พระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๑ ภาษาบาลี อักษรไทย
พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๒๓ สุตฺต. ขุ. ปฏิสมฺภิทามคฺโค

     [๗๓๕]   กติหากาเรหิ   อนุโลมิกํ   ขนฺตึ  ปฏิลภติ  กติหากาเรหิ
สมฺมตฺตนิยามํ    โอกฺกมติ    ฯ    จตฺตารีสาย   อากาเรหิ   อนุโลมิกํ
ขนฺตึ ปฏิลภติ จตฺตารีสาย อากาเรหิ สมฺมตฺตนิยามํ โอกฺกมติ ฯ
     {๗๓๕.๑}   กตเมหิ   จตฺตารีสาย  อากาเรหิ  อนุโลมิกํ  ขนฺตึ
ปฏิลภติ   กตเมหิ   จตฺตารีสาย  อากาเรหิ  สมฺมตฺตนิยามํ  โอกฺกมติ  ฯ
ปญฺจกฺขนฺเธ   อนิจฺจโต   ทุกฺขโต   โรคโต   คณฺฑโต   สลฺลโต  อฆโต
อาพาธโต   ปรโต   ปโลกโต   อีติโต   อุปทฺทวโต  ภยโต  อุปสคฺคโต
จลโต   ปภงฺคโต   ๑-  อทฺธุวโต  อตฺตาณโต  ๒-  อเลณโต  อสรณโต
@เชิงอรรถ: ๑ สี. ม. ปภงฺคุโตติ วา ปภงฺคโตติ วา ลิขิตํ ฯ ๒ ม. ยุ. อตาณโต ฯ เอวมุปริปิ ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๖๓๐.
ริตฺตโต    ตุจฺฉโต   สุญฺญโต   อนตฺตโต   อาทีนวโต   วิปริณามธมฺมโต
อสารกโต  อฆมูลโต  วธกโต  วิภวโต  สาสวโต  สงฺขตโต  มารามิสโต
ชาติธมฺมโต    ชราธมฺมโต    พฺยาธิธมฺมโต   มรณธมฺมโต   โสกธมฺมโต
ปริเทวธมฺมโต     อุปายาสธมฺมโต     สงฺกิเลสิกธมฺมโต    ปญฺจกฺขนฺเธ
อนิจฺจโต     ปสฺสนฺโต     อนุโลมิกํ     ขนฺตึ     ปฏิลภติ    ปญฺจนฺนํ
ขนฺธานํ    นิโรโธ    นิจฺจํ    นิพฺพานนฺติ    ปสฺสนฺโต    สมฺมตฺตนิยามํ
โอกฺกมติ     ปญฺจกฺขนฺเธ    ทุกฺขโต    ปสฺสนฺโต    อนุโลมิกํ    ขนฺตึ
ปฏิลภติ    ปญฺจนฺนํ    ขนฺธานํ   นิโรโธ   สุขํ   นิพฺพานนฺติ   ปสฺสนฺโต
สมฺมตฺตนิยามํ โอกฺกมติ
     {๗๓๕.๒}   ปญฺจกฺขนฺเธ   โรคโต   ปสฺสนฺโต   อนุโลมิกํ   ขนฺตึ
ปฏิลภติ   ปญฺจนฺนํ   ขนฺธานํ   นิโรโธ   อาโรคฺยํ  นิพฺพานนฺติ  ปสฺสนฺโต
สมฺมตฺตนิยามํ   โอกฺกมติ   ปญฺจกฺขนฺเธ   คณฺฑโต   ปสฺสนฺโต   อนุโลมิกํ
ขนฺตึ   ปฏิลภติ   ปญฺจนฺนํ   ขนฺธานํ   นิโรโธ  นิคณฺโฑ  ๑-  นิพฺพานนฺติ
ปสฺสนฺโต   สมฺมตฺตนิยามํ   โอกฺกมติ   ปญฺจกฺขนฺเธ   สลฺลโต   ปสฺสนฺโต
อนุโลมิกํ  ขนฺตึ  ปฏิลภติ  ปญฺจนฺนํ  ขนฺธานํ  นิโรโธ นิสลฺลํ ๒- นิพฺพานนฺติ
ปสฺสนฺโต    สมฺมตฺตนิยามํ   โอกฺกมติ   ปญฺจกฺขนฺเธ   อฆโต   ปสฺสนฺโต
อนุโลมิกํ   ขนฺตึ  ปฏิลภติ  ปญฺจนฺนํ  ขนฺธานํ  นิโรโธ  อนโฆ  นิพฺพานนฺติ
ปสฺสนฺโต   สมฺมตฺตนิยามํ   โอกฺกมติ   ปญฺจกฺขนฺเธ  อาพาธโต  ปสฺสนฺโต
อนุโลมิกํ    ขนฺตึ   ปฏิลภติ   ปญฺจนฺนํ   ขนฺธานํ   นิโรโธ   อนาพาโธ
@เชิงอรรถ: ๑ สี. ม. ยุ. อคณฺฑํ ฯ ๒ ม. วิสลฺลํ ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๖๓๑.
นิพฺพานนฺติ     ปสฺสนฺโต     สมฺมตฺตนิยามํ     โอกฺกมติ    ปญฺจกฺขนฺเธ
ปรโต    ปสฺสนฺโต    อนุโลมิกํ    ขนฺตึ   ปฏิลภติ   ปญฺจนฺนํ   ขนฺธานํ
นิโรโธ     อปรปฺปจฺจยํ     นิพฺพานนฺติ     ปสฺสนฺโต     สมฺมตฺตนิยามํ
โอกฺกมติ    ปญฺจกฺขนฺเธ    ปโลกโต    ปสฺสนฺโต    อนุโลมิกํ    ขนฺตึ
ปฏิลภติ    ปญฺจนฺนํ    ขนฺธานํ    นิโรโธ   อปฺปโลกธมฺโม   นิพฺพานนฺติ
ปสฺสนฺโต    สมฺมตฺตนิยามํ   โอกฺกมติ   ปญฺจกฺขนฺเธ   อีติโต   ปสฺสนฺโต
อนุโลมิกํ    ขนฺตึ    ปฏิลภติ    ปญฺจนฺนํ    ขนฺธานํ   นิโรโธ   อนีติกํ
นิพฺพานนฺติ     ปสฺสนฺโต     สมฺมตฺตนิยามํ     โอกฺกมติ    ปญฺจกฺขนฺเธ
อุปทฺทวโต   ปสฺสนฺโต   อนุโลมิกํ   ขนฺตึ   ปฏิลภติ   ปญฺจนฺนํ   ขนฺธานํ
นิโรโธ อนุปทฺทวํ นิพฺพานนฺติ ปสฺสนฺโต สมฺมตฺตนิยามํ โอกฺกมติ
     {๗๓๕.๓}   ปญฺจกฺขนฺเธ  ภยโต  ปสฺสนฺโต  อนุโลมิกํ  ขนฺตึ ปฏิลภติ
ปญฺจนฺนํ   ขนฺธานํ   นิโรโธ   อภยํ  นิพฺพานนฺติ  ปสฺสนฺโต  สมฺมตฺตนิยามํ
โอกฺกมติ   ปญฺจกฺขนฺเธ   อุปสคฺคโต  ปสฺสนฺโต  อนุโลมิกํ  ขนฺตึ  ปฏิลภติ
ปญฺจนฺนํ     ขนฺธานํ    นิโรโธ    อนุปสคฺคํ    นิพฺพานนฺติ    ปสฺสนฺโต
สมฺมตฺตนิยามํ    โอกฺกมติ   ปญฺจกฺขนฺเธ   จลโต   ปสฺสนฺโต   อนุโลมิกํ
ขนฺตึ   ปฏิลภติ   ปญฺจนฺนํ  ขนฺธานํ  นิโรโธ  อจลํ  นิพฺพานนฺติ  ปสฺสนฺโต
สมฺมตฺตนิยามํ     โอกฺกมติ     ปญฺจกฺขนฺเธ     ปภงฺคโต     ปสฺสนฺโต
อนุโลมิกํ    ขนฺตึ    ปฏิลภติ   ปญฺจนฺนํ   ขนฺธานํ   นิโรโธ   อปฺปภงฺคํ
นิพฺพานนฺติ     ปสฺสนฺโต     สมฺมตฺตนิยามํ     โอกฺกมติ    ปญฺจกฺขนฺเธ
อทฺธุวโต     ปสฺสนฺโต     อนุโลมิกํ     ขนฺตึ     ปฏิลภติ    ปญฺจนฺนํ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๖๓๒.
ขนฺธานํ     นิโรโธ    ธุวํ    นิพฺพานนฺติ    ปสฺสนฺโต    สมฺมตฺตนิยามํ
โอกฺกมติ    ปญฺจกฺขนฺเธ    อตฺตาณโต    ปสฺสนฺโต    อนุโลมิกํ   ขนฺตึ
ปฏิลภติ    ปญฺจนฺนํ   ขนฺธานํ   นิโรโธ   ตาณํ   นิพฺพานนฺติ   ปสฺสนฺโต
สมฺมตฺตนิยามํ     โอกฺกมติ     ปญฺจกฺขนฺเธ     อเลณโต     ปสฺสนฺโต
อนุโลมิกํ    ขนฺตึ    ปฏิลภติ    ปญฺจนฺนํ    ขนฺธานํ    นิโรโธ   เลณํ
นิพฺพานนฺติ     ปสฺสนฺโต     สมฺมตฺตนิยามํ     โอกฺกมติ    ปญฺจกฺขนฺเธ
อสรณโต    ปสฺสนฺโต   อนุโลมิกํ   ขนฺตึ   ปฏิลภติ   ปญฺจนฺนํ   ขนฺธานํ
นิโรโธ    สรณํ    นิพฺพานนฺติ    ปสฺสนฺโต    สมฺมตฺตนิยามํ   โอกฺกมติ
ปญฺจกฺขนฺเธ ริตฺตโต ปสฺสนฺโต อนุโลมิกํ ขนฺตึ ปฏิลภติ
     {๗๓๕.๔}   ปญฺจนฺนํ  ขนฺธานํ  นิโรโธ  อริตฺตํ  นิพฺพานนฺติ ปสฺสนฺโต
สมฺมตฺตนิยามํ   โอกฺกมติ   ปญฺจกฺขนฺเธ   ตุจฺฉโต   ปสฺสนฺโต   อนุโลมิกํ
ขนฺตึ    ปฏิลภติ    ปญฺจนฺนํ    ขนฺธานํ   นิโรโธ   อตุจฺฉํ   นิพฺพานนฺติ
ปสฺสนฺโต      สมฺมตฺตนิยามํ     โอกฺกมติ     ปญฺจกฺขนฺเธ     สุญฺญโต
ปสฺสนฺโต    อนุโลมิกํ    ขนฺตึ   ปฏิลภติ   ปญฺจนฺนํ   ขนฺธานํ   นิโรโธ
ปรมํ     สุญฺญํ    นิพฺพานนฺติ    ปสฺสนฺโต    สมฺมตฺตนิยามํ    โอกฺกมติ
ปญฺจกฺขนฺเธ     อนตฺตโต    ปสฺสนฺโต    อนุโลมิกํ    ขนฺตึ    ปฏิลภติ
ปญฺจนฺนํ     ขนฺธานํ     นิโรโธ    ปรมฏฺฐํ    นิพฺพานนฺติ    ปสฺสนฺโต
สมฺมตฺตนิยามํ   โอกฺกมติ   ปญฺจกฺขนฺเธ   อาทีนวโต  ปสฺสนฺโต  อนุโลมิกํ
ขนฺตึ    ปฏิลภติ   ปญฺจนฺนํ   ขนฺธานํ   นิโรโธ   อนาทีนวํ   นิพฺพานนฺติ
ปสฺสนฺโต    สมฺมตฺตนิยามํ    โอกฺกมติ    ปญฺจกฺขนฺเธ   วิปริณามธมฺมโต
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๖๓๓.
ปสฺสนฺโต     อนุโลมิกํ     ขนฺตึ     ปฏิลภติ     ปญฺจนฺนํ     ขนฺธานํ
นิโรโธ     อวิปริณามธมฺมํ     นิพฺพานนฺติ    ปสฺสนฺโต    สมฺมตฺตนิยามํ
โอกฺกมติ    ปญฺจกฺขนฺเธ    อสารกโต    ปสฺสนฺโต    อนุโลมิกํ   ขนฺตึ
ปฏิลภติ    ปญฺจนฺนํ   ขนฺธานํ   นิโรโธ   สารํ   นิพฺพานนฺติ   ปสฺสนฺโต
สมฺมตฺตนิยามํ     โอกฺกมติ     ปญฺจกฺขนฺเธ     อฆมูลโต     ปสฺสนฺโต
อนุโลมิกํ    ขนฺตึ    ปฏิลภติ    ปญฺจนฺนํ   ขนฺธานํ   นิโรโธ   อนฆมูลํ
นิพฺพานนฺติ     ปสฺสนฺโต     สมฺมตฺตนิยามํ     โอกฺกมติ    ปญฺจกฺขนฺเธ
วธกโต    ปสฺสนฺโต    อนุโลมิกํ   ขนฺตึ   ปฏิลภติ   ปญฺจนฺนํ   ขนฺธานํ
นิโรโธ อวธกํ นิพฺพานนฺติ ปสฺสนฺโต สมฺมตฺตนิยามํ โอกฺกมติ
     {๗๓๕.๕}   ปญฺจกฺขนฺเธ  วิภวโต  ปสฺสนฺโต  อนุโลมิกํ ขนฺตึ ปฏิลภติ
ปญฺจนฺนํ   ขนฺธานํ   นิโรโธ  อวิภวํ  นิพฺพานนฺติ  ปสฺสนฺโต  สมฺมตฺตนิยามํ
โอกฺกมติ   ปญฺจกฺขนฺเธ   สาสวโต   ปสฺสนฺโต  อนุโลมิกํ  ขนฺตึ  ปฏิลภติ
ปญฺจนฺนํ   ขนฺธานํ  นิโรโธ  อนาสวํ  นิพฺพานนฺติ  ปสฺสนฺโต  สมฺมตฺตนิยามํ
โอกฺกมติ   ปญฺจกฺขนฺเธ   สงฺขตโต   ปสฺสนฺโต  อนุโลมิกํ  ขนฺตึ  ปฏิลภติ
ปญฺจนฺนํ   ขนฺธานํ  นิโรโธ  อสงฺขตํ  นิพฺพานนฺติ  ปสฺสนฺโต  สมฺมตฺตนิยามํ
โอกฺกมติ   ปญฺจกฺขนฺเธ  มารามิสโต  ปสฺสนฺโต  อนุโลมิกํ  ขนฺตึ  ปฏิลภติ
ปญฺจนฺนํ   ขนฺธานํ  นิโรโธ  นิรามิสํ  นิพฺพานนฺติ  ปสฺสนฺโต  สมฺมตฺตนิยามํ
โอกฺกมติ    ปญฺจกฺขนฺเธ    ชาติธมฺมโต    ปสฺสนฺโต   อนุโลมิกํ   ขนฺตึ
ปฏิลภติ   ปญฺจนฺนํ   ขนฺธานํ   นิโรโธ   อชาตํ   นิพฺพานนฺติ   ปสฺสนฺโต
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๖๓๔.
สมฺมตฺตนิยามํ     โอกฺกมติ     ปญฺจกฺขนฺเธ    ชราธมฺมโต    ปสฺสนฺโต
อนุโลมิกํ    ขนฺตึ    ปฏิลภติ    ปญฺจนฺนํ    ขนฺธานํ    นิโรโธ   อชรํ
นิพฺพานนฺติ     ปสฺสนฺโต     สมฺมตฺตนิยามํ     โอกฺกมติ    ปญฺจกฺขนฺเธ
พฺยาธิธมฺมโต     ปสฺสนฺโต    อนุโลมิกํ    ขนฺตึ    ปฏิลภติ    ปญฺจนฺนํ
ขนฺธานํ     นิโรโธ     อพฺยาธิธมฺมํ    ๑-    นิพฺพานนฺติ    ปสฺสนฺโต
สมฺมตฺตนิยามํ     โอกฺกมติ     ปญฺจกฺขนฺเธ    มรณธมฺมโต    ปสฺสนฺโต
อนุโลมิกํ    ขนฺตึ    ปฏิลภติ    ปญฺจนฺนํ    ขนฺธานํ    นิโรโธ   อมตํ
นิพฺพานนฺติ ปสฺสนฺโต สมฺมตฺตนิยามํ โอกฺกมติ
     {๗๓๕.๖}   ปญฺจกฺขนฺเธ   โสกธมฺมโต  ปสฺสนฺโต  อนุโลมิกํ  ขนฺตึ
ปฏิลภติ   ปญฺจนฺนํ   ขนฺธานํ   นิโรโธ   อโสกํ   นิพฺพานนฺติ   ปสฺสนฺโต
สมฺมตฺตนิยามํ    โอกฺกมติ    ปญฺจกฺขนฺเธ    ปริเทวธมฺมโต    ปสฺสนฺโต
อนุโลมิกํ  ขนฺตึ  ปฏิลภติ  ปญฺจนฺนํ  ขนฺธานํ  นิโรโธ  อปริเทวํ นิพฺพานนฺติ
ปสฺสนฺโต    สมฺมตฺตนิยามํ    โอกฺกมติ    ปญฺจกฺขนฺเธ   อุปายาสธมฺมโต
ปสฺสนฺโต  อนุโลมิกํ  ขนฺตึ  ปฏิลภติ  ปญฺจนฺนํ  ขนฺธานํ  นิโรโธ อนุปายาสํ
นิพฺพานนฺติ     ปสฺสนฺโต     สมฺมตฺตนิยามํ     โอกฺกมติ    ปญฺจกฺขนฺเธ
สงฺกิเลสิกธมฺมโต    ปสฺสนฺโต    อนุโลมิกํ    ขนฺตึ   ปฏิลภติ   ปญฺจนฺนํ
ขนฺธานํ    นิโรโธ   อสงฺกิลิฏฺฐํ   นิพฺพานนฺติ   ปสฺสนฺโต   สมฺมตฺตนิยามํ
โอกฺกมติ ฯ
     [๗๓๖]       อนิจฺจโตติ อนิจฺจานุปสฺสนา ฯ
                     ทุกฺขโตติ ทุกฺขานุปสฺสนา ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อพฺยาธิ ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๖๓๕.
                     โรคโตติ ทุกฺขานุปสฺสนา ฯ
                     คณฺฑโตติ ทุกฺขานุปสฺสนา ฯ
                     สลฺลโตติ ทุกฺขานุปสฺสนา ฯ
                     อฆโตติ ทุกฺขานุปสฺสนา ฯ
                     อาพาธโตติ ทุกฺขานุปสฺสนา ฯ
                     ปรโตติ  อนตฺตานุปสฺสนา ฯ
                     ปโลกโตติ อนตฺตานุปสฺสนา ฯ
                     อีติโตติ ทุกฺขานุปสฺสนา ฯ
                     อุปทฺทวโตติ ทุกฺขานุปสฺสนา ฯ
                     ภยโตติ ทุกฺขานุปสฺสนา ฯ
                     อุปสคฺคโตติ ทุกฺขานุปสฺสนา ฯ
                     จลโตติ อนิจฺจานุปสฺสนา ฯ
                     ปภงฺคโตติ อนิจฺจานุปสฺสนา ฯ
                     อทฺธุวโตติ อนิจฺจานุปสฺสนา ฯ
                     อตฺตาณโตติ ทุกฺขานุปสฺสนา ฯ
                     อเลณโตติ ทุกฺขานุปสฺสนา ฯ
                     อสรณโตติ ทุกฺขานุปสฺสนา ฯ
                     ริตฺตโตติ ทุกฺขานุปสฺสนา ฯ
                     ตุจฺฉโตติ อนตฺตานุปสฺสนา ฯ
                     สุญฺญโตติ อนตฺตานุปสฺสนา ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๖๓๖.
                     อนตฺตโตติ อนตฺตานุปสฺสนา ฯ
                     อาทีนวโตติ ทุกฺขานุปสฺสนา ฯ
                     วิปริณามธมฺมโตติ อนิจฺจานุปสฺสนา ฯ
                     อสารกโตติ อนตฺตานุปสฺสนา ฯ
                     อฆมูลโตติ ทุกฺขานุปสฺสนา ฯ
                     วธกโตติ ทุกฺขานุปสฺสนา ฯ
                     วิภวโตติ อนิจฺจานุปสฺสนา ฯ
                     สาสวโตติ ทุกฺขานุปสฺสนา ฯ
                     สงฺขตโตติ อนิจฺจานุปสฺสนา ฯ
                     มารามิสโตติ ทุกฺขานุปสฺสนา ฯ
                     ชาติธมฺมโตติ ทุกฺขานุปสฺสนา ฯ
                     ชราธมฺมโตติ ทุกฺขานุปสฺสนา ฯ
                     พฺยาธิธมฺมโตติ ทุกฺขานุปสฺสนา ฯ
                     มรณธมฺมโตติ อนิจฺจานุปสฺสนา ฯ
                     โสกธมฺมโตติ ทุกฺขานุปสฺสนา ฯ
                     ปริเทวธมฺมโตติ ทุกฺขานุปสฺสนา ฯ
                     อุปายาสธมฺมโตติ ทุกฺขานุปสฺสนา ฯ
                     สงฺกิเลสธมฺมโตติ ทุกฺขานุปสฺสนา ฯ
     {๗๓๖.๑}   อิเมหิ  จตฺตารีสาย  อากาเรหิ  อนุโลมิกํ ขนฺตึ ปฏิลภติ
อิเมหิ จตฺตารีสาย อากาเรหิ สมฺมตฺตนิยามํ โอกฺกมติ ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๖๓๗.
     {๗๓๖.๒}   อิเมหิ จตฺตารีสาย อากาเรหิ อนุโลมิกํ ขนฺตึ ปฏิลภนฺตสฺส
อิเมหิ    จตฺตารีสาย   อากาเรหิ   สมฺมตฺตนิยามํ   โอกฺกมนฺตสฺส   กติ
อนิจฺจานุปสฺสนา กติ ทุกฺขานุปสฺสนา กติ อนตฺตานุปสฺสนา ฯ
         ปญฺจวีสติ อนตฺตานุปสฺสนา     ปญฺญาสํ อนิจฺจานุปสฺสนา
         สตํ ปญฺจวีสติญฺเจว ยานิ      ทุกฺเข ปวุจฺจเรติ ฯ
                                        วิปสฺสนากถา นิฏฺฐิตา ฯ
                                            -----------------
                                        ปญฺญาวคฺเค มาติกกถา
     [๗๓๗]   นิจฺฉาโต    มุจฺจตีติ    ๑-   วิโมกฺโข   วิชฺชาวิมุตฺติ
อธิสีลํ    อธิจิตฺตํ    อธิปญฺญา   ปสฺสทฺธิ   ญาณํ   ทสฺสนํ   สุทฺธิ   ๒-
เนกฺขมฺมํ    นิสฺสรณํ    ปวิเวโก    โวสฺสคฺโค   จริยา   ฌานวิโมกฺโข
ภาวนาธิฏฺฐานชีวิตํ ๓- ฯ
     {๗๓๗.๑}   นิจฺฉาโตติ   เนกฺขมฺเมน   กามจฺฉนฺทโต   นิจฺฉาโต
อพฺยาปาเทน   พฺยาปาทโต   นิจฺฉาโต   ฯเปฯ  ปฐมชฺฌาเนน  นีวรเณหิ
นิจฺฉาโต ฯเปฯ อรหตฺตมคฺเคน สพฺพกิเลเสหิ นิจฺฉาโต มุจฺจติ ๔- ฯ
     {๗๓๗.๒}   วิโมกฺโขติ  เนกฺขมฺเมน  กามจฺฉนฺทโต มุจฺจตีติ วิโมกฺโข
อพฺยาปาเทน   พฺยาปาทโต   มุจฺจตีติ   วิโมกฺโข   ฯเปฯ  ปฐมชฺฌาเนน
นีวรเณหิ      มุจฺจตีติ      วิโมกฺโข      ฯเปฯ      อรหตฺตมคฺเคน
@เชิงอรรถ: ๑ สี. ม. - โมกฺโข วิโมกฺโข ฯ เอวมุปริปิ ฯ นิจฺจโต วิมุตฺตีติ ฯ
@๒ ม. ยุ. วิสุทฺธิ ฯ ๓ ม. ยุ. ภาวนา อธิฏฺฐานํ ชีวิตํ ฯ ๔ ม. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๖๓๘.
สพฺพกิเลเสหิ มุจฺจตีติ วิโมกฺโข ฯ
     {๗๓๗.๓}   วิชฺชาวิมุตฺตีติ  เนกฺขมฺมํ  วิชฺชตีติ  วิชฺชา  กามจฺฉนฺทโต
มุจฺจตีติ   วิมุตฺติ   วิชฺชนฺโต  มุจฺจติ  มุจฺจนฺโต  วิชฺชตีติ  วิชฺชาวิมุตฺติ
อพฺยาปาทํ     ๑-     วิชฺชตีติ     วิชฺชา     พฺยาปาทโต    มุจฺจตีติ
วิมุตฺติ   วิชฺชนฺโต   มุจฺจติ   มุจฺจนฺโต   วิชฺชตีติ   วิชฺชาวิมุตฺติ   ฯเปฯ
อรหตฺตมคฺโค    วิชฺชตีติ    วิชฺชา    สพฺพกิเลเสหิ    มุจฺจตีติ   วิมุตฺติ
วิชฺชนฺโต มุจฺจติ มุจฺจนฺโต วิชฺชตีติ วิชฺชาวิมุตฺติ ฯ
     [๗๓๘]   อธิสีลํ   อธิจิตฺตํ   อธิปญฺญาติ   เนกฺขมฺเมน  กามจฺฉนฺทํ
สํวรฏฺเฐน     สีลวิสุทฺธิ    อวิกฺเขปฏฺเฐน    จิตฺตวิสุทฺธิ    ทสฺสนฏฺเฐน
ทิฏฺฐิวิสุทฺธิ    โย   ตตฺถ   สํวรฏฺโฐ   อยํ   อธิสีลสิกฺขา   โย   ตตฺถ
อวิกฺเขปฏฺโฐ    อยํ    อธิจิตฺตสิกฺขา    โย   ตตฺถ   ทสฺสนฏฺโฐ   อยํ
อธิปญฺญาสิกฺขา     อพฺยาปาเทน    พฺยาปาทํ    สํวรฏฺเฐน    สีลวิสุทฺธิ
ฯเปฯ     อรหตฺตมคฺเคน     สพฺพกิเลเส     สํวรฏฺเฐน     สีลวิสุทฺธิ
อวิกฺเขปฏฺเฐน      จิตฺตวิสุทฺธิ     ทสฺสนฏฺเฐน     ทิฏฺฐิวิสุทฺธิ     โย
ตตฺถ    สํวรฏฺโฐ    อยํ    อธิสีลสิกฺขา    โย   ตตฺถ   อวิกฺเขปฏฺโฐ
อยํ อธิจิตฺตสิกฺขา โย ตตฺถ ทสฺสนฏฺโฐ อยํ อธิปญฺญาสิกฺขา ฯ
     [๗๓๙]   ปสฺสทฺธีติ    เนกฺขมฺเมน   กามจฺฉนฺทํ   ปฏิปฺปสฺสมฺเภติ
อพฺยาปาเทน    พฺยาปาทํ    ปฏิปฺปสฺสมฺเภติ    ฯเปฯ    อรหตฺตมคฺเคน
สพฺพกิเลเส ปฏิปฺปสฺสมฺเภติ ฯ
     {๗๓๙.๑}   ญาณนฺติ  กามจฺฉนฺทสฺส  ปหีนตฺตา  เนกฺขมฺมํ  ญาตฏฺเฐน
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อพฺยาปาโท ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๖๓๙.
ญาณํ   พฺยาปาทสฺส   ปหีนตฺตา   อพฺยาปาโท   ญาตฏฺเฐน  ญาณํ  ฯเปฯ
สพฺพกิเลสานํ ปหีนตฺตา อรหตฺตมคฺโค ญาตฏฺเฐน ญาณํ ฯ
     {๗๓๙.๒}   ทสฺสนนฺติ  กามจฺฉนฺทสฺส  ปหีนตฺตา  เนกฺขมฺมํ ทิฏฺฐตฺตา
ทสฺสนํ   พฺยาปาทสฺส   ปหีนตฺตา   อพฺยาปาโท  ทิฏฺฐตฺตา  ทสฺสนํ  ฯเปฯ
สพฺพกิเลสานํ ปหีนตฺตา อรหตฺตมคฺโค ทิฏฺฐตฺตา ทสฺสนํ ฯ
     {๗๓๙.๓}   วิสุทฺธีติ   กามจฺฉนฺทํ  ปชหนฺโต  เนกฺขมฺเมน  วิสุชฺฌติ
พฺยาปาทํ    ปชหนฺโต    อพฺยาปาเทน   วิสุชฺฌติ   ฯเปฯ   สพฺพกิเลเส
ปชหนฺโต อรหตฺตมคฺเคน วิสุชฺฌติ ฯ
     [๗๔๐]   เนกฺขมฺมนฺติ   กามานเมตํ   นิสฺสรณํ   ยทิทํ   เนกฺขมฺมํ
รูปานเมตํ   นิสฺสรณํ   ยทิทํ   อารุปฺปํ  ยํ  โข  ปน  กิญฺจิ  ภูตํ  สงฺขตํ
ปฏิจฺจสมุปฺปนฺนํ   นิโรโธ   ตสฺส   เนกฺขมฺมํ   พฺยาปาทสฺส   อพฺยาปาโท
เนกฺขมฺมํ ถีนมิทฺธสฺส อาโลกสญฺญา เนกฺขมฺมํ ฯเปฯ ฯ
     {๗๔๐.๑}   นิสฺสรณนฺติ   กามานเมตํ   นิสฺสรณํ  ยทิทํ  เนกฺขมฺมํ
รูปานเมตํ   นิสฺสรณํ   ยทิทํ   อารุปฺปํ  ยํ  โข  ปน  กิญฺจิ  ภูตํ  สงฺขตํ
ปฏิจฺจสมุปฺปนฺนํ      นิโรโธ      ตสฺส      นิสฺสรณํ     กามจฺฉนฺทสฺส
เนกฺขมฺมํ    นิสฺสรณํ    พฺยาปาทสฺส    อพฺยาปาโท    นิสฺสรณํ   ฯเปฯ
สพฺพกิเลสานํ อรหตฺตมคฺโค นิสฺสรณํ ฯ
     {๗๔๐.๒}   ปวิเวโกติ  กามจฺฉนฺทสฺส เนกฺขมฺมํ ปวิเวโก พฺยาปาทสฺส
อพฺยาปาโท     ปวิเวโก     ฯเปฯ     สพฺพกิเลสานํ    อรหตฺตมคฺโค
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๖๔๐.
ปวิเวโก ฯ
     {๗๔๐.๓}   โวสฺสคฺโคติ เนกฺขมฺเมน กามจฺฉนฺทํ โวสฺสชฺชติ อพฺยาปาเทน
พฺยาปาทํ โวสฺสชฺชติ ฯเปฯ อรหตฺตมคฺเคน สพฺพกิเลเส โวสฺสชฺชติ ฯ
     {๗๔๐.๔}   จริยาติ  กามจฺฉนฺทํ ปชหนฺโต เนกฺขมฺเมน จรติ พฺยาปาทํ
ปชหนฺโต  อพฺยาปาเทน  จรติ  ฯเปฯ สพฺพกิเลเส ปชหนฺโต อรหตฺตมคฺเคน
จรติ ฯ
     {๗๔๐.๕}   ฌานวิโมกฺโขติ   เนกฺขมฺมํ  ชายตีติ  ฌานํ  กามจฺฉนฺทํ
ฌาเปตีติ    ฌานํ    ชายนฺโต    มุจฺจตีติ    ฌานวิโมกฺโข   ฌาเปนฺโต
มุจฺจตีติ    ฌานวิโมกฺโข    ชายนฺตีติ    ธมฺมา    ฌาเปนฺตีติ   กิเลเส
ชาเต   จ   ฌาเป   จ  ชานาตีติ  ฌานวิโมกฺโข  อพฺยาปาโท  ชายตีติ
ฌานํ     พฺยาปาทํ     ฌาเปตีติ     ฌานํ    อาโลกสญฺญา    ชายตีติ
ฌานํ    ฯเปฯ    ถีนมิทฺธํ    ฌาเปตีติ   ฌานํ   ฯเปฯ   อรหตฺตมคฺโค
ชายตีติ     ฌานํ     สพฺพกิเลเส     ฌาเปตีติ     ฌานํ    ชายนฺโต
มุจฺจตีติ     ฌานวิโมกฺโข     ฌาเปนฺโต     มุจฺจตีติ     ฌานวิโมกฺโข
ชายนฺตีติ    ธมฺมา    ฌาเปนฺตีติ   กิเลเส   ชาเต   จ   ฌาเป   จ
ชานาตีติ ฌานวิโมกฺโข ฯ
     [๗๔๑]   ภาวนาธิฏฺฐานชีวิตนฺติ   กามจฺฉนฺทํ   ปชหนฺโต  เนกฺขมฺมํ
ภาเวตีติ     ภาวนาสมฺปนฺโน     เนกฺขมฺมวเสน    จิตฺตํ    อธิฏฺฐาตีติ
อธิฏฺฐานสมฺปนฺโน    สฺวายํ   เอวํ   ภาวนาสมฺปนฺโน   อธิฏฺฐานสมฺปนฺโน
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๖๔๑.
สมํ  ชีวติ  โน  วิสมํ  สมฺมา  ชีวติ  โน มิจฺฉา วิสุทฺธํ ชีวติ โน กิลิฏฺฐนฺติ
อาชีวสมฺปนฺโน    สฺวายํ    เอวํ    ภาวนาสมฺปนฺโน   อธิฏฺฐานสมฺปนฺโน
อาชีวสมฺปนฺโน   ยญฺญเทว   ปริสํ   อุปสงฺกมติ   ยทิ   ขตฺติยปริสํ   ยทิ
พฺราหฺมณปริสํ   ยทิ   คหปติปริสํ   ยทิ   สมณปริสํ  วิสารโท  อุปสงฺกมติ
อมงฺกุภูโต  ตํ  กิสฺสเหตุ  ตถา  หิ  โส ภาวนาสมฺปนฺโน อธิฏฺฐานสมฺปนฺโน
อาชีวสมฺปนฺโน  พฺยาปาทํ  ปชหนฺโต  อพฺยาปาทํ  ภาเวตีติ ภาวนาสมฺปนฺโน
ถีนมิทฺธํ   ปชหนฺโต   อาโลกสญฺญํ   ภาเวตีติ   ภาวนาสมฺปนฺโน  อุทฺธจฺจํ
ปชหนฺโต   อวิกฺเขปํ   ภาเวตีติ   ภาวนาสมฺปนฺโน   วิจิกิจฺฉํ   ปชหนฺโต
ธมฺมววตฺถานํ ภาเวตีติ ภาวนาสมฺปนฺโน
     {๗๔๑.๑}   อวิชฺชํ  ปชหนฺโต  ญาณํ  ๑-  ภาเวตีติ ภาวนาสมฺปนฺโน
อรตึ  ปชหนฺโต  ปามุชฺชํ  ภาเวตีติ  ภาวนาสมฺปนฺโน  นีวรณํ ๒- ปชหนฺโต
ปฐมชฺฌานํ   ภาเวตีติ   ภาวนาสมฺปนฺโน   ฯเปฯ  สพฺพกิเลเส  ปชหนฺโต
อรหตฺตมคฺคํ    ภาเวตีติ    ภาวนาสมฺปนฺโน    อรหตฺตมคฺควเสน   จิตฺตํ
อธิฏฺฐาตีติ     อธิฏฺฐานสมฺปนฺโน     สฺวายํ    เอวํ    ภาวนาสมฺปนฺโน
อธิฏฺฐานสมฺปนฺโน  สมํ  ชีวติ  โน  วิสมํ  สมฺมา  ชีวติ  โน มิจฺฉา วิสุทฺธํ
ชีวติ   โน   กิลิฏฺฐนฺติ   อาชีวสมฺปนฺโน   สฺวายํ  เอวํ  ภาวนาสมฺปนฺโน
อธิฏฺฐานสมฺปนฺโน     อาชีวสมฺปนฺโน    ยญฺญเทว    ปริสํ    อุปสงฺกมติ
ยทิ    ขตฺติยปริสํ    ยทิ    พฺราหฺมณปริสํ    ยทิ    คหปติปริสํ    ยทิ
สมณปริสํ     วิสารโท     อุปสงฺกมติ    อมงฺกุภูโต    ตํ    กิสฺสเหตุ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. วิชฺชํ ฯ ๒ ม. นีวรเณ ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๖๔๒.
ตถา หิ โส ภาวนาสมฺปนฺโน อธิฏฺฐานสมฺปนฺโน อาชีวสมฺปนฺโนติ ฯ
                                             มาติกกถา นิฏฺฐิตา ฯ
                                      ปฏิสมฺภิทาปกรณํ สมตฺตํ ฯ
                                             ตตฺรุทฺทานํ ภวติ
                         ญาณํ ทิฏฺฐิ จ อสฺสาสํ ๑-        อินฺทฺริยํ วิโมกฺเขน ปญฺจมํ
                         คติกมฺมํ วิปลฺลาโส                 มคฺโค มณฺเฑน ๒- เต ทส
                         ยุคนทฺธํ สจฺจโพชฺฌงฺคา          เมตฺตา วิราเคน ปญฺจมํ
                         ปฏิสมฺภิทา ธมฺมจกฺกํ             โลกุตฺตรํ พลํ สุญฺญโต เต ทส ๓-
                         ปญฺญา อิทฺธิ อภิสมโย           วิเวกํ จริเยน ๔- ปญฺจมํ
                         ปาฏิหิริยญฺจ สมสีสญฺจ ๕-     สติปฏฺฐานํ วิปสฺสนา ๖-
                         ตติเย ปญฺญวคฺคมฺหิ               มาติกาย จ เต ทสาติ ฯ
                         [๗]-
                         ติวคฺโค ยสฺส วิกฺเขโป ๘-         ปฏิสมฺภิทาปกรเณ
                         อนนฺตนยมคฺเคสุ                    คมฺภีโร สาครูปโม
                         นภํ จ ตารกากิณฺณํ                ถูโล ชาตสฺสโร ยถา
                         กถิกานํ วิลาสาย                    โยคินํ ญาณโชตนนฺติ ฯ
                                         อิติ ปฏิสมฺภิทา นิฏฺฐิตา ฯ
                                               -------------
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. อานาปานํ ฯ ๒ ยุ. มณฺโฑติ ฯ ๓ ม. ญาณํ ... เต ทสาติ อิเม ปาฐา
@นตฺถิ ฯ ยุ. เต ทสาติ อิทํ ปาฐทฺวยํ นตฺถิ ฯ ๔ ม. ยุ. วิเวโก จริยปญฺจโม ฯ
@๕ ม. ปาฏิหาริ สมสีสิ ฯ ยุ. ปฏิหาริยญฺจ ... ฯ ๖ ยุ. สติ วิปสฺสนมาติกาติ ฯ
@๗ ม. มหาวคฺโค ยุคนทฺโธ ปญฺญาวคฺโค จ นามโก ฯ ๘ ม. ตโยว วคฺโค อิมมฺหิ ฯ

             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๑ หน้าที่ ๖๒๙-๖๔๒.
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=31&item=735&items=7&pagebreak=1&modeTY=2
             อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :-
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=31&item=735&items=7&pagebreak=1&modeTY=2&mode=bracket
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :-
https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=31&item=735&items=7&pagebreak=1&modeTY=2
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=31&item=735&items=7&pagebreak=1&modeTY=2
             ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=31&i=735
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๑
https://84000.org/tipitaka/read/?index_31
https://84000.org/tipitaka/english/?index_31