ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
   ฉบับหลวง   บาลีอักษรไทย   PaliRoman 
อ่านหัวข้อแรกอ่านหัวข้อที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหัวข้อถัดไปอ่านหัวข้อสุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบไทย
พระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๘ ภาษาบาลี อักษรไทย พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๒๐ สุตฺต. ขุ. ชาตกํ (๒): ปญฺญาส-มหานิปาตชาตกํ
                                            ๙ วิธุรชาตกํ
     [๘๙๓]        ปณฺฑุ กีสิยาสิ ทุพฺพลา
                       วณฺณรูปํ น ตเวทิสํ ปุเร
                       วิมเล อกฺขาหิ ปุจฺฉิตา
                       กีทิสี ตุยฺหํ สรีรเวทนา ฯ
     [๘๙๔]        ธมฺโม มนุเชสุ มาตีนํ
                       โทหโฬ นาม ชนินฺท วจฺจติ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๑๖.

ธมฺมาหตํ นาคกุญฺชร วิธุรสฺส หทยาภิปตฺถเย ฯ [๘๙๕] จนฺทํ โข ตฺวํ วิมเล โทหฬายสิ สุริยํ วา อถวาปิ มาลุตํ ทุลฺลภํ ๑- หิ วิธุรสฺส ทสฺสนํ ๒- โก วิธุรํ อิธมานยิสฺสติ ฯ [๘๙๖] กินฺนุ ตาต ตุวํ ปชฺฌายสิ ปทุมํ หตฺถคตํว เต มุขํ กินฺนุ ทุมฺมนรูโปสิ อิสฺสร มา ตฺวํ โสจิ อมิตฺตตาปน ฯ [๘๙๗] มาตา หิ ตว อิรนฺทติ ๓- วิธุรสฺส หทยํ ธนิยฺยติ ทุลฺลภํ หิ วิธุรสฺส ทสฺสนํ โก วิธุรํ อิธมานยิสฺสติ ฯ [๘๙๘] ตํ ภตฺตารํ ๔- ปริเยสนํ จร โย วิธุรํ อิธมานยิสฺสติ ฯ ปิตุโน จ สา สุตฺวาน วากฺยํ รตฺตึ นิกฺขมฺม อวสฺสุตี จริ ฯ [๘๙๙] เก คนฺธพฺเพ เก รกฺขเส จ นาเค เก กึปุริเส อถวาปิ มานุเส @เชิงอรรถ: ๑-๒ สี. ยุ. ทุลฺลเภ ... ทสฺสเน ฯ ม. อิรนฺธติ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ @ ม. ตสฺส ภตฺตุปริเยสนํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๑๗.

เก ปณฺฑิเต สพฺพกามทเท ทีฆรตฺตํ ภตฺตา เม ภวิสฺสติ ฯ [๙๐๐] อสฺสาส เหสฺสามิ เต ปติ ภตฺตา เต เหสฺสามิ อนินฺทโลจเน ปญฺาหิ มม ตถาวิธาหิ อสฺสาส เหสฺสสิ ภริยา มม ฯ [๙๐๑] อวจาสิ ปุณฺณกํ อิรนฺทตี ปุพฺพปถานุคเตน เจตสา เอหิ คจฺฉาม ปิตุ มมนฺติเก เอเสว เต เอตมตฺถํ ปวกฺขติ ฯ [๙๐๒] อลงฺกตา สุวสนา มาลินี จนฺทนุสฺสทา ยกฺขํ หตฺเถ คเหตฺวาน ปิตุ สนฺติกมุปาคมิ ฯ [๙๐๓] |๙๐๓.๑| นาควร วโจ สุณาหิ เม ปฏิรูปํ ปฏิปชฺช สุงฺกิยํ ปตฺเถมิ อหํ อิรนฺทตึ ตาย สมงฺคึ กโรหิ มํ ตุวํ ฯ |๙๐๓.๒| สตํ หตฺถี สตํ อสฺสา สตํ อสฺสตรี รถา สตํ วลภิโย ปุณฺณา นานารตฺนสฺส เกวลา เต นาค ปฏิปชฺชสฺสุ ธีตรํ เทหิรนฺทตึ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๑๘.

[๙๐๔] ยาว อามนฺตเย าตี มิตฺเต จ สุหทชฺชเน อนามนฺตกตกมฺมํ ตํ ปจฺฉา อนุตปฺปติ ฯ [๙๐๕] |๙๐๕.๑| ตโต โส วรุโณ นาโค ปวิสิตฺวา นิเวสนํ ภริยํ อามนฺตยิตฺวาน อิทํ วจนมพฺรวิ ฯ |๙๐๕.๒| อยํ โส ปุณฺณโก ยกฺโข ยาจติ มํ อิรนฺทตึ พหุนา วิตฺตลาเภน ตสฺส เทม ปิยํ มม ฯ [๙๐๖] น ธเนน น วิตฺเตน ลพฺภา อมฺหํ อิรนฺทตี สเจ จ โข หทยํ ปณฺฑิตสฺส ธมฺเมน ลทฺธา อิธ มาหเรยฺย เอเตน วิตฺเตน กุมาริ ลพฺภา นาญฺ ธนํ อุตฺตรึ ปตฺถยาม ฯ [๙๐๗] |๙๐๗.๑| ตโต โส วรุโณ นาโค นิกฺขมิตฺวา นิเวสนา ปุณฺณกามนฺตยิตฺวาน อิทํ วจนมพฺรวิ ฯ |๙๐๗.๒| น ธเนน น วิตฺเตน ลพฺภา อมฺหํ อิรนฺทตี สเจ ตุวํ ทหยํ ปณฺฑิตสฺส ธมฺเมน ลทฺธา อิธมาหเรสิ เอเตน วิตฺเตน กุมาริ ลพฺภา นาญฺ ธนํ อุตฺตรึ ปตฺถยาม ฯ [๙๐๘] ยํ ปณฺฑิโตเตฺยเก วทนฺติ โลเก ตเมว พาโลติ ปุนาหุ อญฺเ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๑๙.

อกฺขาหิ เม วิปฺปวทนฺติ เอตฺถ กํ ปณฺฑิตํ นาค ตุวํ วเทสิ ฯ [๙๐๙] โกรพฺยราชสฺส ธนญฺชยสฺส ๑- ยทิ เต สุโต วิธุโร นาม กตฺตา อาเนหิ ตํ ปณฺฑิตํ ธมฺมลทฺธา อิรนฺทตี ปฏฺจราว ๒- เต โหตุ ฯ [๙๑๐] |๙๑๐.๑| อิทญฺจ สุตฺวา วรุณสฺส วากฺยํ อุฏฺาย ยกฺโข ปรมปฺปตีโต ตตฺเถว สนฺโต ปุริสํ อสํสิ อาเนหิ อาชญฺมิเธว ยุตฺตํ ฯ |๙๑๐.๒| ชาตรูปมยา กณฺณา กาจมฺหิจมยา ขุรา ชมฺโพนทสฺส ปากสฺส สุวณฺณสฺส อุรจฺฉโท ฯ [๙๑๑] |๙๑๑.๑| เทววาหวหํ ยานํ อสฺสมารุยฺห ปุณฺณโก อลงฺกโต กปฺปิตเกสมสฺสุ ปกฺกามิ เวหายสมนฺตลิกฺเข ฯ |๙๑๑.๒| โส ปุณฺณโก กามราเคน ๓- คิทฺโธ อิรนฺทตึ นาคกญฺ ชิคึสํ คนฺตฺวาน ตํ ภูตปตึ ยสสฺสึ อิจฺจพฺรวิ เวสฺสวณํ กุเวรํ ฯ |๙๑๑.๓| โภควตี นาม มนฺทิเร @เชิงอรรถ: ม. ธนญฺจยสฺส ฯ ม. ปทจรา ฯ สี. ยุ. กามเวเคน ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๒๐.

วาสา หิรญฺวตีติ วุจฺจติ นคเร นิมฺมิเต กาญฺจนมเย มณฺฑลสฺส อุรคสฺส นิฏฺิตํ ฯ |๙๑๑.๔| อฏฺฏาลกา โอฏฺคีวิโย โลหิตงฺคสฺส มสารคลฺลิโน ปาสาเทตฺถ สิลามยา โสวณฺณรตเนน ฉาทิตา ฯ |๙๑๑.๕| อมฺพา ติลกา จ ชมฺพุโย สตฺตปณฺณา มุจลินฺทเกตกา ปิยงฺคุกา ๑- อุทฺทาลกา สหา ปาริภทฺทกา สินฺทุวาริตา ๒- ฯ |๙๑๑.๖| จมฺเปยฺยกา นาคมลฺลิกา ภคินีมาลา อเถตฺถ โกลิยา เอเต ทุมา ปริณามิตา โสภยนฺติ อุรคสฺส มนฺทิเร ๓- ฯ |๙๑๑.๗| ขชฺชุเรตฺถ สิลามยา โสวณฺณธุวปุปฺผิตา พหู ยตฺถ วสโตปปาติโก นาคราชา วรุโณ มหิทฺธิโก ฯ |๙๑๑.๘| ตสฺส โกมาริกา ภริยา วิมลา กาญฺจนเวลฺลิวิคฺคหา @เชิงอรรถ: ม. ปิยงฺคุ ฯ ม. สินฺทุวารกา ฯ ม. มนฺทิรํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๒๑.

กาฬา ตรุณาว อุคฺคตา ปุจิมนฺทตฺถนี ๑- จารุทสฺสนา ฯ |๙๑๑.๙| ลาขารสรตฺตสุจฺฉวี กณิการาว นิวาตปุปฺผิตา ติทิโวกฺกจราว อจฺฉรา วิชฺชุวพฺภฆนาว นิสฺสฏา ฯ |๙๑๑.๑๐| สา โทหฬินี สุวิมฺหิตา วิธุรสฺส หทยํ ธนิยฺยติ ตํ เนสํ ททามิ อิสฺสร เตน เต เทนฺติ อิรนฺทตึ มมํ ฯ [๙๑๒] |๙๑๒.๑| โส ปุณฺณโก ภูตปตึ ยสสฺสึ อามนฺติย เวสฺสวณํ กุเวรํ ตตฺเถว สนฺโต ๒- ปุริสํ อสํสิ อาเนหิ อาชญฺมิเธว ยุตฺตํ ฯ |๙๑๒.๒| ชาตรูปมยา กณฺณา กาจมฺหิจมยา ขุรา ชมฺโพนทสฺส ปากสฺส สุวณฺณสฺส อุรจฺฉโท ฯ |๙๑๒.๓| เทววาหวหํ ยานํ อสฺสมารุยฺห ปุณฺณโก อลงฺกโต กปฺปิตเกสมสฺสุ ปกฺกามิ เวหายสมนฺตลิกฺเข ฯ [๙๑๓] |๙๑๓.๑| โส อคมา ราชคหํ สุรมฺมํ @เชิงอรรถ: ปิจุมณฺฑตฺถนีติปิ ปาโ ยุ. สนฺตํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๒๒.

องฺคสฺส รญฺโ นครํ ทุราสทํ ๑- พหูตภกฺขํ พหุอนฺนปานํ มสกฺกสารํ วิย วาสวสฺส ฯ |๙๑๓.๒| มยูรโกญฺจคณสงฺฆุฏฺ ทิชาภิฆุฏฺ ทิชสงฺฆเสวิตํ นานาสกุณาภิรุทํ สุวงฺคณํ ๒- ปุปฺผาภิกิณฺณํ หิมวํว ปพฺพตํ ฯ |๙๑๓.๓| โส ปุณฺณโก เวปุลมาภิรุยฺห ๓- สิลุจฺจยํ กึปุริสานุจิณฺณํ อนฺเวสมาโน มณิรตนํ อุฬารํ ตมทฺทส ปพฺพตกูฏมชฺเฌ ฯ [๙๑๔] |๙๑๔.๑| ทิสฺวา มณึ ปภสฺสรํ ชาติวนฺตํ ๔- ธนาหรํ ๕- มณิรตนํ อุฬารํ ททฺทลฺลมานํ ยสสา ยสสฺสินํ โอภาสตี วิชฺชุริวนฺตลิกฺเข ฯ |๙๑๔.๒| ตมคฺคหี เวฬุริยํ มหคฺฆํ มโนหรํ ๕- นาม มหานุภาวํ อาชญฺมารุยฺห อโนมวณฺโณ ปกฺกามิ เวหายสมนฺตลิกฺเข ฯ @เชิงอรรถ: สี.ม. ทุรายุตํ ฯ สี.ยุ. สุภงฺคณํ ฯ ม. -ภิรุหิ ฯ ม. ชาติมนฺตํ ฯ @ ม. มโนหรํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๒๓.

[๙๑๕] |๙๑๕.๑| โส อคมา ๑- นครํ อินฺทปตฺตํ โอรุยฺหุปาคญฺฉิ สภํ กุรูนํ สมาคเต เอกสตํ สมคฺเค อเวฺหตฺถ ยกฺโข อวิกมฺปมาโน ฯ |๙๑๕.๒| โกนีธ รญฺ วรมาภิเชติ กมาภิเชยฺยาม วรทฺธเนน กมนุตฺตรํ รตนวรํ ชินาม โก วาปิ โน เชติ วรทฺธเนน ฯ [๙๑๖] กุหึ นุ รฏฺเ ตว ชาติภูมิ น โกรพฺยสฺเสว วโจ ตเวทํ อภีโตสิ ๒- โน วณฺณนิภาย สพฺเพ อกฺขาหิ เม นามญฺจ พนฺธเว จ ฯ [๙๑๗] กจฺจายโน มาณวโกสฺมิ ราช อนูนนาโม อิติ มวฺหยนฺติ องฺเคสุ เม าตโย พนฺธวา จ อกฺเขน เทวสฺมิ อิธานุปตฺโต ฯ [๙๑๘] กึ มาณวสฺส รตนานิ อตฺถิ เย ตํ ชินนฺโต หเร อกฺขธุตฺโต พหูนิ รญฺโ รตนานิ อตฺถิ เต ตฺวํ ทลิทฺโท กถมวฺหเยสิ ฯ @เชิงอรรถ: ม. อคฺคมา ฯ ยุ. อภิโภสิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๒๔.

[๙๑๙] ธนาหโร ๑- นาม มณิ มมายํ ธนาหรํ ๒- มณิรตนํ อุฬารํ อิมญฺจ อาชญฺ อมิตฺตตาปนํ เอตํ เม ชินิตฺวา หเร อกฺขธุตฺโต ฯ [๙๒๐] เอโก มณิ มาณว กึ กริสฺสติ อาชานิเยโก ปน กึ กริสฺสติ พหูนิ รญฺโ รตนานิ อตฺถิ อาชานิยา วาตชวา อนปฺปกา ฯ โทหฬกณฺฑํ นาม ฯ [๙๒๑] |๙๒๑.๑| อิทญฺจ เม มณิรตนํ ปสฺส ตฺวํ ทฺวิปทุตฺตม อิตฺถีนํ วิคฺคหา เจตฺถ ปุริสานญฺจ วิคฺคหา ฯ |๙๒๑.๒| มิคานํ วิคฺคหา เจตฺถ สกุณานญฺจ วิคฺคหา นาคราเช สุปณฺเณ จ ๓- มณิมฺหิ ปสฺส นิมฺมิตํ ฯ [๙๒๒] |๙๒๒.๑| หตฺถานีกํ รถานีกํ อสฺเส ปตฺตี จ วมฺมิเน ๔- จตุรงฺคินิมํ เสนํ มณิมฺหิ ปสฺส นิมฺมิตํ ฯ |๙๒๒.๒| หตฺถาโรเห อนีกฏฺเ รถิเก ปตฺติการเก พลคฺคานิ วิยูหานิ ๕- มณิมฺหิ ปสฺส นิมฺมิตํ ฯ [๙๒๓] |๙๒๓.๑| ปุรํ อฏฺฏาลสมฺปนฺนํ ๖- พหุปาการโตรณํ สิงฺฆาฏเก สุภูมิโย มณิมฺหิ ปสฺส นิมฺมิตํ ฯ @เชิงอรรถ: ม. มโนหโร ฯ ม. มโนหรํ ฯ ม. นาคราชา สุปณฺณา จ ฯ สี.ยุ. @ธชานิ จ ฯ ม. วิยูฬฺหานิ ฯ ม. อุทฺธาปสมฺปนฺนํ ฯ สี.ยุ. อุทฺทปสมฺปนฺนํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๒๕.

|๙๒๓.๒| เอสิกา ปริขาโย จ ปลีฆํ อคฺคฬานิ จ อฏฺฏาลเก จ ทฺวาเร จ มณิมฺหิ ปสฺส นิมฺมิตํ ฯ [๙๒๔] |๙๒๔.๑| ปสฺส โตรณมคฺเคสุ นานาทิชคณา พหู หํสา โกญฺจา มยูรา จ จกฺกวากา จ กุกฺกุหา ฯ |๙๒๔.๒| กุณาลกา พหู จิตฺรา สิขณฺฑี ชีวชีวกา นานาทิชคณากิณฺณํ มณิมฺหิ ปสฺส นิมฺมิตํ ฯ [๙๒๕] |๙๒๕.๑| ปสฺส นครํ สุปาการํ อพฺภูตํ โลมหํสนํ สมุสฺสิตทฺธชํ รมฺมํ สุวณฺณวาลุกสนฺถตํ ฯ |๙๒๕.๒| ปสฺเสตฺถ ปณฺณสาลาโย วิภตฺตา ภาคโส มิตา นิเวสเน นิเวเส จ สนฺธิพฺยูเห ปถตฺถิโย ๑- ฯ [๙๒๖] |๙๒๖.๑| ปานาคาเร จ โสณฺเฑ จ สุทฺทา ๒- โอทนิยา ฆรา เวสี จ คณิกาโย จ มณิมฺหิ ปสฺส นิมฺมิตํ ฯ |๙๒๖.๒| มาลากาเร จ รชเก คนฺธิเก อถ ทุสฺสิเก สุวณฺณกาเร มณิกาเร มณิมฺหิ ปสฺส นิมฺมิตํ ฯ |๙๒๖.๓| อาฬาริเก จ สูเท จ นฏนฏฺฏกคายิเน ๓- ปาณิสฺสเร กุมฺภถูนิเก มณิมฺหิ ปสฺส นิมฺมิตํ ฯ [๙๒๗] |๙๒๗.๑| ปสฺส เภรีมุทิงฺคา จ สงฺขา ปณวเทนฺทิมา สพฺพญฺจ ตาลาวจรํ มณิมฺหิ ปสฺส นิมฺมิตํ ฯ |๙๒๗.๒| สมฺมตาลญฺจ วีณญฺจ นจฺจคีตํ สุวาทิตํ @เชิงอรรถ: ม. ปถทฺธิโย ฯ สูณาติปิ ปาโ ฯ ม. สูนา ฯ ม. นฏนาฏกคายิโน ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๒๖.

ตุริยตาลิตสงฺฆุฏฺ มณิมฺหิ ปสฺส นิมฺมิตํ ฯ |๙๒๗.๓| ลงฺฆิกา มุฏฺิกา เจตฺถ มายาการา จ โสภิยา เวตาลิเก จ ชลฺเล จ มณิมฺหิ ปสฺส นิมฺมิตํ ฯ [๙๒๘] |๙๒๘.๑| สมชฺชา เจตฺถ วตฺตนฺติ อากิณฺณา นรนาริภิ มญฺจาติมญฺเจ ภูมิโย มณิมฺหิ ปสฺส นิมฺมิตํ ฯ |๙๒๘.๒| ปสฺส มลฺเล สมชฺชสฺมึ โปเถนฺเต ๑- ทิคุณํ ภุชํ นิหเต นิหตมาเน จ มณิมฺหิ ปสฺส นิมฺมิตํ ฯ [๙๒๙] |๙๒๙.๑| ปสฺส ปพฺพตปาเทสุ นานามิคคณา พหู สีหา พฺยคฺฆา วราหา จ อจฺฉโกกตรจฺฉโย ฯ |๙๒๙.๒| ปลสตา ควชา จ มหึสา โรหิตา รุรู เอเณยฺยา สรภา เจว คณิโน นิกฺกสูกรา ฯ |๙๒๙.๓| กทลิมิคา พหู จิตฺรา วิฬารา สสกณฺณกา นานามิคคณากิณฺณํ มณิมฺหิ ปสฺส นิมฺมิตํ ฯ [๙๓๐] |๙๓๐.๑| นชฺชาโย สุปติตฺถาโย โสวณฺณวาลุกสนฺถตา อจฺฉา สวนฺติ อมฺพูนิ มจฺฉคุมฺพนิเวสิตา ฯ |๙๓๐.๒| กุมฺภิลา มกรา เจตฺถ สุํสุมารา จ กจฺฉปา ปาีนา พหุสา ๒- มจฺฉา พลชา มุญฺชโรหิตา ฯ |๙๓๐.๓| นานาทิชคณากิณฺณา นานาทุมคณายุตา เวฬุริยผลกโรทาโย มณิมฺหิ ปสฺส นิมฺมิตํ ฯ @เชิงอรรถ: ม. โผเฏนฺเต ฯ สี. ม. ปาวุสา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๒๗.

[๙๓๑] |๙๓๑.๑| ปสฺเสตฺถ โปกฺขรณิโย สุวิภตฺตา จตุทฺทิสา นานาทิชคณากิณฺณา ปุถุโลมจฺฉเสวิตา ๑- |๙๓๑.๒| สมนฺโตทกสมฺปนฺนํ มหึ สาครกุณฺฑลํ อุเปตํ วนราชีภิ มณิมฺหิ ปสฺส นิมฺมิตํ ฯ [๙๓๒] |๙๓๒.๑| ปุรโต วิเทเห ปสฺส โคยานิเย จ ปจฺฉโต กุรุโย ชมฺพูทีปญฺจ มณิมฺหิ ปสฺส นิมฺมิตํ ฯ |๙๓๒.๒| ปสฺส จนฺทญฺจ สุริยญฺจ โอภาเสนฺเต จตุทฺทิสา สิเนรุํ อนุปริยายนฺเต มณิมฺหิ ปสฺส นิมฺมิตํ ฯ |๙๓๒.๓| สิเนรุํ หิมวนฺตญฺจ สาครญฺจ มหิทฺธิยํ ๒- จตฺตาโร จ มหาราเช มณิมฺหิ ปสฺส นิมฺมิตํ ฯ |๙๓๒.๔| อาราเม วนคุมฺเพ จ ปาฏิเย จ สิลุจฺจเย รมฺเม กึปุริสากิณฺเณ มณิมฺหิ ปสฺส นิมฺมิตํ ฯ |๙๓๒.๕| ปารุสกํ จิตฺตลตํ มิสฺสกํ นนฺทนํ วนํ เวชยนฺตญฺจ ปาสาทํ มณิมฺหิ ปสฺส นิมฺมิตํ ฯ |๙๓๒.๖| สุธมฺมํ ตาวตึสญฺจ ปาริฉตฺตญฺจ ปุปฺผิตํ เอราวณํ นาคราชํ มณิมฺหิ ปสฺส นิมฺมิตํ ฯ |๙๓๒.๗| ปสฺเสตฺถ เทวกญฺาโย นภา วิชฺชุริวุคฺคตา นนฺทเน วิจรนฺติโย มณิมฺหิ ปสฺส นิมฺมิตํ ฯ |๙๓๒.๘| ปสฺเสตฺถ เทวกญฺาโย เทวปุตฺตปโลภินี @เชิงอรรถ: ม. ปุถุโลมนิเสวิตา ฯ ม. มหีตลํ ฯ สี. ยุ. มหิทฺธิกํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๒๘.

เทวปุตฺเต รมมาเน ๑- มณิมฺหิ ปสฺส นิมฺมิตํ ฯ [๙๓๓] |๙๓๓.๑| ปโรสหสฺสํ ปาสาเท เวฬุริยผลกสนฺถเต ปชฺชลนฺเตน ๒- วณฺเณน มณิมฺหิ ปสฺส นิมฺมิตํ ฯ |๙๓๓.๒| ตาวตึเส จ ยาเม จ ตุสิเต จาปิ นิมฺมิเต ปรนิมฺมิตวสวตฺติโน ๓- มณิมฺหิ ปสฺส นิมฺมิตํ ฯ |๙๓๓.๓| ปสฺเสตฺถ โปกฺขรณิโย วิปฺปสนฺโนทกา สุจี มณฺฑาลเกหิ สญฺฉนฺนา ปทุมุปฺปลเกหิ จ ฯ [๙๓๔] |๙๓๔.๑| ทเสตฺถ ราชิโย เสตา ทสฺสนียา ๔- มโนรมา ฉ ปิงฺคลา ปณฺณรสา หลิทฺทา จ จตุทฺทส ฯ |๙๓๔.๒| วีสติ ตตฺถ โสวณฺณา วีสติ รชตามยา อินฺทโคปกวณฺณาภา ตาว ทิสฺสนฺติ ตึสติ ฯ |๙๓๔.๓| ทเสตฺถ กาฬิโย ฉ จ ๕- มญฺเชฏฺา ปญฺจวีสติ มิสฺสา พนฺธุกปุปฺเผหิ นีลุปฺปลวิจิตฺตกา ฯ |๙๓๔.๔| เอวํ สพฺพงฺคสมฺปนฺนํ อจฺจิมนฺตํ ปภสฺสรํ โอธิสุงฺกํ มหาราช ปสฺส ตฺวํ ทฺวิปทุตฺตม ฯ มณิกณฺฑํ นาม ฯ [๙๓๕] อุปาคตํ ราช อุเปหิ ลกฺขํ เนตาทิสํ มณิรตนํ ตวตฺถิ ธมฺเมน ชิยฺยาม ๖- อสาหเสน ชิโต จ โน ขิปฺปมวากโรหิ ฯ @เชิงอรรถ: สี. ยุ. จรมาเน ฯ ม. ปชฺชลนฺเต จ ฯ สี. ยุ. ปรนิมฺมิตาภิรติโน ฯ @ ม. ทสนีลา ฯ ม. ฉจฺจ ฯ ม. ชิสฺสาม ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๒๙.

[๙๓๖] ปญฺจาล ปจฺจุคฺคต สูรเสน มจฺฉา จ มทฺทา สห เกกเกภิ ปสฺสนฺตุ โน เต อสเถน ยุทฺธํ น โน สภายํ น กโรนฺติ กิญฺจิ ฯ [๙๓๗] |๙๓๗.๑| เต ปาวิสุํ อกฺขมเทน มตฺตา ราชา กุรูนํ ปุณฺณโก จาปิ ยกฺโข ราชา กลึ วิจฺจินมคฺคเหสิ กฏมคฺคหิ ปุณฺณโก นาม ยกฺโข |๙๓๗.๒| เต ตตฺถ ชูเต อุภเย ๑- สมาคเต รญฺ สกาเส สขินญฺจ มชฺเฌ อเชสิ ยกฺโข นรวีรเสฏฺ ตตฺถปฺปนาโท ตุมุโล พภูว ฯ [๙๓๘] ชโย มหาราช ปราชโย จ อายูหตํ อญฺตรสฺส โหติ ชนินฺท ชินฺโนสิ ๒- วรนฺธเนน ชิโต จ เม ขิปฺปมวากโรหิ ฯ [๙๓๙] หตฺถี ควสฺสา มณิกุณฺฑลา จ ยญฺจาปิ มยฺหํ รตนํ ปพฺยา คณฺหาหิ กจฺจาน วรํ ธนานํ @เชิงอรรถ: อุภโยติปิ ฯ ม. ชิโนสิ ฯ ยุ. ชิโตสิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๓๐.

อาทาย เยนิจฺฉสิ เตน คจฺฉ ฯ [๙๔๐] หตฺถี ควสฺสา มณิกุณฺฑลา จ ยญฺจาปิ ตุยฺหํ รตนํ ปพฺยา เตสํ วโร วิธุโร นาม กตฺตา โส เม ชิโต ตํ เม อวากโรหิ ฯ [๙๔๑] อตฺตา จ เม โส สรณํ คตี จ ทีโป จ เลโณ จ ปรายโน จ อสนฺตุเลยฺโย มม โส ธเนน ปาเณน เม สทิโส เอส กตฺตา ฯ [๙๔๒] จิรํ วิวาโท มม ตุยฺหมสฺส ๑- กามญฺจ ปุจฺฉาม ตเมว คนฺตฺวา เอเสว โน วิวรตุ เอตมตฺถํ ยํ วกฺขติ โหตุ ตถา ๒- อุภินฺนํ ฯ [๙๔๓] อทฺธา หิ สจฺจํ ภณสิ น จ มาณว สาหสํ ตเมว คนฺตฺวา ปุจฺฉาม เตน ตุสฺสามุโภ ชนา ฯ [๙๔๔] สจฺจํ นุ เทวา วิทหู กุรูนํ ธมฺเม ิตํ วิธุรนฺนามมจฺจํ ทาโสสิ รญฺโ อุท วาสิ าติ วิธุโรติ สงฺขฺยา ๓- กตโมสิ โลเก ฯ [๙๔๕] |๙๔๕.๑| อามายทาสาปิ ภวนฺติ เหเก @เชิงอรรถ: ม. ตุยฺหญฺจสฺส ฯ ม. กถา ฯ ม. สงฺขา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๓๑.

ธเนน กีตาปิ ภวนฺติ ทาสา สยํปิ ทาสา อุปยนฺติ เหเก ๑- ภยา ปนุณฺณาปิ ๒- ภวนฺติ ทาสา |๙๔๕.๒| เอเต นรานํ จตุโรว ทาสา ฯ อทฺธา หิ โยนิโต อหมฺปิ ชาโต ภโว จ รญฺโ อภโว จ รญฺโ ทาโสหํ เทวสฺส ปรํปิ คนฺตฺวา ธมฺเมน มํ มาณว ตุยฺห ทชฺชา ฯ [๙๔๖] อยํปิ ๓- ทุติโย วิชโย มมชฺช ปุฏฺโ หิ กตฺตา วิวริตฺถ ๔- ปญฺหํ อธมฺมรูโป วต ราชเสฏฺโ สุภาสิตํ นานุชานาสิ มยฺหํ ฯ [๙๔๗] เอวญฺเจ โน โส วิวริตฺถ ๕- ปญฺหํ ทาโสหมสฺมิ น จ โขสฺมิ าติ คณฺหาหิ กจฺจาน วรํ ธนานํ อาทาย เยนิจฺฉสิ เตน คจฺฉ ฯ อกฺขกณฺฑํ นาม ฯ [๙๔๘] |๙๔๘.๑| วิธุร วสมานสฺส คหฏฺสฺส สกํ ฆรํ เขมา วุตฺติ กถํ อสฺส กถนฺนุ อสฺส สงฺคโห ฯ |๙๔๘.๒| อพฺยาปชฺฌํ กถํ อสฺส สจฺจวาที จ มาณโว @เชิงอรรถ: ม. สยมฺปิ เหเก อุปยนฺติ ทาสา ฯ ม. ปณุนฺนาปิ ฯ ม. อยํ ฯ ๔-๕ ม. วิวเรตฺถ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๓๒.

อสฺมา โลกา ปรํ โลกํ กถํ เปจฺจ น โสจติ ฯ [๙๔๙] |๙๔๙.๑| ตํ ตตฺถ คติมา ธิติมา มติมา อตฺถทสฺสิมา สงฺขาตา สพฺพธมฺมานํ วิธุโร เอตทพฺรวิ ฯ |๙๔๙.๒| น สาธารณทารสฺส น ภุญฺเช สาธุเมกโก ๑- น เสเว โลกายติกํ เนตํ ปญฺาย วฑฺฒนํ ฯ |๙๔๙.๓| สีลวา วตฺตสมฺปนฺโน อปฺปมตฺโต วิจกฺขโณ นิวาตวุตฺติ อตฺถทฺโธ สุรโต สขิโล มุทุ ฯ |๙๔๙.๔| สงฺคเหตา จ มิตฺตานํ สํวิภาคี วิธานวา ตปฺเปยฺย อนฺนปาเนน สทา สมณพฺราหฺมเณ ฯ |๙๔๙.๕| ธมฺมกาโม สุตาธาโร ภเวยฺย ปริปุจฺฉโก สกฺกจฺจํ ปยิรุปาเสยฺย สีลวนฺเต พหุสฺสุเต ฯ |๙๔๙.๖| ฆรมาวสมานสฺส คหฏฺสฺส สกํ ฆรํ เขมา วุตฺติ สิยา เอวํ เอวํ นุ อสฺส สงฺคโห ฯ |๙๔๙.๗| อพฺยาปชฺโฌ สิยา เอวํ สจฺจวาที จ มาณโว อสฺมา โลกา ปรํ โลกํ เอวํ เปจฺจ น โสจติ ฯ ฆราวาสปญฺหา นาม ฯ [๙๕๐] เอหิ ทานิ คมิสฺสาม ทินฺโน โน อิสฺสเรน เม มเมวตฺถํ ปฏิปชฺช เอส ธมฺโม สนนฺตโน ฯ [๙๕๑] ชานามิ มาณว ตยาหมสฺมิ ทินฺโนหมสฺมิ ตว อิสฺสเรน @เชิงอรรถ: ม. สาทุเมกโก ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๓๓.

ตีหญฺจ ตํ วาสเยมุ อคาเร เยนทฺธุนา อนุสาเสมุ ปุตฺเต ฯ [๙๕๒] ตมฺเม ตถา โหตุ วเสมุ ตีหํ กุรุตํ ภวํ อชฺช ฆเรสุ กิจฺจํ อนุสาสตํ ปุตฺตทาเร ภวชฺช ยถา ตยี เปจฺจ ๑- สุขี ภเวยฺย ฯ [๙๕๓] สาธูติ วตฺวาน ปหูตกาโม ปกฺกามิ ยกฺโข วิธุเรน สทฺธึ ตํ กุญฺชราชญฺหยานุจิณฺณํ ปาเวกฺขิ อนฺเตปุรมริยเสฏฺโ ฯ [๙๕๔] โกญฺจํ มยูรญฺจ ปิยญฺจ เกตํ อุปาคมิ ตตฺถ สุรมฺมรูปํ ปหูตภกฺขํ พหุอนฺนปานํ มสกฺกสารํ วิย วาสวสฺส ฯ [๙๕๕] |๙๕๕.๑| ตตฺถ นจฺจนฺติ คายนฺติ อวฺหยนฺติ วราวรํ อจฺฉรา วิย เทเวสุ นาริโย สมลงฺกตา ฯ |๙๕๕.๒| สมงฺคีกตฺวา ปมทาหิ ยกฺขํ อนฺเนน ปาเนน จ ธมฺมปาโล อตฺตตฺถเมวานุวิจินฺตยนฺโต ๒- ปาเวกฺขิ ภริยาย ตทา สกาเส ฯ @เชิงอรรถ: สี. ยุ. ปจฺฉา ฯ ม. อตฺถตฺถเมวา- ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๓๔.

|๙๕๕.๓| ตํ จนฺทนคนฺธรสานุลิตฺตํ สุวณฺณชมฺโพนทนิกฺขสาทิสํ ภริยํ อวจ เอหิ สุโณหิ โภติ ปุตฺตานิ อามนฺตย ตมฺพเนตฺเต ฯ |๙๕๕.๔| สุตฺวาน วากฺยํ ปติโน อโนชา ๑- สุณิสํ อวจ ตมฺพนขึ สุเนตฺตํ อามนฺตย จมฺมธรานิ ๒- เจเต ปุตฺตานิ อินฺทีวรปุปฺผสาเม ฯ [๙๕๖] |๙๕๖.๑| เต อาคเต มุทฺธนิ ธมฺมปาโล จุมฺพิตฺวา ปุตฺเต อวิกมฺปมาโน อามนฺตยิตฺวาน อโวจ วากฺยํ ทินฺโนหํ รญฺา อิธ มาณวสฺส ฯ |๙๕๖.๒| ตสฺสชฺชหํ อตฺตสุขี วิเธยฺโย อาทาย เยนิจฺฉติ เตน คจฺฉติ อหญฺจ โว อนุสาสิตุํ อาคโตสฺมิ กถํ อหํ อปริตฺตาย คจฺเฉ ฯ |๙๕๖.๓| สเจ โว ราชา กุรุรฏฺวาสี ๓- ชนสนฺโธ ปุจฺเฉยฺย ปหูตกาโม กิมาภิชานาถ ปุเร ปุราณํ กึ โว ปิตา อนุสาเส ปุรตฺถา ฯ @เชิงอรรถ: ม. อนุชฺชา ฯ ม. วมฺมธรานิ ฯ สี. ยุ. กุรุเขตฺตวาสี ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๓๕.

|๙๕๖.๔| สมานาสนา ๑- โหถ มยา จ ๒- สพฺเพ โก นีธ รญฺโ อพฺภติโก มนุสฺโส ตมญฺชลึ กริย วเทถ เอวํ มา เหว เทว น หิ เอส ธมฺโม วิยคฺฆราชสฺส นิหีนชจฺโจ สมานาสโน ๓- เทว กถํ ภเวยฺย ฯ ลกฺขกณฺฑํ ๔- [๙๕๗] |๙๕๗.๑| โส จ ปุตฺเต อมจฺเจ จ าตโย สุหทชฺชเน อลีนมนสงฺกปฺโป วิธุโร เอตทพฺรวิ ฯ |๙๕๗.๒| เอถยฺยา ๕- ราชวสตึ นิสีทิตฺวา สุณาถ เม ยถา ราชกุลํ ปตฺโต ยสํ โปโส นิคจฺฉติ ฯ [๙๕๘] |๙๕๘.๑| น หิ ราชกุลํ ปตฺโต อญฺาโต ลภเต ยสํ นาติสูโร นาติทุมฺเมโธ ๖- นปฺปมตฺโต กุทาจนํ ฯ |๙๕๘.๒| ยทาสฺส สีลํ ปญฺญฺจ โสเจยฺยญฺจาธิคจฺฉติ อถ วิสฺสาสเต ตมฺหิ คุยฺหญฺจสฺส น รกฺขติ ฯ [๙๕๙] |๙๕๙.๑| ตุลา ยถา ปคฺคหิตา สมทณฺฑา สุธาริตา อชฺฌิฏฺโ น วิกมฺเปยฺย ส ราชวสตึ วเส ฯ |๙๕๙.๒| ตุลา ยถา ปคฺคหิตา สมทณฺฑา สุธาริตา สพฺพานิ อภิสมฺโภนฺโต ส ราชวสตึ วเส ฯ @เชิงอรรถ: ม. สมาสนา ฯ ม. ว ฯ ม. สมาสโน ฯ สี. เปกฺขณกณฺฑํ ฯ @ ม. เอถยฺโย ฯ ม. นาสูโร นาปิ ทุมฺเมโธ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๓๖.

[๙๖๐] |๙๖๐.๑| ทิวา วา ยทิ วา รตฺตึ ราชกิจฺเจสุ ปณฺฑิโต อชฺฌิฏฺโ น วิกมฺเปยฺย ส ราชวสตึ วเส ฯ |๙๖๐.๒| ทิวา วา ยทิ วา รตฺตึ ราชกิจฺเจสุ ปณฺฑิโต สพฺพานิ อภิสมฺโภนฺโต ส ราชวสตึ วเส ฯ |๙๖๐.๓| โย จสฺส สุกโต มคฺโค รญฺโ สุปฏิยาทิโต น เตน วุตฺโต คจฺเฉยฺย ส ราชวสตึ วเส ฯ [๙๖๑] |๙๖๑.๑| น รญฺโ สมกํ ภุญฺเช กามโภเค กุทาจนํ สพฺพตฺถ ปจฺฉโต คจฺเฉ ส ราชวสตึ วเส ฯ |๙๖๑.๒| น รญฺโ สทิสํ วตฺถํ น มาลํ น วิเลปนํ อากปฺปํ สรกุตฺตึ วา น รญฺโ สทิสมาจเร อญฺ กเรยฺย อากปฺปํ สราชวสตึ วเส ฯ [๙๖๒] |๙๖๒.๑| กีเฬ ราชา อมจฺเจหิ ภริยาหิ ปริวาริโต นามจฺโจ ราชภริยาสุ ภาวํ กุพฺเพถ ปณฺฑิโต ฯ |๙๖๒.๒| อนุทฺธโต อจปโล นิปโก สํวุตินฺทฺริโย มโนปณิธิสมฺปนฺโน ส ราชวสตึ วเส ฯ [๙๖๓] |๙๖๓.๑| นาสฺส ภริยาหิ กีเฬยฺย น มนฺเตยฺย รโหคโต นาสฺส โกสา ธนํ คเณฺห ส ราชวสตึ วเส ฯ |๙๖๓.๒| น นิทฺทํ พหุ มญฺเยฺย น มทาย สุรํ ปิเว นาสฺส ทาเย มิเค หญฺเ ส ราชวสตึ วเส ฯ |๙๖๓.๓| นาสฺส ปี น ปลฺลงฺกํ น โกจฺฉํ น นาวํ รถํ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๓๗.

สมฺมโตมฺหีติ อารูเยฺห ส ราชวสตึ วเส ฯ |๙๖๓.๔| นาติทูเร ภเช ๑- รญฺโ นาจฺจาสนฺเน วิจกฺขโณ สเมกฺขญฺจสฺส ๒- ติฏฺเยฺย สนฺทิสฺสนฺโต สภตฺตุโน ฯ |๙๖๓.๕| น เม ๓- ราชา สขา โหติ น ราชา โหติ เมถุโน ขิปฺปํ กุชฺฌนฺติ ราชาโน สุเกนกฺขีว ฆฏฺฏิตํ ฯ |๙๖๓.๖| น ปูชิโต มญฺมาโน เมธาวี ปณฺฑิโต นโร ผรุสํ ปฏิมนฺเตยฺย ราชานํ ปริสํ คตํ ฯ [๙๖๔] |๙๖๔.๑| ลทฺธทฺวาโร ลเภ ทฺวารํ ๔- เนว ราชูสุ วิสฺสเส อคฺคิว สํยโต ติฏฺเ ๕- ส ราชวสตึ วเส ฯ |๙๖๔.๒| ปุตฺตํ วา ภาตรํ สํ วา สมฺปคฺคณฺหาติ ขตฺติโย คาเมหิ นิคเมหิ วา รฏฺเหิ ชนปเทหิ วา ตุณฺหีภูโต อุเปกฺเขยฺย น ภเณ เฉกปาปกํ ฯ [๙๖๕] |๙๖๕.๑| หตฺถาโรหา อนีกฏฺา รถิกา ปตฺติการกา ๖- เตสํ กมฺมาปทาเนน ๗- ราชา วฑฺเฒติ เวตฺตนํ น เตสํ อนฺตรา คจฺเฉ ส ราชวสตึ วเส ฯ |๙๖๕.๒| จาโปว โอนเม ๘- ธีโร วํโส วาปิ ปกมฺปเย ปฏิโลมํ น วตฺเตยฺย ส ราชวสตึ วเส ฯ |๙๖๕.๓| จาโปวูนูทโร อสฺส มจฺโฉวสฺส อชิวฺหตา ๙- อปฺปาสี นิปโก สูโร ส ราชวสตึ วเส ฯ @เชิงอรรถ: สี. ยุ. ภเว ฯ ม. สมฺมุขญฺจสฺส ฯ ม. เว ฯ ยุ. ลทฺธวาโร ลเภ @วารํ ฯ สี. ยุ. อคฺคีว ยโต ติฏฺเยฺย ฯ ม. หตฺกาโรเห อนีกฏฺเ รถิเก @ปตฺติการเก ฯ ม. กมฺมาวทาเนน ฯ ม. จาโปวูนุทโร ฯ ม. อชิวฺหวา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๓๘.

[๙๖๖] |๙๖๖.๑| น พาฬฺหํ อิตฺถึ คจฺเฉยฺย สมฺผสฺสํ เตชสงฺขฺยํ กาสํ สาสํ ทรํ พาลฺยํ ๑- ขีณเมโธ นิคจฺฉติ ฯ |๙๖๖.๒| นาติเวลํ ปภาเสยฺย น ตุณฺหี สพฺพทา สิยา อวิกิณฺณํ มิตํ วาจํ ปตฺเต กาเล อุทีริเย ฯ |๙๖๖.๓| อกฺโกธโน อสงฺฆฏฺโฏ สจฺโจ สโณฺห อเปสุโณ สมฺผํ คิรํ น ภาเสยฺย ส ราชวสตึ วเส ฯ [๙๖๗] |๙๖๗.๑| มาตาเปติภโร ๒- อสฺส กุเล เชฏฺาปจายิโก สโณฺห สขิลสมฺภาโส ๓- ส ราชวสตึ วเส ฯ |๙๖๗.๒| วินีโต สิปฺปวา ทนฺโต กตตฺโต นิยโต มุทุ อปฺปมตฺโต สุจิ ทกฺโข ส ราชวสตึ วเส ฯ |๙๖๗.๓| นิวาตวุตฺติ วุฑฺเฒสุ สปฺปติสฺโส สคารโว สุรโต สุขสํวาโส ส ราชวสตึ วเส ฯ |๙๖๗.๔| อารกา ปริวชฺเชยฺย สญฺหิตุํ ๔- ปหิตํ ชนํ ภตฺตารญฺเวุทิกฺเขยฺย น จ อญฺสฺส ราชิโน ฯ [๙๖๘] |๙๖๘.๑| สมเณ พฺราหฺมเณ จาปิ สีลวนฺเต พหุสฺสุเต สกฺกจฺจํ ปยิรุปาเสยฺย ส ราชวสตึ วเส ฯ |๙๖๘.๒| สมเณ พฺราหฺมเณ จาปิ สีลวนฺเต พหุสฺสุเต สกฺกจฺจํ อนุวาเสยฺย ส ราชวสตึ วเส ฯ |๙๖๘.๓| สมเณ พฺราหฺมเณ จาปิ สีลวนฺเต พหุสฺสุเต @เชิงอรรถ: ม. พลฺยํ ฯ ม.มาตาเปตฺติภโร ฯ สี.หิริโอตฺตปฺปสมฺปนฺโน ฯ ม.สหิตุํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๓๙.

ตปฺเปยฺย อนฺนปาเนน ส ราชวสตึ วเส ฯ |๙๖๘.๔| สมเณ พฺราหฺมเณ จาปิ สีลวนฺเต พหุสฺสุเต อาสชฺช ปญฺเ เสเวถ อากงฺขํ วุฑฺฒิมตฺตโน ฯ [๙๖๙] |๙๖๙.๑| ทินฺนปุพฺพํ น หาเปยฺย ทานํ สมณพฺราหฺมเณ น จ กิญฺจิ นิวาเรยฺย ทานกาเล วนิพฺพเก ฯ |๙๖๙.๒| ปญฺวา พุทฺธิสมฺปนฺโน วิธานวิธิโกวิโท กาลญฺู สมยญฺู จ ส ราชวสตึ วเส ฯ |๙๖๙.๓| อุฏฺาตา กมฺมเธยฺเยสุ อปฺปมตฺโต วิจกฺขโณ สุสํวิหิตกมฺมนฺโต ส ราชวสตึ วเส ฯ [๙๗๐] |๙๗๐.๑| ขลํ สาลํ ปสุํ เขตฺตํ คนฺตฺวา จสฺส อภิกฺขณํ มิตํ ธญฺ นิธาเปยฺย มิตํ จ ๑- ปาจเย ฆเร ฯ |๙๗๐.๒| ปุตฺตํ วา ภาตรํ สํ วา สีเลสุ อสมาหิตํ อนงฺคาว ๒- หิ เต พาลา ยถา เปตา ตเถว เต ฯ |๙๗๐.๓| โจฬญฺจ เนสํ ปิณฺฑญฺจ อาสีนานํ ปทาปเย ทาเส กมฺมกเร โปเส ๓- สีเลสุ สุสมาหิเต ทกฺเข อุฏฺานสมฺปนฺเน อาธิปจฺจสฺมิ าปเย ฯ [๙๗๑] |๙๗๑.๑| สีลวา จ อโลโภ ๔- จ อนุวตฺโต ๕- จ ราชิโน อาวี รโห หิโต ตสฺส ส ราชวสตึ วเส ฯ |๙๗๑.๒| ฉนฺทญฺู ราชิโน จสฺส จิตฺตฏฺโ จสฺส ๖- ราชิโน อสงฺกุสกวุตฺติสฺส ส ราชวสตึ วเส ฯ @เชิงอรรถ: ม. มิตํ ว ฯ ม. อนงฺควา ฯ ม. เปสฺเส ฯ ม. อโลโล จ ฯ ม. @อนุรกฺโข ฯ สี. ยุ. อนุรตฺโต ฯ ม. อสฺส ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๔๐.

|๙๗๑.๓| อจฺฉาทเน จ นหาปเน ๑- โธเว ปาเท อโธสิรํ อาหโตปิ น กุปฺเปยฺย ส ราชวสตึ วเส ฯ [๙๗๒] |๙๗๒.๑| กุมฺภิญฺหิ ปญฺชลึ กยิรา ๒- จาตํ ๓- จาปิ ปทกฺขิณํ กิเมว สพฺพกามานํ ทาตารํ ธีรมุตฺตมํ ฯ |๙๗๒.๒| โย เทติ สยนํ วตฺถํ ยานํ อาวสถํ ฆรํ ปชฺชุนฺโนริว ภูตานํ ๔- โภเคหิ อภิวสฺสติ ฯ |๙๗๒.๓| เอเสยฺยา ราชวสตี วตฺตมาโน ยถา นโร อาราธยติ ราชานํ ปูชํ ลภติ ภตฺตุสุ ฯ ราชวสตี นาม ฯ [๕]- [๙๗๓] |๙๗๓.๑| เอวํ สมนุสาสิตฺวา าติสงฺฆํ วิจกฺขโณ ปริกิณฺโณ สุหชฺเชหิ ๖- ราชานมุปสงฺกมิ ฯ |๙๗๓.๒| วนฺทิตฺวา สิรสา ปาเท กตฺวา จ นํ ปทกฺขิณํ วิธุโร อวจ ราชานํ ปคฺคเหตฺวาน อญฺชลึ ฯ |๙๗๓.๓| อยํ มํ มาณโว เนติ กตฺตุกาโม ยถามตึ าตีนตฺถํ ปวกฺขามิ ตํ สุโณหิ อรินฺทม ฯ |๙๗๓.๔| ปุตฺเต จ เม อุทิกฺเขสิ ยญฺจมญฺ ฆเร ธนํ ยถา ปจฺฉา ๗- น หาเยถ าติสงฺโฆ มยี คเต |๙๗๓.๕| ยเถว ขลติ ภูมฺยํ ภูมฺยาเยว ปติฏฺติ เอเวตํ ขลิตํ มยฺหํ เอตํ ปสฺสามิ อจฺจยํ ฯ @เชิงอรรถ: ม. อุจฺฉาทเย จ นฺหาปเย ฯ ม. กุมฺภมฺปญฺชลึ กริยา ฯ สี. ยุ. วายสํ วา ฯ @จาโตติ เอกา สกุณชาติ ฯ ม. ภูตานิ ฯ ม. อนฺตรเปยฺยาล ฯ ม. สุหเทหิ ฯ @ ม. เปจฺจ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๔๑.

[๙๗๔] สกฺกา น คนฺตุํ อิติ มยฺหํ โหติ เฉตฺวา ๑- วธิตฺวา อิธ กาติยานํ อิเธว โหหิ อิติ มยฺหํ รุจฺจติ มา ตฺวํ อคา อุตฺตมภูริปญฺ ฯ [๙๗๕] |๙๗๕.๑| มา เหวธมฺเมสุ ๒- มนํ ปณีทหิ อตฺเถ จ ธมฺเม จ ยุตฺโต ภวสฺสุ ธิรตฺถุ กมฺมํ อกุสลํ อนริยํ ยํ กตฺวา ปจฺฉา นิรยํ วเชยฺย ฯ |๙๗๕.๒| เนเวส ธมฺโม น ปุเนติ กิจฺจํ อยิโร หิ ทาสสฺส ชนินฺท อิสฺสโร ฆาเตตุ ฌาเปตุ อโถปิ หนฺตุํ น จ มยฺหํ โกธตฺถิ วชามิ จาหํ ฯ [๙๗๖] เชฏฺปุตฺตํ อุปคุยฺห วิเนยฺย หทเย ทรํ อสฺสุปุณฺเณหิ เนตฺเตหิ ปาวิสิ โส มหาฆรํ ฯ [๙๗๗] |๙๗๗.๑| สาลาว สมฺปมทฺทิตา ๓- มาลุเตน ปมทฺทิตา เสนฺติ ปุตฺตา จ ทารา จ วิธุรสฺส นิเวสเน ฯ |๙๗๗.๒| อิตฺถีสหสฺสํ ภริยานํ ทาสีสตฺตสตานิ จ พาหา ปคฺคยฺห ปกฺกนฺทุํ วิธุรสฺส นิเวสเน ฯ |๙๗๗.๓| โอโรธา จ กุมารา จ เวสิยานา จ พฺราหฺมณา พาหา ปคฺคยฺห ปกฺกนฺทุํ วิธุรสฺส นิเวสเน ฯ @เชิงอรรถ: ฆตฺวาติปี ฯ ม. เหวมธมฺเมสุ ฯ ม. สมฺมปติตา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๔๒.

|๙๗๗.๔| หตฺถาโรหา อนีกฏฺา รถิกา ปตฺติการกา พาหา ปคฺคยฺห ปกฺกนฺทุํ วิธุรสฺส นิเวสเน ฯ |๙๗๗.๕| สมาคตา ชานปทา เนคมา จ สมาคตา พาหา ปคฺคยฺห ปกฺกนฺทุํ วิธุรสฺส นิเวสเน ฯ |๙๗๗.๖| อิตฺถีสหสฺสํ ภริยานํ ทาสีสตฺตสตานิ จ พาหา ปคฺคยฺห ปกฺกนฺทุํ กสฺมา โน วิชหิสฺสสิ ฯ |๙๗๗.๗| โอโรธา จ กุมารา จ เวสิยานา จ พฺราหฺมณา ๑- พาหา ปคฺคยฺห ปกฺกนฺทุํ กสฺมา โน วิชหิสฺสสิ ฯ |๙๗๗.๘| หตฺถาโรหา อนีกฏฺา รถิกา ปตฺติการกา ๒- พาหา ปคฺคยฺห ปกฺกนฺทุํ กสฺมา โน วิชหิสฺสสิ ฯ |๙๗๗.๙| สมาคตา ชานปทา เนคมา จ สมาคตา ๓- พาหา ปคฺคยฺห ปกฺกนฺทุํ กสฺมา โน วิชหิสฺสสิ ฯ [๙๗๘] |๙๗๘.๑| กตฺวา ฆเรสุ กิจฺจานิ อนุสาสิตฺวา สกํ ชนํ มิตฺตามจฺเจ จ ภจฺเจ ๔- จ ปุตฺตทาเร จ พนฺธเว ฯ |๙๗๘.๒| กมฺมนฺตํ สํวิเธตฺวาน อาจิกฺขิตฺวา ฆเร ธนํ นิธิญฺจ อิณทานญฺจ ปุณฺณกํ เอตทพฺรวิ ฯ |๙๗๘.๓| อวสี ตุวํ มยฺห ตีหํ อคาเร กตานิ กิจฺจานิ ฆเรสุ มยฺหํ อนุสาสิตา ปุตฺตทารา มยา จ กโรมิ กิจฺจานิ ๕- ยถามตินฺเต ฯ @เชิงอรรถ: ๑-๒-๓ ม. ทาสิสตฺตสตานิ จ ฯ ยุ. สุหชฺเช ฯ ม. กโรม กจฺจาน ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๔๓.

[๙๗๙] |๙๗๙.๑| สเจ หิ กตฺเต อนุสาสิตา เต ปุตฺตา จ ทารา อนุชีวิโน จ หนฺเทหิทานิ ตรมานรูโป ทีโฆ หิ อทฺธาปิ อยํ ปุรตฺถา ฯ |๙๗๙.๒| อสมฺภีโตว ๑- คณฺหาหิ อาชานียสฺส ๒- วาลธึ อิทํ ปจฺฉิมกํ ตุยฺหํ ชีวโลกสฺส ทสฺสนํ ฯ [๙๘๐] โสหํ กิสฺสานุภายิสฺสํ ๓- ยสฺส เม นตฺถิ ทุกฺกฏํ กาเยน วาจา มนสา เยน คจฺเฉยฺย ทุคฺคตึ ฯ [๙๘๑] โส อสฺสราชา วิธุรํ วหนฺโต ปกฺกามิ เวหายสมนฺตลิกฺเข สาขาสุ เสเลสุ อสชฺชมาโน กาฬาคิรึ ขิปฺปมุปาคมาสิ ฯ [๙๘๒] |๙๘๒.๑| อิตฺถีสหสฺสํ ภริยานํ ทาสีสตฺตสตานิ จ พาหา ปคฺคยฺห ปกฺกนฺทุํ ยกฺโข พฺราหฺมณวณฺเณน วิธุรํ อาทาย คจฺฉติ ฯ |๙๘๒.๒| โอโรธา จ กุมารา จ เวสิยานา จ พฺราหฺมณา พาหา ปคฺคยฺห ปกฺกนฺทุํ ยกฺโข พฺราหฺมณวณฺเณน วิธุรํ อาทาย คจฺฉติ ฯ |๙๘๒.๓| หตฺถาโรหา อนีกฏฺา รถิกา ปตฺติการกา พาหา ปคฺคยฺห ปกฺกนฺทุํ @เชิงอรรถ: ม. อฉมฺภิโตว ฯ ม. อาชาเนยฺยสฺส ฯ ม. ...กิสฺส นุ ภายิสฺสํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๔๔.

ยกฺโข พฺราหฺมณวณฺเณน วิธุรํ อาทาย คจฺฉติ ฯ |๙๘๒.๔| สมาคตา ชานปทา เนคมา จ สมาคตา พาหา ปคฺคยฺห ปกฺกนฺทุํ ยกฺโข พฺราหฺมณวณฺเณน วิธุรํ อาทาย คจฺฉติ ฯ |๙๘๒.๕| อิตฺถีสหสฺสํ ภริยานํ ทาสีสตฺตสตานิ จ พาหา ปคฺคยฺห ปกฺกนฺทุํ ปณฺฑิโต โส กุหึ คโต ฯ |๙๘๒.๖| โอโรธา จ กุมารา จ เวสิยานา จ พฺราหฺมณา พาหา ปคฺคยฺห ปกฺกนฺทุํ ปณฺฑิโต โส กุหึ คโต ฯ |๙๘๒.๗| หตฺถาโรหา อนีกฏฺา รถิกา ปตฺติการกา พาหา ปคฺคยฺห ปกฺกนฺทุํ ปณฺฑิโต โส กุหึ คโต ฯ |๙๘๒.๘| สมาคตา ชานปทา เนคมา จ สมาคตา พาหา ปคฺคยฺห ปกฺกนฺทุํ ปณฺฑิโต โส กุหึ คโต ฯ [๙๘๓] สเจ โส สตฺตรตฺเตน ปณฺฑิโต นาคมิสฺสติ สพฺเพ อคฺคึ ปวิสฺสาม ๑- นตฺถตฺโถ ชีวิเตน โน ฯ [๙๘๔] ปณฺฑิโต จ วิยตฺโต จ วิภาวี จ วิจกฺขโณ ขิปฺปํ โมเจสิ อตฺตานํ มา ภายิตฺถาคมิสฺสติ ๒- ฯ อนฺตรเปยฺยาลํ นาม ฯ [๙๘๕] โส ตตฺถ คนฺตฺวาน วิจินฺตยนฺโต อุจฺจาวจา เจตนกา ภวนฺติ นยิมสฺส ชีเวน มมตฺถิ กิญฺจิ @เชิงอรรถ: ม. ปเวกฺขาม ฯ สี. ยุ. ขิปฺปํ โมเจสฺสตตฺตานํ มา ภาถ อาคมิสฺสติ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๔๕.

หนฺตฺวานิมํ หทยํ อานยิสฺสํ ๑- ฯ [๙๘๖] โส ตตฺถ คนฺตฺวา ปพฺพตมนฺตรสฺมึ ๒- อนฺโต ปวิสิตฺวาน ปทุฏฺจิตฺโต อสํวุตสฺมึ ๓- ชคติปฺปเทเส อโธสิรํ ธารยิ กาติยาโน ฯ [๙๘๗] |๙๘๗.๑| โส ลมฺพมาโน นรเก ปปาเต มหพฺภเย โลมหํเส วิทุคฺเค อสนฺตสนฺโต กุรูนํ กตฺตุเสฏฺโ อิจฺจพฺรวิ ปุณฺณกํ นาม ยกฺขํ ฯ |๙๘๗.๒| อริยาวกาโสสิ อนรียรูโป อสญฺโต สญฺตสนฺนิกาโส อจฺจาหิตํ กมฺมํ กโรสิ ลุทฺทํ ๔- ภาเว จ เต กุสลํ นตฺถิ กิญฺจิ ฯ |๙๘๗.๓| ยํ มํ ปปาตสฺมึ ปปาตุมิจฺฉสิ โก นุ ตวตฺโถ มรเณน มยฺหํ อมานุสสฺเสว ตวชฺช วณฺโณ อาจิกฺข เม ตฺวํ กตมาสิ เทวตา ฯ [๙๘๘] |๙๘๘.๑| ยทิ เต สุโต ปุณฺณโก นาม ยกฺโข รญฺโ กุเวรสฺส หิ โส สชิพฺโพ ๕- @เชิงอรรถ: สี. ยุ. อาทิยิสฺสํ ฯ ม. ปพฺพตนฺตรสฺมึ ฯ อสมฺผุตสฺมินฺติปิ ปาโ @ ม. ลุทฺรํ ฯ สี. ยุ. สชีโว ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๔๖.

ภูมินฺธโร วรุโณ นาม นาโค พฺรหา สุจี วณฺณพลูปปนฺโน ฯ |๙๘๘.๒| ตสฺสานุชํ ธีตรํ กามยามิ อิรนฺทตี ๑- นาม สา นาคกญฺา ตสฺสา สุมชฺฌาย ปิยาย เหตุ ปตารยึ ตุยฺหํ วธาย ธีร ฯ [๙๘๙] มาเหว เต ๒- ยกฺข อโหสิ โมโห นฏฺา พหู ทุคฺคหิเตน โลกา ๓- กินฺเต สุมชฺฌาย ปิยาย กิจฺจํ มรเณน เม อิงฺฆ สุโณมิ ๔- สพฺพํ ฯ [๙๙๐] |๙๙๐.๑| มหานุภาวสฺส มโหรคสฺส ธีตุกาโม าติภโตหมสฺมิ ๕- ตํ ยาจมานํ สสุโร อโวจ ยถามมญฺึสุ สุกามนีตํ ฯ |๙๙๐.๒| ทชฺเชมุ โข เต สุตนุํ สุเนตฺตํ สุวิมฺหิตํ ๖- จนฺทนลิตฺตคตฺตํ สเจ ตุวํ ทหยํ ปณฺฑิตสฺส ธมฺเมน ลทฺธา อิธมาหเรสิ ฯ |๙๙๐.๓| เอเตน วิตฺเตน กุมาริ ลพฺภา นาญฺ ธนํ อุตฺตริ ปตฺถยาม @เชิงอรรถ: ม. อิรนฺธตี ฯ ม. ตฺวํ ฯ ม. โลเก ฯ สี. ยุ. สุโณม ฯ ยุ. @าติคโต ฯ ม. สุจิมฺหิตํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๔๗.

เอวํ น มุโฬฺหสฺมิ สุโณหิ กตฺเต ฯ |๙๙๐.๔| น จาปิ เม ทุคฺคหิตตฺถิ กิญฺจิ หทเยน เต ธมฺมลทฺเธน นาคา อิรนฺทตึ ๑- นาคกญฺ ททนฺติ ฯ |๙๙๐.๕| ตสฺมา อหํ ตุยฺหํ วธาย ยุตฺโต เอวํ มมตฺโถ มรเณน ตุยฺหํ อิเธว ตํ นรเก ปาตยิตฺวา หนฺตฺวาน ตํ หทยํ อานยิสฺสํ ฯ [๙๙๑] ขิปฺปํ มมํ อุทฺธร กาติยาน หทเยน เม ยทิ เต อตฺถิ กิจฺจํ เยเกจิ เม สาธุ นรสฺส ธมฺมา สพฺเพว เต ปาตุกโรมิ อชฺช ฯ [๙๙๒] |๙๙๒.๑| โส ปุณฺณโก กุรูนํ กตฺตุเสฏฺ นคมุทฺธนิ ขิปฺปํ ปติฏฺเปตฺวา อสฺสตฺถมาสีนํ สเมกฺขิยาน ปริปุจฺฉิ กตฺตารมโนมปญฺ ฯ |๙๙๒.๒| สมุทฺธโต เมสิ ตุวํ ปปาตา หทเยน เต อชฺช มมตฺถิ กิจฺจํ เยเกจิ เต สาธุ นรสฺส ธมฺมา สพฺเพว เม ปาตุกโรหิ อชฺช ฯ @เชิงอรรถ: ม. อิรนฺธตึ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๔๘.

[๙๙๓] สมุทฺธโต ตฺยสฺมิ อหํ ปปาตา หทเยน เม ยทิ เต อตฺถิ กิจฺจํ เยเกจิ เม สาธุ นรสฺส ธมฺมา สพฺเพว เต ปาตุกโรมิ อชฺช ฯ [๙๙๔] ยาตานุยายี จ ภวาหิ มาณว อลฺลญฺจ ปาณึ ปริวชฺชยสฺสุ มา จสฺสุ มิตฺเตสุ กทาจิ ทุพฺภี มา จ วสํ อสตีนํ นิคจฺเฉ ฯ [๙๙๕] กถํ นุ ยาตํ อนุยายี โหติ อลฺลญฺจ ปาณึ ทหเต กถํ โส อสตี จ กา โก ปน มิตฺตทุพฺโภ อกฺขาหิ เม ปุจฺฉิโต เอตมตฺถํ ฯ [๙๙๖] |๙๙๖.๑| อสฺสตฺถตํ ๑- โนปิจ ทิฏฺปุพฺพํ โย อาสเนนาปิ นิมนฺตเยยฺย ตสฺเสว อตฺถํ ปุริโส กเรยฺย ยาตานุยายีติ ตมาหุ ปณฺฑิตา ฯ |๙๙๖.๒| ยสฺเสกรตฺติมฺปิ ฆเร วเสยฺย ยตฺถนฺนปานํ ปุริโส ลเภถ ๒- น ตสฺส ปาปํ มนสาปิ จินฺตเย @เชิงอรรถ: อสนฺถุตนฺติปิ ปาโ ม. ลเภยฺย ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๔๙.

อลฺลญฺจ ๑- ปาณึ ทหเต มิตฺตทุพฺโภ ฯ |๙๙๖.๓| ยสฺส รุกฺขสฺส ฉายาย นิสีเทยฺย สเยยฺย วา น ตสฺส สาขํ ภญฺเชยฺย มิตฺตทุพฺโภ หิ ปาปโก ฯ |๙๙๖.๔| ปุณฺณมฺปิ เจมํ ปวึ ธเนน ทชฺชิตฺถิยา ปุริโส สมฺมตาย ลทฺธา ขณํ อติมญฺเยฺย ตมฺปิ ตาสํ วสํ อสตีนํ น คจฺเฉ ฯ |๙๙๖.๕| เอวํ โข ยาตํ อนุยายี โหติ อลฺลญฺจ ปาณึ ทหเต ปุเนวํ อสตี จ สา โส ปน มิตฺตทุพฺโภ โส ธมฺมิโก โหหิ ชหสฺสุ อธมฺมํ ฯ สาธุนรธมฺมกณฺฑํ นาม ฯ [๙๙๗] |๙๙๗.๑| อวสึ อหํ ตุยฺหํ ตีหํ อคาเร อนฺเนน ปาเนน อุปฏฺิโตสฺมิ มิตฺโต มมาสิ วิสชฺชามหํ ตํ กามํ ฆรํ อุตฺตมปญฺ คจฺฉ ฯ |๙๙๗.๒| อปิ หายตุ นาคกุลสฺส ๓- อตฺโถ อลมฺปิ เม นาคกญฺาย เหตุ ๔- โส ตฺวํ สเกเนว สุภาสิเตน มุตฺโตสิ เม อชฺช วธาย ปญฺ@เชิงอรรถ: ม. อทุพฺภี ฯ ม. นาคกุลา ฯ ม. โหตุ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๕๐.

[๙๙๘] หนฺท ตุวํ ยกฺข มมมฺปิ เนหิ สสฺสุรํ นุ เต ๑- อตฺถํ มยี จรสฺสุ อหมฺปิ นาคาธิปตีวิมานํ ๒- ทกฺเขมิ ๓- นาคสฺส อทิฏฺปุพฺพํ ฯ [๙๙๙] ยํ เว นรสฺส อหิตาย อสฺส น ตํ ปญฺโ อรหติ ทสฺสนาย อถ เกน วณฺเณน อมิตฺตคามํ ตุวมิจฺฉสิ อุตฺตมปญฺ คนฺตุํ ฯ [๑๐๐๐] อทฺธา ปชานามิ อหมฺปิ เอตํ น ตํ ปญฺโ อรหติ ทสฺสนาย ปาปญฺจ เม นตฺถิ กตํ กุหิญฺจิ ตสฺมา น สงฺเก มรณาคมาย ฯ [๑๐๐๑] |๑๐๐๑.๑| หนฺท จ านํ อตุลานุภาวํ มยา สห ทกฺขสิ เอหิ กตฺเต ยถจฺฉติ ๔- นจฺจคีเตหิ นาโค ราชา ยถา เวสฺสวโณ นิฬิญฺ ๕- ฯ |๑๐๐๑.๒| ตํ นาคกญฺา จริตํ คเณน นิกีฬิตํ นิจฺจมโห จ รตฺตึ ปหุตมาลฺยํ พหุปุปฺผฉนฺนํ @เชิงอรรถ: สสุรนฺติเกติปิ ปาโ ฯ ม. สสุรํ เต ฯ ม. มยํ จ นาคาธิปตึ วิมานํ ฯ @ ม. ทกฺเขมุ ฯ ม. ยตฺถจฺฉติ ฯ ม. นฬิญฺ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๕๑.

โอภาสติ วิชฺชุริวนฺตลิกฺเข ฯ |๑๐๐๑.๓| อนฺเนน ปาเนน อุเปตรูปํ นจฺเจหิ คีเตหิ จ วาทิเตหิ ปริปูรํ กญฺาหิ อลงฺกตาหิ อุปโสภติ วตฺถปิลนฺธเนน ฯ [๑๐๐๒] |๑๐๐๒.๑| โส ปุณฺณโก กุรูนํ กตฺตุเสฏฺ นิสีทยิ ปจฺฉโต อาสนสฺมึ อาทาย กตฺตารมโนมปญฺ อุปานยิ ภวนํ นาครญฺโ ฯ |๑๐๐๒.๒| ปตฺวาน านํ อตุลานุภาวํ อฏฺาสิ กตฺตา ปจฺฉโต ปุณฺณกสฺส สามคฺคิเปกฺขี ปน ๑- นาคราชา ปุพฺเพว ชามาตรมชฺฌภาสถ ฯ [๑๐๐๓] ยํ นุ ตฺวํ อคมา มนุสฺสโลกํ อเนฺวสมาโน หทยํ ปณฺฑิตสฺส กจฺจิ สมิทฺเธน อิธานุปตฺโต อาทาย กตฺตารมโนมปญฺ ฯ [๑๐๐๔] อยํ หิ โส อาคโต ยํ ตฺวมิจฺฉสิ ธมฺเมน ลทฺโธ มม ธมฺมปาโล ตํ ปสฺสถ สมฺมุขา ภาสมานํ @เชิงอรรถ: ม. สามคฺคิ เปกฺขมาโน ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๕๒.

สุโข หเว ๑- สปฺปุริเสหิ สงฺคโม ฯ กาลาคิริกณฺฑํ นาม ฯ [๑๐๐๕] อทิฏฺปุพฺพํ ทิสฺวาน มจฺโจ มจฺจุภยฏฺฏิโต ๒- พฺยมฺหิโต นาภิวาเทสิ น อิทํ ปญฺวตามิว ฯ [๑๐๐๖] |๑๐๐๖.๑| น จมฺหิ พฺยมฺหิโต นาค น จ มจฺจุภยฏฺฏิโต ๓- น วชฺโฌ อภิวาเทยฺย วชฺฌํ วา นาภิวาทเย ฯ |๑๐๐๖.๒| กถํ นุ ๔- อภิวาเทยฺย อภิวาทาปเยถ เว ยํ นโร หนฺตุมิจฺเฉยฺย ตํ กมฺมํ นุปปชฺชติ ฯ [๑๐๐๗] |๑๐๐๗.๑| เอวเมตํ ยถา พฺรูสิ สจฺจํ ภาสสิ ปณฺฑิต น วชฺโฌ อภิวาเทยฺย วชฺฌํ วา นาภิวาทเย |๑๐๐๗.๒| กถํ นุ ๕- อภิวาเทยฺย อภิวาทาปเยถ เว ยํ นโร หนฺตุมิจฺเฉยฺย ตํ กมฺมํ นุปปชฺชติ ฯ [๑๐๐๘] |๑๐๐๘.๑| อสสฺสตํ สสฺสตํ นุ ตวยิทํ วิมานํ ๖- อิทฺธี ชุตี พลวิริยูปปตฺติ ปุจฺฉามิ ตํ นาคราเชตมตฺถํ กถํ นุ เต ลทฺธมิทํ วิมานํ ฯ |๑๐๐๘.๒| อธิจฺจลทฺธํ ปริณามชนฺเต สยํ กตํ อุทาหุ เทเวหิ ทินฺนํ อกฺขาหิ เม นาคราเชตมตฺถํ ยเถว เต ลทฺธมิทํ วิมานํ ฯ @เชิงอรรถ: ยุ. ภเว ฯ ๒-๓ สี. ยุ. ภยทฺทิโต ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ ๔-๕ ม. โน ฯ @ ม. อยํ ปาโ นตฺถิ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๕๓.

[๑๐๐๙] นาธิจฺจลทฺธํ น ปริณามชมฺเม น สยํ กตํ นาปิ เทเวหิ ทินฺนํ สเกหิ กมฺเมหิ อปาปเกหิ ปุญฺเหิ เม ลทฺธมิทํ วิมานํ ฯ [๑๐๑๐] กินฺเต วตํ กิมฺปน พฺรหฺมจริยํ กิสฺส สุจิณฺณสฺส อยํ วิปาโก อิทฺธี ชุตี พลวิริยูปปตฺติ อิทญฺจ เต นาค มหาวิมานํ ฯ [๑๐๑๑] |๑๐๑๑.๑| อหญฺจ ภริยา จ มนุสฺสโลเก สทฺธา อุโภ ทานปตี อหุมฺหา โอปานภูตํ เม ฆรํ ตทาสิ สนฺตปฺปิตา สมณพฺราหฺมณา จ ฯ |๑๐๑๑.๒| มาลญฺจ คนฺธญฺจ วิเลปนญฺจ ปทีปิยํ เสยฺยมุปสฺสยญฺจ อจฺฉาทนํ สายนมนฺนปานํ สกฺกจฺจ ทานานิ อทมฺห ตตฺถ ฯ |๑๐๑๑.๓| ตํ เม วตํ ตมฺปน พฺรหฺมจริยํ ตสฺส สุจิณฺณสฺส อยํ วิปาโก อิทฺธี ชุตี พลวิริยูปปตฺติ อิทญฺจ เม ธีร มหาวิมานํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๕๔.

[๑๐๑๒] เอวญฺจ เต ลทฺธมิทํ วิมานํ ชานาสิ ปุญฺาน ผลูปปตฺตึ ตสฺมา หิ ธมฺมญฺจร อปฺปมตฺโต ยถา วิมานํ ปุน มาวเสสิ ฯ [๑๐๑๓] นยีธ สนฺติ สมณพฺราหฺมณา จ เยสนฺนปานานิ ทเทมุ กตฺเต อกฺขาหิ เม ปุจฺฉิโต เอตมตฺถํ ยถา วิมานํ ปุน มาวเสม ฯ [๑๐๑๔] |๑๐๑๔.๑| โภคี หิ เต สนฺติ อิธูปปนฺนา ปุตฺตา จ ทารา อนุชีวิโน จ เตลุ ตุวํ วจสา กมฺมุนา จ อสมฺปทุฏฺโ จ ภวาหิ นิจฺจํ ฯ |๑๐๑๔.๒| เอวํ ตุวํ นาค อสมฺปโทสํ อนุปาลย วจสา กมฺมุนา จ ตฺวา อิธ ยาวตายุกํ วิมาเน อุทฺธํ อิโต คจฺฉสิ เทวโลกํ ฯ [๑๐๑๕] อทฺธา หิ โส โสจติ ราชเสฏฺโ ตยา วินา ยสฺส ตุวํ สชิพฺโพ ทุกฺขูปนีโตปิ ตยา สเมจฺจ วินฺเทยฺย โปโส สุขมาตุโรปิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๕๕.

[๑๐๑๖] อทฺธา สตํ ภาสสิ นาค ธมฺมํ อนุตฺตรํ อตฺถปทํ สุจิณฺณํ เอตาทิสิยาสุ หิ อาปทาสุ ปญฺายเต มาทิสานํ วิเสโส ฯ [๑๐๑๗] อกฺขาหิ โน ตายํ มุธา นุ ลทฺโธ อกฺเขหิ โน ตายํ อเชสิ ชูเต ธมฺเมน ลทฺโธ อิติมายมาห กถํ [๒]- ตุวํ หตฺถมิมสฺสมาคโต ฯ [๑๐๑๘] โย มิสฺสโร ตตฺถ อโหสิ ราชา ตมายมกฺเขหิ อเชสิ ชูเต โส มํ ชิโต ราชา อิมสฺสทาสิ ธมฺเมน ลทฺโธสฺมิ อสาหเสน ฯ [๑๐๑๙] |๑๐๑๙.๑| มโหรโค อตฺตมโน อุทคฺโค สุตฺวาน ธีรสฺส สุภาสิตานิ หตฺเถ คเหตฺวาน อโนมปญฺ ปาเวกฺขิ ภริยาย ตทา สกาเส ฯ |๑๐๑๙.๒| เยน ตฺวํ วิมเล ปณฺฑุ เยน ภตฺตํ น รุจฺจติ น จ เม ตาทิโส วณฺโณ อยเมโส ตโมนุโท ฯ |๑๐๑๙.๓| ยสฺส เต หทเยนตฺโถ อาคโตยํ ปภงฺกโร ตสฺส วากฺยํ นิสาเมหิ ทุลฺลภํ ทสฺสนํ ปุน ฯ @เชิงอรรถ: ม. อิติ ตายมาห ฯ ม. นุ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๕๖.

[๑๐๒๐] |๑๐๒๐.๑| ทิสฺวาน ตํ วิมลา ภูริปญฺ ทสงฺคุลึ อญฺชลึ ปคฺคเหตฺวา หฏฺเน ภาเวน ปตีตรูปา อิจฺจพฺรวิ กุรูนํ กตฺตุเสฏฺ ฯ |๑๐๒๐.๒| อทิฏฺปุพฺพํ ทิสฺวาน มจฺโจ มจฺจุภยฏฺฏิโต พฺยมฺหิโต นาภิวาเทสิ น อิทํ ปญฺวตามิว ฯ [๑๐๒๑] |๑๐๒๑.๑| น จมฺหิ พฺยมฺหิโต นาคิ น จ มจฺจุภยฏฺฏิโต น วชฺโฌ อภิวาเทยฺย วชฺฌํ วา นาภิวาทเย ฯ |๑๐๒๑.๒| กถํ นุ ๑- อภิวาเทยฺย อภิวาทาปเยถ เว ยํ นโร หนฺตุมิจฺเฉยฺย ตํ กมฺมํ นุปปชฺชติ ฯ [๑๐๒๒] |๑๐๒๒.๑| เอวเมตํ ยถา พฺรูสิ สจฺจํ ภาสสิ ปณฺฑิต น วชฺโฌ อภิวาเทยฺย วชฺฌํ วา นาภิวาทเย ฯ |๑๐๒๒.๒| กถํ นุ ๒- อภิวาเทยฺย อภิวาทาปเยถ เว ยํ นโร หนฺตุมิจฺเฉยฺย ตํ กมฺมํ นุปปชฺชติ ฯ [๑๐๒๓] |๑๐๒๓.๑| อสสฺสตํ สสฺสตํ นุ ตวยิทํ วิมานํ อิทฺธี ชุตี พลวิริยูปปตฺติ ปุจฺฉามิ ตํ นาคกญฺเตมตฺถํ กถํ นุ เต ลทฺธมิทํ วิมานํ ฯ |๑๐๒๓.๒| อธิจฺจลทฺธํ ปริณามชนฺเต สยํ กตํ อุทาหุ เทเวหิ ทินฺนํ @เชิงอรรถ: ๑-๒ ม. โน ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๕๗.

อกฺขาหิ เม นาคกญฺเตมตฺถํ ยเถว เต ลทฺธมิทํ วิมานํ ฯ [๑๐๒๔] นาธิจฺจลทฺธํ น ปริณามชมฺเม น สยํ กตํ นาปิ เทเวหิ ทินฺนํ สเกหิ กมฺเมหิ อปาปเกหิ ปุญฺเหิ เม ลทฺธมิทํ วิมานํ ฯ [๑๐๒๕] กินฺเต วตํ กิมฺปน พฺรหฺมจริยํ กิสฺส สุจิณฺณสฺส อยํ วิปาโก อิทฺธี ชุตี พลวิริยูปปตฺติ อิทญฺจ เต นาคิ มหาวิมานํ ฯ [๑๐๒๖] |๑๐๒๖.๑| อหญฺจ โข สามิโก จาปิ มยฺหํ สทฺธา อุโภ ทานปตี อหุมฺหา โอปานภูตํ เม ฆรํ ตทาสิ สนฺตปฺปิตา สมณพฺราหฺมณา จ ฯ |๑๐๒๖.๒| มาลญฺจ คนฺธญฺจ วิเลปนญฺจ ปทีปิยํ เสยฺยมุปสฺสยญฺจ อจฺฉาทนํ สายนมนฺนปานํ สกฺกจฺจ ทานานิ อทมฺห ตตฺถ ฯ |๑๐๒๖.๓| ตํ เม วตํ ตมฺปน พฺรหฺมจริยํ ตสฺส สุจิณฺณสฺส อยํ วิปาโก

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๕๘.

อิทฺธี ชุตี พลวิริยูปปตฺติ อิทญฺจ เม ธีร มหาวิมานํ ฯ [๑๐๒๗] เอวญฺจ เต ลทฺธมิทํ วิมานํ ชานาสิ ปุญฺาน ผลูปปตฺตึ ตสฺมาหิ ธมฺมญฺจร อปฺปมตฺตา ยถา วิมานํ ปุน มาวเสสิ ฯ [๑๐๒๘] นยีธ สนฺติ สมณพฺราหฺมณา จ เยสนฺนปานานิ ทเทมุ กตฺเต อกฺขาหิ เม ปุจฺฉิโต เอตมตฺถํ ยถา วิมานํ ปุน มาวเสม ฯ [๑๐๒๙] |๑๐๒๙.๑| โภคี หิ เต สนฺติ อิธูปปนฺนา ปุตฺตา จ สามี ๑- อนุชีวิโน จ เตสุ ตุวํ วจสา กมฺมุนา จ อสมฺปทุฏฺา จ ภวาหิ นิจฺจํ ฯ |๑๐๒๙.๒| เอวํ ตุวํ นาคิ อสมฺปโทสํ อนุปาลย วจสา กมฺมุนา จ ตฺวา อิธ ยาวตายุกํ วิมาเน อุทฺธํ อิโต คจฺฉสิ เทวโลกํ ฯ [๑๐๓๐] อทฺธา หิ โส โสจติ ราชเสฏฺโ ตยา วินา ยสฺส ตุวํ สชิพฺโพ @เชิงอรรถ: ม. ทารา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๕๙.

ทุกฺขูปนีโตปิ ตยา สเมจฺจ วินฺเทยฺย โปโส สุขมาตุโรปิ ฯ [๑๐๓๑] อทฺธา สตํ ภาสสิ นาคิ ธมฺมํ อนุตฺตรํ อตฺถปทํ สุจิณฺณํ เอตาทิสิยาสุ หิ อาปทาสุ ปญฺายเต มาทิสานํ วิเสโส ฯ [๑๐๓๒] อกฺขาหิ โน ตายํ มุธา นุ ลทฺโธ อกฺเขหิ โน ตายํ อเชสิ ชูเต ธมฺเมน ลทฺโธ อิติมายมาห ๑- กถํ [๒]- ตุวํ หตฺถมิมสฺสมาคโต ฯ [๑๐๓๓] โย มิสฺสโร ตตฺถ อโหสิ ราชา ตมายมกฺเขหิ อเชสิ ชูเต โส มํ ชิโต ราชา อิมสฺสทาสิ ธมฺเมน ลทฺโธสฺมิ อสาหเสน ฯ [๑๐๓๔] |๑๐๓๔.๑| ยเถว วรุโณ นาโค ปญฺหํ ปุจฺฉิตฺถ ปณฺฑิตํ ตเถว นาคกญฺาปิ ปญฺหํ ปุจฺฉิตฺถ ปณฺฑิตํ ฯ |๑๐๓๔.๒| ยเถว วรุณํ นาคํ ธีโร โตเสสิ ปุจฺฉิโต ตเถว นาคกญฺมฺปิ ธีโร โตเสสิ ปุจฺฉิโต ฯ |๑๐๓๔.๓| อุโภปิ เต อตฺตมเน วิทิตฺวา มโหรคํ นาคกญฺญฺจ ธีโร @เชิงอรรถ: ม. อิติ ตายมาห ฯ ม. นุ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๖๐.

อจฺฉมฺภี อพฺภีโต อโลมหฏฺโ อิจฺจพฺรวิ วรุณํ นาคราชํ ฯ |๑๐๓๔.๔| มา โรธยิ ๑- นาค อายาหมสฺมิ เยน ตว อตฺโถ อิทํ สรีรํ หทเยน มํเสน กโรหิ กิจฺจํ สยํ กริสฺสามิ ยถามตินฺเต ฯ [๑๐๓๕] ปญฺา หเว หทยํ ปณฺฑิตานํ เต ตฺยมฺห ปญฺาย มยํ สุตุฏฺา อนูนนาโม ลภตชฺช ทารํ อชฺเชว ตํ กุรุโย ปาปยาตุ ฯ [๑๐๓๖] |๑๐๓๖.๑| ส ปุณฺณโก อตฺตมโน อุทคฺโค อิรนฺทตึ ๒- นาคกญฺ ลภิตฺวา หฏฺเน ภาเวน ปตีตรูโป อิจฺจพฺรวิ กุรูนํ กตฺตุเสฏฺ ฯ |๑๐๓๖.๒| ภริยาย มํ ตฺวํ อกรี สมงฺคึ อหญฺจ เต วิธุร กโรมิ กิจฺจํ อิทญฺจ เต มณิรตนํ ททามิ อชฺเชว ตํ กุรุโย ปาปยามิ ฯ [๑๐๓๗] อเชยฺยเมสา ตว โหตุ มิตฺตี ๓- @เชิงอรรถ: สี. ยุ. มา เหยิ ฯ ม. อิรนฺธตึ ฯ ม เมตฺติ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๖๑.

ภริยาย กจฺจาน ปิยาย สทฺธึ อานนฺทจิตฺโต ๑- สุมโน ปตีโต ทตฺวา มณึ มญฺจ นยินฺทปตฺตํ ฯ [๑๐๓๘] |๑๐๓๘.๑| ส ปุณฺณโก กุรูนํ กตฺตุเสฏฺ นิสีทยิ ปุรโต อาสนสฺมึ อาชญฺมารุยฺห อโนมวณฺณํ ปกฺกามิ เวหายสมนฺตลิกฺเข ๒- ฯ |๑๐๓๘.๒| มโน มนุสฺสสฺส ยถาปิ คจฺเฉ ตโตปิสฺส ขิปฺปตรํ อโหสิ ส ปุณฺณโก กุรูนํ กตฺตุเสฏฺ อุปานยิ นครํ อินฺทปตฺตํ ฯ [๑๐๓๙] เอตินฺทปตฺตํ นครํ ปทิสฺสติ รมฺมานิ จ อมฺพวนานิ ภาคโส อหญฺจ ภริยาย สมงฺคิภูโต ตุวญฺจ ปตฺโตสิ สกํ นิเกตํ ฯ [๑๐๔๐] |๑๐๔๐.๑| ส ปุณฺณโก กุรูนํ กตฺตุเสฏฺ โอโรปยิตฺวา ธมฺมสภาย มชฺเฌ อาชญฺมารุยฺห อโนมวณฺโณ @เชิงอรรถ: ม. อนนฺทิ วิตฺโต ฯ อิทํ ปาททฺวยํ สี. ม. โปตฺถเกสุ น ทิสฺสติ ฯ อาทาย @กตฺตารมโนมปญฺ อุปานยิ นครํ อินฺทปตฺตนฺติ ตตฺเถว ทิสฺสติ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๖๒.

ปกฺกามิ เวหายสมนฺตลิกฺเข ฯ |๑๐๔๐.๒| ตํ ทิสฺวา ราชา ปรมปฺปตีโต อุฏฺาย พาหาหิ ปลิสฺสชิตฺวา อวิกมฺปยํ ธมฺมสภาย มชฺเฌ นิสีทยิ ปมุขํ อาสนสฺมึ ฯ [๑๐๔๑] ตฺวํ โน วิเนตาสิ รถํว นฏฺ ๑- นนฺทนฺติ ตํ กุรุโย ทสฺสเนน อกฺขาหิ เม ปุจฺฉิโต เอตมตฺถํ กถํ ปโมกฺโข อหุ มาณวสฺส ฯ [๑๐๔๒] |๑๐๔๒.๑| ยํ มาณโวตฺยาภิวทิ ชนินฺท น โส มนุสฺโส นรวีรเสฏฺ ยทิ เต สุโต ปุณฺณโก นาม ยกฺโข รญฺโ กุเวรสฺส หิ โส สชิพฺโพ ฯ |๑๐๔๒.๒| ภูมินฺธโร วรุโณ นาม นาโค พฺรหา สุจี วณฺณพลูปปนฺโน ตสฺสานุชํ ธีตรํ กามยาโน อิรนฺทตี นาม สา นาคกญฺา ฯ |๑๐๔๒.๓| ตสฺสา สุมชฺฌาย ปิยาย เหตุ ปตารยิตฺถ มรณาย มยฺหํ โส เจว ภริยาย สมงฺคิภูโต @เชิงอรรถ: ม. นทฺธํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๖๓.

อหญฺจานุญฺาโต มณิ จ ลทฺโธ ฯ [๑๐๔๓] |๑๐๔๓.๑| รุกฺโข หิ มยฺหํ ฆรทฺวาเร ชาโต ๑- ปญฺากฺขนฺโธ สีลมยสฺส สาขา อตฺเถ จ ธมฺเม จ ิโต นิปาโก ควปฺผโล หตฺถิควสฺสฉนฺโน ฯ |๑๐๔๓.๒| นจฺจคีตตุริยาภินาทิเต อุจฺฉิชฺช เสนํ ๒- ปุริโส อโหสิ โส โน อยํ อาคโต สนฺนิเกตํ รุกฺขสฺสิมสฺสาปจิตึ กโรถ ฯ |๑๐๔๓.๓| เยเกจิ วิตฺตา มม ปจฺจเยน สพฺเพว เต ปาตุกโรนฺตุ อชฺช ติพฺพานิ กตฺวาน อุปายนานิ รุกฺขสฺสิมสฺสาปจิตึ กโรถ ฯ |๑๐๔๓.๔| เยเกจิ พนฺธา ๓- มม อตฺถิ รฏฺเ สพฺเพว เต พนฺธนา โมจยนฺตุ ยเถวยํ พนฺธนสฺมา ปมุตฺโต เอวเมเต มุญฺจเร พนฺธนสฺมา ฯ |๑๐๔๓.๕| อุนฺนงฺคลา มาสมิมํ กโรนฺตุ มํโสทนํ พฺราหฺมณา ภกฺขยนฺตุ อมชฺชปา มชฺชรหา ปิวนฺตุ @เชิงอรรถ: ม. ปทฺวาเร สุชาโต ฯ สี. ยุ. เมนํ ฯ ม. พทฺธา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๖๔.

ปุณฺณาหิ ถาลาหิ ปลิสฺสุตาหิ ฯ |๑๐๔๓.๖| มหาปถํ นิจฺจ สมวฺหยนฺตุ ติพฺพญฺจ รกฺขํ วิทหนฺตุ รฏฺเ ยถาญฺมญฺ น วิเหเยยฺยุํ รุกฺขสฺสิมสฺสาปจิตึ กโรถ ฯ [๑๐๔๔] |๑๐๔๔.๑| โอโรธา จ กุมารา จ เวสิยานา จ พฺราหฺมณา พหุํ อนฺนญฺจ ปานญฺจ ปณฺฑิตสฺสาภิหารยุํ ฯ |๑๐๔๔.๒| หตฺถาโรหา อนีกฏฺา รถิกา ปตฺติการกา พหุํ อนฺนญฺจ ปานญฺจ ปณฺฑิตสฺสาภิหารยุํ ฯ |๑๐๔๔.๓| สมาคตา ชานปทา เนคมา จ สมาคตา พหุํ อนฺนญฺจ ปานญฺจ ปณฺฑิตสฺสาภิหารยุํ ฯ |๑๐๔๔.๔| พหุชฺชโน ปสนฺโนสิ ทิสฺวา ปณฺฑิตมาคเต ปณฺฑิตมฺหิ อนุปฺปตฺเต เจลุกฺเขโป ปวตฺตถาติ ฯ วิธุรชาตกํ นวมํ ฯ ---------


             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒๘ หน้าที่ ๓๑๕-๓๖๔. http://84000.org/tipitaka/pali/pali_item_s.php?book=28&item=893&items=152&pagebreak=1              อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :- http://84000.org/tipitaka/pali/pali_item_s.php?book=28&item=893&items=152&pagebreak=1&mode=bracket              อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_item_s.php?book=28&item=893&items=152&pagebreak=1              อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=28&item=893&items=152&pagebreak=1              ศึกษาอรรถกถาชาดกนี้ได้ที่ :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=28&i=893              The Pali Atthakatha in Thai :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=44&A=4104              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=44&A=4104              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๘ http://84000.org/tipitaka/read/?index_28

อ่านหัวข้อแรกอ่านหัวข้อที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหัวข้อถัดไปอ่านหัวข้อสุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบไทย

บันทึก ๑๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]

สีพื้นหลัง :