ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
   ฉบับหลวง   บาลีอักษรไทย   PaliRoman 
อ่านหัวข้อแรกอ่านหัวข้อที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหัวข้อถัดไปอ่านหัวข้อสุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม
พระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๐ ภาษาบาลี อักษรไทย พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๒ สุตฺต. ที. มหาวคฺโค
                      มหาสุทสฺสนสุตฺตํ
     [๑๖๓]  เอวมฺเม  สุตํ  ฯ  เอกํ  สมยํ  ภควา  กุสินารายํ วิหรติ
อุปวตฺตเน  มลฺลานํ  สาลวเน  อนฺตเร  ยมกสาลานํ  ปรินิพฺพานสมเย  ฯ
อถโข   อายสฺมา   อานนฺโท   เยน  ภควา  เตนุปสงฺกมิ  อุปสงฺกมิตฺวา
ภควนฺตํ   อภิวาเทตฺวา   เอกมนฺตํ   นิสีทิ   ฯ  เอกมนฺตํ  นิสินฺโน  โข
อายสฺมา   อานนฺโท   ภควนฺตํ   เอตทโวจ  มา  ภนฺเต  ภควา  อิมสฺมึ
ขุทฺทกนครเก    อุชฺชงฺคลนครเก    สาขานครเก    ปรินิพฺพายิ    สนฺติ
ภนฺเต   อญฺญานิ   มหานครานิ   เสยฺยถีทํ   จมฺปา   ราชคหํ   สาวตฺถี
สาเกตํ   โกสมฺพี   พาราณสี   เอตฺถ  ภควา  ปรินิพฺพายตุ  เอตฺถ  พหู
ขตฺติยมหาสาลา     พฺราหฺมณมหาสาลา     คหปติมหาสาลา    ตถาคเต
อภิปฺปสนฺนา เต ตถาคตสฺส สรีรปูชํ กริสฺสนฺตีติ ฯ
     {๑๖๓.๑}  มา  เหวํ  อานนฺท  อวจ  ขุทฺทกนครกํ  อุชฺชงฺคลนครกํ
สาขานครกนฺติ  ฯ  ภูตปุพฺพํ  อานนฺท  ราชา  มหาสุทสฺสโน  นาม  อโหสิ
ขตฺติโย  มุทฺธาวสิตฺโต  จาตุรนฺโต  วิชิตาวี ชนปทฏฺฐาวริยปฺปตฺโต ฯ รญฺโญ
อานนฺท มหาสุทสฺสนสฺส อยํ กุสินารา กุสาวตี นาม ราชธานี อโหสิ [๑]- ฯ
ปุรตฺถิเมน  จ  ปจฺฉิเมน  จ  ทฺวาทสโยชนานิ   อายาเมน  อุตฺตเรน  จ
ทกฺขิเณน  จ  สตฺตโยชนานิ  วิตฺถาเรน  กุสาวตี  อานนฺท ราชธานี อิทฺธา
เจว  อโหสิ  ผีตา จ พหุชนา จ อากิณฺณมนุสฺสา จ สุภิกฺขา จ ฯ เสยฺยถาปิ
@เชิงอรรถ:  ยุ. สา โข อานนฺท กุสาวตี ปจฺฉิเมน จ ปุรตฺถิเมน จ ฯ
อานนฺท  เทวานํ  อาลกมนฺทา  นาม  ราชธานี  อิทฺธา  เจว  อโหสิ ๑-
ผีตา   จ   พหุชนา   จ   อากิณฺณยกฺขา   จ   สุภิกฺขา   จ  เอวเมว
โข  อานนฺท  กุสาวตี  ราชธานี  อิทฺธา  เจว  อโหสิ  ผีตา  จ พหุชนา
จ   อากิณฺณมนุสฺสา   จ   สุภิกฺขา  จ  ฯ  กุสาวตี  อานนฺท   ราชธานี
ทสหิ   สทฺเทหิ   อวิวิตฺตา   อโหสิ   ทิวา   เจว  รตฺตึ  จ  เสยฺยถีทํ
หตฺถิสทฺเทน    อสฺสสทฺเทน    รถสทฺเทน    เภริสทฺเทน   มุทิงฺคสทฺเทน
วีณาสทฺเทน    คีตสทฺเทน    สมฺมสทฺเทน    ตาลสทฺเทน   อสถ   ปิวถ
ขาทถาติ ทสเมน สทฺเทน ฯ
     {๑๖๓.๒}    กุสาวตี   อานนฺท   ราชธานี   สตฺตหิ   ปากาเรหิ
ปริกฺขิตฺตา   อโหสิ   [๒]-   เอโก   ปากาโร   โสวณฺณมโย   เอโก
รูปิยมโย    ๓-    เอโก    เวฬุริยมโย   เอโก   ผลิกมโย   เอโก
โลหิตงฺกมโย   ๔-   เอโก   มสารคลฺลมโย   เอโก  สพฺพรตนมโย  ฯ
กุสาวติยา   อานนฺท   ราชธานิยา   จตุนฺนํ   วณฺณานํ  ทฺวารานิ  อเหสุํ
เอกํ   ทฺวารํ   โสวณฺณเมยํ   เอกํ   รูปิยมยํ   เอกํ  เวฬุริยมยํ  เอกํ
ผลิกมยํ   ฯ   เอกเมกสฺมึ   ทฺวาเร   สตฺต   สตฺต   เอสิกา  นิขาตา
อเหสุํ  ติโปริสงฺคา  ติโปริสํ  นิขาตา ๕- ทฺวาทสโปริสา ๖- อุพฺเพเธน ฯ
เอกา   เอสิกา   โสวณฺณมยา   เอกา   รูปิยมยา  เอกา  เวฬุริยมยา
เอกา    ผลิกมยา    เอกา    โลหิตงฺกมยา   เอกา   มสารคลฺลมยา
เอกา สพฺพรตนมยา ฯ
     {๑๖๓.๓}    กุสาวตี   อานนฺท   ราชธานี   สตฺตหิ   ตาลปนฺตีหิ
ปริกฺขิตฺตา   อโหสิ   เอกา   ตาลปนฺติ   โสวณฺณมยา  เอกา  รูปิยมยา
เอกา    เวฬุริยมยา    เอกา    ผลิกมยา    เอกา    โลหิตงฺกมยา
@เชิงอรรถ:  ม. โหติ ฯ  ยุ. ตตฺถ ฯ  ยุ. รูปิมโย ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ  โป.
@โลหิตงฺคมโย ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ  ยุ. ติโปริสํ นิขาตาติ
@อิเม ปาฐา นตฺถิ ฯ   ยุ. จตุโปริสา ฯ
เอกา    มสารคลฺลมยา    เอกา    สพฺพรตนมยา   ฯ   โสวณฺณมยสฺส
ตาลสฺส     โสวณฺณมโย     ขนฺโธ    อโหสิ    รูปิยมยานิ    ปตฺตานิ
จ   ผลานิ   จ   ฯ   รูปิยมยสฺส   ตาลสฺส   รูปิยมโย  ขนฺโธ  อโหสิ
โสวณฺณมยานิ    ปตฺตานิ   จ   ผลานิ   จ   ฯ   เวฬุริยสฺส   ตาลสฺส
เวฬุริยมโย   ขนฺโธ   อโหสิ   ผลิกมยานิ   ปตฺตานิ  จ  ผลานิ  จ  ฯ
ผลิกมยสฺส    ตาลสฺส    ผลิกมโย    ขนฺโธ    อโหสิ    เวฬุริยมยานิ
ปตฺตานิ   จ   ผลานิ   จ   ฯ   โลหิตงฺกมยสฺส  ตาลสฺส  โลหิตงฺกมโย
ขนฺโธ    อโหสิ    มสารคลฺลมยานิ    ปตฺตานิ   จ   ผลานิ   จ   ฯ
มสารคลฺลมยสฺส   ตาลสฺส  มสารคลฺลมโย  ขนฺโธ  อโหสิ  โลหิตงฺกมยานิ
ปตฺตานิ จ ปตฺตานิ จ ผลานิ จ ฯ
     {๑๖๓.๔}   สพฺพรตนมยสฺส  ตาลสฺส  สพฺพรตนมโย  ขนฺโธ  อโหสิ
สพฺพรตนมยานิ  ปตฺตานิ  จ  ผลานิ  จ  ฯ  ตาสํ โข ปนานนฺท ตาลปนฺตีนํ
วาเตริตานํ  สทฺโท  อโหสิ  วคฺคู  ๑-  จ  รชนิโย  จ  กมฺมนิโย ๒- จ
มทนิโย   จ   ฯ   เสยฺยถาปิ  อานนฺท  ปญฺจงฺคิกสฺส  ตุริยสฺส  สุวินีตสฺส
สุปฺปฏิตาฬิตสฺส   ๓-   กุสเลหิ   ๔-  สุสมนฺนาหตสฺส  ๕-  สทฺโท  โหติ
วคฺคู  จ  รชนิโย  จ  กมฺมนิโย  จ มทนิโย จ เอวเมว โข อานนฺท ตาสํ
ตาลปนฺตีนํ  วาเตริตานํ  สทฺโท  อโหสิ  วคฺคู  จ  รชนิโย  จ  กมฺมนิโย
จ  มทนิโย  จ  ฯ  เย โข ปนานนฺท เตน สมเยน กุสาวติยา ราชธานิยา
ธุตฺตา   อเหสุํ   โสณฺฑา   ปิปาสา  เต  ตาสํ  ตาลปนฺตีนํ  วาเตริตานํ
@เชิงอรรถ:  ม. วคฺคุ ฯ  ม. ขมนิโย ฯ ยุ. กมนิโย ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ
@ ยุ. สุปฺปฏิปตาฬิตสฺส ฯ  ม. สุกุสเลหิ ฯ  ม. สมนฺนาหตสฺส ฯ
สทฺเทน ปริจาเรสุํ ฯ
     [๑๖๔]  ราชา  อานนฺท  มหาสุทสฺสโน  สตฺตหิ รตเนหิ สมนฺนาคโต
อโหสิ จตูหิ จ อิทฺธีหิ ฯ กตเมหิ สตฺตหิ ฯ
     อิธานนฺท    รญฺโญ    มหาสุทสฺสนสฺส    ตทหุโปสเถ    ปณฺณรเส
สีสนฺหาตสฺส    อุโปสถิกสฺส    อุปริปาสาทวรคตสฺส    ทิพฺพํ    จกฺกรตนํ
ปาตุรโหสิ    สหสฺสารํ    สเนมิกํ   สนาภิกํ   สพฺพาการปริปูรํ   ทิสฺวา
รญฺโญ   มหาสุทสฺสนสฺส  เอตทโหสิ  สุตํ  โข  ปเนตํ  ๑-  ยสฺส  รญฺโญ
ขตฺติยสฺส     มุทฺธาวสิตฺตสฺส    ตทหุโปสเถ    ปณฺณรเส    สีสนฺหาตสฺส
อุโปสถิกสฺส     อุปริปาสาทวรคตสฺส     ทิพฺพํ    จกฺกรตนํ    ปาตุภวติ
สหสฺสารํ    สเนมิกํ   สนาภิกํ   สพฺพาการปริปูรํ   โส   โหติ   ราชา
จกฺกวตฺตีติ อสฺสํ นุ โข อหํ ราชา จกฺกวตฺตีติ ฯ
     {๑๖๔.๑}   อถโข   อานนฺท  ราชา  มหาสุทสฺสโน  อุฏฺฐายาสนา
เอกํสํ   อุตฺตราสงฺคํ  กริตฺวา  วาเมน  หตฺเถน  สุวณฺณภิงฺคารํ  คเหตฺวา
ทกฺขิเณน    หตฺเถน   จกฺกรตนํ   อพฺภุกฺกิริ   ปวตฺตตุ   ภวํ   จกฺกรตนํ
อภิวิชินาตุ  ภวํ  จกฺกรตนนฺติ  ฯ  อถโข  ตํ  อานนฺท จกฺกรตนํ ปุรตฺถิมทิสํ
ปวตฺตติ  ๒-  ฯ  อนุเทว  ๓-  ราชา  มหาสุทสฺสโน  สทฺธึ  จตุรงฺคินิยา
เสนาย  ฯ  ยสฺมึ  โข  ปนานนฺท  ปเทเส  จกฺกรตนํ  ปติฏฺฐาสิ ๔- ตตฺถ
ราชา  มหาสุทสฺสโน  วาสํ  อุปคจฺฉิ  สทฺธึ จตุรงฺคินิยา เสนาย ฯ เย โข
ปนานนฺท   ปุรตฺถิมาย   ทิสาย   ปฏิราชาโน  เต  ราชานํ  มหาสุทสฺสนํ
@เชิงอรรถ:  สี. ปน เมตํ ฯ  ม. ปวตฺติ ฯ  สี. ม. ยุ. อนฺวเทว ฯ อิโต ปรํ
@อีทิสเมว ฯ  โป. ปติฏฐติ ฯ
อุปสงฺกมิตฺวา  เอวมาหํสุ  เอหิ  โข  มหาราช  สฺวาคตํ  [๑]- มหาราช
สกํ   เต   มหาราช   อนุสาส   มหาราชาติ  ฯ  ราชา  มหาสุทสฺสโน
เอวมาห    ปาโณ    น    หนฺตพฺโพ    อทินฺนํ   นาทาตพฺพํ   กาเมสุ
มิจฺฉา   น   จริตพฺพา   มุสา   น   ภาสิตพฺพา   มชฺชํ   น   ปาตพฺพํ
ยถาภุตฺตญฺจ   ภุญฺชถาติ   ฯ   เย   โข   ปนานนฺท  ปุรตฺถิมาย  ทิสาย
ปฏิราชาโน เต รญฺโญ มหาสุทสฺสนสฺส อนุยนฺตา ๒- อเหสุํ ฯ
     {๑๖๔.๒}   อถโข   ตํ   อานนฺท   จกฺกรตนํ   ปุรตฺถิมํ   สมุทฺทํ
อชฺโฌคาเหตฺวา   ปจฺจุตฺตริตฺวา   ทกฺขิณํ   ทิสํ   ปวตฺตติ   ๓-   ทกฺขิณํ
สมุทฺทํ   อชฺโฌคาเหตฺวา   ปจฺจุตฺตริตฺวา   ปจฺฉิมํ   ทิสํ  ปวตฺตติ  ปจฺฉิมํ
สมุทฺทํ    อชฺโฌคาเหตฺวา   ปจฺจุตฺตริตฺวา   อุตฺตรํ   ทิสํ   ปวตฺตติ   ฯ
อนุเทว  ราชา  มหาสุทสฺสโน  สทฺธึ  จตุรงฺคินิยา  เสนาย  ฯ  ยสฺมึ โข
ปนานนฺท   ปเทเส   จกฺกรตนํ   ปติฏฺฐาสิ   ตตฺถ  ราชา  มหาสุทสฺสโน
วาสํ   อุปคจฺฉิ   สทฺธึ   จตุรงฺคินิยา   เสนาย  ฯ  เย  โข  ปนานนฺท
อุตฺตราย     ทิสาย     ปฏิราชาโน    เต    ราชานํ    มหาสุทสฺสนํ
อุปสงฺกมิตฺวา   เอวมาหํสุ   เอหิ   โข   มหาราช   สฺวาคตํ  มหาราช
สกํ   เต   มหาราช   อนุสาส   มหาราชาติ  ฯ  ราชา  มหาสุทสฺสโน
เอวมาห    ปาโณ    น    หนฺตพฺโพ    อทินฺนํ   นาทาตพฺพํ   กาเมสุ
มิจฺฉา   น   จริตพฺพา   มุสา   น   ภาสิตพฺพา   มชฺชํ   น   ปาตพฺพํ
ยถาภุตฺตญฺจ   ภุญฺชถาติ   ฯ   เย   โข   ปนานนฺท   อุตฺตราย  ทิสาย
@เชิงอรรถ:  ม. เต ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ  สี. ยุ. อนุยุตฺตา ฯ  ม. ยุ. ปวตฺติ ฯ
@อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ
ปฏิราชาโน เต รญฺโญ มหาสุทสฺสนสฺส อนุยนฺตา อเหสุํ ฯ
     {๑๖๔.๓}   อถโข   ตํ   อานนฺท  จกฺกรตนํ  สมุทฺทปริยนฺตํ  ปฐวึ
อภิวิชิตฺวา  ๑-  กุสาวตึ  ราชธานึ  ปจฺจาคนฺตฺวา  รญฺโญ  มหาสุทสฺสนสฺส
อนฺเตปุรทฺวาเร   อตฺถกรณปมุเข   อกฺขาหตํ   มญฺเญ   อฏฺฐาสิ   รญฺโญ
มหาสุทสฺสนสฺส    อนฺเตปุรํ    อุปโสภยมานํ    ฯ    รญฺโญ    อานนฺท
มหาสุทสฺสนสฺส เอวรูปํ จกฺกรตนํ ปาตุรโหสิ ฯ
     [๑๖๕]   ปุน   จปรํ   อานนฺท  รญฺโญ  มหาสุทสฺสนสฺส  หตฺถิรตนํ
ปาตุรโหสิ     สพฺพเสโต     สตฺตปฺปติฏฺโฐ    อิทฺธิมา    เวหาสงฺคโม
อุโปสโถ   นาม   นาคราชา  ฯ  [๒]-  ทิสฺวา  รญฺโญ  มหาสุทสฺสนสฺส
จิตฺตํ   ปสีทิ   ภทฺทกํ   วต  โภ  หตฺถิยานํ  สเจ  ทมถํ  อุเปยฺยาติ  ฯ
อถโข    ตํ    อานนฺท   หตฺถิรตนํ   เสยฺยถาปิ   นาม   ภทฺโท   ๓-
หตฺถาชานีโย    ทีฆรตฺตํ   สุปริทนฺโต   เอวเมว   ทมถํ   อุปคจฺฉิ   ฯ
ภูตปุพฺพํ   อานนฺท   ราชา   มหาสุทสฺสโน  ตเมว  หตฺถิรตนํ  วีมํสมาโน
ปุพฺพณฺหสมยํ    อภิรุหิตฺวา    สมุทฺทปริยนฺตํ    ปฐวึ   อนุยายิตฺวา   ๔-
กุสาวตึ    ราชธานึ    ปจฺจาคนฺตฺวา    ปาตราสมกาสิ    ฯ    รญฺโญ
อานนฺท มหาสุทสฺสนสฺส เอวรูปํ หตฺถิรตนํ ปาตุรโหสิ ฯ
     [๑๖๖]   ปุน   จปรํ   อานนฺท  รญฺโญ  มหาสุทสฺสนสฺส  อสฺสรตนํ
ปาตุรโหสิ   สพฺพเสโต   กากสีโส   มุญฺชเกโส   อิทฺธิมา  เวหาสงฺคโม
วลาหโก    นาม    อสฺสราชา   ฯ   ทิสฺวา   รญฺโญ   มหาสุทสฺสนสฺส
จิตฺตํ   ปสีทิ   ภทฺทกํ   วต  โภ  อสฺสยานํ  สเจ  ทมถํ  อุเปยฺยาติ  ฯ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. อภิวิชินิตฺวา ฯ  โป. ม. ตํ ฯ สพฺพตฺถ อีทิสเมว ฯ
@ ม. คนฺธหตฺถาชานีโย ฯ  ยุ. อนุสํสายิตฺวา ฯ
อถโข   ตํ   อานนฺท  อสฺสรตนํ  เสยฺยถาปิ  นาม  ภทฺโท  อสฺสาชานีโย
ทีฆรตฺตํ   สุปริทนฺโต   เอวเมว   ทมถํ   อุปคจฺฉิ  ฯ  ภูตปุพฺพํ  อานนฺท
ราชา    มหาสุทสฺสโน    ตเมว   อสฺสรตนํ   วีมํสมาโน   ปุพฺพณฺหสมยํ
อภิรุหิตฺวา   สมุทฺทปริยนฺตํ   ปฐวึ   อนุยายิตฺวา  ๑-  กุสาวตึ  ราชธานึ
ปจฺจาคนฺตฺวา    ปาตราสมกาสิ   ฯ   รญฺโญ   อานนฺท   มหาสุทสฺสนสฺส
เอวรูปํ อสฺสรตนํ ปาตุรโหสิ ฯ
     [๑๖๗]   ปุน   จปรํ   อานนฺท   รญฺโญ  มหาสุทสฺสนสฺส  มณิรตนํ
ปาตุรโหสิ   [๒]-   มณิเวฬุริโย  สุโภ  ชาติมา  อฏฺฐํโส  สุปริกมฺมกโต
อจฺโฉ    วิปฺปสนฺโน   สพฺพาการสมฺปนฺโน   ฯ   ตสฺส   โข   ปนานนฺท
มณิรตนสฺส    อาภา   สมนฺตา   โยชนํ   ผุฏา   อโหสิ   ฯ   ภูตปุพฺพํ
อานนฺท   ราชา   มหาสุทสฺสโน   ตเมว  มณิรตนํ  วีมํสมาโน  จตุรงฺคินึ
เสนํ    สนฺนยฺหิตฺวา   มณึ   ธชคฺคํ   อาโรเปตฺวา   รตฺตนฺธการติมิสายํ
ปายาสิ  ๓-  ฯ เย โข ปนานนฺท สมนฺตา คามา อเหสุํ เต ๔- โอภาเสน
กมฺมนฺเต    ปโยเชสุํ    ทิวาติ    มญฺญมานา    ฯ   รญฺโญ   อานนฺท
มหาสุทสฺสนสฺส เอวรูปํ มณิรตนํ ปาตุรโหสิ ฯ
     [๑๖๘]   ปุน   จปรํ   อานนฺท  รญฺโญ  มหาสุทสฺสนสฺส  อิตฺถีรตนํ
ปาตุรโหสิ   อภิรูปา   ทสฺสนียา   ปาสาทิกา   ปรมาย  วณฺณโปกฺขรตาย
สมนฺนาคตา  นาติทีฆา  นาติรสฺสา  นาติกิสา  นาติถูลา  นาติกาฬิกา  ๕-
นาจฺโจทาตา      อติกฺกนฺตา      มนุสฺสีวณฺณํ      ๖-      อปฺปตฺตา
ทิพฺพวณฺณํ    ฯ    ตสฺส    โข    ปนานนฺท    อิตฺถีรตนสฺส   เอวรูโป
@เชิงอรรถ:  ยุ. อนุสายิตฺวา ฯ  ม. ยุ. โส อโหสิ ฯ  ยุ. ปายาติ ฯ  ม. ยุ. เต
@เตโนภาเสน ฯ  ยุ. นาติกาฬี ฯ  ม. มานุสิวณฺณํ ฯ ยุ. มานุสํ วณฺณํ ฯ
กายสมฺผสฺโส   โหติ   เสยฺยถาปิ   นาม   ตูลปิจุโน  วา  กปฺปาสปิจุโน
วา   ฯ   ตสฺส   โข   ปนานนฺท  อิตฺถีรตนสฺส  สีเต  อุณฺหานิ  คตฺตานิ
โหนฺติ    อุเณฺห    สีตานิ   ฯ   ตสฺส   โข   ปนานนฺท   อิตฺถีรตนสฺส
กายโต    จนฺทนคนฺโธ   วายติ   มุขโต   อุปฺปลคนฺโธ   ฯ   ตํ   โข
ปนานนฺท    อิตฺถีรตนํ    รญฺโญ   มหาสุทสฺสนสฺส   ปุพฺพุฏฺฐายินี   อโหสิ
ปจฺฉานิปาตินี   กึการปฏิสาวินี   มนาปจารินี   ปิยวาทินี   ฯ   ตํ   โข
ปนานนฺท   อิตฺถีรตนํ   ราชานํ  มหาสุทสฺสนํ  มนสาปิ  โน  อติจารี  ๑-
กุโต   ปน   กาเยน   ฯ   รญฺโญ   ปนานนฺท  มหาสุทสฺสนสฺส  เอวรูปํ
อิตฺถีรตนํ ปาตุรโหสิ ฯ
     [๑๖๙]   ปุน   จปรํ  อานนฺท  รญฺโญ  มหาสุทสฺสนสฺส  คหปติรตนํ
ปาตุรโหสิ    ฯ    ตสฺส   กมฺมวิปากชํ   ทิพฺพจกฺขุํ   ปาตุรโหสิ   เยน
นิธึ   ปสฺสติ   สสฺสามิกมฺปิ   อสฺสามิกมฺปิ  ฯ  โส  ราชานํ  มหาสุทสฺสนํ
อุปสงฺกมิตฺวา    เอวมาห    อปฺโปสฺสุกฺโก    ตฺวํ   เทว   โหหิ   อหํ
เต   ธเนน   ธนกรณียํ   กริสฺสามีติ   ฯ   ภูตปุพฺพํ   อานนฺท   ราชา
มหาสุทสฺสโน    ตเมว    คหปติรตนํ    วีมํสมาโน   นาวํ   อภิรุหิตฺวา
มชฺเฌ   คงฺคาย  นทิยา  โสตํ  โอคาหิตฺวา  ๒-  คหปติรตนํ  เอตทโวจ
อตฺโถ  เม  คหปติ  หิรญฺญสุวณฺเณนาติ  ฯ  เตนหิ  มหาราช  เอกตีรํ ๓-
นาวํ  อุเปตูติ  ฯ  อิเธว  เม  คหปติ  อตฺโถ  ว  หิรญฺญสุวณฺเณนาติ  ฯ
อถโข   ตํ   อานนฺท   คหปติรตนํ   อุโภหิ   หตฺเถหิ  อุทกํ  โอมสิตฺวา
ปูรํ    หิรญฺญสุวณฺณสฺส    กุมฺภึ    อุทฺธริตฺวา    ราชานํ    มหาสุทสฺสนํ
@เชิงอรรถ:  ม. อติจริ ฯ  ยุ. โอคาเหตฺวา ฯ
@ ม. เอกํ ตีรํ นาวา ... ฯ ยุ. เอกํ ว ตีรํ นาวา ฯ
เอตทโวจ   อลเมตฺตาวตา   มหาราช   กตเมตฺตาวตา  มหาราชาติ  ฯ
ราชา   มหาสุทสฺสโน   เอวมาห  อลเมตฺตาวตา  คหปติ  กตเมตฺตาวตา
คหปติ     ปูชิตเมตฺตาวตา     คหปตีติ     ฯ     รญฺโญ     อานนฺท
มหาสุทสฺสนสฺส เอวรูปํ คหปติรตนํ ปาตุรโหสิ ฯ
     [๑๗๐]  ปุน  จปรํ  อานนฺท  รญฺโญ  มหาสุทสฺสนสฺส  ปริณายกรตนํ
ปาตุรโหสิ   ปณฺฑิโต   วิยตฺโต   เมธาวี  ปฏิพโล  ราชานํ  มหาสุทสฺสนํ
อุเปยฺยาเปตพฺพํ    ๑-   อุเปยฺยาเปตุํ   อเปยฺยาเปตพฺพํ   อเปยฺยาเปตุํ
ฐเปตพฺพํ    ฐเปตุํ    ฯ   โส   ราชานํ   มหาสุทสฺสนํ   อุปสงฺกมิตฺวา
เอวมาห    อปฺโปสฺสุกฺโก   ตฺวํ   เทว   โหหิ   อหมนุสาสิสฺสามีติ   ฯ
รญฺโญ      อานนฺท      มหาสุทสฺสนสฺส     เอวรูปํ     ปริณายกรตนํ
ปาตุรโหสิ   ฯ   ราชา  อานนฺท  มหาสุทสฺสโน  อิเมหิ  สตฺตหิ  รตเนหิ
สมนฺนาคโต อโหสิ ฯ
     [๑๗๑]  [๒]- ราชา อานนฺท มหาสุทสฺสโน จตูหิ อิทฺธีหิ สมนฺนาคโต
โหติ ๓- ฯ กตมาหิ จตูหิ อิทฺธีหิ ฯ
     อิธานนฺท    ราชา   มหาสุทสฺสโน   อภิรูโป   อโหสิ   ทสฺสนีโย
ปาสาทิโก   ปรมาย   วณฺณโปกฺขรตาย   สมนฺนาคโต   อติวิย   อญฺเญหิ
มนุสฺเสหิ   ฯ   ราชา  อานนฺท  มหาสุทสฺสโน  อิมาย  ปฐมาย  อิทฺธิยา
สมนฺนาคโต อโหสิ ฯ
     [๑๗๒]   ปุน   จปรํ   อานนฺท   ราชา  มหาสุทสฺสโน  ทีฆายุโก
อโหสิ   จิรฏฺฐิติโก   อติวิย   อญฺเญหิ   มนุสฺเสหิ   ฯ  ราชา  อานนฺท
@เชิงอรรถ:  สพฺพโปตฺถเกสุ อุปยาเปตพฺพํ อุปยาเปตุํ อปยาเปตพฺพํ อปยาเปตุํ ฯ  ยุ. ปุน
@จปรํ อานนฺท ราช ... ฯ  ม. ยุ. อโหสิ ฯ
มหาสุทสฺสโน อิมาย ทุติยาย อิทฺธิยา สมนฺนาคโต อโหสิ ฯ
     [๑๗๓]   ปุน   จปรํ  อานนฺท  ราชา  มหาสุทสฺสโน  อปฺปาพาโธ
อโหสิ   อปฺปาตงฺโก   สมเวปากินิยา   คหณิยา  สมนฺนาคโต  นาติสีตาย
นาจฺจุณฺหาย    อติวิย    อญฺเญหิ    มนุสฺเสหิ    ฯ   ราชา   อานนฺท
มหาสุทสฺสโน อิมาย ตติยาย อิทฺธิยา สมนฺนาคโต อโหสิ ฯ
     [๑๗๔]     ปุน     จปรํ    อานนฺท    ราชา    มหาสุทสฺสโน
พฺราหฺมณคหปติกานํ  ปิโย  อโหสิ  มนาโป  ฯ  เสยฺยถาปิ  อานนฺท  ปิตา
ปุตฺตานํ    ปิโย   โหติ   มนาโป   เอวเมว   โข   อานนฺท   ราชา
มหาสุทสฺสโน    พฺราหฺมณคหปติกานํ    ปิโย    อโหสิ    มนาโป    ฯ
รญฺโญ   ๑-   ปน   อานนฺท   มหาสุทสฺสนสฺส   พฺราหฺมณคหปติกา  ปิยา
อเหสุํ   มนาปา   ฯ   เสยฺยถาปิ   อานนฺท  ปิตุ  ปุตฺตา  ปิยา  โหนฺติ
มนาปา     เอวเมว     โข    อานนฺท    รญฺโญปิ    มหาสุทสฺสนสฺส
พฺราหฺมณคหปติกา ปิยา อเหสุํ มนาปา ฯ
     {๑๗๔.๑}   ภูตปุพฺพํ   อานนฺท  ราชา  มหาสุทสฺสโน  จตุรงฺคินิยา
เสนาย   อุยฺยานภูมึ   นิยฺยาสิ   ฯ   อถโข  อานนฺท  พฺราหฺมณคหปติกา
ราชานํ   มหาสุทสฺสนํ  อุปสงฺกมิตฺวา  เอวมาหํสุ  อตรมาโน  เทว  ยาหิ
ยถา  ตํ  มยํ จิรตรํ ปสฺเสยฺยามาติ ฯ ราชาปิ อานนฺท มหาสุทสฺสโน สารถิ
อามนฺเตสิ  อตรมาโน  สารถิ  รถํ  เปเสหิ  ยถา  อหํ พฺราหฺมณคหปติเก
จิรตรํ  ปสฺเสยฺยนฺติ  ฯ  ราชา  อานนฺท มหาสุทสฺสโน อิมาย จตุตฺถาย ๒-
อิทฺธิยา    สมนฺนาคโต   อโหสิ   ฯ   ราชา   อานนฺท   มหาสุทสฺสโน
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. รญฺโญปิ อานนฺท ฯ  ม. จตุตฺถิยา ฯ
อิมาหิ จตูหิ อิทฺธีหิ สมนฺนาคโต อโหสิ ฯ
     [๑๗๕]   อถโข   อานนฺท   รญฺโญ   มหาสุทสฺสนสฺส   เอตทโหสิ
ยนฺนูนาหํ    อิมาสุ    ตาลนฺตริกาสุ    ธนุสเต   ธนุสเต   โปกฺขรณิโย
มาเปยฺยนฺติ   ฯ   มาเปสิ   โข   อานนฺท  ราชา  มหาสุทสฺสโน  ตาสุ
ตาลนฺตริกาสุ   ธนุสเต   ธนุสเต   โปกฺขรณิโย  ฯ  ตา  โข  ปนานนฺท
โปกฺขรณิโย    จตุนฺนํ    วณฺณานํ    อิฏฺฐกาหิ   จิตา   อเหสุํ   เอกา
อิฏฺฐกา   โสวณฺณมยา   เอกา   รูปิยมยา   เอกา  เวฬุริยมยา  เอกา
ผลิกมยา ฯ
     {๑๗๕.๑}   ตาสุ   โข   ปนานนฺท   โปกฺขรณีสุ   จตฺตาริ   ๑-
โสปาณานิ    อเหสุํ    จตุนฺนํ   วณฺณานํ   เอกํ   โสปาณํ   โสวณฺณมยํ
เอกํ   รูปิยมยํ   เอกํ   เวฬุริยมยํ   เอกํ   ผลิกมยํ  ฯ  โสวณฺณมยสฺส
โสปาณสฺส   โสวณฺณมยา   ถมฺภา   อเหสุํ   รูปิยมยา   สุจิโย  ๒-  จ
อุณฺหีสญฺจ    ฯ    รูปิยมยสฺส   โสปาณสฺส   รูปิยมยา   ถมฺภา   อเหสุํ
โสวณฺณมยา    สุจิโย   จ   อุณฺหีสญฺจ   ฯ   เวฬุริยมยสฺส   โสปาณสฺส
เวฬุริยมยา   ถมฺภา   อเหสุํ   ผลิกมยา   สุจิโย   จ   อุณฺหีสญฺจ   ฯ
ผลิกมยสฺส    โสปาณสฺส    ผลิกมยา    ถมฺภา    อเหสุํ   เวฬุริยมยา
สุจิโย   จ   อุณฺหีสญฺจ   ฯ   ตา   โข   ปนานนฺท  โปกฺขรณิโย  ทฺวีหิ
เวทิกาหิ   ปริกฺขิตฺตา   อเหสุํ   เอกา   เวทิกา   โสวณฺณมยา  เอกา
รูปิยมยา   ฯ   โสวณฺณมยาย   เวทิกาย   โสวณฺณมยา   ถมฺภา  อเหสุํ
รูปิยมยา   สุจิโย   จ   อุณฺหีสญฺจ   ฯ  รูปิยมยาย  เวทิกาย  รูปิยมยา
ถมฺภา    อเหสุํ    โสวณฺณมยา   สุจิโย   จ   อุณฺหีสญฺจ   ฯ   อถโข
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. อาเมญฺฑิตํ ฯ  ม. ยุ. สูจิโย ฯ สพฺพตฺถ อีทิสเมว ฯ
อานนฺท    รญฺโญ    มหาสุทสฺสนสฺส    เอตทโหสิ    ยนฺนูนาหํ   อิมาสุ
โปกฺขรณีสุ    เอวรูปํ    มาลํ    โรปาเปยฺยํ    อุปฺปลํ   ปทุมํ   กุมุทํ
ปุณฺฑรีกํ   สพฺโพตุกํ   สพฺพชนสฺส   อนาวฏฺฏนฺติ  ๑-  ฯ  โรปาเปสิ  โข
อานนฺท    ราชา   มหาสุทสฺสโน   ตาสุ   โปกฺขรณีสุ   เอวรูปํ   มาลํ
อุปฺปลํ   ปทุมํ   กุมุทํ  ปุณฺฑรีกํ  สพฺโพตุกํ  สพฺพชนสฺส  อนาวฏฺฏํ  ๒-  ฯ
อถโข    อานนฺท    รญฺโญ    มหาสุทสฺสนสฺส    เอตทโหสิ   ยนฺนูนาหํ
อิมาสํ   โปกฺขรณีนํ   ตีเร   นฺหาปเก  ปุริเส  ฐเปยฺยํ  เย  อาคตาคตํ
ชนํ  นฺหาเปสฺสนฺตีติ  ฯ  ฐเปสิ  ๓-  โข  อานนฺท  ราชา  มหาสุทสฺสโน
ตาสํ   โปกฺขรณีนํ   ตีเร   นฺหาปเก   ปุริเส   เย   อาคตาคตํ   ชนํ
นฺหาเปสุํ ๔- ฯ
     {๑๗๕.๒}   อถโข   อานนฺท   รญฺโญ  มหาสุทสฺสนสฺส  เอตทโหสิ
ยนฺนูนาหํ   อิมาสํ   โปกฺขรณีนํ   ตีเร  เอวรูปํ  ทานํ  ปฏฺฐเปยฺยํ  อนฺนํ
อนฺนตฺถิกสฺส     ปานํ     ปานตฺถิกสฺส    วตฺถํ    วตฺถตฺถิกสฺส    ยานํ
ยานตฺถิกสฺส     สยนํ    สยนตฺถิกสฺส    อิตฺถึ    อิตฺถิตฺถิกสฺส    หิรญฺญํ
หิรญฺญตฺถิกสฺส     สุวณฺณํ     สุวณฺณตฺถิกสฺสาติ    ฯ    ปฏฺฐเปสิ    โข
อานนฺท   ราชา   มหาสุทสฺสโน  ตาสํ  โปกฺขรณีนํ  ตีเร  เอวรูปํ  ทานํ
อนฺนํ     อนฺนตฺถิกสฺส     ปานํ    ปานตฺถิกสฺส    วตฺถํ    วตฺถตฺถิกสฺส
ยานํ     ยานตฺถิกสฺส     สยนํ    สยนตฺถิกสฺส    อิตฺถึ    อิตฺถิตฺถิกสฺส
หิรญฺญํ หิรญฺญตฺถิกสฺส สุวณฺณํ สุวณฺณตฺถิกสฺสาติ ฯ
     [๑๗๖]   อถโข   อานนฺท   พฺราหฺมณคปติกา   ปหูตํ   สาปเตยฺยํ
อาทาย   ราชานํ   มหาสุทสฺสนํ   อุปสงฺกมิตฺวา   เอวมาหํสุ  อิทํ  เทว
@เชิงอรรถ:  ม. อนาวฏนฺติ ฯ ยุ. อนาจารนฺติ ฯ  ม. อนาวฏํ ฯ ยุ. อนาจารํ ฯ
@ ม. ปฏฺฐเปสิ ฯ  ยุ. นฺหาเปยฺยุํ ฯ
ปหูตํ    สาปเตยฺยํ   เทวสฺเสว   ๑-   อุทฺทิสฺส   อาภตํ   ตํ   เทโว
ปฏิคฺคณฺหาตูติ   ฯ   อลํ   โภ  มมมิทํ  ๒-  ปหูตํ  สาปเตยฺยํ  ธมฺมิเกน
พลินา  อภิสงฺขตํ  ตํ  โว  โหตุ  อิโต  จ  ภิยฺโย  หรถาติ ฯ เต รญฺญา
ปฏิกฺขิตฺตา   เอกมนฺตํ   อปกฺกมฺม  เอวํ  สมจินฺเตสุํ  น  โข  เอวํ  ๓-
อมฺหากํ  ปฏิรูปํ  ยํ  [๔]-  อิมานิ  สาปเตยฺยานิ  ปุนเทว  สกานิ ฆรานิ
ปฏิหาเรยฺยาม   ๕-   ยนฺนูน   มยํ   รญฺโญ   มหาสุทสฺสนสฺส   นิเวสนํ
มาเปยฺยามาติ   ฯ  เต  ราชานํ  มหาสุทสฺสนํ  อุปสงฺกมิตฺวา  เอวมาหํสุ
นิเวสนํ  เต  เทว  มาเปยฺยามาติ  ๖-  ฯ อธิวาเสสิ โข อานนฺท ราชา
มหาสุทสฺสโน ตุณฺหีภาเวน ฯ
     [๑๗๗]    อถโข    อานนฺท    สกฺโก    เทวานมินฺโท   รญฺโญ
มหาสุทสฺสนสฺส     เจตสา    เจโตปริวิตกฺกมญฺญาย    วิสฺสกมฺมํ    ๗-
เทวปุตฺตํ  อามนฺเตสิ  เอหิ  ตฺวํ  สมฺม  วิสฺสกมฺม  รญฺโญ  มหาสุทสฺสนสฺส
นิเวสนํ   มาเปหิ   ธมฺมํ   นาม   ปาสาทนฺติ   ฯ  เอวํ  ภทฺทํ  ตวาติ
โข    อานนฺท    วิสฺสกมฺโม    เทวปุตฺโต    สกฺกสฺส   เทวานมินฺทสฺส
ปฏิสฺสุณิตฺวา    เสยฺยถาปิ    นาม    พลวา   ปุริโส   สมฺมิญฺชิตํ   วา
พาหํ    ปสาเรยฺย    ปสาริตํ    วา   พาหํ   สมฺมิญฺเชยฺย   เอวเมว
เทเวสุ    ตาวตึเสสุ    อนฺตรหิโต    รญฺโญ   มหาสุทสฺสนสฺส   ปุรโต
ปาตุรโหสิ    ฯ   อถโข   อานนฺท   วิสฺสกมฺโม   เทวปุตฺโต   ราชานํ
มหาสุทสฺสนํ    เอตทโวจ   นิเวสนํ   เต   เทว   มาเปสฺสามิ   ธมฺมํ
@เชิงอรรถ:  สี. เทวเทวํ ฯ ยุ. เทวํเยว อุทฺทิสฺส อาหตํ ฯ  ม. มมปิทํ ฯ ยุ. มมปิ ฯ
@ ม. ยุ. เอตํ ฯ  ยุ. มยํ ฯ  โป. ปฏิหาเรยฺยามาติ ฯ ยุ. ปฏิหาราม ฯ
@ ม. ยุ. มาเปสฺสามาติ ฯ  โป. ม. วิสฺสุกมฺมํ ฯ เอวมุปริปิ ฯ
นาม   ปาสาทนฺติ   ฯ   อธิวาเสสิ  โข  อานนฺท  ราชา  มหาสุทสฺสโน
ตุณฺหีภาเวน ฯ
     {๑๗๗.๑}   มาเปสิ  โข  อานนฺท  วิสฺสกมฺโม  เทวปุตฺโต  รญฺโญ
มหาสุทสฺสนสฺส   นิเวสนํ   ธมฺมํ   นาม   ปาสาทํ   ฯ  ธมฺโม  อานนฺท
ปาสาโท   ปุรตฺถิเมน   จ   ปจฺฉิเมน   จ   โยชนํ  อายาเมน  อโหสิ
อุตฺตเรน   จ   ทกฺขิเณน   จ   อฑฺฒโยชนํ   วิตฺถาเรน   ฯ   ธมฺมสฺส
อานนฺท  ปาสาทสฺส  ติโปริสํ  อุจฺจตเรน  ๑-  วตฺถุํ  จิตํ  อโหสิ  จตุนฺนํ
วณฺณานํ   อิฏฺฐกาหิ   เอกา   อิฏฺฐกา   โสวณฺณมยา   เอกา  รูปิยมยา
เอกา เวฬุริยมยา เอกา ผลิกมยา ฯ
     {๑๗๗.๒}   ธมฺมสฺส   อานนฺท   ปาสาทสฺส  จตุราสีติถมฺภสหสฺสานิ
อเหสุํ   จตุนฺนํ   วณฺณานํ  เอโก  ถมฺโภ  โสวณฺณมโย  เอโก  รูปิยมโย
เอโก   เวฬุริยมโย   เอโก   ผลิกมโย  ฯ  ธมฺโม  อานนฺท  ปาสาโท
จตุนฺนํ   วณฺณานํ   ผลเกหิ   สนฺถโต   อโหสิ   เอกํ  ผลกํ  โสวณฺณมยํ
เอกํ รูปิยมยํ เอกํ เวฬุริยมยํ เอกํ ผลิกมยํ ฯ
     {๑๗๗.๓}    ธมฺมสฺส    อานนฺท   ปาสาทสฺส   จตุวีสติโสปาณานิ
อเหสุํ   จตุนฺนํ   วณฺณานํ   เอกํ   โสปาณํ   โสวณฺณมยํ  เอกํ  รูปิยมยํ
เอกํ    เวฬุริยมยํ    เอกํ   ผลิกมยํ   ฯ   โสวณฺณมยสฺส   โสปาณสฺส
โสวณฺณมยา   ถมฺภา   อเหสุํ   รูปิยมยา   สุจิโย   จ   อุณฺหีสญฺจ   ฯ
รูปิยมยสฺส    โสปาณสฺส    รูปิยมยา    ถมฺภา    อเหสุํ   โสวณฺณมยา
สุจิโย    จ   อุณฺหีสญฺจ   ฯ   เวฬุริยมยสฺส   โสปาณสฺส   เวฬุริยมยา
ถมฺภา    อเหสุํ   ผลิกมยา   สุจิโย   จ   อุณฺหีสญฺจ   ฯ   ผลิกมยสฺส
โสปาณสฺส       ผลิกมยา       ถมฺภา      อเหสุํ      เวฬุริยมยา
@เชิงอรรถ:  ยุ. อุจฺจตฺตเนน ฯ
สุจิโย จ อุณฺหีสญฺจ ฯ
     {๑๗๗.๔}   ธมฺเม   อานนฺท  ปาสาเท  จตุราสีติกูฏาคารสหสฺสานิ
อเหสุํ   จตุนฺนํ   วณฺณานํ   เอกํ   กูฏาคารํ  โสวณฺณมยํ  เอกํ  รูปิยมยํ
เอกํ   เวฬุริยมยํ  เอกํ  ผลิกมยํ  ฯ  โสวณฺณมเย  กูฏาคาเร  รูปิยมโย
ปลฺลงฺโก   ปญฺญตฺโต   อโหสิ   ฯ   รูปิยมเย   กูฏาคาเร  โสวณฺณมโย
ปลฺลงฺโก   ปญฺญตฺโต   อโหสิ   ฯ   เวฬุริยมเย   กูฏาคาเร  ทนฺตมโย
ปลฺลงฺโก  ปญฺญตฺโต  อโหสิ  ฯ  ผลิกมเย  กูฏาคาเร  มสารคลฺลมโย ๑-
ปลฺลงฺโก ปญฺญตฺโต อโหสิ ฯ
     {๑๗๗.๕}   โสวณฺณมยสฺส  กูฏาคารสฺส  ทฺวาเร  รูปิยมโย  ตาโล
ฐิโต  อโหสิ  ตสฺส  รูปิยมโย  ขนฺโธ โสวณฺณมยานิ ปตฺตานิ จ ผลานิ จ ฯ
รูปิยมยสฺส   กูฏาคารสฺส   ทฺวาเร   โสวณฺณมโย   ตาโล  ฐิโต  อโหสิ
ตสฺส   โสวณฺณมโย   ขนฺโธ   รูปิยมยานิ   ปตฺตานิ   จ  ผลานิ  จ  ฯ
เวฬุริยมยสฺส   กูฏาคารสฺส   ทฺวาเร   ผลิกมโย   ตาโล  ฐิโต  อโหสิ
ตสฺส   ผลิกมโย   ขนฺโธ   เวฬุริยมยานิ   ปตฺตานิ   จ  ผลานิ  จ  ฯ
ผลิกมยสฺส   กูฏาคารสฺส   ทฺวาเร   เวฬุริยมโย   ตาโล  ฐิโต  อโหสิ
ตสฺส เวฬุริยมโย ขนฺโธ ผลิกมยานิ ปตฺตานิ จ ผลานิ จ ฯ
     [๑๗๘]   อถโข   อานนฺท   รญฺโญ   มหาสุทสฺสนสฺส   เอตทโหสิ
ยนฺนูนาหํ     มหาวิยูหสฺส     กูฏาคารสฺส    ทฺวาเร    สพฺพโสวณฺณมยํ
ตาลวนํ   มาเปยฺยํ   ยตฺถ   ทิวาวิหารํ   นิสีทิสฺสามีติ  ฯ  มาเปสิ  โข
อานนฺท    ราชา   มหาสุทสฺสโน   มหาวิยูหสฺส   กูฏาคารสฺส   ทฺวาเร
สพฺพโสวณฺณมยํ    ตาลวนํ    ยตฺถ    ทิวาวิหารํ    นิสีทิ   ฯ   ธมฺโม
@เชิงอรรถ:  สี. ม. ยุ. สารมโย ฯ
อานนฺท    ปาสาโท    ทฺวีหิ   เวทิกาหิ   ปริกฺขิตฺโต   อโหสิ   เอกา
เวทิกา   โสวณฺณมยา   เอกา   รูปิยมยา   ฯ  โสวณฺณมยาย  เวทิกาย
โสวณฺณมยา   ถมฺภา   อเหสุํ   รูปิยมยา   สุจิโย   จ   อุณฺหีสญฺจ   ฯ
รูปิยมยาย   เวทิกาย   รูปิยมยา   ถมฺภา   อเหสุํ  โสวณฺณมยา  สุจิโย
จ อุณฺหีสญฺจ ฯ
     {๑๗๘.๑}   ธมฺโม  อานนฺท  ปาสาโท  ทฺวีหิ  กิงฺกณิกชาเลหิ  ๑-
ปริกฺขิตฺโต   อโหสิ   เอกํ  ชาลํ  โสวณฺณมยํ  เอกํ  [๒]-  รูปิยมยํ  ฯ
โสวณฺณมยสฺส   ชาลสฺส  รูปิยมยา  กิงฺกณิกา  ๓-  อเหสุํ  ฯ  รูปิยมยสฺส
ชาลสฺส   โสวณฺณมยา   กิงฺกณิกา   อเหสุํ    ฯ   เตสํ   โข  อานนฺท
กิงฺกณิกชาลานํ   วาเตริตานํ   สทฺโท   อโหสิ   วคฺคู   จ  รชนิโย  จ
กมฺมนิโย   ๔-   จ   มทนิโย  จ  ฯ  เสยฺยถาปิ  อานนฺท  ปญฺจงฺคิกสฺส
ตุริยสฺส  สุวินีตสฺส  สุปฺปฏิตาฬิตสฺส  ๕-  กุสเลหิ  ๖-  สุสมนฺนาหตสฺส ๗-
สทฺโท  โหติ  วคฺคู  จ  รชนิโย  จ  กมฺมนิโย  จ  มทนิโย  จ เอวเมว
โข    อานนฺท   เตสํ   กิงฺกณิกชาลานํ   วาเตริตานํ   สทฺโท   อโหสิ
วคฺคู จ รชนิโย จ กมฺมนิโย จ มทนิโย จ ฯ
     {๑๗๘.๒}  เย โข ปนานนฺท เตน สมเยน กุสาวติยา ราชธานิยา ธุตฺตา
อเหสุํ  โสณฺฑา  ปิปาสา  เต  เตสํ  กิงฺกณิกชาลานํ  วาเตริตานํ สทฺเทน
ปริจาเรสุํ ฯ นิฏฺฐิโต โข อานนฺท ๘- ธมฺโม ปาสาโท ทุทฺทิกฺโข อโหสิ มุสติ
จกฺขูนิ  ฯ เสยฺยถาปิ อานนฺท วสฺสานํ ปจฺฉิเม มาเส สรทสมเย วิสุทฺเธ ๙-
อุปวิทฺเธ  ๑๐-  วิคตวลาหเก  เทเว  อาทิจฺโจ นภํ อพฺภุสฺสกฺกมาโน ๑๑-
@เชิงอรรถ:  ม. กิงฺกิณิกชาเลหิ ฯ ยุ. กิงฺกิณิกชาลาหิ ฯ  ยุ. ชาลํ ฯ  ยุ. กิงฺกิณิโย ฯ
@สพฺพตฺถ อีทิสเมว ฯ  ม. ยุ. กมนิโย ฯ เอวมุปริปิ ฯ  ยุ. สุปฺปฏิปตาฬิตสฺส ฯ
@ ม. สุกุสเลหิ ฯ  ม. ยุ. สมนฺนาหตสฺส ฯ  ม. ยุ. ปนานนฺท ฯ  ม. ยุ. อยํ
@ปาโฐ นตฺถิ ฯ ๑๐ ม. ยุ. วิทฺเธ ฯ ๑๑ ม. อพฺภุคฺคมมาโน ฯ ยุ. อพฺภุสฺสุกฺกมาโน ฯ
ทุทฺทิกฺโข  ๑-  อโหสิ  มุสติ  จกฺขูนิ เอวเมว โข อานนฺท ธมฺโม ปาสาโท
ทุทฺทิกฺโข อโหสิ มุสติ จกฺขูนิ ฯ
     {๑๗๘.๓}   อถโข   อานนฺท   รญฺโญ  มหาสุทสฺสนสฺส  เอตทโหสิ
ยนฺนูนาหํ  ธมฺมสฺส  ปาสาทสฺส  ปุรโต  ธมฺมํ นาม โปกฺขรณึ มาเปยฺยนฺติ ฯ
มาเปสิ  โข  อานนฺท  ราชา  มหาสุทสฺสโน  ธมฺมสฺส  ปาสาทสฺส  ปุรโต
ธมฺมํ   นาม   โปกฺขรณึ   ฯ  ธมฺมา  อานนฺท  โปกฺขรณี  ปุรตฺถิเมน  จ
ปจฺฉิเมน  จ  โยชนํ  อายาเมน อโหสิ อุตฺตเรน จ ทกฺขิเณน จ อฑฺฒโยชนํ
วิตฺถาเรน   ฯ   ธมฺมา   อานนฺท  โปกฺขรณี  จตุนฺนํ  วณฺณานํ  อิฏฺฐกาหิ
จิตา   อโหสิ   เอกา   อิฏฺฐกา  โสวณฺณมยา  เอกา  รูปิยมยา  เอกา
เวฬุริยมยา เอกา ผลิกมยา ฯ
     {๑๗๘.๔}  ธมฺมาย  [๒]-  อานนฺท  โปกฺขรณิยา จตุวีสติโสปาณานิ
อเหสุํ  จตุนฺนํ  วณฺณานํ  เอกํ  โสปาณํ  โสวณฺณมยํ  เอกํ  รูปิยมยํ  เอกํ
เวฬุริยมยํ   เอกํ   ผลิกมยํ   ฯ  โสวณฺณมยสฺส  โสปาณสฺส  โสวณฺณมยา
ถมฺภา  อเหสุํ  รูปิยมยา  สุจิโย  จ  อุณฺหีสญฺจ  ฯ  รูปิยมยสฺส โสปาณสฺส
รูปิยมยา   ถมฺภา   อเหสุํ   โสวณฺณมยา   สุจิโย   จ   อุณฺหีสญฺจ   ฯ
เวฬุริยมยสฺส    โสปาณสฺส    เวฬุริยมยา   ถมฺภา   อเหสุํ   ผลิกมยา
สุจิโย   จ   อุณฺหีสญฺจ   ฯ   ผลิกมยสฺส   โสปาณสฺส  ผลิกมยา  ถมฺภา
อเหสุํ เวฬุริยมยา สุจิโย  จ อุณฺหีสญฺจ ฯ
     {๑๗๘.๕}    ธมฺมา    อานนฺท    โปกฺขรณี    ทฺวีหิ   เวทิกาหิ
ปริกฺขิตฺตา     อโหสิ     เอกา     เวทิกา    โสวณฺณมยา    เอกา
รูปิยมยา     ฯ    โสวณฺณมยาย    เวทิกาย    โสวณฺณมยา    ถมฺภา
@เชิงอรรถ:  ยุ. สพฺพตฺถ ทุทิกฺโข ฯ  ยุ. จ ฯ
อเหสุํ   รูปิยมยา   สุจิโย   จ   อุณฺหีสญฺจ   ฯ   รูปิยมยาย  เวทิกาย
รูปิยมยา ถมฺภา อเหสุํ โสวณฺณมยา สุจิโย จ อุณฺหีสญฺจ ฯ
     {๑๗๘.๖}  ธมฺมา  อานนฺท  โปกฺขรณี  สตฺตหิ ตาลปนฺตีหิ ปริกฺขิตฺตา
อโหสิ  เอกา  ตาลปนฺติ  โสวณฺณมยา  เอกา รูปิยมยา เอกา เวฬุริยมยา
เอกา    ผลิกมยา    เอกา    โลหิตงฺกมยา   เอกา   มสารคลฺลมยา
เอกา    สพฺพรตนมยา    ฯ    โสวณฺณมยสฺส    ตาลสฺส   โสวณฺณมโย
ขนฺโธ   อโหสิ   รูปิยมยานิ   ปตฺตานิ   จ   ผลานิ  จ  ฯ  รูปิยมยสฺส
ตาลสฺส    รูปิยมโย    ขนฺโธ    อโหสิ   โสวณฺณมยานิ   ปตฺตานิ   จ
ผลานิ   จ   ฯ   เวฬุริยมยสฺส   ตาลสฺส   เวฬุริยมโย  ขนฺโธ  อโหสิ
ผลิกมยานิ   ปตฺตานิ   จ  ผลานิ  จ  ฯ  ผลิกมยสฺส  ตาลสฺส  ผลิกมโย
ขนฺโธ  อโหสิ  เวฬุริยมยานิ  ปตฺตานิ  จ  ผลานิ  จ  ฯ  โลหิตงฺกมยสฺส
ตาลสฺส   โลหิตงฺกมโย   ขนฺโธ   อโหสิ   มสารคลฺลมยานิ  ปตฺตานิ  จ
ผลานิ    จ   ฯ   มสารคลฺลมยสฺส   ตาลสฺส   มสารคลฺลมโย   ขนฺโธ
อโหสิ โลหิตงฺกมยานิ ปตฺตานิ จ ผลานิ จ ฯ
     {๑๗๘.๗}   สพฺพรตนมยสฺส  ตาลสฺส  สพฺพรตนมโย  ขนฺโธ  อโหสิ
สพฺพรตนมยานิ  ปตฺตานิ  จ  ผลานิ  จ  ฯ  ตาสํ โข ปนานนฺท ตาลปนฺตีนํ
วาเตริตานํ  สทฺโท  อโหสิ  วคฺคู  จ รชนิโย จ กมฺมนิโย จ มทนิโย จ ฯ
เสยฺยถาปิ   อานนฺท   ปญฺจงฺคิกสฺส   ตุริยสฺส   สุวินีตสฺส  สุปฺปฏิตาฬิตสฺส
กุสเลหิ  สุสมนฺนาหตสฺส  สทฺโท  อโหสิ  วคฺคู  จ  รชนิโย จ กมฺมนิโย จ
มทนิโย   จ   เอวเมว   โข   อานนฺท  ตาสํ  ตาลปนฺตีนํ  วาเตริตานํ
สทฺโท   อโหสิ   วคฺคู   จ  รชนิโย  จ  กมฺมนิโย  จ  มทนิโย  จ  ฯ
เย   โข   ปนานนฺท   เตน   สมเยน  กุสาวติยา  ราชธานิยา  ธุตฺตา
อเหสุํ    โสณฺฑา    ปิปาสา    เต   ตาสํ   ตาลปนฺตีนํ   วาเตริตานํ
สทฺเทน ปริจาเรสุํ ฯ
     {๑๗๘.๘}   นิฏฺฐิเต   โข  ปนานนฺท  ธมฺเม  ปาสาเท  นิฏฺฐิตาย
จ  ธมฺมาย  โปกฺขรณิยา  ราชา  มหาสุทสฺสโน  เย  โข  ปนานนฺท  ๑-
เตน    สมเยน    สมเณสุ    วา    สมณสมฺมตา   พฺราหฺมเณสุ   วา
พฺราหฺมณสมฺมตา      เต      สพฺพกาเมหิ     สนฺตปฺเปตฺวา     ธมฺมํ
ปาสาทํ อภิรุหีติ ฯ
                      ปฐมภาณวารํ ฯ
     [๑๗๙]   อถโข   อานนฺท   รญฺโญ   มหาสุทสฺสนสฺส   เอตทโหสิ
กิสฺส   นุ   โข   เม   อิทํ   กมฺมสฺส   ผลํ   กิสฺส  กมฺมสฺส  วิปาโก
เยนาหํ   เอตรหิ   เอวํมหิทฺธิโก  เอวํมหานุภาโวติ  ฯ  อถโข  อานนฺท
รญฺโญ   มหาสุทสฺสนสฺส   เอตทโหสิ   ติณฺณํ   โข   เม   อิทํ  กมฺมานํ
ผลํ    ติณฺณํ    กมฺมานํ    วิปาโก   เยนาหํ   เอตรหิ   เอวํมหิทฺธิโก
เอวํมหานุภาโว เสยฺยถีทํ ทานสฺส ทมสฺส สญฺญมสฺสาติ ฯ
     {๑๗๙.๑}  อถโข อานนฺท ราชา มหาสุทสฺสโน เยน มหาวิยูหํ กูฏาคารํ
เตนุปสงฺกมิ   อุปสงฺกมิตฺวา   มหาวิยูหสฺส   กูฏาคารสฺส   ทฺวาเร  ฐิโต
อุทานํ    อุทาเนสิ   ติฏฺฐ   กามวิตกฺก   ติฏฺฐ   พฺยาปาทวิตกฺก   ติฏฺฐ
วิหึสาวิตกฺก    เอตฺตาวตา    กามวิตกฺก   เอตฺตาวตา   พฺยาปาทวิตกฺก
เอตฺตาวตา   วิหึสาวิตกฺกาติ   ฯ  อถโข  อานนฺท  ราชา  มหาสุทสฺสโน
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. โข ปนานนฺทาติ อิเม ปาฐา นตฺถิ ฯ
มหาวิยูหํ    กูฏาคารํ    ปวิสิตฺวา    โสวณฺณมเย   ปลฺลงฺเก   นิสินฺโน
วิวิจฺเจว    กาเมหิ   วิวิจฺจ   อกุสเลหิ   ธมฺเมหิ   สวิตกฺกํ   สวิจารํ
วิเวกชํ    ปีติสุขํ    ปฐมชฺฌานํ    อุปสมฺปชฺช   วิหาสิ   วิตกฺกวิจารานํ
วูปสมา   อชฺฌตฺตํ   สมฺปสาทนํ   เจตโส  เอโกทิภาวํ  อวิตกฺกํ  อวิจารํ
สมาธิชํ   ปีติสุขํ   ทุติยชฺฌานํ   อุปสมฺปชฺช   วิหาสิ  ปีติยา  จ  วิราคา
อุเปกฺขโก   จ   วิหาสิ  สโต  สมฺปชาโน  สุขญฺจ  กาเยน  ปฏิสํเวเทสิ
ยนฺตํ   อริยา   อาจิกฺขนฺติ   อุเปกฺขโก   สติมา  สุขวิหารีติ  ตติยชฺฌานํ
อุปสมฺปชฺช   วิหาสิ   สุขสฺส  จ  ปหานา  ทุกฺขสฺส  จ  ปหานา  ปุพฺเพว
โสมนสฺสโทมนสฺสานํ     อตฺถงฺคมา    อทุกฺขมสุขํ    อุเปกฺขาสติปาริสุทฺธึ
จตุตฺถชฺฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหาสิ ฯ
     [๑๘๐]    อถโข   อานนฺท   ราชา   มหาสุทสฺสโน   มหาวิยูหา
กูฏาคารา  นิกฺขมิตฺวา  โสวณฺณมยํ  กูฏาคารํ  ปวิสิตฺวา รูปิยมเย ปลฺลงฺเก
นิสินฺโน   เมตฺตาสหคเตน   เจตสา   เอกํ  ทิสํ  ผริตฺวา  วิหาสิ  ตถา
ทุติยํ   ตถา   ตติยํ   ตถา   จตุตฺถํ   ฯ  อิติ  อุทฺธมโธ  ติริยํ  สพฺพธิ
สพฺพตฺตตาย    สพฺพาวนฺตํ   โลกํ   เมตฺตาสหคเตน   เจตสา   วิปุเลน
มหคฺคเตน    อปฺปมาเณน   อเวเรน   อพฺยาปชฺเฌน   ผริตฺวา   วิหาสิ
กรุณาสหคเตน  เจตสา  ฯ  มุทิตาสหคเตน  เจตสา  ฯ อุเปกฺขาสหคเตน
เจตสา    เอกํ    ทิสํ    ผริตฺวา    วิหาสิ    ตถา    ทุติยํ   ตถา
ตติยํ   ตถา   จตุตฺถํ   ฯ   อิติ   อุทฺธมโธ  ติริยํ  สพฺพธิ  สพฺพตฺตตาย
สพฺพาวนฺตํ    โลกํ   อุเปกฺขาสหคเตน   เจตสา   วิปุเลน   มหคฺคเตน
อปฺปมาเณน อเวเรน อพฺยาปชฺเฌน ผริตฺวา วิหาสิ ฯ
     [๑๘๑]   รญฺโญ   อานนฺท   มหาสุทสฺสนสฺส  จตุราสีตินครสหสฺสานิ
อเหสุํ     กุสาวตีราชธานีปมุขานิ     จตุราสีติปาสาทสหสฺสานิ    อเหสุํ
ธมฺมปาสาทปมุขานิ          จตุราสีติกูฏาคารสหสฺสานิ          อเหสุํ
มหาวิยูหกูฏาคารปมุขานิ         จตุราสีติปลฺลงฺกสหสฺสานิ        อเหสุํ
โสวณฺณมยานิ     รูปิยมยานิ     ทนฺตมยานิ     มสารคลฺลมยานิ    ๑-
โคณกตฺถตานิ   ปฏิกตฺถตานิ   ๒-  ปฏลิกตฺถตานิ  กทลิมิคปวรปจฺจตฺถรณานิ
สอุตฺตรจฺฉทานิ     ๓-    อุภโตโลหิตกุปธานานิ    จตุราสีตินาคสหสฺสานิ
อเหสุํ     โสวณฺณาลงฺการานิ     โสวณฺณธชานิ     เหมชาลปฏิจฺฉนฺนานิ
อุโปสถนาคราชปมุขานิ   จตุราสีติอสฺสสหสฺสานิ  อเหสุํ  โสวณฺณาลงฺการานิ
โสวณฺณธชานิ        เหมชาลปฏิจฺฉนฺนานิ        วลาหกอสฺสราชปมุขานิ
จตุราสีติรถสหสฺสานิ    อเหสุํ    สีหจมฺมปริวารานิ   พฺยคฺฆจมฺมปริวารานิ
ทีปิจมฺมปริวารานิ        ปณฺฑุกมฺพลปริวารานิ        โสวณฺณาลงฺการานิ
โสวณฺณธชานิ          เหมชาลปฏิจฺฉนฺนานิ         เวชยนฺตรถปมุขานิ
จตุราสีติมณิสหสฺสานิ    อเหสุํ    มณิรตนปมุขานิ    จตุราสีติอิตฺถีสหสฺสานิ
อเหสุํ      สุภทฺทาเทวีปมุขานิ      จตุราสีติคหปติสหสฺสานิ      อเหสุํ
คหปติรตนปมุขานิ    จตุราสีติขตฺติยสหสฺสานิ    อเหสุํ   อนุยนฺตานิ   ๔-
ปริณายกรตนปมุขานิ   จตุราสีติเธนุสหสฺสานิ   อเหสุํ   ทุหสนฺทนานิ   ๕-
กํสูปธารณานิ        ๖-       จตุราสีติวตฺถโกฏิสหสฺสานิ       อเหสุํ
โขมสุขุมานํ กปฺปาสิกสุขุมานํ โกเสยฺยสุขุมานํ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. สารมยานิ ฯ สพฺพตฺถ อีทิสเมว ฯ  อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ
@ ยุ. สอุตฺตรจฺฉทนานิ ฯ  สี. ยุ. อนุยุตฺตานิ ฯ  สี. ม. ยุ. ทุกุลสนฺทนานิ ฯ
@ สี. กํสุปสนฺทนานิ ฯ
กมฺพลสุขุมานํ     ฯ     รญฺโญ     อานนฺท     มหาสุทสฺสนสฺส    ๑-
จตุราสีติถาลิปากสหสฺสานิ     อเหสุํ     สายํ    ปาตํ    ภตฺตาภิหาโร
อภิหรยิตฺถ ฯ ๒-
     [๑๘๒]   เตน   โข   ปนานนฺท  สมเยน  รญฺโญ  มหาสุทสฺสนสฺส
จตุราสีตินาคสหสสานิ   สายํ   ปาตํ   อุปฏฺฐานํ   อาคจฺฉนฺติ  ฯ  อถโข
อานนฺท    รญฺโญ    มหาสุทสฺสนสฺส    เอตทโหสิ   อิมานิ   โข   เม
จตุราสีตินาคสหสฺสานิ    สายํ    ปาตํ   อุปฏฺฐานํ   อาคจฺฉนฺติ   ยนฺนูน
วสฺสสตสฺส     วสฺสสตสฺส    อจฺจเยน    เทฺวจตฺตาฬีสํ    เทฺวจตฺตาฬีสํ
นาคสหสฺสานิ   สกึ   สกึ  อุปฏฺฐานํ  อาคจฺเฉยฺยุนฺติ  ฯ  อถโข  อานนฺท
ราชา   มหาสุทสฺสโน   ปริณายกรตนํ   อามนฺเตสิ   อิมานิ   โข   เม
สมฺม    ปริณายกรตน   จตุราสีตินาคสหสฺสานิ   สายํ   ปาตํ   อุปฏฺฐานํ
อาคจฺฉนฺติ    เตนหิ    สมฺม    ปริณายกรตน   วสฺสสตสฺส   วสฺสสตสฺส
อจฺจเยน    เทฺวจตฺตาฬีสํ    เทฺวจตฺตาฬีสํ    นาคสหสฺสานิ   สกึ   สกึ
อุปฏฺฐานํ  อาคจฺฉนฺตูติ  ฯ  เอวํ  เทวาติ  [๓]-  อานนฺท  ปริณายกรตนํ
รญฺโญ    มหาสุทสฺสนสฺส    ปจฺจสฺโสสิ   ฯ   อถโข   อานนฺท   รญฺโญ
มหาสุทสฺสนสฺส   อปเรน   สมเยน   วสฺสสตสฺส   วสฺสสตสฺส   อจฺจเยน
เทฺวจตฺตาฬีสํ    เทฺวจตฺตาฬีสํ    นาคสหสฺสานิ    สกึ   สกึ   อุปฏฺฐานํ
อาคมึสุ ฯ
     {๑๘๒.๑}   อถโข   อานนฺท  สุภทฺทาย  เทวิยา  พหุนฺนํ  วสฺสานํ
พหุนฺนํ    วสฺสสตานํ    พหุนฺนํ    วสฺสสหสฺสานํ   อจฺจเยน   เอตทโหสิ
จิรํ   ทิฏฺโฐ   โข   เม   ราชา   มหาสุทสฺสโน   ยนฺนูนาหํ   ราชานํ
มหาสุทสฺสนํ   ทสฺสนาย   อุปสงฺกเมยฺยนฺติ   ฯ  อถโข  อานนฺท  สุภทฺทา
@เชิงอรรถ:  ยุ. อิเม ปาฐา นตฺถิ ฯ  ม. ยุ. อภิหริยิตฺถ ฯ  โป. ม. ยุ. โข ฯ
เทวี   อิตฺถาคารํ   อามนฺเตสิ   เอตฺถ  ตุมฺเห  สีสนฺหายถ  ๑-  ปีตานิ
วตฺถานิ   ปารุปถ   จิรํ   ทิฏฺโฐ   โน   ราชา  มหาสุทสฺสโน  ราชานํ
มหาสุทสฺสนํ   ทสฺสนาย  อุปสงฺกเมยฺยามาติ  ฯ  ๒-  เอวํ  อยฺเยติ  โข
อานนฺท   อิตฺถาคารํ   สุภทฺทาย   เทวิยา   ปฏิสฺสุณิตฺวา   สีสนฺหายิตฺวา
ปีตานิ วตฺถานิ ปารุปิตฺวา เยน สุภทฺทา เทวี เตนุปสงฺกมิ ฯ
     {๑๘๒.๒}  อถโข  อานนฺท  สุภทฺทา  เทวี ปริณายกรตนํ อามนฺเตสิ
กปฺเปหิ   สมฺม  ปริณายกรตน  จตุรงฺคินึ  เสนํ  จิรํ  ทิฏฺโฐ  โน  ราชา
มหาสุทสฺสโน  ราชานํ  มหาสุทสฺสนํ  ทสฺสนาย  อุปสงฺกเมยฺยามาติ  ฯ ๓-
เอวํ  เทวีติ  โข  อานนฺท  ปริณายกรตนํ  สุภทฺทาย  เทวิยา ปฏิสฺสุณิตฺวา
จตุรงฺคินึ  เสนํ  กปฺปาเปตฺวา  สุภทฺทาย  เทวิยา  ปฏิเวเทสิ กปฺปิตา โข
เต  เทวิ  จตุรงฺคินี  เสนา  ยสฺสทานิ  กาลํ  มญฺญสีติ  ฯ อถโข อานนฺท
สุภทฺทา   เทวี  จตุรงฺคินิยา  เสนาย  สทฺธึ  อิตฺถาคาเรน  เยน  ธมฺโม
ปาสาโท   เตนุปสงฺกมิ   อุปสงฺกมิตฺวา  ธมฺมํ  ปาสาทํ  อภิรุหิตฺวา  เยน
มหาวิยูหํ     กูฏาคารํ     เตนุปสงฺกมิ    อุปสงฺกมิตฺวา    มหาวิยูหสฺส
กูฏาคารสฺส ทฺวารพาหํ อาลมฺพิตฺวา อฏฺฐาสิ ฯ
     {๑๘๒.๓}  อถโข อานนฺท ราชา มหาสุทสฺสโน สทฺทํ สุตฺวา ๔- กินฺนุ โข
โส  มหโต  วิย  ชนกายสฺส  สทฺโทติ  มหาวิยูหา  กูฏาคารา  นิกฺขมนฺโต
อทฺทส สุภทฺทํ เทฺวึ ทฺวารพาหํ อาลมฺพิตฺวา ฐิตํ ทิสฺวา สุภทฺทํ เทวึ เอตทโวจ
เอตฺเถว  เทวิ  ติฏฺฐ  มา  ปาวิสีติ ฯ อถโข อานนฺท ราชา มหาสุทสฺสโน
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. สีสานิ นฺหายถ ฯ ๒-๓ ม. ยุ. อุปสงฺกมิสฺสามาติ ฯ  ยุ. อิเม ปาฐา
@นตฺถิ ฯ
อญฺญตรํ   ปุริสํ   อามนฺเตสิ   เอหิ   ตฺวํ   อมฺโภ   ปุริส   มหาวิยูหา
กูฏาคารา     โสวณฺณมยํ     ปลฺลงฺกํ     นีหริตฺวา    สพฺพโสวณฺณมเย
ตาลวเน  ปญฺญเปหีติ  ฯ  เอวํ  เทวาติ  โข  อานนฺท  โส ปุริโส รญฺโญ
มหาสุทสฺสนสฺส     ปฏิสฺสุตฺวา    มหาวิยูหา    กูฏาคารา    โสวณฺณมยํ
ปลฺลงฺกํ    นีหริตฺวา    สพฺพโสวณฺณมเย    ตาลวเน    ปญฺญเปสิ    ฯ
อถโข   อานนฺท   ราชา   มหาสุทสฺสโน   ทกฺขิเณน  ปสฺเสน  สีหเสยฺยํ
กปฺเปสิ ปาเทน ปาทํ อจฺจาธาย สโต สมฺปชาโน ฯ
     [๑๘๓]    อถโข    อานนฺท    สุภทฺทาย   เทวิยา   เอตทโหสิ
วิปฺปสนฺนานิ   โข   รญฺโญ   มหาสุทสฺสนสฺส  อินฺทฺริยานิ  ปริสุทฺธานิ  ๑-
ฉวิวณฺโณ    ปริโยทาโต    มา    เหว   โข   ราชา   มหาสุทสฺสโน
กาลมกาสีติ   ฯ   ราชานํ  มหาสุทสฺสนํ  เอตทโวจ  อิมานิ  [๒]-  เต
เทว    จตุราสีตินครสหสฺสานิ    กุสาวตีราชธานีปมุขานิ   เอตฺถ   เทว
ฉนฺทํ ชเนหิ ชีวิเต อเปกฺขํ กโรหิ
     {๑๘๓.๑}     อิมานิ    เต    เทว    จตุราสีติปาสาทสหสฺสานิ
ธมฺมปาสาทปมุขานิ    เอตฺถ   เทว   ฉนฺทํ   ชเนหิ   ชีวิเต   อเปกฺขํ
กโรหิ    อิมานิ    [๓]-    เต    เทว    จตุราสีติกูฏาคารสหสฺสานิ
มหาวิยูหกูฏาคารปมุขานิ   เอตฺถ   เทว   ฉนฺทํ  ชเนหิ  ชีวิเต  อเปกฺขํ
กโรหิ    อิมานิ   เต   เทว   จตุราสีติปลฺลงฺกสหสฺสานิ   โสวณฺณมยานิ
รูปิยมยานิ       ทนฺตมยานิ       มสารคลฺลมยานิ       โคณกตฺถตานิ
ปฏิกตฺถตานิ           ปฏลิกตฺถตานิ          กทลิมิคปวรปจฺจตฺถรณานิ
สอุตฺตรจฺฉทานิ    อุภโตโลหิตกุปธานานิ   เอตฺถ   เทว   ฉนฺทํ   ชเนหิ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. ปริสุทฺโธ ฯ  ยุ. โข ฯ  โป. โข ฯ
ชีวิเต   อเปกฺขํ   กโรหิ   อิมานิ   เต   เทว   จตุราสีตินาคสหสฺสานิ
โสวณฺณาลงฺการานิ          โสวณฺณธชานิ         เหมชาลปฏิจฺฉนฺนานิ
อุโปสถนาคราชปมุขานิ   เอตฺถ   เทว   ฉนฺทํ   ชเนหิ  ชีวิเต  อเปกฺขํ
กโรหิ   อิมานิ   เต   เทว   จตุราสีติอสฺสสหสฺสานิ  โสวณฺณาลงฺการานิ
โสวณฺณธชานิ        เหมชาลปฏิจฺฉนฺนานิ        วลาหกอสฺสราชปมุขานิ
เอตฺถ   เทว  ฉนฺทํ  ชเนหิ  ชีวิเต  อเปกฺขํ  กโรหิ  อิมานิ  เต  เทว
จตุราสีติรถสหสฺสานิ        สีหจมฺมปริวารานิ       พฺยคฺฆจมฺมปริวารานิ
ทีปิจมฺมปริวารานิ        ปณฺฑุกมฺพลปริวารานิ        โสวณฺณาลงฺการานิ
โสวณฺณธชานิ     เหมชาลปฏิจฺฉนฺนานิ     เวชยนฺตรถปมุขานิ     เอตฺถ
เทว ฉนฺทํ ชเนหิ ชีวิเต อเปกฺขํ กโรหิ
     {๑๘๓.๒}  อิมานิ  เต  เทว  จตุราสีติมณิสหสฺสานิ  มณิรตนปมุขานิ
เอตฺถ   เทว  ฉนฺทํ  ชเนหิ  ชีวิเต  อเปกฺขํ  กโรหิ  อิมานิ  เต  เทว
จตุราสีติอิตฺถีสหสฺสานิ     อิตฺถีรตนปมุขานิ     เอตฺถ     เทว    ฉนฺทํ
ชเนหิ  ชีวิเต  อเปกฺขํ  กโรหิ  อิมานิ  เต  เทว จตุราสีติคหปติสหสฺสานิ
คหปติรตนปมุขานิ    เอตฺถ    เทว   ฉนฺทํ   ชเนหิ   ชีวิเต   อเปกฺขํ
กโรหิ    อิมานิ    เต    เทว    จตุราสีติขตฺติยสหสฺสานิ   อนุยนฺตานิ
ปริณายกรตนปมุขานิ     เอตฺถ     เทว     ฉนฺทํ    ชเนหิ    ชีวิเต
อเปกฺขํ     กโรหิ     อิมานิ    เต    เทว    จตุราสีติเธนุสหสฺสานิ
ทุหสนฺทนานิ    กํสุปธารณานิ    เอตฺถ   เทว   ฉนฺทํ   ชเนหิ   ชีวิเต
อเปกฺขํ    กโรหิ    อิมานิ    เต    เทว   จตุราสีติวตฺถโกฏิสหสฺสานิ
โขมสุขุมานํ กปฺปาสิกสุขุมานํ โกเสยฺยสุขุมานํ
กมฺพลสุขุมานํ   เอตฺถ   เทว   ฉนฺทํ   ชเนหิ   ชีวิเต  อเปกฺขํ  กโรหิ
อิมานิ     เต     เทว    จตุราสีติถาลิปากสหสฺสานิ    สายํ    ปาตํ
ภตฺตาภิหาโร    อภิหรยิตฺถ    ๑-    เอตฺถ    เทว    ฉนฺทํ   ชเนหิ
ชีวิเต อเปกฺขํ กโรหีติ
     {๑๘๓.๓}   เอวํ   วุตฺเต  อานนฺท  ราชา  มหาสุทสฺสโน  สุภทฺทํ
เทวึ  เอตทโวจ  ทีฆรตฺตํ  โข  มํ  ตฺวํ  เทวิ  อิฏฺเฐหิ กนฺเตหิ มนาเปหิ
สมุทาจริตฺวา  อถ  จ  ปน  มํ  ตฺวํ  ปจฺฉิเม  กาเล  อนิฏฺเฐหิ อกนฺเตหิ
อมนาเปหิ สมุทาจรสีติ ฯ กถญฺจ หิ ตํ เทว สมุทาจรามีติ ฯ
     {๑๘๓.๔}  เอวํ  โข มํ ตฺวํ เทวิ สมุทาจร สพฺเพเหว [๒]- ปิเยหิ
มนาเปหิ   นานาภาโว   วินาภาโว  อญฺญถาภาโว  มา  โข  ตฺวํ  เทว
สาเปกฺโข   กาลมกาสิ   ทุกฺขา   สาเปกฺขสฺส   กาลกิริยา  ครหิตา  จ
สาเปกฺขสฺส    กาลกิริยา   อิมานิ   เต   เทว   จตุราสีตินครสหสฺสานิ
กุสาวตีราชธานีปมุขานิ  เอตฺถ  เทว  ฉนฺทํ  ปชห  ชีวิเต อเปกฺขํ มา ๓-
อกาสิ   อิมานิ  เต  เทว  จตุราสีติปาสาทสหสฺสานิ  ฯเปฯ  มา  อกาสิ
อิมานิ  เต  เทว  จตุราสีติกูฏาคารสหสฺสานิ  ฯเปฯ  มา  อกาสิ  อิมานิ
เต  เทว  จตุราสีติปลฺลงฺกสหสฺสานิ  โสวณฺณมยานิ  รูปิยมยานิ  ทนฺตมยานิ
มสารคลฺลมยานิ      โคณกตฺถตานิ      ปฏิกตฺถตานิ      ปฏลิกตฺถตานิ
กทลิมิคปวรปจฺจตฺถรณานิ       สอุตฺตรจฺฉทานิ      อุภโตโลหิตกุปธานานิ
เอตฺถ  เทว  ฉนฺทํ  ปชห  ชีวิเต  อเปกฺขํ  มา  อกาสิ  อิมานิ เต เทว
จตุราสีตินาคสหสฺสานิ         โสวณฺณาลงฺการานิ         โสวณฺณธชานิ
@เชิงอรรถ:  ม. อภิหริยติ ฯ ยุ. อภิหริยิตฺถ ฯ  ม. ยุ. เทว ฯ  ม. มากาสิ ฯ อิโต ปรํ
@อีทิสเมว ฯ
เหมชาลปฏิจฺฉนฺนานิ    อุโปสถนาคราชปมุขานิ    เอตฺถ    เทว   ฉนฺทํ
ปชห  ชีวิเต  อเปกฺขํ  มา  อกาสิ  อิมานิ เต เทว จตุราสีติอสฺสสหสฺสานิ
โสวณฺณาลงฺการานิ          โสวณฺณธชานิ         เหมชาลปฏิจฺฉนฺนานิ
วลาหกอสฺสราชปมุขานิ   เอตฺถ  เทว  ฉนฺทํ  ปชห  ชีวิเต  อเปกฺขํ  มา
อกาสิ    อิมานิ   เต   เทว   จตุราสีติรถสหสฺสานิ   สีหจมฺมปริวารานิ
พฺยคฺฆจมฺมปริวารานิ        ทีปิจมฺมปริวารานิ      ปณฺฑุกมฺพลปริวารานิ
โสวณฺณาลงฺการานิ          โสวณฺณธชานิ         เหมชาลปฏิจฺฉนฺนานิ
เวชยนฺตรถปมุขานิ     เอตฺถ     เทว     ฉนฺทํ     ปชห     ชีวิเต
อเปกฺขํ มา อกาสิ
     {๑๘๓.๕}  อิมานิ  เต  เทว  จตุราสีติมณิสหสฺสานิ  มณิรตนปมุขานิ
เอตฺถ  เทว  ฉนฺทํ  ปชห  ชีวิเต  อเปกฺขํ  มา  อกาสิ  อิมานิ เต เทว
จตุราสีติอิตฺถีสหสฺสานิ   สุภทฺทาเทวิปมุขานิ   เอตฺถ   เทว   ฉนฺทํ  ปชห
ชีวิเต   อเปกฺขํ  มา  อกาสิ  อิมานิ  เต  เทว  จตุราสีติคหปติสหสฺสานิ
คหปติรตนปมุขานิ   เอตฺถ   เทว   ฉนฺทํ   ปชห   ชีวิเต  อเปกฺขํ  มา
อกาสิ    อิมานิ    เต    เทว   จตุราสีติขตฺติยสหสฺสสานิ   อนุยนฺตานิ
ปริณายกรตนปมุขานิ   เอตฺถ   เทว   ฉนฺทํ  ปชห  ชีวิเต  อเปกฺขํ  มา
อกาสิ    อิมานิ    เต    เทว    จตุราสีติเธนุสหสฺสานิ   ทุหสนฺทนานิ
กํสุปธารณานิ   เอตฺถ   เทว  ฉนฺทํ  ปชห  ชีวิเต  อเปกฺขํ  มา  อกาสิ
อิมานิ  เต  เทว  จตุราสีติวตฺถโกฏิสหสฺสานิ  โขมสุขุมานํ กปฺปาสิกสุขุมานํ
โกเสยฺยสุขุมานํ   กมฺพลสุขุมานํ   เอตฺถ   เทว   ฉนฺทํ   ปชห   ชีวิเต
อเปกฺขํ   มา   อกาสิ  ฯ  อิมานิ  เต  เทว  จตุราสีติถาลิปากสหสฺสานิ
สายํ   ปาตํ   ภตฺตาภิหาโร   อภิหรยิตฺถ   เอตฺถ   เทว   ฉนฺทํ  ปชห
ชีวิเต อเปกฺขํ มา อกาสีติ ฯ
     {๑๘๓.๖}  เอวํ วุตฺเต อานนฺท สุภทฺทา เทวี ปโรทิ อสฺสูนิ ปวตฺเตสิ ฯ
อถโข  อานนฺท  สุภทฺทา  เทวี  อสฺสูนิ ปมชฺชิตฺวา ๑- ราชานํ มหาสุทสฺสนํ
เอตทโวจ สพฺเพเหว เทว ปิเยหิ มนาเปหิ นานาภาโว วินาภาโว อญฺญถาภาโว
มา  โข  ตฺวํ  เทว  สาเปกฺโข  กาลมกาสิ ทุกฺขา สาเปกฺขสฺส กาลกิริยา
ครหิตา [๒]- สาเปกฺขสฺส กาลกิริยา อิมานิ โข เต เทว จตุราสีตินครสหสฺสานิ
กุสาวตีราชธานีปมุขานิ  เอตฺถ  เทว  ฉนฺทํ ปชห ชีวิเต อเปกฺขํ มา อกาสิ
อิมานิ   เต   เทว  จตุราสีติปาสาทสหสฺสานิ  ธมฺมปาสาทปมุขานิ  เอตฺถ
เทว ฉนฺทํ ปชห ชีวิเต อเปกฺขํ มา อกาสิ
     {๑๘๓.๗}    อิมานิ    เต    เทว    จตุราสีติกูฏาคารสหสฺสานิ
มหาวิยูหกูฏาคารปมุขานิ   เอตฺถ   เทว   ฉนฺทํ   ปชห  ชีวิเต  อเปกฺขํ
มา   อกาสิ   อิมานิ  เต  เทว  จตุราสีติปลฺลงฺกสหสฺสานิ  โสวณฺณมยานิ
รูปิยมยานิ    ทนฺตมยานิ   มสารคลฺลมยานิ   โคณกตฺถตานิ   ปฏิกตฺถตานิ
ปฏลิกตฺถตานิ          กทลิมิคปวรปจฺจตฺถรณานิ         สอุตฺตรจฺฉทานิ
อุภโตโลหิตกุปธานานิ   เอตฺถ   เทว   ฉนฺทํ   ปชห   ชีวิเต   อเปกฺขํ
มา  อกาสิ  อิมานิ  เต  เทว  จตุราสีตินาคสหสฺสานิ  โสวณฺณาลงฺการานิ
โสวณฺณธชานิ        เหมชาลปฏิจฺฉนฺนานิ        อุโปสถนาคราชปมุขานิ
เอตฺถ   เทว   ฉนฺทํ   ปชห   ชีวิเต   อเปกฺขํ   มา   อกาสิ  อิมานิ
@เชิงอรรถ:  ม. ปุญฺฉิตฺวา ฯ  ม. ยุ. จ ฯ
เต    เทว   จตุราสีติอสฺสสหสฺสานิ   โสวณฺณาลงฺการานิ   โสวณฺณธชานิ
เหมชาลปฏิจฺฉนฺนานิ      วลาหกอสฺสราชปมุขานิ      เอตฺถ      เทว
ฉนฺทํ  ปชห  ชีวิเต อเปกฺขํ มา อกาสิ อิมานิ เต เทว จตุราสีติรถสหสฺสานิ
สีหจมฺมปริวารานิ         พฺยคฺฆจมฺมปริวารานิ        ทีปิจมฺมปริวารานิ
ปณฺฑุกมฺพลปริวารานิ          โสวณฺณาลงฺการานิ         โสวณฺณธชานิ
เหมชาลปฏิจฺฉนฺนานิ   เวชยนฺตรถปมุขานิ   เอตฺถ   เทว   ฉนฺทํ   ปชห
ชีวิเต   อเปกฺขํ   มา   อกาสิ  อิมานิ  เต  เทว  จตุราสีติมณิสหสฺสานิ
มณิรตนปมุขานิ เอตฺถ เทว ฉนฺทํ ปชห ชีวิเต อเปกฺขํ มา อกาสิ
     {๑๘๓.๘}  อิมานิ  เต  เทว จตุราสีติอิตฺถีสหสฺสานิ อิตฺถีรตนปมุขานิ
เอตฺถ  เทว  ฉนฺทํ  ปชห  ชีวิเต  อเปกฺขํ  มา  อกาสิ  อิมานิ เต เทว
จตุราสีติคหปติสหสฺสานิ   คหปติรตนปมุขานิ   เอตฺถ   เทว   ฉนฺทํ  ปชห
ชีวิเต   อเปกฺขํ  มา  อกาสิ  อิมานิ  เต  เทว  จตุราสีติขตฺติยสหสฺสานิ
อนุยนฺตานิ   ปริณายกรตนปมุขานิ   เอตฺถ   เทว   ฉนฺทํ   ปชห  ชีวิเต
อเปกฺขํ    มา    อกาสิ   อิมานิ   เต   เทว   จตุราสีติเธนุสหสฺสานิ
ทุหสนฺทนานิ   กํสุปธารณานิ   เอตฺถ  เทว  ฉนฺทํ  ปชห  ชีวิเต  อเปกฺขํ
มา   อกาสิ   อิมานิ  เต  เทว  จตุราสีติวตฺถโกฏิสหสฺสานิ  โขมสุขุมานํ
กปฺปาสิกสุขุมานํ     โกเสยฺยสุขุมานํ    กมฺพลสุขุมานํ    เอตฺถ    เทว
ฉนฺทํ    ปชห   ชีวิเต   อเปกฺขํ   มา   อกาสิ   อิมานิ   เต   เทว
จตุราสีติถาลิปากสหสฺสานิ    สายํ    ปาตํ    ภตฺตาภิหาโร   อภิหรยิตฺถ
เอตฺถ เทว ฉนฺทํ ปชห ชีวิเต อเปกฺขํ มา อกาสีติ ฯ
     [๑๘๔]   อถโข   อานนฺท   ราชา  มหาสุทสฺสโน  นจิรํเยว  ๑-
กาลมกาสิ   ฯ   เสยฺยถาปิ  อานนฺท  คหปติสฺส  วา  คหปติปุตฺตสฺส  วา
มนุญฺญํ    โภชนํ    ภุตฺตาวิสฺส    ภตฺตสมฺมโท   โหติ   เอวเมว   โข
อานนฺท    รญฺโญ   มหาสุทสฺสนสฺส   มรณนฺติกา   เวทนา   อโหสิ   ฯ
กาลกโต    จ    อานนฺท   ราชา   มหาสุทสฺสโน   สุคตึ   พฺรหฺมโลกํ
อุปปชฺชิ    ฯ   ราชา   อานนฺท   มหาสุทสฺสโน   จตุราสีติวสฺสสหสฺสานิ
กุมารกีฬํ  ๒-  กีฬิ  จตุราสีติวสฺสสหสฺสานิ  โอปรชฺชํ  กาเรสิ  จตุราสีติ-
วสฺสสหสฺสานิ  รชฺชํ  กาเรสิ  จตุราสีติวสฺสสหสฺสานิ  คิหิภูโต  ๓- ธมฺเม
ปาสาเท   พฺรหฺมจริยํ   อาจริ   ๔-   ฯ  โส  จตฺตาโร  พฺรหฺมวิหาเร
ภาเวตฺวา กายสฺส เภทา ปรํ มรณา พฺรหฺมโลกุปโค อโหสิ ฯ
     [๑๘๕]   สิยา   นุ  โข  ปนานนฺท  เอวมสฺส  อญฺโญ  นูน  เตน
สมเยน   ราชา   มหาสุทสฺสโน   อโหสีติ   น   โข   ปเนตํ  อานนฺท
เอวํ   ทฏฺฐพฺพํ   อหํ   เตน   สมเยน   ราชา   มหาสุทสฺสโน  อโหสึ
มม     ตานิ    จตุราสีตินครสหสฺสานิ    กุสาวตีราชธานีปมุขานิ    มม
ตานิ     จตุราสีติปาสาทสหสฺสานิ    ธมฺมปาสาทปมุขานิ    มม    ตานิ
จตุราสีติกูฏาคารสหสฺสานิ     มหาวิยูหกูฏาคารปมุขานิ     มม     ตานิ
จตุราสีติปลฺลงฺกสหสฺสานิ     โสวณฺณมยานิ     รูปิยมยานิ     ทนฺตมยานิ
มสารคลฺลมยานิ      โคณกตฺถตานิ      ปฏิกตฺถตานิ      ปฏลิกตฺถตานิ
@เชิงอรรถ:  สี. ม. ยุ. น จิรสฺเสว ฯ  ยุ. กุมารกีฬิกํ ฯ  ม. ยุ. คิหีภูโต ฯ
@ ม. ยุ. จริ ฯ
กทลิมิคปวรปจฺจตฺถรณานิ       สุอุตฺตรจฺฉทานิ      อุภโตโลหิตกุปธานานิ
มม    ตานิ   จตุราสีตินาคสหสฺสานิ   โสวณฺณาลงฺการานิ   โสวณฺณธชานิ
เหมชาลปฏิจฺฉนฺนานิ       อุโปสถนาคราชปมุขานิ       มม      ตานิ
จตุราสีติอสฺสสหสฺสานิ         โสวณฺณาลงฺการานิ         โสวณฺณธชานิ
เหมชาลปฏิจฺฉนฺนานิ       วลาหกอสฺสราชปมุขานิ       มม      ตานิ
จตุราสีติรถสหสฺสานิ        สีหจมฺมปริวารานิ       พฺยคฺฆจมฺมปริวารานิ
ทีปิจมฺมปริวารานิ        ปณฺฑุกมฺพลปริวารานิ        โสวณฺณาลงฺการานิ
โสวณฺณธชานิ      เหมชาลปฏิจฺฉนฺนานิ      เวชยนฺตรถปมุขานิ     มม
ตานิ      จตุราสีติมณิสหสฺสานิ      มณิรตนปมุขานิ      มม     ตานิ
จตุราสีติอิตฺถีสหสฺสานิ        สุภทฺทาเทวีปมุขานิ       มม       ตานิ
จตุราสีติคหปติสหสฺสานิ คหปติรตนปมุขานิ
     {๑๘๕.๑}    มม    ตานิ    จตุราสีติขตฺติยสหสฺสานิ   อนุยนฺตานิ
ปริณายกรตนปมุขานิ    มม   ตานิ   จตุราสีติเธนุสหสฺสานิ   ทุหสนฺทนานิ
กํสุปธารณานิ    มม    ตานิ    จตุราสีติวตฺถโกฏิสหสฺสานิ   โขมสุขุมานํ
กปฺปาสิกสุขุมานํ     โกเสยฺยสุขุมานํ     กมฺพลสุขุมานํ     มม    ตานิ
จตุราสีติถาลิปากสหสฺสานิ    สายํ    ปาตํ    ภตฺตาภิหาโร   อภิหรยิตฺถ
เตสํ   โข  ปนานนฺท  จตุราสีตินครสหสฺสานํ  เอกญฺเญว  ตํ  นครํ  โหติ
ยํ เตน สมเยน อชฺฌาวสามิ ยทิทํ กุสาวตี ราชธานี
     {๑๘๕.๒}  เตสํ โข ปนานนฺท จตุราสีติปาสาทสหสฺสานํ เอโกเยว โส
ปาสาโท  โหติ ยํ เตน สมเยน อชฺฌาวสามิ ยทิทํ ธมฺโม ปาสาโท เตสํ โข
ปนานนฺท  จตุราสีติกูฏาคารสหสฺสานํ  เอกญฺเญว  ตํ กูฏาคารํ โหติ ยํ เตน
สมเยน   อชฺฌาวสามิ   ยทิทํ  มหาวิยูหํ  กูฏาคารํ  เตสํ  โข  ปนานนฺท
จตุราสีติปลฺลงฺกสหสฺสานํ   เอโกเยว   โส   ปลฺลงฺโก   โหติ  ยํ  เตน
สมเยน    ปริภุญฺชามิ   โสวณฺณมโย   วา   รูปิยมโย   วา   ทนฺตมโย
วา   มสารคลฺลมโย   วา   เตสํ  โข  ปนานนฺท  จตุราสีตินาคสหสฺสานํ
เอโกเยว   โส   นาโค   โหติ   ยํ   เตน  สมเยน  อภิรุหามิ  ยทิทํ
อุโปสโถ    นาคราชา   เตสํ   โข   ปนานนฺท   จตุราสีติอสฺสสหสฺสานํ
เอโกเยว   โส   อสฺโส   โหติ   ยํ   เตน  สมเยน  อภิรุหามิ  ยทิทํ
วลาหโก    อสฺสราชา    เตสํ   โข   ปนานนฺท   จตุราสีติรถสหสฺสานํ
เอโกเยว   โส   รโถ   โหติ   ยํ   เตน   สมเยน  อภิรุหามิ  ยทิทํ
เวชยนฺตรโถ   เตสํ   โข   ปนานนฺท  จตุราสีติอิตฺถีสหสฺสานํ  เอกาเยว
สา   อิตฺถี   โหติ   ยา   เตน  สมเยน  ปจฺจุปฏฺฐาติ  ขตฺติยายินี  ๑-
วา  เวสฺสายินี  วา  ๒-  เตสํ  โข  ปนานนฺท จตุราสีติวตฺถโกฏิสหสฺสานํ
เอกํเยว   ตํ   ทุสฺสยุคํ   โหติ  ยํ  เตน  สมเยน  ปริทหามิ  โขมสุขุมํ
วา   กปฺปาสิกสุขุมํ   วา   โกเสยฺยสุขุมํ   วา   กมฺพลสุขุมํ  วา  เตสํ
โข   ปนานนฺท   จตุราสีติถาลิปากสหสฺสานํ   เอโกเยว  โส  ถาลิปาโก
โหติ ยโต นาฬิโกทนํ ปรมํ ภุญฺชามิ ตทุปิยญฺจ สูเปยฺยํ
     {๑๘๕.๓}   ปสฺสานนฺท   สพฺเพ   เต  สงฺขารา  อตีตา  นิรุทฺธา
วิปริณตา  เอวํ  อนิจฺจา  โข  อานนฺท  สงฺขารา เอวํ อธุวา โข อานนฺท
สงฺขารา    เอวํ   อนสฺสาสิกา   โข   อานนฺท   สงฺขารา   ยาวญฺจิทํ
@เชิงอรรถ:  ม. ขตฺติยานี วา เวสฺสินี วา ฯ ยุ. ขตฺติยานี วา เวลามิกานิ วา ฯ
@ สี. ขตฺติยายินี วา เวลานิมิกานิ วา ฯ
อานนฺท อลเมว สพฺพสงฺขาเรสุ นิพฺพินฺทิตุํ อลํ วิรชฺชิตุํ อลํ วิมุจฺจิตุํ
     {๑๘๕.๔}   ปกฺขิตฺตํ   โข   ปนาหํ   อานนฺท  อภิชานามิ  อิมสฺมึ
ปเทเส   สรีรํ   นิกฺขิปิตํ   ยญฺจ   โข   ราชา   วสมาโน   จกฺกวตฺติ
ธมฺมิโก    ธมฺมราชา    จาตุรนฺโต    วิชิตาวี    ชนปทฏฺฐาวริยปฺปตฺโต
สตฺตรตนสมนฺนาคโต   อยํ   สตฺตโม   สรีรนิกฺเขโป   น   โข   ปนาหํ
อานนฺท  ตํ  ปเทสํ  สมนุปสฺสามิ  สเทวเก  โลเก  สมารเก  สพฺรหฺมเก
สสฺสมณพฺราหฺมณิยา     ปชาย     สเทวมนุสฺสาย     ยตฺถ    ตถาคโต
อฏฺฐมํ   สรีรํ   นิกฺขิเปยฺยาติ   ฯ   อิทมโวจ   ภควา   อิทํ   วตฺวาน
สุคโต อถาปรํ เอตทโวจ สตฺถา
     [๑๘๖]  อนิจฺจา วต สงฺขารา           อุปฺปาทวยธมฺมิโน
                อุปฺปชฺชิตฺวา นิรุชฺฌนฺติ       เตสํ วูปสโม สุโขติ ฯ
                       มหาสุทสฺสนสุตฺตํ นิฏฺฐิตํ จตุตฺถํ ฯ
                              ----------------



             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๐ หน้าที่ ๑๙๖-๒๒๘. http://84000.org/tipitaka/pali/pali_item_s.php?book=10&item=163&items=24&modeTY=2              อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :- http://84000.org/tipitaka/pali/pali_item_s.php?book=10&item=163&items=24&modeTY=2&mode=bracket              อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_item_s.php?book=10&item=163&items=24&modeTY=2              อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=10&item=163&items=24&modeTY=2              ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=10&i=163              The Pali Atthakatha in Thai :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=5&A=5807              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=5&A=5807              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๐ http://84000.org/tipitaka/read/?index_10

อ่านหัวข้อแรกอ่านหัวข้อที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหัวข้อถัดไปอ่านหัวข้อสุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๑๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]

สีพื้นหลัง :