา ฯ
|๓๖๘.๙๕๔| อสตญฺจ สตญฺจ ญตฺวา ธมฺมํ
อชฺฌตฺตํ พหิทฺธา จ สพฺพโลเก
เทวมนุสฺเสหิ ปูชิโย ๑- โส
สงฺคชาลมติจฺจ โส มุนีติ ฯ
[๓๖๙] อถ สภิโย โข ปริพฺพาชโก ฯเปฯ ภควนฺตํ อุตฺตรึ
ปญฺหํ อปุจฺฉิ
|๓๖๙.๙๕๕| กึปตฺตินมาหุ เวทคุํ (อิติ สภิโย)
อนุวิทิตํ เกน กถญฺจ วิริยวาติ
อาชานิโย กินฺติ นาม โหติ
ปุฏฺโฐ เม ภควา พฺยากโรหิ ฯ
|๓๖๙.๙๕๖| เวทานิ วิเจยฺย เกวลานิ (สภิยาติ ภควา)
สมณานํ ยานิปตฺถิ ๒- พฺราหฺมณานํ
สพฺพเวทนาสุ วีตราโค
สพฺพํ เวทมติจฺจ เวทคู โส ฯ
|๓๖๙.๙๕๗| อนุวิจฺจ ปปญฺจนามรูปํ
@เชิงอรรถ: ๑ ปูชิโตติปิ ปาโฐ ฯ โป. ม. ปูชนิโย ฯ ๒ โป. ยานิมตฺถิ ฯ ม. ยานิธตฺถิ ฯ
อชฺฌตฺตํ พหิทฺธา จ โรคมูลํ
(สพฺพ) โรคมูลพนฺธนา ปมุตฺโต
อนุวิทิโต ตาทิ ปวุจฺจเต ตถตฺตา ฯ
|๓๖๙.๙๕๘| วิรโต สพฺพปาปเกหิ
นิรยทุกฺขมติจฺจ วิริยวา โส
โส วิริยวา ปธานวา
ธีโร ตาทิ ปวุจฺจเต ตถตฺตา ฯ
|๓๖๙.๙๕๙| ยสฺสสฺสุ ลูนานิ ๑- พนฺธนานิ
อชฺฌตฺตํ พหิทฺธา จ สงฺคมูลํ
สพฺพสงฺคมูลพนฺธนา ปมุตฺโต
อาชานิโย ตาทิ ปวุจฺจเต ตถตฺตา ฯ
[๓๗๐] อถ โข สภิโย ปริพฺพาชโก ฯเปฯ ภควนฺตํ อุตฺตรึ
ปญฺหํ อปุจฺฉิ
|๓๗๐.๙๖๐| กึปตฺตินมาหุ โสตฺติยํ (อิติ สภิโย)
อริยํ เกน กถญฺจ จรณวาติ
ปริพฺพาชโก กินฺติ นาม โหติ
ปุฏฺโฐ เม ภควา พฺยากโรหิ ฯ
|๓๗๐.๙๖๑| สุตวา สพฺพธมฺมํ อภิญฺญาย โลเก (สภิยาติ ภควา)
สาวชฺชานวชฺชํ ยทตฺถิ กิญฺจิ
อภิภุํ อกถงฺกถึ วิมุตฺตํ
@เชิงอรรถ: ๑ โป. ม. ลุลานิ ฯ ยุ. ลุตานิ ฯ
อนีฆํ สพฺพธิมาหุ โสตฺติโยติ ฯ
|๓๗๐.๙๖๒| เฉตฺวา อาลยานิ อาสวานิ ๑-
วิทฺวา โส น อุเปติ คพฺภเสยฺยํ
สญฺญํ ติวิธํ ปนุชฺช ปงฺกํ
กปฺปํ เนติ ตมาหุ อริโยติ ฯ
|๓๗๐.๙๖๓| โย อิธ จรเณสุ ปตฺติปตฺโต
กุสโล สพฺพทา อชานิ ๒- ธมฺมํ
สพฺพตฺถ น สชฺชตี วิมุตฺตจิตฺโต
ปฏิฆา ยสฺส น สนฺติ จรณวา โส ฯ
|๓๗๐.๙๖๔| ทุกฺขเวปกฺกํ ยทตฺถิ กมฺมํ
อุทฺธํ อโธ ติริยญฺจาปิ ๓- มชฺเฌ
ปริพฺพาชยิตฺวา ๔- ปริญฺญจารี
มายํ มานมโถปิ โลภโกธํ
ปริยนฺตมกาสิ นามรูปํ
ตํ ปริพฺพาชกมาหุ ปตฺติปตฺตนฺติ ฯ
[๓๗๑] อถ โข สภิโย ปริพฺพาชโก ภควโต ภาสิตํ อภินนฺทิตฺวา
อนุโมทิตฺวา อตฺตมโน อุทคฺโค ปมุทิโต ปีติโสมนสฺสชาโต อุฏฺฐายาสนา
เอกํสํ อุตฺตราสงฺคํ กริตฺวา เยน ภควา เตนญฺชลิมฺปณาเมตฺวา
ภควนฺตํ สมฺมุขา สารุปฺปาหิ คาถาหิ อภิตฺถวิ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อาสวานิ อาลยานิ ฯ ๒ โป. ม. อาชานาติ ฯ ๓ โป. ม. ติริยํ วาปิ ฯ
@๔ ยุ. ปริวชฺชยิตฺวา ฯ
|๓๗๑.๙๖๕| ยานิ จ ตีณิ ยานิ จ สฏฺฐิ ๑-
สมณปฺปวาทนิสฺสิตานิ ๒- ภูริปญฺญ
สญฺญกฺขรสญฺญนิสฺสิตานิ
โอสรณานิ วิเนยฺย โอฆตมคา ฯ
|๓๗๑.๙๖๖| อนฺตคูสิ ปารคูสิ ๓- ทุกฺขสฺส
อรหาสิ (สมฺมาสมฺพุทฺโธ) ขีณาสวํ ตํ ๔- มญฺเญ
ชุติมา มติมา ปหุตปญฺโญ
ทุกฺขสฺสนฺตกรํ ๕- อตาเรสิ มํ ฯ
|๓๗๑.๙๖๗| ยํ เม กงฺขิตมญฺญาสิ วิจิกิจฺฉํ ๖- มํ อตารยิ
นโม เต (มุนิ) โมนปเถสุ ปตฺติปตฺต
อขิลาทิจฺจพนฺธุ ๗- โสรโตสิ ฯ
|๓๗๑.๙๖๘| ยา เม กงฺขา ปุเร อาสิ ตมฺเม พฺยากาสิ จกฺขุมา
อทฺธา มุนีสิ สมฺพุทฺโธ นตฺถิ นีวรณา ตว ฯ
|๓๗๑.๙๖๙| อุปายาสา จ เต สพฺเพ วิทฺธสฺตา วินฬีกตา
สีติภูโต ทมปฺปตฺโต ธิติมา สจฺจนิกฺกโม ฯ
|๓๗๑.๙๗๐| ตสฺส เต นาคนาคสฺส มหาวีรสฺส ภาสโต
สพฺเพ เทวา อนุโมทนฺติ อุโภ นารทปพฺพตา ฯ
|๓๗๑.๙๗๑| นโม เต ปุริสาชญฺญ นโม เต ปุริสุตฺตม
สเทวกสฺมึ โลกสฺมึ นตฺถิ เต ปฏิปุคฺคโล ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ โป. เตสฏฺฐี ฯ ๒ ม. ยุ. สมณปฺปวาทสิตานิ ฯ ๓ ม. ยุ. ปารคู ฯ
@๔ โป. ขีณาสวนฺติ มญฺเญ ฯ ๕ ม. ยุ. ทุกฺขสฺสนฺตกร ฯ ๖ โป. วิจิกิจฺฉา ฯ
@ม. วิจิกิจฺจา มํ ตารยิ ฯ ๗ ม. ยุ. อขิลอาทิจฺจพนฺธุ ฯ
|๓๗๑.๙๗๒| ตุวํ พุทฺโธ ตุวํ สตฺถา ตุวํ มาราภิภู มุนิ
ตุวํ อนุสเย เฉตฺวา ติณฺโณ ตาเรสิมํ ปชํ ฯ
|๓๗๑.๙๗๓| อุปธี เต สมติกฺกนฺตา อาสวา เต ปทาลิตา
สีโหสิ อนุปาทาโน ปหีนภยเภรโว
|๓๗๑.๙๗๔| ปุณฺฑรีกํ ยถา วคฺคุ โตเย น อุปลิมฺปติ
เอวํ ปุญฺเญ จ ปาเป จ อุภเย ตฺวํ น ลิมฺปสิ
ปาเท วีร ปสาเรหิ สภิโย วนฺทติ สตฺถุโนติ ฯ
[๓๗๒] อถ โข สภิโย ปริพฺพาชโก ภควโต ปาเทสุ สิรสา
นิปติตฺวา ภควนฺตํ เอตทโวจ อภิกฺกนฺตํ ภนฺเต อภิกฺกนฺตํ ภนฺเต
เสยฺยถาปิ ภนฺเต นิกฺกุชฺชิตํ วา อุกฺกุชฺเชยฺย ปฏิจฺฉนฺนํ วา
วิวเรยฺย มูฬฺหสฺส วา มคฺคํ อาจิกฺเขยฺย อนฺธกาเร วา เตลปชฺโชตํ
ธาเรยฺย จกฺขุมนฺโต รูปานิ ทกฺขนฺตีติ เอวเมวํ ภควตา
อเนกปริยาเยน ธมฺโม ปกาสิโต เอสาหํ ภควนฺตํ สรณํ คจฺฉามิ
ธมฺมญฺจ ภิกฺขุสงฺฆญฺจ ลเภยฺยาหํ ภนฺเต ภควโต สนฺติเก
ปพฺพชฺชํ ลเภยฺยํ อุปสมฺปทนฺติ ฯ
{๓๗๒.๑} โย โข สภิย อญฺญติตฺถิยปุพฺโพ อิมสฺมึ ธมฺมวินเย
อากงฺขติ ปพฺพชฺชํ อากงฺขติ อุปสมฺปทํ โส จตฺตาโร มาเส
ปริวสติ จตุนฺนํ มาสานํ อจฺจเยน ปริวุฏฺฐปริวาสํ ๑-
อารทฺธจิตฺตา ภิกฺขู ปพฺพาเชนฺติ อุปสมฺปาเทนฺติ ภิกฺขุภาวาย
อปิ เจตฺถ ๒- ปุคฺคลเวมตฺตตา วิทิตาติ ฯ สเจ ภนฺเต
อญฺญติตฺถิยปุพฺพา อิมสฺมึ ธมฺมวินเย อากงฺขนฺตา ปพฺพชฺชํ
@เชิงอรรถ: ๑ โป. ม. ยุ. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ ๒ โป. ม. ยุ. อปิจ เมตฺถ ฯ
อากงฺขนฺตา อุปสมฺปทํ จตฺตาโร มาเส ปริวสนฺติ จตุนฺนํ มาสานํ
อจฺจเยน ปริวุฏฺฐปริวาเส อารทฺธจิตฺตา ภิกฺขู ปพฺพาเชนฺติ
อุปสมฺปาเทนฺติ ภิกฺขุภาวาย ฯ อหํ จตฺตาริ วสฺสานิ ปริวสามิ
จตุนฺนํ วสฺสานํ อจฺจเยน ปริวุฏฺฐปริวาสํ อารทฺธจิตฺตา ภิกฺขู
ปพฺพาเชนฺตุ อุปสมฺปาเทนฺตุ ภิกฺขุภาวายาติ ฯ อลตฺถ โข สภิโย
ปริพฺพาชโก ภควโต สนฺติเก ปพฺพชฺชํ อลตฺถ อุปสมฺปทํ ฯ
{๓๗๒.๒} อจิรุปสมฺปนฺโน โข ปนายสฺมา สภิโย เอโก วูปกฏฺโฐ
อปฺปมตฺโต อาตาปี ปหิตตฺโต วิหรนฺโต น จิรสฺเสว ยสฺสตฺถาย
กุลปุตฺตา สมฺมเทว อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชนฺติ ตทนุตฺตรํ
พฺรหฺมจริยปริโยสานํ ทิฏฺเฐว ธมฺเม สยํ อภิญฺญา สจฺฉิกตฺวา
อุปสมฺปชฺช วิหาสิ ขีณา ชาติ วุสิตํ พฺรหฺมจริยํ กตํ กรณียํ นาปรํ
อิตฺถตฺตายาติ อพฺภญฺญาสิ ฯ อญฺญตโร โข ปนายสฺมา สภิโย
อรหตํ อโหสีติ ฯ
สภิยสุตฺตํ ฉฏฺฐมํ ฯ
-----------
สุตฺตนิปาเต ตติยสฺส มหาวคฺคสฺส สตฺตมํ เสลสุตฺตํ
[๓๗๓] ๗ เอวมฺเม สุตํ ฯ เอกํ สมยํ ภควา องฺคุตฺตราเปสุ
จาริกํ จรมาโน มหตา ภิกฺขุสงฺเฆน สทฺธึ อฑฺฒเตรเสหิ ๑- ภิกฺขุสเตหิ
เยน อาปณํ นาม องฺคุตฺตราปานํ นิคโม ตทวสริ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ อยํ ปาโฐ อฑฺฒเตฬสอิติปิ อฑฺฒเตลสอิติปิ วลญฺชิยติ ฯ
อสฺโสสิ โข เกณิโย ชฏิโล สมโณ ขลุ โภ โคตโม สกฺยปุตฺโต สกฺยกุลา
ปพฺพชิโต องฺคุตฺตราเปสุ จาริกํ จรมาโน มหตา ภิกฺขุสงฺเฆน
สทฺธึ อฑฺฒเตรเสหิ ภิกฺขุสเตหิ อาปณํ อนุปฺปตฺโต ฯ ตํ
โข ปน ภวนฺตํ โคตมํ เอวํ กลฺยาโณ กิตฺติสทฺโท อพฺภุคฺคโต
อิติปิ โส ภควา อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ วิชฺชาจรณสมฺปนฺโน สุคโต
โลกวิทู อนุตฺตโร ปุริสทมฺมสารถิ สตฺถา เทวมนุสฺสานํ พุทฺโธ
ภควา ๑- โส อิมํ โลกํ สเทวกํ สมารกํ สพฺรหฺมกํ สสฺสมณพฺราหฺมณึ
ปชํ สเทวมนุสฺสํ สยํ อภิญฺญา สจฺฉิกตฺวา ปเวเทติ โส ธมฺมํ
เทเสติ อาทิกลฺยาณํ มชฺเฌกลฺยาณํ ปริโยสานกลฺยาณํ
สาตฺถํ สพฺยญฺชนํ เกวลปริปุณฺณํ ปริสุทฺธํ พฺรหฺมจริยํ ปกาเสติ
สาธุ โข ปน ตถารูปานํ อรหตํ ทสฺสนํ โหตีติ ฯ
{๓๗๓.๑} อถ โข เกณิโย ชฏิโล เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ
อุปสงฺกมิตฺวา ภควตา สทฺธึ สมฺโมทิ สมฺโมทนียํ กถํ สาราณียํ
วีติสาเรตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ เอกมนฺตํ นิสินฺนํ โข เกณิยํ ชฏิลํ
ภควา ธมฺมิยา กถาย สนฺทสฺเสสิ สมาทเปสิ สมุตฺเตเชสิ สมฺปหํเสสิ ฯ
อถ โข เกณิโย ชฏิโล ภควตา ธมฺมิยา กถาย สนฺทสฺสิโต
สมาทปิโต สมุตฺเตชิโต สมฺปหํสิโต ภควนฺตํ เอตทโวจ อธิวาเสตุ
เม ภวํ โคตโม สฺวาตนาย ภตฺตํ สทฺธึ ภิกฺขุสงฺเฆนาติ ฯ
[๓๗๔] เอวํ วุตฺเต ภควา เกณิยํ ชฏิลํ เอตทโวจ มหา
โข เกณิย ภิกฺขุสงฺโฆ อฑฺฒเตรสานิ ภิกฺขุสตานิ ตฺวญฺจ [๒]-
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ภควาติ ฯ ๒ ยุ. โข ฯ
พฺราหฺมเณสุ อภิปฺปสนฺโนติ ฯ ทุติยมฺปิ โข เกณิโย ชฏิโล ภควนฺตํ
เอตทโวจ กิญฺจาปิ โภ โคตม มหา ภิกฺขุสงฺโฆ อฑฺฒเตรสานิ
ภิกฺขุสตานิ อหญฺจ พฺราหฺมเณสุ อภิปฺปสนฺโน อธิวาเสตุ เม ภวํ
โคตโม สฺวาตนาย ภตฺตํ สทฺธึ ภิกฺขุสงฺเฆนาติ ฯ ทุติยมฺปิ โข
ภควา เกณิยํ ชฏิลํ เอตทโวจ มหา โข เกณิย ภิกฺขุสงฺโฆ
อฑฺฒเตรสานิ ภิกฺขุสตานิ ตฺวญฺจ พฺราหฺมเณสุ อภิปฺปสนฺโนติ ฯ
{๓๗๔.๑} ตติยมฺปิ โข เกณิโย ชฏิโล ภควนฺตํ เอตทโวจ
กิญฺจาปิ โภ โคตม มหา ภิกฺขุสงฺโฆ อฑฺฒเตรสานิ ภิกฺขุสตานิ
อหญฺจ พฺราหฺมเณสุ อภิปฺปสนฺโน อธิวาเสตุ เม ภวํ โคตโม
สฺวาตนาย ภตฺตํ สทฺธึ ภิกฺขุสงฺเฆนาติ ฯ อธิวาเสสิ ภควา
ตุณฺหีภาเวน ฯ อถ โข เกณิโย ชฏิโล ภควโต อธิวาสนํ วิทิตฺวา
อุฏฺฐายาสนา เยน สโก อสฺสโม เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา
มิตฺตามจฺเจ ญาติสาโลหิเต อามนฺเตสิ สุณนฺตุ เม โภนฺโต ๑-
มิตฺตามจฺจา ญาติสาโลหิตา สมโณ เม โคตโม นิมนฺติโต
สฺวาตนาย ภตฺตํ สทฺธึ ภิกฺขุสงฺเฆน เยน เม กายเวยฺยาวฏิกํ
กเรยฺยาถาติ ฯ เอวํ โภติ โข เกณิยสฺส ชฏิลสฺส มิตฺตามจฺจา
ญาติสาโลหิตา เกณิยสฺส ชฏิลสฺส ปฏิสฺสุตฺวา อปฺเปกจฺเจ
อุทฺธนานิ ขณนฺติ อปฺเปกจฺเจ กฏฺฐานิ ผาเลนฺติ อปฺเปกจฺเจ
ภาชนานิ โธวนฺติ อปฺเปกจฺเจ อุทกมณิกํ ปติฏฺฐาเปนฺติ อปฺเปกจฺเจ
อาสนานิ ปญฺญาเปนฺติ ฯ เกณิโย ปน ชฏิโล สามํ เยว
@เชิงอรรถ: ๑ โป. ม. ภวนฺโต ฯ
มณฺฑลมาลํ ปฏิยาเทติ ฯ
[๓๗๕] เตน โข ปน สมเยน เสโล พฺราหฺมโณ อาปเณ ปฏิวสติ
ติณฺณํ เวทานํ ปารคู สนิฆณฺฑุเกฏุภานํ สากฺขรปฺปเภทานํ
อิติหาสปญฺจมานํ ปทโก เวยฺยากรโณ โลกายตมหาปุริสลกฺขเณสุ
อนวโย ตีณิ จ มาณวกสตานิ มนฺเต วาเจติ ฯ เตน โข ปน
สมเยน เกณิโย ชฏิโล เสเล พฺราหฺมเณ อภิปฺปสนฺโน โหติ ฯ
อถ โข เสโล พฺราหฺมโณ ตีหิ มาณวกสเตหิ ปริวุโต ชงฺฆาวิหารํ
อนุจงฺกมมาโน อนุวิจรมาโน เยน เกณิยสฺส ชฏิลสฺส อสฺสโม
เตนุปสงฺกมิ ฯ
{๓๗๕.๑} อทฺทสา โข เสโล พฺราหฺมโณ เกณิยสฺส ๑- ชฏิลสฺส
อสฺสเม อปฺเปกจฺเจ อุทฺธนานิ ขณนฺเต ฯเปฯ อปฺเปกจฺเจ อาสนานิ
ปญฺญาเปนฺเต เกณิยํ ปน ชฏิลํ สามํ เยว มณฺฑลมาลํ ปฏิยาเทนฺตํ
ทิสฺวาน เกณิยํ ชฏิลํ เอตทโวจ กึ นุ โข โภโต เกณิยสฺส อาวาโห
วา ภวิสฺสติ วิวาโห วา ภวิสฺสติ มหายญฺโญ วา ปจฺจุปฏฺฐิโต ราชา
วา มาคโธ เสนิโย พิมฺพิสาโร นิมนฺติโต สฺวาตนาย สทฺธึ
พลกาเยนาติ ฯ
{๓๗๕.๒} น เม โภ เสล อาวาโห วา ภวิสฺสติ นปิ ๒- วิวาโห
ภวิสฺสติ นปิ ราชา มาคโธ เสนิโย พิมฺพิสาโร นิมนฺติโต สฺวาตนาย
สทฺธึ พลกาเยน ฯ อปิ จ โข เม มหายญฺโญ ปจฺจุปฏฺฐิโต
อตฺถิ สมโณ โคตโม สกฺยปุตฺโต สกฺยกุลา ปพฺพชิโต
องฺคุตฺตราเปสุ จาริกํ จรมาโน มหตา ภิกฺขุสงฺเฆน สทฺธึ
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. เกณิยสฺสมิเย ชฏิเล ฯ ๒ โป. ม. วิวาโห วา นาปิ ราชา ฯ
อฑฺฒเตรเสหิ ภิกฺขุสเตหิ อาปณํ อนุปฺปตฺโต ตํ โข ปน ภวนฺตํ
โคตมํ เอวํ กลฺยาโณ กิตฺติสทฺโท อพฺภุคฺคโต อิติปิ โส ภควา
ฯเปฯ พุทฺโธ ภควาติ ฯ โส เม นิมนฺติโต สฺวาตนาย ภตฺตํ
สทฺธึ ภิกฺขุสงฺเฆนาติ ฯ พุทฺโธติ โภ เกณิย วเทสิ ฯ พุทฺโธติ
โภ เสล วทามิ ฯ พุทฺโธติ โภ เกณิย วเทสิ ฯ พุทฺโธติ โภ
เสล วทามีติ ฯ
{๓๗๕.๓} อถ โข เสลสฺส พฺราหฺมณสฺส เอตทโหสิ โฆโสปิ
โข เอโส ทุลฺลโภ โลกสฺมึ ยทิทํ พุทฺโธติ ฯ อาคตานิ โข ปน
อสฺมากํ ๑- มนฺเตสุ ทฺวตฺตึส ๒- มหาปุริสลกฺขณานิ เยหิ
สมนฺนาคตสฺส มหาปุริสสฺส เทฺวว คติโย ภวนฺติ อนญฺญา สเจ
อคารํ อชฺฌาวสติ ราชา โหติ จกฺกวตฺตี ธมฺมิโก ธมฺมราชา
จาตุรนฺโต วิชิตาวี ชนปทตฺถาวริยปฺปตฺโต สตฺตรตนสมนฺนาคโต
ตสฺสิมานิ สตฺตรตนานิ ภวนฺติ เสยฺยถีทํ จกฺกรตนํ หตฺถิรตนํ
อสฺสรตนํ มณิรตนํ อิตฺถิรตนํ คหปติรตนํ ปริณายกรตนเมว
สตฺตมํ ฯ ปโรสหสฺสํ โข ปนสฺส ปุตฺตา ภวนฺติ ๓- สูรา วิรงฺครูปา
ปรเสนปฺปมทฺทนา ฯ โส อิมํ ปฐวึ สาครปริยนฺตํ อทณฺเฑน
อสตฺเถน ธมฺเมน อภิวิชิย อชฺฌาวสติ ฯ สเจ โข ปน อคารสฺมา
อนคาริยํ ปพฺพชติ อรหํ โหติ สมฺมาสมฺพุทฺโธ โลเก
วิวฏจฺฉโท ๔- ฯ กหํ ปน โภ เกณิย เอตรหิ โส ภวํ โคตโม
@เชิงอรรถ: ๑ โป. ปนสฺมากํ ฯ ม. ปนมฺหากํ ฯ ๒ พตฺตึสาติปิ ปาโฐ ฯ ๓ โป. สนฺติ ฯ
@๔ อิติสทฺโท อิธ ภวิตุํ วฏฺฏติ ฯ
วิหรติ อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธติ ฯ
เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒๕ หน้าที่ ๔๐๘-๔๔๒.
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=25&item=355&items=21
อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :-
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=25&item=355&items=21&mode=bracket
อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :-
https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=25&item=355&items=21
อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=25&item=355&items=21
ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=355
สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๕
https://84000.org/tipitaka/read/?index_25
https://84000.org/tipitaka/english/?index_25
บันทึก ๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]
