ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
   ฉบับหลวง   บาลีอักษรไทย   PaliRoman 
อ่านหัวข้อแรกอ่านหัวข้อที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหัวข้อถัดไปอ่านหัวข้อสุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม
พระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๔ ภาษาบาลี อักษรไทย พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๖ สุตฺต. ม. อุปริปณฺณาสกํ
     [๓๘๘]   เอวมฺเม  สุตํ  เอกํ สมยํ ภควา ราชคเห วิหรติ เวฬุวเน
กลนฺทกนิวาเป   ฯ   เตน   โข   ปน  สมเยน  อจิรวโต  สมณุทฺเทโส
อรญฺเญ  ๑-  กุฏิกายํ  วิหรติ ฯ อถ โข ชยเสโน ราชกุมาโร ชงฺฆาวิหารํ
อนุจงฺกมมาโน     อนุวิจรมาโน     เยน     อจิรวโต    สมณุทฺเทโส
เตนุปสงฺกมิ   อุปสงฺกมิตฺวา   อจิรวเตน   สมณุทฺเทเสน   สทฺธึ  สมฺโมทิ
สมฺโมทนียํ กถํ สาราณียํ วีติสาเรตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ
     [๓๘๙]   เอกมนฺตํ  นิสินฺโน  โข  ชยเสโน  ราชกุมาโร  อจิรวตํ
สมณุทฺเทสํ   เอตทโวจ   สุตํ   เมตํ   โภ   อคฺคิเวสฺสน   อิธ   ภิกฺขุ
อปฺปมตฺโต     อาตาปี    ปหิตตฺโต    วิหรนฺโต    ผุเสยฺย    จิตฺตสฺส
เอกคฺคตนฺติ   ฯ  เอวเมตํ  ราชกุมาร  เอวเมตํ  ราชกุมาร  อิธ  ภิกฺขุ
อปฺปมตฺโต     อาตาปี    ปหิตตฺโต    วิหรนฺโต    ผุเสยฺย    จิตฺตสฺส
เอกคฺคตนฺติ   ฯ   สาธุ   เม  ภวํ  อคฺคิเวสฺสโน  ยถาสุตํ  ยถาปริยตฺตํ
ธมฺมํ เทเสตูติ ฯ
     [๓๙๐]   น  โข  เต  อหํ  ราชกุมาร สกฺโกมิ ยถาสุตํ ยถาปริยตฺตํ
ธมฺมํ   ทสฺเสตุํ   ๒-   อหญฺจรหิ  เต  ราชกุมาร  ยถาสุตํ  ยถาปริยตฺตํ
ธมฺมํ   เทเสยฺยํ   ตวญฺจ   เม   ภาสิตสฺส   อตฺถํ   น  อาชาเนยฺยาสิ
โส   มมสฺส   กิลมโถ   สา   มมสฺส  วิเหสาติ  ฯ  เทเสตุ  เม  ภวํ
อคฺคิเวสฺสโน    ยถาสุตํ    ยถาปริยตฺตํ   ธมฺมํ   อปฺเปวนามหํ   โภโต
@เชิงอรรถ:  โป. ม. ยุ. อรญฺญกุฏิกายํ ฯ   โป. ม. ยุ. เทเสตุํ ฯ
อคฺคิเวสฺสนสฺส   ภาสิตสฺส   อตฺถํ   อาชาเนยฺยนฺติ   ฯ   เทเสยฺยํ  โข
เต   อหํ   ราชกุมาร   ยถาสุตํ   ยถาปริยตฺตํ   ธมฺมํ  สเจ  เม  ตฺวํ
ภาสิตสฺส   อตฺถํ   อาชาเนยฺยาสิ   อิจฺเจตํ   กุสลํ  โน  เจ  เม  ตฺวํ
ภาสิตสฺส   อตฺถํ   อาชาเนยฺยาสิ   ยถาสเก  ติฏฺเฐยฺยาสิ  น  มํ  ตตฺถ
อุตฺตรึ   ปฏิปุจฺเฉยฺยาสีติ   ฯ  เทเสตุ  เม  ภวํ  อคฺคิเวสฺสโน  ยถาสุตํ
ยถาปริยตฺตํ    ธมฺมํ   สเจ   อหํ   โภโต   อคฺคิเวสฺสนสฺส   ภาสิตสฺส
อตฺถํ    อาชาเนยฺยามิ    อิจฺเจตํ    กุสลํ   โน   เจ   อหํ   โภโต
อคฺคิเวสฺสนสฺส   ภาสิตสฺส   อตฺถํ   อาชานิสฺสามิ   ยถาสเก  ติฏฺฐิสฺสามิ
นาหํ ตตฺถ ภวนฺตํ อคฺคิเวสฺสนํ อุตฺตรึ ปฏิปุจฺฉิสฺสามีติ ฯ
     [๓๙๑]   อถ  โข  อจิรวโต  สมณุทฺเทโส  ชยเสนสฺส ราชกุมารสฺส
ยถาสุตํ  ยถาปริยตฺตํ  ธมฺมํ  เทเสสิ  ฯ เอวํ วุตฺเต ชยเสโน ราชกุมาโร
อจิรวตํ    สมณุทฺเทสํ    เอตทโวจ    อฏฺฐานเมตํ   โภ   อคฺคิเวสฺสน
อนวกาโส    ยํ    ภิกฺขุ   อปฺปมตฺโต   อาตาปี   ปหิตตฺโต   วิหรนฺโต
ผุเสยฺย   จิตฺตสฺส   เอกคฺคตนฺติ   ฯ   อถ  โข  ชยเสโน  ราชกุมาโร
อจิรวตสฺส   สมณุทฺเทสสฺส   อฏฺฐานตฺตญฺจ   อนวกาสตฺตญฺจ   ปเวเทตฺวา
อุฏฺฐายาสนา  ปกฺกามิ  ฯ  อถ  โข  อจิรวโต  สมณุทฺเทโส อจิรปกฺกนฺเต
ชยเสเน  ราชกุมาเร  เยน  ภควา  เตนุปสงฺกมิ  อุปสงฺกมิตฺวา  ภควนฺตํ
อภิวาเทตฺวา   เอกมนฺตํ   นิสีทิ   ฯ  เอกมนฺตํ  นิสินฺโน  โข  อจิรวโต
สมณุทฺเทโส    ยาวตโก    อโหสิ    ชยเสเนน   ราชกุมาเรน   สทฺธึ
กถาสลฺลาโป ตํ สพฺพํ ภควโต อาโรเจสิ ฯ
     [๓๙๒]   เอวํ   วุตฺเต   ภควา  อจิรวตํ  สมณุทฺเทสํ  เอตทโวจ
ตํ    กุเตตฺถ   อคฺคิเวสฺสน   ลพฺภา   ยํ   ตํ   เนกฺขมฺเมน   ญาตพฺพํ
เนกฺขมฺเมน   ทฏฺฐพฺพํ   เนกฺขมฺเมน   ปตฺตพฺพํ  เนกฺขมฺเมน  สจฺฉิกาตพฺพํ
ตํ  วต  ชยเสโน  ราชกุมาโร  กามมชฺเฌ  วสนฺโต  กาเม  ปริภุญฺชนฺโต
กามวิตกฺเกหิ       ขชฺชมาโน       กามปริฬาเหน      ปริฑยฺหมาโน
กามปริเยสนาย   อุสฺสุกฺโก   ญสฺสติ   วา   ทกฺขติ   วา   สจฺฉิ   วา
กริสฺสตีติ เนตํ ฐานํ วิชฺชติ ฯ
     [๓๙๓]   เสยฺยถาปิสฺสุ   อคฺคิเวสฺสน   เทฺว   หตฺถิทมฺมา   วา
อสฺสทมฺมา   วา  โคทมฺมา  วา  สุทนฺตา  สุวินีตา  ฯ  เทฺว  หตฺถิทมฺมา
วา   อสฺสทมฺมา   วา   โคทมฺมา   วา  อทนฺตาว  อวินีตา  ฯ  ตํ  กึ
มญฺญสิ   อคฺคิเวสฺสน   เย   เต   เทฺว   หตฺถิทมฺมา   วา  อสฺสทมฺมา
วา   โคทมฺมา  วา  สุทนฺตา  สุวินีตา  อปิ  นุ  เต  ทนฺตา  ทนฺตการณํ
คจฺเฉยฺยุํ ทนฺตาว ทนฺตภูมึ สมฺปาปุเณยฺยุนฺติ ฯ เอวํ ภนฺเต ฯ
     {๓๙๓.๑}   เย  ปเนเต  เทฺว  หตฺถิทมฺมา  วา  อสฺสทมฺมา  วา
โคทมฺมา  วา  อทนฺตา  อวินีตา  อปิ นุ เต อทนฺตาว ทนฺตการณํ คจฺเฉยฺยุํ
อทนฺตาว   ทนฺตภูมึ   สมฺปาปุเณยฺยุํ   เสยฺยถาปิ   เต  เทฺว  หตฺถิทมฺมา
วา   อสฺสทมฺมา  วา  โคทมฺมา  วา  สุทนฺตา  สุวินีตาติ  ฯ  โน  เหตํ
ภนฺเต   ฯ   เอวเมว   โข  อคฺคิเวสฺสน  ยํ  ตํ  เนกฺขมฺเมน  ญาตพฺพํ
เนกฺขมฺเมน   ทฏฺฐพฺพํ   เนกฺขมฺเมน   ปตฺตพฺพํ  เนกฺขมฺเมน  สจฺฉิกาตพฺพํ
ตํ    วต    ชยเสโน    ราชกุมาโร    กามมชฺเฌ   วสนฺโต   กาเม
ปริภุญฺชนฺโต       กามวิตกฺเกหิ       ขชฺชมาโน       กามปริฬาเหน
ปริฑยฺหมาโน    กามปริเยสนาย    อุสฺสุกฺโก    ญสฺสติ    วา   ทกฺขติ
วา สจฺฉิ วา กริสฺสตีติ เนตํ ฐานํ วิชฺชติ ฯ
     [๓๙๔]   เสยฺยถาปิ   อคฺคิเวสฺสน   คามสฺส   วา  นิคมสฺส  วา
อวิทูเร   มหาปพฺพโต   ฯ  ตเมนํ  เทฺว  สหายกา  ตมฺหา  คามา  วา
นิคมา  วา  นิกฺขมิตฺวา  หตฺถวิลงฺฆเกน  เยน โส ปพฺพโต เตนุปสงฺกเมยฺยุํ
อุปสงฺกมิตฺวา   เอโก   สหายโก   เหฏฺฐาปพฺพตปาเท  ติฏฺเฐยฺย  เอโก
สหายโก    อุปริปพฺพตํ   อาโรเหยฺย   ฯ   ตเมนํ   เหฏฺฐาปพฺพตปาเท
ฐิโต    สหายโก    อุปริปพฺพเต    ฐิตํ    สหายกํ    เอวํ   วเทยฺย
ยํ    สมฺม    กึ    ตฺวํ    ปสฺสสิ    อุปริปพฺพเต   ฐิโตติ   ฯ   โส
เอวํ    วเทยฺย    ปสฺสามิ    โข   อหํ   สมฺม   อุปริปพฺพเต   ฐิโต
อารามรามเณยฺยกํ           วนรามเณยฺยกํ           ภูมิรามเณยฺยกํ
โปกฺขรณิรามเณยฺยกนฺติ ฯ
     {๓๙๔.๑}   โส  เอวํ  วเทยฺย  อฏฺฐานํ  โข เอตํ สมฺม อนวกาโส
ยํ    ตฺวํ    อุปริปพฺพเต    ฐิโต    ปสฺเสยฺยาสิ    อารามรามเณยฺยกํ
วนรามเณยฺยกํ      ภูมิรามเณยฺยกํ      โปกฺขรณิรามเณยฺยกนฺติ      ฯ
ตเมนํ   อุปริปพฺพเต   ฐิโต   สหาโย   เหฏฺฐิมปพฺพตปาทํ   โอโรหิตฺวา
ตํ   สหายกํ   พาหาย   คเหตฺวา   อุปริปพฺพตํ   อาโรเปตฺวา   มุหุตฺตํ
อสฺสาเสตฺวา   เอวํ   วเทยฺย   ยํ  สมฺม  กึ  ตฺวํ  ปสฺสสิ  อุปริปพฺพเต
ฐิโตติ   ฯ   โส  เอวํ  วเทยฺย  ปสฺสามิ  โข  อหํ  สมฺม  อุปริปพฺพเต
ฐิโต       อารามรามเณยฺยกํ      วนรามเณยฺยกํ      ภูมิรามเณยฺยกํ
โปกฺขรณิรามเณยฺยกนฺติ ฯ
     {๓๙๔.๒}   โส เอวํ วเทยฺย อิทาเนว โข เต สมฺม ภาสิตํ มยํ เอวํ
อาชานาม  อฏฺฐานํ  โข  เอตํ  สมฺม  อนวกาโส ยํ ตฺวํ อุปริปพฺพเต ฐิโต
ปสฺเสยฺยาสิ     อารามรามเณยฺยกํ     วนรามเณยฺยกํ    ภูมิรามเณยฺยกํ
โปกฺขรณิรามเณยฺยกนฺติ   ฯ   อิทาเนว  จ  ปน  เต  ภาสิตํ  มยํ  เอวํ
อาชานาม  ปสฺสามิ  โข  อหํ  สมฺม  อุปริปพฺพเต ฐิโต อารามรามเณยฺยกํ
วนรามเณยฺยกํ ภูมิรามเณยฺยกํ โปกฺขรณิรามเณยฺยกนฺติ ฯ
     {๓๙๔.๓}   โส  เอวํ  วเทยฺย  ตถา  หิ ปนาหํ สมฺม อิมินา มหตา
ปพฺพเตน   อาวุโฏ  ๑-  ทิฏฺเฐยฺยํ  นาทฺทสนฺติ  ฯ  เอวเมว  โข  อโต
มหนฺตตเรน   โข   อคฺคิเวสฺสน  อวิชฺชากฺขนฺเธน  ชยเสโน  ราชกุมาโร
อาวุโฏ   นิวุโฏ  โอวุโฏ  ปริโยนทฺโธ  ฯ  โส  วต  ยนฺตํ  เนกฺขมฺเมน
ญาตพฺพํ    เนกฺขมฺเมน   ทฏฺฐพฺพํ   เนกฺขมฺเมน   ปตฺตพฺพํ   เนกฺขมฺเมน
สจฺฉิกาตพฺพํ  ตํ  วต  ชยเสโน  ราชกุมาโร  กามมชฺเฌ  วสนฺโต  กาเม
ปริภุญฺชนฺโต   กามวิตกฺเกหิ   ขชฺชมาโน   กามปริฬาเหน   ปริฑยฺหมาโน
กามปริเยสนาย   อุสฺสุกฺโก   ญสฺสติ   วา   ทกฺขติ   วา   สจฺฉิ   วา
กริสฺสตีติ  เนตํ  ฐานํ  วิชฺชตีติ  ฯ  สเจ  โข  ตํ อคฺคิเวสฺสน ชยเสนสฺส
ราชกุมารสฺส    อิมา    เทฺว    อุปมา    ปฏิภาเสยฺยุํ   อนจฺฉริยนฺเต
ชยเสโน    ราชกุมาโร   ปสีเทยฺย   ปสนฺโน   จ   เต   ปสนฺนาการํ
กเรยฺยาติ   ฯ   กุโต   ปน   มํ   ภนฺเต   ชยเสนสฺส   ราชกุมารสฺส
อิมา   เทฺว   อุปมา   ปฏิภาสิสฺสนฺติ   อนจฺฉริยา   ปุพฺเพ  อสฺสุตปุพฺพา
@เชิงอรรถ:  ยุ. อาวโฏ ฯ
เสยฺยถาปิ ภควนฺตนฺติ ฯ
     [๓๙๕]   เสยฺยถาปิ   อคฺคิเวสฺสน  ราชา  ขตฺติโย  มุทฺธาวสิตฺโต
นาควนิกํ   อามนฺเตสิ   เอหิ   ตฺวํ   สมฺม   นาควนิก   รญฺโญ   นาคํ
อภิรูหิตฺวา    นาควนํ    ปวิสิตฺวา   อารญฺญนาคํ   อติปสฺสิตฺวา   รญฺโญ
นาคสฺส   คีวายํ   อุปนิพนฺธาหีติ   ฯ   เอวํ  เทวาติ  โข  อคฺคิเวสฺสน
นาควนิโก    รญฺโญ    ขตฺติยสฺส   มุทฺธาวสิตฺตสฺส   ปฏิสฺสุตฺวา   รญฺโญ
นาคํ    อภิรูหิตฺวา    นาควนํ    ปวิสิตฺวา   อารญฺญนาคํ   อติปสฺสิตฺวา
รญฺโญ    นาคสฺส   คีวายํ   อุปนิพนฺธติ   ฯ   ตเมนํ   รญฺโญ   นาโค
อพฺโภกาสํ   นีหรติ   ฯ   เอตฺตาวตา   โข   อคฺคิเวสฺสน   อารญฺญโก
นาโค   อพฺโภกาสคโต   โหติ  ฯ  เอตฺถ  ๑-  เคธา  หิ  อคฺคิเวสฺสน
อารญฺญกา   นาคา   ยทิทํ   นาควนํ   ฯ   ตเมนํ   นาควนิโก  รญฺโญ
ขตฺติยสฺส   มุทฺธาวสิตฺตสฺส   อาโรเจสิ   อพฺโภกาสคโต   โข  เต  ๒-
เทว   อารญฺญโก   นาโคติ   ฯ  ตเมนํ  ราชา  ขตฺติโย  มุทฺธาวสิตฺโต
หตฺถิทมกํ   อามนฺเตสิ   เอหิ   ตฺวํ   สมฺม   หตฺถิทมก  อารญฺญกํ  นาคํ
ทมยาหิ    อารญฺญกานญฺเจว   สีลานํ   อภินิมฺมทนาย   อารญฺญกานญฺเจว
สรสงฺกปฺปานํ    อภินิมฺมทนาย    อารญฺญกานญฺเจว   ทรถกิลมถปริฬาหานํ
อภินิมฺมทนาย        คามนฺเต       อภิรมาปนาย       มนุสฺสกนฺเตสุ
สีเลสุ สมาทปนายาติ ฯ
     {๓๙๕.๑}   เอวํ   เทวาติ  โข  อคฺคิเวสฺสน  หตฺถิทมโก  รญฺโญ
ขตฺติยสฺส     มุทฺธาวสิตฺตสฺส    ปฏิสฺสุตฺวา    มหนฺตํ    ถมฺภํ    ปฐวิยํ
นิกฺขนิตฺวา      อารญฺญกสฺส      นาคสฺส      คีวายํ      อุปนิพนฺธติ
@เชิงอรรถ:  สี. ยุ. เอตเคธา ฯ   ม. ยุ. เตติ น ทิสฺสติ ฯ
อารญฺญกานญฺเจว      สีลานํ      อภินิมฺมทนาย      อารญฺญกานญฺเจว
สรสงฺกปฺปานํ      อภินิมฺมทนาย      อารญฺญกานญฺเจว     ทรถกิลมถ-
ปริฬาหานํ    อภินิมฺมทนาย    คามนฺเต   อภิรมาปนาย   มนุสฺสกนฺเตสุ
สีเลสุ  สมาทปนาย  ฯ  ตเมนํ  หตฺถิทมโก ยา สา วาจา เนลา กณฺณสุขา
เปมนิยา   หทยงฺคมา   โปรี   พหุชนกนฺตา   พหุชนมนาปา   ตถารูปาหิ
วาจาหิ   สมุทาจรติ   ฯ   ยโต   โข  อคฺคิเวสฺสน  อารญฺญโก  นาโค
หตฺถิทมกสฺส   ยา   สา  วาจา  เนลา  กณฺณสุขา  เปมนิยา  หทยงฺคมา
โปรี   พหุชนกนฺตา   พหุชนมนาปา  ตถารูปาหิ  วาจาหิ  สมุทาจริยมาโน
สุสฺสุสติ    โสตํ    โอทหติ   อญฺญา   จิตฺตํ   อุปฏฺฐเปติ   ฯ   ตเมนํ
หตฺถิทมโก    อุตฺตรึ    ติณฆาโสทกํ    อนุปฺปเวจฺฉติ   ฯ   ยโต   โข
อคฺคิเวสฺสน    [๑]-   อารญฺญโก   นาโค   หตฺถิทมกสฺส   ติณฆาโสทกํ
ปฏิคฺคณฺหาติ  ฯ  ตตฺร  หตฺถิทมกสฺส  เอวํ  โหติ  ชีวิสฺสติ  โขทานิ [๒]-
อารญฺญโก   นาโคติ   ฯ   ตเมนํ   หตฺถิทมโก  อุตฺตรึ  การณํ  กาเรติ
อาทิสฺส ๓- โภ นิกฺขิป โภติ ฯ
     {๓๙๕.๒}   ยโต   โข  อคฺคิเวสฺสน  รญฺโญ  นาโค  หตฺถิทมกสฺส
อาทานนิกฺเขเป  วจนกโร  โหติ  โอวาทปฏิกโรติ  ฯ  ตเมนํ  หตฺถิทมโก
อุตฺตรึ   การณํ   กาเรติ   อภิกฺกม  โภ  ปฏิกฺกม  โภติ  ฯ  ยโต  โข
อคฺคิเวสฺสน   รญฺโญ   นาโค   หตฺถิทมกสฺส   อภิกฺกมปฏิกฺกเม  วจนกโร
โหติ  โอวาทปฏิกโรติ  ฯ  ตเมนํ  หตฺถิทมโก อุตฺตรึ การณํ กาเรติ อุฏฺฐห
โภ  นิปชฺช  ๔-  โภติ  ฯ ยโต โข อคฺคิเวสฺสน รญฺโญ นาโค หตฺถิทมกสฺส
@เชิงอรรถ:  ยุ. รญฺโญ ฯ   สี. ยุ. รญฺโญ ฯ   โป. ม. อาทิย ฯ   ม. ยุ. นิสีท ฯ
อุฏฺฐานนิปชฺชาย   ๑-   วจนกโร   โหติ   โอวาทปฏิกโรติ   ฯ  ตเมนํ
หตฺถิทมโก   อุตฺตรึ   อาเนญฺชํ   นาม  การณํ  กาเรติ  มหนฺตสฺส  ผลกํ
โสณฺฑาย   อุปนิพนฺธติ   โตมรหตฺโถ   จ   ปุริโส   อุปริคีวาย  นิสินฺโน
โหติ   สมนฺตโต   จ   โตมรหตฺถา  ปุริสา  ปริวาเรตฺวา  ฐิตา  โหนฺติ
หตฺถิทมโก   จ   ทีฆํ   โตมรยฏฺฐึ   คเหตฺวา   ปุรโต  ฐิโต  โหติ  ฯ
โส   อาเนญฺชการณํ   การิยมาโน   เนว   ปุริเม  ปาเท  โจเปติ  น
ปจฺฉิเม   ปาเท   โจเปติ   น   ปุริมํ   กายํ   โจเปติ   น   ปจฺฉิมํ
กายํ   โจเปติ   น   สีสํ   โจเปติ   น   กณฺเณ  โจเปติ  น  ทนฺเต
โจเปติ   น   นงฺคุฏฺฐํ   โจเปติ   น   โสณฺฑํ  โจเปติ  ฯ  โส  โหติ
รญฺโญ    นาโค   ขโม   สตฺติปฺปหารานํ   อสิปฺปหารานํ   อุสุปฺปหารานํ
ปรสตฺตุปฺปหารานํ         เภริปณฺฑวสงฺขทิณฺฑิมนินฺนาทสทฺทานํ        ๒-
สพฺพวงฺกโทสนิหตนินฺนิตกสาโว  ราชารโห  ราชโภคฺโค  รญฺโญ  องฺคนฺเตฺว
สงฺขํ คจฺฉติ ฯ
     [๓๙๖]   เอวเมว  โข  อคฺคิเวสฺสน  อิธ ตถาคโต โลเก อุปฺปชฺชติ
อรหํ     สมฺมาสมฺพุทฺโธ     วิชฺชาจรณสมฺปนฺโน     สุคโต     โลกวิทู
อนุตฺตโร    ปุริสทมฺมสารถิ    สตฺถา    เทวมนุสฺสานํ   พุทฺโธ   ภควา
โส   อิมํ   โลกํ   สเทวกํ   สมารกํ   สพฺรหฺมกํ  สสฺสมณพฺราหฺมณึ  ปชํ
สเทวมนุสฺสํ   สยํ   อภิญฺญา   สจฺฉิกตฺวา  ปเวเทติ  โส  ธมฺมํ  เทเสติ
อาทิกลฺยาณํ    มชฺเฌกลฺยาณํ    ปริโยสานกลฺยาณํ    สาตฺถํ    สพฺยญฺชนํ
เกวลปริปุณฺณํ   ปริสุทฺธํ   พฺรหฺมจริยํ   ปกาเสติ   ฯ   ตํ  ธมฺมํ  สุณาติ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. อุฏฺฐานนิสชฺชาย ฯ   ยุ. เภริปณวสงฺขตินวนินฺนาทสทฺทานํ ฯ
คหปติ   วา  คหปติปุตฺโต  วา  อญฺญตรสฺมึ  วา  กุเล  ปจฺฉาชาโต  ๑-
โส  ตํ  ธมฺมํ  สุตฺวา  ตถาคเต สทฺธํ ปฏิลภติ ฯ โส เตน สทฺธาปฏิลาเภน
สมนฺนาคโต    อิติ    ปฏิสญฺจิกฺขติ    สมฺพาโธ   ฆราวาโส   รชาปโถ
อพฺโภกาโส     ปพฺพชฺชา     นยิทํ     สุกรํ    อคารํ    อชฺฌาวสตา
เอกนฺตปริปุณฺณํ     เอกนฺตปริสุทฺธํ     สงฺขลิขิตํ     พฺรหฺมจริยํ    จริตุํ
ยนฺนูนาหํ   เกสมสฺสุํ   โอหาเรตฺวา   กาสายานิ  วตฺถานิ  อจฺฉาเทตฺวา
อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพเชยฺยนฺติ ฯ
     {๓๙๖.๑}   โส  อปเรน  สมเยน อปฺปํ วา โภคกฺขนฺธํ ปหาย มหนฺตํ
วา   โภคกฺขนฺธํ   ปหาย   อปฺปํ  วา  ญาติปริวฏฺฏํ  ปหาย  มหนฺตํ  วา
ญาติปริวฏฺฏํ    ปหาย   เกสมสฺสุํ   โอหาเรตฺวา   กาสายานิ   วตฺถานิ
อจฺฉาเทตฺวา   อคารสฺมา   อนคาริยํ  ปพฺพชิ  ๒-  ฯ  เอตฺตาวตา  โข
อคฺคิเวสฺสน   อริยสาวโก   อพฺโภกาสคโต  โหติ  ฯ  เอตฺถ  เคธา  หิ
อคฺคิเวสฺสน   เทวมนุสฺสา   ยทิทํ   ปญฺจกามคุณา   ฯ  ตเมนํ  ตถาคโต
อุตฺตรึ   วิเนติ   เอหิ   ตฺวํ   ภิกฺขุ  สีลวา  โหหิ  ปาติโมกฺขสํวรสํวุโต
วิหราหิ    อาจารโคจรสมฺปนฺโน    อณุมตฺเตสุ    วชฺเชสุ    ภยทสฺสาวี
สมาทาย สิกฺขสฺสุ สิกฺขาปเทสูติ ฯ
     {๓๙๖.๒}   ยโต   โข   อคฺคิเวสฺสน  อริยสาวโก  สีลวา  โหติ
ปาติโมกฺขสํวรสํวุโต     วิหรติ     อาจารโคจรสมฺปนฺโน     อณุมตฺเตสุ
วชฺเชสุ  ภยทสฺสาวี  สมาทาย  สิกฺขติ  สิกฺขาปเทสุ  ฯ  ตเมนํ  ตถาคโต
อุตฺตรึ  วิเนติ  เอหิ  ตฺวํ  ภิกฺขุ  อินฺทฺริเยสุ  คุตฺตทฺวาโร  โหหิ  จกฺขุนา
รูปํ   ทิสฺวาน   มา   นิมิตฺตคฺคาหี   ฯเปฯ   โส  อิเม  ปญฺจ  นีวรเณ
@เชิงอรรถ:  ม. ปจฺจาชาโต ฯ   โป. ม. ยุ. ปพฺพชติ ฯ
ปหาย   เจตโส  อุปกฺกิเลเส  ปญฺญาย  ทุพฺพลีกรเณ  กาเย  กายานุปสฺสี
วิหรติ  อาตาปี  สมฺปชาโน  สติมา  วิเนยฺย  โลเก  อภิชฺฌาโทมนสฺสํ  ฯ
เวทนาสุ    ฯเปฯ    จิตฺเต    ...   ธมฺเมสุ   ธมฺมานุปสฺสี   วิหรติ
อาตาปี สมฺปชาโน สติมา วิเนยฺย โลเก อภิชฺฌาโทมนสฺสํ ฯ
     [๓๙๗]   เสยฺยถาปิ  อคฺคิเวสฺสน  หตฺถิทมโก  มหนฺตํ  ถมฺภํ  ปฐวิยํ
นิกฺขนิตฺวา   อารญฺญกสฺส   นาคสฺส  คีวายํ  อุปนิพนฺธติ  อารญฺญกานญฺเจว
สีลานํ  อภินิมฺมทนาย  อารญฺญกานญฺเจว  สรสงฺกปฺปานํ  ๑-  อภินิมฺมทนาย
อารญฺญกานญฺเจว     ทรถกิลมถปริฬาหานํ     อภินิมฺมทนาย    คามนฺเต
อภิรมาปนาย     มนุสฺสกนฺเตสุ     สีเลสุ     สมาทปนาย    เอวเมว
โข    อคฺคิเวสฺสน    อริยสาวกสฺส    อิเม    จตฺตาโร   สติปฏฺฐานา
เจตโส  อุปนิพนฺธา  นาม  โหนฺติ  เคหสิตานญฺเจว  สีลานํ  อภินิมฺมทนาย
เคหสิตานญฺเจว     สรสงฺกปฺปานํ     อภินิมฺมทนาย     เคหสิตานญฺเจว
ทรถกิลมถปริฬาหานํ       อภินิมฺมทนาย       ญายสฺส       อธิคมาย
นิพฺพานสฺส สจฺฉิกิริยาย ฯ
     [๓๙๘]   ตเมนํ  ตถาคโต  อุตฺตรึ  วิเนติ  เอหิ  ตฺวํ  ภิกฺขุ กาเย
กายานุปสฺสี   วิหราหิ   มา   จ   กายูปสญฺหิตํ   วิตกฺกํ   วิตกฺเกสิ  ฯ
เวทนาสุ   ...   จิตฺเต  ...  ธมฺเมสุ  ธมฺมานุปสฺสี  วิหราหิ  มา  จ
ธมฺมูปสญฺหิตํ   วิตกฺกํ   วิตกฺเกสีติ   ฯ   โส   วิตกฺกวิจารานํ   วูปสมา
อชฺฌตฺตํ    สมฺปสาทนํ    เจตโส    เอโกทิภาวํ    อวิตกฺกํ    อวิจารํ
สมาธิชํ   ปีติสุขํ   ทุติยํ   ฌานํ   ฯเปฯ   ตติยํ   ฌานํ   ...  จตุตฺถํ
@เชิงอรรถ:  ยุ. สงฺกปฺปานํ ฯ
ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ ฯ
     [๓๙๙]   โส  เอวํ  สมาหิเต จิตฺเต ปริสุทฺเธ ปริโยทาเต อนงฺคเณ
วิคตูปกฺกิเลเส     มุทุภูเต     กมฺมนิเย     ฐิเต     อาเนญฺชปฺปตฺเต
ปุพฺเพนิวาสานุสฺสติญาณาย   จิตฺตํ   อภินินฺนาเมติ   ฯ   โส   อเนกวิหิตํ
ปุพฺเพนิวาสํ   อนุสฺสรติ   เสยฺยถีทํ   เอกมฺปิ   ชาตึ   เทฺวปิ   ชาติโย
ฯเปฯ อิติ สาการํ สอุทฺเทสํ อเนกวิหิตํ ปุพฺเพนิวาสํ อนุสฺสรติ ฯ
     [๔๐๐]   โส  เอวํ  สมาหิเต จิตฺเต ปริสุทฺเธ ปริโยทาเต อนงฺคเณ
วิคตูปกฺกิเลเส   มุทุภูเต   กมฺมนิเย   ฐิเต   อาเนญฺชปฺปตฺเต   สตฺตานํ
จุตูปปาตญาณาย    จิตฺตํ   อภินินฺนาเมติ   ฯ   โส   ทิพฺเพน   จกฺขุนา
วิสุทฺเธน   อติกฺกนฺตมานุสเกน   สตฺเต   ปสฺสติ  จวมาเน  อุปปชฺชมาเน
หีเน   ปณีเต  สุวณฺเณ  ทุพฺพณฺเณ  สุคเต  ทุคฺคเต  ฯเปฯ  ยถากมฺมูปเค
สตฺเต ปชานาติ ฯ
     [๔๐๑]   โส  เอวํ  สมาหิเต จิตฺเต ปริสุทฺเธ ปริโยทาเต อนงฺคเณ
วิคตูปกฺกิเลเส   มุทุภูเต   กมฺมนิเย   ฐิเต   อาเนญฺชปฺปตฺเต  อาสวานํ
ขยญาณาย   จิตฺตํ   อภินินฺนาเมติ   ฯ   โส   อิทํ   ทุกฺขนฺติ   ยถาภูตํ
ปชานาติ   อยํ   ทุกฺขสมุทโยติ   ยถาภูตํ   ปชานาติ  อยํ  ทุกฺขนิโรโธติ
ยถาภูตํ    ปชานาติ    อยํ    ทุกฺขนิโรธคามินี    ปฏิปทาติ    ยถาภูตํ
ปชานาติ   ฯ   อิเม  อาสวาติ  ยถาภูตํ  ปชานาติ  อยํ  อาสวสมุทโยติ
ยถาภูตํ     ปชานาติ    อยํ    อาสวนิโรโธติ    ยถาภูตํ    ปชานาติ
อยํ     อาสวนิโรธคามินี     ปฏิปทาติ     ยถาภูตํ    ปชานาติ    ฯ
ตสฺส   เอวํ   ชานโต   เอวํ   ปสฺสโต   กามาสวาปิ   จิตฺตํ  วิมุจฺจติ
ภวาสวาปิ   จิตฺตํ   วิมุจฺจติ   อวิชฺชาสวาปิ   จิตฺตํ   วิมุจฺจติ  วิมุตฺตสฺมึ
วิมุตฺตมิติ    ญาณํ    โหติ    ขีณา    ชาติ   วุสิตํ   พฺรหฺมจริยํ   กตํ
กรณียํ นาปรํ อิตฺถตฺตายาติ ปชานาติ ฯ
     [๔๐๒]   โส   ภิกฺขุ  ขโม  สีตสฺส  อุณฺหสฺส  ชิฆจฺฉาย  ปิปาสาย
ฑํสมกสวาตาตปสิรึสปสมฺผสฺสานํ     ทุรุตฺตานํ    ทุราคตานํ    วจนปถานํ
อุปฺปนฺนานํ   สารีริกานํ   เวทนานํ   ทุกฺขานํ   ติปฺปานํ  ขรานํ  กฏุกานํ
อสาตานํ    อมนาปานํ    ปาณหรานํ    อธิวาสิกชาติโก    โหติ    ฯ
สพฺพราคโทสโมหนิหต  นินฺนิตกสาโว  อาหุเนยฺโย  ปาหุเนยฺโย ทกฺขิเณยฺโย
อญฺชลิกรณีโย อนุตฺตรํ ปุญฺญกฺเขตฺตํ โลกสฺส ฯ
     [๔๐๓]   มหลฺลโก   เจปิ   อคฺคิเวสฺสน  รญฺโญ  นาโค  อทนฺโต
อวินีโต    กาลํ    กโรติ    อทนฺตมรณํ    มหลฺลโก   รญฺโญ   นาโค
มโต  ๑-  กาลกโตเตฺวว  สงฺขํ  คจฺฉติ  ฯ  มชฺฌิโม  เจปิ  อคฺคิเวสฺสน
รญฺโญ  นาโค  ...  ทหโร  เจปิ  อคฺคิเวสฺสน  รญฺโญ  นาโค  อทนฺโต
อวินีโต   กาลํ   กโรติ   อทนฺตมรณํ   ทหโร   รญฺโญ   นาโค   มโต
กาลกโตเตฺวว   สงฺขํ   คจฺฉติ   เอวเมว   โข   อคฺคิเวสฺสน   เถโร
เจปิ   ภิกฺขุ   อขีณาสโว   กาลํ   กโรติ   อทนฺตมรณํ   เถโร   ภิกฺขุ
มโต   กาลกโตเตฺวว   สงฺขํ   คจฺฉติ   ฯ  มชฺฌิโม  เจปิ  อคฺคิเวสฺสน
ภิกฺขุ   ...   นโว  เจปิ  อคฺคิเวสฺสน  ภิกฺขุ  อขีณาสโว  กาลํ  กโรติ
อทนฺตมรณํ นโว ภิกฺขุ มโต กาลกโตเตฺวว สงฺขํ คจฺฉติ ฯ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. มโตติ น ทิสฺสติ ฯ
     [๔๐๔]   มหลฺลโก   เจปิ   อคฺคิเวสฺสน  รญฺโญ  นาโค  สุทนฺโต
สุวินีโต    กาลํ    กโรติ    ทนฺตมรณํ    มหลฺลโก    รญฺโญ   นาโค
มโต   กาลกโตเตฺวว   สงฺขํ   คจฺฉติ   ฯ  มชฺฌิโม  เจปิ  อคฺคิเวสฺสน
รญฺโญ  นาโค  ...  ทหโร  เจปิ  อคฺคิเวสฺสน  รญฺโญ  นาโค  สุทนฺโต
สุวินีโต    กาลํ   กโรติ   ทนฺตมรณํ   ทหโร   รญฺโญ   นาโค   มโต
กาลกโตเตฺวว   สงฺขํ   คจฺฉติ   เอวเมว   โข   อคฺคิเวสฺสน   เถโร
เจปิ    ภิกฺขุ    ขีณาสโว   กาลํ   กโรติ   ทนฺตมรณํ   เถโร   ภิกฺขุ
มโต   กาลกโตเตฺวว   สงฺขํ   คจฺฉติ   ฯ  มชฺฌิโม  เจปิ  อคฺคิเวสฺสน
ภิกฺขุ   ...   นโว   เจปิ  อคฺคิเวสฺสน  ภิกฺขุ  ขีณาสโว  กาลํ  กโรติ
ทนฺตมรณํ นโว ภิกฺขุ มโต กาลกโตเตฺวว สงฺขํ คจฺฉตีติ ฯ
     อิทมโวจ   ภควา   อตฺตมโน   อจิรวโต   สมณุทฺเทโส   ภควโต
ภาสิตํ อภินนฺทีติ ฯ
                 ทนฺตภูมิสุตฺตํ นิฏฺฐิตํ ปญฺจมํ ฯ
                       --------
                        ภูมิชสุตฺตํ



             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๔ หน้าที่ ๒๖๐-๒๗๓. http://84000.org/tipitaka/pali/pali_item_s.php?book=14&item=388&items=17&modeTY=2&mode=bracket              อ่านโดยใช้เนื้อความเป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :- http://84000.org/tipitaka/pali/pali_item_s.php?book=14&item=388&items=17&modeTY=2              อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_item_s.php?book=14&item=388&items=17&modeTY=2&mode=bracket              อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=14&item=388&items=17&modeTY=2&mode=bracket              ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=14&i=388              The Pali Atthakatha in Thai :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=10&A=3634              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=10&A=3634              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๔ http://84000.org/tipitaka/read/?index_14

อ่านหัวข้อแรกอ่านหัวข้อที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหัวข้อถัดไปอ่านหัวข้อสุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๑๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]

สีพื้นหลัง :