ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
   ThaiVersion   PaliThai   PaliRoman 
ไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าread Next itemread Last item chage to ENGLISH letter
TIPITAKA Volume 26 : PALI ROMAN Sutta Pitaka Vol 18 : Sutta. Khu. vimāna-petavatthu thera-therīgāthā

page1.

Suttantapiṭake khuddakanikāyassa vimānavatthu -------- namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa. Paṭhamo pīṭhavaggo [1] /vimāna./ |1.1| Pīṭhante sovaṇṇamayaṃ uḷāraṃ manojavaṃ gacchati yenakāmaṃ alaṅkate mālyadhare 1- suvatthe obhāsasi vijjurivabbhakūṭaṃ |1.2| kena tetādiso vaṇṇo kena te idhamijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā |1.3| pucchāmi taṃ devi mahānubhāve manussabhūtā kimakāsi puññaṃ kenāsi evañjalitānubhāvā vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |1.4| Sā devatā attamanā moggallānena pucchitā @Footnote: 1 yuropiyapotthake malyadhare .pe.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page2.

Pañhaṃ puṭṭhā viyākāsi yassa kammassidaṃ phalaṃ |1.5| ahaṃ manussesu manussabhūtā abbhāgatānāsanakaṃ adāsiṃ abhivādayiṃ añjalikaṃ akāsiṃ yathānubhāvañca adāsi dānaṃ |1.6| tena metādiso vaṇṇo tena me idhamijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā |1.7| akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhūtā yamakāsi puññaṃ tenamhi evañjalitānubhāvā vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. Pīṭhavimānaṃ paṭhamaṃ. [2] |2.8| Pīṭhante veḷuriyamayaṃ uḷāraṃ manojavaṃ gacchati yenakāmaṃ alaṅkate mālyadhare suvatthe obhāsasi vijjurivabbhakūṭaṃ |2.9| kena tetādiso vaṇṇo kena te idhamijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā |2.10| pucchāmi taṃ devi mahānubhāve manussabhūtā kimakāsi puññaṃ

--------------------------------------------------------------------------------------------- page3.

Kenāsi evañjalitānubhāvā vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |2.11| Sā devatā attamanā moggallānena pucchitā pañhaṃ puṭṭhā viyākāsi yassa kammassidaṃ phalaṃ |2.12| ahaṃ manussesu manussabhūtā abbhāgatānāsanakaṃ adāsiṃ abhivādayiṃ añjalikaṃ akāsiṃ yathānubhāvañca adāsi dānaṃ |2.13| tena metādiso vaṇṇo tena me idhamijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā |2.14| akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhūtā yamakāsi puññaṃ tenamhi evañjalitānubhāvā vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. Pīṭhavimānaṃ dutiyaṃ. [3] |3.15| Pīṭhante sovaṇṇamayaṃ uḷāraṃ manojavaṃ gacchati yenakāmaṃ alaṅkate mālyadhare suvatthe obhāsasi vijjurivabbhakūṭaṃ |3.16| kena tetādiso vaṇṇo kena te idhamijjhati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page4.

Uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā |3.17| pucchāmi taṃ devi mahānubhāve manussabhūtā kimakāsi puññaṃ kenāsi evañjalitānubhāvā vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |3.18| Sā devatā attamanā moggalānena pucchitā pañhaṃ puṭṭhā viyākāsi yassa kammassidaṃ phalaṃ |3.19| appassa kammassa phalaṃ mamedaṃ yenamhi evañjalitānubhāvā ahaṃ manussesu manussabhūtā purimāya jātiyā manussaloke |3.20| addasaṃ virajaṃ bhikkhuṃ vippasannamanāvilaṃ tassa adāsihaṃ pīṭhaṃ pasannā sakehi pāṇihi |3.21| tena metādiso vaṇṇo tena me idhamijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā |3.22| akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhūtā yamakāsi puññaṃ tenamhi evañjalitānubhāvā vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. Pīṭhavimānaṃ tatiyaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page5.

[4] |4.23| Pīṭhante veḷuriyamayaṃ uḷāraṃ manojavaṃ gacchati yenakāmaṃ alaṅkate mālyadhare suvatthe obhāsasi vijjurivabbhakūṭaṃ |4.24| kena tetādiso vaṇṇo kena te idhamijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā |4.25| pucchāmi taṃ devi mahānubhāve manussabhūtā kimakāsi puññaṃ kenāsi evañjalitānubhāvā vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |4.26| Sā devatā attamanā moggallānena pucchitā pañhaṃ puṭṭhā viyākāsi yassa kammassidaṃ phalaṃ |4.27| appassa kammassa phalaṃ mamedaṃ yenamhi evañjalitānubhāvā ahaṃ manussesu manussabhūtā purimāya jātiyā manussaloke |4.28| addasaṃ virajaṃ bhikkhuṃ vippasannamanāvilaṃ tassa adāsihaṃ pīṭhaṃ pasannā sakehi pāṇihi |4.29| tena metādiso vaṇṇo tena me idhamijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page6.

|4.30| Akkhāmi taṃ bhikkhu mahānubhāva manussabhūtā yamahaṃ 1- akāsiṃ tenamhi evañjalitānubhāvā vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. Pīṭhavimānaṃ catutthaṃ. [5] |5.31| Kuñjaro te varāroho nānāratanakappano ruciro thāmavā javasampanno ākāsamhi samīhati |5.32| padumī padumapattakkhī 2- padumuppalajutindharo 3- padumacuṇṇābhikiṇṇaṅgo 2- sovaṇṇapokkharamālavā |5.33| padumānusataṃ maggaṃ padumapattavibhūsitaṃ 2- ṭhitaṃ vaggumanugghāti mitaṃ gacchati vāraṇo |5.34| tassa pakkamamānassa sovaṇṇakaṃsā ratissarā tesaṃ suyyati nigghoso turiye pañcaṅgike yathā |5.35| tassa nāgassa khandhamhi sucivatthā alaṅkatā mahantaṃ accharāsaṅghaṃ vaṇṇena atirocasi |5.36| dānassa te idaṃ phalaṃ atho sīlassa vā pana atho añjalikammassa taṃ me akkhāhi pucchitā (ti .) |5.37| sā devatā attamanā moggallānena pucchitā pañhaṃ puṭṭhā viyākāsi yassa kammassidaṃ phalaṃ @Footnote:1. Ma. yamakāsi puññaṃ . 2 Ma. Yu. padma - . 3 Ma. Yu. padmuppala -.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page7.

|5.38| Disvāna guṇasampannaṃ jhāyiṃ jhānarataṃ sataṃ adāsiṃ pupphābhikiṇṇaṃ āsanaṃ dussasanthataṃ |5.39| upaḍḍhapadumamālāhaṃ āsanassa samantato abbhokirissaṃ pattehi pasannā sakehi pāṇihi |5.40| tassa kammakusalassa idaṃ me tādisaṃ phalaṃ sakkāro garukāro ca devānaṃ apacitā ahaṃ |5.41| yo ve sammāvimuttānaṃ santānaṃ brahmacārinaṃ pasanno āsanaṃ dajjā evaṃ nande yathā ahaṃ |5.42| tasmā hi attakāmena mahattamabhikaṅkhatā āsanaṃ dātabbaṃ hoti sarīrantimadhārinanti. Kuñjaravimānaṃ pañcamaṃ. [6] |6.43| Suvaṇṇacchadanaṃ nāvaṃ nāri āruyha tiṭṭhasi ogāḷhasi 1- pokkharaṇiṃ padumaṃ 2- chindasi pāṇinā |6.44| kūṭāgārā nivesā 3- te vibhattā bhāgaso mitā daddallamānā ābhanti samantā caturo disā 4- |6.45| kena tetādiso vaṇṇo kena te idhamijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā |6.46| pucchāmi taṃ devi mahānubhāve manussabhūtā kimakāsi puññaṃ @Footnote: 1 Po. Ma. Yu. ogāhasi . 2 Ma. Yu. padmaṃ . 3 Po. nivāsā . 4 Ma. kūṭāgārā .pe. @caturo disāti ayaṃ gāthā na pākaṭā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page8.

Kenāsi evañjalitānubhāvā vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |6.47| Sā devatā attamanā moggallānena pucchitā pañhaṃ puṭṭhā viyākāsi yassa kammassidaṃ phalaṃ |6.48| ahaṃ manussesu manussabhūtā purimāya 1- jātiyā manussaloke disvāna bhikkhū tasite kilante uṭṭhāya pātuṃ udakaṃ adāsiṃ |6.49| yo ve kilantāna pipāsitānaṃ uṭṭhāya pātuṃ udakaṃ dadāti sītodakā tassa bhavanti najjo pahūtamalyā bahupuṇḍarīkā |6.50| taṃ āpagā anupariyanti sabbadā sītodakā vālukasanthatā nadī ambā ca sālā tilakā ca jambuyo uddālakā pāṭaliyo ca phullā |6.51| taṃ bhūmibhāgehi upetarūpaṃ vimānaseṭṭhaṃ bhusasobhamānaṃ tasseva kammassa ayaṃ vipāko etādisaṃ puññakatā 2- labhanti @Footnote: 1 Yu. parimayā . 2 Po. Sī. katapuññā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page9.

|6.52| Kūṭāgārā nivesā me vibhattā bhāgaso mitā daddallamānā 1- ābhanti samantā caturo disā |6.53| tena metādiso vaṇṇo tena me idhamijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā |6.54| akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhūtā yamahaṃ 2- akāsiṃ tenamhi evañjalitānubhāvā vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. Nāvāvimānaṃ chaṭṭhaṃ. [7] |7.55| Suvaṇṇacchadanaṃ nāvaṃ nāri āruyha tiṭṭhasi ogāḷhasi 3- pokkharaṇiṃ padumaṃ 4- chindasi pāṇinā |7.56| kūṭāgārā nivesā te vibhattā bhāgaso mitā daddallamānā ābhanti samantā caturo disā |7.57| kena tetādiso vaṇṇo kena te idhamijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā |7.58| pucchāmi taṃ devi mahānubhāve manussabhūtā kimakāsi puññaṃ kenāsi evañjalitānubhāvā vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. @Footnote: 1 Po. daddaḷhamānā . 2 Ma. Yu. yamakāsi puññaṃ . 3 Po. Ma. Yu. ogāhasi. @4 Ma. Yu. padmaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page10.

|7.59| Sā 1- devatā attamanā moggallānena pucchitā pañhaṃ puṭṭhā viyākāsi yassa kammassidaṃ phalaṃ |7.60| ahaṃ manussesu manussabhūtā purimāya jātiyā manussaloke disvāna bhikkhuṃ tasitaṃ kilantaṃ uṭṭhāya pātuṃ udakaṃ adāsiṃ |7.61| yo ve kilantassa pipāsitassa uṭṭhāya pātuṃ udakaṃ dadāti sītodakā tassa bhavanti najjo pahūtamalyā bahupuṇḍarīkā |7.62| taṃ āpagā anupariyanti sabbadā sītodakā vālukasanthatā nadī ambā ca sālā tilakā ca jambuyo uddālakā pāṭaliyo ca phullā |7.63| taṃ bhūmibhāgehi upetarūpaṃ vimānaseṭṭhaṃ bhusasobhamānaṃ tasseva 2- kammassa ayaṃ vipāko etādisaṃ puññakatā labhanti |7.64| tena metādiso vaṇṇo tena me idhamijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā @Footnote: 1 Yu. sa . 2 Ma. tassīdha.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page11.

|7.65| Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhūtā yamakāsi puññaṃ tenamhi evañjalitānubhāvā vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. Nāvāvimānaṃ sattamaṃ. [8] |8.66| Suvaṇṇacchadanaṃ nāvaṃ nāri āruyha tiṭṭhasi ogāḷhasi 1- pokkharaṇiṃ padumaṃ 2- chindasi pāṇinā |8.67| kūṭāgārā nivesā te vibhattā bhāgaso mitā daddallamānā ābhanti samantā caturo disā |8.68| kena tetādiso vaṇṇo kena te idhamijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā |8.69| pucchāmi taṃ devi mahānubhāve manussabhūtā kimakāsi puññaṃ kenāsi evañjalitānubhāvā vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |8.70| Sā devatā attamanā sambuddheneva pucchitā pañhaṃ puṭṭhā viyākāsi yassa kammassidaṃ phalaṃ |8.71| ahaṃ manussesu manussabhūtā purimāya jātiyā manussaloke @Footnote: 1 Yu. ogāhasi . 2 Ma. Yu. padmaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page12.

Disvāna bhikkhū tasite kilante uṭṭhāya pātuṃ udakaṃ adāsiṃ |8.72| yo ve kilantāna pipāsitānaṃ uṭṭhāya pātuṃ udakaṃ dadāti sītodakā tassa bhavanti najjo pahūtamalyā bahupuṇḍarīkā |8.73| taṃ āpagā anupariyanti sabbadā sītodakā vālukasanthatā nadī ambā ca sālā tilakā ca jambuyo uddālakā pāṭaliyo ca phullā |8.74| taṃ bhūmibhāgehi upetarūpaṃ vimānaseṭṭhaṃ bhusasobhamānaṃ tasseva kammassa ayaṃ vipāko etādisaṃ puññakatā labhanti |8.75| kūṭāgārā nivesā me vibhattā bhāgaso mitā daddallamānā ābhanti samantā caturo disā |8.76| tena metādiso vaṇṇo tena me idhamijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā [1]- |8.77| tenamhi evañjalitānubhāvā vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti @Footnote: 1 Ma. akkhāmi te buddhamahānubhāva manussabhūtā yamakāsi puññaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page13.

Etassa kammassa ayaṃ vipāko 1- uṭṭhāya 2- buddho udakaṃ apāsīti 3-. Nāvāvimānaṃ aṭṭhamaṃ. [9] |9.78| Abhikkantena vaṇṇena yā tvaṃ tiṭṭhasi devate obhāsentī disā sabbā osadhī viya tārakā |9.79| kena tetādiso vaṇṇo kena te idhamijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā |9.80| kena tvaṃ vimalobhāsā atirocasi devate kena te sabbagattehi sabbā obhāsare disā |9.81| pucchāmi taṃ devi mahānubhāve manussabhūtā kimakāsi puññaṃ kenāsi evañjalitānubhāvā vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |9.82| Sā devatā attamanā moggallānena pucchitā pañhaṃ puṭṭhā viyākāsi yassa kammassidaṃ phalaṃ |9.83| ahaṃ manussesu manussabhūtā purimāya jātiyā manussaloke tamandhakāramhi 4- timīsikāyaṃ padīpakālamhi adaṃ padīpaṃ |9.84| yo andhakāramhi timīsikāyaṃ @Footnote: 1 Po. kammassidaṃ phalaṃ. Ma. phalaṃ mamedaṃ . 2 Po. Ma. atthāya . 3 Ma. apāyīti. @4 Po. samandhakāramhi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page14.

Padīpakālamhi dadāti dīpaṃ uppajjati jotirasaṃ vimānaṃ pahūtamalyaṃ bahupuṇḍarīkaṃ |9.85| tena metādiso vaṇṇo tena me idhamijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā |9.86| tenāhaṃ vimalobhāsā atirocāmi devatā tena me sabbagattehi sabbā obhāsare disā |9.87| akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhūtā yamakāsi 1- puññaṃ tenamhi evañjalitānubhāvā vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. Padīpavimānaṃ navamaṃ. [10] |10.88| Abhikkantena vaṇṇena yā tvaṃ tiṭṭhasi devate obhāsentī disā sabbā osadhī viya tārakā |10.89| kena tetādiso vaṇṇo kena te idhamijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā |10.90| pucchāmi taṃ devi mahānubhāve manussabhūtā kimakāsi puññaṃ kenāsi evañjalitānubhāvā vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. @Footnote: 1 Po. yamahaṃ akāsiṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page15.

|10.91| Sā devatā attamanā moggallānena pucchitā pañhaṃ puṭṭhā viyākāsi yassa kammassidaṃ phalaṃ |10.92| ahaṃ manussesu manussabhūtā purimāya jātiyā manussaloke |10.93| addasaṃ virajaṃ buddhaṃ vippasannamanāvilaṃ āsajja dānaṃ adāsiṃ akāmā tiladakkhiṇaṃ dakkhiṇeyyassa buddhassa pasannā sakehi pāṇihi |10.94| tena metādiso vaṇṇo tena me idhamijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā |10.95| akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhūtā yamakāsi puññaṃ tenamhi evañjalitānubhāvā vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. Tiladakkhiṇavimānaṃ dasamaṃ. [11] |11.96| Koñcā mayurā diviyā ca haṃsā vaggussarā kokilā sampatanti pupphābhikiṇṇaṃ rammamidaṃ vimānaṃ anekacittaṃ naranārisevitaṃ |11.97| tatthacchasi devi mahānubhāve iddhī vikubbanti anekarūpā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page16.

Imā ca te accharāyo samantato naccanti gāyanti pamodayanti 1- |11.98| deviddhipattāsi mahānubhāve manussabhūtā kimakāsi puññaṃ kenāsi evañjalitānubhāvā vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |11.99| Sā devatā attamanā moggallānena pucchitā pañhaṃ puṭṭhā viyākāsi yassa kammassidaṃ phalaṃ |11.100| ahaṃ manussesu manussabhūtā patibbatā anaññamanā ahosiṃ mātāva puttaṃ anurakkhamānā kuddhāpihaṃ nappharusaṃ avocaṃ |11.101| sacce ṭhitā mosavajjaṃ pahāya dāne ratā saṅgahitattabhāvā annañca pānañca pasannacittā sakkacca dānaṃ vipulaṃ adāsiṃ |11.102| tena metādiso vaṇṇo tena me idhamijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā |11.103| akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhūtā yamakāsi puññaṃ @Footnote: 1 Po. pamodanti ca . Ma. mamodayanti ca.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page17.

Tenamhi evañjalitānubhāvā vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. Patibbatāvimānaṃ ekādasamaṃ. [12] |12.104| Veḷuriyatthambhaṃ ruciraṃ pabhassaraṃ vimānamāruyha anekacittaṃ tatthacchasi devi mahānubhāve uccāvacā iddhivikubbamānā imā ca te accharāyo samantato naccanti gāyanti pamodayanti |12.105| deviddhipattāsi mahānubhāve manussabhūtā kimakāsi puññaṃ kenāsi evañjalitānubhāvā vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |12.106| Sā devatā attamanā moggallānena pucchitā pañhaṃ puṭṭhā viyākāsi yassa kammassidaṃ phalaṃ |12.107| ahaṃ manussesu manussabhūtā upāsikā cakkhumato ahosiṃ pāṇātipātā viratā ahosiṃ loke adinnaṃ parivajjayissaṃ |12.108| amajjapā 1- nāpi musā abhāṇiṃ @Footnote: 1 Ma. amajjapāno ca.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page18.

Sakena sāminā ahosiṃ tuṭṭhā annañca pānañca pasannacittā sakkacca dānaṃ vipulaṃ adāsiṃ |12.109| tena metādiso vaṇṇo tena me idhamijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā |12.110| akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhūtā yamahaṃ akāsiṃ 1- tenamhi evañjalitānubhāvā vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. Dutiyapatibbatāvimānaṃ dvādasamaṃ. [13] |13.111| Abhikkantena vaṇṇena yā tvaṃ tiṭṭhasi devate obhāsentī disā sabbā osadhī viya tārakā |13.112| kena tetādiso vaṇṇo kena te idhamijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā |13.113| pucchāmi taṃ devi mahānubhāve manussabhūtā kimakāsi puññaṃ kenāsi evañjalitānubhāvā vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |13.114| Sā devatā attamanā moggallānena pucchitā pañhaṃ puṭṭhā viyākāsi yassa kammassidaṃ phalaṃ @Footnote: 1 Ma. yamakāsi puññaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page19.

|13.115| Ahaṃ manussesu manussabhūtā suṇisā ahosiṃ sasurassa ghare 1- |13.116| addasaṃ virajaṃ bhikkhuṃ vippasannamanāvilaṃ tassa adāsihaṃ pūvaṃ pasannā sakehi 2- pāṇihi bhāgaḍḍhabhāgaṃ datvāna modāmi nandane vane |13.117| tena metādiso vaṇṇo tena me idhamijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā |13.118| tenamhi evañjalitānubhāvā vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. Suṇisāvimānaṃ terasamaṃ. [14] |14.119| Abhikkantena vaṇṇena yā tvaṃ tiṭṭhasi devate obhāsentī disā sabbā osadhī viya tārakā |14.120| kena tetādiso vaṇṇo kena te idhamijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā |14.121| pucchāmi taṃ devi mahānubhāve manussabhūtā kimakāsi puññaṃ kenāsi evañjalitānubhāvā vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |14.122| Sā devatā attamanā moggallānena pucchitā pañhaṃ puṭṭhā viyākāsi yassa kammassidaṃ phalaṃ @Footnote: 1 Ma. gehe . 2 Ma. sehi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page20.

|14.123| Ahaṃ manussesu manussabhūtā suṇisā ahosiṃ sasurassa ghare |14.124| addasaṃ virajaṃ bhikkhuṃ vippasannamanāvilaṃ tassa adāsihaṃ bhāgaṃ pasannā sakehi pāṇihi kummāsapiṇḍaṃ datvāna modāmi nandane vane |14.125| tena metādiso vaṇṇo tena me idhamijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā |14.126| tenamhi evañjalitānubhāvā vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. Suṇisāvimānaṃ cuddasamaṃ. [15] |15.127| Abhikkantena vaṇṇena yā tvaṃ tiṭṭhasi devate obhāsentī disā sabbā osadhī viya tārakā |15.128| kena tetādiso vaṇṇo kena te idhamijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā |15.129| pucchāmi taṃ devi mahānubhāve manussabhūtā kimakāsi puññaṃ kenāsi evañjalitānubhāvā vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |15.130| Sā devatā attamanā moggallānena pucchitā pañhaṃ puṭṭhā viyākāsi yassa kammassidaṃ phalaṃ

--------------------------------------------------------------------------------------------- page21.

|15.131| Issā ca macchariyamāno 1- palāso nāhosi mayhaṃ gharamāvasantiyā akkodhanā bhattu vasānuvattinī uposathe niccappamattā 2- |15.132| cātuddasiṃ pañcadasiṃ yā ca pakkhassa aṭṭhamī pāṭihāriyapakkhañca aṭṭhaṅgasusamāgataṃ |15.133| uposathaṃ upavasiṃ 3- sadā sīle susaṃvutā saññamā saṃvibhāgā ca vimānaṃ āvasāmahaṃ |15.134| pāṇātipātā viratā musāvādā ca saññatā theyyā ca aticārā ca majjapānā ca ārakā |15.135| pañcasikkhāpade ratā ariyasaccānakovidā upāsikā cakkhumato gotamassa yasassino |15.136| sāhaṃ sakena sīlena yasasā ca yasassinī anubhomi sakaṃ puññaṃ sukhitā camhi anāmayā |15.137| tena metādiso vaṇṇo tena me idhamijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā |15.138| akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva manussabhūtā yamahaṃ akāsiṃ tenamhi evañjalitānubhāvā @Footnote: 1 Ma. maccheramatho. Yu. macchariyamatho . 2 Ma. niccahamappamattā. @3 Po. Ma. upavasissaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page22.

Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. |15.139| Mama ca bhante vacanena bhagavato pāde sirasā vandeyyāsi uttarā nāma bhante upāsikā bhagavato pāde sirasā vandatīti anacchariyaṃ kho panetaṃ bhante yaṃ maṃ bhagavā aññatarasmiṃ sāmaññaphale byākareyya taṃ bhagavā sakadāgāmiphale byākāsīti. Uttarāvimānaṃ paṇṇarasamaṃ. [16] |16.140| Yuttā ca te paramaalaṅkatā hayā adhomukhā aghasi gamā balī javā abhinimmitā pañca rathā satā ca te anventi taṃ sārathicoditā hayā |16.141| sā tiṭṭhasi rathavare alaṅkatā obhāsayaṃ jalamiva jotipāvako pucchāmi taṃ varatanu anomadassane kasmā kāyā anadhivaraṃ upāgami |16.142| kāmaggapattānaṃ yamāhu anuttarā nimmāya nimmāya ramanti devatā tasmā kāyā accharā kāmavaṇṇinī idhāgatā anadhivaraṃ namassituṃ |16.143| kiṃ tvaṃ pure sucaritamācarī idha

--------------------------------------------------------------------------------------------- page23.

Kenāsi tvaṃ amitayasā sukhedhitā iddhī ca te anadhivarā vihaṅgamā vaṇṇo ca te dasa disā virocati |16.144| devehi tvaṃ parivutā sakkatā casi kuto cutā sugatigatāsi devate kassa vā tvaṃ vacanakarānusāsaniṃ ācikkha me tvaṃ yadi buddhasāvikā (ti). |16.145| Nagantare nagaravare sumāpite paricārikā rājavarassa sirīmato naccehi gītehi 1- paramasusikkhitā ahuṃ sirimāti maṃ rājagahe avediṃsu |16.146| buddho ca me isinisabho vināyako adesayi samudayadukkhaniccataṃ asaṅkhataṃ dukkhanirodhaṃ sassataṃ maggañcimaṃ akuṭilaṃ añjasaṃ sivaṃ |16.147| sutvānahaṃ amatapadaṃ asaṅkhataṃ tathāgatassa anadhivarassa sāsanaṃ sīlesvāhaṃ paramasusaṃvutā ahuṃ dhamme ṭhitā naravarabuddhadesite |16.148| ñatvāna taṃ 2- virajaṃ padaṃ asaṅkhataṃ @Footnote: 1 Ma. Yu. nacce gīte . 2 ñatvānahantipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page24.

Tathāgatena anadhivarena desitaṃ tatthevahaṃ samathasamādhimāphusiṃ sāyeva me paramaniyāmatā ahu |16.149| laddhānahaṃ amatavaraṃ visesanaṃ ekaṃsikā abhisamaye visesiya asaṃsayā bahujanapūjitā ahaṃ khiḍḍaṃ ratiṃ paccanubhomanappakaṃ |16.150| evaṃ ahaṃ amatarasamhi devatā tathāgatassa anadhivarassa sāvikā dhammaddasā paṭhamaphale patiṭṭhitā sotāpannā na ca punamatthi duggati |16.151| sā vandituṃ anadhivaraṃ upāgamiṃ pāsādike kusalarate ca bhikkhavo namassituṃ samaṇasamāgamaṃ sivaṃ sagāravā sirimato dhammarājino |16.152| disvā muniṃ muditamanamhi pīṇitā tathāgataṃ naravaradammasārathiṃ taṇhacchidaṃ kusalarataṃ vināyakaṃ vandāmahaṃ paramahitānukampakanti. Sirimāvimānaṃ soḷasamaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page25.

[17] |17.153| Idaṃ vimānaṃ ruciraṃ pabhassaraṃ veḷuriyatthambhaṃ satataṃ sunimmalaṃ 1- suvaṇṇarukkhehi samantamotthataṃ ṭhānaṃ mamaṃ kammavipākasambhavaṃ |17.154| tatrūpapannā purimaccharā imā sataṃ sahassāni sakena kammunā tuvaṃsi ajjhūpagatā yasassinī obhāsayaṃ tiṭṭhasi pubbadevatā |17.155| sasī adhiggayha yathā virocati nakkhattarājāriva tārakāgaṇaṃ tatheva tvaṃ accharāsaṅgaṇaṃ imaṃ daddallamānā yasasā virocasi |17.156| kuto nu āgamma anomadassane upapannā tvaṃ bhavanaṃ mamaṃ idaṃ brahmaṃva devā tidasā sahindakā sabbe na tappāmase dassanena tanti. |17.157| Yametaṃ sakka anupucchase mamaṃ kuto cutā idha āgatā tuvaṃ bārāṇasī nāma puratthi kāsinaṃ tattha pure ahosiṃ pesakārikā 2- @Footnote: 1 Po. Ma. Yu. sunimmitaṃ . 2 Po. Ma. Yu. kesakārikā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page26.

|17.158| Buddhe ca dhamme ca pasannamānasā saṅghe ca ekantagatā asaṃsayā akhaṇḍasikkhāpadā āgatapphalā sambodhidhamme niyatā anāmayāti |17.159| tantyābhinandāmase svāgatañca te dhammena ca tvaṃ yasasā virocasi buddhe ca dhamme ca pasannamānase saṅghe ca ekantagate asaṃsaye akhaṇḍasikkhāpade āgatapphale sambodhidhamme niyate anāmayeti. Pesakāriyavimānaṃ sattarasamaṃ. Uddānaṃ pañca pīṭhā tayo nāvā padīpā tiladakkhiṇā dve patī dve suṇisā uttarā sirimā pesakārikā vaggo tena pavuccatīti. Itthīvimāne vaggo paṭhamo. Dutiyo cittalatāvaggo [18] |18.160| 1 Api sakkova devindo ramme cittalatāvane samantā anupariyāsi nārīgaṇapurakkhatā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page27.

Obhāsentī disā sabbā osadhī viya tārakā |18.161| kena tetādiso vaṇṇo kena te idhamijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā |18.162| pucchāmi taṃ devi mahānubhāve manussabhūtā kimakāsi puññaṃ kenāsi evañjalitānubhāvā vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |18.163| Sā devatā attamanā moggallānena pucchitā pañhaṃ puṭṭhā viyākāsi yassa kammassidaṃ phalaṃ |18.164| ahaṃ manussesu manussabhūtā dāsī ahosiṃ parapessiyā kule |18.165| upāsikā cakkhumato gotamassa yasassino tassā me nikkamo āsi sāsane tassa tādino |18.166| kāmaṃ bhijjatu yaṃ kāyo neva atthettha santhanaṃ sikkhāpadānaṃ pañcannaṃ maggo sovatthiko sivo |18.167| akaṇṭako agahano uju sabbhi pavedito nikkamassa phalaṃ passa yathidaṃ pāpuṇitthikā |18.168| āmantanikā raññomhi sakkassa vasavattino saṭṭhi turiyasahassāni paṭibodhaṃ karonti me |18.169| ālambo gaggamo bhīmo sādhuvādi pasaṃsiyo

--------------------------------------------------------------------------------------------- page28.

Pokkharo ca suphasso ca vīṇāmokkhā ca nāriyo |18.170| nandā ceva sunandā ca soṇadinnā sucimhitā ālambusā missakesī 1- puṇḍarīkāti dāruṇī |18.171| enipassā supassā ca subhaddā mudukāvadī etā aññā ca seyyāse accharānaṃ pabodhikā |18.172| tā maṃ kālenupāgantvā abhibhāsanti devatā handa naccāma gāyāma handa taṃ ramayāmase |18.173| nayidaṃ akatapuññānaṃ katapuññānamevidaṃ asokaṃ nandanaṃ rammaṃ tidasānaṃ mahāvanaṃ |18.174| sukhaṃ akatapuññānaṃ idha natthi parattha ca sukhañca katapuññānaṃ idha ceva parattha ca |18.175| tesaṃ sahabyakāmānaṃ kattabbaṃ kusalaṃ bahuṃ katapuññā hi modanti sagge bhogasamaṅginoti. Dāsīvimānaṃ paṭhamaṃ. [19] |19.176| 2 Abhikkantena vaṇṇena yā tvaṃ tiṭṭhasi devate obhāsentī disā sabbā osadhī viya tārakā |19.177| kena tetādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |19.178| Sā devatā attamanā moggallānena pucchitā @Footnote: 1 Po. Ma. Yu. alambusā missakesī ca.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page29.

Pañhaṃ puṭṭhā viyākāsi yassa kammassidaṃ phalaṃ |19.179| kevaṭṭadvārā nikkhamma ahu mayhaṃ nivesanaṃ tattha saṃsaramānānaṃ sāvakānaṃ mahesinaṃ |19.180| odanaṃ kummāsaṃ ḍākaṃ loṇasovīrakañcahaṃ adāsiṃ ujubhūtesu vippasannena cetasā |19.181| cātuddasiṃ pañcadasiṃ yā ca pakkhassa aṭṭhamī pāṭihāriyapakkhañca aṭṭhaṅgasusamāgataṃ |19.182| uposathaṃ upavasiṃ sadā sīlesu saṃvutā saññamā saṃvibhāgā ca vimānaṃ āvasāmahaṃ |19.183| pāṇātipātā viratā musāvādā ca saññatā theyyā ca aticārā ca majjapānā ca ārakā |19.184| pañcasikkhāpade ratā ariyasaccānakovidā upāsikā cakkhumato gotamassa yasassino |19.185| tena metādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. Mama ca bhante vacanena bhagavato pāde sirasā vandeyyāsi lakhumā nāma bhante upāsikā bhagavato pāde sirasā vandatīti anacchariyaṃ kho panetaṃ bhante yaṃ maṃ bhagavā aññatarasmiṃ sāmaññaphale byākareyya taṃ bhagavā sakadāgāmiphale byākāsīti. Lakhumāvimānaṃ dutiyaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page30.

[20] |20.186| 3 Piṇḍāya te carantassa tuṇhībhūtassa tiṭṭhato daḷiddā kapaṇā nārī parāgāraṃ avassitā 1- |20.187| yā te adāsi ācāmaṃ pasannā sakehi pāṇihi sā hitvā mānusaṃ dehaṃ kaṃ nu sādisataṃ gatāti. |20.188| Piṇḍāya me carantassa tuṇhībhūtassa tiṭṭhato daḷiddā kapaṇā nārī parāgāraṃ avassitā 1- |20.189| yā me adāsi ācāmaṃ pasannā sakehi pāṇihi sā hitvā mānusaṃ dehaṃ vippamuttā ito cutā |20.190| nimmānaratino nāma santi devā mahiddhikā tattha sā sukhitā nārī moditācāmadāyikā |20.191| aho dānaṃ varākiyā kassape supatiṭṭhitaṃ parābhatena dānena ijjhittha vata dakkhiṇā |20.192| yā mahesittaṃ kareyya cakkavattissa rājino nārī sabbaṅgakalyāṇī bhattu cānomadassikā etassācāmadānassa kalaṃ nāgghanti soḷasiṃ |20.193| sataṃ nikkhā sataṃ assā sataṃ assatarī rathā sataṃ kaññāsahassāni āmuttamaṇikuṇḍalā etassācāmadānassa kalaṃ nāgghanti soḷasiṃ |20.194| sataṃ hemavatā nāgā īsā dantā urūḷhavā suvaṇṇakacchā mātaṅgā hemakappanivāsasā @Footnote: 1 apassitātipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page31.

Etassācāmadānassa kalaṃ nāgghanti soḷasiṃ |20.195| catunnaṃ mahādīpānaṃ issaraṃ yodha kāraye etassācāmadānassa kalaṃ nāgghanti soḷasinti. Ācāmadāyikāvimānaṃ tatiyaṃ. [21] |21.196| 4 Caṇḍāli vanda pādāni gotamassa yasassino tameva anukampāya aṭṭhāsi isisattamo |21.197| abhippasādehi manaṃ arahantamhi tādine 1- khippamañjalikā 2- vanda parittaṃ tava jīvitanti. |21.198| Coditā bhāvitattena sarīrantimadhārinā caṇḍālī vandi pādāni gotamassa yasassino |21.199| tamenaṃ avadhi gāvī caṇḍāliṃ pañjaliṃ ṭhitaṃ namassamānaṃ sambuddhaṃ andhakāre pabhaṅkaraṃ |21.200| khīṇāsavaṃ vigatarajaṃ aneñjaṃ [3]- Deviddhipattā upasaṅkamitvā vandāmi taṃ vīra mahānubhāva |21.201| suvaṇṇavaṇṇā jalitā mahāyasā vimānamoruyha anekacittā parivāritā accharāsaṅgaṇena kā tvaṃ subhe devate vandase mamaṃ (iti). |21.202| Ahaṃ bhadante caṇḍālī tayā 4- vīrena pesitā @Footnote: 1 Po. tādino. Ma. Yu. tādini . 2 Ma. Yu. khippaṃ pañjalikā . 3 Po. Ma. Yu. ekaṃ @āraññamhi raho nisinnaṃ . 4 Yu. tayo.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page32.

Vandiṃ arahato pāde gotamassa yasassino |21.203| sāhaṃ vanditvā pādāni cutā caṇḍālayoniyā vimānaṃ sabbaso bhaddaṃ upapannamhi nandane |21.204| accharānaṃ sahassāni purakkhitvā maṃ tiṭṭhanti tāsāhaṃ pavarā seṭṭhā vaṇṇena yasasāyunā |21.205| pahūtakatakalyāṇā sampajānā patissatā muniṃ kāruṇikaṃ loke bhante vanditumāgatāti |21.206| idaṃ vatvāna caṇḍālī kataññukatavedinī vanditvā arahato pāde tatthevantaradhāyatīti. Caṇḍālivimānaṃ catutthaṃ. [22] |22.207| 5 Nīlā pītā ca kāḷā ca mañjiṭṭhā atha lohitā uccāvacānaṃ vaṇṇānaṃ kiñjakkhaparivāritā |22.208| mandāravānaṃ pupphānaṃ mālaṃ dhāresi muddhani nayime aññesu kāyesu rukkhā santi sumedhase |22.209| kena kāyaṃ upapannā tāvatiṃsaṃ yasassinī devate pucchitācikkha kissa kammassidaṃ phalaṃ (iti). |22.210| Bhadditthikāti maṃ aññiṃsu kimbilāyaṃ upāsikā saddhāsīlena sampannā saṃvibhāgaratā sadā |22.211| acchādanañca bhattañca senāsanaṃ padīpiyaṃ adāsiṃ ujubhūtesu vippasannena cetasā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page33.

|22.212| Cātuddasiṃ pañcadasiṃ yā ca pakkhassa aṭṭhamī pāṭihāriyapakkhañca aṭṭhaṅgasusamāgataṃ uposathaṃ upavasiṃ sadā sīle susaṃvutā |22.213| pāṇātipātā viratā musāvādā ca saññatā theyyā ca aticārā ca majjapānā ca ārakā |22.214| pañcasikkhāpade ratā ariyasaccāna kovidā upāsikā cakkhumato appamādavihārinī katāvakāsā katakusalā tato cutā sayampabhā anuvicarāmi nandanaṃ |22.215| bhikkhū cāhaṃ paramahitānukampake abhojayiṃ tapassiyugaṃ mahāmuniṃ katāvakāsā katakusalā tato cutā sayampabhā anuvicarāmi nandanaṃ |22.216| aṭṭhaṅgikaṃ aparimitaṃ sukhāvahaṃ uposathaṃ sattatamupāvasiṃ ahaṃ katāvakāsā katakusalā tato cutā sayampabhā anuvicarāmi nandananti. Bhadditthikāvimānaṃ pañcamaṃ. [23] |23.217| 6 Abhikkantena vaṇṇena yā tvaṃ tiṭṭhasi devate obhāsentī disā sabbā osadhī viya tārakā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page34.

|23.218| Kena tetādiso vaṇṇo kena te idhamijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā |23.219| pucchāmi taṃ devi mahānubhāve manussabhūtā kimakāsi puññaṃ kenāsi evañjalitānubhāvā vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |23.220| Sā devatā attamanā moggallānena pucchitā pañhaṃ puṭṭhā viyākāsi yassa kammassidaṃ phalaṃ |23.221| soṇadinnāti maṃ aññiṃsu nālandāyaṃ upāsikā saddhāsīlena sampannā saṃvibhāgaratā sadā |23.222| acchādanañca bhattañca senāsanaṃ padīpiyaṃ adāsiṃ ujubhūtesu vippasannena cetasā |23.223| cātuddasiṃ pañcadasiṃ yā ca pakkhassa aṭṭhamī pāṭihāriyapakkhañca aṭṭhaṅgasusamāgataṃ |23.224| uposathaṃ upavasiṃ sadā sīle susaṃvutā pāṇātipātā viratā musāvādā ca 1- saññatā 2- theyyā ca aticārā ca majjapānā ca ārakā |23.225| pañcasikkhāpade ratā ariyasaccāna kovidā upāsikā cakkhumato gotamassa yasassino |23.226| tena metādiso vaṇṇo ... Pe ... @Footnote: 1 Po. Yu. casaddo natthi . 2 Po. Yu. susaññatā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page35.

Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. Soṇadinnāvimānaṃ chaṭṭhaṃ. [24] |24.227| 7 Abhikkantena vaṇṇena yā tvaṃ tiṭṭhasi devate obhāsentī disā sabbā osadhī viya tārakā |24.228| kena tetādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |24.229| Sā devatā attamanā moggallānena pucchitā ... Pe ... yassa kammassidaṃ phalaṃ |24.230| uposathāti maṃ aññiṃsu sāketāyaṃ upāsikā saddhāsīlena sampannā saṃvibhāgaratā sadā |24.231| acchādanañca bhattañca senāsanaṃ padīpiyaṃ adāsiṃ ujubhūtesu vippasannena cetasā |24.232| cātuddasiṃ pañcadasiṃ yā ca pakkhassa aṭṭhamī pāṭihāriyapakkhañca aṭṭhaṅgasusamāgataṃ uposathaṃ upavasiṃ sadā sīle susaṃvutā |24.233| pāṇātipātā viratā musāvādā ca saññatā theyyā ca aticārā ca majjapānā ca ārakā |24.234| pañcasikkhāpade ratā ariyasaccāna kovidā upāsikā cakkhumato gotamassa yasassino |24.235| tena metādiso vaṇṇo ... Pe ...

--------------------------------------------------------------------------------------------- page36.

Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. |24.236| Abhikkhaṇaṃ nandanaṃ sutvā chando me upapajjatha tattha cittaṃ paṇidhāya upapannamhi nandanaṃ |24.237| nākāsiṃ satthu vacanaṃ buddhassādiccabandhuno hīne cittaṃ paṇidhāya samhi pacchānutāpinī |24.238| kīvaciraṃ vimānasmiṃ idha vassasuposathe devate pucchitācikkha yadi jānāsi āyu no (iti). |24.239| Saṭṭhivassasahassāni [1]- idha ṭhatvā mahāmuni ito cutā gamissāmi manussānaṃ sahabyatanti. |24.240| Mā tvaṃ uposathe bhayi sambuddhenāsi byākatā sotāpannā visesayi pahīnā tava duggatīti. Uposathavimānaṃ sattamaṃ. [25] |25.241| 8 Abhikkantena vaṇṇena yā tvaṃ tiṭṭhasi devate obhāsentī disā sabbā osadhī viya tārakā |25.242| kena tetādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |25.243| Sā devatā attamanā moggallānena pucchitā ... Pe ... yassa kammassidaṃ phalaṃ |25.244| niddāti maṃ aññiṃsa rājagahasmiṃ upāsikā saddhāsīlena sampannā saṃvibhāgaratā sadā @Footnote: 1 Ma. Yu. tisso ca vassakoṭiyo.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page37.

|25.245| Acchādanañca bhattañca senāsanaṃ padīpiyaṃ adāsiṃ ujubhūtesu vippasannena cetasā |25.246| cātuddasiṃ pañcadasiṃ yā ca pakkhassa aṭṭhamī pāṭihāriyapakkhañca aṭṭhaṅgasusamāgataṃ |25.247| uposathaṃ upavasiṃ sadā sīle susaṃvutā pāṇātipātā viratā musāvādā ca saññatā theyyā ca aticārā ca majjapānā ca ārakā |25.248| pañcasikkhāpade ratā ariyasaccāna kovidā upāsikā cakkhumato gotamassa yasassino |25.249| tena metādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. Suniddāvimānaṃ aṭṭhamaṃ. [26] |26.250| 9 Abhikkantena vaṇṇena yā tvaṃ tiṭṭhasi devate obhāsentī disā sabbā osadhī viya tārakā |26.251| kena tetādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |26.252| Sā devatā attamanā moggallānena pucchitā ... Pe ... yassa kammassidaṃ phalaṃ |26.253| sudinnāti maṃ aññiṃsu rājagahasmiṃ upāsikā saddhāsīlena sampannā saṃvibhāgaratā sadā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page38.

|26.254| Acchādanañca bhattañca senāsanaṃ padīpiyaṃ adāsiṃ ujubhūtesu vippasannena cetasā |26.255| cātuddasiṃ pañcadasiṃ yā ca pakkhassa aṭṭhamī pāṭihāriyapakkhañca aṭṭhaṅgasusamāgataṃ uposathaṃ upavasiṃ sadā sīle susaṃvutā |26.256| pāṇātipātā viratā musāvādā ca saññatā theyyā ca aticārā ca majjapānā ca ārakā |26.257| pañcasikkhāpade ratā ariyasaccāna kovidā upāsikā cakkhumato gotamassa yasassino |26.258| tena metādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. Sudinnāvimānaṃ navamaṃ. [27] |27.259| 10 Abhikkantena vaṇṇena yā tvaṃ tiṭṭhasi devate obhāsentī disā sabbā osadhī viya tārakā |27.260| kena tetādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |27.261| Sā devatā attamanā moggallānena pucchitā ... Pe ... yassa kammassidaṃ phalaṃ |27.262| ahaṃ manussesu manussabhūtā purimāya jātiyā masussaloke

--------------------------------------------------------------------------------------------- page39.

|27.263| Addasaṃ virajaṃ buddhaṃ vippasannamanāvilaṃ tassa adāsihaṃ bhikkhaṃ pasannā sakehi pāṇihi |27.264| tena metādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. Bhikkhādāyikavimānaṃ dasamaṃ. [28] |28.265| 11 Abhikkantena vaṇṇena yā tvaṃ tiṭṭhasi devate obhāsentī disā sabbā osadhī viya tārakā |28.266| kena tetādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |28.267| Sā devatā attamanā moggallānena pucchitā ... Pe ... yassa kammassidaṃ phalaṃ |28.268| ahaṃ manussesu manussabhūtā purimāya jātiyā manussaloke |28.269| addasaṃ virajaṃ buddhaṃ vippasannamanāvilaṃ tassa adāsihaṃ bhikkhaṃ pasannā sakehi pāṇihi |28.270| tena metādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. Dutiyabhikkhādāyikavimānaṃ ekādasamaṃ. Uddānaṃ dāsī ceva lakhumā ca atha ācāmadāyikā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page40.

Caṇḍālī bhadditthikā ceva soṇadinnā uposathā niddā ceva sudinnā ca dve ca bhikkhāyadāyikā vaggo tena pavuccatīti. Itthivimāne dutiyo vaggo. Bhāṇavāraṃ paṭhamaṃ. ------------ Tatiyo pārichattakavaggo [29] |29.271| 1 Uḷāro te yaso vaṇṇo sabbā obhāsate disā nāriyo naccanti gāyanti devaputtā alaṅkatā |29.272| modanti parivārenti tava pūjāya devate sovaṇṇāni vimānāni tavimāni sudassane |29.273| tuvaṃpi issarā tesaṃ sabbakāmasamiddhinaṃ abhijātā mahantāsi devakāye pamodasi devate pucchitācikkha yassa kammassidaṃ phalanti. |29.274| Ahaṃ manussesu manussabhūtā dussīle kule suṇisā ahosiṃ assaddhesu kadariyesu saddhāsīlena sampannā [1]- |29.275| Piṇḍāya caramānassa apūvaṃ te adāsihaṃ tassa adāsihaṃ 2- pūvaṃ pasannā sakehi pāṇihi @Footnote: 1 Po. Ma. Yu. tadāhaṃ sassuyācikkhiṃ samaṇo āgato idha . 2 Ma. Yu. adāsahaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page41.

|29.276| Itissā sassu paribhāsi avinītā tvaṃ vadhū na maṃ sampucchituṃ icchi samaṇassa dadāmahaṃ |29.277| tato me sassu kupitā pahāsi musalena maṃ kuṭaṅgañchi avadhi maṃ nāsakkhiṃ jīvituṃ ciraṃ |29.278| sāhaṃ kāyassa bhedā ca vippamuttā tato cutā tāvatiṃsānaṃ devānaṃ upapannā sahabyataṃ |29.279| tena metādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. Uḷāravimānaṃ paṭhamaṃ. [30] |30.280| 2 Obhāsayitvā paṭhaviṃ sadevakaṃ atirocasi candimasuriyā viya siriyā ca vaṇṇena yasena tejasā brahmāva devi tidase sahindake |30.281| pucchāmi taṃ uppalamāladhārini āveḷini kañcanasannibhattace alaṅkate uttamavatthadhārini kā tvaṃ subhe devate vandase mamaṃ |30.282| kiṃ tvaṃ pure kammaṃ akāsi attanā manussabhūtā purimāya jātiyā dānaṃ suciṇṇaṃ atha sīlasaññamaṃ

--------------------------------------------------------------------------------------------- page42.

Kenūpapannā sugatiṃ yasassinī devate pucchitācikkha kissa kammassidaṃ phalanti. |30.283| Idāni bhante imameva gāmaṃ piṇḍāya amhākaṃ gharaṃ upāgami tato te ucchussa adāsiṃ khaṇḍikaṃ pasannacittā atulāya pītiyā |30.284| sassū ca pacchā anuyuñjate mamaṃ kahannu ucchuṃ vadhuke avākari na chaḍḍitaṃ na ca khāditaṃ mayā santassa bhikkhussa sayaṃ adāsihaṃ |30.285| tuyhaṃ idaṃ issariyaṃ atho mamaṃ itissā sassu paribhāsate mamaṃ pīṭhaṃ gahetvā pahāraṃ adāsi me tato cutā kālakatamhi devatā |30.286| tadeva kammaṃ kusalaṃ kataṃ mayā sukhañca kammaṃ anubhomi attanā devehi saddhiṃ paricāriyāmahaṃ modāmahaṃ kāmaguṇehi pañcahi |30.287| tadeva kammaṃ kusalaṃ kataṃ mayā sukhañca kammaṃ anubhomi attanā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page43.

Devindaguttā tidasehi rakkhitā samappitā kāmaguṇehi pañcahi |30.288| etādisaṃ puññaphalaṃ anappakaṃ mahāvipākā mama ucchudakkhiṇā devehi saddhiṃ paricāriyāmahaṃ modāmahaṃ kāmaguṇehi pañcahi |30.289| etādisaṃ puññaphalaṃ anappakaṃ mahājutikā mama ucchudakkhiṇā devindaguttā tidasehi rakkhitā sahassanettoriva nandane vane |30.290| tuvañca bhante anukampakaṃ viduṃ upecca vandiṃ kusalañca pucchiyā tato te ucchussa adāsiṃ khaṇḍikaṃ pasannacittā atulāya pītiyāti. Ucchuvimānaṃ dutiyaṃ. [31] |31.291| 3 Pallaṅkaseṭṭhe maṇisovaṇṇacitte pupphābhikiṇṇe sayane uḷāre tatthacchasi devi mahānubhāve uccāvacā iddhivikubbamānā |31.292| imā ca te accharāyo samantato

--------------------------------------------------------------------------------------------- page44.

Naccanti gāyanti pamodayanti deviddhipattāsi mahānubhāve manussabhūtā kimakāsi puññaṃ kenāsi evañjalitānubhāvā vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīta. |31.293| Ahaṃ manussesu manussabhūtā aḍḍhe kule suṇisā ahosiṃ akkodhanā bhattu vasānuvattinī appamattā uposathe |31.294| manussabhūtā daharā apāpikā pasannacittā patimābhirādhayiṃ divā ca ratto ca manāpacārinī ahaṃ pure sīlavatī ahosiṃ |31.295| pāṇātipātā viratā acoriyā saṃsuddhakāyā sucibrahmacārinī amajjapānā ca musā abhāṇī sikkhāpadesu paripūrakārinī |31.296| cātuddasiṃ pañcadasiṃ yā ca pakkhassa aṭṭhamī pāṭihāriyapakkhañca pasannamānasā ahaṃ |31.297| aṭṭhaṅgupetaṃ anudhammacārinī

--------------------------------------------------------------------------------------------- page45.

Uposathaṃ pītimanā upāvasiṃ imañca ariyaṃ aṭṭhaṅgavarehupetaṃ samādayitvā kusalaṃ sukhudrayaṃ patimhi kalyāṇavasānuvattinī ahosiṃ pubbe sugatassa sāvikā |31.298| etādisaṃ kusalaṃ jīvaloke kammaṃ karitvāna visesabhāginī kāyassa bhedā abhisamparāyaṃ deviddhipattā sugatimhi āgatā |31.299| vimānapāsādavare manorame parivāritā accharāsaṅgaṇena sayampabhā devagaṇā ramanti maṃ dīghāyukiṃ devavimānamāgatanti. Pallaṅkavimānaṃ tatiyaṃ. [32] |32.300| 4 Latā ca sajjā pavarā ca devatā acchimutīrājavarassa sirīmato sutā ca rañño vessavaṇṇassa dhītā rājī matī dhammaguṇehi sobhitā 1- |32.301| pañcettha nāriyo agamaṃsu nhāyituṃ sītodakaṃ uppaliniṃ sivaṃ nadiṃ @Footnote: 1 Po. Ma. sobhatha.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page46.

Tā tattha nhāyitvā ramitvā devatā naccitvā gāyitvā sutālataṃ bravi |32.302| pucchāmi taṃ uppalamāladhārini āveḷini kāñcanasannibhattace pītarattāmbakkhi nabheva sobhaṇe dīghāyukī kena kato yaso tava |32.303| kenāsi bhadde patino piyatarā visiṭṭhakalyāṇitarassa rūpato padakkhiṇā naccagītavādite ācikkha no tvaṃ naranāri pucchitāti. |32.304| Ahaṃ manussesu manussabhūtā uḷārabhoge kule suṇisā ahosiṃ akkodhanā bhattu vasānuvattinī appamattā uposathe |32.305| manussabhūtā daharā apāvikā pasannacittā patimābhirādhayiṃ sadevaraṃ sassuraṃ sadāsakaṃ abhirādhayiṃ tamhi kato yaso mama |32.306| sāhaṃ tena kusalena kammunā catubbhi ṭhānesu visesamajjhagā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page47.

Āyuñca vaṇṇañca sukhaṃ balañca khiddaṃ ratiṃ paccanubhomanappakaṃ |32.307| sutaṃ nu taṃ bhāsati yaṃ ayaṃ latā yaṃ no āpucchimha 1- akittayino patino kiramhākaṃ visiṭṭhā nārinaṃ gatī ca nesaṃ pavarā ca devatā |32.308| patīsu dhammaṃ paricarāma sabbā patibbatā yathābhavanti itthiyo patīsu dhammaṃ paricarāma sabbā lacchāmase bhāsati yaṃ ayaṃ latā |32.309| sīho yathā pabbatasānugocaro mahindharaṃ pabbatamāvasitvā pasayha gantvā itare catuppade khudde mige khādati maṃsabhojano |32.310| tatheva saddhā idha ariyasāvikā bhattāraṃ nissāya patiṃ anubbatā kodhaṃ vadhitvā anubhuyya maccheraṃ saggamhi sā modati dhammacārinīti. Latāvimānaṃ catutthaṃ. [33] |33.311| 5 Sattatantiṃ sumadhuraṃ rāmaṇeyyaṃ avācayiṃ @Footnote: 1 Po. Ma. Yu. apucachimha.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page48.

Somaṃ raṅgamhi avheti saraṇaṃ me hohi kosiyāti. |33.312| Ahaṃ te saraṇaṃ homi ahamācariyapūjako na taṃ jahissati sisso sissamācariya jessasīti. |33.313| Abhikkantena vaṇṇena yā tvaṃ tiṭṭhasi devate obhāsentī disā sabbā osadhī viya tārakā |33.314| kena tetādiso vaṇṇo kena te idhamijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā |33.315| pucchāmi taṃ devi mahānubhāve manussabhūtā kimakāsi puññaṃ kenāsi evañjalitānubhāvā vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |33.316| Sā devatā attamanā moggallānena pucchitā pañhaṃ puṭṭhā viyākāsi yassa kammassidaṃ phalaṃ |33.317| vatthuttamadāyikā nāri pavarā hoti naresu nārīsu evaṃ piyarūpadāyikā manāpaṃ dibbaṃ sā labhate upecca ṭhānaṃ |33.318| tassā me passa vimānaṃ accharā kāmavaṇṇinīhamasmi accharāsahassāhaṃ pavarā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page49.

Passa puññānaṃ vipākaṃ |33.319| tena metādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. Itaraṃ caturavimānaṃ yathā vatthadāyikavimānaṃ tathā vitthāretabbaṃ. |33.320| (1) Abhikkantena vaṇṇena ... Pe ... Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |33.321| Sā devatā attamanā moggallānena pucchitā ... Pe ... yassa kammassidaṃ phalaṃ |33.322| pupphuttamadāyikā nārī pavarā hoti naresu nārīsu evaṃ piyarūpadāyikā manāpaṃ dibbaṃ sā labhate upecca ṭhānaṃ |33.323| tassā me passa vimānaṃ accharā kāmavaṇṇinīhamasmi accharāsahassāhaṃ pavarā passa puññānaṃ vipākaṃ |33.324| tena metādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. ------------ |33.325| (2) Abhikkantena vaṇṇena yā tvaṃ tiṭṭhasi devate

--------------------------------------------------------------------------------------------- page50.

... Pe ... osadhī viya tārakā |33.326| kena tetādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |33.327| Sā devatā attamanā moggallānena pucchitā ... Pe ... yassa kammassidaṃ phalaṃ |33.328| gandhuttamadāyikā nārī pavarā hoti naresu nārīsu evaṃ piyarūpadāyikā manāpaṃ dibbaṃ sā labhate upecca ṭhānaṃ |33.329| tassā me passa vimānaṃ accharā kāmavaṇṇinīhamasmi accharāsahassāhaṃ pavarā passa puññānaṃ vipākaṃ |33.330| tena metādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. ------------ |33.331| (3) Abhikkantena vaṇṇena yā tvaṃ tiṭṭhasi devate obhāsentī disā sabbā osadhī viya tārakā |33.332| kena tetādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page51.

|33.333| Sā devatā attamanā moggallānena pucchitā ... Pe ... yassa kammassidaṃ phalaṃ |33.334| phaluttamadāyikā nārī pavarā hoti naresu nārīsu evaṃ piyarūpadāyikā manāpaṃ dibbaṃ sā labhate upecca ṭhānaṃ |33.335| tassā me passa vimānaṃ accharā kāmavaṇṇinīhamasmi accharāsahassāhaṃ pavarā passa puññānaṃ vipākaṃ |33.336| tena metādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. ------------ |33.337| (4) Abhikkantena vaṇṇena yā tvaṃ tiṭṭhasi devate obhāsentī disā sabbā osadhī viya tārakā |33.338| kena tetādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |33.339| Sā devatā attamanā moggallānena pucchitā ... Pe ... yassa kammassidaṃ phalaṃ |33.340| rasuttamadāyikā nārī

--------------------------------------------------------------------------------------------- page52.

Pavarā hoti naresu nārīsu evaṃ piyarūpadāyikā manāpaṃ dibbaṃ sā labhate upecca ṭhānaṃ |33.341| tassā me passa vimānaṃ accharā kāmavaṇṇinīhamasmi accharāsahassāhaṃ pavarā passa puññānaṃ vipākaṃ |33.342| tena metādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. -------------- |33.343| Abhikkantena vaṇṇena yā tvaṃ tiṭṭhasi devate ... Pe ... osadhī viya tārakā |33.344| kena tetādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |33.345| Sā devatā attamanā moggallānena pucchitā ... Pe ... yassa kammassidaṃ phalaṃ |33.346| gandhapañcaṅgulikaṃ ahamadāsiṃ kassapassa bhagavato thūpasmiṃ |33.347| tassā me passa vimānaṃ accharā kāmavaṇṇinīhamasmi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page53.

Accharāsahassāhaṃ pavarā passa puññānaṃ vipākaṃ |33.348| tena metādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. Itaraṃ caturavimānaṃ yathā gandhapañcaṅgulikaṃ vimānaṃ tathā vitthāretabbaṃ. |33.349| (1) Abhikkantena vaṇṇena ... Pe ... Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |33.350| Sā devatā attamanā moggallānena pucchitā ... Pe ... yassa kammassidaṃ phalaṃ |33.351| bhikkhū cāhaṃ bhikkhuniyo ca addasāmi panthapaṭipanne tesāhaṃ dhammaṃ sutvāna ekūposathaṃ upavasissaṃ |33.352| tassā me passa vimānaṃ accharā kāmavaṇṇinīhamasmi accharāsahassāhaṃ pavarā passa puññānaṃ vipākaṃ |33.353| tena metādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page54.

|33.354| (2) Abhikkantena vaṇṇena ... Pe ... Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |33.355| Sā devatā attamanā moggallānena pucchitā ... Pe ... yassa kammassidaṃ phalaṃ |33.356| udake ṭhitā udakaṃ adāsiṃ bhikkhuno cittena vippasannena |33.357| tassā me passa vimānaṃ accharā kāmavaṇṇinīhamasmi accharāsahassāhaṃ pavarā passa puññānaṃ vipākaṃ |33.358| tena metādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. ---------------- |33.359| (3) Abhikkantena vaṇṇena ... Pe ... Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |33.360| Sā devatā attamanā moggallānena pucchitā ... Pe ... yassa kammassidaṃ phalaṃ |33.361| sassuñcāhaṃ sassure ca caṇḍike kodhane ca pharuse ca anussuyyikā upaṭṭhāsiṃ

--------------------------------------------------------------------------------------------- page55.

Appamattā sakena sīlena |33.362| tassā me passa vimānaṃ accharā kāmavaṇṇinīhamasmi accharāsahassāhaṃ pavarā passa puññānaṃ vipākaṃ |33.363| tena metādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. ----------------- |33.364| (4) Abhikkantena vaṇṇena ... Pe ... Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |33.365| Sā devatā attamanā moggallānena pucchitā ... Pe ... yassa kasmassidaṃ phalaṃ |33.366| parakammakārinī 1- āsiṃ atthenātanditā dāsī akkodhanā anatimānī 2- saṃvibhāginī sakassa bhāgassa |33.367| tassā me passa vimānaṃ accharā kāmavaṇṇinīhamasmi accharāsahassāhaṃ pavarā @Footnote: 1 Po. Ma. parakammakārī. yu parakammakāri . 2 Ma. nātimāninī.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page56.

Passa puññānaṃ vipākaṃ |33.368| tena metādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. ----------------- |33.369| Abhikkantena vaṇṇena yā tvaṃ tiṭṭhasi devate ... Pe ... osadhī viya tārakā |33.370| kena tetādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |33.371| Sā devatā attamanā moggallānena pucchitā ... Pe ... yassa kammassidaṃ phalaṃ |33.372| khīrodanamahaṃ adāsiṃ bhikkhuno piṇḍāya carantassa |33.373| tassā me passa vimānaṃ accharā kāmavaṇṇinīhamasmi accharāsahassāhaṃ pavarā passa puññānaṃ vipākaṃ |33.374| tena metādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. Tesu pañcavīsativimānaṃ yathā khīrodanadāyikāvimānaṃ tathā vitthāretabbaṃ. |33.375| Abhikkantena vaṇṇena ... Pe ...

--------------------------------------------------------------------------------------------- page57.

Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |33.376| Sā devatā attamanā moggallānena pucchitā ... Pe ... yassa kammassidaṃ phalaṃ |33.377| (1) phāṇitaṃ ahamadāsiṃ |33.378| (2) ucchukhaṇḍikaṃ ... Pe ... |33.379| (3) Timbarūsakaṃ |33.380| (4) kakkārukaṃ 1- |33.381| (5) eḷālukaṃ |33.382| (6) vallīpakkaṃ 2- |33.383| (7) phārūsakaṃ |33.384| (8) hatthappatāpakaṃ |33.385| (9) sākamuṭṭhiṃ |33.386| (10) pupphakamuṭṭhiṃ |33.387| (11) mūlakaṃ |33.388| (12) nimbamuṭṭhiṃ |33.389| (13) ambakañjikaṃ |33.390| (14) doṇinimmujjanaṃ 3- |33.391| (15) kāyabandhanaṃ |33.392| (16) aṃsabandhakaṃ 4- @Footnote: 1 Ma. Yu. kakkārikaṃ . 2 Ma. Yu. valliphalaṃ . 3 ma ... nimmajjaniṃ . 4 Po. Ma. @aṃsabaddhakaṃ. Yu. aṃsavaṭṭakaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page58.

|33.393| (17) Ayogapattaṃ |33.394| (18) vidhūpanaṃ |33.395| (19) tālapaṇṇaṃ 1- |33.396| (20) morahatthaṃ |33.397| (21) chattaṃ |33.398| (22) upāhanaṃ |33.399| (23) pūvaṃ |33.400| (24) modakaṃ |33.401| (25) sakkhaliṃ 2- bhikkhuno piṇḍāya carantassa |33.402| tassā me passa vimānaṃ accharā kāmavaṇṇinīhamasmi accharāsahassāhaṃ pavarā passa puññānaṃ vipākaṃ |33.403| tena metādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. |33.404| Svāgataṃ vata me ajja suppabhātaṃ suhuṭṭhitaṃ yaṃ addasaṃ devatāyo accharā kāmavaṇṇiniyo |33.405| tāsāhaṃ dhammaṃ sutvāna kāhāmi kusalaṃ bahuṃ dānena samacariyāya saṃyamena damena ca sāhaṃ tattha gamissāmi yattha gantvā na socareti. Guttilavimānaṃ pañcamaṃ. @Footnote: 1 Ma. Yu. tālavaṇṭhaṃ . 2 Ma. sakkhalikaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page59.

[34] |34.406| 6 Daddallamānā vaṇṇena yasassā ca yasassinī sabbe deve tāvatiṃse vaṇṇena atirocasi |34.407| dassanaṃ nābhijānāmi idaṃ paṭhamadassanaṃ kasmā kāyā nu āgamma nāmena bhāsase mamanti. |34.408| Ahaṃ bhadde subhaddāsiṃ pubbe mānusake bhave sahabhariyā ca te āsiṃ bhaginī ca kaniṭṭhakā |34.409| sāhaṃ kāyassa bhedāya vippamuttā tato cutā nimmānaratīdevānaṃ upapannā sahabyatanti. |34.410| Pahūtakatakalyāṇā te deve yanti pāṇino yesaṃ tvaṃ kittayissasi subhadde jātimattano |34.411| kathaṃ tvaṃ kena vaṇṇena kena vā anusāsitā kīdiseneva dānena subbatena yasassinī |34.412| yasaṃ etādisaṃ pattā visesaṃ vipulamajjhagā devate pucchitācikkha kissa kammassidaṃ phalaṃ (iti). |34.413| Aṭṭheva piṇḍapātāni yaṃ dānaṃ adadaṃ pure dakkhiṇeyyassa saṅghassa pasannā sakehi pāṇihi |34.414| tena metādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. |34.415| Ahaṃ tayā bahutare bhikkhū saññate brahmacārino tappesiṃ annapānena pasannā sakehi pāṇihi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page60.

|34.416| Tayā bahutaraṃ datvā hīnakāyūpagā ahaṃ kathaṃ tvaṃ appataraṃ datvā visesaṃ vipulamajjhagā devate pucchitācikkha kissa kammassidaṃ phalaṃ (iti). |34.417| Manobhāvanīyo bhikkhu sandiṭṭho me pure ahu tāhaṃ bhattena nimantesiṃ revataṃ attanaṭṭhamaṃ |34.418| so me atthapurekkhāro anukampāya revato saṅghe dehīti maṃ avoca tassāhaṃ vacanaṃ kariṃ |34.419| sā dakkhiṇā saṅghagatā appameyyā patiṭṭhitā puggalesu tayā dinnaṃ na taṃ tava mahapphalanti. |34.420| Idānevāhaṃ jānāmi saṅghe dinnaṃ mahapphalaṃ sāhaṃ gantvā manussattaṃ vadaññū vītamaccharā saṅghe dānaṃ dassāmihaṃ appamattā punappunanti. |34.421| Kā esā devatā bhadde tayā mantayate saha sabbe deve tāvatiṃse vaṇṇena atirocati (iti). |34.422| Manussabhūtā devinda pubbe mānusake bhave sahabhariyā ca me āsi bhaginī ca kaniṭṭhakā 1- saṅghe dānāni datvāna katapuññā virocati (iti). |34.423| Dhammena pubbe bhaginī tayā bhadde virocasi yaṃ saṅghasmiṃ appameyye patiṭṭhāpesi dakkhiṇaṃ |34.424| pucchito hi mayā buddho gijjhakūṭasmiṃ pabbate @Footnote: 1 Ma. yu kaniṭṭhikā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page61.

Vipākaṃ saṃvibhāgassa yattha dinnaṃ mahapphalaṃ |34.425| yajamānānaṃ manussānaṃ puññapekkhāna pāṇinaṃ karontaṃ 1- opadhikaṃ puññaṃ yattha dinnaṃ mahapphalaṃ |34.426| taṃ me buddho viyākāsi jānaṃ kammaphalaṃ sakaṃ vipākaṃ saṃvibhāgassa yattha dinnaṃ mahapphalaṃ |34.427| cattāro ca paṭipannā cattāro ca phale ṭhitā esa saṅgho ujubhūto paññāsīlasamāhito |34.428| yajamānānaṃ manussānaṃ puññapekkhāna pāṇinaṃ karontaṃ 1- opadhikaṃ puññaṃ saṅghe dinnaṃ mahapphalaṃ |34.429| eso hi saṅgho vipulo mahaggato esappameyyo udadhīva sāgaro ete hi seṭṭhā naraviriyasāvakā pabhaṅkarā dhammakathaṃ udīrayanti |34.430| tesaṃ sudinnaṃ suhutaṃ suyiṭṭhaṃ ye saṅghamuddissa dadanti dānaṃ sā dakkhiṇā saṅghagatā patiṭṭhitā mahapphalā lokavidūhi vaṇṇitā |34.431| etādisaṃ puññamanussarantā ye vedajātā vicaranti loke vineyya maccheramalaṃ samūlaṃ @Footnote: 1 karotantipi dissati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page62.

Aninditā saggamupenti ṭhānanti. Daddallavimānaṃ chaṭṭhaṃ. [35] |35.432| 7 Phalikarajatahemajālacchannaṃ vividhavicitratalamaddasaṃ surammaṃ byamhaṃ sunimmitaṃ toraṇūpapannaṃ rucakūpakiṇṇamidaṃ subhaṃ vimānaṃ |35.433| bhāti ca dasa disā nabheva suriyo sarade tamanudo sahassaraṃsī tathā tapatimidaṃ tava vimānaṃ jalamiva dhūmasikho nise nabhagge |35.434| musatīva nayanaṃ sateritāva ākāse ṭhapitamidaṃ manuññaṃ vīṇāmurajasammatāḷaghuṭṭhaṃ iddhaṃ indapuraṃ yathā tava yidaṃ |35.435| padumakumudauppalakuvalayaṃ yothikābhaṇḍikānojakā ca santi sālakusumitapupphitā asokā vividhadumaggasugandhasevitamidaṃ |35.436| salaḷalabujasujakasaṃyuttā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page63.

Kusakasuphullitalatāvalambinīhi maṇijālasadisā yasassinī rammā pokkharaṇī upaṭṭhitā te |35.437| udakaruhā ca yetthi pupphajātā thalajā ye ca santi rukkhajātā mānussakā amānussakā ca dibbā sabbe tuyhaṃ nivesanamhi jātā |35.438| kissa samadamassa 1- ayaṃ vipāko kenāsi kammaphalenidhūpapannā yathā ca te adhigatamidaṃ vimānaṃ tadanupadaṃ avacāsi āḷārapakhumeti. |35.439| Yathā ca me adhigatamidaṃ vimānaṃ koñcamayuracakorasaṅghacaritaṃ dibyapilavahaṃsarājaciṇṇaṃ dijakāraṇḍavakokilābhināditaṃ |35.440| nānāsantānakapuppharukkhavividhā pāṭalijambuasokarukkhavantaṃ yathā ca me adhigatamidaṃ vimānaṃ @Footnote: 1 Ma. saññamadamassayaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page64.

Tante pavedissāmi suṇohi bhante |35.441| magadhavarapuratthimena nāḷakagāmako nāma atthi bhante tattha ahosiṃ pure suṇisā sesavatīti tattha jāniṃsu mamaṃ |35.442| sāhaṃ apacitatthadhammakusalaṃ devamanussapūjitaṃ mahantaṃ upatissaṃ nibbutaṃ appameyyaṃ muditamanā kusumehi abbhokiriṃ |35.443| paramagatigatañca pūjayitvā antimadehadharaṃ isiṃ uḷāraṃ pahāya mānusakaṃ samussayaṃ tidasāgatā idhamāvasāmi ṭhānanti. Sesavatīvimānaṃ sattamaṃ. [36] |36.444| 8 Pītavatthe pītadhaje pītālaṅkārabhūsite pītantarāhi vaggūhi apilandhā va sobhasi |36.445| kā kambukāyuradhare kañcanāveḷabhūsite hemajālakasañchanne nānāratanamālinī |36.446| sovaṇṇamayā lohitaṅkamayā ca

--------------------------------------------------------------------------------------------- page65.

Muttāmayā veḷuriyāmayā ca masāragallā sahalohitaṅkā pārevatakkhīhi maṇīhi cittatā |36.447| koci koci ettha mayūrasussaro haṃsassa rañño karavīkasussaro tesaṃ saro suyyati vaggurūpo pañcaṅgikaṃ turiyamivappavāditaṃ |36.448| ratho ca te subho vaggū 1- nānāratanacittaṅgo 2- nānāvaṇṇīhi dhātūhi suvibhatto va sobhati |36.449| tasmiṃ rathe kāñcanabimbavaṇṇe yattha ṭhitā bhāsasimaṃ padesaṃ devate pucchitācikkha kissa kammassidaṃ phalanti. |36.450| Sovaṇṇajālaṃ 3- maṇisoṇṇacittaṃ muttācittaṃ hemajālena channaṃ parinibbute gotame appameyye pasannacittā ahamābhiropayiṃ |36.451| tāhaṃ kammaṃ karitvāna kusalaṃ buddhavaṇṇitaṃ apetasokā sukhitā sampamodāmanāmayāti. Mallikāvimānaṃ aṭṭhamaṃ. @Footnote: 1 Ma. Yu. vaggu . 2 Ma. Yu. nānāratanacittito . 3 Ma. maṇisoṇṇacittitaṃ. @Po. maṇisovaṇṇacittaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page66.

[37] |37.452| 9 Kā nāma tvaṃ visālakkhī ramme cittalatāvane samantā anupariyāsi nārīgaṇapurakkhitā |37.453| yadā devā tāvatiṃsā pavisanti imaṃ vanaṃ sayoggā sarathā sabbe citrā honti idhāgatā |37.454| tuyhañca idha pattāya uyyāne vicarantiyā kāyena dissati cittaṃ kena rūpaṃ tavedisaṃ devate pucchitācikkha kissa kammassidaṃ phalaṃ (iti .) |37.455| yena kammena devinda rūpaṃ mayhaṃ gatī ca me iddhī ca ānubhāvo ca taṃ suṇohi purindada |37.456| ahaṃ rājagahe ramme sunandā nāma upāsikā saddhāsīlena sampannā saṃvibhāgaratā sadā |37.457| acchādanañca bhattañca senāsanaṃ padīpiyaṃ adāsiṃ ujubhūtesu vippasannena cetasā |37.458| cātuddasiṃ pañcadasiṃ yā ca pakkhassa aṭṭhamī pāṭihāriyapakkhañca aṭṭhaṅgasusamāgataṃ |37.459| uposathaṃ upavasiṃ sadā sīle susaṃvutā pāṇātipātā viratā musāvādā ca saññatā theyyā ca aticārā ca majjapānā ca ārakā |37.460| pañcasikkhāpade ratā ariyasaccāna kovidā upāsikā cakkhumato gotamassa yasassino

--------------------------------------------------------------------------------------------- page67.

|37.461| Tassā me ñātikulaṃ āsi sadā mālābhihārati tāhaṃ bhagavato thūpe sabbamevābhiropayiṃ |37.462| uposathevahaṃ gantvā mālāgandhavilepanaṃ thūpasmiṃ abhiropesiṃ pasannā sakehi pāṇihi |37.463| tena kammena devinda rūpaṃ mayhaṃ gatī ca me iddhī ca ānubhāvo ca yañca mālābhiropayiṃ |37.464| yañca sīlavatī āsiṃ na taṃ tāva vipaccati āsā ca pana me devinda sakadāgāminī siyanti. Visālakkhivimānaṃ navamaṃ. [38] |38.465| 10 Pārichattake koviḷāre ramaṇīye manorame dibbamālaṃ ganthamānā gāyantī sampamodasi |38.466| tassā te naccamānāya aṅgamaṅgehi sabbaso dibbā saddā niccharanti savanīyā manoramā |38.467| tassā te naccamānāya aṅgamaṅgehi sabbaso dibbā gandhā pavāyanti sucigandhā manoramā |38.468| vivattamānā kāyena yā veṇīsu pilandhanā tesaṃ suyyati nigghoso turiye pañcaṅgike yathā |38.469| vaṭaṃsakā vātadhūtā vātena sampakampitā tesaṃ suyyati nigghoso turiye pañcaṅgike yathā |38.470| yāpi te sirasmiṃ mālā sucigandhā manoramā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page68.

Vāti gandho disā sabbā rukkho mañjūsako yathā |38.471| ghāyase taṃ sucigandhaṃ rūpaṃ passasi amānusaṃ devate pucchitācikkha kissa kammassidaṃ phalaṃ (iti .) |38.472| pabhassaraṃ acchimantaṃ vaṇṇagandhena saññutaṃ asokapupphamālāhaṃ buddhassa upanāmayiṃ |38.473| tāhaṃ kammaṃ karitvāna kusalaṃ buddhavaṇṇitaṃ apetasokā sukhitā sampamodāmanāmayāti. Pārichattakavimānaṃ dasamaṃ. Uddānaṃ uḷāraṃ ucchupallaṅkaṃ 1- latā ca guttilena ca daddalla sesavatī mallī visālakkhi pārichattako vaggo tena pavuccatīti. Pārichattakavaggo tatiyo. -------------- Catuttho mañjiṭṭhakavaggo [39] |39.474| 1 Mañjiṭṭhake 2- vimānasmiṃ sovaṇṇavālukasanthate pañcaṅgikena turiyena ramasi suppavādite |39.475| tamhā vimānā oruyha nimmitā ratanāmayā @Footnote: 1 Ma. uḷāro. uchupallaṅko . 2 Yu. mañjeṭṭhake .pe.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page69.

Ogāhasi sālavanaṃ pupphitaṃ sabbakālikaṃ |39.476| yassa yasseva sālassa mūle tiṭṭhasi devate so so muñcati pupphāni onamitvā dumuttamo |39.477| vāteritaṃ sālavanaṃ ādhutaṃ dijasevitaṃ vāti gandho disā sabbā rukkho mañjūsako yathā |39.478| ghāyase taṃ sucigandhaṃ rūpaṃ passasi amānusaṃ devate pucchitācikkha kissa kammassidaṃ phalanti. |39.479| Ahaṃ manussesu manussabhūtā dāsī ayyirakule 1- ahuṃ buddhaṃ nisinnaṃ disvāna sālapupphehi okiriṃ |39.480| vaṭaṃsakañca sukataṃ sālapupphamayaṃ ahaṃ buddhassa upanāmesiṃ pasannā sakehi pāṇihi |39.481| tāhaṃ kammaṃ karitvāna kusalaṃ buddhavaṇṇitaṃ apetasokā sukhitā sampamodāmanāmayāti. Mañjiṭṭhakavimānaṃ paṭhamaṃ. [40] |40.482| 2 Pabhassavaravaṇṇanibhe surattavatthanivāsane mahiddhike candanaruciragatte kā tvaṃ subhe devate vandase mamaṃ |40.483| pallaṅko ca te mahaggho @Footnote: 1 Ma. ayirakule. Yu. ayyarakule . 2 Yu. candara ....

--------------------------------------------------------------------------------------------- page70.

Nānāratanacittito ruciro yattha tvaṃ nisinnā virocasi devarājāriva nandane vane |40.484| kiṃ tvaṃ pure sucaritamācari bhadde kissa kammassa vipākaṃ anubhosi devalokasmiṃ devate pucchitācikkha kissa kammassidaṃ phalanti. |40.485| Piṇḍāya te carantassa mālaṃ phāṇitañca adadaṃ bhante tassa kammassidaṃ vipākaṃ anubhomi devalokasmiṃ |40.486| hoti ca me anutāpo aparādhaṃ 1- dukkhitañca me bhante sāhaṃ dhammaṃ nāssosiṃ sudesitaṃ dhammarājena |40.487| taṃ taṃ vadāmi bhaddante yassa me anukampiyo koci dhammesu taṃ samādapetha sudesitaṃ dhammarājena |40.488| yesaṃ atthi saddhā buddhe @Footnote: 1 Ma. Yu. aparaddhaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page71.

Dhamme ca saṅgharatane ca te maṃ ativirocanti āyunā yasasā siriyā |40.489| patāpena vaṇṇena uttaritarā aññe mahiddhikatarā mayā devāti. Pabhassaravimānaṃ dutiyaṃ. [41] |41.490| 3 Alaṅkatā kanakakañcanācitaṃ 1- suvaṇṇajālacittaṃ mahantaṃ abhiruyha gajavaraṃ sukappitaṃ idhāgamā vehāsayaṃ antalikkhe |41.491| nāgassa dantesu duvesu nimmitā acchodakā paduminiyo suphullā padumesu 2- turiyagaṇā pavajjare 3- imā ca naccanti manoharāyo |41.492| deviddhipattāsi mahānubhāve manussabhūtā kimakāsi puññaṃ kenāsi evañjalitānubhāvā vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. @Footnote: 1 Ma. maṇikañcanācitaṃ. Po. Yu. maṇikanakañcanācitaṃ . 2 Yu. casaddo dissati. @3 Ma. pabhijjare.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page72.

|41.493| Bārāṇasiyaṃ upasaṅkamitvā buddhassāhaṃ vatthayugaṃ adāsiṃ pādāni vanditvā chamā nisīdiṃ cittāva 1- taṃ añjalikaṃ akāsiṃ |41.494| buddho ca me kañcanasannibhattaco adesayi samudayadukkhaniccataṃ asaṅkhataṃ 2- dukkhanirodhasaccaṃ maggaṃ adesayi yato vijānissaṃ |41.495| appāyukī kālakatā tato cutā upapannā tidasānaṃ 3- yasassinī sakkassāhaṃ aññatarā pajāpati yasuttarā nāma disāsu vissutāti. Nāgavimānaṃ tatiyaṃ. [42] |42.496| 4 Abhikkantena vaṇṇena yā tvaṃ tiṭṭhasi devate obhāsentī disā sabbā osadhī viya tārakā |42.497| kena tetādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |42.498| Sā devatā attamanā moggallānena pucchitā ... Pe ... yassa kammassidaṃ phalaṃ @Footnote: 1 Ma. Yu. vittāva . 2 Ma. ... sassataṃ . 3 uppannā tidasagaṇaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page73.

|42.499| Ahañca bārāṇasiyaṃ buddhassādiccabandhuno adāsiṃ sukkhakummāsaṃ pasannā sakehi pāṇihi |42.500| sukkhāya aloṇikāya ca passa phalaṃ kummāsapiṇḍiyā alomaṃ sukhitaṃ disvā ko puññaṃ na karissati |42.501| tena metādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. Alomavimānaṃ catutthaṃ. [43] |43.502| 5 Abhikkantena vaṇṇena yā tvaṃ tiṭṭhasi devate ... Pe ... osadhī viya tārakā |43.503| kena tetādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |43.504| Sā devatā attamanā moggallānena pucchitā ... Pe ... yassa kammassidaṃ phalaṃ |43.505| ahaṃ andhakavindasmiṃ buddhassādiccabandhuno adāsiṃ kolasampākaṃ kañjikaṃ teladhūpitaṃ |43.506| pipphalyā lasuṇena ca missaṃ lāmajjakena ca adāsiṃ ujubhūtasmiṃ vippasannena cetasā |43.507| yā mahesitaṃ kāreyya cakkavattissa rājino nārī sabbaṅgakalyāṇī bhattu cānomadassikā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page74.

Etassa kañjikadānassa kalaṃ nāgghanti soḷasiṃ |43.508| sataṃ nikkhā sataṃ assā sataṃ assatarīrathā sataṃ kaññāsahassāni āmuttamaṇikuṇḍalā etassa kañjikadānassa kalaṃ nāgghanti soḷasiṃ |43.509| sataṃ hemavatā nāgā īsādantā urūḷhavā suvaṇṇakacchā mātaṅgā hemakappanivāsasā etassa 1- kañjikadānassa kalaṃ nāgghanti soḷasiṃ |43.510| catunnaṃpi padīpānaṃ 2- issaraṃ yodha kāraye etassa kañjikadānassa kalaṃ nāgghanti soḷasinti. Kañjikadāyikāvimānaṃ pañcamaṃ. [44] |44.511| 6 Abhikkantena vaṇṇena yā tvaṃ tiṭṭhasi devate ... Pe ... osadhī viya tārakā |44.512| tassā te naccamānāya aṅgamaṅgehi sabbaso dibbā saddā niccharanti savanīyā manoramā |44.513| tassā te naccamānāya aṅgamaṅgehi sabbaso dibbā gandhā pavāyanti sucigandhā manoramā |44.514| vivattamānā kāyena yā veṇīsu pilandhanā tesaṃ suyyati nigghoso turiye pañcaṅgike yathā |44.515| vaṭaṃsakā vātadhūtā vātena sampakampitā tesaṃ suyyati nigghoso turiye pañcaṅgike yathā @Footnote: 1 Ma. ekassa . 2 Po. Yu. ca dīpānaṃ. Ma. dīpānaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page75.

|44.516| Yāpi te sirasi mālā sucigandhā manoramā vāti gandho disā sabbā rukkho mañjūsako yathā |44.517| ghāyase taṃ sucigandhaṃ rūpaṃ passasi amānusaṃ devate pucchitācikkha kissa kammassidaṃ phalanti. |44.518| Sāvatthiyaṃ mayha sakhī bhadante saṅghassa kāresi mahāvihāraṃ tattha pasannā ahamānumodiṃ disvā agārañca piyañca metaṃ |44.519| tāyeva me suddhanumodanāya laddhaṃ vimānabbhūtadassaneyyaṃ samantato soḷasayojanāni vehāsayaṃ gacchati iddhiyā mama |44.520| kūṭāgārā nivesā me vibhattā bhāgaso mitā daddallamānā ābhanti samantā satayojanaṃ |44.521| pokkharañño ca me ettha puthulomanisevitā acchodakā vippasannā sovaṇṇavālukasanthatā |44.522| nānāpadumasañchannā puṇḍarīkasamotatā surabhī sampavāyanti manuññamāluteritā |44.523| jambuyo panasā tālā nāḷikerā vanāni ca anto nivesane jātā nānārukkhā aropitā 1- @Footnote: 1 Po. Ma. Yu. aropimā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page76.

|44.524| Nānāturiyasaṅghuṭṭhaṃ accharāgaṇaghositaṃ yopi maṃ supine passe sopi vitto siyā naro |44.525| etādisaṃ abbhūtadassaneyyaṃ vimānaṃ sabbaso pabhaṃ mama kammehi nibbattaṃ alaṃ puññāni kātave |44.526| tāyeva te suddhanumodanāya laddhaṃ vimānabbhūtadassaneyyaṃ yā ceva sā dānamadāsi nārī tassā gatiṃ brūhi kuhiṃ uppannā sāti. |44.527| Yā sā ahu mayha sakhī bhadante saṅghassa kāresi mahāvihāraṃ viññātadhammā sā adāsi dānaṃ uppannā nimmānaratīsu devesu |44.528| pajāpatī tassa sunimmitassa acintiyā kammavipāka tassā yametaṃ pucchasi kuhiṃ uppannā sāti bhante viyākāsiṃ 1- anaññathā ahaṃ |44.529| tena haññepi samādapetha saṅghassa dānāni dadātha vittā dhammañca suṇātha pasannamānasā sudullabho laddho manussalābho @Footnote: 1 Po. bayākāsiṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page77.

|44.530| Yaṃ maggaṃ maggādhipatī adesayi brahmassaro kañcanasannibhattaco saṅghassa dānāni dadātha vittā mahapphalā yattha bhavanti dakkhiṇā |44.531| ye puggalā aṭṭhasataṃ pasaṭṭhā cattāri etāni yugāni honti te dakkhiṇeyyā sugatassa sāvakā etesu dinnāni mahapphalāni |44.532| cattāro ca paṭipannā cattāro ca phale ṭhitā esa saṅgho ujubhūto paññāsīlasamāhito |44.533| yajamānānaṃ manussānaṃ puññapekkhāna pāṇinaṃ karontaṃ opadhikaṃ puññaṃ saṅghe dinnaṃ mahapphalaṃ |44.534| eso hi saṅgho vipulo mahagghato esappameyyo udadhīva sāgaro etehi seṭṭhā naraviriyasāvakā 1- pabhaṅkarā dhammamudīrayanti |44.535| tesaṃ sudinnaṃ suhuttaṃ suyiṭṭhaṃ ye saṅghamuddissa dadanti dānaṃ sā dakkhiṇā saṅghagatā patiṭṭhitā mahapphalā lokavidūhi vaṇṇitā @Footnote: 1 Ma. Yu. naravīrasāvakā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page78.

|44.536| Etādisaṃ puññamanussarantā ye vedajātā vicaranti loke vineyya maccheramalaṃ samūlaṃ aninditā saggamupenti ṭhānanti. Vihāravimānaṃ chaṭṭhaṃ. Bhāṇavāraṃ dutiyaṃ. [45] |45.537| 7 Abhikkantena vaṇṇena ... Pe ... Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |45.538| Sā devatā attamanā moggallānena pucchitā ... Pe ... yassa kammassidaṃ phalaṃ |45.539| indīvarānaṃ hatthakaṃ ahamadāsiṃ bhikkhuno piṇḍāya carantassa esikānaṃ uṇṇatasmiṃ nagare vare paṇṇakate ramme |45.540| tena metādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. (1) ---------------- |45.541| Abhikkantena vaṇṇena ... Pe ... Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |45.542| Sā devatā attamanā moggallānena pucchitā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page79.

... Pe ... yassa kammassidaṃ phalaṃ |45.543| nīluppalahatthakaṃ ahamadāsiṃ bhikkhuno piṇḍāya carantassa esikānaṃ uṇṇatasmiṃ nagare vare paṇṇakate ramme |45.544| tena metādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. (2) -------------- |45.545| Abhikkantena vaṇṇena ... Pe ... Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |45.546| Sā devatā attamanā moggallānena pucchitā ... Pe ... yassa kammassidaṃ phalaṃ |45.547| odātamūlakaṃ harītapattaṃ udakamhi sare jātaṃ ahamadāsiṃ bhikkhuno piṇḍāya carantassa esikānaṃ uṇṇatasmiṃ nagare vare paṇṇakate ramme |45.548| tena metādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. (3) --------------

--------------------------------------------------------------------------------------------- page80.

|45.549| Abhikkantena vaṇṇena ... Pe ... Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |45.550| Sā devatā attamanā moggallānena pucchitā ... Pe ... yassa kammassidaṃ phalaṃ |45.551| ahaṃ sumanā sumanassa sumanamakulāni dantavaṇṇāni ahamadāsiṃ bhikkhuno piṇḍāya carantassa esikānaṃ uṇṇatasmiṃ nagare vare paṇṇakate ramme |45.552| tena metādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. (4) Caturitthivimānaṃ sattamaṃ. [46] |46.553| 8 Dibbante ambavanaṃ rammaṃ pāsādettha mahallako nānāturiyasaṅghuṭṭho accharāgaṇaghosito |46.554| padīpo cettha jalati niccaṃ sovaṇṇayo mahā dussaphalehi rukkhehi samantā parivārito kena te ambavanaṃ rammaṃ pāsādettha mahallako |46.555| kena tetādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |46.556| Sā devatā attamanā moggallānena pucchitā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page81.

... Pe ... yassa kammassidaṃ phalaṃ |46.557| ahaṃ manussesu manussabhūtā purimāya jātiyā manussaloke vihāraṃ saṅghassa kāresiṃ ambehi parivāritaṃ |46.558| pariyosite vihāre kārente niṭṭhite mahe ambehacchādayitvāna katvā dussamaye phale |46.559| padīpaṃ tattha jāletvā bhojayitvā gaṇuttamaṃ niyyādesiṃ taṃ saṅghassa pasannā sakehi pāṇihi |46.560| tena me ambavanaṃ rammaṃ pāsādettha mahallako nānāturiyasaṅghuṭṭho accharāgaṇaghosito |46.561| padīpo cettha jalati niccaṃ sovaṇṇayo mahā dussaphalehi rukkhehi samantā parivārito |46.562| tena metādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. Ambavimānaṃ aṭṭhamaṃ. [47] |47.563| 9 Pītavatthe pītadhaje pītālaṅkārabhūsite pītacandanalittaṅge pītuppalamadhārinī |47.564| pītapāsādasayane pītāsane pītabhojane 1- pītachatte pītarathe pītasse pītavījane @Footnote: 1 Ma. pītabhājane.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page82.

|47.565| Kiṃ kammaṃ akarī bhadde pubbe mānusake bhave devate pucchitācikkha kissa kammassidaṃ phalaṃ (iti). |47.566| Kosātakī 1- nāma latatthi bhante tittikā anabhijjhitā tassā cattāri pupphāni thūpaṃ abhihariṃ ahaṃ |47.567| satthu sarīraṃ uddissa vippasannena cetasā nāssa maggaṃ avekkhissaṃ tadaṅgamanasā satī |47.568| tato maṃ avadhi gāvī thūpaṃ appattamānasaṃ tañcāhaṃ abhisañceyyaṃ bhiyyo 2- nūna ito siyā |47.569| tena kammena devinda maghavā devakuñjara pahāya mānusaṃ dehaṃ tava sahabyatamāgatāti. |47.570| Idaṃ sutvā tidasādhipati maghavā devakuñjaro tāvatiṃse pasādento mātaliṃ etadabravi |47.571| passa mātali accheraṃ cittaṃ kammaphalaṃ idaṃ appakampi kataṃ deyyaṃ puññaṃ hoti mahapphalaṃ |47.572| natthi citte pasannamhi appakā nāma dakkhiṇā tathāgate vā sambuddhe atha vā tassa sāvake |47.573| ehi mātali amhepi bhiyyo bhiyyo 2- mahemhase 3- tathāgatassa dhātuyo sukho puññānamuccayo |47.574| tiṭṭhante nibbute vāpi same citte samaṃ phalaṃ @Footnote: 1 Yu. kosātikī . 2 Yu. bhīyo . 3 Ma. Yu. mahemase.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page83.

Cetopaṇidhihetū hi sattā gacchanti suggatiṃ |47.575| bahunnaṃ vata atthāya uppajjanti tathāgatā yattha kāraṃ karitvāna saggaṃ gacchanti dāyakāti. Pītavimānaṃ navamaṃ. [48] |48.576| 10 Obhāsayitvā paṭhaviṃ sadevakaṃ atirocasi candimasuriyā viya siriyā ca vaṇṇena 1- yasena tejasā brahmāva deve tidase sahindake |48.577| pucchāmi taṃ uppalamāladhārine āveḷine kañcanasannibhattace alaṅkate uttamavatthadhārine kā tvaṃ subhe devate vandase mamaṃ 2- [3]- |48.578| dānaṃ suciṇṇaṃ atha sīlasaññamo 4- kenūpapannā sugatiṃ yasassinī devate pucchitācikkha kissa kammassidaṃ phalaṃ (iti). |48.579| Idāni bhante imameva gāmaṃ piṇḍāya amhāka gharaṃ upāgami tato te ucchussa adāsiṃ khaṇḍikaṃ pasannacittā atulāya pītiyā @Footnote: 1 sarīravaṇṇenātipi dissati . 2 Po. Yu. mama . 3 kiṃ tvaṃ pure kammamakāsi @attanā manussabhūtā purimāya jātiyā . 4 Ma. sīlasaññamaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page84.

|48.580| Sassu ca pacchā anuyuñjate mamaṃ kahaṃ nu ucchuṃ vadhu te avākari na chaḍḍitaṃ na pana khāditaṃ mayā santassa bhikkhussa sayaṃ adāsihaṃ |48.581| tuyhañcidaṃ issariyaṃ atho mama itissa sassu paribhāsate mamaṃ leḍḍuṃ gahetvā pahāraṃ adāsi me tato cutā kālakatamhi devatā |48.582| tadeva kammaṃ kusalaṃ kataṃ mayā sukhañca kammaṃ anubhomi attanā devehi saddhiṃ paricāriyāmahaṃ modāmahaṃ kāmaguṇehi pañcahi |48.583| tadeva kammaṃ kusalaṃ kataṃ mayā sukhañca kammaṃ anubhomi attanā devindaguttā tidasehi rakkhitā samappitā kāmaguṇehi pañcahi |48.584| etādisaṃ puññaphalaṃ anappakaṃ mahāvipākā mama ucchudakkhiṇā devehi saddhiṃ paricāriyāmahaṃ modāmahaṃ kāmaguṇehi pañcahi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page85.

|48.585| Etādisaṃ puññaphalaṃ anappakaṃ mahājutikā mama ucchudakkhiṇā devindaguttā tidasehi rakkhitā sahassanettoriva nandane vane |48.586| tuvañca bhante anukampakaṃ viduṃ upecca vandiṃ kusalañca pucchimaṃ tato te ucchussa adāsi khaṇḍikaṃ pasannacittā atulāya pītiyāti. Ucchuvimānaṃ dasamaṃ. [49] |49.587| 11 Abhikkantena vaṇṇena yā tvaṃ tiṭṭhasi devate obhāsentī disā sabbā osadhī viya tārakā |49.588| kena tetādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |49.589| Sā devatā attamanā moggallānena pucchitā ... Pe ... yassa kammassidaṃ phalaṃ |49.590| ahaṃ manussesu manussabhūtā disvāna samaṇe sīlavante pādāni vanditvā manaṃ pasādayiṃ vittā cahaṃ añjalikaṃ akāsiṃ |49.591| tena metādiso vaṇṇo ... Pe ...

--------------------------------------------------------------------------------------------- page86.

Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. Vandanavimānaṃ ekādasamaṃ. [50] |50.592| 12 Abhikkantena vaṇṇena yā tvaṃ tiṭṭhasi devate hatthe pāde ca viggayha naccasi suppavādite |50.593| tassā te naccamānāya 1- aṅgamaṅgehi sabbaso dibbā saddā niccharanti savanīyā manoramā |50.594| tassā te naccamānāya aṅgamaṅgehi sabbaso dibbā gandhā pavāyanti sucigandhā manoramā |50.595| vivattamānā kāyena yā veṇīsu pilandhanā tesaṃ suyyati nigghoso turiye pañcaṅgike yathā |50.596| vaṭaṃsakā vātadhūtā vātena sampakampitā tesaṃ suyyati nigghoso turiye pañcaṅgike yathā |50.597| sāpi te sirasi mālā sucigandhā manoramā vāti gandho disā sabbā rukkho mañjūsako yathā |50.598| ghāyase taṃ sucigandhaṃ rūpaṃ passasi amānusaṃ devate pucchitācikkha kissa kammassidaṃ phalaṃ (iti). |50.599| Dāsī ahaṃ pure āsiṃ gayāyaṃ brāhmaṇassahaṃ appapuññā alakkhikā rajjumālāti maṃ vidū |50.600| akkosānaṃ vadhānañca tajjanāya ca ukkatā 2- @Footnote: 1 Yu. nandamānāya . 2 uggatātipi dissati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page87.

Kuṭaṃ gahetvā nikkhamma āgacchiṃ udakahāriyā |50.601| vipathe kuṭaṃ nikkhipitvā vanasaṇḍaṃ upāgamiṃ idhevāhaṃ marissāmi kvatthopi jīvitena me |50.602| daḷhapāsaṃ karitvāna ālambitvāna pādape tato disā vilokesiṃ ko nu khova namassito |50.603| tatthaddasāsiṃ 1- sambuddhaṃ sabbalokahitaṃ muniṃ nisinnaṃ rukkhamūlasmiṃ jhāyantaṃ akutobhayaṃ |50.604| tassā me ahu saṃvego abbhūto lomahaṃsano ko nu khova namassito manusso udāhu devatā |50.605| pāsādikaṃ pasādanīyaṃ vanā nibbanamāgataṃ disvā mano me pasīdi nāyaṃ yādisikīdiso |50.606| guttindriyo jhānarato abahigatamānaso hito sabbassa lokassa buddho ayaṃ bhavissati |50.607| bhayabheravo durāsado sīhova gūhanissito dullabhāyaṃ dassanāya pupphaṃ udumbaraṃ yathā |50.608| so maṃ mudūhi vācāhi ālapitvā tathāgato rajjumāleti maṃ avoca saraṇaṃ gaccha tathāgataṃ |50.609| tāhaṃ giraṃ suṇitvāna nelaṃ atthavatiṃ suciṃ saṇhaṃ muduñca vagguñca sabbasokāpanūdanaṃ |50.610| kallacittañca maṃ ñatvā pasannaṃ suddhamānasaṃ @Footnote: 1 Yu. tatthaddasāmi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page88.

Hito sabbassa lokassa anusāsi tathāgato |50.611| idaṃ dukkhanti maṃ avoca ayaṃ dukkhassa sambhavo ayaṃ dukkhanirodho ca añjaso amatogadho |50.612| anukampakassa kusalassa ovādamhi ahaṃ ṭhitā ajjhagā amataṃ santiṃ nibbānaṃ padamaccutaṃ |50.613| sāhaṃ avatthitā 1- pemā dassane avikampinī mūlajātāya saddhāya dhītā buddhassa orasā |50.614| sāhaṃ ramāmi kīḷāmi modāmi akutobhayā dibbamālaṃ dhārayāmi pivāmi madhumaddhuvaṃ 2- |50.615| saṭṭhituriyasahassāni paṭibodhaṃ karonti me āḷambo gaggaro bhīmo sādhuvādī ca saṃsayo |50.616| pokkharo ca suphasso ca vīṇā mokkhā ca nāriyo nandā ceva sunandā ca soṇadinnā sucimhitā 3- |50.617| alambusā missakesī ca puṇḍarīkātidāruṇī eṇipassā supassā ca subhaddā mudukāvadī |50.618| etā caññā ca seyyāse accharānaṃ pabodhiyā tā maṃ kālenupāgantvā abhibhāsanti devatā |50.619| handa naccāma gāyāma handa taṃ ramayāmase nayidaṃ akatapuññānaṃ katapuññānamevidaṃ @Footnote: 1 Yu. avaṭṭhitā . 2 Ma. madhumaddavaṃ . 3 Yu. suvimhitā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page89.

|50.620| Asokaṃ nandanaṃ rammaṃ tidasānaṃ mahāvanaṃ sukhaṃ akatapuññānaṃ idha natthi parattha ca |50.621| sukhañca katapuññānaṃ idha ceva parattha ca tesaṃ sahabyakāmānaṃ kātabbaṃ kusalaṃ bahuṃ katapuññā hi modanti sagge bhogasamaṅgino |50.622| bahunnaṃ vata atthāya uppajjanti tathāgatā dakkhiṇeyyā manussānaṃ puññakkhettānamākarā yattha kāraṃ karitvāna sagge modanti dāyakāti. Rajjumālāvimānaṃ dvādasamaṃ. Uddānaṃ mañjiṭṭhā pabhassarā nāgā alomā kañjikadāyikā vihāracaturitthambā pītā ucchuvandanarajjumālā ca vaggo tena pavuccatīti. Itthivimāne vaggo catuttho. Pañcamo mahārathavaggo [51] |51.623| 1 Ko me vandati pādāni iddhiyā yasasā jalaṃ abhikkantena vaṇṇena sabbā obhāsayaṃ disāti. |51.624| Maṇḍukohaṃ pure āsiṃ udake vārigocaro tava dhammaṃ suṇantassa avadhi vacchapālako

--------------------------------------------------------------------------------------------- page90.

|51.625| Muhuttaṃ cittapasādassa iddhiṃ passa yasañca me ānubhāvañca me passa vaṇṇaṃ passa jutiñca me |51.626| ye ca te dīghamaddhānaṃ dhammaṃ assosuṃ gotama pattā te acalaṭṭhānaṃ yattha gantvā na socareti. Maṇḍukadevaputtavimānaṃ paṭhamaṃ. [52] |52.627| 2 Cirappavāsiṃ purisaṃ dūrato sotthimāgataṃ ñātī mittā suhajjā ca abhinandanti āgataṃ |52.628| tatheva katapuññaṃpi asmā lokā paraṃ gataṃ puññāni paṭiggaṇhanti piyaṃ ñātīva āgataṃ |52.629| uṭṭhehi revate supāpadhamme apārutaṃ dvāraṃ adānasīle nessāma taṃ yattha thunanti duggatā samappitā nerayikā dukkhenāti |52.630| iccevaṃ vatvāna yamassa dūtā te dve yakkhā lohitakkhā brahantā paccekabāhāsu gahetvā revatiṃ pakkāmayiṃsu devagaṇassa santike |52.631| ādiccavaṇṇaṃ ruciraṃ pabhassaraṃ byamhaṃ subhaṃ kañcanajālachannaṃ

--------------------------------------------------------------------------------------------- page91.

Kassetaṃ ākiṇṇajanaṃ vimānaṃ suriyassa raṃsīriva jotamānaṃ |52.632| nārīgaṇā candanasārānulittā 1- ubhato vimānaṃ upasobhayanti tandissati suriyasamānavaṇṇaṃ ko modati saggappatto vimāneti. |52.633| Bārāṇasiyaṃ nandiyo nāmāsi upāsako amaccharī dānapatī vadaññū tassetaṃ ākiṇṇajanaṃ vimānaṃ suriyassa raṃsīriva jotamānaṃ |52.634| nārīgaṇā candanasārānulittā 2- ubhato vimānaṃ upasobhayanti tandissati suriyasamānavaṇṇaṃ so modati saggappatto vimāne |52.635| nandiyassāhaṃ bhariyā agārinī sabbakulassa issarā bhattuvimāne ramissāmi dānihaṃ na patthaye nirayaṃ dassanāya |52.636| eseva te nirayo supāpadhamme @Footnote: 1-2 Yu. candanasāralittā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page92.

Puññaṃ tayā akataṃ jīvaloke na hi macchariyo rosako pāpadhammo saggūpagānaṃ labhati sahabyataṃ |52.637| kiṃ nu gūthañca muttañca asuci paṭidissati duggandhaṃ kimidaṃ miḷhaṃ kimetaṃ upavāyati |52.638| esa saṃsavako nāma nirayo 1- gambhīro sataporiso yattha vassasahassāni tuvaṃ paccasi revateti. |52.639| Kiṃ nu kāyena vācāya manasā dukkaṭaṃ kataṃ kena saṃsavako laddho nirayo 1- gambhīro sataporiso (iti). |52.640| Samaṇe brāhmaṇe cāpi aññe cāpi 2- vaṇibbake musāvādena vañcesi taṃ pāpaṃ pakataṃ tayā |52.641| tena saṃsavako laddho nirayo 1- gambhīro sataporiso tattha vassasahassāni tuvaṃ paccasi revate |52.642| hatthepi chindanti athopi pāde kaṇṇepi chindanti athopi nāsaṃ athopi kākolagaṇā samecca saṅgamma khādanti viphandamānanti. |52.643| Sādhu kho maṃ paṭinetha kāhāmi kusalaṃ bahuṃ dānena samacariyāya saññamena damena ca yaṃ katvā sukhitā honti na ca pacchānutappareti. @Footnote: 1 Ma. Yu. ayaṃ pāṭho natthi . 2 Ma. Yu. vāpi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page93.

|52.644| Pure tvaṃ pamajjitvā idāni paridevasi sayaṃ katānaṃ kammānaṃ vipākaṃ anubhossasi |52.645| ko devalokato manussalokaṃ gantvāna puṭṭho me evaṃ vadeyya nikkhittadaṇḍesu dadātha dānaṃ acchādanaṃ sayanamathannapānaṃ 1- na hi macchariyo rosako pāpadhammo saggūpagānaṃ labhati sahabyataṃ (iti). |52.646| Sāhaṃ nūna ito gantvā yoniṃ laddhāna mānusiṃ vadaññū sīlasampannā kāhāmi kusalaṃ bahuṃ dānena samacariyāya saññamena damena ca |52.647| ārāmāni ca ropissaṃ dugge saṅkamanāni ca papañca udapānañca vippasannena cetasā |52.648| cātuddasiṃ pañcadasiṃ yā ca pakkhassa aṭṭhamī pāṭihāriyapakkhañca aṭṭhaṅgasusamāgataṃ |52.649| uposathaṃ upavasissaṃ sadā sīlesu saṃvutā na ca dāne pamajjissaṃ sāmaṃ diṭṭhamidaṃ mayāti. |52.650| Iccevaṃ vilapantiñca 2- phandamānaṃ tato tato khipiṃsu niraye ghore uddhapādaṃ avaṃsiraṃ |52.651| ahaṃ pure maccharinī ahosiṃ @Footnote: 1 Ma. seyyamathannapānaṃ . 2 Ma. Yu. vippalapantiṃ . Po. vippalapantiñca.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page94.

Paribhāsikā samaṇabrāhmaṇānaṃ vitathena ca sāmikaṃ vañcayitvā paccāmahaṃ niraye ghorarūpeti. Revativimānaṃ dutiyaṃ. [53] |53.652| 3 Yo vadataṃ pavaro manujesu sakyamunī bhagavā katakicco pāragato balaviriyasamaṅgī taṃ sugataṃ saraṇatthamupehi |53.653| rāgavirāgamaneñjamasokaṃ dhammasaṅkhatamappaṭikūlaṃ madhuramimaṃ paguṇaṃ suvibhattaṃ dhammamimaṃ saraṇatthamupehi |53.654| yattha ca dinnamahapphalamāhu catūsu sucīsu purisayugesu aṭṭha ca puggaladhammaddasā te saṅghamimaṃ saraṇatthamupehīti 1-. |53.655| Na tathā tapati nabhasmiṃ suriyo cando na bhāsati na phusso yathā tulamidaṃ mahappabhāsaṃ @Footnote: 1 Ma. Yu. saraṇatthamupehi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page95.

Ko nu tvaṃ tidivāmahimupāgami |53.656| chindati ca raṃsi pabhākarassa sādhikavīsati yojanāni ābhā rattimpi ca yathā divaṃ karoti parisuddhaṃ vimalaṃ subhaṃ vimānaṃ |53.657| bahūpadumavicitrapuṇḍarīkaṃ vokiṇṇaṃ kusumehi nekavicittaṃ 1- arajavirajahemajālacchannaṃ ākāse tapati yathāpi suriyo |53.658| rattakambalapītavāsasāhi 2- agalūpiyaṅgukacandanussadāhi kañcanatanusannibhattacāhi paripūraṅgagaṇaṃva tārakāhi |53.659| naranāriyo bahukettha nekavaṇṇā kusumavibhūsitābharaṇettha sumanā anilapamuñcitā pavanti surabhi 3- tapanīyacittattā suvaṇṇachadanā |53.660| kissa kammassa 4- ayaṃ vipāko kenāsi kammaphalenidhūpapanno @Footnote: 1 Ma. nekacittaṃ . 2 Ma. Yu. rattambarapita ... . 3 Ma. surabhiṃ. @4 Ma. saṃyamassa.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page96.

Yathā ca te adhigatamidaṃ vimānaṃ tadanurūpaṃ avacāsi iṅgha puṭṭhoti. |53.661| Sayamidha pathe samecca māṇavena satthānusāsi anukampamāno tava ratanavarassa dhammaṃ sutvā karissāmīti ca iti bravittha chatto |53.662| jinapavaraṃ upemi saraṇaṃ dhammañcāpi tatheva bhikkhusaṅghaṃ noti paṭhamaṃ avocāhaṃ bhante pacchā te vacanaṃ tathevakāsiṃ |53.663| mā ca pāṇavadhaṃ vividhamācarassu asuciṃ na hi pāṇesu asaññataṃ avaṇṇayiṃsu sappaññā noti paṭhamaṃ avocāhaṃ bhante pacchā te vacanaṃ tathevakāsiṃ |53.664| mā ca parajanassa rakkhitāyo 1- [2]- parabhariyāyo agamā anariyametaṃ noti paṭhamaṃ avocāhaṃ bhante pacchā te vacanaṃ tathevakāsiṃ |53.665| mā ca vitathaṃ aññathā abhaṇi @Footnote: 1 Ma. rakkhitampi. Yu. rakkhitamhi . 2 Po. Yu. ādātabbamamaññittho adinnaṃ @noti paṭhamaṃ avocāhaṃ bhante pacchā te vacanaṃ tathevakāsiṃ mā ca parajanassa rakkhitāyo.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page97.

Na hi musāvādaṃ avaṇṇayiṃsu sappaññā noti paṭhamaṃ avocāhaṃ bhante pacchā te vacanaṃ tathevakāsiṃ |53.666| yena ca purisassa apeti saññā taṃ majjaṃ parivajjayassu sabbaṃ noti paṭhamaṃ avocāhaṃ bhante pacchā te vacanaṃ tathevakāsiṃ |53.667| svāhaṃ idha pañcasikkhā karitvā paṭipajjitvā tathāgatassa dhamme dvepathamagamāsiṃ coramajjhe te maṃ tattha vadhiṃsu bhogahetu |53.668| ettakamidaṃ anussarāmi kusalaṃ tato paraṃ na me vijjati aññaṃ tena sucaritena kammunāhaṃ upapanno tidivesu kāmakāmī |53.669| passa khaṇamuhuttasaññamassa anudhammapaṭipattiyā vipākaṃ jalamiva yasasā pekkhamānā bahukā maṃ pihayanti hīnadhammā 1- |53.670| passa katipayāya desanāya @Footnote: 1 hīnakāmātipi dissati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page98.

Sugatiñcamhi gato sukhañca patto ye ca te sattañca suṇanti dhammaṃ maññe te amataṃ phusanti khemaṃ |53.671| appakampi kataṃ mahāvipākaṃ vipulaṃ hoti tathāgatassa dhamme passa katapuññatāya chatto obhāseti paṭhaviṃ yathāpi suriyo |53.672| kimidaṃ kusalaṃ kimācarema icceke hi samecca mantayanti te mayaṃ punadeva laddhā mānussattaṃ paṭipannā vicāremu 1- sīlavanto |53.673| bahukāro anukampako ca me satthā iti me sati agamā divādivassa svāhaṃ upagatomhi saccanāmaṃ anukampassu punapi suṇomi 2- dhammaṃ |53.674| yedha pajahanti kāmarāgaṃ bhavarāgānussayañca pahāya mohaṃ na ca te upenti 3- gabbhaseyyaṃ parinibbānagatā hi sītibhūtāti. Chattamāṇavakavimānaṃ tatiyaṃ. @Footnote: 1 viharemu itipi dissati . 2 Sī. suṇoma. Ma. suṇemu . 3 Po. Yu. punamupenti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page99.

[54] |54.675| 4 Uccamidaṃ maṇithūṇaṃ vimānaṃ samantato dvādasa yojanāni kūṭāgārā sattasatā uḷārā veḷuriyatthambhā 1- ruciratthatā 2- subhā |54.676| tatthacchasi pivasi khādasi ca dibbā ca vīṇā pavadanti vaggū dibbā rasā kāmaguṇettha pañca nāriyo ca naccanti suvaṇṇachannā |54.677| kena tetādiso vaṇṇo kena te idhamijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā |54.678| pucchāmi taṃ deva mahānubhāva manussabhūto kimakāsi puññaṃ kenāsi evañjalitānubhāvo vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |54.679| So devaputto attamano moggallānena pucchito pañhaṃ puṭṭho viyākāsi yassa kammassidaṃ phalaṃ |54.680| satisamuppādakaro dvāre kakkaṭako ṭhito niṭṭhito jātarūpassa sobhati dasapādako |54.681| tena metādiso vaṇṇo tena me idhamijjhati @Footnote: 1 yu veḷuriyatthambā . 2 Po. Yu. rucikatthatā. Ma. rucakatthatā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page100.

Uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā |54.682| tenamhi evañjalitānubhāvo vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. Kakkaṭarasadāyakavimānaṃ catutthaṃ itaraṃ 1- pañcavimānaṃ yathā kakkaṭavimānaṃ tathā vitthāretabbaṃ. [55] |55.683| 5 Uccamidaṃ maṇithūṇaṃ vimānaṃ samantato dvādasa yojanāni ... Pe ... Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |55.684| So devaputto attamano moggallānena pucchito ... Pe ... yassa kammassidaṃ phalaṃ |55.685| dibbaṃ mama vassasahassamāyu vācābhigītaṃ manasā pavattitaṃ ettāvatā ṭhassati puññakammo dibbehi kāmehi samaṅgibhūto |55.686| tena metādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. (1) Dvārapālakavimānaṃ pañcamaṃ. [56] |56.687| 6 Uccamidaṃ maṇithūṇaṃ vimānaṃ samantato dvādasa yojanāni @Footnote: 1 Ma. anantaraṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page101.

... Pe ... Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |56.688| So devaputto attamano moggallānena pucchito ... Pe ... yassa kammassidaṃ phalaṃ |56.689| karaṇīyāni puññāni paṇḍitena vijānatā samaggatesu buddhesu yattha dinnaṃ mahapphalaṃ |56.690| atthāya vata me buddho araññā gāmamāgato tattha cittaṃ pasādetvā tāvatiṃsūpago ahaṃ |56.691| tena metādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. (2) Karaṇīyavimānaṃ chaṭṭhaṃ. [57] |57.692| 7 Uccamidaṃ maṇithūṇaṃ vimānaṃ samantato dvādasa yojanāni ... Pe ... Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |57.693| So devaputto attamano moggallānena pucchito ... Pe ... yassa kammassidaṃ phalaṃ |57.694| karaṇīyāni puññāni paṇḍitena vijānatā samaggatesu bhikkhūsu yattha dinnaṃ mahapphalaṃ |57.695| atthāya vata me bhikkhū araññā gāmamāgatā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page102.

Tattha cittaṃ pasādetvā tāvatiṃsūpago ahaṃ |57.696| tena metādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. (3) Dutiyakaraṇīyavimānaṃ sattamaṃ. [58] |58.697| 8 Uccamidaṃ maṇithūṇaṃ vimānaṃ samantato dvādasa yojanāni ... Pe ... Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |58.698| So devaputto attamano moggallānena pucchito ... Pe ... yassa kammassidaṃ phalaṃ |58.699| yaṃ dadāti na taṃ hoti yañceva dajjā tañceva seyyo sūci dinnā sūcimeva seyyo |58.700| tena metādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. (4) Sūcivimānaṃ aṭṭhamaṃ. [59] |59.701| 9 Uccamidaṃ maṇithūṇaṃ vimānaṃ samantato dvādasa yojanāni ... Pe ... Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page103.

|59.702| So devaputto attamano moggallānena pucchito ... Pe ... yassa kammassidaṃ phalaṃ |59.703| ahaṃ manussesu manussabhūto purimāya jātiyā manussaloke |59.704| addasaṃ virajaṃ bhikkhuṃ vippasannamanāvilaṃ tassa adāsihaṃ sūciṃ pasanno sakehi pāṇihi |59.705| tena metādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. (5) Dutiyasūcivimānaṃ navamaṃ. [60] |60.706| 10 Susukkakhandhaṃ abhiruyha nāgaṃ akācinaṃ dantibaliṃ mahājavaṃ āruyha gajaṃ pavaraṃ sukappitaṃ idhāgamā vehāsayamantalikkhe |60.707| nāgassa dantesu duvesu nimmitā acchodakā paduminiyo suphullā padumesu ca turiyagaṇā pavajjare imā ca naccanti manoharāyo |60.708| deviddhipattosi mahānubhāvo manussabhūto kimakāsi puññaṃ kenāsi evañjalitānubhāvo

--------------------------------------------------------------------------------------------- page104.

Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |60.709| So devaputto attamano moggallānena pucchito ... Pe ... yassa kammassidaṃ phalaṃ |60.710| aṭṭheva muṭṭhipupphāni 1- kassapassa bhagavato 2- thūpasmiṃ abhiropayiṃ 3- pasanno sakehi pāṇihi |60.711| tena metādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. Nāgavimānaṃ dasamaṃ. [61] |61.712| 11 Mahantaṃ nāgaṃ abhiruyha sabbasetaṃ gajuttamaṃ vanā vanaṃ anupariyāsi nārīgaṇapurakkhito obhāsento disā sabbā osadhī viya tārakā |61.713| kena tetādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |61.714| So devaputto attamano moggallānena pucchito ... Pe ... yassa kammassidaṃ phalaṃ |61.715| ahaṃ manussesu manussabhūto upāsako cakkhumato ahosiṃ pāṇātipātā virato ahosiṃ loke adinnaṃ parivajjayissaṃ @Footnote: 1 Ma. Yu. muttapupphāni . 2 Ma. Yu. mahesino . 3 Ma. Yu. abhiropesiṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page105.

|61.716| Amajjapo no ca musā abhāṇiṃ sakena dārena ca tuṭṭho ahosiṃ annañca pānañca pasannacitto sakkacca dānaṃ vipulaṃ adāsiṃ |61.717| tena metādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. Dutiyanāgavimānaṃ ekādasamaṃ. [62] |62.718| 12 Ko nu dibbena yānena sabbasetena hatthinā turiyatāḷitanigghoso antalikkhe mahiyyati |62.719| devatā nusi gandhabbo ādū sakko purindado ajānantā taṃ pucchāma kathaṃ jānemu taṃ mayanti. |62.720| Namhi devo na gandhabbo nāpi sakko purindado sudhammā nāma ye devā tesaṃ aññataro ahanti. |62.721| Pucchāma deva sudhamma puthuṃ katvāna añjaliṃ kiṃ katvā mānuse kammaṃ sudhammaṃ upapajjasīti. |62.722| Ucchāgāraṃ tiṇāgāraṃ vatthāgārañca yo dade tiṇṇamaññataraṃ datvā sudhammaṃ upapajjatīti. Tatiyanāgavimānaṃ dvādasamaṃ. [63] |63.723| 13 Daḷhadhammanisārassa dhanuṃ olubbha tiṭṭhasi khattiyo nusi rājañño ādū luddho vanācaroti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page106.

|63.724| Assakādhipatissāhaṃ bhante putto vanecaro nāmaṃ me bhikkhu te brūmi sujāto iti maṃ vidū |63.725| mige gavesamānohaṃ ogāhanto brahāvanaṃ migaṃ gantveva nādakkhiṃ tañca disvā ahaṃ ṭhito (iti). |63.726| Svāgatante mahāpuñña atho te adūrāgataṃ ito udakamādāya pāde pakkhālayassu te |63.727| idaṃpi pāniyaṃ sītaṃ ābhataṃ girigabbharā rājaputta tato pitvā santhatasmiṃ upāvisāti. |63.728| Kalyāṇī vata te vācā savanīyā mahāmuni nelā 1- atthavatī vaggū mantā atthañca bhāsasi |63.729| kā te rati vane viharato isinisabha vadehi puṭṭho tava vacanapathaṃ nisāmayitvā atthadhammapadaṃ samācaremaseti. |63.730| Ahiṃsā sabbapāṇinaṃ kumāramhākaṃ 2- ruccati theyyā ca aticārā ca majjapānā ca ārati |63.731| arati samacariyā ca bāhusaccaṃ kataññutā diṭṭheva dhamme pasaṃsā 3- dhammā ete pasaṃsiyāti |63.732| santike maraṇaṃ tuyhaṃ oraṃ māsehi pañcahi @Footnote: 1 Yu. neḷā . 2 Ma. kumāramhāka . 3 Ma. pāsaṃsā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page107.

Rājaputta vijānāhi attānaṃ parimocayāti. |63.733| Katamaṃ svāhaṃ janapadaṃ gantvā kiṃ kammaṃ kiñci porisaṃ kāya vā pana vijjāya bhaveyyaṃ ajarāmaroti. |63.734| Na vijjate so padeso 1- kammaṃ vijjā ca porisaṃ yattha gantvā bhave macco rājaputtājarāmaro |63.735| mahaddhanā mahābhogā raṭṭhavantopi khattiyā pahūtadhanadhaññāse na tepi ajarāmarā |63.736| yadi te sutā andhakaveṇḍaputtā 2- sūrā vīrā vikkantappahārino tepi āyukkhayaṃ pattā viddhastā sassatīsamā |63.737| khattiyā brāhmaṇā vessā suddā caṇḍālapukkusā ete caññe ca jātiyā tepi na ajarāmarā |63.738| ye mantaṃ parivattenti chaḷaṅgaṃ brahmacintitaṃ ete caññe ca vijjāya tepi na ajarāmarā |63.739| isayo cāpi ye santā saññatattā tapassino sarīraṃ tepi kālena vijahanti tapassino |63.740| bhāvitattāpi arahanto katakiccā anāsavā nikkhipanti imaṃ dehaṃ puññapāpaparikkhayā (iti). |63.741| Subhāsitā atthavatī gāthāyo te mahāmuni @Footnote: 1 Yu. na. vijjate hi deso . 2 Sī. andhakaveṇhuputtā. Ma. andhakaveṇḍuputtā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page108.

Nijjhattomhi subhaṭṭhena tvañca me saraṇaṃ bhavāti. |63.742| Mā maṃ tvaṃ saraṇaṃ gaccha tameva saraṇaṃ vaja sakyaputtaṃ mahāvīraṃ yamahaṃ saraṇaṃ gatoti. |63.743| Katarasmiṃ so janapade satthā tumhāka mārisa ahampi daṭṭhuṃ gacchissaṃ jinaṃ appaṭipuggalanti. |63.744| Puratthimasmiṃ janapade okkākakulasambhavo satthāpi purisājañño so ca kho parinibbutoti. |63.745| Sace hi buddho tiṭṭheyya satthā tumhāka mārisa yojanāni sahassāni gacche 1- payirupāsituṃ |63.746| yato ca kho parinibbuto satthā tumhāka mārisa parinibbutaṃ mahāvīraṃ gacchāmi saraṇaṃ ahaṃ |63.747| upemi saraṇaṃ buddhaṃ dhammañcāpi anuttaraṃ saṅghañca naradevassa gacchāmi saraṇaṃ ahaṃ |63.748| pāṇātipātā viramāmi khippaṃ loke adinnaṃ parivajjayāmi amajjapo no ca musā bhaṇāmi sakena dārena ca homi tuṭṭhoti. |63.749| Sahassaraṃsīva yathā mahappabho disaṃ yathā bhāti nabhe anukkamaṃ tathappakāro 2- tavāyaṃ 3- mahāratho @Footnote: 1 Ma. Yu. gaccheyyaṃ . 2 Ma. tathāpakāro . 3 Sī. Yu. tavayaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page109.

Samantato yojanasataṃ āyato 1- |63.750| suvaṇṇapaṭṭehi samantamonaṭo 2- urassa muttāhi maṇīhi cittito lekhā suvaṇṇassa ca rūpiyassa ca sobhanti veḷuriyamayā sunimmitā |63.751| sīsañcidaṃ veḷuriyassa nimmitaṃ yugañcidaṃ lohitakāya cittitaṃ yuttā suvaṇṇassa ca rūpiyassa ca sobhanti assāpi cime manojavā |63.752| so tiṭṭhasi hemarathe adhiṭṭhito devānamindova sahassavāhano pucchāmi tāhaṃ yasavantakovidaṃ kathaṃ tayā laddho ayaṃ uḷāroti. |63.753| Sujāto nāmahaṃ bhante rājaputto pure ahuṃ tañca 3- maṃ anukampāya saññamasmiṃ nivesayi |63.754| khīṇāyukañca maṃ ñatvā sarīraṃ pādāsi satthuno (iti). Imaṃ sujāta pūjehi tante atthāya hohīti |63.755| tāhaṃ gandhehi mālehi pūjayitvā samuyyuko 4- pahāya mānusaṃ dehaṃ upapannomhi nandane @Footnote: 1 Ma. yojanasattamāyato . 2 Ma. samantamotthato . 3 Ma. tvañca . 4 Ma. Yu. samuyyuto.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page110.

|63.756| Nandane pavare 1- ramme nānādijagaṇāyute ramāmi naccagītehi accharāhi purakkhitoti. Cūḷarathavimānaṃ terasamaṃ. [64] |64.757| 14 Sahassayuttaṃ hayavāhanaṃ subhaṃ āruyhimaṃ sandananekacittaṃ uyyānabhūmiṃ abhito anukkamaṃ purindado bhūtapatīva vāsavo |64.758| sovaṇṇamayā te rathakubbarā ubho phalehi aṃsehi atīva saṅgatā sujātagumbā naravīraniṭṭhitā virocati paṇṇaraseva cando |64.759| suvaṇṇajālāvitato 2- ratho ayaṃ bahūhi nānāratanehi cittito sunandighoso ca subhassaro ca virocati cāmarahatthabāhuhi |64.760| imā ca nābhyo manasāhi 3- nimmitā rathassa pādantaramajjhabhūsitā imā ca nābhyo satarājicittitā sateritā 4- vijjurivappabhāsare @Footnote: 1 Ma. nandane ca vane. Yu. pavane . 2 suvaṇṇajālāvatatotipi dissati. @3 Ma. Yu. manasābhinimmitā . 4 Ma. sateratā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page111.

|64.761| Anekacittāvitato 1- ratho ayaṃ puthū ca nemī ca sahassaraṃsiyo 2- tesaṃ saro suyyati vaggurūpo pañcaṅgikaṃ turiyamivappavāditaṃ |64.762| sirasmiṃ cittaṃ maṇisandakappitaṃ 3- sadā visuddhaṃ ruciraṃ pabhassaraṃ suvaṇṇarājīhi atīva saṅgataṃ veḷuriyarājīhi atīva sobhati |64.763| ime ca vāḷī maṇisandakappitā 3- ārohakambū sujavā brahmūpamā brahā mahantā balino mahājavā mano tavaññāya tatheva siṃsare |64.764| ime ca sabbe sahitā catukkamā mano tavaññāya tatheva siṃsare samaṃ vahanti mudukā anuddhatā āmodamānā turagānamuttamā |64.765| dhunanti vagganti pavattanti ambare abbhuddhunantā sukate pilandhane tesaṃ saro suyyati vaggurūpo @Footnote: 1 anekacittāvatatotipi dissati . 2 Ma. sahassaraṃsiko. @3 ...canda... itipi dissati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page112.

Pañcaṅgikaṃ turiyamivappavāditaṃ |64.766| rathassa ghoso apilandhanāni 1- khurassa nādi abhihiṃsanāya ca ghoso suvaggū samitassa suyyati gandhabbaturiyāni vicitrasavane |64.767| rathe ṭhitā tā migamandalocanā āḷārapamhā hasitā piyaṃvadā veḷuriyajālā vinatā 2- tanucchavā sadeva gandhabbasuraggapūjitā |64.768| rattā rattambarapītavāsasā visālanettā abhirattalocanā kulesu jātā sutanū suvimhitā 3- rathe ṭhitā pañjalikā upaṭṭhitā |64.769| tā kambukāyuradharā suvāsasā sumajjhimā ūruthanopapannā vaṭṭaṅguliyo sumukhā sudassanā rathe ṭhitā pañjalikā upaṭṭhitā |64.770| aññāsu veṇīsu sumissakesiyo 4- samaṃ vibhattāhi pabhassarāhi ca @Footnote: 1 apilandhanānañca itipi dissati . 2 veḷuriyajālāvitatātipi dissati. @3 sucimhitātipi dissati . 4 aññā suveṇī sus missakesiyotipi dissati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page113.

Anupubbatā tā tava mānase ratā rathe ṭhitā pañjalikā upaṭṭhitā |64.771| āveḷiniyo padumuppalacchadā alaṅkatā candanasāravositā 1- anupubbatā tā tava mānase ratā rathe ṭhitā pañjalikā upaṭṭhitā |64.772| tā māliniyo padumuppalacchadā alaṅkatā candanasāravositā anupubbatā tā tava mānase ratā rathe ṭhitā pañjalikā upaṭṭhitā |64.773| kaṇṭhesu te 2- yāni pilandhanāni ca hatthesu pādesu tatheva sīse obhāsayanti dasa sabbato 3- disā abbhuddayaṃ sāradikova bhāṇumā |64.774| vātassa vegena ca sampakampitā bhujesu mālā apilandhanāni ca muñcanti ghosaṃ ruciraṃ suciṃ subhaṃ sabbehi viññūhi susattarūpaṃ 4- |64.775| uyyānabhumyā ca duvaṭṭhito 5- ṭhitā @Footnote: 1 ma ... vāsitā . 2 Yu. tava . 3 Ma. sabbaso. @4 Po. sutaggarūpaṃ. Ma. sutabbarūpaṃ . 5 Ma. duvaddhato . Yu. duhaṭṭhato.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page114.

Rathā ca nāgā turiyāni vāsaro 1- tameva devinda pamodayanti vīṇā yathā pokkharapattabāhuhi |64.776| imāsu vīṇāsu bahūsu vaggūsu manuññarūpāsu hadayeritampi taṃ pavajjamānāsu atīva accharā bhamanti kaññā padumesu sikkhitā |64.777| yathā ca gītāni ca vāditāni ca naccāni cimāni samenti ekato athettha naccanti athettha accharā obhāsayanti ubhato va rattiyā |64.778| so modasi turiyagaṇappabodhano mahīyamāno vajirāvudhoriva imāsu vīṇāsu bahūsu vaggūsu manuññarūpāsu hadayeritampi taṃ |64.779| kiṃ tvaṃ pure kammamakāsi attanā manussabhūto purimāya jātiyā uposathaṃ kiṃ va tuvaṃ upāvisi kiṃ dhammacariyaṃ vatamābhirocasi |64.780| nayidaṃ appassa katassa kammuno pubbe suciṇṇassa uposathassa vā @Footnote: 1 ca sarotipi dissati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page115.

Iddhānubhāvo vipulo ayaṃ tava yaṃ devasaṅghaṃ abhirocase bhusaṃ |64.781| dānassa te idaṃ phalaṃ atho sīlassa vā pana atho añjalikammassa tamme akkhāhi pucchito (iti). |64.782| So devaputto attamano moggallānena pucchito pañhaṃ puṭṭho viyākāsi yassa kammassidaṃ phalaṃ |64.783| jitindriyaṃ buddhamanomanikkamaṃ naruttamaṃ kassapamaggapuggalaṃ apāpurantaṃ amatassa dvāraṃ devātidevaṃ satapuññalakkhaṇaṃ |64.784| tamaddasaṃ kuñjaramoghatiṇṇaṃ suvaṇṇasiṅginadabimbasādisaṃ disvāna taṃ khippamahuṃ sucimano tameva disvāna subhāsitaddhajaṃ |64.785| tamannapānaṃ atha vāpi cīvaraṃ suciṃ paṇītaṃ rasasā upetaṃ pupphābhikiṇṇamhi sake nivāsane patiṭṭhapesiṃ sa asaṅgamānaso |64.786| tamannapānena ca cīvarena ca khajjena bhojjena ca sāyanena ca

--------------------------------------------------------------------------------------------- page116.

Santappayitvā dipadānamuttamaṃ so saggaso devapure ramāmahaṃ |64.787| etenupāyena imaṃ niraggalaṃ yaññaṃ yajitvā tividhaṃ visuddhaṃ pahāyahaṃ mānussakaṃ samussayaṃ indasamo devapure ramāmahaṃ |64.788| āyuñca vaṇṇañca sukhaṃ balañca paṇītarūpaṃ abhikaṅkhatā muni annañca pānañca bahuṃ susaṅkhataṃ patiṭṭhapetabbamasaṅgamānaso |64.789| imasmiṃ loke parasmiṃ vā pana buddhena seṭṭho ca samo na vijjati āhuneyyānaṃ paramāhutaṃ 1- gato puññatthikānaṃ vipulapphalesinanti. Mahārathavimānaṃ cuddasamaṃ. Uddānaṃ maṇḍūko revatī chatto kakkaṭako 2- dvārapālako dve karaṇīyā dve sūcī tayo nāgā ca dve rathā purisānaṃ pañcamo vaggoti paṭhamo vaggo 3- pavuccatīti. Bhāṇavāraṃ tatiyaṃ. @Footnote: 1 Ma. Yu. paramāhtiṃ. 2 Ma. Yu. kakkaṭo. 3 Yu. paṭhamo vaggoti ime pāṭhā natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page117.

Chaṭṭho pāyāsikavaggo [65] |65.790| 1 Yathā vanaṃ cittalataṃ pabhāsati uyyānaseṭṭhaṃ tidasānamuttamaṃ tathūpamaṃ tuyhamidaṃ vimānaṃ obhāsayaṃ tiṭṭhati antalikkhe |65.791| deviddhipattosi mahānubhāvo manussabhūto kimakāsi puññaṃ kenāsi evañjalitānubhāvo vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |65.792| So devaputto attamano moggallānena pucchito pañhaṃ puṭṭho viyākāsi yassa kammassidaṃ phalaṃ |65.793| ahañca bhariyā ca manussaloke opānabhūtā gharamāvasimhā annañca pānañca pasannacittā sakkacca dānaṃ vipulaṃ adamha |65.794| tena metādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. Agāriyavimānaṃ paṭhamaṃ. [66] |66.795| 2 Yathā vanaṃ cittalataṃ pabhāsati uyyānaseṭṭhaṃ tidasānamuttamaṃ

--------------------------------------------------------------------------------------------- page118.

Tathūpamaṃ tuyhamidaṃ vimānaṃ obhāsayaṃ tiṭṭhati antalikkhe |66.796| deviddhipattosi mahānubhāvo manussabhūto kimakāsi puññaṃ kenāsi evañjalitānubhāvo vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |66.797| So devaputto attamano moggallānena pucchito ... Pe ... yassa kammassidaṃ phalaṃ |66.798| ahañca bhariyā ca manussaloke opānabhūtā gharamāvasimhā annañca pānañca pasannacittā sakkacca dānaṃ vipulaṃ adamha |66.799| tena metādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. Agāriyavimānaṃ dutiyaṃ. [67] |67.800| 3 Uccamidaṃ maṇithūṇaṃ vimānaṃ samantato dvādasa 1- yojanāni kūṭāgārā sattasatā uḷārā veḷuriyatthambhā ruciratthatā 2- subhā |67.801| tatthacchasi pivasi khādasi ca @Footnote: 1 Po. Ma. Yu. soḷasa . 2 Ma. rucakatthatā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page119.

Dibbā ca vīṇā pavadanti vaggū 1- aṭṭhaṭṭhakā sikkhitā sādhurūpā dibbā ca kaññā tidasacarā 2- uḷārā naccanti gāyanti pamodayanti |67.802| deviddhipattosi mahānubhāvo manussabhūto kimakāsi puññaṃ kenāsi evañjalitānubhāvo vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |67.803| So devaputto attamano moggallānena pucchito pañhaṃ puṭṭho viyākāsi yassa kammassidaṃ phalaṃ |67.804| phaladāyī phalaṃ vipulaṃ labhati dadamujugatesu pasannamānaso so hi modati saggappatto tidive anubhoti ca puññaphalaṃ vipulaṃ |67.805| tathevāhaṃ 3- mahāmuni adāsiṃ caturo phale |67.806| tasmā hi phalaṃ alameva dātuṃ niccaṃ manussena sukhatthikena dibbāni vā patthayatā sukhāni manussasobhāgyatamicchitā 4- vāti. @Footnote: 1 Ma. vagguṃ . 2 Yu. tidasā varā . 3 Ma. tavevāhaṃ. @4 Ma. Yu. manussasobhāguyatamicchatā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page120.

|67.807| Tena metādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. Phaladāyakavimānaṃ tatiyaṃ. [68] |68.808| 4 Cando yathā viggatavalāhake nabhe obhāsayaṃ tiṭṭhati antalikkhe tathūpamaṃ tuyhamidaṃ vimānaṃ obhāsayaṃ tiṭṭhati antalikkhe |68.809| deviddhipattosi mahānubhāvo manussabhūto kimakāsi puññaṃ kenāsi evañjalitānubhāvo vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |68.810| So devaputto attamano moggallānena pucchito ... Pe ... yassa kammassidaṃ phalaṃ |68.811| ahañca bhariyā ca manussaloke upassayaṃ arahato adamha annañca pānañca pasannacittā sakkacca dānaṃ vipulaṃ adamha |68.812| tena metādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. Upassayadāyakavimānaṃ catutthaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page121.

[69] |69.813| 5 Suriyo yathā viggatavalāhake nabhe ... Pe ... (yathā heṭṭhāvimānaṃ tathā vitthāretabbaṃ) vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. Dutiyaupassayadāyakavimānaṃ pañcamaṃ. [70] |70.814| 6 Uccamidaṃ maṇithūṇaṃ vimānaṃ samantato dvādasa yojanāni kūṭāgārā sattasatā 1- uḷārā veḷuriyatthambhā ruciratthatā subhā |70.815| deviddhipattosi mahānubhāvo ... Pe ... Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |70.816| So devaputto attamano moggallānena pucchito ... Pe ... yassa kammassidaṃ phalaṃ |70.817| ahaṃ manussesu manussabhūto disvāna bhikkhuṃ tasitaṃ kilantaṃ ekāhaṃ bhikkhaṃ paṭipādayissaṃ samaṅgibhattena tadā akāsiṃ 2- @Footnote: 1 Yu. sattarasā . 2 Yu. adāsiṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page122.

|70.818| Tena metādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. Bhikkhādāyakavimānaṃ chaṭṭhaṃ. [71] |71.819| 7 Uccamidaṃ maṇithūṇaṃ vimānaṃ ... Pe ... Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |71.820| So devaputto attamano moggallānena pucchito ... Pe ... yassa kammassidaṃ phalaṃ |71.821| ahaṃ manussesu manussabhūto ahosiṃ yavapālako addasaṃ virajaṃ bhikkhuṃ vippasannamanāvilaṃ |71.822| tassa adāsahaṃ 1- bhāgaṃ 2- pasanno sakehi pāṇihi kummāsapiṇḍaṃ datvāna modāmi nandane vane |71.823| tena metādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. Yavapālakavimānaṃ sattamaṃ. [72] |72.824| 8 Alaṅkato mālyadharo suvattho sukuṇḍalī kappitakesamassu āmuttahatthābharaṇo yasassī @Footnote: 1 Po. Yu. adāsiṃ . 2 Po. Yu. kummāsaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page123.

Dibbe vimānamhi yathāpi candimā |72.825| dibbā ca vīṇā pavadanti vaggū aṭṭhaṭṭhakā sikkhitā sādhurūpā dibbā ca kaññā tidasacarā uḷārā naccanti gāyanti pamodayanti |72.826| deviddhipattosi mahānubhāvo manussabhūto kimakāsi puññaṃ kenāsi evañjalitānubhāvo vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |72.827| So devaputto attamano moggallānena pucchito ... Pe ... yassa kammassidaṃ phalaṃ |72.828| ahaṃ manussesu manussabhūto disvāna samaṇe sīlavante sampannavijjācaraṇe yasassī bahussute taṇhakkhayūpapanne annañca pānañca pasannacitto sakkacca dānaṃ vipulaṃ adāsiṃ |72.829| tena metādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. Kuṇḍalīvimānaṃ aṭṭhamaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page124.

[73] |73.830| 9 Alaṅkato mālyadharo suvattho sukuṇḍalī kappitakesamassu āmuttahatthābharaṇo yasassī dibbe vimānamhi yathāpi candimā |73.831| dibbā ca vīṇā pavadanti vaggū aṭṭhaṭṭhakā sikkhitā sādhurūpā dibbā ca kaññā tidasacarā uḷārā naccanti gāyanti pamodayanti |73.832| deviddhipattosi mahānubhāvo manussabhūto kimakāsi puññaṃ kenāsi evañjalitānubhāvo vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |73.833| So devaputto attamano moggallānena pucchito ... Pe ... yassa kammassidaṃ phalaṃ |73.834| ahaṃ manussesu manussabhūto disvāna samaṇe sādhurūpe 1- sampannavijjācaraṇe yasassī bahussute sīlavante 2- pasanne annañca pānañca pasannacitto @Footnote: 1 Yu. sāravante . 2 Yu. taṇhakkhayūpapanne.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page125.

Sakkacca dānaṃ vipulaṃ adāsiṃ |73.835| tena metādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. Dutiyakuṇḍalīvimānaṃ navamaṃ. [74] |74.836| 10 Yā devarājassa sabhā sudhammā yatthacchasi 1- devasaṅgho samaggo tathūpamaṃ tuyhamidaṃ vimānaṃ obhāsayaṃ tiṭṭhati antalikkhe |74.837| deviddhipattosi mahānubhāvo manussabhūto kimakāsi puññaṃ kenāsi evañjalitānubhāvo vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |74.838| So devaputto attamano moggallānena pucchito ... Pe ... yassa kammassidaṃ phalaṃ |74.839| ahaṃ manussesu manussabhūto rañño pāyāsissa ahosi māṇavo laddhā dhanaṃ saṃvibhāgaṃ akāsiṃ piyā ca me sīlavanto ahesuṃ annañca pānañca pasannacitto @Footnote: 1 Po. Yu. yatthacchati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page126.

Sakkacca dānaṃ vipulaṃ adāsiṃ |74.840| tena metādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. Uttaravimānaṃ dasamaṃ. Uddānaṃ dve agārino phaladāyī dve upassayadāyī bhikkhāya dāyī yavapālako ceva dve kuṇḍalino pāyāsīti. Vaggo chaṭṭho. --------------- Sattamo sunikkhittavaggo [75] |75.841| 1 Yathā vanaṃ cittalataṃ pabhāsati uyyānaseṭṭhaṃ tidasānamuttamaṃ tathūpamaṃ tuyhamidaṃ vimānaṃ obhāsayaṃ tiṭṭhati antalikkhe |75.842| deviddhipattosi mahānubhāvo manussabhūto kimakāsi puññaṃ kenāsi evañjalitānubhāvo vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |75.843| So devaputto attamano moggallānena pucchito

--------------------------------------------------------------------------------------------- page127.

... Pe ... yassa kammassidaṃ phalaṃ |75.844| ahaṃ manussesu manussabhūto daliddo atāṇo kapaṇo kammakaro ahosiṃ jiṇṇe ca mātāpitaro abhariṃ piyā ca me sīlavanto ahesuṃ annañca pānañca pasannacitto sakkacca dānaṃ vipulaṃ adāsiṃ |75.845| tena metādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. Cittalatāvimānaṃ paṭhamaṃ. [76] |76.846| 2 Yathā vanaṃ 1- cittalataṃ pabhāsati uyyānaseṭṭhaṃ tidasānamuttamaṃ tathūpamaṃ tuyhamidaṃ vimānaṃ obhāsayaṃ tiṭṭhati antalikkhe |76.847| deviddhipattosi mahānubhāvo manussabhūto kimakāsi puññaṃ kenāsi evañjalitānubhāvo vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |76.848| So devaputto attamano moggallānena pucchito @Footnote: 1 Yu. nandanaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page128.

... Pe ... yassa kammassidaṃ phalaṃ |76.849| ahaṃ manussesu manussabhūto daliddo atāṇo kapaṇo kammakaro ahosiṃ jiṇṇe ca mātāpitaro abhariṃ piyā ca me sīlavanto ahesuṃ annañca pānañca pasannacitto sakkacca dānaṃ vipulaṃ adāsiṃ |76.850| tena metādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. Nandanavimānaṃ dutiyaṃ. [77] |77.851| 3 Uccamidaṃ maṇithūṇaṃ vimānaṃ samantato dvādasa yojanāni kūṭāgārā sattasatā urāḷā veḷuriyatthambhā ruciratthatā subhā |77.852| tatthacchasi pivasi khādasi ca dibbā ca vīṇā pavadanti vaggū dibbā rasā kāmaguṇettha pañca nāriyo ca naccanti suvaṇṇachannā |77.853| kena tetādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page129.

|77.854| So devaputto attamano moggallānena pucchito ... Pe ... yassa kammassidaṃ phalaṃ |77.855| ahaṃ manussesu manussabhūto vivane pathe caṅkamaṃ akāsiṃ ārāmarukkhāni ca ropayissaṃ piyā ca me sīlavanto ahesuṃ annañca pānañca pasannacitto sakkacca dānaṃ vipulaṃ adāsiṃ |77.856| tena metādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. Maṇithūṇavimānaṃ tatiyaṃ. [78] |78.857| 4 Sovaṇṇamaye pabbatasmiṃ vimānaṃ sabbato pabhaṃ hemajālapaṭicchannaṃ kiṃkaṇikajālakappitaṃ |78.858| aṭṭhaṃsā sukatā thambhā sabbe veḷuriyāmayā ekamekāya aṃsiyā ratanā satta nimmitā |78.859| veḷuriyasuvaṇṇassa phalikārūpiyassa ca masāragallamuttāhi lohitaṅgamaṇīhi ca |78.860| citrā manoramā bhūmi na tatthuddhaṃsate rajo gopāṇase 1- gaṇāpītā kūṭaṃ dhārenti nimmitā |78.861| sopāṇāni ca cattāri nimmitā caturo disā @Footnote: 1 Po. Ma. Yu. gopāṇasī.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page130.

Nānāratanagabbhehi ādiccova virocati |78.862| vedikā 1- catasso tattha vibhattā bhāgaso mitā daddallamānā ābhenti 2- samantā caturo disā |78.863| tasmiṃ vimāne pavare devaputtā mahappabhā atirocasi vaṇṇena udayantova bhāṇumā |78.864| dānassa te idaṃ phalaṃ atho sīlassa vā pana atho añjalikammassa taṃ me akkhāhi pucchitoti. |78.865| So devaputto attamano moggallānena pucchito pañhaṃ puṭṭho viyākāsi yassa kammassidaṃ phalaṃ |78.866| ahaṃ andhakavindasmiṃ buddhassādiccabandhuno vihāraṃ satthuno 3- kāresiṃ pasanno sakehi pāṇihi |78.867| tattha gandhañca mālañca paccayañca vilepanaṃ vihāraṃ satthunodāsiṃ 4- vippasannena cetasā tena mayhaṃ idaṃ laddhaṃ vasaṃ vattemi nandane |78.868| nandane pavare ramme nānādijagaṇāyute ramāmi naccagītehi accharāhi purakkhitoti. Suvaṇṇavimānaṃ catutthaṃ. [79] |79.869| 5 Uccamidaṃ maṇithūṇaṃ vimānaṃ samantato dvādasa yojanāni @Footnote: 1 Po. Ma. vediyā . 2 Ma. Yu. ābhanti . 3 Yu. satthu . 4 Yu. satthu pādāsiṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page131.

Kūṭāgārā sattasatā uḷārā veḷuriyatthambhā ruciratthatā subhā |79.870| tatthacchasi pivasi khādasi ca dibbā ca vīṇā pavadanti vaggū dibbā rasā kāmaguṇettha pañca nāriyo ca naccanti suvaṇṇachannā |79.871| kena tetādiso vaṇṇo ... Pe ... Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |79.872| So devaputto attamano moggallānena pucchito ... Pe ... yassa kammassidaṃ phalaṃ |79.873| gimhānaṃ pacchime māse patāpante divaṅkare paresaṃ bhatako poso ambārāmaṃ asiñcahaṃ |79.874| atha tenāgamā bhikkhu sārīputtoti vissuto kilantarūpo kāyena akilantopi cetasā |79.875| tañca disvāna āyantaṃ avoca ambasiñcako sādhu taṃ bhante nhāpeyyaṃ yaṃ mamassa sukhāvahaṃ |79.876| tassa me anukampāya nikkhipi pattacīvaraṃ nisīdi rukkhamūlasmiṃ chāyāya ekacīvaro |79.877| tañca acchena vārinā pasannamānaso theraṃ nhāpayiṃ rukkhamūlasmiṃ chāyāya ekacīvaraṃ

--------------------------------------------------------------------------------------------- page132.

|79.878| Ambo ca sitto samaṇo nahāpito mayā ca puññaṃ pasutaṃ anappakaṃ iti so pītiyā kāyaṃ sabbaṃ pharati attano |79.879| tadeva ettakaṃ kammaṃ akāsiṃ tāya jātiyā pahāya mānusaṃ dehaṃ upapannomhi nandanaṃ |79.880| nandane pavare 1- ramme nānādijagaṇāyute ramāmi naccagītehi accharāhi purakkhitoti. Ambavimānaṃ pañcamaṃ. [80] |80.881| 6 Disvāna devaṃ paṭipucchi bhikkhu ucce vimānamhi ciraṭṭhitike āmuttahatthābharaṇo yasassī [2]- dibbe vimānamhi yathāpi candimā |80.882| dibbā ca vīṇā pavadanti vaggū aṭṭhaṭṭhakā sikkhitā sādhurūpā dibbā ca kaññā tidasacarā 3- uḷārā naccanti gāyanti pamodayanti |80.883| deviddhipattosi mahānubhāvo manussabhūto kimakāsi puññaṃ kenāsi evañjalitānubhāvo vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. @Footnote: 1 Po. Yu. pavane. Ma. ca vane . 2 Ma. Yu. dibbe vimānamhi yathāpi candimā @alaṅkato māladhāri suvattho sukuṇḍalī kappitakesamassu āmuttahatthābharaṇo yasassī. @3 Po. Yu. tidasavarā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page133.

|80.884| So devaputto attamano moggallānena pucchito ... Pe ... yassa kammassidaṃ phalaṃ |80.885| ahaṃ manussesu manussabhūto saṅgamma rakkhissaṃ paresaṃ dhenuyo tato ca āgā samaṇo mama 1- santike gāvo ca māse agamaṃsu khādituṃ |80.886| dvayajjakiccaṃ ubhayañca kārissaṃ 2- iccevahaṃ bhante tadā vicintayaṃ 3- tato ca saññaṃ paṭiladdhayoniso adāsi 4- bhanteti khipiṃ anantakaṃ |80.887| so māsakhettaṃ turito avāsariṃ purāyaṃ bhañjati yassidaṃ dhanaṃ tato ca kaṇho urago mahāviso aḍaṃsi pāde turitassa me sato |80.888| svāhaṃ aṭṭomhi dukkhena pīḷito bhikkhu ca taṃ muñcitvā 5- anantakaṃ adāsi 6- kummāsaṃ mamānukampāya tato cuto kālamakatomhi devatā @Footnote: 1 Ma. Yu. mamantike . 2 Ma. Yu. kāriyaṃ . 3 Po. Ma. Yu. vicintayiṃ. @4 Yu. dadāhi. Ma. dadāmi . 5 Yu. sāmaṃ ... bhuñji canantakaṃ. @Ma. sāmaṃ ... nantakaṃ . 6 Po. Yu. ahosi. Ma. ahāsi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page134.

|80.889| Tadeva kammaṃ kusalaṃ kataṃ mayā sukhañca kammaṃ anubhomi attanā tayā hi bhante anukampito bhusaṃ kataññutāya abhivādayāmi taṃ |80.890| sadevake loke samārake ca añño muni natthi tayānukampako tayā hi bhante anukampito bhusaṃ kataññutāya abhivādayāmi taṃ |80.891| imasmiṃ loke parasmiṃ vā pana añño muni natthi tayānukampako tayā hi bhante anukampito bhusaṃ kataññutāya abhivādayāmi tanti. Gopālavimānaṃ chaṭṭhaṃ. [81] |81.892| 7 Puṇṇamāye 1- yathā cando nakkhattaparivārito samantā anupariyāti tārakādhipati sasī |81.893| tathūpamaṃ idaṃ byamhaṃ dibbaṃ devapuramhi ca atirocati vaṇṇena udayantova raṃsimā |81.894| veḷuriyasuvaṇṇassa phalikārūpiyassa ca masāragallamuttāhi lohitaṅgamaṇīhi ca |81.895| citrā manoramā bhūmi veḷuriyassa santhatā 2- @Footnote: 1 Po. puṇṇamāyo. Ma. puṇṇamāse . 2 Po. Yu. santhitā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page135.

Kūṭāgārā subhā rammā pāsādo te sumāpito |81.896| rammā ca te pokkharaṇī puthulā macchasevitā 1- acchodakā vippasannā sovaṇṇavālukasanthatā |81.897| nānāpadumasañchannā puṇḍarīkasamogatā surabhi sampavāyanti manuññā māluteritā |81.898| tassā te ubhato passe vanagumbā sumāpitā upetā puppharukkhehi phalarukkhehi cūbhayaṃ |81.899| sovaṇṇapāde pallaṅke muduke goṇasanthate nisinnaṃ devarājaṃva upatiṭṭhanti accharā |81.900| sabbābharaṇasañchannā nānāmālāvibhūsitā ramenti taṃ mahiddhikaṃ vasavattīva modasi |81.901| bherisaṅkhamudiṅgāhi vīṇāhi paṇavehi ca ramasi ratisampanno naccagītesu vādite |81.902| dibbā te vividhā rūpā dibbā saddā atho rasā gandhā ca te adhippetā phoṭṭhabbā ca manoramā |81.903| tasmiṃ vimāne pavare devaputtā mahappabhā abhirocasi vaṇṇena udayantova bhāṇumā |81.904| dānassa te idaṃ phalaṃ atho sīlassa vā pana atho añjalikammassa taṃ me akkhāhi pucchitoti. @Footnote: 1 Yu. puthulomanisevitātipi dissati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page136.

|81.905| So devaputto attamano moggallānena pucchito ... Pe ... yassa kammassidaṃ phalaṃ |81.906| ahaṃ kapilavatthusmiṃ sākiyānaṃ puruttame suddhodanassa puttassa kaṇṭhako sahajo ahuṃ |81.907| yadā so aḍḍharattāyaṃ sambodhāya abhinikkhami so maṃ mudūhi pāṇīhi jālitambanakhehi ca |81.908| saṭṭhiṃ ākoṭayitvāna vaha sammātimabravi ahaṃ lokaṃ tārayissaṃ patto sambodhimuttamaṃ |81.909| taṃ me giraṃ suṇantassa hāso me vipulo ahu udaggacitto sumano abhisiṃsiṃ tadā ahaṃ |81.910| abhirūḷhañca maṃ ñatvā sākyaputtaṃ mahāyasaṃ udaggacitto mudito vāhissaṃ purisuttamaṃ |81.911| paresaṃ vijitaṃ gantvā uggatasmiṃ divaṅkare 1- mamaṃ channañca ohāya anāpekkho apakkami |81.912| tassa tambanakhe pāde jivhāya parilehisaṃ 2- gacchantañca mahāvīraṃ rudamāno udikkhissaṃ |81.913| adassanenahaṃ tassa sākyaputtassa sirīmato alatthaṃ garukābādhaṃ khippaṃ me maraṇaṃ ahu |81.914| tasseva ānubhāvena vimānaṃ āvasāmidaṃ 3- @Footnote: 1 Po. Ma. Yu. divākare . 2 Po. Ma. parilehasiṃ . 3 Po. āvasamihaṃ. Ma. āvasāmahaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page137.

Sabbakāmaguṇūpetaṃ dibbaṃ devapuramhi ca |81.915| yañca me ahu vāhāso saddaṃ sutvāna bodhiyā teneva kusalamūlena phusissaṃ āsavakkhayaṃ |81.916| sace hi bhante gaccheyyāsi satthu buddhassa santike mamāpi taṃ vacanena sirasā vajjāsi vandanaṃ |81.917| ahampi daṭṭhuṃ gacchissaṃ jinaṃ appaṭipuggalaṃ dullabhaṃ dassanaṃ hoti lokanāthāna tādinanti. |81.918| So ca kataññū katavedī satthāraṃ upasaṅkami sutvā giraṃ cakkhumato dhammacakkhuṃ visodhayi |81.919| visodhayitvā diṭṭhigataṃ vicikicchā vatāni ca vanditvā satthuno pāde tatthevantaradhāyathāti. Kaṇṭhakavimānaṃ sattamaṃ. [82] |82.920| 8 Anekavaṇṇaṃ darasokanāsanaṃ vimānamāruyha anekacittaṃ parivārito accharānaṃ 1- gaṇena sunimmito bhūtapatīva modasi |82.921| samassamo 2- natthi kutopanuttaro yasena puññena ca iddhiyā ca sabbe ca devā tidasā gaṇā samecca @Footnote: 1 Po. Yu. accharāsaṃ . 2 Yu. samāsamo.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page138.

Taṃ taṃ namassanti sasiṃva devā imā ca te accharāyo samantato naccanti gāyanti pamodayanti |82.922| deviddhipattosi mahānubhāvo manussabhūto kimakāsi puññaṃ kenāsi evañjalitānubhāvo vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |82.923| So devaputto attamano moggallānena pucchito ... Pe ... yassa kammassidaṃ phalaṃ |82.924| sohaṃpi bhante 1- ahuvāsi pubbe sumedhanāmassa jinassa sāvako puthujjano anubodhohamasmi so sattavassāni pabbajissahaṃ |82.925| sohaṃ sumedhassa jinassa satthuno parinibbutassoghotiṇṇassa tādino ratanuccayaṃ hemajālena channaṃ vanditvā thūpasmiṃ manaṃ pasādayiṃ |82.926| na māsi dānaṃ na ca pana matthi dātuṃ pare ca kho tattha samādapesiṃ pūjetha naṃ pūjaneyyassa dhātuṃ @Footnote: 1 Ma. ahaṃ bhadante.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page139.

Evaṃ kira saggamito gamissatha |82.927| tadeva kammaṃ kusalaṃ kataṃ mayā sukhañca [1]- dibbaṃ anubhomi attanā 2- modāmahaṃ tidasagaṇassa majjhe na tassa puññassa khayamhi ajjhagāti. Anekavaṇṇavimānaṃ aṭṭhamaṃ. [83] |83.928| 9 Alaṅkato maṭṭhakuṇḍalī mālādhārī 3- haricandanussado bāhā paggayha kandasi vanamajjhe kiṃ dukkhito tuvanti. |83.929| Sovaṇṇamayo pabhassaro uppanno rathapañjaro mama tassa cakkayugaṃ na vindāmi tena dukkhena jahissāmi 4- jīvitanti. |83.930| Sovaṇṇamayaṃ maṇimayaṃ lohitaṅgamayaṃ 5- atha rūpiyamayaṃ ācikkha me tuvaṃ bhaddamāṇava cakkayugaṃ paṭilābhayāmi teti. @Footnote: 1 Po. Yu. kammaṃ . 2 Po. Yu. ayaṃ pāṭho natthi . 3 dhammapadaṭṭhakathāya mālābhārīti @pāṭho dissati . 4 Ma. jahāmi . 5 Ma. lohitakamayaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page140.

|83.931| So māṇavo tassa pāvadi candimasuriyā 1- ubhayettha dissare sovaṇṇamayo ratho mama tena cakkayugena sobhatīti. |83.932| Bālo kho tvamasi māṇava yo [2]- tvaṃ patthayasi apatthiyaṃ maññāmi tuvaṃ marissasi na hi tuvaṃ lacchasi candimasuriyeti 3-. |83.933| Gamanāgamanaṃpi dissati vaṇṇadhātu ubhayattha vīthiyā peto pana 4- kālakato na dissati ko nīdha kandataṃ bālyataroti. |83.934| Saccaṃ kho vadesi māṇava ahameva kandataṃ bālyataro candaṃ viya dārako rudaṃ petaṃ kālakatābhipatthayanti |83.935| ādittaṃ vata maṃ santaṃ ghatasittaṃva pāvakaṃ vārinā viya osiñcaṃ sabbaṃ nibbāpaye daraṃ @Footnote: 1 dhammapadaṭṭhakathāya candasūriyā ubhayattha bhātaroti dissati . 2 Yu. khosaddo atthi. @3 Ma. candasūriye . 4 Ma. panasaddo na dissati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page141.

|83.936| Abbūḷhaṃ 1- vata me sallaṃ sokaṃ hadayanissitaṃ yo me sokaparetassa puttasokaṃ apānudi |83.937| svāhaṃ abbūḷhasallosmi sītabhūtosmi 2- nibbuto na socāmi na rodāmi tava sutvāna māṇavāti |83.938| devatā nusi gandhabbo ādū sakko purindado ko vā tvaṃ kassa vā putto kathaṃ jānemu taṃ mayanti. |83.939| Yañca kandasi yañca rodasi puttaṃ āḷāhane sayaṃ ḍahitvā svāhaṃ kusalaṃ karitvāna kammaṃ tidasānaṃ sahabyataṃ pattoti. |83.940| Appaṃ vā bahuṃ vā na addasāmi dānaṃ dadantassa sake agāre uposathakammaṃ vā tādisaṃ kena kammena gatosi devalokanti. |83.941| Ābādhikohaṃ dukkhito gilāno ātūrarūpomhi saka nivesane buddhaṃ vigatarajaṃ vitiṇṇakaṅkhaṃ addakkhiṃ sugataṃ anomapaññaṃ |83.942| svāhaṃ muditamano pasannacitto @Footnote: 1 dhammapadaṭṭhakathāya abbuhīti dissati. Ma. abbahī . 2 Yu. sīti ....

--------------------------------------------------------------------------------------------- page142.

Añjaliṃ akariṃ tathāgatassa tāhaṃ kusalaṃ karitvāna kammaṃ tidasānaṃ sahabyataṃ pattoti 1-. |83.943| Acchariyaṃ vata abbhūtaṃ vata añjalīkammassa ayamīdiso vipāko ahaṃpi muditamano pasannacitto ajjeva buddhaṃ saraṇaṃ vajāmīti. |83.944| Ajjeva buddhaṃ saraṇaṃ vajāhi dhammañca saṅghañca pasannacitto tatheva sikkhāya padāni pañca akhaṇḍaphullāni samādiyassu |83.945| pāṇātipātā viramassu khippaṃ loke adinnaṃ parivajjayassu amajjapo no ca musā bhaṇāhi sakena dārena na hohi tuṭṭhoti. |83.946| Atthakāmosi me yakkha hitakāmosi devate karomi tuyhaṃ vacanaṃ tvamasi ācariyo mama |83.947| upemi saraṇaṃ buddhaṃ dhammañcāpi anuttaraṃ saṅghañca naradevassa gacchāmi saraṇaṃ ahaṃ |83.948| pāṇātipātā viramāmi khippaṃ @Footnote: 1 Ma. gatoti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page143.

Loke adinnaṃ parivajjayāmi amajjapo no ca musā bhaṇāmi sakena dārena ca homi tuṭṭhoti. Maṭṭhakuṇḍalivimānaṃ navamaṃ. [84] |84.949| 10 Suṇotha yakkhassa ca vāṇijāna ca samāgamo yattha tadā ahosi yathā kathaṃ itarītarena cāpi subhāsitaṃ tañca suṇātha sabbe |84.950| yo so ahu rājā pāyāsi nāma bhummānaṃ sahabyagato yasassī so modamāno va sake vimāne amānuso mānuse ajjhabhāsīti. |84.951| Saṅke 1- araññe amanussaṭhāne kantāre appodake appabhakkhe suduggame vanapathassa 2- majjhe vaṅkambhayā naṭṭhamanā manussā |84.952| nayidha phalā mūlamayā ca santi upādānaṃ natthi kutodha bhikkhā aññatra paṃsūhi ca vālukāhi ca @Footnote: 1 Ma. Yu. vaṅke . 2 Ma. Yu. vaṇṇupathassa ....

--------------------------------------------------------------------------------------------- page144.

Tattāhi uṇhāhi ca dāruṇāhi |84.953| ujjaṅgalaṃ tattamidaṃ 1- kapālaṃ anāyasaṃ paralokena tulyaṃ luddānamāvāsamidaṃ purāṇaṃ bhūmippadeso abhilattarūpo |84.954| atha tumhe kena nu vaṇṇena kimāsamānā 2- imaṃ padesaṃ hi anupaviṭṭhā sahasā samecca lobhā bhayā atha vā sampamūḷhāti. |84.955| Magadhesu aṅgesu ca satthavāhā āropiyamha 3- paṇiyaṃ pahūtaṃ te yāmase sindhusovīrabhūmiṃ dhanatthikā udayaṃ patthayānā |84.956| divā pipāsaṃnadhivāsayantā yoggānukampañca 4- samekkhamānā etena vegena āyāma sabbe rattiṃ maggaṃ paṭipannā vikāle |84.957| te duppayātā aparaddhamaggā andhākulā vippanaṭṭhā araññe @Footnote: 1 Ma. tattamiva . 2 Yu. kāya āsiṃsanāya . 3 Ma. āropayitvā . 4 Ma. @yoggānukammañca.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page145.

Suduggame vanapathassa 1- majjhe disaṃ na jānāma pamūḷhacittā |84.958| idañca disvāna adiṭṭhapubbaṃ vimānaseṭṭhañca tuvañca yakkha tatuttariṃ jīvitamāsiṃsanā disvā patītā sumanā udaggāti. |84.959| Pāraṃ samuddassa imañca vanaṃ 2- vettaṃ paraṃ 3- sakupathañca maggaṃ nadiyo pana pabbatānañca duggā puthu disā gacchatha bhogahetu |84.960| pakkhandiyāna vijitaṃ paresaṃ verajjake mānuse pekkhamānā yaṃ vo sutaṃ atha vāpi diṭṭhaṃ accherakaṃ taṃ vo suṇoma tātāti. |84.961| Itopi accherataraṃ kumāra na no sutaṃ vā atha vāpi diṭṭhaṃ atītamānussakameva sabbaṃ disvāna tappāma anomavaṇṇaṃ |84.962| vehāsayaṃ pokkharañño savanti @Footnote: 1 Yu. vaṇṇupathassa . 2 Yu. vaṇṇuṃ . 3 Yu. vettācaraṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page146.

Pahūtamālyā bahupuṇḍarīkā dumā ca te niccaphalūpapannā atīva gandhā surabhī pavāyanti |84.963| veḷuriyatthambhā satamussitāse silappavāḷassa ca āyataṃsā masāragallā sahalohitakā thambhā ime jotirasāmayāse |84.964| sahassatthambhaṃ atulānubhāvaṃ tesuppari sādhumidaṃ vimānaṃ ratanantaraṃ 1- kañcanavedimissaṃ tapanīyapaṭṭehi ca sādhu channaṃ |84.965| jambonaduttamidaṃ sumaṭṭho pāsādasopāṇaphalūpapanno daḷho ca vaggū ca susaṅgato ca atīva nijjhānakhamo manuñño |84.966| ratanantarasmiṃ 2- bahu annapānaṃ parivārito accharāsaṅgaṇena murajaālambaraturiyasaṅghuṭṭho abhivanditosi thūtivandanāya @Footnote: 1 Yu. ratanattaraṃ . 2 Yu. ratanattarasmiṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page147.

|84.967| So modasi nārigaṇappabodhano vimānapāsādavare manorame acintiyo sabbaguṇūpapanno rājā yathā vessavaṇo nalinyā 1- |84.968| devo nu āsi uda vāsi yakkho udāhu devindo manussabhūto pucchanti taṃ vāṇijasatthavāhā ācikkha ko nāma tuvaṃsi yakkhoti. |84.969| Serissako nāma ahamhi yakkho kantāriyo vanapathamhi 2- gutto imaṃ padesaṃ abhipālayāmi vacanakaro vessavaṇassa raññoti. |84.970| Adhiccaladdhaṃ pariṇāmajante sayaṃ kataṃ udāhu devehi dinnaṃ pucchanti taṃ vāṇijasatthavāhā kathaṃ tayā laddhamidaṃ manuññaṃ |84.971| nādhiccaladdhaṃ na pariṇāmajante 3- na sayaṃ kataṃ na hi devehi dinnaṃ sakehi kammehi apāpakehi @Footnote: 1 Ma. nalindā . 2 Yu. vaṇṇupathamhi . 3 Po. Ma. Yu. pariṇāmajamme.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page148.

Puññehi me laddhamidaṃ manuññaṃ |84.972| kiṃ te vataṃ kiṃ pana brahmacariyaṃ kissa suciṇṇassa ayaṃ vipāko pucchanti taṃ vāṇijasatthavāhā kathaṃ tayā laddhamidaṃ vimānaṃ |84.973| mama pāyāsīti ahu samaññā rajjaṃ yadā kārayiṃ kosalānaṃ natthi kudiṭṭhi kadariyo pāpadhammo ucchedavādī ca tadā ahosiṃ |84.974| samaṇo ca kho āsi kumārakassapo bahussuto cittakathī uḷāro so me tadā dhammakathaṃ akāsi diṭṭhivisūkāni vinodayi me |84.975| tāhaṃ tassa dhammakathaṃ suṇitvā upāsakattaṃ paṭivedayissaṃ pāṇātipātā virato ahosiṃ loke adinnaṃ parivajjayissaṃ amajjapo no ca musā abhāṇiṃ sakena dārena ca homi tuṭṭho

--------------------------------------------------------------------------------------------- page149.

|84.976| Taṃ me vataṃ taṃ pana brahmacariyaṃ tassa suciṇṇassa ayaṃ vipāko teheva kammehi apāpakehi puññehi me laddhamidaṃ vimānaṃ |84.977| saccaṃ kirāhaṃsu narā sapaññā anaññathā vacanaṃ paṇḍitānaṃ yahiṃ yahiṃ gacchati puññakammo tahiṃ tahiṃ modati kāmakāmī 1- |84.978| yahiṃ yahiṃ sokapariddavo ca vadho ca bandho ca parikkileso tahiṃ tahiṃ gacchati pāpakammo na muccati duggatiyā kadāci |84.979| sammūḷharūpo va jano ahosi asmiṃ muhutte kalalīkato ca janassimassa tuyhañca kumāra apaccayo kena nu kho ahosi |84.980| ime [2]- sirisapavanā [3]- tātā dibbā [4]- gandhā surabhī pavanti te sampavāyanti idaṃ vimānaṃ @Footnote: 1 Po. Yu. kāmakāmi . 2 Yu. pisaddo dissati . 3-4 Yu. casaddo dissati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page150.

Divā ca ratto ca tamaṃ nihantvā 1- |84.981| imesañca kho vassasataccayena sipāṭikā phalanti ekamekā mānussakaṃ vassasataṃ atītaṃ yadagge kāyamhi idhūpapanno |84.982| dibbānahaṃ vassasatāni pañca asmiṃ vimānamhi ṭhatvāna tātā āyukkhayā puññakkhayā cavissaṃ teneva sokena pamucchitosmi |84.983| kathaṃ nu soceyya tathāvidho so laddhā vimānaṃ atulaṃ cirāyaṃ ye cāpi kho ittaraṃ upapanno ye nūna soceyya parittapuññāti. |84.984| Anucchaviṃ ovadiyañca me taṃ yaṃ maṃ tumhe peyyavācaṃ vadetha tumheva kho tāta mayānuguttā yenicchakaṃ tena paletha sotthinti. |84.985| Gantvā mayaṃ sindhusovīrabhūmiṃ dhanatthikā uddayapatthayānā yathā payogā paripuṇṇacāgā @Footnote: 1 Ma. Yu. nihantā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page151.

Kāhāma serissa mahaṃ uḷāranti. |84.986| Mā heva serissa mahaṃ akattha sabbañca vo bhavissati yaṃ vadetha pāpāni kammāni vivajjayātha dhammānuyogañca adhiṭṭhahāthāti. |84.987| Upāsako atthi imamhi saṅghe bahussuto sīlavatūpapanno saddho ca cāgī ca supesalo ca vicakkhaṇo santusito mutīmā |84.988| sañjānamāno na musā bhaṇeyya parūpaghātāya na cetayeyya vebhūtikaṃ pisuṇaṃ no kareyya saṇhañca vācaṃ sakhilaṃ bhaṇeyya |84.989| sagāravo sappatisso vinīto apāpako adhisīle visuddho so mātaraṃ pitarañcāpi jantu dhammena poseti ariyavutti |84.990| maññe so mātāpitūnaṃ hi kāraṇā bhogāni pariyesati na attahetu mātāpitūnañca yo accayena

--------------------------------------------------------------------------------------------- page152.

Nekkhammapoṇo carissati brahmacariyaṃ |84.991| ujū avaṅko asaṭho amāyo na lesakappena ca vohareyya so tādiso sukatakammakārī dhamme ṭhito kinti labhetha dukkhaṃ |84.992| taṃkāraṇā 1- pātukatomhi attanā tasmā ca maṃ passatha vāṇijā se aññatra te na hi bhasmi bhavetha addhākulā 2- vippanaṭṭhā araññe taṃ khippamānena lahuṃ parena sukho have sappurisena saṅgamoti. |84.993| Kinnāma so kiñca karoti kammaṃ kiṃ nāmadheyyaṃ kiṃ pana tassa gottaṃ mayampi maṃ daṭṭhukāmamha yakkha yassānukampāya idhāgatosi lābhā hi tassa yassa tuvaṃ pihesīti. |84.994| Yo kappako sambhavanāmadheyyo upāsako kocchabhaṇḍūpajīvī jānātha naṃ tumhākaṃ pesiyo so @Footnote: 1 Yu. kāruṇā . 2 Yu. andhākulā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page153.

Mā ca kho naṃ hīḷittha supesalo soti. |84.995| Jānāmase yaṃ tvaṃ vadesi yakkha na kho taṃ jānāmase edisoti mayampi naṃ pūjayissāma yakkha sutvāna tuyhaṃ vacanaṃ uḷāranti. |84.996| Ye kecimasmiṃ sabbe manussā daharā mahantā atha vāpi majjhimā sabbeva te ālabhantu vimānaṃ passantu puññānaṃ phalaṃ kadariyāti. |84.997| Te tattha sabbeva ahaṃ pureti taṃ kappakaṃ tattha purakkhitvā sabbeva te ālabhiṃsu 1- vimānaṃ masakkasāraṃ viya vāsavassa |84.998| te tattha sabbeva ahaṃ pureti upāsakattaṃ paṭidesayiṃsu 2- pāṇātipātā viratā ahesuṃ loke adinnaṃ parivajjayiṃsu amajjapā no ca musā bhaṇiṃsu sakena dārena ahesuṃ tuṭṭhā @Footnote: 1 Yu. ālambiṃsu . 2 Po. Yu. paṭidesayitvā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page154.

|84.999| Te tattha sabbeva ahaṃ pureti upāsakattaṃ paṭidesayitvā pakkāmi satthā anumodamāno yakkhiddhiyā anumato punappunaṃ |84.1000| gantvāna te sindhusovīrabhūmiṃ dhanatthikā uddayaṃ patthayānā yathā payogā paripuṇṇalābhā paccāgamuṃ pātaliputtamakkhataṃ |84.1001| gantvāna te saṃ gharaṃ sotthivanto puttehi dārehi samaṅgibhūtā ānandacittā sumanā patītā akaṃsu serissa mahaṃ uḷāraṃ serissakaṃ pariveṇaṃ māpayiṃsu |84.1002| etādisā sappurisāna sevanā mahiddhiyā dhammaguṇāna sevanā ekassa atthāya upāsakassa sabbeva sattā sukhitā ahesunti. Serissakavimānaṃ dasamaṃ. [85] |85.1003| 11 Uccamidaṃ maṇithūṇaṃ vimānaṃ samantato dvādasa yojanāni

--------------------------------------------------------------------------------------------- page155.

Kūṭāgārā sattasatā uḷārā veḷuriyatthambhā ruciratthatā subhā |85.1004| tatthacchasi pivasi khādasi ca dibbā ca vīṇā pavadanti vaggū dibbā rasā kāmaguṇettha pañca nāriyo ca naccanti suvaṇṇachannā |85.1005| kena tetādiso vaṇṇo kena te idhamijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā |85.1006| pucchāmi taṃ deva mahānubhāva manussabhūto kimakāsi puññaṃ kenāsi evañjalitānubhāvo vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |85.1007| So devaputto attamano moggallānena pucchito pañhaṃ puṭṭho viyākāsi yassa kammassidaṃ phalaṃ |85.1008| dunnikkhittaṃ mālaṃ sunikkhipitvā patiṭṭhapetvā sugatassa thūpe mahiddhiko camhi mahānubhāvo dibbehi kāmehi samaṅgibhūto |85.1009| tena metādiso vaṇṇo tena me idhamijjhati uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso piyā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page156.

|85.1010| Tenamhi evañjalitānubhāvo vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. Sunikkhittavimānaṃ ekādasamaṃ. Uddānaṃ dve daliddā dve vihārā bhaṭako gopālakaṇṭhako anekavaṇṇamaṭṭhakuṇḍalī serissako sunikkhittaṃ purisānaṃ sattamo vaggoti. Bhāṇavāraṃ catutthaṃ. ------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------- page157.

Suttantapiṭake khuddakanikāyassa petavatthu ------- namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa. [86] /peta./ |86.1| 1 Khettūpamā arahanto dāyakā kassakūpamā bījūpamaṃ deyyadhammaṃ etto 1- nibbattate phalaṃ |86.2| etaṃ bījaṃ 2- kasikhettaṃ petānaṃ dāyakassa ca taṃ petā paribhuñjanti dātā puññena vaḍḍhati |86.3| idheva kusalaṃ katvā pete ca paṭipūjiya saggañca kamati ṭhānaṃ kammaṃ katvāna bhaddakanti. Khettūpamāpetavatthu paṭhamaṃ. [87] |87.4| 2 Kāyo te sabbaso vaṇṇo sabbā obhāsate disā mukhaṃ te sūkarasseva kiṃ kammamakarā 3- pureti 4-. |87.5| Kāyena saññato āsiṃ vācāyāsiṃ asaññato tena metādiso vaṇṇo yathā passasi nārada |87.6| tantyāhaṃ nārada brūmi sāmaṃ diṭṭhamidantayā @Footnote: 1 Yu. ogho . 2 Yu. oghabījaṃ . 3 Ma. Yu. kammamakārī . 4 Ma. itisaddo natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page158.

Mākāsi mukhasā pāpaṃ mā kho sūkaramukho ahūti. Sūkarapetavatthu dutiyaṃ. [88] |88.7| 3 Dibbaṃ subhaṃ dhāresi vaṇṇadhātuṃ vehāyasaṃ tiṭṭhasi antalikkhe mukhañca te kimiyo pūtigandhaṃ khādanti kiṃ kammamakāsi pubbeti 1-. |88.8| Samaṇo ahaṃ pāpo 2- dukkhavāco tapassirūpo mukhasā asaññato laddhā ca me tapasā vaṇṇadhātu mukhañca me pesuniyena pūti. |88.9| Tayidaṃ tayā nārada sāmaṃ diṭṭhaṃ anukampakā ye kusalā vadeyyuṃ mā pesunaṃ mā ca musā abhāṇi yakkho tuvaṃ hohisi kāmakāmīti. Pūtimukhapetvatthu tatiyaṃ. [89] |89.10| 4 Yaṅkiñcārammaṇaṃ katvā dajjā dānamamaccharī pubbe peteva 3- ārabbha atha vā vatthudevatā |89.11| cattāro va 4- mahārāje lokapāle yasassino 5- kuveraṃ dhataraṭṭhañca virūpakkhaṃ 6- virūḷhakaṃ @Footnote: 1 Ma. itisaddo natthi . 2 Ma. pāpoti duṭṭhavāco. Sī. pāpo duṭṭhavāco. @3 Ma. pete ca . 4 Ma. Yu. ca . 5 Yu. yasassine . 6 Yu. virūpakkhañca.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page159.

Te ceva 1- pūjitā honti dāyakā ca anipphalā. |89.12| Na hi ruṇṇaṃ vā soko vā yāvaññā paridevanā na taṃ petassa atthāya evaṃ tiṭṭhanti ñātayo 2-. |89.13| Ayañca kho dakkhiṇā dinnā saṅghamhi suppatiṭṭhitā dīgharattaṃ hitāyassa ṭhānaso upakappatīti. Piṭṭhadhītalikapetavatthu catutthaṃ. [90] |90.14| 5 Tirokuḍḍesu 3- tiṭṭhanti sandhisiṅghāṭakesu ca dvārabāhāsu tiṭṭhanti āgantvāna sakaṃ gharaṃ. |90.15| Pahūte annapānamhi khajjabhojje upaṭṭhite na tesaṃ koci sarati sattānaṃ kammapaccayā. |90.16| Evaṃ dadanti ñātīnaṃ ye honti anukampakā suciṃ paṇītaṃ kālena kappiyaṃ pānabhojanaṃ idaṃ vo ñātīnaṃ hotu sukhitā hontu ñātayo. |90.17| Te ca tattha samāgantvā ñātipetā samāgatā pahūte annapānamhi sakkaccaṃ anumodare |90.18| ciraṃ jīvantu no ñātī yesaṃ hetu labhāmase amhākañca katā pūjā dāyakā ca anipphalā. |90.19| Na hi tattha kasi atthi gorakkhettha na vijjati vaṇijjā tādisī natthi hiraññena kayākayaṃ. @Footnote: 1 Yu. tameva . 2 Ma. ñātakā . 3 Ma. tirokuṭṭesu.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page160.

Ito dinnena yāpenti petā kālakatā tahiṃ |90.20| unname 1- udakaṃ vuṭṭhaṃ yathā ninnaṃ pavattati evameva ito dinnaṃ petānaṃ upakappati. |90.21| Yathā vārivahā pūrā paripūrenti sāgaraṃ evameva ito dinnaṃ petānaṃ upakappati. |90.22| Adāsi me akāsi me ñātimittā sakhā ca me petānaṃ dakkhiṇaṃ dajjā pubbe katamanussaraṃ |90.23| na hi ruṇṇaṃ vā soko vā yāvaññā paridevanā na taṃ petassa 2- atthāya evaṃ tiṭṭhanti ñātayo. |90.24| Ayañca kho dakkhiṇā dinnā saṅghamhi suppatiṭṭhitā dīgharattaṃ hitāyassa ṭhānaso upakappati. |90.25| So ñātidhammo ca ayaṃ nidassito petāna pūjā ca katā uḷārā balañca bhikkhūnamanuppadinnaṃ tumhehi puññaṃ pasutaṃ anappakanti. Tirokuḍḍapetavatthu pañcamaṃ. [91] |91.26| 6 Naggā dubbaṇṇarūpāsi duggandhā pūti vāyasi makkhikāhi parikiṇṇā kā nu tvaṃ idha tiṭṭhasīti. |91.27| Ahaṃ bhadante petīmhi duggatā yamalokikā @Footnote: 1 maṅgalatthadīpaniyā unnateti dissati . 2 Ma. Yu. petānamatthāya.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page161.

Pāpakammaṃ karitvāna petalokaṃ ito gatā 1- |91.28| kālena pañca puttāni sāyaṃ pañca punāpare vijāyitvāna khādāmi tepi na honti me alaṃ. |91.29| Pariḍayhati dhūmāyati khudāya hadayaṃ mama pānīyaṃ na labhe pātuṃ passa maṃ byasanaṃ gatanti. |91.30| Kinnu kāyena vācāya manasā dukkaṭaṃ kataṃ kissa kammavipākena puttamaṃsāni khādasīti. |91.31| Sapatī me gabbhinī āsi tassā pāpaṃ acetayiṃ sāhaṃ paduṭṭhamanasā akariṃ gabbhapātanaṃ. |91.32| Tassā dvemāsiko gabbho lohitaññeva pagghari tadassā mātā kupitā mayhaṃ ñātī samānayi sapathañca maṃ akāresi paribhāsāpayi ca maṃ. |91.33| Sāhaṃ ghorañca sapathaṃ musāvādaṃ abhāsiyaṃ 2- puttamaṃsāni khādāmi sacetaṃ pakataṃ 3- mayā. |91.34| Tassa kammavipākena musāvādassa cūbhayaṃ puttamaṃsāni khādāmi pubbalohitamakkhitāti 4-. Pañcaputtakhādikapetavatthu 5- chaṭṭhaṃ. [92] |92.35| 7 Naggā dubbaṇṇarūpāsi duggandhā pūti vāyati @Footnote: 1 Yu. gatāti . 2 Yu. abhāsissaṃ . 3 Yu. sapathañca kataṃ . 4 Yu. ...kāti. @5 Ma. pañcaputtakhādapetivatthu.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page162.

Makkhikāhi parikiṇṇā kā nu tvaṃ idha tiṭṭhasīti. |92.36| Ahaṃ bhadante petīmhi duggatā yamalokikā pāpakammaṃ karitvāna petalokamito gatā |92.37| kālena satta puttāni sāyaṃ satta punāpare vijāyitvāna khādāmi tepi na honti me alaṃ. |92.38| Pariḍayhati dhūmāyati khudāya hadayaṃ mama nibbutiṃ nādhigacchāmi aggidaḍḍheva 1- ātapeti. |92.39| Kinnu kāyena vācāya manasā dukkaṭaṃ kataṃ kissa kammavipākena puttamaṃsāni khādasīti. |92.40| Ahu mayhaṃ duve puttā ubho sampattayobbanā sāhaṃ puttabalūpetā sāmikaṃ atimaññissaṃ 2-. |92.41| Tato me sāmiko kuddho sapatimaññamānayi 3- sā ca gabbhaṃ alabhittha tassā pāpaṃ acetayiṃ |92.42| sāhaṃ paduṭṭhamanasā akariṃ gabbhapātanaṃ. Tassā temāsiko gabbho pubbalohitako 4- pati |92.43| tadassā mātā kupitā mayhaṃ ñātī samānayi sapathañca maṃ akāresi paribhāsāpayi ca maṃ. |92.44| Sāhaṃ ghorañca sapathaṃ musāvādañca 5- bhāsissaṃ puttamaṃsāni khādāmi sacetaṃ pakataṃ mayā. @Footnote: 1 Ma. aggidaḍḍhāva . 2 Yu. atimaññasiṃ . 3 Ma. sapattiṃ mayhamānayi. @4 Sī. Yu. pūtilohitako . 5 Ma. musāvādaṃ abhāsisaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page163.

|92.45| Tassa kammavipākena musāvādassa cūbhayaṃ puttamaṃsāni khādāmi pubbalohitamakkhitāti. Sattaputtakhādikapetavatthu sattamaṃ. [93] |93.46| 8 Kinnu ummattarūpova lāyitvā haritaṃ tiṇaṃ khāda khādāti lapasi gatasattaṃ jaraggavaṃ. |93.47| Na hi annena pānena mato goṇo samuṭṭhahe tvaṃpi 1- bālo ca dummedho yathā añño 2- ca dummatīti. |93.48| Ime pādā idaṃ sīsaṃ ayaṃ kāyo savāladhi nettā tatheva tiṭṭhanti ayaṃ goṇo samuṭṭhahe |93.49| nayyakassa hatthapādā kāyo sīsañca dissati rudaṃ mattikathūpasmiṃ nanu tvaññeva dummatīti. |93.50| Ādittaṃ vata maṃ santaṃ ghatasittaṃva pāvakaṃ vārinā viya osiñcaṃ sabbaṃ nibbāpaye daraṃ. |93.51| Abbūḷhaṃ vata me sallaṃ sokaṃ hadayanissitaṃ yo me sokaparetassa pitusokaṃ apānudi |93.52| svāhaṃ abbūḷhasallosmiṃ 4- sītibhūtosmi nibbuto na socāmi na rodāmi tava sutvāna māṇava. |93.53| Evaṃ karonti sappaññā ye honti anukampakā nivattayanti 5- sokamhā sujāto pitaraṃ yathāti. Goṇapetavatthu aṭṭhamaṃ. @Footnote: 1 Yu. tvaṃsi . 2 Ma. taññova. Yu. taññeva . 3 Ma. abbahī. @4 Ma. abbūḷhasallosmi . 5 Yu. vinivattayanti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page164.

[94] |94.54| 9 Gūthañca muttaṃ rudhirañca 1- pubbaṃ paribhuñjati kissa ayaṃ vipāko ayaṃ nu kiṃ kammamakāsi nārī yā sabbadā lohitapubbabhakkhā |94.55| navāni vatthāni subhāni ceva mudūni suddhāni ca lomasāni dinnāni missā kiṭakā bhavanti ayaṃ nu kiṃ kammamakāsi nārīti. |94.56| Bhariyā mamesā ahu bhadante adāyikā maccharinī kadariyā sā maṃ dadantaṃ samaṇabrāhmaṇānaṃ akkosati paribhāsati ca |94.57| gūthañca muttaṃ rudhirañca 1- pubbaṃ paribhuñja tvaṃ asuciṃ sabbakālaṃ. Etaṃ te paralokasmiṃ hotu vatthā ca te kiṭakā 2- bhavantu etādisaṃ duccaritaṃ caritvā idhāgatā cirarattāya khādatīti. Mahāpesakārapetavatthu navamaṃ. @Footnote: 1 Ma. ruhirañca . 2 Ma. kiṭakasamā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page165.

[95] |95.58| 10 Kā nu antovimānasmiṃ tiṭṭhantī nūpanikkhami upanikkhamassu bhadde passāmi 1- taṃ mahiddhikanti 2-. |95.59| Aṭṭiyāmi harāyāmi naggā nikkhamituṃ bahi kesehamhi paṭicchannā puññaṃ me appakaṃ katanti. |95.60| Handuttarīyaṃ dāmi 3- te imaṃ dussaṃ nivāsaya imaṃ dussaṃ nivāsetvā bahi 4- nikkhama sobhaṇe upanikkhamassu bhadde passāmi taṃ mahiddhikanti 2-. |95.61| Hatthena hatthe te dinnaṃ na mayhaṃ upakappati esetthupāsako saddho sammā sambuddhasāvako |95.62| etaṃ acchādayitvāna mama dakkhiṇamādisa tathāhaṃ 5- sukhitā hessaṃ sabbakāmasamiddhinīti. |95.63| Tañca te nahāpayitvāna vilimpitvāna vāṇijā vatthehacchādayitvāna tassā dakkhiṇamādisuṃ |95.64| samanantarānudiṭṭhe vipāko upapajjatha 6- bhojanacchādanapānīyaṃ dakkhiṇāya idaṃ phalaṃ |95.65| tato suddhā sucivasanā kāsikuttamadhārinī hasantī vimānā nikkhami dakkhiṇāya idaṃ phalanti. |95.66| Sucittarūpaṃ ruciraṃ vimānaṃ te ca bhāsati 7- devate pucchitācikkha kissa kammassidaṃ phalanti. @Footnote: 1 Ma. passāma . 2 Ma. mahiṭṭhitanti . 3 Ma. dadāmi . 4 Ma. ehi . 5 Yu. tadāhaṃ. @6 Ma. udapajjatha . 7 Ma. pabhāsati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page166.

|95.67| Bhikkhuno caramānassa doṇinimmujjanī 1- ahaṃ adāsiṃ ujubhūtassa vippasannena cetasā |95.68| tassa kammassa kusalassa vipākaṃ dīghamantaraṃ anubhomi vimānasmiṃ tañca dāni parittakaṃ. |95.69| Uddhaṃ catūhi māsehi kālakiriyā bhavissati ekantaṃ kaṭukaṃ ghoraṃ nirayūpapatissahaṃ 2- |95.70| catukkaṇṇaṃ catudvāraṃ vibhattaṃ bhāgaso mitaṃ ayopākārapariyantaṃ ayasā paṭikujjitaṃ. |95.71| Tassa ayomayā bhūmi jalitā tejasā yuttā samantā yojanasataṃ pharitvā tiṭṭhati sabbadā |95.72| tatthāhaṃ dīghamaddhānaṃ dukkhaṃ vedissaṃ 3- vedanaṃ phalañca pāpakammassa tasmā socāmidaṃ 4- bhūtanti. Khalātiyapetavatthu 5- dasamaṃ. [96] |96.73| 11 Purato ca 6- setena paleti hatthinā majjhe pana assatarīrathena pacchā ca kaññā sivikāyaṃ niyyāti obhāsayantī dasa sabbato disā. |96.74| Tumhe pana muggarahatthapāṇino rudammukhā bhinnapabhinnagattā @Footnote: 1 Ma. doṇinimmajjaniṃ . Yu. doṇinimmiñjanaṃ . 2 Ma. nirayaṃ papatissahaṃ. @3 Ma. vedissa . 4 Ma. socāmahaṃ bhusanti . 5 Ma. khallāṭiyapetivatku. @6 Ma. Yu. va.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page167.

Manussabhūtā kimakattha pāpaṃ yenaññamaññassa pivātha lohitaṃ (iti). |96.75| Purato va yo gacchati kuñjarena setena nāgena catukkamena amhākaṃ putto ahu so pajeṭṭhako 1- dānāni datvāna sukhiṃ 2- pamodati. |96.76| Yo so majjhe assatarīrathena catubbhi yuttena suvaggitena amhākaṃ putto ahu majjhimo so amaccharī dānapati 3- virocati. |96.77| Yā sā [4]- pacchā sivikāya niyyāti nārī 5- sapaññā migamandalocanā amhākaṃ dhītā ahu sā kaniṭṭhā 6- bhāgaḍḍhabhāgena sukhī pamodati. |96.78| Ete ca dānāni adaṃsu pubbe pasannacittā samaṇabrāhmaṇānaṃ mayaṃ pana maccharino ahumhā 7- paribhāsakā samaṇabrāhmaṇānaṃ ete ca datvā paricārayanti @Footnote: 1 Ma. jeṭṭhaposo. Yu. jeṭṭhako . 2 Ma. sukhī . 3 Ma. dānavatī. @4 Ma. ca . 5 Yu. dārī . 6 Ma. kaniṭṭhikā . 7 Ma. ahumha.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page168.

Mayañca sussāma naḷova dittoti 1-. |96.79| Kiṃ tumhākaṃ bhojanaṃ kiṃ sayanaṃ kathañca yāpetha supāpadhammino pahūtabhogesu anappakesu sukhaṃ virāgāya 2- dukkhajja pattā 3-. |96.80| Aññamaññaṃ vadhitvāna pivāma pubbalohitaṃ bahuṃ pitvā na dātā homa nacchādimhamhase 4- mayaṃ. |96.81| Icceva maccā paridevayanti adāyikā 5- pecca yamassa ṭhāyino ye te viriccā 6- adhigamma bhoge na bhuñjare nāpi karonti puññaṃ. |96.82| Te khuppipāsupagatā parattha pacchā ciraṃ jhāyire 7- ḍayhamānā kammāni katvāna dukkhudrayāni 8- anubhonti dukkhaṃ kaṭukapphalāni. |96.83| Ittaraṃ hi dhanadhaññaṃ ittaraṃ idha jīvitaṃ ittaraṃ ittarato ñatvā dīpaṃ kayirātha paṇḍito. |96.84| Ye te evaṃ pajānanti narā dhammassa kovidā te dāne nappamajjanti sutvā arahataṃ vacoti. Nāgapetavatthu ekādasamaṃ. @Footnote: 1 Ma. chinnoti . 2. Ma. virādhāya . 3 Ma. pattāti . 4 Ma. nacchādimhase. @5 Ma. adāyakā . 6 Sī. viditvā. Ma. vidicca. Yu. viviccā . 7 Ma. jhāyare. @8 Ma. dukhudrāni. Yu. dukkhandriyāni.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page169.

[97] |97.85| 12 Uragova tacaṃ jiṇṇaṃ hitvā gacchati santanuṃ evaṃ sarīre nibbhoge pete kālakate sati |97.86| ḍayhamāno na jānāti ñātīnaṃ paridevitaṃ tasmā etaṃ na socāmi 1- gato so tassa yā gati 2- |97.87| anabbhito tato āgā nānuññāto ito gato yathāgato tathā gato tattha kā paridevanā |97.88| ḍayhamāno na jānāti ñātīnaṃ paridevitaṃ tasmā etaṃ na rodāmi gato so tassa yā gati 2-. |97.89| Sace rode kisā assaṃ tattha me kiṃ phalaṃ siyā ñātimittasuhajjānaṃ 3- bhiyyo no aratī siyā |97.90| ḍayhamāno na jānāti ñātīnaṃ paridevitaṃ tasmā etaṃ na rodāmi gato so tassa yā gati 2-. |97.91| Yathāpi dārako candaṃ gacchantaṃ anurodati evaṃ sampadamevetaṃ yo petaṃ anusocati |97.92| ḍayhamāno na jānāti ñātīnaṃ paridevitaṃ tasmā etaṃ na rodāmi gato so tassa yā gati 2-. |97.93| Yathāpi brahme udakumbho bhinno appaṭisandhiyo evaṃ sampadamevetaṃ yo petaṃ anusocati |97.94| ḍayhamāno na jānāti ñātīnaṃ paridevitaṃ @Footnote: 1 Ma. na rodāmi . 2 Yu. gatīti . 3 Yu. ñātimittā ....

--------------------------------------------------------------------------------------------- page170.

Tasmā etaṃ na rodāmi gato so tassa yā gatīti. Uragapetavatthu dvādasamaṃ. Uddānaṃ 1- khettūpamā 2- vaṇṇā duve dhītalīkaṃ tirokuḍḍaṃ puttakhādikā goṇagūthaṃ pāsādaṃ nāgoraga dvādasā te vatthūni vagge paṭhame uddānaṃ 3-. Uragavaggo paṭhamo. [98] |98.95| 1 Naggā dubbaṇṇarūpāsi kīsā dhamanisaṇṭhitā 4- upphāsuḷike kīsike kā nu tvaṃ idha tiṭṭhasīti. |98.96| Ahaṃ bhadante petīmhi duggatā yamalokikā pāpakammaṃ karitvāna petalokamito gatāti. |98.97| Kinnu kāyena vācāya manasā dukkaṭaṃ kataṃ kissa kammavipākena petalokaṃ ito gatāti. |98.98| Anukkampakā mayhaṃ nāhesuṃ bhante pitā mātā ca atha vāpi ñātakā ye maṃ niyojeyyuṃ dadāhi dānaṃ pasannacittā samaṇabrāhmaṇānaṃ. |98.99| Ito ahaṃ vassasatāni pañca yaṃ evarūpā vicarāmi naggā @Footnote: 1 tassuddānaṃ. @2 Ma. khettaṃ ca sūkaraṃ pūti piṭṭhaṃ cāpi tirokuṭṭaṃ @ pañcāpi sattaputtañca goṇaṃ pesakārakañca @ tathā khallāṭiyaṃ nāgaṃ dvādasaṃ udagañcevāti. @3 Yu. idaṃ uddānaṃ na dissati . 4 Ma. dhamanisanthatā. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page171.

Khudāya taṇhāya ca khajjamānā pāpassa kammassa phalaṃ mamedaṃ. |98.100| Vandāmi taṃ ayya pasannacittā anukampa maṃ vīra mahānubhāva datvā ca me ādisa yāhi 1- kiñci mocehi maṃ duggatiyā bhadanteti. |98.101| Sādhūti so tassā 2- paṭisuṇitvā sārīputto anukampako bhikkhūnaṃ ālopaṃ datvā pāṇimattañca colakaṃ thālakassa ca pānīyaṃ tassā dakkhiṇamādisi |98.102| samanantarā anudiṭṭhe vipāko upapajjatha. Bhojanacchādanapānīyaṃ dakkhiṇāya idaṃ phalaṃ |98.103| tato suddhā sucivasanā kāsikuttamadhārinī vicittavatthābharaṇā sārīputtaṃ upasaṅkami. |98.104| Abhikkantena vaṇṇena yā tvaṃ tiṭṭhasi devate obhāsentī disā sabbā osadhī viya tārakā. |98.105| Kena tetādiso vaṇṇo kena te idhamijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā |98.106| pucchāmi taṃ devi mahānubhāve manussabhūtā kimakāsi puññaṃ kenāpi 3- evaṃ jalitānubhāvā @Footnote: 1 Ma. yaṃ hi . 2 Ma. ayaṃ pāṭho natthi . 3 Ma. kenāsi. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page172.

Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |98.107| Uppaṇḍukiṃ 1- kisaṃ chātaṃ naggasamuṭitacchaviṃ 2- muni kāruṇiko loke taṃ maṃ adakkhi dukkhitaṃ 3- |98.108| bhikkhūnaṃ ālopaṃ datvā pāṇimattañca colakaṃ thālakassa ca pānīyaṃ mama dakkhiṇamādisi. |98.109| Ālopassa phalaṃ passa bhattaṃ vassasataṃ dasa bhuñjāmi kāmakāminī anekarasabyañjanaṃ. |98.110| Pāṇimattassa colassa vipākaṃ passa yādisaṃ yāvatā nandarājassa vijitasmiṃ paṭicchadā |98.111| tato bahutarā bhante vatthānicchādanāni me koseyyakambalīyāni khomakappāsikāni ca |98.112| vipulā ca mahagghā ca tepākāseva lambare sāhaṃ taṃ paridahāmi yaṃ yaṃ hi manaso piyaṃ |98.113| thālakassa ca pānīyaṃ vipākaṃ passa yādisaṃ. Gambhīrā caturassā ca pokkharaññā 4- sunimmitā |98.114| setodakā supatitthā sītā appaṭigandhiyā padumuppalasañchannā vārikiñjakkhapūritā |98.115| sāhaṃ ramāmi kīḷāmi modāmi akutobhayā muniṃ kāruṇikaṃ loke bhante vanditumāgatāti. Saṃsāramocakapetavatthu paṭhamaṃ. @Footnote: 1 Yu. upakaṇḍakiṃ . 2 Sī. āpatitacchaviṃ. Ma. naggaṃ sampatitacchaviṃ. Yu. naggaṃ @appaṭicchaviṃ . 3 Ma. duggataṃ . 4 Ma. pokkharañño.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page173.

[99] |99.116| 2 Naggā dubbaṇṇarūpāsi kīsā dhamanisaṇṭhitā upphāsuḷike kīsike kā nu tvaṃ idha tiṭṭhasīti. |99.117| Ahante sakiyā mātā pubbe aññāsu jātīsu uppannā pittivisayaṃ khuppipāsā samappitā |99.118| chaḍḍitaṃ khipitaṃ kheḷaṃ siṅghāṇikaṃ silesumaṃ vasañca ḍayhamānānaṃ vijātānañca lohitaṃ |99.119| vaṇitānañca 1- yaṃ ghānaṃ sīsacchinnañca 2- lohitaṃ khudāparetā bhuñjāmi itthīpurisanissitaṃ |99.120| pubbalohitaṃ bhakkhāmi 3- pasūnaṃ manussānañca aleṇā ca anagārā ca nīlamañcaparāyanā |99.121| dehi puttaka me dānaṃ datvā uddisāhi 4- me appeva nāma muñceyyaṃ pubbalohitabhojanāti. |99.122| Mātuyā vacanaṃ sutvā upatissonukampako āmantayi moggallānaṃ anuruddhañca kappinaṃ |99.123| catasso kuṭiyo katvā saṅghe catuddise adā kuṭiyo annapānañca mātu dakkhiṇamādisi. |99.124| Samanantarānudiṭṭhe vipāko upapajjatha bhojanaṃ pānīyaṃ vatthaṃ dakkhiṇāya idaṃ phalaṃ |99.125| tato suddhā sucivasanā kāsikuttamadhārinī vicittavatthābharaṇā kolitaṃ upasaṅkami. @Footnote: 1 Ma. vaṇikānañca . 2 Ma. ghāna-sīsacchinnāna lohitaṃ . 3 Sī. --lohitabhakkhāsmi. @4 Ma. anvādisāhi me.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page174.

|99.126| Abhikkantena vaṇṇena yā tvaṃ tiṭṭhasi devate obhāsentī disā sabbā osadhī viya tārakā |99.127| kena tetādiso vaṇṇo kena te idhamijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā |99.128| pucchāmi taṃ devi mahānubhāve manussabhūtā kimakāsi puññaṃ kenāpi 1- evaṃ jalitānubhāvā vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |99.129| Sārīputtassāhaṃ mātā pubbe aññāsu jātīsu uppannā pittivisayaṃ khuppipāsā samappitā |99.130| chaḍḍitaṃ khipitaṃ kheḷaṃ siṅghāṇikaṃ kilesumaṃ vasañca ḍayhamānānaṃ vijātānañca lohitaṃ |99.131| vaṇitānañca yaṃ ghānaṃ sīsacchinnañca lohitaṃ khudāparetā bhuñjissaṃ 2- itthīpurisanissitaṃ |99.132| pubbalohitaṃ bhakkhissaṃ pasūnaṃ manussānañca aleṇā ca anagārā ca nīlamañcaparāyanā. |99.133| Sārīputtassa dānena modāmi akutobhayā muniṃ kāruṇikaṃ loke taṃ 3- bhante vanditumāgatāti. Sārīputtattherassa mātupetivatthu dutiyaṃ. [100] |100.134| 3 Naggā dubbaṇṇarūpāsi kīsā dhamanisaṇṭhitā @Footnote: 1 Ma. kenāsi . 2 Ma. bhuñjāmi . 3 Ma. ayaṃ pāṭho natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page175.

Upphāsuḷike kīsike kā nu tvaṃ idha tiṭṭhasīti. |100.135| Sāhaṃ mattā tuvaṃ tissā sapattī 1- te pure ahuṃ pāpakammaṃ karitvāna petalokaṃ ito gatāti. |100.136| Kinnu kāyena vācāya manasā dukkaṭaṃ kataṃ kissa kammavipākena petalokaṃ ito gatāti. |100.137| Caṇḍī ca pharusā cāsiṃ issukī maccharī saṭhā 2- tāhaṃ duruttaṃ vatvāna petalokaṃ ito gatāti. |100.138| Saccaṃ 3- ahaṃpi jānāmi yathā tvaṃ caṇḍikā ahu aññañca kho taṃ pucchāmi kenāsi paṃsukuṭṭhitā 4-. |100.139| Sīsaṃ nahātā tuvaṃ āsi sucivatthā alaṅkatā ahañca kho [5]- adhimattaṃ samalaṅkatarā 6- tayā |100.140| tassā me pekkhamānāya sāmikena samantayi tato me issā vipulā kodho me samajāyatha |100.141| tato paṃsuṃ gahetvāna paṃsunā taṃ vikīrihaṃ 7- tassa kammavipākena tenamhi paṃsukuṭṭhitāti 4-. |100.142| Saccaṃ ahaṃpi jānāmi paṃsunā maṃ tvaṃ okiri aññañca kho taṃ pucchāmi kena khajjāsi kacchuyāti. |100.143| Bhesajjahārī ubhayo vanantaṃ agamimhase tvaṃ ca bhesajjamāhāri ahañca kapikacchuno |100.144| tassā tyājānamānāya seyyaṃ tyāhaṃ samokiri 8- @Footnote: 1 Yu. sapatī . 2 Sī. saṭhī . 3 Sī. Yu. sabbaṃ .pe. 4 Ma. paṃsukunthitāti. @[5] Sī. Yu. taṃ . 6 Ma. samalaṅkatatarā . 7 Ma. hi okiriṃ . 8 Ma. samokiriṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page176.

Tassa kammavipākena tena khajjāmi kacchuyāti. |100.145| Saccaṃ ahaṃpi jānāmi seyyaṃ me tvaṃ samokiri aññañca kho taṃ pucchāmi kenāsi naggiyā tuvanti. |100.146| Sahāyānaṃ samayo āsi ñātīnaṃ samitiṃ ahu tavañca āmantitā āsi sasāmī 1- no ca kho ahaṃ |100.147| tassā tyājānamānāya dussaṃ tyāhaṃ apānudiṃ tassa kammavipākena tenamhi naggiyā ahanti. |100.148| Saccaṃ ahaṃpi jānāmi dussaṃ me tvaṃ apānudi aññañca kho taṃ pucchāmi kenāsi gūthagandhinīti. |100.149| Tava gandhañca mālañca paccagghañca vilepanaṃ gūthakūpe adhāresiṃ 2- taṃ pāpaṃ pakataṃ mayā tassa kammavipākena tenamhi gūthagandhinīti. |100.150| Saccaṃ ahaṃpi jānāmi taṃ pāpaṃ pakataṃ tayā aññañca kho taṃ pucchāmi kenāsi duggatā tuvanti. |100.151| Ubhinnaṃ samakaṃ āsi yaṃ gehe vijjate dhanaṃ santesu deyyadhammesu dīpaṃ nākāsimattano tassa kammavipākena tenamhi duggatā ahanti. |100.152| Tadeva maṃ tvaṃ avaca pāpakammaṃ nisevasi na hi pāpehi kammehi sulabhā hosi suggatiṃ 3- |100.153| vāmato maṃ tvaṃ paccesi athopi maṃ ussuyyati 4- @Footnote: 1 Ma. sasāminī . 2 Sī. Yu. atāresiṃ . 3 Ma. hoti suggatīti . 4 Ma. usūyasi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page177.

Passa pāpānaṃ kammānaṃ vipāko hoti yādiso. |100.154| Te gharadāsiyo 1- āsuṃ tānevābharaṇānime te aññe parivārenti na bhogā honti sassatā |100.155| idāni bhūtassa pitā āpaṇā gehamehiti appeva te dade kiñci mā su tāva ito gatā 2-. |100.156| Naggā dubbaṇṇarūpāmhi kīsā dhamanisaṇṭhitā kopīnaṃ etaṃ itthīnaṃ mā maṃ bhūtapitāddasa. |100.157| Handa kiṃ [3]- tyāhaṃ 4- dammi kiṃ vā ca te 5- karomahaṃ yena tvaṃ sukhitā assa sabbakāmasamiddhinī. |100.158| Cattāro bhikkhū saṅghato cattāro pana puggalā aṭṭha bhikkhū bhojayitvā mama dakkhiṇamādisi tadāhaṃ sukhitā hessaṃ sabbakāmasamiddhinī. |100.159| Sādhūti sā paṭisutvā bhojayitvā aṭṭha bhikkhavo vatthehicchādayitvāna tassā dakkhiṇamādisi. |100.160| Samanantarānudiṭṭhe vipāko upapajjatha bhojanacchādanapānīyaṃ dakkhiṇāya idaṃ phalaṃ |100.161| tato suddhā sucivasanā kāsikuttamadhārinī vicittavatthābharaṇā sapattiṃ 6- upasaṅkami. |100.162| Abhikkantena vaṇṇena yā tvaṃ tiṭṭhati devate @Footnote: 1 Ma. te gharā tā ca dāsiyo . 2 Ma. Yu. agā . 3 Ma. vā . 4 Yu. kintāhaṃ. @5 Ma. kiṃ vā tedha ... . 6 Yu. sapatiṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page178.

Obhāsentī disā sabbā osadhī viya tārakā |100.163| kena tetādiso vaṇṇo kena te idhamijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā |100.164| pucchāmi taṃ devi mahānubhāve manussabhūtā kimakāsi puññaṃ kenāsi evaṃ jalitānubhāvā vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |100.165| Ahaṃ mattā tuvaṃ tissā sapattī te pure ahuṃ pāpakammaṃ karitvāna petalokaṃ ito gatā |100.166| tava dānena dinnena 1- modāmi akutobhayā. Ciraṃ jīvāhi bhagini saha sabbehi ñātibhi asokaṃ virajaṃ ṭhānaṃ āvāsaṃ vasavattīnaṃ |100.167| idha dhammaṃ caritvāna dānaṃ datvāna sobhaṇe. Vineyya maccheramalaṃ samūlaṃ aninditā saggamupesi 2- ṭhānanti. Mattāpetivatthu tatiyaṃ. [101] |101.168| 4 Kālī dubbaṇṇarūpāsi pharusā bhīrudassanā piṅgalāsi kaḷārāsi na taṃ maññāmi mānusinti. |101.169| Ahaṃ nandā nandasena bhariyā te pure ahuṃ pāpakammaṃ karitvāna petalokaṃ ito gatāti. @Footnote: 1 Ma. tava dinnena dānena . 2 Ma. saggamupehi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page179.

|101.170| Kinnu kāyena vācāya manasā dukkaṭaṃ kataṃ kissa kammavipākena petalokaṃ ito gatāti. |101.171| Caṇḍī ca pharusā cāsi 1- tayi cāsi 2- agāravā tāhaṃ duruttaṃ vatvāna petalokaṃ ito gatāti. |101.172| Handuttarīyaṃ dadāmi te imaṃ dussaṃ nivāsaya imaṃ dussaṃ nivāsetvā ehi nessāmi taṃ gharaṃ |101.173| vatthañca annapānañca lacchasi tvaṃ gharaṃ gatā putte ca te passissasi suṇisāye 3- ca dakkhasi. |101.174| Hatthena hatthe te dinnaṃ na mayhaṃ upakappati bhikkhū ca sīlasampanne vītarāge bahussute |101.175| tappehi annapānena mamaṃ dakkhiṇamādisi tadāhaṃ sukhitā hessaṃ sabbakāmasamiddhinīti. |101.176| Tato 4- sādhūti so paṭisuṇitvā dānaṃ vipulamākiri annapānaṃ khādanīyaṃ vatthaṃ senāsanāni ca chattaṃ gandhañca mālañca vividhā ca 5- upāhanā. |101.177| Bhikkhū ca sīlasampanne vītarāge bahussute tappetvā annapānena tassā dakkhiṇamādisi. |101.178| Samanantarānudiṭṭhe vipāko upapajjatha bhojanacchādanapānīyaṃ dakkhiṇāya idaṃ phalaṃ @Footnote: 1 Sī. caṇḍī pharusavācā ca. 2 Ma. cāpi. 3 Ma. suṇisāyo. Yu. sūtisāye. @4 Ma. ayaṃ pāṭho na dissati. 5 Yu. vividhāni.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page180.

|101.179| Tato suddhā sucivasanā kāsikuttamadhārinī vicittavatthābharaṇā sāmikaṃ upasaṅkami. |101.180| Abhikkantena vaṇṇena yā tvaṃ tiṭṭhasi devate obhāsentī disā sabbā osadhī viya tārakā |101.181| kena tetādiso vaṇṇo kena te idhamijjhati uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso piyā |101.182| pucchāmi taṃ devi mahānubhāve manussabhūtā kimakāsi puññaṃ kenāsi evaṃ jalitānubhāvā vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti. |101.183| Ahaṃ nandā nandasena bhariyā te pure ahuṃ pāpakammaṃ karitvāna petalokaṃ ito gatā |101.184| tava dinnena dānena modāmi akutobhayā. Ciraṃ jīva gahapati saha sabbehi ñātibhi asokaṃ virajaṃ ṭhānaṃ 1- āvāsaṃ vasavattīnaṃ |101.185| idha dhammaṃ caritvāna dānaṃ datvā gahapati. Vineyya maccheralamalaṃ samūlaṃ anindito saggamupesi 2- ṭhānanti. Nandāpetavatthu catutthaṃ. @Footnote: 1 Ma. khemaṃ . 2 Ma. saggamupehi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page181.

[102] |102.186| 5 Alaṅkato maṭṭhakuṇḍalī .pe. (vimānavatthusmiṃ sattamassa sunikkhittavaggassa navamavatthusmiṃ daṭṭhabbaṃ) maṭṭhakuṇḍalipetavatthu pañcamaṃ. [103] |103.187| 6 Uṭṭhehi kaṇha kiṃ 1- sesi ko attho supanena te yo ca tuyhaṃ sako bhātā hadayaṃ cakkhuñca dakkhiṇaṃ tassa vātā balīyanti ghaṭo jappati kesavāti. |103.188| Tassa taṃ vacanaṃ sutvā rohiṇeyyassa kesavo taramānarūpo 2- vuṭṭhāsi bhātu sokena addhitoti. |103.189| Kiṃ nu ummattarūpova kevalaṃ dvārakaṃ imaṃ saso sasoti lapasi kīdisaṃ sasamicchasi |103.190| sovaṇṇamayaṃ maṇimayaṃ lohamayaṃ atha rūpiyamayaṃ saṅkhasilāpavāḷamayaṃ kārayissāmi te sasaṃ |103.191| santi aññepi sasakā araññavanagocarā tepi te ānayissāmi kīdisaṃ sasamicchasīti. |103.192| Nāhaṃ me te sase icche ye sasā paṭhavīnissitā 3- candato sasamicchāmi taṃ me ohara kesavāti. |103.193| So nūna 4- madhuraṃ ñāti jīvitaṃ vijahissasi apatthayaṃ patthayasi candato sasamicchasīti. |103.194| Evañce kaṇha jānāsi yathaññamanusasāsi @Footnote: 1 Yu. kaṇhe kiṃ . 2 Yu. vuṭṭhāyi . 3 Ma. paṭhavissitā . 4 Yu. nanda.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page182.

Kasmā pure mataṃ puttaṃ ajjāpi 1- manusocasi. |103.195| Na taṃ 2- labbhā manussena amanussena vā pana jāto me māmarī putto kuto labbhā alabbhiyaṃ |103.196| na mantā mūlabhesajjā osathehi dhanena vā sakkā ānayituṃ kaṇha yaṃ petamanusocasi. |103.197| Mahaddhanā mahābhogā raṭṭhavantopi khattiyā pahūtadhanadhaññāse 3- tepi no ajarāmarā. |103.198| Khattiyā brāhmaṇā vessā suddā caṇḍālapukkusā ete caññe ca jātiyā tepi no ajarāmarā. |103.199| Ye mantaṃ parivattenti chaḷaṅgaṃ brahmacintitaṃ ete caññe ca vijjāya tepi no ajarāmarā. |103.200| Isayo vāpi ye santā saññatattā tapassino sarīraṃ tepi kālena vijahanti tapassino. |103.201| Bhāvitattā arahanto katakiccā anāsavā nikkhipanti imaṃ dehaṃ puññapāpaparikkhayāti. |103.202| Ādittaṃ vata maṃ santaṃ ghatasittaṃva pāvakaṃ vārinā viya osiñcaṃ sabbaṃ nibbāpaye daraṃ. |103.203| Abbūḷhi 4- vata me sallaṃ sokaṃ hadayanissitaṃ yo me sokaparetassa puttasokaṃ apānudi @Footnote: 1 Yu. ajāpi . 2 Ma. yaṃ . 3 Yu. pahūtadhanadhaññāso . 4 Ma. abbahī.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page183.

|103.204| Svāhaṃ abbūḷhasallosmi sītibhūtosmi nibbu. Na socāmi na rodāmi tava sutvāna bhāsitaṃ 1- |103.205| evaṃ karonti sappaññā ye honti anukampakā nivattayanti 2- sokamhā ghaṭo jeṭṭhaṃva bhātaraṃ |103.206| yassa etādisā honti amaccā 3- paricārikā subhāsitena anevanti 4- ghaṭo jeṭṭhaṃva bhātaranti. Kaṇhapetavatthu chaṭṭhaṃ. [104] |104.207| 7 Naggo dubbaṇṇarūposi kīso dhamanisaṇṭhito upphāsuliko kīsiko ko nu tvaṃ asi mārisāti. |104.208| Ahaṃ bhadante petomhi duggato yamalokiko pāpakammaṃ karitvāna petalokaṃ ito gatoti. |104.209| Kiṃ nu kāyena vācāya manasā dukkaṭaṃ kataṃ kissa kammavipākena petalokaṃ ito gatoti. |104.210| Nagaraṃ atthi dasannānaṃ 5- erakacchanti vissutaṃ tattha seṭṭhī pure āsiṃ dhanapāloti maṃ vidū. |104.211| Asīti sakaṭavāhānaṃ hiraññassa ahosi me pahūtaṃ me jātarūpaṃ muttāveḷuriyā bahū. |104.212| Tāva mahādhanassāpi 6- na me dātuṃ piyaṃ ahu @Footnote: 1 Ma. bhātika . 2 Yu. vinivattayati . 3 Yu. amaccaparicārikā . 4 Yu. anvesi. @5 Ma. paṇṇānaṃ . 6 Yu. mahaddhanassāmi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page184.

Pidahitvā dvāraṃ bhuñjāmi 1- mā maṃ yācanakāddasuṃ. |104.213| Asaddho maccharī vāsiṃ 2- kadariyo paribhāsako dadantānaṃ karontānaṃ vārayissaṃ bahujjanaṃ 3-. |104.214| Vipāko natthi dānassa saṃyamassa kuto phalaṃ pokkharaññodapānāni ārāmāni ca ropite papāyo ca vināsesiṃ dugge saṅkamanāni ca. |104.215| Svāhaṃ akatakalyāṇo katapāpo tato cuto uppanno pittivisayaṃ 4- khuppipāsasamappito |104.216| pañcapaññāsavassāni tato kālakato ahaṃ. Nābhijānāmi bhuttaṃ vā pītaṃ vā pana pāniyaṃ |104.217| yo saṃyamo so vināso yo vināso so saṃyamo petā hi kira jānanti yo 5- saṃyamo so vināso. |104.218| Ahaṃ pure saṃyamissaṃ nādāsiṃ bahuke dhane santesu deyyadhammesu dīpaṃ nākāsimattano. Svāhaṃ pacchānutappāmi attakammaphalūpago |104.219| uddhaṃ catūhi māsehi kālakiriyā bhavissati. Ekantaṃ kaṭukaṃ ghoraṃ nirayaṃ papatissahaṃ |104.220| catukkaṇṇaṃ catudvāraṃ vibhattaṃ bhāgaso mitaṃ ayopākārapariyantaṃ ayasā paṭikujjitaṃ. @Footnote: 1 Ma. bhuñjiṃ . 2 Ma. cāsiṃ . 3 Ma. bahūjane . 4 Yu. petavisayaṃ . 5 Yu. so.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page185.

|104.221| Tassa ayomayā bhūmi jalitā tejasā yuttā samantā yojanasataṃ pharitvā tiṭṭhati sabbadā. |104.222| Tatthāhaṃ dīghamaddhānaṃ dukkhaṃ vedissa vedanaṃ phalaṃ pāpassa kammassa tasmā socāmahaṃ bhusaṃ. |104.223| Taṃ vo vadāmi bhaddaṃ 1- vo yāvantettha samāgatā mā kattha pāpakaṃ kammaṃ āviṃ 2- vā yadi vā raho. |104.224| Sace taṃ pāpakaṃ kammaṃ karissatha karotha vā na vo dukkhā pamuttatthi 3- upacchāpi palāyitaṃ 4- |104.225| matteyyā hotha petteyyā kule jeṭṭhāpacāyikā sāmaññā hotha brahmaññā evaṃ saggaṃ gamissathāti. |104.226| Na 5- antalikkhe na samuddamajjhe na pabbatānaṃ vivaraṃ pavissa na vijjatī so jagatippadeso yatraṭṭhito muñceyya pāpakammāti. Dhanapālapetavatthu sattamaṃ. [105] |105.227| 8 Naggo kīso pabbajitosi bhante rattiṃ kuhiṃ gacchasi kissa hetu ācikkha me taṃ api sakkuṇemu sabbena vittaṃ paṭipādaye tuvanti. @Footnote: 1 Ma. bhaddante . 2 Ma. āvi . 3 Ma. pamutyatthi . 4 Ma. upaccāpi palāyataṃ. @5 Ma. na antalikkhe .pe. pāpakammātīti ime pāṭhā natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page186.

|105.228| Bārāṇasinagaraṃ dūraghuṭṭhaṃ tatthāhaṃ gahapati aḍḍhako ahu 1- dinno adātā gedhitamano āmisasmiṃ dussīlyena yamavisayamhi patto. |105.229| So sūcikāya kilamito tehi teneva ñātīsu yāmi āmisakiñcihetu 2- adānasīlā na ca saddahanti dānaṃ phalaṃ hoti paramhi loke. |105.230| Dhītā ca mayhaṃ lapate abhikkhaṇaṃ dassāmi dānaṃ pitunnaṃ pitāmahānaṃ upaṭṭhitaṃ 3- parivisayanti brāhmaṇā yāmihaṃ andhakāvindaṃ bhuttuṃ 4-. |105.231| Tamavoca rājā tavamanubhaviyāna 5- tampi eyyāsi khippaṃ ahampi karissa pūjaṃ ācikkha me taṃ yadi atthi hetu saddhāyitaṃ hetuvaco 6- suṇoma. |105.232| Tathāti vatvā agamāsi tattha bhuñjiṃsu bhattaṃ na padakkhiṇārahā @Footnote: 1 Ma. Yu. dīno . 2 Ma. āmisakiñcikkhahetu . 3 Ma. tamupakkhataṃ. @4 Ma. bhottuntīti. 5 Ma. tavanti natthi . 6 Yu. hetuvahe.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page187.

Pacchā 1- gamī rājagahaṃ punāparaṃ pāturahosi purato janādhipassa. |105.233| Disvāna petaṃ punadeva 2- āgataṃ rājā avoca ahaṃpi kiṃ dadāmi ācikkha me taṃ yadi atthi hetu yena tuvaṃ cirataraṃ pīṇito siyā. |105.234| Buddhañca saṅghaṃ parivisiyāna rāja annena pānenapi cīvarena taṃ dakkhiṇaṃ ādisa me hitāya evaṃ ahaṃ cirataraṃ pīṇito siyā. |105.235| Tato ca rājā nipatitvā tāvadeva 3- dānaṃ sahatthā atulañca datvā 4- saṅghe ca ārocayi pakatiṃ 5- gatāgatassa petassa padakkhiṇaṃ ādisittha. |105.236| So pūjito ativiya sobhamāno pāturahosi purato janādhipassa yakkhohamasmiṃ paramiddhipatto na mayhaṃ iddhisamasadisā 6- manussā. |105.237| Passānubhāvaṃ aparimitaṃ mamayidaṃ @Footnote: 1 Ma. paccā . 2 Yu. punareva . 3 Ma. tāvade . 4 Ma. daditvā saṅghe. @5 Ma. ārocesi pakataṃ . 6 Ma. atthi samā sadisā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page188.

Tayānudiṭṭhaṃ atulaṃ daditvā saṅghe saṃtappito sasataṃ sadā bahūhi yāmi ahaṃ sukhito manussadevāti. Cūḷaseṭṭhīpetavatthu aṭṭhamaṃ. [106] |106.238| 9 Yassa atthāya gacchāma kambojaṃ dhanahārakā ayaṃ kāmadado yakkho imaṃ yakkhaṃ niyāmase |106.239| imaṃ yakkhaṃ gahetvāna sādhukena pasayha vā yānaṃ āropayitvāna khippaṃ gacchāma dvārakanti. |106.240| Yassa rukkhassa chāyāya nisīdeyya sayeyya vā na tassa sākhaṃ bhañjeyya mittadubbho hi pāpakoti. |106.241| Yassa rukkhassa chāyāya nisīdeyya sayeyya vā khandhampi tassa chindeyya attho ce tādiso siyāti. |106.242| Yassa rukkhassa chāyāya nisīdeyya sayeyya vā na tassa 1- pattaṃ bhindeyya mittadubbho hi pāpakoti. |106.243| Yassa rukkhassa chāyāya nisīdeyya sayeyya vā samūlaṃpi taṃ abbuyha 1- atthopetādiso siyāti. |106.244| Yassekarattiṃ hi 2- ghare vaseyya yatthannapānaṃ puriso labhetha na tassa pāpaṃ manasāpi cetaye 3- @Footnote: 1 Ma. abbuhe . 2 Ma. pi . 3 Ma. cintaye.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page189.

Kataññutā sappurisehi vaṇṇitā. |106.245| Yassekarattiṃpi ghare vaseyya annena pānena upaṭṭhito siyā na tassa pāpaṃ manasāpi cetaye 1- adubbhapāṇī dahate mittadubbhiṃ. |106.246| Yo pubbe katakalyāṇo pacchā pāpena hiṃsati allapāṇihato poso na so bhadrāni passatīti. |106.247| Yo 2- appaduṭṭhassa narassa dussati suddhassa posassa anaṅgaṇassa tameva bālaṃ pacceti pāpaṃ sukhumo rajo pativātaṃva khittoti 2-. |106.248| Nāhaṃ devena vā manussena vā issariyena vāhaṃ suppasayho yakkhohamasmi paramiddhipatto dūraṅgamo vaṇṇabalūpapannoti. |106.249| Pāṇi te sabbaso vaṇṇo pañcadhāro madhussavo nānārasā paggharanti maññehantaṃ purindadaṃ. |106.250| Namhi devo na gandhabbo napi sakko purindado petaṃ aṅkura jānāhi roruvamhā 3- idhāgataṃ. @Footnote: 1 Ma. cintaye . 2 Ma. yo appaduṭṭhassa .pe. khittotīti ime pāṭhā natthi. @3 Sī. Yu. bheruvamhā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page190.

|106.251| Kiṃsīlo kiṃsamācāro roruvamhi 1- pure tvaṃ kena te brahmacariyena puññaṃ pāṇimhi ijjhati. |106.252| Tantavāyo pure āsiṃ roruvasmiṃ 2- tadā ahaṃ sukicchavutti kapaṇo na me vijjati dātave. |106.253| Nivesanañca 3- me āsi asayhassa upantike saddhassa dānapatino katapuññassa lajjino. |106.254| Tattha yācanakā yanti nānāgottā vaṇibbakā te ca maṃ tattha pucchanti asayhassa nivesanaṃ. |106.255| Kattha gacchāma 4- bhaddaṃ vo tattha 5- dānaṃ padīyati tesāhaṃ 6- puṭṭho 7- akkhāmi asayhassa nivesanaṃ. |106.256| Paggayha dakkhiṇaṃ bāhuṃ ettha gacchatha bhaddaṃ vo ettha dānaṃ padīyati [8]- tena pāṇi kāmadado |106.257| tena pāṇi madhussavo tena me brahmacariyena puññaṃ pāṇimhi ijjhati. |106.258| Na kira tvaṃ adā dānaṃ sakapāṇīhi kassaci parassa dānaṃ anumodamāno pāṇiṃ paggayha pāvadi. |106.259| Tena pāṇi kāmadado tena pāṇi madhussavo tena me brahmacariyena puññaṃ pāṇimhi ijjhati. @Footnote: 1 Ma. roruvasmiṃ . 2 Yu. bheruvasmiṃ . 3 Sī. Yu. āvesanañca. @4 Yu. tattha gacchāmi . 5 Ma. Yu. kattha . 6 Yu. tenāhaṃ . 7 Yu. vakkhāmi. @[8] Ma. asayhassa nivesane.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page191.

|106.260| Yo so dānamadā bhante pasanno sakapāṇīhi so hitvā mānusaṃ dehaṃ kinnu so disataṃ gato. |106.261| Nāhaṃ jānāmi asayhāsāhino aṅgīrasassa gatiṃ āgatiṃ vā sutaṃ ca me vessavaṇassa santike sakkassa sahabyataṃ gato asayho. |106.262| Alameva kātuṃ kalyāṇaṃ dānaṃ dātuṃ yathārahaṃ pāṇiṃ kāmadadaṃ disvā ko puññaṃ na karissati. |106.263| So hi nūna ito gantvā anuppatvāna dvārakaṃ dānaṃ taṃ 1- paṭṭhāpayissāmi yaṃ mamassa sukhāvahaṃ. |106.264| Dassāmi annapānañca vatthasenāsanāni ca papañca udapānañca dugge saṅkamanāni cāti. |106.265| Kena te aṅgulī kuṇḍā 2- mukhañca kuṇḍalīkataṃ akkhīni ca paggharanti kiṃ pāpaṃ pakataṃ tayāti. |106.266| Aṅgīrasassa gahapatino saddhassa gharamesino tassāhaṃ dānavissagge dāne adhikato ahu. |106.267| Tattha yācanake disvā āgate bhojanatthike ekamantaṃ apakkamma akāsiṃ kuṇḍalīmukhaṃ. |106.268| Tena me aṅgulī kuṇḍā mukhañca kuṇḍalīkataṃ akkhīni ca 3- paggharanti taṃ pāpaṃ pakataṃ mayāti. @Footnote: 1 Ma. ayaṃ pāṭho natthi . 2 Ma. kuṇā . 3 Ma. me.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page192.

|106.269| Dhammena te kāpurisa mukhañca kuṇḍalīkataṃ akkhīni ca paggharanti yaṃ tvaṃ parassa dānassa akāsi kuṇḍalīmukhanti. |106.270| Kathaṃ hi dānaṃ dadamāno kareyya parapattiyaṃ annapānaṃ khādanīyaṃ vatthasenāsanāni cāti. |106.271| So hi nūna ito gantvā anuppatvāna dvārakaṃ dānaṃ taṃ paṭṭhāpayissāmi yaṃ mamassa sukhāvahaṃ. |106.272| Dassāmannañca pānañca vatthasenāsanāni ca papañca udapānañca dugge saṅkammanāni cāti. |106.273| Tato hi so nivattitvā anuppatvāna dvārakaṃ dānaṃ paṭṭhayi aṅkuro yantaṃ 1- assa sukhāvahaṃ. |106.274| Adā annañca pānañca vatthasenāsanāni ca papañca udapānañca vippasannena cetasā. |106.275| Ko chāto ko ca tasito ko vatthaṃ paridahissati 2- kassa santāni yoggāni ito yojentu vāhanaṃ. |106.276| Ko chatticchati gandhañca ko mālaṃ ko upāhanaṃ iti su tattha ghosenti kappakā sūdamāgadhā sadā sāyañca pāto ca aṅkurassa nivesaneti. |106.277| Sukhaṃ supati aṅkuro iti jānāti maṃ jano @Footnote: 1 Ma. yaṃ tumassa . 2 Yu. parivassati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page193.

Dukkhaṃ supāmi sindhuka 1- yaṃ na passāmi yācake. |106.278| Sukhaṃ supati aṅkuro iti jānāti maṃ jano dukkhaṃ sindhuka 1- supāmi appake su vaṇibbaketi. |106.279| Sakko ce te varaṃ dajjā tāvatiṃsānamissaro kissa sabbassa lokassa varamāno varaṃ vareti. |106.280| Sakko ce me varaṃ dajjā tāvatiṃsānamissaro kāluṭṭhitassa me sato suriyuggamanaṃ pati. Dibbā bhakkhā pātubhaveyyuṃ sīlavanto ca yācakā |106.281| dadato me na khīyetha datvā nānutappeyyāhaṃ dadaṃ cittaṃ pasādeyya evaṃ sakka 2- varaṃ vareti. |106.282| Na sabbavittāni pare pavecche dadeyya dānañca dhanañca rakkhe tasmā hi dānā dhanameva seyyo atippadānena kulā na honti. |106.283| Idānamatidānañca na pasaṃsanti paṇḍitā tasmā hi dānā dhanameva seyyo samena vatteyya sa dhīradhammoti. |106.284| Aho vatāre ahameva dajjaṃ santo hi maṃ sappurisā bhajeyyuṃ @Footnote: 1 Ma. Yu. sindhaka . 2 Ma. etaṃ sakkaṃ . sakkavarantipi disati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page194.

Meghova ninnāni hi 1- pūrayanto santappaye sabbavaṇibbakānaṃ. |106.285| Yassa yācanake disvā mukhavaṇṇo pasīdati datvā attamano hoti taṃ gharaṃ vasato sukhaṃ. |106.286| Yassa yācanake disvā mukhavaṇṇo pasīdati. Datvā attamano hoti esā yaññassa 2- sampadā. |106.287| Pubbeva dānā sumano dadaṃ cittaṃ pasādaye 3- datvā attamano hoti esā 4- yaññassa sampadāti. |106.288| Saṭṭhivāhasahassāni aṅkurassa nivesane bhojanaṃ dīyate niccaṃ puññapekkhassa jantuno. |106.289| Tisahassāni sūdāni 5- āmuttamaṇikuṇḍalā aṅkuraṃ upajīvanti dāne yaññassa pāvaṭā. |106.290| Saṭṭhipurisasahassāni āmuttamaṇikuṇḍalā aṅkurassa mahādāne kaṭṭhaṃ phālenti māṇavā. |106.291| Soḷasitthisahassāni sabbālaṅkārabhūsitā aṅkurassa mahādāne vidhā piṇḍenti nāriyo. |106.292| Soḷasitthisahassāni sabbālaṅkārabhūsitā aṅkurassa mahādāne dabbiggāhā upaṭṭhitā. @Footnote: 1 Ma. paripūrayanto . 2 Sī. Yu. puññassa . 3 Yu. pasādeyya . 4 Yu. eso. @5 Yu. janā tisahassā sūdā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page195.

|106.293| Bahuṃ bahūnaṃ pādāsi ciraṃ pādāsi khattiyo sakkaccañca sahatthā ca vittiṃ katvā punappunaṃ. |106.294| Bahumāse ca pakkhe ca utusaṃvaccharāni ca mahādānaṃ pavattesi aṅkuro dīghamantaraṃ. |106.295| Evaṃ datvā yajitvā ca aṅkuro dīghamantaraṃ so hitvā mānusaṃ dehaṃ tāvatiṃsūpago ahūti. |106.296| Kaṭacchubhikkhaṃ datvāna anuruddhassa indako so hitvā mānusaṃ dehaṃ tāvatiṃsūpago ahu. |106.297| Dasahi ṭhānehi aṅkuraṃ indako atirocati rūpe sadde rase gandhe phoṭṭhabbe ca manorame |106.298| āyunā yasasā ceva vaṇṇena ca sukhena ca ādhipaccena aṅkuraṃ indako atirocatīti. |106.299| Mahādānaṃ tayā dinnaṃ aṅkura dīghanantaraṃ avidūre nisinnosi āgaccha mama santiketi 1-. |106.300| Tāvatiṃse yadā buddho silāyaṃ paṇḍukambale pārichattakamūlamhi vihāsi purisuttamo. |106.301| Dasasu lokadhātūsu sannipatitvāna devatā payirupāsanti sambuddhaṃ vasantaṃ nagamuddhani. |106.302| Na koci devo vaṇṇena sambuddhaṃ atirocati sabbe deve atikkamma 2- sambuddhova virocati. @Footnote: 1 Ma. mahādānaṃ .pe. santiketīti ime pāṭhā natthi . 2 Sī. Yu. adhigayha.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page196.

|106.303| Yojanāni dasa ceva aṅkuroyaṃ tadā ahu avidūreva buddhassa indako atirocati. |106.304| Oloketvāna sambuddho aṅkurañcāpi indakaṃ dakkhiṇeyyaṃ sambhāvento 1- idaṃ vacanamabrūvi 2- |106.305| mahādānaṃ tayā dinnaṃ aṅkura dīghamantaraṃ atidūre nisinnosi āgaccha mama santikaṃ 3- (iti). |106.306| Codito bhāvitattena aṅkuro idamabrūvi kiṃ mayhaṃ tena dānena dakkhiṇeyyena suññataṃ. |106.307| Ayaṃ so indako yakkho dajjā dānaṃ parittakaṃ atirocati amhehi cando tāragaṇe yathā (iti). |106.308| Ujjaṅgale 4- yathā khette bījaṃ bahuṃpi ropitaṃ na phalaṃ vipulaṃ hoti 5- napi toseti kassakaṃ |106.309| tatheva dānaṃ bahukaṃ dussīlesu patiṭṭhitaṃ na phalaṃ vipulaṃ hoti 5- napi toseti dāyakaṃ. |106.310| Yathāpi bhaddake khette bījaṃ appampi ropitaṃ sammādhāraṃ pavecchante phalaṃ toseti kassakaṃ |106.311| tatheva sīlavantesu guṇavantesu tādisu appakaṃpi kataṃ kāraṃ puññaṃ hoti mahapphalanti. |106.312| Viceyya dānaṃ dātabbaṃ yattha dinnaṃ mahapphalaṃ @Footnote: 1 Yu. pabhāvento . 2 Ma. vacanamabravi . 3 Ma. santiketi . 4 Yu. ujjhaṅgale. @5 Ma. na vipulaphalaṃ hoti. Yu. na vipulaṃ na phalaṃ hoti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page197.

Viceyya dānaṃ datvāna saggaṃ gacchanti dāyakā. |106.313| Viceyya dānaṃ sugatappasaṭṭhaṃ ye dakkhiṇeyyā idha jīvaloke etesu dinnāni mahapphalāni bījāni vuttāni yathā sukhetteti. Aṅkurapetavatthu navamaṃ. [107] |107.314| 10 Divāvihāragataṃ bhikkhuṃ gaṅgātīre nisinnakaṃ taṃ petī upasaṅkamma dubbaṇṇā bhīrudassanā |107.315| kesā cassā atidīghā yāva bhummāvalambare kesehi sā paṭicchannā samaṇaṃ etamabrūvīti. |107.316| Pañcapaṇṇāsavassāni yato kālakatā ahaṃ nābhijānāmi bhuttaṃ vā pītaṃ vā pana pānīyaṃ dehi tvaṃ pānīyaṃ bhante tasitā pānīyāya meti. |107.317| Ayaṃ sītodakā gaṅgā himavantato sandati piva etto gahetvāna kiṃ maṃ yācasi pānīyaṃ (iti). |107.318| Sacāhaṃ bhante gaṅgāya sayaṃ gaṇhāmi pānīyaṃ lohitaṃ me parivattati tasmā yācāmi pānīyaṃ (iti). |107.319| Kinnu kāyena vācāya manasā dukkaṭaṃ kataṃ kissa kammavipākena gaṅgā te hoti lohitaṃ (iti). |107.320| Putto me uttaro nāma saddho āsi upāsako

--------------------------------------------------------------------------------------------- page198.

So ca mayhaṃ akāmāya samaṇānaṃ pavecchati |107.321| cīvaraṃ piṇḍapātañca paccayaṃ sayanāsanaṃ. Tamahaṃ paribhāsāmi maccherena upaddutā |107.322| yantaṃ mayhaṃ akāmāya samaṇānaṃ pavecchasi cīvaraṃ piṇḍapātañca paccayaṃ sayanāsanaṃ. |107.323| Etante paralokasmiṃ lohitaṃ hotu uttara tassa kammavipākena gaṅgā me hoti lohitanti. Uttaramātupetivatthu dasamaṃ. [108] |108.324| 11 Ahaṃ pure pabbajitassa bhikkhuno suttaṃ adāsi upagamma yācitā tassa vipāko vipulaṃ phalūpalabbhati bahū 1- ca me uppajjare vatthakoṭiyo. |108.325| Pupphābhikiṇṇaṃ ramitaṃ vimānaṃ anekacittaṃ naranārisevitaṃ sāhaṃ bhuñjāmi ca pārupāmi ca pahūtavittā na ca tāva khīyati. |108.326| Tasseva kammassa vipākamanvyā 2- sukhañca sātañca idhūpalabbhati sāhaṃ gantvā punadeva mānusaṃ @Footnote: 1 Ma. bahukā . 2 anvāyātipi dissati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page199.

Kāhāmi puññāni nayayyaputta manti. |108.327| Satta tuvaṃ vassasatā idhāgatā jiṇṇā ca vuḍḍhā ca tahiṃ bhavissasi sabbeva te kālakatā ca ñātakā tvaṃ 1- tattha gantvāna ito karissasīti. |108.328| Satteva vassāni idhāgatāya me dibbañca sukhañca samappitāya sāhaṃ gantvā punareva mānusaṃ kāhāmi puññāni nayayyaputta manti. |108.329| So taṃ gahetvāna pasayha bāhāyaṃ paccānayitvāna punareva 2- theriṃ sudubbalaṃ vajjesi aññaṃpi janaṃ idhāgataṃ karotha puññāni sukhūpalabbhatīti. |108.330| Diṭṭhā mayā akatena sādhunā petā vihaññanti tatheva mānusā kammañca katvā sukhavedanīyaṃ devā manussā ca sukhe ṭhitā pajāti. Suttapetavatthu ekādasamaṃ. @Footnote: 1 Ma. kiṃ . 2 Ma. ayaṃ pāṭho natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page200.

[109] |109.331| 12 Sovaṇṇasopāṇaphalakā sovaṇṇavālukasanthatā 1- tattha sogandhiyā vaggū sucigandhā manoramā |109.332| nānārukkhehi sañchannā nānāgandhasameritā nānāpadumasañchannā puṇḍarīkasamohatā 2-. |109.333| Surabhī sampavāyanti manuññā māluteritā haṃsakoñcābhirudā ca cakkavākābhikujitā |109.334| nānādijagaṇākiṇṇā nānāsaragaṇāyutā nānāphaladharā rukkhā nānāmāladharā 3- vanā. |109.335| Na manussesu īdisaṃ nagaraṃ yādisaṃ idaṃ pāsādā ca bahukā tuyhaṃ sovaṇṇarūpiyamayā daddallamānā ābhenti samantā caturo disā. |109.336| Pañca dāsīsatā tuyhaṃ yā temā paricārikā tā kambukāyūradharā kañcanācelabhūsitā 4-. |109.337| Pallaṅkā bahukā tuyhaṃ sovaṇṇarūpiyamayā 5- kadalīmigasañchannā sajjā 6- goṇakasanthatā |109.338| yattha tuvaṃ vāsupagatā sabbakāmasamiddhinī. Sampattāya aḍḍharattāya tato uṭṭhāya gacchasi |109.339| uyyānabhūmiṃ gantvāna pokkharaññā samantato. @Footnote: 1 Yu. ... saṇṭhitā . 2 Yu. ... samāgatā . 3 Ma. nānāpupphadhārā. @4 Ma. kañcanāveḷabhūsitā 5 Yu. ruciyāmayā . 6 Yu. sañjāto @goṇakasaṇṭhitā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page201.

Tassā tīre tuvaṃṭhāsi harite saddale subhe |109.340| tato te kaṇṇamuṇḍo ca sunakho aṅgamaṅgāni khādati. Yadā ca khāyitā āsi aṭṭhisaṅkhalikā katā ogāhasi pokkharaṇiṃ hoti kāyo yathā pure. |109.341| Tato tvaṃ aṅgapaccaṅgī 1- sucārū piyadassanā vatthena pārupitvāna āyāsi mama santikaṃ. |109.342| Kinnu kāyena vācāya manasā dukkaṭaṃ kataṃ kissa kammavipākena kaṇṇamuṇḍo ca sunakho aṅgamaṅgāni khādatīti. |109.343| Kimbilāyaṃ gahapati saddho āsi upāsako tassāhaṃ bhariyā āsi dussīlā aticārinī. |109.344| Evamāticaramānāya 2- sāmiko etadabrūvi 3- netaṃ channaṃ paṭirūpaṃ yaṃ tvaṃ aticarāsi maṃ. |109.345| Sāhaṃ ghorañca sapathaṃ musāvādaṃ abhāsissaṃ nāhantaṃ aticarāmi kāyena uda cetasā |109.346| sacāhantaṃ aticarāmi kāyena uda cetasā ayaṃ kaṇṇamuṇḍo sunakho aṅgamaṅgāni khādatu. |109.347| Tassa kammassa vipākaṃ musāvādassa cūbhayaṃ sattavassasatāni 4- ca anubhataṃ yatopi me @Footnote: 1 uggacchantī. Ma. aṅgapaccaṅgā . 2 Ma. so maṃ aticaramānāya. @3 Ma. etadabravi . 4 Ma. satteva.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page202.

Kaṇṇamuṇḍo ca sunakho aṅgamaṅgāni khādatīti. |109.348| Tvañca deva bahūpakāro atthāya me idhāgato sumuttāhaṃ kaṇṇamuṇḍassa asokā akutobhayā |109.349| nāhaṃ deva namassāmi yācāmi añjalīkatā bhuñja amānuse kāme rama deva mayā sahāti. |109.350| Bhuttā 1- amānusā kāmā ramitomhi tayā saha tāhaṃ subhage yācāmi khippaṃ paṭinayāhi manti. Kaṇṇamuṇḍapetavatthu dvādasamaṃ. [110] |110.351| 13 Ahu rājā brahmadatto pañcālānaṃ rathesabho ahorattānamaccayā rājā kālamakrubbatha 2-. |110.352| Tassa āḷāhanaṃ gantvā bhariyā kandati ubbarī brahmadattaṃ apassantī brahmadattāti kandati. |110.353| Isi ca tattha āgacchi sampannacaraṇamuni so ca tattha apucchittha ye tattha su samāgatā |110.354| kassa cidaṃ āḷāhanaṃ nānāgandhasameritaṃ kassāyaṃ kandati bhariyā ito dūragataṃ patiṃ brahmadattaṃ apassantī brahmadattāti kandati. |110.355| Te ca tattha viyākaṃsu ye tattha su samāgatā brahmadattassa bhadante brahmadattassa mārisa @Footnote: 1 Yu. bhutvā . 2 Sī. Yu. kālaṃ kari tadā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page203.

|110.356| Tassa idaṃ āḷāhanaṃ nānāgandhasameritaṃ tassāyaṃ kandati bhariyā ito dūragataṃ patiṃ brahmadattaṃ apassantī brahmadattāti kandatīti. |110.357| Chaḷāsītisahassāni brahmadattassa nāmakā imasmiṃ āḷāhane daḍḍhā tesaṃ kaṃ anusocasīti. |110.358| Yo rājā cūḷanīputto pañcālānaṃ rathesabho taṃ bhante anusocāmi bhattāraṃ sabbakāmadanti. |110.359| Sabbevahesuṃ rājāno brahmadattassa nāmakā sabbeva cūḷanīputtā pañcālānaṃ rathesabhā |110.360| sabbesaṃ anupubbena mahesittaṃ akārayi kasmā purimake hitvā pacchimaṃ anusocasīti. |110.361| Ātume itthibhūtāya dīgharattāya mārisa yassā me itthibhūtāya saṃsāre bahu bhāsasīti. |110.362| Ahu itthī ahu puriso pasuyoniṃpi 1- āgamā evametaṃ atītānaṃ pariyanto na dissatīti. |110.363| Ādittaṃ vata maṃ santaṃ ghatasittaṃva pāvakaṃ vārinā viya osiñcaṃ sabbaṃ nibbāpaye daraṃ |110.364| abbūḷhi 2- vata me sallaṃ sokaṃ hadayanissitaṃ yo me sokaparetāya patisokaṃ apānudi. @Footnote: 1 Yu. pasuṃ yoniṃpi agamā . 2 Ma. abḷahī . Yu. abbūḷhaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page204.

|110.365| Sāhaṃ abbūḷhasallāsmi sītibhūtāsmi nibbutā na socāmi na rodāmi tava sutvā mahāmunīti. |110.366| Tassa taṃ vacanaṃ sutvā samaṇassa subhāsitaṃ pattacīvaramādāya pabbaji anagāriyaṃ |110.367| sā ca pabbajitā santā agārasmā anagāriyaṃ mettaṃ cittaṃ abhāvesi brahmalokupapattiyā |110.368| gāmā gāmaṃ vicarantī nigame rājadhāniyo. Uruvelaṃ 1- nāma so gāmo yattha kālamakrubbatha |110.369| mettacittaṃ ābhāvetvā 2- brahmalokupapattiyā itthīcittaṃ virājetvā brahmalokupagā ahūti. Ubbarīpetavatthu terasamaṃ. Uddānaṃ. Paṇḍumātā 3- patiyā ca nandi kuṇḍalinā ghato dveseṭṭhī tantavāyo 4- vihārasuttasovānaubbarīti 5-. Ubbarīvaggo dutiyo. ------------- Tatiyo cūḷavaggo [111] |111.370| 1 Abhijjamāne vārimhi gaṅgāya idha gacchasi naggo pubbaḍḍhapetova mālādhārī alaṅkato kuhiṃ gamissasi peto 6- kattha vāso bhavissatīti. @Footnote: 1 Ma. uruveḷā . 2 Yu. abhāvetvā . 3 Ma. mocakaṃ mātā mattā ca nandā. @4 Ma. tunnavāyo ca uttarasuttakaṇṇaubbarīti . 5 idaṃ uddānaṃ na dissati. @6 Ma. peta.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page205.

|111.371| Cundaṭṭhilaṃ 1- gamissāmi peto so iti bhāsati 2- antare vāsabhagāmaṃ bārāṇasiyā 3- va santike. |111.372| Tañca disvā mahāmatto koliyo iti vissuto sattubhattañca petassa pītakañca yugaṃ adā. |111.373| Nāvāya tiṭṭhamānāya kappakassa adāpayi kappakassa padinnamhi ṭhāne petassa dissatha. |111.374| Tato suvatthavasano mālādhārī alaṅkato ṭhāne ṭhitassa petassa dakkhiṇā upakappatha tasmā dajjetha petānaṃ anukampāya punappunanti. |111.375| Sāhunnavāsino 4- eke aññe kesanivāsino 5- petā bhattāya gacchanti pakkamanti diso disaṃ. |111.376| Dūrepeke 6- padhāvitvā aladdhā ca nivattare chātā pamucchitā gantvā 7- bhūmiyaṃ paṭisumbhitā |111.377| keci tattha ca patitā 8- bhūmiyaṃ paṭisumbhitā pubbe akatakalyāṇā aggidaḍḍhāva ātape. |111.378| Mayaṃ 9- pubbe pāpadhammā gharaṇī kulamātaro santesu deyyadhammesu dīpaṃ nākamha attano. @Footnote: 1 Yu. cundatthiyaṃ . 2 Yu. bhāsasi . 3 Ma. bārāṇasiṃ ca ... . 4 Ma. sātunna .... @5 Ma. ... vāsinā . 6 Ma. Yu. dūre eke . 7 Ma. Yu. bhantā . 8 Ma. te ca tattha @8 Ma. te ca tattha papatitā . 9 Yu. mayampi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page206.

|111.379| Pahūtaṃ annapānaṃ hi apissu 1- avakirīyati samaggate 2- pabbajite na ca kiñci adamhase. |111.380| Akammakāmā alasā sādhukāmā mahagghasā ālopapiṇḍadātāro paṭiggahe paribhāsitā 3-. |111.381| Te gharā tā va dāsiyo tānevābharaṇāni no te aññe paricārenti 4- mayaṃ dukkhassa bhāgino |111.382| veṇiṃ vā avaññā honti rathakārī ca dubbhikā caṇḍālī kapaṇā honti kappakā 6- ca punappunaṃ. |111.383| Yāni yāni nihīnāni kulāni kapaṇāni ca tesu tesveva jāyanti esā maccharino gati. |111.384| Pubbe ca katakalyāṇā dāyakā vītamaccharā saggante paripūrenti obhāsenti ca nandanaṃ. |111.385| Vejayante ca pāsāde ramitvā kāmakāmino uccākulesu jāyanti sabhogesu tato cutā. |111.386| Kūṭāgāre ca pāsāde pallaṅke goṇakatthate 7- vījitaṅgā morahatthehi kule jātā yasassino. |111.387| Aṅgato aṅgaṃ 8- gacchanti mālādhārī alaṅkatā jātiyo 9- upatiṭṭhanti sāyaṃ pātaṃ sukhesino. @Footnote: 1 Yu. apisu . 2 Yu. samāgate . 3 Ma. Yu. paribhāsimhase . 4 Yu. parihārenti. @5 Ma. veṇī . 6 Yu. nhāminī . 7 Yu. goṇasaṇṭhite . 8 Yu. aṅkato aṅkaṃ. @9 Ma. bhātiyo.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page207.

|111.388| Nayidaṃ akatapuññānaṃ katapuññānamevidaṃ asokaṃ nandanaṃ rammaṃ tidasānaṃ mahāvanaṃ |111.389| sukhaṃ akatapuññānaṃ idha natthi parattha ca sukhañca katapuññānaṃ idha ceva parattha ca. |111.390| Tesaṃ sahabyakāmānaṃ kattabbaṃ kusalaṃ bahuṃ katapuññā hi modanti sagge bhogasamaṅginoti. Abhijjamānapetavatthu paṭhamaṃ. [112] |112.391| 2 Kuṇḍinagariyo thero sānavāsinivāsiko 1- poṭṭhapādoti nāmena samaṇo bhāvitindriyo. |112.392| Tassa mātā pitā bhātā duggatā yamalokikā pāpakammaṃ karitvāna petalokaṃ ito gatā. |112.393| Te duggatā sūcikaṭṭhā kilantā naggino kisā ottappantā 2- mahattāsā na dessanti kurūrino. |112.394| Tassa bhātā vitaritvā naggo ekapathekako catukuṇḍiko bhavitvāna therassa dassayitumaṃ. |112.395| Thero cāmanasikatvā tuṇhībhūto atikkami 3- so ca viññāpayi theraṃ bhātā petaṃ 4- gato ahaṃ. |112.396| Mātā pitā ca te bhante duggatā yamalokikā @Footnote: 1 Yu. sānuvāsinivāsino . 2 Ma. Yu. uttasantā mahātāsā . 3 Yu. apakkami. @3 Yu. apakkami. 4 Yu. petāgato.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page208.

Pāpakammaṃ karitvāna petalokaṃ ito gatā |112.397| te duggatā sūcikaṭṭhā kilantā naggino kisā ottappantā 1- mahattāsā na dessanti kurūrino. |112.398| Anukampassu kāruṇiko datvā anvādisāhi no tava dinnena dānena yāpessanti kurūrinoti. |112.399| Thero caritvā piṇḍāya bhikkhū aññe ca dvādasa ekajjhaṃ sannipatiṃsu bhattavissaggakāraṇā. |112.400| Thero sabbepi te āha yathā laddhaṃ dadātha me saṅghabhattaṃ karissāmi anukampāya ñātīnaṃ. |112.401| Niyyādayiṃsu 2- therassa thero saṅghaṃ nimantayi datvā anvādisi thero pitu mātu ca bhātuno idaṃ me ñātīnaṃ hotu sukhitā hontu ñātayo. |112.402| Samanantarānudiṭṭhe bhojanaṃ upapajjatha suciṃ paṇītaṃ sampannaṃ anekarasabyañjanaṃ |112.403| tato uddissati 3- bhātā vaṇṇavā balavā sukhī. Pahūtaṃ bhojanaṃ bhante passa naggamhase mayaṃ tathā bhante parakkamma 4- yathā vatthaṃ labhāmhase. |112.404| Thero saṅkārakūṭato uccinitvāna nantake @Footnote: 1 Yu. uttasantā mahātāsā . 2 Yu. niyyātayiṃsu . 3 Ma. uddassayī. @4 Yu. parakkāma.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page209.

Pilotikaṃ paṭaṃ katvā saṅghe cātuddise adā. |112.405| Datvā anvādisi thero pitu mātu ca bhātuno idaṃ me ñātīnaṃ hotu sukhitā hontu ñātayo. |112.406| Samanantarānudiṭṭhe vatthāni upapajjiṃsu 1- tato suvatthavasano therassa dassayītumaṃ. |112.407| Vaṇṇavā balavā sukhī 2- yāvatā nandarājassa vijitasmiṃ paṭicchādā tato bahuttarā bhante. |112.408| Vatthānicchādanāni no koseyyakambalīyāni khomakappāsikāni ca vipulā ca mahagghā ca |112.409| te cākāsevalambare 3- te mayaṃ paridahāma yaṃ yaṃ hi manaso piyaṃ tathā bhante parakkāma yathā gehaṃ labhāmase. |112.410| Thero paṇṇakuṭiṃ katvā saṅghe cātuddise adā. Datvā ca 4- uddisi thero pitu mātu ca bhātuno idaṃ me ñātīnaṃ hotu sukhitā hontu ñātayo. |112.411| Samanantarānudiṭṭhe gharāni upapajjiṃsu 1- kūṭāgārā nivesanā vibhattā bhāgaso mitā. |112.412| Na manussesu īdisā yādisā no gharā idha api dibbesu yādisā tādisā no gharā idha @Footnote: 1 Ma. udapajjisuṃ . 2 Ma. Yu. vaṇṇavā ... sukhīti ime pāṭhā natthi. @3 Ma. pākāsevalambare. 4 Ma. Yu. anvādisi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page210.

|112.413| Daddallamānā ābhenti samantā caturo disā. Tathā bhante parakkama yathā pānaṃ labhāmase. |112.414| Thero karakaṃ 1- pūretvā saṅghe cātuddise adā. Datvā anvādisi thero pitu mātu ca bhātuno idaṃ me ñātīnaṃ hotu sukhitā hontu ñātayo. |112.415| Samanantarānudiṭṭhe pānīyaṃ upapajjatha 2- gambhīrā caturassā ca pokkharaññā 3- sunimmitā |112.416| sītudakā supatitthā ca sītā appaṭigandhiyā padumuppalasañchannā vārikiñjakkhapūritā. |112.417| Tattha nahātvā pivitvā therassa paṭidassayuṃ pahūtaṃ pānīyaṃ bhante pāpā 4- dukkhaphalanti no |112.418| āhiṇḍamānā khañjāma sakkhare kusakaṇṭake tathā bhante parakkama yathā yānaṃ labhāmase. |112.419| Thero sipāṭikaṃ laddhā saṅghe cātuddise adā. Datvā anvādisi thero pitu mātu ca bhātuno idaṃ me ñātīnaṃ hotu sukhitā hontu ñātayo. |112.420| Samanantarānudiṭṭhe petā rathena māgamuṃ anukampitamha bhadante bhattena chādanena ca |112.421| gharena pānīyadānena yānadānena cūbhayaṃ muniṃ kāruṇikaṃ loke taṃ 5- bhante vanditumāgatāti. Sānuvāsittherapetavatthu 6- dutiyaṃ. @Footnote: 1 Ma.karaṇaṃ. 2 Ma. udapajjatha . 3 pokkharañño. 4 Ma. pādā dukkhā. @5 Ma. ayaṃ pāṭho natthi . 6 Ma. sāṇavāsītherapetavatthu.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page211.

[113] |113.422| 3 Veḷuriyatthambhaṃ ruciraṃ pabhassaraṃ vimānamāruyha anekacittaṃ tatthacchasi devi mahānubhāve pathaddhani paṇṇaraseva cando. |113.423| Vaṇṇo ca te kanakassa sannibho uttamarūpo 1- bhusadassaneyyo pallaṅkaseṭṭhe atule nisinnā ekā tuvaṃ natthi tuyhaṃ sāmiko. |113.424| Imā ca te pokkharaññā samantato 2- pahūtamāsā 3- bahupuṇḍarīkā sovaṇṇacuṇṇehi samantamotatā 4- na tattha paṅko paṇṇako 5- ca vijjati. |113.425| Haṃsāpime dassanīyā manoramā udakasmiṃ anupariyanti sabbadā samayya vaggūpanadanti sabbe bindussarā 6- dundubhīnaṃ va ghoso. |113.426| Daddallamānā yasasā yasassinī nāvāya ca tvaṃ avalamba tiṭṭhasi @Footnote: 1 Yu. uggatarūpo. Ma. uttatta rūpo . 2 Ma. pokkharaṇī samantā. Yu. samaṅgato. @3 Ma. pahūtamalyā . 4 Ma. samantamotthatā. Yu. suvaṇṇacuṇṇehi samaṅgamotakā. @5 Yu. palāko . 6 Yu. vindussarā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page212.

Āḷārapamhe hasite piyaṃvade sabbaṅgakalyāṇi bhusaṃ virocasi. |113.427| Idaṃ vimānaṃ virajaṃ sameṭṭhitaṃ uyyānavanaṃ 1- ratinandavaḍḍhanaṃ icchāmi te 2- nāri anomadassane tayā saha nandane idha moditunti. |113.428| Karohi kammaṃ idha vedanīyaṃ cittañca te idha nitañca 3- hotu katvāna kammaṃ idha modanīyaṃ 4- evaṃ mamaṃ lacchasi kāmakāmininti. |113.429| Sādhūti so tassā paṭisuṇitvā akāsi kammaṃ tahiṃ 5- vedanīyaṃ katvāna kammaṃ tahiṃ vedanīyaṃ uppajji 6- māṇavo tassā sahabyatanti. Rathakārīpetavatthu tatiyaṃ. Bhāṇavāraṃ dutiyaṃ. [114] |114.430| 4 Bhūsāni eko 7- sāliṃ punāparo ayañca 8- nārī sakamaṃsalohitaṃ @Footnote: 1 Yu. uyyānavantaṃ . 2 Yu. icchāmahaṃ . 3 Ma. natañca. Yu. nītaṃ bhavatu. @4 Ma. vedanīyaṃ . 5 Yu. sahavedanīyaṃ . 6 Ma. upapajji so ... . 7 Yu. eke ... @punāpare . 8 Yu. aññā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page213.

Tvañca gūthaṃ asuciṃ 1- akantaṃ paribhuñjasi kissa ayaṃ vipākoti. |114.431| Ayaṃ pure mātaraṃ hiṃsati ayaṃ pana kūṭavāṇijo ayaṃ maṃsāni khāditvā musāvādena vañceti. |114.432| Ahaṃ manussesu manussabhūtā agārinī sabbakulassa issarā. Santesu parigūyhāmi mā ca kiñci ito adaṃ |114.433| musāvādena chādemi natthi etaṃ mama gehe sace santaṃ parigūyhāmi gūthaṃ 2- me hotu bhojanaṃ. |114.434| Tassa kammavipākena musāvādassa cūbhayaṃ sugandhasālino bhattaṃ gūthaṃ me parivattati. |114.435| Avajjāni 3- ca kammāni na hi kammaṃ vinassati duggandhaṃ kimīnaṃ mīḷhaṃ bhuñjāmi ca pivāmi cāti. Bhusapetavatthu catutthaṃ. [115] |115.436| 5 Accherarūpaṃ sugatassa ñāṇaṃ satthā yathā puggalaṃ byākāsi ussannapuññāpi bhavanti heke parittapuññāpi bhavanti heke. |115.437| Ayaṃ kumāro sīvathikāya chaḍḍito @Footnote: 1 Yu. asuciakantikaṃ . 2 Ma. Yu. gūtho . 3 Yu. avañjhāni.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page214.

Aṅguṭṭhasnehena yāpesi rattiṃ. Na yakkhabhūtā na sirisapā 1- vā viheṭhayeyyuṃ katapuññakumāraṃ |115.438| sunakhāpi imassa palihiṃsu pāde dhaṅkā siṅgālā parivattayanti. Gabbhāsayaṃ pakkhigaṇā haranti kākā pana akkhimalaṃ haranti |115.439| na imassa rakkhaṃ vidahiṃsu keci na osathaṃ sāsapadhūpanaṃ vā. Nakkhattayogaṃ pana 2- uggahesuṃ na sabbadhaññānipi ākiriṃsu |115.440| etādisaṃ uttamakicchapattaṃ rattābhataṃ sīvathikāya chaḍḍitaṃ. Navanītapiṇḍaṃ 3- viya vedhamānaṃ sasaṃsayaṃ jīvitasāvasesaṃ |115.441| tamaddasa devamanussapūjito disvā pana 4- byākari bhūripañño ayaṃ kumāro nagarassimassa aggakuliko bhavissati bhogavā 5- ca @Footnote: 1 Yu. siriṃsapā. Ma. sarīsapā . 2 Yu. pi na . 3 Ma. nonītapiṇḍaṃva pavedhamānaṃ. @Yu. nonītapiṇḍaṃ . 4 Yu. va taṃ . 5 Ma. bhogato.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page215.

|115.442| Kissa vataṃ kiṃ pana brahmacariyaṃ kissa suciṇṇassa ayaṃ vipāko etādisaṃ byasanaṃ pāpuṇitvā taṃ tādisaṃ paccanubhossatiddhinti. |115.443| Buddhappamukhassa bhikkhusaṅghassa pūjaṃ akāsi janatā uḷāraṃ tatrassa cittassa ahu aññathattaṃ vācaṃ abhāsi pharusaṃ asabbhaṃ |115.444| so taṃ vitakkaṃ paṭivinodayitvā pītipasādaṃ paṭiladdhā pacchā tathāgataṃ jetavane vasantaṃ yāguyā upaṭṭhāsi so 1- sattarattaṃ. |115.445| Tassa vataṃ taṃ pana brahmacariyaṃ tassa suciṇṇassa ayaṃ vipāko etādisaṃ byasanaṃ pāpuṇitvā taṃ tādisaṃ paccanubhossatiddhiṃ. |115.446| Ṭhatvāna so vassasataṃ idheva sabbehi kāmehi samaṅgibhūto kāyassa bhedā abhisamparāyaṃ sahabyataṃ gacchati vāsavassāti 2-. Kumārapetavatthu pañcamaṃ. @Footnote: 1 Ma. ayaṃ pāṭho natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page216.

[116] |116.447| 6 Naggā dubbaṇṇarūpāsi kīsā dhamanisanthatā 1- upphāsulike kīsike kā nu tvaṃ idha tiṭṭhasati. |116.448| Ahaṃ bhadante petīmhi duggatā yamalokikā pāpakammaṃ karitvāna petalokaṃ ito gatā (ti). |116.449| Kinnu kāyena vācāya manasā dukkaṭaṃ kataṃ kissa kammavipākena petalokaṃ ito gatā (ti). |116.450| Anavajjesu titthesu vicini aḍḍhamāsakaṃ santesu deyyadhammesu dīpaṃ nākāsimattano. |116.451| Nadiṃ upemi tasitā rittakā parivattati chāyaṃ upemi uṇhesu ātapo parivattati. |116.452| Aggivaṇṇo ca me vāto ḍahanto upavāyati etañca bhante arahāmi aññañca pāpakaṃ tato. |116.453| Gantvāna hatthinīpuraṃ 2- vajjesi mayhaṃ mātaraṃ dhītā ca te mayā diṭṭhā duggatā yamalokikā pāpakammaṃ karitvāna petalokaṃ ito gatā. |116.454| Atthi ca me ettha nikkhittaṃ anakkhātañca taṃ mayā cattāri satasahassāni pallaṅkassa ca heṭṭhato. |116.455| Tato me dānaṃ dadātu tassā ca hotu jīvikā dānaṃ datvā ca me mātā dakkhiṇaṃ anvādissatu 3- me 4- @Footnote: 1 Yu. ...saṇṭhitā . 2 Ma. hatthiniṃ puraṃ. evamuparipi. Yu. hastinīpuraṃ. @3 Sī. Yu. anudissatu. Ma. anudicchatu . 4 Ma. mesaddo natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page217.

Tadāhaṃ sukhitā hessaṃ sabbakāmasamiddhinīti. |116.456| Sādhūti so tassā 1- paṭisuṇitvā gantvāna hatthinīpuraṃ 2- tassā avoca mātaraṃ dhītā ca te mayā diṭṭhā duggatā yamalokikā pāpakammaṃ karitvāna petalokaṃ ito gatā sā maṃ tattha samādapesi. |116.457| Gantvāna hatthinīpuraṃ 2- vajjesi mayhaṃ mātaraṃ dhītā ca te mayā diṭṭhā duggatā yamalokikā pāpakammaṃ karitvāna petalokaṃ ito gatā. |116.458| Atthi ca me ettha nikkhittaṃ anakkhātañca taṃ mayā cattāri satasahassāni pallaṅkassa ca heṭṭhato. |116.459| Tato me dānaṃ dadātu tassā ca hotu jīvikā dānaṃ datvā ca me mātā dakkhiṇaṃ anvādissatu me tadāhaṃ sukhitā hessaṃ sabbakāmasamiddhinīti. |116.460| Tato hi sā dānaṃ adāsi 3- datvā ca 4- tassā dakkhiṇamādisi petī ca sukhitā āsi tassā cāpi sujīvikāti. Serinīpetavatthu chaṭṭhaṃ. [117] |117.461| 7 Naranārīpurakkhato yuvā rajanīye kāmaguṇehi 5- sobhasi divasaṃ anubhosi kāraṇaṃ kiṃ akāsi purimāya jātiyāti. |117.462| Ahaṃ rājagahe ramme ramaṇīye giribbaje @Footnote: 1 Ma. ayaṃ pāṭho natthi . 2 Ma. gantvāna hatthinīpuranti dve pāṭhā natthi. @Yu. hastinīpuraṃ . 3 ma dānamadā . 4 Ma. datvā cāti ayaṃ pāṭho natthi. @5 Ma. rajanīyehi kāmehi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page218.

Migaluddo pure āsiṃ lohitapāṇī dāruṇo. |117.463| Avirodhakaresu pāṇīsu puthusattesu 1- paduṭṭhamānaso vicari 2- atidāruṇo sadā parahiṃsāya rato asaññato. |117.464| Tassa me sahāyo suhadayo saddho āsi upāsako so hi 3- maṃ anukampanto nivāresi punappunaṃ |117.465| mākāsi pāpakaṃ kammaṃ mā tāta duggatiṃ agā sace icchasi pecca sukhaṃ virama pāṇavadhaṃ asaṃyamaṃ 4-. |117.466| Tassāhaṃ vacanaṃ sutvā sukhakāmassa hitānukampino nākāsiṃ sakalānusāsaniṃ cirapāpābhirato abuddhimā. |117.467| So maṃ puna bhūrisumedhaso anukampāya saṃyame nivesayi sace divā hanasi pāṇino atha te rattiṃ bhavatu saṃyamo. |117.468| Svāhaṃ divā hanitvāna pāṇino virato rattiṃ ahosi saṃyato rattāhaṃ parihāremi 5- divā khajjāmi duggato. |117.469| Tassa kammassa kusalassa anubhomi rattiṃ amānusiṃ divā paṭihatāva kukkurā upadhāvanti samantā khādituṃ |117.470| ye ca te satatānuyogino dhuvaṃ payuttā sugatassa sāsane maññāmi te amatameva kevalaṃ adhigacchanti padaṃ asaṅkhatanti. Migaluddapetavatthu sattamaṃ. @Footnote: 1 Yu. puthusantesu . 2 Ma. vicariṃ . 3 Ma. pi. Yu. ca . 4 Ma. pāṇavadhā asaṃyamā. @5 Ma. paricāremi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page219.

[118] |118.471| 8 Kūṭāgāre ca pāsāde pallaṅke goṇasaṇṭhite 1- pañcaṅgikena turiyena ramasi suppavādite. |118.472| Tato ratyā vivasāne 2- suriyuggamanaṃ 3- pati apaviṭṭho 4- susānasmiṃ bahuṃ dukkhaṃ nigacchasi. |118.473| Kinnu kāyena vācāya manasā dukkaṭaṃ kataṃ kissa kammavipākena idaṃ dukkhaṃ nigacchasīti. |118.474| Ahaṃ rājagahe ramme ramaṇīye giribbaje migaluddo pure āsiṃ luddo āsiṃ asaññato. |118.475| Tassa me sahāyo suhadayo saddho āsi upāsako tassa kulupako bhikkhu āsi gotamasāvako. |118.476| So hi maṃ anukampanto nivāresi punappunaṃ mākāsi pāpakaṃ kammaṃ mā tāta duggatiṃ agā sace icchasi pecca sukhaṃ virama pāṇavadhaṃ asaṃyamaṃ. |118.477| Tassāhaṃ vacanaṃ sutvā sukhakāmassa hitānukampino nākāsiṃ sakalānusāsaniṃ cirapāpābhirato abuddhimā. |118.478| So maṃ puna bhūrisumedhaso anukampāya saṃyame nivesayi sace divā hanasi pāṇino atha te rattiṃ bhavatu saṃyamo. |118.479| Svāhaṃ divā hanitvā pāṇino virato rattiṃ ahosi saṃyato rattāhaṃ parihāremi divā khajjāmi duggato. @Footnote: 1 Ma. gonakatthate . 2 Yu. vivāsanena . 3 Yu. suriyassuggamanaṃ . 4 Yu. apaviṭṭhe.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page220.

|118.480| Tassa kammassa kusalassa anubhomi rattiṃ amānusiṃ divā paṭihatāva kukkurā upadhāvanti samantā khādituṃ |118.481| ye ca te satatānuyogino dhuvaṃ payuttā sugatassa sāsane maññāmi te amatameva kevalaṃ adhigacchanti padaṃ asaṅkhatanti. Dutiyamigaluddapetavatthu aṭṭhamaṃ. [119] |119.482| 9 Mālī kirīṭī 1- kāyūrī gattā te candanussadā pasannamukhavaṇṇosi suriyavaṇṇova sobhasi. |119.483| Amānusā parisajjā ye te me parivārikā dasa kaññāsahassāni yā temā paricārikā. |119.484| Tā kambukāyūradharā kañcanacelabhūsitā mahānubhāvosi tuvaṃ lomahaṃsanarūpavā. |119.485| Piṭṭhimaṃsāni attano sāmaṃ ukkacca 2- khādasi kinnu kāyena vācāya manasā dukkaṭaṃ kataṃ kissa kammavipākena piṭṭhimaṃsāni attano sāmaṃ ukkacca 2- khādasi. |119.486| Attanohaṃ anatthāya jīvaloke acarissaṃ pesuññamusāvādena nikativañcanāya ca. |119.487| Tatthāhaṃ parisaṃ gantvā saccakāle upaṭṭhite @Footnote: 1 Ma. kiriṭī . 2 Yu. ukkantvā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page221.

Atthaṃ dhammaṃ nirakatvā 1- adhammamanuvattissaṃ 2-. |119.488| Evaṃ so khādatattānaṃ yo hoti piṭṭhimaṃsiko yathāhaṃ ajja khādāmi piṭṭhimaṃsāni attano. |119.489| Tayidaṃ tayā nārada sāmaṃ diṭṭhaṃ anukampakā ye kusalā vadeyyuṃ mā pesuṇaṃ mā ca musā bhaṇi mā khosi piṭṭhimaṃsiko tuvanti. Kūṭavinicchayakapetavatthu 3- navamaṃ. [120] |120.490| 10 Antalikkhasmiṃ tiṭṭhanto duggandho pūti vāyasi mukhañca te kimiyo pūtigandhaṃ khādanti kiṃ kammamakāsi pubbe. |120.491| Tato satthaṃ gahetvāna okkantanti 4- punappunaṃ khārena paripphositvā okkantanti punappunaṃ. |120.492| Kinnu kāyena vācāya manasā dukkaṭaṃ kataṃ kissa kammavipākena idaṃ dukkhaṃ nigacchasi. |120.493| Ahaṃ rājagahe ramme ramaṇīye giribbaje issaro dhanadhaññassa supahūtassa mārisa. |120.494| Tassāyaṃ me bhariyā ca dhītā ca suṇisā ca me tamālaṃ uppalañcāpi paccagghañca vilepanaṃ thūpaṃ harantiyo vāresiṃ taṃ pāpaṃ pakataṃ mayā. @Footnote: 1 Ma. nirākatvā. Yu. niraṃkatvā . 2 Yu. ...tiyaṃ. @3 Ma. kūṭavinicchayikapetavatthu . 4 Yu. urena kantanti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page222.

|120.495| Chaḷāsītisahassāni mayaṃ paccattavedanā thūpapūjaṃ vivaṇṇetvā pacāma niraye bhusaṃ |120.496| ye ca kho thūpapūjāya vattante arahato mahe. Ādīnavaṃ pakāsenti vivecayetha no 1- tato |120.497| imā ca passa āyantiyo māladhārī alaṅkatā. Mālāvipākaṃ anubhontiyo samiddhā tā yasassiyo 2- |120.498| tañca disvāna accheraṃ abbhūtaṃ lomahaṃsanaṃ. Namo karonti sappaññā vandanti taṃ mahāmuniṃ |120.499| sohaṃ nūna 3- ito gantvā yoniṃ laddhāna mānusiṃ thūpapūjaṃ karissāmi appamatto punappunanti. Dhātuvivaṇṇapetavatthu dasamaṃ. Uddānaṃ abhijjamāno koṇḍañño 4- rathakārī bhusena ca kumāro bhaṇikā 5- ceva dve luddā piṭṭhipūjayo vaggo tena vuccatīti 6-. Cūḷavaggo tatiyo. ------------- @Footnote: 1 Ma. ne . 2 Ma. Yu. yasassiniyo . 3 Yu. dāni . 4 Ma. kuṇḍiyo. @5 Ma. gaṇikā . 6 Ma. pavuccatīti. Yu. idaṃ udadānaṃ na dissati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page223.

Catuttho mahāvaggo [121] |121.500| 1 Vesāli nāma nagaratthi vajjīnaṃ tattha ahu licchavi ambasakkharo 1- disvāna petaṃ nagarassa bāhiraṃ tattheva pucchittha taṃ kāraṇatthiko. |121.501| Seyyā 2- nisajjā nayimassa atthi abhikkamo natthi paṭikkamo ca 3- asītapītaṃ khāyitavatthabhogā paricārikā 4- sāpi imassa natthi. |121.502| Ye ñātakā diṭṭhasutā suhajjā anukampakā yassa ahesuṃ pubbe daṭṭhuṃpi dāni na labhanti 5- taṃpi virājitatto hi janena tena. |121.503| Na duggatassa 6- bhavanti mittā jahanti mittā vikalaṃ viditvā atthañca disvā parivārayanti bahū ca mittā uggatassa honti. |121.504| Nihīnattho 7- sabbabhogehi kiccho 8- @Footnote: 1 Ma. ammasakkaro . 2 Yu. seyyo . 3 Yu. vā . 4 Ma. paricāraṇā. @5 Ma. diṭṭhumpi te dāni na taṃ labhanti . 6 Ma. oggatattassa . 7 Ma. nihīnatto. @7 Ma. nihīnatto. 8 Yu. ayaṃ pāṭho na dissati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page224.

Sammakkhito saṃparibhinnagatto ussāvabinduva palimpamāno ajja suve jīvitassuparodho 1-. |121.505| Etādisaṃ uttamakicchapattaṃ uttāsitaṃ picumandassa 2- sūle atha tvaṃ kena vaṇṇena vadesi yakkha jīva bho jīvitameva seyyoti. |121.506| Sālohito eso ahosi mayhaṃ ahaṃ sarāmi purimāya jātiyā disvā ca me kāruññaṃ ahosi rāja mā pāpadhammo nirayaṃ patāyaṃ. |121.507| Ito cuto licchavi esa poso sattussadaṃ nīrayaṃ ghorarūpaṃ uppajjati dukkaṭakammakārī mahābhitāpaṃ kaṭukaṃ bhayānakaṃ. |121.508| Anekabhāgena guṇena seyyo ayameva sūlo nirayena tena mā 3- ekantadukkhaṃ kaṭukaṃ bhayānakaṃ ekantatippaṃ nirayaṃ patāyaṃ. @Footnote: 1 Ma. jīvitassūparodho. Yu. jīvitassaparodho . 2 Ma. pucimandassa . 3 Ma. māsaddo @3 Ma. māsaddo na dissati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page225.

|121.509| Idañca sutvā vacanaṃ mameso dukkhūpanīto vijaheyya pāpaṃ 1- tasmā ahaṃ santike na bhaṇāmi mā mekato jīvatassuparodhoti. |121.510| Aññāto eso purisassa attho aññaṃpi icchāmase pucchituṃ tuvaṃ okāsakammaṃ mama no sace karosi 2- pucchāmihaṃ 3- na ca no kujjhitabbaṃ. |121.511| Addhā paṭiññā me tadā ahu acikkhanā appasannassa hoti akāmā saddheyyavacoti 4- katvā pucchassu maṃ kāmaṃ yathā visayhanti. |121.512| Yaṃ kiñcāhaṃ cakkhunā passissāmi sabbaṃpi tāhaṃ abhisaddaheyyaṃ disvāpi taṃ nopi ce saddaheyya kareyyāsi me yakkha niyassakammanti. |121.513| Saccappaṭiññā tava me sā hotu sutvāna dhammaṃ labhassu pasādaṃ @Footnote: 1 Yu. pāṇaṃ . 2 Ma. okāsakammaṃ sace no karosi . 3 pucchāma taṃ. @4 Ma. akāmāsaddheyyavaheti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page226.

Aññatthiko no ca paduṭṭhacitto yante sutaṃ asutaṃ vāpi dhammaṃ. Sabbaṃ akkhissaṃ yathā pajānaṃ |121.514| setena assena alaṅkatena upayāsi sūlāvutakassa santike yānaṃ idaṃ abbhūtaṃ dassaneyyaṃ kissetaṃ kammassa ayaṃ vipāko. |121.515| Vesāliyā tassa 1- nagarassa majjhe cikkhallamagge nagaraṃ 2- ahosi gosīsamekāhaṃ pasannacitto setuṃ 3- gahetvā nagarasmiṃ 4- nikkhipiṃ. |121.516| Etasmiṃ pādāni patiṭṭhapetvā mayañca aññe ca atikkamimha 5- yānaṃ idaṃ abbhūtaṃ dassaneyyaṃ tasseva kammassa ayaṃ vipāko. |121.517| Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsati gandho ca te sabbadisā pavāyati yakkhiddhipattosi mahānubhāvo naggo cāsi kissa ayaṃ vipāko. @Footnote: 1 Ma. ayaṃ pāṭho na dissati . 2 Yu. cikkhalapabbe narakaṃ . 3 Ma. setaṃ . 4 Yu. @4 Yu. narakasmiṃ . 5 Yu. añño ca atikkameyya.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page227.

|121.518| Akkodhano niccapasannacitto saṇhāhi vācāhi janaṃ upemi tasseva kammassa ayaṃ vipāko dibbo me vaṇṇo satataṃ pabhāsati. |121.519| Yasañca kittiñca dhamme ṭhitānaṃ disvāna mantemi pasannacitto tasseva kammassa ayaṃ vipāko dibbo me gandho satataṃ pavāyati. |121.520| Sahāyānaṃ titthasmiṃ nahāyantānaṃ thale gahetvā nidahissa dussaṃ khiḍḍatthiko no ca paduṭṭhitto tenamhi naggo kasirā pavutti. |121.521| Yo kīḷamāno ca karoti pāpaṃ tassīdisaṃ kammavipākamāhu akīḷamāno pana yo karoti kiṃ tassa kammassa vipākamāhu. |121.522| Ye duṭṭhasaṅkappamanā manussā kāyena vācāya ca saṅkiliṭṭhā kāyassa bhedā abhisamparāyaṃ asaṃsayaṃ te nirayaṃ upenti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page228.

|121.523| Apare pana sugatiṃ 1- āsisamānā dāne ratā saṅgahitattabhāvā kāyassa bhedā abhisamparāyaṃ asaṃsayaṃ te sugatiṃ upentīti. |121.524| Taṃ kinti jāneyyaṃ ahaṃ avecca kalyāṇapāpassa ayaṃ vipāko kiṃ vāhaṃ disvā abhisaddaheyyaṃ ko vāpi maṃ saddahāpeyya etanti. |121.525| Disvā ca sutvā abhisaddahassu kalyāṇapāpassa ayaṃ vipāko kalyāṇapāpe ubhaye asante siyā nu sattā sugatā duggatā vā. |121.526| No cettha kammāni kareyyuṃ maccā kalyāṇapāpāni manussaloke nāhesuṃ sattā sugatā duggatā vā hīnā paṇītā ca manussaloke. |121.527| Yasmā ca kammāni karonti maccā kalyāṇapāpāni manussaloke tasmā [3]- sattā sugatā duggatā vā @Footnote: 1 Yu. āsamānā . 2 Ma. hi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page229.

Hīnā paṇītā ca manussaloke. |121.528| Dvayañca 1- kammānaṃ vipākamāhu sukhassa dukkhassa ca vedanīyaṃ tā devatā 2- parivārayanti paccanti bālā dvayataṃ apassinoti. |121.529| Na matthi kammāni sayaṃ katāni datvāpi me natthi so 3- ādiseyya acchādanaṃ sayanamathannapānaṃ tenamhi naggo kasirā pavuttīti. |121.530| Siyā nu kho kāraṇaṃ kiñci yakkha acchādanaṃ yena tuvaṃ labhetha ācikkha me tvaṃ yadatthi hetu saddhāyitaṃ hetuvaco suṇomāti. |121.531| Kappitako nāma idhatthi bhikkhu jhāyī susīlo arahā vimutto guttindriyo saṃvutapātimokkho sītibhūto uttamadiṭṭhipatto |121.532| sakhilo vadaññū suvaco sumukho svāgamo suppaṭimuttako ca puññassa khettaṃ araṇavihārī @Footnote: 1 Ma. dvayajja . 2 Ma. tā devatāyo . 3 Ma. yo.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page230.

Devamanussānañca dakkhiṇeyyo |121.533| santo vidhūmo anīgho nirāso mutto visallo amamo avaṅko nirūpadhi sabbapapañcakhīṇo tisso vijjā anuppatto jutimā. |121.534| Appaññāto disvāpi na sujāno munīti naṃ 1- vajjīsu voharanti jānanti taṃ yakkhabhūtā anejaṃ kalyāṇadhammaṃ vicarantaṃ 2- loke. |121.535| Tassa tuvaṃ ekaṃ yugaṃ duve vā mamuddisitvāna sace dadetha paṭiggahitāni ca tāni assu 3- mamañca passetha saṃnaddhadussanti. |121.536| Kasmiṃ padese samaṇaṃ vasantaṃ gantvāna passemu mayaṃ idāni sa 4- majja kaṅkhaṃ vicikicchitañca diṭṭhivisūkāni ko vinodaye ceti 5-. |121.537| Eso nisinno kapinaccanāyaṃ parivārito devatāhi bahūhi @Footnote: 1 Yu. muni naṃ . 2 Yu. vicaranti . 3 Yu. cassa . 4 Ma. yo. @5 Ma. vinodaneyyāti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page231.

Dhammikathaṃ bhāsati saccanāmo sakasmi accherake 1- appamattoti. |121.538| Tathāhaṃ kassāmi gantvā idāni acchādayissaṃ samaṇaṃ yugena paṭiggahitāni ca tāni passa 2- tuvañca passemu saṃnaddhadussanti. |121.539| Mā akkhaṇe pabbajitaṃ upāgami sādhu vo licchavi nesa dhammo tato ca kāle upasaṅkamitvā tattheva passāmi raho nisinnanti. |121.540| Tathā hi vatvā agamāsi tattha parivārito dāsagaṇena licchavi so taṃ nagaraṃ upasaṅkamitvā vāsupagañchittha sake nivesane. |121.541| Tato ca kāle gihikiccāni katvā nhātvā pivitvā ca khaṇaṃ labhitvā viceyya peḷato ca yugāni aṭṭha gāhāpayi dāsagaṇena licchavi. |121.542| So taṃ padesaṃ upasaṅkamitvā taṃ addasa samaṇaṃ santacittaṃ @Footnote: 1 Ma. mākecera . 2 cassu itipi dissati. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page232.

Paṭikkantaṃ gocarato nivattaṃ sītibhūtaṃ rukkhamūle nisinnaṃ. |121.543| Tamenaṃ avoca upasaṅkamitvā appābādhaṃ phāsuvihārañca pucchi vesāliyaṃ licchavi ahaṃ bhadante jānanti maṃ licchavi ambasakkharo. |121.544| Imāni me aṭṭha yugāni bhante 1- paṭiggaṇha bhante dadāmi tuyhaṃ teneva atthena idhāgatosmi yathā ahaṃ attamano bhaveyyaṃ. |121.545| Dūratova samaṇabrāhmaṇā ca nivesanante parivajjayanti pattāni bhijjanti tava nivesane saṅghāṭiyo cāpi 2- vidālayanti 3-. |121.546| Athāpare 4- pādakudārikāhi 5- avaṃsirā samaṇā pāṭiyanti etādisaṃ pabbajitaṃ 6- vihesaṃ tayā kataṃ samaṇā pāpuṇanti. |121.547| Tiṇena telaṃpi 7- na tvaṃ adāsi @Footnote: 1 Ma. Yu. subhāni . 2 Yu. pāpi . 3 vipātayantītipi dissati . 4 Yu. athā pure. @5 Ma. pādakuṭṭhārikāhi . 6 Ma. pabbajitā . 7 Yu. tesampi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page233.

Mūḷhassa 1- maggaṃpi na pāvadāsi andhassa daṇḍaṃ sayamādiyāsi etādiso kadariyo asaṃvuto [2]-. Atha tvaṃ kena vaṇṇena kimeva disvā amhehi saha saṃvibhāgaṃ karosi. |121.548| Paccemi bhante yaṃ tvaṃ vadesi. Vimosayi 3- samaṇabrāhmaṇe 4- ca. Khiḍḍatthiko no ca paduṭṭhacitto etaṃpi me dukkaṭameva bhante |121.549| khiḍḍāya kho pasavitvāna pāpaṃ vedeti dukkhaṃ appamattabhogī 5- daharo yuvā nagganiyassa bhāgī kiṃsu tato dukkhatarassa hoti. |121.550| Taṃ disvā saṃvegamalamatthaṃ bhante tappaccayā vāpi 6- dadāmi dānaṃ paṭiggaṇha bhante vatthayugāni aṭṭha yakkhassimāgacchantu dakkhiṇāyo. |121.551| Addhā hi 7- dānaṃ bahudhā pasaṭṭhaṃ dadato ca te akkhayadhammamatthu @Footnote: 1 Ma. muṭṭhassa . 2 Ma. tuvaṃ . 3 Ma. vihesayiṃ . 4 Yu. ......ṇetha . 5 Ma. Yu. @asamattabhogī . 6 Yu. cāhaṃ . 7 Yu. adāhi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page234.

Paṭiggaṇhāmi te vatthayugāni aṭṭha yakkhassimāgacchantu dakkhiṇāyo. |121.552| Tato hi so ācamayitvā licchavi therassa datvāna yugāni aṭṭha paṭiggahitāni ca tāni vāssuṃ yakkhañca passetha saṃnaddhadussaṃ. |121.553| Tamaddasa candanasāralittaṃ ājaññamāruyha uḷāravaṇṇaṃ alaṅkataṃ sādhunivatthadussaṃ parivāritaṃ yakkhamahiddhipattaṃ. |121.554| So taṃ disvā attamano udaggo pahaṭṭhacittova subhaggarūpo kammañca disvāna mahāvipākaṃ sandiṭṭhikaṃ cakkhunā sacchikatvā. |121.555| Tamenamavoca upasaṅkamitvā dassāmi dānaṃ samaṇabrāhmaṇānaṃ na cāpi me kiñci adeyyamatthi tuvañca me yakkha bahūpakāro. |121.556| Tuvañca me licchavi ekadesaṃ adāsi dānāni amoghametaṃ

--------------------------------------------------------------------------------------------- page235.

Svāhaṃ karissāmi tayā va sakkhiṃ amānuso mānusakena saddhiṃ. |121.557| Gati ca banadhū ca parāyanañca mitto mamāsi atha devatāsi 1- yācāmi 2- taṃ pañjaliko bhavitvā icchāmi taṃ yakkha punāpi daṭṭhuṃ. |121.558| Sace tuvaṃ assaddho bhavissasi kadariyarūpo vippaṭipannacitto teneva 3- maṃ licchavi 4- dassanāya disvā ca taṃ nopi 5- ca ālapissaṃ. |121.559| Sace tuvaṃ bhavissasi dhammagāravo dāne rato saṅgahitattabhāvo opānabhūto samaṇabrāhmaṇānaṃ evaṃ mamaṃ licchavi 4- dassanāya. |121.560| Disvā ca taṃ ālapissaṃ bhadante imañca sūlato lahuṃ pamuñca yatonidānaṃ akarimha sakkhiṃ maññāmi 6- sūlāvutakassa kāraṇā |121.561| te aññamaññaṃ akarimha sakkhiṃ. @Footnote: 1 Ma. devatā me . 2 Yu. yathāmahaṃ . 3 Ma. tvaṃ neva . 4 Ma. lacchasi. @5 Yu. nāpi . 6 Yu. maññāmu.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page236.

Ayañca sūlāvuto 1- lahuṃ pamutto sakkacca dhammāni samācaranto muñceyya so nirayāva tamhā kammaṃ siyā aññatra savedanīyaṃ 2-. |121.562| Kappitakañca upasaṅkamitvā tena saha saṃvibhajitvāna kāle sayaṃ mukhena upanisajja puccha so te akkhissati etamatthaṃ. |121.563| Tameva bhikkhuṃ upasaṅkamitvā pucchassu puññatthiko 3- no ca 4- paduṭṭhacitto so te sutaṃ asutañcāpi dhammaṃ sabbaṃpi akkhissati yathā pajānaṃ suto ca dhammaṃ sugatiṃ akkhissa 5-. |121.564| So tattha rahassaṃ samullapitvā sakkhiṃ karitvāna amānusena pakkāmi so licchavīnaṃ sakāsaṃ atha bravi parisaṃ sannisinnaṃ. |121.565| Suṇantu bhonto mama ekavākyaṃ varaṃ varissaṃ labhissāmi atthaṃ @Footnote: 1 Ma. sūlato . 2. Ma. vedanīyaṃ . 3 Ma. aññatthiko . 4 Yu. neva . 5 suto ... @akkhissā tiime pāṭhā natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page237.

Sūlāvuto puriso luddakammo paṇītadaṇḍo anusattarūpo. |121.566| Ettāvatā vīsatirattimattā yato āvuto neva jīvati na mato tāhaṃ mocayissāmi dāni yathā matiṃ anujānātu saṅgho. |121.567| Etañca aññañca lahuṃ pamuñca ko taṃ vadetha ca tathā karontaṃ yathā pajānāsi tathā karohi yathā matiṃ anujānāti saṅgho. |121.568| So taṃ padesaṃ upasaṅkamitvā sūlāvutaṃ mocayi khippameva mā bhāyi sammāti 1- ca taṃ avoca tikicchakānañca upaṭṭhapesi. |121.569| Kappitakañca upasaṅkamitvā tena saha saṃvibhajitvāna kāle sayaṃ mukheneva 2- upanisajja licchavi tattheva pucchatthanaṃ 3- kāraṇatthiko. |121.570| Sūlāvuto puriso luddakammo @Footnote: 1 Yu. sammā . 2 Yu. mukhena neva . 3 Yu. tatheva pūcchi naṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page238.

Paṇītadaṇḍo anusattarūpo ettāvatā vīsatirattimattā yato āvuto neva jīvati na mato. |121.571| So mocito gantvā mayā idāni etassa yakkhassa vacoti 1- bhante siyā nu kho kāraṇaṃ kiñcideva yena so nirayaṃ no vajeyya. |121.572| Ācikkha bhante yadi atthi hetu saddhāyitaṃ hetu vacoti 2- suṇoma na tesaṃ kammānaṃ vināsamatthi avedayitvā idha bayantibhāvo. |121.573| Sace so dhammāni 3- samācareyya sakkaccaṃ rattindivaṃ appamatto muñceyya so nirayā ca 4- tamhā kammaṃ siyā aññatra vedanīyaṃ. |121.574| Aññāto eso purisassa attho mamaṃpidāni anukampa bhante anusāsa maṃ ovada bhūripañña yathā ahaṃ no 5- nirayaṃ vajeyyaṃ. @Footnote: 1 Yu. vaco hi . 2 Yu. vo . 3 Yu. kammāni . 4 Yu. va . 5 Yu. neva.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page239.

|121.575| Ajjeva buddhaṃ saraṇaṃ upehi dhammañca saṅghañca pasannacitto tatheva sikkhāpadāni pañca akhaṇḍaphullāni samādiyassu. |121.576| Pāṇātipātā viramassu khippaṃ loke adinnaṃ parivajjayassu amajjapo mā ca musā abhāsi 1- sakena dārena ca hohi tuṭṭho. Imañca aṭṭhaṅgavaraṃ upetaṃ 2- samādiyāhi kusalaṃ sukhindriyaṃ 3-. |121.577| Cīvaraṃ piṇḍapātañca paccayaṃ sayanāsanaṃ annapānaṃ khādanīyaṃ vatthaṃ senāsanāni ca. Dadāhi ujubhūtesu sadā 4- puññaṃ pavaḍḍhati |121.578| bhikkhū ca sīlasampanne vītarāge bahussute tappehi 5- annapānena sadā puññaṃ pavaḍḍhati. |121.579| Evañca dhammāni 6- samācaranto sakkaccaṃ rattindivaṃ appamatto muñceyya so 7- nirayā ca tamhā @Footnote: 1 Ma. abhāṇī . 2 Ma. imañca ariyaṃ aṭṭhaṅgavarenupetaṃ . 3 Ma. sukhuddariyaṃ. @4 Ma. Yu. vippasannena cetasā . 5 Yu. ...si . 6 Ma. kammāni. @7 Yu. muñca tuvaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page240.

Kammaṃ siyā aññatra vedanīyaṃ. |121.580| Ajjeva buddhaṃ saraṇaṃ upemi dhammañca saṅghañca pasannacitto tatheva sikkhāpadāni 1- pañca akhaṇḍaphullāni samādiyāmi. |121.581| Pāṇātipātā viramāmi khippaṃ loke adinnaṃ parivajjayāmi amajjapo no ca musā bhaṇāmi sakena dārena ca homi tuṭṭho. Imañca ariyaṃ aṭṭhaṅgavaraṃ upetaṃ samādiyāmi kusalaṃ sukhindriyaṃ. |121.582| Cīvaraṃ piṇḍapātañca paccayaṃ sayanāsanaṃ annapānaṃ khādanīyaṃ vatthaṃ senāsanāni ca |121.583| bhikkhū ca sīlasampanne vītarāge bahussute dadāmi na vikkappāmi 2- buddhānaṃ sāsane rato. |121.584| Etādiso licchavi ambasakkharo vesāliyaṃ aññataro upāsako saddho mudu kārakaro ca bhikkhu saṅghañca sakkacca tadā upaṭṭhahi. |121.585| Sūlāvuto ca arogo hutvā @Footnote: 1 Ma. sikkhāya padāni. sabbattha īdisameva . 2 Ma. vikampāmi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page241.

[1]- Serī sukhī pabbajjaṃ upāgami āgamma kappitakuttamaṃ ubhopi sāmaññaphalāni ajjhaguṃ. |121.586| Etādisā sappurisānaṃ sevanā mahapphalā hoti sataṃ vijānataṃ sūlāvuto aggaphalaṃ phussati 2- phalaṃ kaniṭṭhaṃ pana ambasakkharoti. Ambasakkharapetavatthu paṭhamaṃ. [122] |122.587| 2 Suṇotha yakkhassa ca vāṇijāna ca .pe. (vimānavatthusmiṃ sattamassa sunikkhittavaggassa dasamavatthusmiṃ daṭṭhabbaṃ) serissakapetavatthu dutiyaṃ. [123] |123.588| 3 Rājā piṅgalako nāma suraṭṭhānaṃ adhipati ahu moriyānaṃ upaṭṭhānaṃ gantvā suraṭṭhaṃ punarāgamā. |123.589| Uṇhe majjhantike kāle rājā paṅkaṃ upāgami addasa maggaṃ ramaṇīyaṃ petānaṃ vaṇṇanāpathaṃ |123.590| sārathiṃ āmantayi rājā ayaṃ maggo ramaṇīyo khemo sovatthiko sivo imināva sārathi yāhi 3- suraṭṭhānaṃ santike ito @Footnote: 1 Ma. bhikkhuñca . 2 Ma. aphassayi. Yu. phussasi . 3 Ma. yāma.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page242.

|123.591| Tena pāyāsi soraṭṭho senāya caturaṅginiyā. Ubbiggarūpo puriso suraṭṭhaṃ etadabrūvi |123.592| kumaggaṃ paṭipannamhā bhiṃsanaṃ lomahaṃsanaṃ. Purato padissati maggo pacchato ca na dissati |123.593| kumaggaṃ paṭipannamhā yamapurisānaṃ santike. Amānuso vāyati gandho ghoso sūyati dāruṇo |123.594| saṃviggo rājā suraṭṭho sārathiṃ etadabrūvi kumaggaṃ paṭipannamhā bhiṃsanaṃ lomahaṃsanaṃ puratova dissati maggo pacchato ca na dissati. |123.595| Kumaggaṃ paṭipannamhā yamapurisānaṃ santike amānuso vāyati gandho ghoso sūyati dāruṇo. |123.596| Hatthikkhandhañca āruyha olokento catuddisā addasa rukkhaṃ nigrodhaṃ 1- pādapaṃ chāyasampannaṃ nīlabbhavaṇṇasadisaṃ meghavaṇṇasirannibhaṃ |123.597| sārathiṃ āmantayi rājā kiṃ eso dissati brahā nalabbhavaṇṇasadiso meghavaṇṇasirannibho. |123.598| So nigrodho so mahārāja pādapo chāyasampanno nīlabbhavaṇṇasadiso meghavaṇṇasirannibho. |123.599| Tena pāyāsi suraṭṭho yena so dissati 2- brahā @Footnote: 1 Ma. Yu. addasa nigrodhaṃ ramaṇīyaṃ . 2 Ma. dissate.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page243.

Nīlabbhavaṇṇasadiso meghavaṇṇasirannibho. |123.600| Hatthikkhandhato oruyha rājā rukkhaṃ upāgami nisīdi rukkhamūlasmiṃ sāmacco saparijano pūraṃ pānīyakarakaṃ 1- pūve citte ca addasa. |123.601| Puriso ca devavaṇṇī sabbābharaṇabhūsito upasaṅkamitvā rājānaṃ soraṭṭhaṃ etadabrūvi |123.602| svāgatante mahārāja atho te adurāgataṃ pivatu devo pānīyaṃ pūve khāda arindama. |123.603| Pivitvā rājā pānīyaṃ sāmacco saparijano pūve khāditvā pivitvā ca suraṭṭho etadabrūvi |123.604| devatā nusi gandhabbo ādu sakko purindado ajānanto 2- taṃ pucchāma kathaṃ jānemu taṃ mayaṃ. |123.605| Namhi devo na gandhabbo nāpi sakko purindado peto ahaṃ mahārāja suraṭṭhā idhamāgato. |123.606| Kiṃsīlo kiṃsamācāro suraṭṭhasmiṃ pure tuvaṃ kena te brahmacariyena ānubhāvo ayaṃ tava. |123.607| Taṃ suṇohi mahārāja arindama raṭṭhavaḍḍhana amaccā pārisajjā ca brāhmaṇo ca purohito. |123.608| Suraṭṭhasmiṃ ahaṃ deva puriso pāpacetaso micchādiṭṭhi ca dussīlo kadariyo paribhāsako @Footnote: 1 Ma. pānīyasarakaṃ . 2 Ma. ajānantā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page244.

|123.609| Dadantānaṃ karontānaṃ vārayissaṃ bahujanaṃ aññesaṃ dadamānānaṃ antarāyaṃ karomahaṃ. |123.610| Vipāko natthi dānassa saṃyamassa kuto phalaṃ natthi ācariyo nāma adantaṃ ko damissati. |123.611| Samatulyāni bhūtāni kule 1- jeṭṭhāpacāyiko natthi balaṃ viriyaṃ vā kuto uṭṭhānaporisaṃ. |123.612| Natthi dānaphalaṃ nāma na visodheti verinaṃ laddheyyaṃ labhate macco nīyati pariṇāmajaṃ. |123.613| Natthi mātā pitā bhātā loko natthi ito paraṃ natthi dinnaṃ natthi hutaṃ sunihitaṃpi na vijjati. |123.614| Yopi haneyya purisaṃ purisassa 2- chindate siraṃ na koci kiñci hanati sattannaṃ vivaramantare. |123.615| Acchejjo abhejjo 3- jīvo aṭṭhaṃso guḷaparimaṇḍalo yojanāni satā 4- pañca ko jīvaṃ chetumarahati. |123.616| Yathā suttaguḷe khitte nibbeṭhentaṃ palāyati evamevaṃpi so jīvo nibbeṭhento palāyati. |123.617| Yathā gāmato nikkhamma aññaṃ gāmaṃ pavisati evamevaṃpi so jīvo aññaṃ kāyaṃ 5- pavisati. @Footnote: 1 Ma. kuto . 2 Ma. Yu. parassa . 3 Yu. acchejjabhejujo . 4 Ma. yojanānaṃ sataṃ. @5 Ma. bondiṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page245.

|123.618| Yathā gehato nikkhamma aññaṃ gehaṃ pavisati evamevaṃpi so jīvo aññaṃ bondiṃ nivīsati 1-. |123.619| Cūḷāsīti mahākappino satasahassāni ye bālā ye ca paṇḍitā saṃsāraṃ khepayitvāna dukkhassantaṃ karissare. |123.620| Mitāni sukhadukkhāni doṇehi piṭakehi ca jino sabbaṃ pajānāti samūḷhā itarā pajā. |123.621| Evaṃdiṭṭhi pure āsiṃ samūḷho mohapāruto micchādiṭṭhi ca dussīlo kadariyo paribhāsako. |123.622| Oraṃ me chahi māsehi kālakiriyā bhavissati. Ekantaṃ kaṭukaṃ ghoraṃ niriyaṃ papatissāhaṃ |123.623| catukkaṇṇaṃ catudvāraṃ vibhattaṃ bhāgaso mitaṃ ayopākārapariyantaṃ ayasā paṭikujjitaṃ. |123.624| Tassa ayomayā bhūmi jalitā tejasā yutā samantā yojanasataṃ pharitvā tiṭṭhati sabbadā. |123.625| Vassasatasahassāni 2- ghoso sūyati tāvade. Lakkho eso mahārāja satabhāgā vassakoṭiyo |123.626| koṭisatasahassāni niraye paccare janā micchādiṭṭhī ca dussīlā ye ca ariyūpavādino. |123.627| Tatthāhaṃ dīghamaddhānaṃ dukkhaṃ vedissaṃ vedanaṃ phalaṃ pāpassa kammassa tasmā socāmahaṃ bhusaṃ. @Footnote: 1 Ma. pavīsati . 2 Ma. vassāni satasahassāni.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page246.

|123.628| Taṃ suṇohi mahārāja arindama raṭṭhavaḍḍhana dhītā mayhaṃ mahārāja uttarā bhaddamatthu te. |123.629| Karoti bhaddakaṃ kammaṃ sīlesūposathe ratā dānaratā 1- saṃvibhāgī ca vadaññū 2- vītamaccharā |123.630| akhaṇḍakārī sikkhāyaṃ suṇhā parakulesu ca upāsikā sakyamunino sambuddhassa sirīmato. |123.631| Bhikkhu ca sīlasampanno gāmaṃ piṇḍāya pāvisi okkhittacakkhu satimā guttadvāro susaṃvuto |123.632| sapadānaṃ caramāno agamā taṃ nivesanaṃ. Tamaddasa mahārāja uttarā bhaddamatthu te |123.633| pūraṃ pānīyakarakaṃ pūve citte ca sā adā pitā me kālakato bhante tassetaṃ upakappatu. |123.634| Samanantarānudiṭṭhe vipāko upapajjatha bhuñjāmi kāmakāmī 3- rājā vessavaṇo yathā. |123.635| Taṃ suṇohi mahārāja arindama raṭṭhavaḍḍhana sadevakassa lokassa buddho aggo pavuccati taṃ buddhaṃ saraṇaṃ gaccha saputtadāro arindama. |123.636| Aṭṭhaṅgikena maggena phusanti amataṃ padaṃ taṃ dhammaṃ saraṇaṃ gaccha saputtadāro arindama. @Footnote: 1 Ma. Yu. saññatā . 2 Yu. vadaññā . 3 Ma. kāmakāmīhaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page247.

|123.637| Cattāro ca paṭipannā cattāro ca phale ṭhitā esa saṅgho ujubhūto paññāsīlasamāhito taṃ saṅghaṃ saraṇaṃ gaccha saputtadāro arindama. |123.638| Pāṇātipātā viramassu khippaṃ loke adinnaṃ parivajjayassu amajjapo no 1- ca musā abhāṇi sakena dārena ca hohi tuṭṭho. |123.639| Atthakāmosi me yakkha hitakāmosi devate karomi tuyhaṃ vacanaṃ tvamasi ācariyo mama. |123.640| Upemi saraṇaṃ buddhaṃ dhammañcāpi anuttaraṃ saṅghañca naradevassa gacchāmi saraṇaṃ ahaṃ. |123.641| Pāṇātipātā viramāmi khippaṃ loke adinnaṃ parivajjayāmi amajjapo no ca musā bhaṇāmi sakena dārena [2]- homi tuṭṭho. |123.642| Ophunāmi 3- mahāvāte nadiyā vā 4- sīghagāmiyā 5- vamāmi pāpakaṃ diṭṭhiṃ buddhānaṃ sāsane rato. |123.643| Idaṃ vatvāna suraṭṭho viramitvā pāpadassanaṃ 6- @Footnote: 1 Ma. mā . 2 Ma. ca . 3 Yu. odhunāmi . 4 Ma. vāsaddo natthi. @5 Yu. sīghaṅgamiyā . 6 Ma. pāpadassanā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page248.

Namo bhagavato katvā pāmokkho rathamāruyhīti. Nandikāpetavatthu tatiyaṃ. [124] |124.644| 4 Uṭṭhehi revate supāpadhamme .pe. (vimānavatthusmiṃ pañcamassa mahārathavaggassa dutiyavatthusmiṃ daṭṭhabbaṃ) revatipetavatthu catutthaṃ. [125] |125.645| 5 Idaṃ mama ucchuvanaṃ mahantaṃ nibbattati puññaphalaṃ anappakaṃ taṃ dāni me na paribhogaṃ upeti 1- ācikkha bhante kissa ayaṃ vipāko. |125.646| Vihaññāmi 2- khajjāmi ca vāyamāmi ca parisakkāmi paribhuñjituṃ kiñci svāhaṃ chinnātumo 3- kapaṇo lālapāmi kissa kammassa ayaṃ vipāko. |125.647| Vighāto cāhaṃ paripatāmi chamāyaṃ parivattāmi vāricarova ghamme dūrato 4- ca me assukāni galanti ācikkha bhante kissa ayaṃ vipāko. |125.648| Chāto kilanto ca pipāsito ca @Footnote: 1 Ma. paribhogameti . 2 Ma. haññāmi . 3 Ma. chinnathāmo . 4 Yu. rudato ca @me assukā niggalanti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page249.

Saṃtasito sātasukhaṃ na vinde pucchāmi taṃ etamatthaṃ bhadante kathannu ucchuparibhogaṃ labheyyaṃ. |125.649| Pure tuvaṃ kammamakāsi attanā. Manussabhūto purimāya jātiyā ahañca taṃ etamatthaṃ vadāmi sutvāna tvaṃ etamatthaṃ vijānaṃ. |125.650| Ucchū tuvaṃ khādamāno payāto puriso ca te piṭṭhito anugañchi so ca taṃ paccāsanto kathesi tassa tuvaṃ na kiñci ālapittha. |125.651| So ca taṃ 1- abhaṇantaṃ ayāci deheyya ucchunti ca taṃ avoca tassa tuvaṃ piṭṭhito ucchuṃ adāsi tassetaṃ kammassa ayaṃ vipāko. |125.652| Iṅgha tvaṃ 2- gantvāna piṭṭhito gaṇheyyāsi gahetvāna khādassu yāvadatthaṃ teneva tvaṃ attamano bhavissasi haṭaṭho udaggo 3- ca pamodito ca. @Footnote: 1 Yu. abhiṇhaṃ āyāci . 2 Yu. tuvaṃ piṭṭhito gaṇha ucchuṃ . 3 Ma. cudaggo.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page250.

|125.653| Gantvāna so piṭṭhito aggahesi gahetvāna taṃ khādi yāvadatthaṃ teneva so attamano ahosi haṭṭho udaggo ca pamoditoti 1-. Ucchupetavatthu pañcamaṃ. [126] |126.654| 6 Sāvatthī nāma nagaraṃ himavantassa passato tatthāsuṃ dve kumārā rājaputtāti me sutaṃ. |126.655| Pamattā 2- rajanīyesu kāmassādābhinandino paccuppanne sukhe giddhā na te passiṃsu nāgataṃ. |126.656| Te puttā 3- ca manussattā paralokaṃ ito gatā te ca 4- ghosenti 5- na dissanto pubbe dukkaṭamattano. |126.657| Bahūsu vata santesu deyyadhamme upaṭṭhite nāsakkhimhā ca attānaṃ parittasotthiṃ 6- kātuṃ sukhāvahaṃ. |126.658| Kiṃ tato pāpakaṃ assa yanno rājakulā cutā upapannā petavisayaṃ khuppipāsāsamappitā. |126.659| Sāmino idha hutvāna honti assāmino tahiṃ maranti 7- khuppipāsāya manussā unnatonatā. |126.660| Evamādīnavaṃ 8- ñatvā issaramānasambhavaṃ @Footnote: 1 Yu. ime pāṭhā na dissanti . 2 Ma. sammattā . 3 Yu. cutā. @4 Yu. tedha. 5 Ma. ghosentayadissantā . 6 Ma. parittaṃ. @7 Yu. caranti. Ma. bhamanti. 8 Ma. etamādīnavaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page251.

Pahāya issaramadaṃ bhave saggagato naro kāyassa bhedā sappañño saggaṃ so upapajjatīti. Kumārapetavatthu chaṭṭhaṃ. [127] |127.661| 7 Pubbe katānaṃ kammānaṃ vipāko mathaye manaṃ rūpe sadde rase gandhe phoṭṭhabbe ca manorame. |127.662| Naccaṃ gītaṃ ratiṃ khiḍḍaṃ anubhutvā anappakaṃ uyyāne paricāritvā 1- pavisanto giribbajaṃ. |127.663| Isiṃ sunettamaddakkhi attadantaṃ samāhitaṃ appicchaṃ hirīsampannaṃ uñche pattagate rataṃ. |127.664| Hatthikkhandhato oruyha laddhā bhanteti ca brūvi tassa pattaṃ gahetvāna uccaṃ paggayha khattiyo. |127.665| Thaṇḍile pattaṃ bhinditvā hasamāno apakkami rañño kitavassāhaṃ putto kiṃ maṃ bhikkhu karissasi. |127.666| Tassa kammassa pharusassa vipāko kaṭuko ahu yaṃ rājaputto vedesi nirayamhi samappito. |127.667| Chaḷeva caturāsīti vassāni nahutāni ca bhusaṃ dukkhaṃ nigacchiṭṭho niraye katakibbiso. |127.668| Uttānopi ca paccittha nikujjo vāmadakkhiṇo uddhaṃpādo ṭhito ceva ciraṃ bālo apaccitha. @Footnote: 1 Yu. caritvāna.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page252.

|127.669| Bahūni vassasahassāni pūgāni nahutāni ca bhusaṃ dukkhaṃ nigacchiṭṭho niraye katakibbiso. |127.670| Etādisaṃ kho kaṭukaṃ appaduṭṭhapadosinaṃ paccanti pāpakammantā isiṃ āsajja subbataṃ. |127.671| So tattha bahuvassāni vedayitvā bahudukkhaṃ khuppipāsahato nāma peto āsi tato cuto. |127.672| Evamādīnavaṃ ñatvā issaramadasambhavaṃ pahāya issaramadaṃ nivātamanuvattaye. |127.673| Diṭṭheva dhamme pāsaṃso yo buddhesu sagāravo kāyassa bhedā sappañño saggaṃ so upapajjatīti. Rājaputtapetavatthu sattamaṃ. [128] |128.674| 8 Gūthakūpato uggantvā ko nu diṭṭhova 1- tiṭṭhasi nisaṃsayaṃ pāpakammanto kinnu saddayase tuvanti. |128.675| Ahaṃ bhadante 2- petomhi duggato yamalokiko pāpakammaṃ karitvāna petalokaṃ ito gatoti. |128.676| Kiṃ nu kāyena vācāya manasā dukkaṭaṃ kataṃ kissa kammavipākena idaṃ dukkhaṃ nigacchasīti. |128.677| Ahu āvāsiko mayhaṃ issukī kulamaccharī ajjhosito 3- mayhaṃ ghare kadariyo paribhāsako. @Footnote: 1 Ma. dīno patiṭṭhasi . 2 Yu. bhante . 3 Yu. ajjhāsito.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page253.

|128.678| Tassāhaṃ vacanaṃ sutvā bhikkhavo paribhāsissaṃ tassa kammavipākena petalokaṃ ito gatoti. |128.679| Amitto mittavaṇṇena yo te āsi kulūpako kāyassa bhedā duppañño kinnu pecca gatiṃ gatoti. |128.680| Tassevāhaṃ pāpakammassa sīse tiṭṭhāmi matthake so ca paravisayaṃ patto mameva parivārako. |128.681| Yaṃ bhadantehanantaññe etaṃ me hotu bhojanaṃ ahañca kho yaṃhanāmi etaṃ so upajīvatīti. Gūthakhādakapetavatthu aṭṭhamaṃ. [129] |129.682| 9 Gūthakūpato uggantvā kā nu diṭṭhāva tiṭṭhasi nisaṃsayaṃ pāpakammantā kinnu saddayase tuvanti. |129.683| Ahaṃ bhadante 1- petīmhi duggatā yamalokikā pāpakammaṃ karitvāna petalokaṃ ito gatāti. |129.684| Kiṃ nu kāyena vācāya manasā dukkaṭaṃ kataṃ kissa kammavipākena idaṃ dukkhaṃ nigacchasīti. |129.685| Ahu āvāsiko mayhaṃ issukī kulamaccharī ajjhosito 2- mayhaṃ ghare kadariyo paribhāsako. |129.686| Tassāhaṃ vacanaṃ sutvā bhikkhavo paribhāsissaṃ tassa kammavipākena petalokaṃ ito gatāti. @Footnote: 1 Yu. bhante . 2 Yu. ajjhāsito.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page254.

|129.687| Amitto mittavaṇṇena yo te āsi kulūpako kāyassa bhedā duppañño kinnu pecca gatiṃ gatoti. |129.688| Tassevāhaṃ pāpakammassa sīse tiṭṭhāmi matthake so ca paravisayaṃ patto mameva parivārako. |129.689| Yaṃ bhadantehanantaññe etaṃ me hotu bhojanaṃ ahañca kho yaṃhanāmi etaṃ so upajīvatīti. Gūthakhādakapetavatthu navamaṃ. [130] |130.690| 10 Naggā dubbaṇṇarūpātha kīsā dhamanisaṇṭhitā upphāsulikā kīsakā ke nu tumhetha mārisāti. |130.691| Mayaṃ bhadante petamhā duggatā yamalokikā pāpakammaṃ karitvāna petalokaṃ ito gatāti. |130.692| Kiṃ nu kāyena vācāya manasā dukkaṭaṃ kataṃ kissa kammavipākena petalokaṃ ito gatāti. |130.693| Anavajjesu 1- titthesu vicinimhaḍḍhamāsakaṃ santesu deyyadhammesu dīpaṃ nākamhamattano. |130.694| Nadiṃ upema tasitā rittakā parivattati chāyaṃ upema uṇhesu ātapo parivattati. |130.695| Aggivaṇṇova no vāto ḍahanto upavāyati etañca bhante arahāma aññañca pāpakaṃ tato. |130.696| Api yojanāni gacchāma chātā āhāragiddhino @Footnote: 1 anāvaṭesūtipi dissati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page255.

Aladdhā yeva nivattāma aho no appapuññatā. |130.697| Chātā pamucchitā bhante bhūmiyaṃ paṭisumbhitā uttānā patikirāma avakujjā patāmase. |130.698| Te ca tattheva patitā bhūmiyaṃ paṭisumbhitā uraṃ sīsañca ghaṭṭema aho no appapuññatā. |130.699| Etañca bhante arahāma aññañca pāpakaṃ tato santesu deyyadhammesu dīpaṃ nākamhamattano. |130.700| Te hi nūna ito gantvā yoniṃ laddhāna mānusiṃ vadaññū sīlasampannā kāhāma kusalaṃ bahunti. Gaṇapetavatthu dasamaṃ. [131] |131.701| 11 Diṭṭhā tayā nirayā tiracchānayonī petā asurā vāpi 1- manussadevā sayamaddasa kammavipākamattano nessāmi taṃ pāṭaliputtamakkhataṃ tattha gantvā kusalaṃ karohi kammanti. |131.702| Atthakā mosi me yakkha hitakāmosi devate karomi tuyhaṃ vacanaṃ tvamasi ācariyo me. |131.703| Diṭṭhā mayā nirayā tiracchānayonī petā asurā vāpi manussadevā @Footnote: 1 Ma. Yu. atha vāpi manussā devā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page256.

Sayamaddasa kammavipākamattano kāhāmi puññāni anappakānīti. Pāṭaliputtapetavatthu ekādasamaṃ. [132] |132.704| 12 Ayañca te pokkharaṇī surammā samā suppatitthā 1- ca mahodakā ca supupphitā bhamaragaṇānukiṇṇā kathaṃ tayā laddhā ayaṃ manuññā. |132.705| Idañca te ambavanaṃ surammaṃ sabbotukaṃ dhārayati 2- phalāni supupphitaṃ bhamaragaṇānukiṇṇaṃ kathaṃ tayā laddhamidaṃ vimānanti. |132.706| Ambapakkodakaṃ yāguṃ sītacchāyaṃ 3- manoramaṃ dhītāya dinnadānena tena me idha labbhatīti. |132.707| Sandiṭṭhikaṃ eva passatha dānassa damassa saṃyamassa vipākaṃ dāsī ahaṃ ayyakulesu hutvā suṇisā homi agārassa issarāti. |132.708| Asātaṃ sātarūpena piyarūpena appiyaṃ dukkhaṃ sukhassa rūpena pamattaṃ ativattatīti 4-. Ambavanapetavatthu dvādasamaṃ. @Footnote: 1 sutitthātipi . 2 Ma. dhārayate . 3 Ma. Yu. sītacchāyā manoramā. @4 Ma. asātaṃ .pe. ativattatīti natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page257.

[133] |133.709| 13 Yaṃ dadāti na taṃ hoti detheva dānaṃ datvāna ubhayaṃ tarati 1- ubhayaṃ tena dānena 2- gacchati jāgaratha mā pamajjathāti. Akkharukkhapetavatthu terasamaṃ. [134] |134.710| 14 Mayaṃ bhoge saṃharimha samena visamena ca te aññe paribhuñjanti mayaṃ dukkhassa bhāginīti. Bhogasaṃharapetavatthu catuddasamaṃ. [135] |135.711| 15 Saṭṭhī vassasahassāni paripuṇṇāni sabbaso niraye paccamānānaṃ kadā anto bhavissati. |135.712| Natthi anto kuto anto na anto paṭidissati tathā hi pakataṃ pāpaṃ mama tuyhañca mārisa. |135.713| Dujjīvitamajīvamha ye sante 3- na dadamhase santesu deyyadhammesu dīpaṃ nākamhamattano. |135.714| So hi nūna ito gantvā yoniṃ laddhāna mānusiṃ vadaññū sīlasampanno kāhāmi kusalaṃ bahunti. Seṭṭhiputtapetavatthu paṇṇarasamaṃ. [136] |136.715| 16 Kinnu ummattarūpova migo bhantova dhāvasi nisaṃsayaṃ pāpakammaṃ 4- kinnu saddayase tuvanti. @Footnote: 1 Ma. dhārati dānaṃ . 2 Ma. ayaṃ pāṭho natthi . 3 yesaṃ notipi dissati. @5 Ma. pāpakammanto.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page258.

|136.716| Ahaṃ bhante petomhi duggato yamalokiko pāpakammaṃ karitvāna petalokaṃ ito gato. |136.717| Saṭṭhī kūṭasahassāni paripuṇṇāni sabbaso sīse mayhaṃ nipatanti te bhindanti ca matthakanti. |136.718| Kinnu kāyena vācāya manasā dukkaṭaṃ kataṃ kissa kammavipākena petalokaṃ ito gatoti 1-. |136.719| Saṭṭhī kūṭasahassāni paripuṇṇāni sabbaso sīse tuyhaṃ nipatanti te bhindanti ca matthakanti. |136.720| Athaddusāsiṃ sambuddhaṃ sunettaṃ bhāvitindriyaṃ nisinnaṃ rukkhamūlasmiṃ jhāyantaṃ akutobhayaṃ. |136.721| Sālittakappahārena bhindissaṃ tassa matthakaṃ tassa kammavipākena idaṃ dukkhaṃ nigacchissaṃ. |136.722| Saṭṭhī kūṭasahassāni paripuṇṇāni sabbaso sīse mayhaṃ nipatanti te bhindanti ca matthakanti. |136.723| Dhammena te kāpurisa saṭṭhī kūṭasahassāni paripuṇṇāni sabbaso sīse tuyhaṃ 2- nipatanti te bhindanti ca matthakanti. Saṭṭhikūṭasahassapetavatthu soḷasamaṃ. @Footnote: 1 Ma. idaṃ dukkhaṃ nigacchasi . 2 Yu. mayhaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page259.

Tassuddānaṃ ambasakkharo serissako ca piṅgalo revatī ucchukhādako 1- dve kumārā dve gūthabhojanā 2- pāṭalipokkharaṇī ca 3- akkhato 4- bhogasaṃharā seṭṭhiputtā saṭṭhikūṭasahassāni [5]- Vaggo tena pavuccatīti 6-. [7]- Mahāvaggo catuttho. Petavatthu samattaṃ. ------------- @Footnote: 1 Ma. ucchu . 2 Ma. gūthā . 3 Ma. gaṇapāṭali ambavanaṃ . 4 Ma. akkharukkha. @[5] Ma. iti soḷasavatthūni . 6 Yu. idaṃ udānaṃ na dissati. [7] Ma. vagguddānaṃ @ urago uparivaggo cūḷamahāticatudhā @ vatthūni ekapaññāsaṃ catudhā bhāṇavārato. @ petavatthupāli niṭṭhitā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page260.

Suttantapiṭake khuddakanikāyassa theragāthā ------------------- namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa. [137] Sīhānaṃva nadantānaṃ dāṭhīnaṃ girigabbhare suṇātha bhāvitattānaṃ gāthā atthupanāyikā 1- yathānāmā yathāgottā yathādhammavihārino yathādhimuttā sappaññā vihariṃsu atanditā tattha tattha vipassitvā phusitvā accutaṃ padaṃ katantaṃ paccavekkhantā imamatthaṃ abhāsiṃsu 2-. ------------------- Ekanipāto theragāthāya ekanipātassa paṭhamavaggo [138] /thera./ |138.1| 1 Channā me kuṭikā sukhā nivātā vassa deva yathāsukhaṃ cittaṃ me susamāhitaṃ vimuttaṃ ātāpī viharāmi vassadevāti. Itthaṃ sudaṃ āyasmā subhūti thero gāthaṃ abhāsitthāti. [139] |139.2| 2 Upasanto uparato mantabhāṇī anuddhato dhunāti pāpake dhamme dumapattaṃva mālutoti. Itthaṃ sudaṃ āyasmā mahākoṭṭhito 3- thero gāthaṃ abhāsittha 4-. @Footnote: 1 Yu. attupanāyikā . 2 Ma. Yu. abhāsisuṃ . 3 Ma. mahākoṭuṭhiko. @4 Ma. abhāsitthāti. sabbattha īdisameva.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page261.

[140] |140.3| 3 Paññaṃ imaṃ passa tathāgatānaṃ aggi yathā pajjalito nisīve 1- ālokadā cakkhudadā bhavanti ye āgatānaṃ vinayanti kaṅkhanti. Itthaṃ sudaṃ āyasmā kaṅkhārevato 2- thero gāthaṃ abhāsittha. [141] |141.4| 4 Sabbhireva samāsetha paṇḍitehatthadassibhi atthaṃ mahantaṃ gambhīraṃ duddasaṃ nipuṇaṃ aṇuṃ dhīrā samadhigacchanti appamattā vicakkhaṇāti. Itthaṃ sudaṃ āyasmā puṇṇo mantāniputto thero gāthaṃ abhāsittha. [142] |142.5| 5 Yo duddamayo damena danto dabbo santusito vitiṇṇakaṅkho vijitāvi apetabheravo hi dabbo so parinibbuto ṭhitattoti. Itthaṃ sudaṃ āyasmā dabbo thero gāthaṃ abhāsittha. [143] |143.6| 6 Yo sītavanaṃ upāgā bhikkhu eko santusito samāhitatto vijitāvi apetalomahaṃso rakkhaṃ kāyagatāsatiṃ dhītimāti. Itthaṃ sudaṃ āyasmā sītavaniyo thero 3-. @Footnote: 1 Ma. Yu. nisīthe. nissivetipi . 2 Po. revato . 3 Ma. ito paraṃ gāthaṃ @abhāsitthātīti dissati. sabbattha īdisameva.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page262.

[144] |144.7| 7 Yo pānudi maccurājassa senaṃ naḷasetuṃva sudubbalaṃ mahogho vijitāvi apetabheravo hi danto so parinibbuto ṭhitattoti. Itthaṃ sudaṃ āyasmā bhalliyo thero. [145] |145.8| 8 Yo duddamayo damena danto dhīro 1- santusito vitiṇṇakaṅkho vijitāvi apetalomahaṃso vītarāgo 2- parinibbuto ṭhitattoti. Vīro thero 3-. [146] |146.9| 9 Svāgataṃ nāpagataṃ 4- nayidaṃ dummantitaṃ mama pavibhattesu 5- dhammesu yaṃ seṭṭhaṃ tadupāgaminti. Pilindavaccho thero. [147] |147.10| 10 Vihari apekkhaṃ idha vā huraṃ vā yo vedagū santusito 6- yatatto sabbesu dhammesu anūpalitto lokassa jaññā udayabbayañcāti. Puṇṇamāso thero. @Footnote: 1 Ma. Yu. vīro . 2 Ma. Yu. vīro so . 3 Po. theroti . 4 Ma. na durāgataṃ. @5 Ma. Yu. saṃvibhattesu . 6 Ma. Yu. samito.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page263.

Uddānaṃ subhūti koṭṭhito 1- thero kaṅkhārevatapuṇṇako 2- mantāniputto dabbo ca sītavaniyo ca bhalliyo vīro pilindavaccho ca puṇṇamāso tamonudoti. Vaggo paṭhamo . ------------- Theragāthāya ekanipātassa dutiyavaggo [148] |148.11| 1 Pāmujjabahulo bhikkhu dhamme buddhappavedite adhigacche padaṃ santaṃ saṅkhārūpasamaṃ sukhanti. Cūḷavaccho 3- thero. [149] |149.12| 2 Paññābalī sīlavatūpapanno samāhito jhānarato satīmā yadatthiyaṃ bhojanaṃ bhuñjamāno kaṅkhetha 4- kālaṃ idha vītarāgoti. Mahāvaccho 5- thero. [150] |150.13| 3 Nīlabbhavaṇṇā rucirā sītavārī sucindharā indagopakasañchannā te selā ramayanti manti. Vanavaccho thero. [151] |151.14| 4 Upajjhāyo maṃ avacāsi 6- ito gacchāmi sīvaka @Footnote: 1 Ma. Yu. koṭṭhiko . 2 Ma. kaṅkhārevatasammato. Yu. kaṅkhārevatasubbato. @3 Yu. cūḷagavaccho . 4 Yu. kaṅkheta . 5 Yu. mahāgavaccho . 6 Ma. avaca.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page264.

Gāme me vasati kāyo araññaṃ me gato mano semānakopi gacchāmi natthi saṅgo vijānatanti. Vanavacchassa therassa sāmaṇero. [152] |152.15| 5 Pañca chinde pañca jahe pañca cuttari bhāvaye pañcasaṅgātigo bhikkhu oghatiṇṇoti vuccatīti. Kuṇḍadhāno thero. [153] |153.16| 6 Yathāpi bhaddo ājañño naṅgalāvattanī sikhī gacchati appakasirena evaṃ rattindivā mama gacchanti appakasirena sukhe laddhe nirāmiseti. Belaṭṭhasīso thero. [154] |154.17| 7 Middhī yadā hoti mahagghaso ca niddāyitā samparivattasāyī mahāvarāhova nivāpapuṭṭho punappunaṃ gabbhamupeti mandoti. Dāsako thero. [155] |155.18| 8 Ahu 1- buddhassa dāyādo bhikkhu bhesakaḷāvane kevalaṃ aṭṭhisaññāya aphari paṭhaviṃ imaṃ maññehaṃ kāmarāgaṃ so khippameva pahīyatīti. Siṅgālapitā thero. [156] |156.19| 9 Udakaṃ hi nayanti nettikā usukārā namayanti tejanaṃ @Footnote: 1 Yu. ahū.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page265.

Dāruṃ namayanti tacchakā attānaṃ damayanti subbatāti. Kuḷo thero. [157] |157.20| 10 Maraṇe me bhayaṃ natthi nikanti natthi jīvite sandehaṃ nikkhipissāmi sampajāno patissatoti. Ajito thero. Uddānaṃ cūḷavaccho mahāvaccho vanavaccho ca sīvako kuṇḍadhāno ca belaṭṭhi dāsako ca tato paraṃ siṅgālapitiko thero kuḷo ca ajito dasāti. Vaggo dutiyo. ---------------- Theragāthāya ekanipātassa tatiyavaggo [158] |158.21| 1 Nāhaṃ bhayassa bhāyāmi satthā no amatassa kovido yattha bhayaṃ nāvatiṭṭhati tena maggena vajanti bhikkhavoti. Nigrodho thero. [159] |159.22| 2 Nīlā sugīvā sikhino morā kāraviyaṃ 1- abhinadanti te sītavātakalitā 2- suttaṃ jhānaṃ 3- nibodhentīti cittako thero. @Footnote: 1 Yu. kāraṃviyaṃ. Ma. kārambhiyaṃ . 2 Ma. sītavātakīlitā . 3 Ma. Yu. jhāyaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page266.

[160] |160.23| 3 Ahaṃ kho veḷugumbasmiṃ bhutvāna madhupāyāsaṃ padakkhiṇaṃ sammasanto khandhānaṃ udayabbayaṃ sānuṃ paṭiggamissāmi vivekamanubrūhayanti. Gosālo thero. [161] |161.24| 4 Anuvassiko pabbajito passa dhammasudhammataṃ tisso vijjā anuppattā kataṃ buddhassa sāsananti. Sugandho thero. [162] |162.25| 5 Obhāsajātaṃ phalagaṃ cittaṃ yassa abhiṇhaso tādisaṃ bhikkhumāsajja kaṇha dukkhaṃ nigacchasīti. Nandiyo thero. [163] |163.26| 6 Sutvā subhāsitaṃ vācaṃ buddhassādiccabandhuno paccabyādhiṃ hi nipuṇaṃ vālaggaṃ usunā yathāti. Abhayo thero. [164] |164.27| 7 Dabbaṃ kusaṃ poṭakilaṃ usīraṃ muñjapabbajaṃ urasā panudahissāmi vivekamanubrūhayanti. Lomasakaṅgiyo thero. [165] |165.28| 8 Kacci no vatthapasuto kacci no bhūsanārato kacci sīlamayaṃ gandhaṃ tvaṃ vāsi 1- netarā pajāti. Jambugāmikaputto thero. [166] |166.29| 9 Samunnamayamattānaṃ usukārova tejanaṃ @Footnote: 1 Ma. kiṃ tvaṃ vāyasi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page267.

Cittaṃ ujuṃ karitvāna avijjaṃ bhinda 1- hāritāti. Hārito thero. [167] |167.30| 10 Ābādhe me samuppanne sati me upapajjatha ābādho me samuppanno kālo me nappamajjitunti. Uttiyo thero. Uddānaṃ nigrodho cittako thero gosālatthero sugandho nandiyo abhayo thero thero lomasakaṅgiyo jambugāmikaputto ca hārito uttiyo isīti. Vaggo tatiyo. ---------------- Theragāthāya ekanipātassa catutthavaggo [168] |168.31| 1 Phuṭṭho ḍaṃsehi makasehi araññasmiṃ brahāvane nāgo saṅgāmasīseva sato tatrādhivāsayeti. Gahuratīriyo thero 2-. [169] |169.32| 2 Ajaraṃ jīramānena tappamānena nibbutiṃ nirāmisaṃ 3- paramaṃ santiṃ yogakkhemaṃ anuttaranti. Suppiyo thero. @Footnote: 1 Yu. chinda . 2 Ma. Yu. gahavaratīriyo bhikkhu . 3 Ma. nimiyaṃ. Yu. nimmissaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page268.

[170] |170.33| 3 Yathāpi ekaputtasmiṃ piyasmiṃ kusalī siyā evaṃ sabbesu pāṇesu sabbattha kusalo siyāti. Sopāko thero [171] |171.34| 4 Anāsannavarā etā niccameva vijānatā gāmā araññamāgamma tato gehaṃ upāvisiṃ tato uṭṭhāya pakkāmiṃ anāmantetvā posiyoti. Posiyo thero. [172] |172.35| 5 Sukhaṃ sukhattho labhate tadācaraṃ kittiñca pappoti yasassa vaḍḍhati yo ariyamaṭṭhaṅgikamañjasaṃ ujuṃ bhāveti maggaṃ amatassa pattiyāti. Sāmaññakāni thero. [173] |173.36| 6 Sādhu sutaṃ sādhu caritakaṃ sādhu sadā aniketavihāro atthapucchanaṃ padakkhiṇakammaṃ etaṃ sāmaññaṃ akiñcanassāti. Kumāputto thero. [174] |174.37| 7 Nānājanapadaṃ yanti vicarantā asaññatā samādhiñca virādhenti kiṃsu raṭṭhacariyā karissati. Tasmā vineyya sārambhaṃ jhāyeyya apurakkhatoti. Kumāputtattherassa sahāyako thero.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page269.

[175] |135.38| 8 Yo iddhiyā sarabhuṃ aṭṭhapesi gavampati so asito anejo taṃ sabbasaṅgātigataṃ mahāmuniṃ devā namassanti bhavassa pāragunti. Gavampati thero. [176] |176.39| 9 Sattiyā viya omaṭṭho ḍayhamāneva 1- matthake kāmarāgappahānāya sato bhikkhu paribbajeti. Tisso thero. [177] |177.40| 10 Sattiyā viya omaṭṭho ḍayhamāneva 1- matthake bhavarāgappahānāya sato bhikkhu paribbajeti. Vaḍḍhamāno thero. Uddānaṃ gahuratīriyo 2- suppiyo sopāko ca 3- posiyo ca 4- sāmaññakāni kumāputto kumāputtasahāyako gavampati tissatthero vaḍḍhamāno mahāyasoti. Vaggo catuttho. ---------------- @Footnote: 1 Ma. ḍayuhamānova . 2 Yu. gahvaratīriyo . 3 Ma. ceva . 4 Ma. casaddo natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page270.

Theragāthāya ekanipātassa pañcamavaggo [178] |178.41| 1 Vivaramanupatanti vijjutā vebhārassa ca paṇḍavassa ca nagavivaragato ca jhāyati putto appaṭimassa tādinoti. Sirivaḍḍho thero. [179] |179.42| 2 Hale 1- upahale sīsupahale halā 2- upahalā sīsupahalā patissatikā 3- nu kho viharatha āgato vo vālaṃ viya vedhiyatīti. 4- Khadiravaniyo thero. [180] |180.43| 3 Sumuttiko sumuttiko sāhu samuttikomhi tīhi khujjakehi asitāsu mayā naṅgalāsu mayā khuddakuddālāsu mayā. Yadipi idhameva idhameva atha vāpi alameva alameva jhāya sumaṅgala jhāya sumaṅgala appamatto vihara sumaṅgalāti. Sumaṅgalo thero. [181] |181.44| 4 Mataṃ vā amma rodanti yo vā jīvaṃ na dissati jīvantaṃ maṃ amma dissanti 5- kasmā maṃ amma rodasīti. Sānu thero. [182] |182.45| 5 Yathāpi bhaddo ājañño khalitvā paṭitiṭṭhati @Footnote: 1 Ma. Yu. cāle upacāle sīsupacāle . 2 Ma. Yu. ime pāṭhā na dissanti. @3 Ma. patissatā . 4 Ma. Yu. vedhīti . 5 Ma. passantī.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page271.

Evaṃ dassanasampannaṃ sammāsambuddhasāvakanti. Ramaṇīyavihārī thero. [183] |183.46| 6 Saddhāyāhaṃ pabbajito agārasmā anagāriyaṃ sati paññā ca me vuḍḍhā cittañca susamāhitaṃ. Kāmaṃ karassu rūpāni neva maṃ byādhayissasīti. Samiddhi thero. [184] |184.47| 7 Namo te buddhavīratthu vippamuttosi sabbadhi tuyhāpadāne viharaṃ viharāmi anāsavoti. Ujjayo thero. [185] |185.48| 8 Yato ahaṃ pabbajito agārasmā anagāriyaṃ nābhijānāmi saṅkappaṃ anariyaṃ dosasaṃhitanti. Sañjayo thero. [186] |186.49| 9 Vihavihābhinadite 1- sippikābhirutehi ca na me taṃ phandati cittaṃ ekattaṃ nirataṃ 2- hi meti. Rāmaṇeyyako thero. [187] |187.50| 10 Dharaṇīva 3- siccati 4- vāti māluto vijjutā carati nabhe upasammanti vitakkā cittaṃ susamāhitaṃ mamanti 5-. Vimalo thero. Uddānaṃ sirivaḍḍho revato thero khadiravaniyo sumaṅgalo 6- @Footnote: 1 Ma. cihacihābhinadite . 2 Yu. ekattanirattaṃ . 3 Yu. dharaṇī ca . 4 Ma. siñcati. @5 Ma. Yu. mamāti . 6 Ma. Yu. sumaṅgalo sānusavhayo.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page272.

Sānu 1- ramaṇīyavihārī ca samiddhi ujjayasañjayo 2- rāmaṇeyyako so thero vimalo ca raṇañjahoti 3-. Vaggo pañcamo. ---------------- Theragāthāya ekanipātassa chaṭṭhavaggo [188] |188.51| 1 Vassati devo yathā sugītaṃ channā me kuṭikā sukhā nivātā cittaṃ susamāhitañca mayhaṃ atha ce patthayasi pavassa devāti. Godhiko thero. [189] |189.52| 2 Vassati devo yathā sugītaṃ channā me kuṭikā sukhā nivātā cittaṃ susamāhitañca mayhaṃ 4- atha ce patthayasi pavassa devāti. Subāhu thero. [190] |190.53| 3 Vassati devo yathā sugītaṃ channā me kuṭikā sukhā nivātā tassaṃ viharāmi appamatto atha ce patthayasi pavassa devāti. Valliyo thero. [191] |191.54| 4 Vassati devo yathā sugītaṃ channā me kuṭikā sukhā nivātā tassaṃ viharāmi adutiyo atha ce patthayasi pavassa devāti. Uttiyo thero. @Footnote: 1 Ma. Yu. ayaṃ pāṭho natthi . 2 Ma. sañjayā . 3 Yu. raṇañjayoti. @4 Po. Ma. Yu. kāye.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page273.

[192] |192.55| 5 Āsandikuṭikaṃ katvā ogayha añjanāvanaṃ tisso vijjā anuppattā kataṃ buddhassa sāsananti. Añjanāvaniyo thero. [193] |193.56| 6 Ko kuṭikāyaṃ bhikkhu kuṭikāyaṃ vītarāgo susamāhitacitto. Evaṃ jānāhi āvuso amoghā te kuṭikā katāti. Kuṭivihārī thero. [194] |194.57| 7 Ayamāhu purāṇiyā kuṭikā 1- aññaṃ patthayase navaṃ kuṭiṃ āsaṃ kuṭiyā virājaya dukkhā bhikkhu puna navā kuṭīti. Kuṭivihārī 2- thero. [195] |195.58| 8 Ramaṇīyā me kuṭikā saddhādeyyā manoramā na me attho kumārīhi yesaṃ attho tahiṃ gacchatha nāriyoti. Ramaṇīyakuṭiko thero. [196] |196.59| 9 Saddhāyāhaṃ pabbajito araññe me kuṭikā katā appamatto ca ātāpī sampajāno patissatoti. Kosallavihārī thero. [197] |197.60| 10 Te me ijjhiṃsu saṅkappā yadattho pāvisiṃ kuṭiṃ vijjāvimuttiṃ paccessaṃ mānānusayamujjahanti. Sīvalī thero. @Footnote: 1 Ma. Yu. kuṭi . 2 Ma. dutiyakuṭivihārī.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page274.

Uddānaṃ godhiko ca subāhu ca valliyo uttiyo isi añjanāvaniyo thero duve kuṭivihārino ramaṇīyakuṭiko thero kosallavhayasīvalīti. Vaggo chaṭṭho. --------------- Theragāthāya ekanipātassa sattamavaggo [198] |198.61| 1 Passati passo passantaṃ apassantañca passati apassanto apassantaṃ passantañca na passatīti. Vappo thero. [199] |199.62| 2 Ekakā mayaṃ araññe viharāma apaviddhaṃva vanasmiṃ dārukaṃ tassa me bahukā pihayanti nerayikā viya saggagāminanti. Vajjiputtako 1- thero. [200] |200.63| 3 Cutā patanti patitā giddhā ca punarāgatā katakiccaṃ ratarammaṃ sukhenanvāgataṃ sukhanti. Pakkho thero. [201] |201.64| 4 Dumavhayāya uppanno jāto paṇḍaraketunā @Footnote: 1 mu. Yu. vajjiputto.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page275.

Ketuhā ketunā yeva mahāketuṃ padhaṃsayīti. Vimalakoṇḍañño thero. [202] |202.65| 5 Ukkhepakaṭavacchassa saṅkalitaṃ bahūhi vassehi taṃ bhāsati gahaṭṭhānaṃ sunisinno uḷārapāmojjoti. Ukkhepakaṭavaccho thero. [203] |203.66| 6 Anusāsi mahāvīro sabbadhammāna pāragū tassāhaṃ dhammaṃ sutvāna vihāsiṃ santike rato 1- tisso vijjā anuppattā kataṃ buddhassa sāsananti. Meghiyo thero. [204] |204.67| 7 Kilesā jhāpitā mayhaṃ bhavā sabbe samūhatā vikkhīṇo jātisaṃsāro natthidāni punabbhavoti. Ekadhammasavaniyo thero. [205] |205.68| 8 Adhicetaso appamajjato munino monapathesu sikkhato sobhā na bhavanti tādino upasantassa sadā satīmatoti. Ekudāniyo thero. [206] |206.69| 9 Sutvāna dhammaṃ mahato mahārasaṃ sabbaññutaññāṇavarena desitaṃ maggaṃ papajjiṃ amatassa pattiyā so yogakkhemassa pathassa kovidoti. Channo thero. @Footnote: 1 Po. Ma. sato.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page276.

[207] |207.70| 10 Sīlameva idha aggaṃ paññavā pana uttamo manussesu ca devesu sīlapaññāṇato jayanti. Puṇṇo thero. Uddānaṃ vappo ca vajjiputto ca pakkho vimalakoṇḍañño ukkhepakaṭavaccho ca meghiyo ekadhammiko ekudāniyachanno 1- ca puṇṇatthero mahabbaloti. Vaggo sattamo. ---------------- Theragāthāya ekanipātassa aṭṭhamavaggo [208] |208.71| 1 Susukhumanipuṇatthadassinā matikusalena nivātavuttinā saṃsevitabuddhasīlinā nibbānaṃ na hi tena dullabhanti. Vacchapālo thero. [209] |209.72| 2 Yathā kalīro susu vaḍḍhitaggo dunnikkhaso 2- hoti pasākhajāto evaṃ ahaṃ bhariyāyānītāya @Footnote: 1 Ma. ekudāniyachannā . 2 Ma. Yu. dunnikkhamo.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page277.

Anumañña maṃ pabbajitomhidānīti. Ātumo thero. [210] |210.73| 3 Jiṇṇañca disvā dukkhitañca byādhitaṃ matañca disvā gatamāyusaṅkhayaṃ tato ahaṃ nikkhamitūna pabbajiṃ pahāya kāmāni manoramānīti. Māṇavo thero. [211] |211.74| 4 Kāmachando ca byāpādo thīnamiddhañca bhikkhuno uddhaccaṃ vicikicchā ca sabbasova na vijjatīti. Suyāmano thero. [212] |212.75| 5 Sādhu suvahitānaṃ 1- dassanaṃ kaṅkhā chijjati buddhi vaḍḍhati bālampi karonti paṇḍitaṃ tasmā sādhu sataṃ samāgamoti. Susārado thero. [213] |213.76| 6 Uppatantesu nipate nipatantesu uppate vase avasamānesu ramamānesu no rameti. Piyañjaho thero. [214] |214.77| 7 Idaṃ pure cittamacāri cārikaṃ yenicchakaṃ yatthakāmaṃ yathāsukhaṃ tadajjahaṃ niggahissāmi yoniso hatthiṃ pabhinnaṃ viya aṅkusaggāhoti. Hatthārohaputto thero @Footnote: 1 Ma. Yu. suvihitā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page278.

[215] |215.78| 8 Anekajātisaṃsāraṃ sandhāvissaṃ anibbisaṃ tassa me dukkhajātassa dukkhakkhandho paraddhatoti 1-. Meṇḍasiro thero. [216] |216.79| 9 Sabbo rāgo pahīno me sabbo doso samūhato sabbo me vigato moho sītibhūtosmi nibbutoti 1-. Rakkhito thero. [217] |217.80| 10 Yaṃ mayā pakataṃ kammaṃ appaṃ vā yadi vā bahuṃ sabbametaṃ parikkhīṇaṃ natthidāni punabbhavoti. Uggo thero. Uddānaṃ vacchapālo ca yo thero ātumo māṇavo isi suyāmano susārado thero yo ca piyañjaho ārohaputto meṇḍasiro rakkhito uggasavhayoti. Vaggo aṭṭhamo. ---------------- Theragāthāya ekanipātassa navamavaggo [218] |218.81| 1 Yaṃ mayā pakataṃ pāpaṃ pubbe aññāsu jātisu idheva taṃ vedaniyaṃ vatthu aññaṃ na vijjatīti. Samitigutto thero. @Footnote: 1 Ma. Yu. aparaddho.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page279.

[219] |219.82| 2 Yena yena subhikkhāni sivāni abhayāni ca tena puttaka gacchassu mā sokā pahato bhavāti. Kassapo thero. [220] |220.83| 3 Sīhappamatto vihara rattindivamatandito bhāvehi kusalaṃ dhammaṃ jaha sīghaṃ samussayanti. Sīho thero. [221] |221.84| 4 Sabbarattiṃ supitvāna divā saṅgaṇike rato kudāssu nāma dummedho dukkhassantaṃ karissatīti. Nīto thero. [222] |222.85| 5 Cittanimittassa kovido pavivekarasaṃ vijāniya jhāyaṃ nipako patissato adhigaccheyya sukhaṃ nirāmisanti. Sunāgo thero. [223] |223.86| 6 Ito bahiddhā puthuaññavādinaṃ maggo na nibbānagamo yathā ayaṃ itissu saṅghaṃ bhagavānusāsati satthā sayaṃ pāṇitaleva dassayanti. Nāgito thero. [224] |224.87| 7 Khandhā diṭṭhā yathābhūtaṃ bhavā sabbe padālitā vikkhīṇo jātisaṃsāro natthidāni punabbhavoti. Paviṭṭho 1- thero. @Footnote: 1 Po. saviṭṭho.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page280.

[225] |225.88| 8 Asakkhiṃ vata attānaṃ uddhātuṃ udakā thalaṃ vuyhamāno mahoghova 1- saccāni paṭivijjhahanti ajjuno thero. [226] |226.89| 9 Uttiṇṇā paṅkā palipā pātālā parivajjitā mutto oghā ca ganthā ca sabbe mānā visaṃhatāti. Devasabho thero. [227] |227.90| 10 Pañcakkhandhā pariññātā tiṭṭhanti chinnamūlakā vikkhīṇo jātisaṃsāro natthidāni punabbhavoti. Sāmidatto thero. Uddānaṃ thero samitigutto ca kassapo sīhasavhayo nīto sunāgo nāgito paviṭṭho ajjuno isi devasabho ca yo thero sāmidatto mahabbaloti. Vaggo navamo. ---------------- Theragāthāya ekanipātassa dasamavaggo [228] |228.91| 1 Na tathāmataṃ satarasaṃ sudhannaṃ yaṃ mayajja paribhuttaṃ aparimitadassinā gotamena buddhena desito dhammoti. Paripuṇṇako thero. @Footnote: 1 Ma. Yu. mahogheva.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page281.

[229] |229.92| 2 Yassāsavā parikkhīṇā āhāre ca anissito suññato animitto ca vimokkho yassa gocaro ākāseva sakuntānaṃ padantassa duranvayanti. Vijayo thero. [230] |230.93| 3 Dukkhā kāmā eraka na sukhā kāmā eraka yo kāme kāmayati dukkhaṃ so kāmayati eraka yo kāme na kāmayati dukkhaṃ so na kāmayati erakāti. Erako thero. [231] |231.94| 4 Namo hi tassa bhagavato sakyaputtassa sirīmato tenāyaṃ aggaputtena 1- aggadhammo sudesitoti. Mettaji thero. [232] |232.95| 5 Andhohaṃ hatanettosmi kantāraddhāna pakkhanto 2- sayamānopi gamissaṃ 3- na sahāyena pāpenāti. Cakkhupālo thero. [233] |233.96| 6 Ekaṃ pupphaṃ cajitvāna asītivassakoṭiyo 4- saggesu paricāretvā sesakenamhi nibbutoti. Khaṇḍasumano thero. [234] |234.97| 7 Hitvā satapalaṃ kaṃsaṃ sovaṇṇaṃ satarājikaṃ aggahiṃ mattikāpattaṃ idaṃ dutiyābhisecananti. Tisso thero. @Footnote: 1 Ma. Yu. aggapattena . 2 Sī. Yu. pakkhanno. Ma. pakkhando. @3 Ma. Yu. gacchissaṃ . 4 Sī. Yu. asītiṃ vassakoṭiyo.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page282.

[235] |235.98| 8 Rūpaṃ disvā sati muṭṭhā piyanimittaṃ manasikaroto sārattacitto vedeti tañca ajjhosa tiṭṭhati tassa vaḍḍhanti āsavā bhavamūlopagāminoti. Abhayo thero. [236] |236.99| 9 Saddaṃ sutvā sati muṭṭhā piyanimittaṃ manasikaroto sārattacitto vedeti tañca ajjhosa tiṭṭhati tassa vaḍḍhanti āsavā saṃsāraṃ upagāminoti. Uttiyo thero. [237] |237.100| 10 Sammappadhānasampanno satipaṭṭhānagocaro vimuttikusumasañchanno parinibbāyissatyanāsavoti 1-. Devasabho thero. Uddānaṃ paripuṇṇako ca vijayo erako mettajī muni cakkhupālo khaṇḍasumano tisso abhayo ca 2- uttiyo mahāpañño thero devasabhopi cāti. Vaggo dasamo. --------------- Theragāthāya ekanipātassa ekādasamavaggo [238] |238.101| 1 Hitvā gihitvaṃ 3- anavositatto mukhanaṅgalī odariko kusīto @Footnote: 1 Ma. Yu. parinibbissatyanāsavoti . 2 Ma. tisuso ca abhayo tathā . 3 Ma. gihittaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page283.

Mahāvarāhova nivāpapuṭṭho punappunaṃ gabbhamupeti mandoti. Belaṭṭhakāni 1- thero. [239] |239.102| 2 Mānena vañcitāse saṅkhāresu saṅkilissamānāse lābhālābhena mathitā samādhiṃ nādhigacchantīti. Setuccho thero. [240] |240.103| 3 Nāhaṃ etena atthiko sukhito dhammarasena tappito pitvāna rasaggamuttamaṃ na ca kāhāmi rasena 2- santhavanti. Bandhuro thero. [241] |241.104| 4 Lahuko vata me kāyo phuṭṭho ca pītisukhena vipulena tūlamiva eritaṃ mālutena pilavativa me kāyoti. Khitako thero. [242] |242.105| 5 Ukkaṇṭhitopi na vase ramamānopi pakkame na tvevānatthasahitaṃ vase vāsaṃ vicakkhaṇoti. Malitavambho thero. [243] |243.106| 6 Sataliṅgassa atthassa satalakkhaṇadhārino ekaṅgadassī dummedho satadassī ca paṇḍitoti. Suhemanto thero. [244] |244.107| 7 Pabbajiṃ tulayitvāna agārasmā anagāriyaṃ @Footnote: 1 Ma. Yu. belaṭṭhāniko . 2 Ma. Yu. visena.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page284.

Tisso vijjā anuppattā kataṃ buddhassa sāsananti. Dhammasaṃvaro 1- thero. [245] |245.108| 8 Sa vīsaṃvassasatiko pabbajiṃ anagāriyaṃ tisso vijjā anuppattā kataṃ buddhassa sāsananti. Dhammasaṭapituthero 2-. [246] |246.109| 9 Na nūnāyaṃ paramahitānukampino rahogato anuvigaṇeti sāsanaṃ tathā hayaṃ vīharati pākatindriyo migī yathā taruṇajātikā vaneti. Saṅgharakkhito thero. [247] |247.110| 10 Nagā nagaggesu susaṃvirūḷhā udaggameghena navena sittā vivekakāmassa araññasaññino janeti bhiyyo usabhassa kalyatanti. Usabho thero. Uddānaṃ belaṭṭhakāni 3- setuccho bandhuro khitako isi malitavambho suhemanto dhammasaṃvaro 4- dhammasaṭapitā @Footnote: 1 Ma. Yu. dhammasavo . 2 dhammasavapitutherotipi . 3 Ma. belaṭṭhāniko . 4 Ma. Yu. @dhammasavo dhammasavapitā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page285.

Saṅgharakkhitatthero ca usabho ca mahāmunīti. Vaggo ekādasamo. --------------- Theragāthāya ekanipātassa dvādasamavaggo [248] |248.111| 1 Duppabbajjaṃ ve duradhivāsā gehā dhammo gambhīro duradhigamā bhogā kicchā vutti no itarītareneva yuttaṃ cintetuṃ satatamaniccatanti. Jento thero. [249] |249.112| 2 Tevijjohaṃ mahājhāyī cetosamathakovido sadattho me anuppatto kataṃ buddhassa sāsananti. Vacchagotto thero. [250] |250.113| 3 Acchodikā puthusilā gonaṅgulamigāyutā ambusevālasañchannā te selā ramayanti manti. Vanavaccho thero. [251] |251.114| 4 Kāyaduṭṭhullagaruno hiyyamānamhi jīvite sarīrasukhagiddhassa kuto samaṇasādhutāti. Adhimutto thero. [252] |252.115| 5 Esāvahiyyase pabbatena bahukuṭajasallarikena 1- @Footnote: 1 Ma. Yu. bahukuṭajasallakikena.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page286.

Nesādakena girinā yasassinā paricchadenāti. Mahānāmo thero. [253] |253.116| 6 Cha phassāyatane hitvā guttadvāro susaṃvuto aghamūlaṃ vametvāna 1- patto me āsavakkhayoti. Pārāpariyo 2- thero. [254] |254.117| 7 Suvilitto suvasano sabbābharaṇabhūsito tisso vijjā ajjhagamiṃ kataṃ buddhassa sāsananti. Yaso thero. [255] |255.118| 8 Abhisatthova 3- nipatti vayo rūpaṃ aññamiva tatheva santaṃ tasseva sato avippavasato aññasseva sarāmi attānanti. Kimbilo thero. [256] |256.119| 9 Rukkhamūlagahanaṃ pasakkhiya 4- nibbānaṃ hadayasmiṃ opiya 5- jhāya gotama mā ca pamādo kinte biḷibiḷikā karissatīti. Vajjiputto thero. [257] |257.120| 10 Pañcakkhandhā pariññātā tiṭṭhanti chinnamūlakā @Footnote: 1 Ma. Yu. vamitvāna . 2 Po. pārāsiriyo. Ma. pārāsariyo. 3 Po. Ma. abhisatto. @4 Po. Ma. Yu. pasakkiya . 5 Yu. osiya.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page287.

Dukkhakkhayo anuppatto patto me āsavakkhayoti. Isidatto thero. Uddānaṃ jento ca vacchagotto ca vaccho ca nāgasavhayo 1- adhimutto mahānāmo pārāpariyo yasopi ca kimbilo vajjiputto ca isidatto mahāyasoti. Dvādasamo vaggo. Tatruddānaṃ bhavati. Vīsuttarasataṃ therā katakiccā anāsavā ekakeva nipātamhi susaṅgītā mahesibhīti. Ekanipāto niṭṭhito ----------- dukanipāto theragāthāya dukanipātassa paṭhamavaggo [258] |258.121| 1 Natthi koci bhavo nicco saṅkhārā vāpi sassatā uppajjanti ca te khandhā cavanti aparāparaṃ. |258.122| Etamādīnavaṃ ñatvā bhavenamhi anatthiko nissaṭo sabbakāmehi patto me āsavakkhayoti. Itthaṃ sudaṃ āyasmā uttaro thero gāthāyo abhāsitthāti. @Footnote: 1 Yu. vanapavhayo. Ma. vanasavhayo.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page288.

[259] |259.123| 2 Nayidaṃ anayena jīvitaṃ nāhāro hadayassa santiko āhāraṭṭhitiko samussayo iti disvāna carāmi esanaṃ. |259.124| Paṅkoti hi naṃ avedayuṃ 1- yāyaṃ vandanapūjanā kulesu sukhumaṃ sallaṃ durubbahaṃ sakkāro kāpurisena dujjahoti. Itthaṃ sudaṃ āyasmā piṇḍolabhāradvājo thero gāthāyo abhāsitthāti. [260] |260.125| 3 Makkaṭo pañcadvārāyaṃ kuṭikāyaṃ pasakkhiya 2- dvārena anupariyeti ghaṭṭayanto muhuṃ muhuṃ. |260.126| Tiṭṭha makkaṭa mā dhāvi na hi te taṃ yathā pure niggahitosi paññāya neva 3- dūraṃ gamissasīti. Valliyo thero. [261] |261.127| 4 Tiṇṇaṃ me tālapattānaṃ gaṅgātīre kuṭī katā chavasittova me patto paṃsukūlañca cīvaraṃ. |261.128| Dvinnaṃ antaravassānaṃ ekavācā me bhāsitā tatiye antaravassamhi tamokkhandho padālitoti. Gaṅgātīriyo thero. [262] |262.129| 5 Api ce hoti tevijjo maccuhāyī anāsavo appaññātoti naṃ bālā avajānanti ajānakā 4-. |262.130| Yo ca kho annapānassa lābhī hotīdha puggalo pāpadhammopi ce hoti so nesaṃ hoti sakkatoti. Ajino thero. @Footnote: 1 Ma. pavedayuṃ . 2 Po. Ma. Yu. pasakkiya . 3 Yu. neto . 4 Ma. Yu. ajānatā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page289.

[263] |263.131| 6 Yadāhaṃ dhammamassosiṃ bhāsamānassa satthuno na kaṅkhamabhijānāmi sabbaññū aparājite |263.132| satthavāhe mahāvīre sārathīnaṃ varuttame magge paṭipadāyaṃ vā kaṅkhā mayhaṃ na vijjatīti. Meḷajino thero. [264] |264.133| 7 Yathā agāraṃ ducchannaṃ vuṭṭhi samativijjhati evaṃ abhāvitaṃ cittaṃ rāgo samativijjhati. |264.134| Yathā agāraṃ succhannaṃ vuṭṭhi na samativijjhati. Evaṃ subhāvitaṃ cittaṃ rāgo na samativijjhatīti. Rādho thero. [265] |265.135| 8 Khīṇā hi mayhaṃ jāti vusitaṃ jinasāsanaṃ pahīno jālasaṅkhāto bhavanetti samūhatā. |265.136| Yassatthāya pabbajito agārasmā anagāriyaṃ so me attho anuppatto sabbasaṃyojanakkhayoti. Surādho thero. [266] |266.137| 9 Sukhaṃ supanti munayo ye itthīsu na bajjhare sadā ve rakkhitabbāsu yāsu saccaṃ sudullabhaṃ. |266.138| Vadhaṃ carimha te kāma anaṇādāni te mayaṃ gacchāmadāni nibbānaṃ yattha gantvā na socatīti. Gotamo thero.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page290.

[267] |267.139| 10 Pubbe hanati attānaṃ pacchā hanati so pare suhataṃ hanti attānaṃ vītaṃseneva pakkhimā. |267.140| Na brāhmaṇo bahivaṇṇo antovaṇṇo hi brāhmaṇo yasmiṃ pāpāni kammāni sa ve kaṇho sujampatīti. Vasabho thero. Uddānaṃ uttaro ceva piṇḍolo valliyo tīriyo isi ajino ca meḷajino rādho surādho gotamopi ca vasabhena ime honti dasa therā mahiddhikāti. Vaggo paṭhamo. --------------- Theragāthāya dukanipātassa dutiyavaggo [268] |268.141| 1 Sussūsā sutavaḍḍhanī sutaṃ paññāya vaḍḍhanaṃ paññāya atthaṃ jānāti ñāto attho sukhāvaho. |268.142| Sevetha pantāni senāsanāni careyya saṃyojanavippamokkhaṃ sace ratiṃ nādhigaccheyya tattha saṅghe vase rakkhitatto satīmāti. Mahācundo thero. [269] |269.143| 2 Ye [1]- kho te veghamissena 2- nānatthena ca kammunā manusse uparundhanti pharusupakkamā janā @Footnote: 1 katthaci casaddo dissati . 2 Ma. veṭhamissena.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page291.

Tepi tatheva kīranti na hi kammaṃ panassati. |269.144| Yaṃ karoti naro kammaṃ kalyāṇaṃ yadi pāpakaṃ tassa tasseva dāyādo yaṃ yaṃ kammaṃ pakubbatīti. Jotidāso thero. [270] |270.145| 3 Accayanti ahorattā jīvitaṃ uparujjhati āyu khīyati maccānaṃ kunnadīnaṃva odakaṃ. |270.146| Atha pāpāni kammāni karaṃ bālo na bujjhati pacchāssa kaṭukaṃ hoti vipāko hissa pāpakoti. Heraññakāni thero. [271] |271.147| 4 Parittaṃ dārumāruyha yathā sīde mahaṇṇave evaṃ kusītamāgamma sādhujīvīpi sīdati. Tasmā taṃ parivajjeyya kusītaṃ hīnavīriyaṃ |271.148| vivittehi ariyehi pahitattehi jhāyihi niccaṃ āraddhaviriyehi paṇḍitehi sahāvaseti. Somamitto thero. [272] |272.149| 5 Jano janasmiṃ sambandho janamevassito jano jano janena heṭhiyati heṭheti ca jano janaṃ. |272.150| Ko hi tassa janenattho janena janitena vā janaṃ ohāya gaccheyya 1- heṭhayitvā bahuṃ jananti. Sabbamitto thero. @Footnote: 1 Ma. Yu. gacchan-taṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page292.

[273] |273.151| 6 Kāḷī itthī brahatī dhaṅkarūpā satthiñca bhetvā aparañca satthiṃ bāhañca bhetvā aparañca bāhuṃ 1- sīsañca bhetvā dadhithālakaṃva esā nisinnā abhisandahitvā 2-. |273.152| Yo ve avidvā upadhiṃ karoti punappunaṃ dukkhamupeti mando tasmā pajānaṃ upadhiṃ na kayirā māhaṃ puna bhinnasiro sayissanti. Mahākālo thero. [274] |274.153| 7 Bahū sapatte labhati muṇḍo saṅghāṭipāruto lābhī annassa pānassa vatthassa sayanassa ca. |274.154| Etamādīnavaṃ ñatvā sakkāresu mahabbhayaṃ appalābho anavassuto sato bhikkhu paribbajeti. Tisso thero. [275] |275.155| 8 Pācīnavaṃsadāyamhi sakyaputtā sahāyakā pahāyanappake bhoge uñchāpattāgate ratā |275.156| āraddhaviriyā pahitattā niccaṃ daḷhaparakkamā ramanti dhammaratiyā hitvāna lokiyaṃ ratinti. Kimbilo thero. @Footnote: 1 Ma. bāhaṃ . 2 Yu. abhisaddahitvā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page293.

[276] |276.157| 9 Ayonisomanasīkārā maṇḍanaṃ anuyuñjisaṃ uddhato capalo cāsiṃ kāmarāgena aṭṭito. |276.158| Upāyakusalenāhaṃ buddhenādiccabandhunā yoniso paṭipajjitvā bhave cittaṃ udabbahinti. Nando thero. [277] |277.159| 10 Pare ca naṃ pasaṃsanti attā ce asamāhito moghaṃ pare pasaṃsanti attā hi asamāhito. |277.160| Pare ca naṃ garahanti attā ce susamāhito moghaṃ pare garahanti attā hi susamāhitoti. Sirimā thero. Uddānaṃ cundo ca jotidāso ca thero heraññakāni yo 1- somamitto sabbamitto kālo tisso ca kimbilo nando ca sirimā ceva dasa therā mahiddhikāti. Vaggo dutiyo. --------------- Theragāthāya dukanipātassa tatiyavaggo [278] |278.161| 1 Khandhā mayā pariññātā taṇhā me susamūhatā bhāvitā mama bojjhaṅgā patto me āsavakkhayo. @Footnote: 1 Ma. ca.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page294.

|278.162| Sohaṃ khandhe pariññāya abbhahitvāna 1- jāliniṃ bhāvayitvāna bojjhaṅge nibbāyissaṃ anāsavoti. Uttaro thero. [279] |279.163| 2 Panādo nāma so rājā yassa yūpo suvaṇṇiyo 2- tiriyaṃ soḷasubbedho 3- uccamāhu 4- sahassadhā. |279.164| Sahassakaṇḍo satageṇḍu 5- dhajālu haritāmayo anaccuṃ tattha gandhabbā chasahassāni sattadhāti. Bhaddaji thero. [280] |280.165| 3 Satimā paññavā bhikkhu āraddhabalavīriyo pañca kappasatānāhaṃ ekarattiṃ anussariṃ. |280.166| Cattāro satipaṭṭhāne satta aṭṭha ca bhāvayaṃ pañca kappasatānāhaṃ ekarattiṃ anussarinti. Sobhito thero. [281] |281.167| 4 Yaṃ kiccaṃ daḷhaviriyena yaṃ kiccaṃ bodhumicchatā karissaṃ nāvarajjhissaṃ passa viriyaṃ parakkamaṃ. |281.168| Tvañca me maggamakkhāhi añjasaṃ amatogadhaṃ ahaṃ monena monissaṃ gaṅgāsotova sāgaranti. Valliyo thero. [282] |282.169| 5 Kese me olikhissanti kappako upasaṅkami @Footnote: 1 Ma. Yu. abbahitvāna. 2 Po. suvaṇṇamayo . Ma. Yu. suvaṇṇako . 3 Sī. @Yu. soḷasapabbedho . 4 Po. Ma. Yu. ubbhamāhu . 5 Yu. sahassakaṇḍu satabheṇḍu.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page295.

Tato ādāsamādāya sarīraṃ paccavekkhisaṃ. |282.170| Tuccho kāyo adissittha andhakāre 1- tamo byagā 2- sabbe coḷā samucchinnā natthidāni punabbhavoti. Vītasoko thero. [283] |283.171| 6 Pañca nīvaraṇe hitvā yogakkhemassa pattiyā dhammādāsaṃ gahetvāna ñāṇadassanamattano |283.172| paccavekkhiṃ imaṃ kāyaṃ sabbaṃ santarabāhiraṃ ajjhattañca bahiddhā ca tuccho kāyo adissathāti. Puṇṇamāso thero. [284] |284.173| 7 Yathāpi bhaddo ājañño khalitvā patitiṭṭhati bhiyyo laddhāna saṃvegaṃ adīno vahate dhuraṃ |284.174| evaṃ dassanasampannaṃ sammāsambuddhasāvakaṃ ājāniyaṃ maṃ dhāretha puttaṃ buddhassa orasanti. Nandako thero. [285] |285.175| 8 Ehi nandaka gacchāma upajjhāyassa santikaṃ sīhanādaṃ nadissāma buddhaseṭṭhassa sammukhā. |285.176| Yāya no anukampāya amhe pabbājayī muni so no attho anuppatto sabbasaṃyojanakkhayoti. Bhārato 3- thero. @Footnote: 1 Ma. andhakāro . 2 Po. byago . 3 Ma. Yu. bharato.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page296.

[286] |286.177| 9 Nadanti evaṃ sappaññā sīhāva girigabbhare dhīrā 1- vijitasaṅgāmā jetvā māraṃ savāhanaṃ 2-. |286.178| Satthā ca pariciṇṇo me dhammo saṅgho ca pūjito ahañca citto 3- sumano puttaṃ disvā anāsavanti. Bhāradvājo thero. [287] |287.179| 10 Upāsitā sappurisā sutā dhammā abhiṇhaso sutvāna paṭipajjissaṃ añjasaṃ amatogadhaṃ. |287.180| Bhavarāgahatassa me sato bhavarāgo puna me na vijjati na cāhu na ca me bhavissati na ca me etarahipi 4- vijjatīti. Kaṇhadinno thero. Uddānaṃ uttaro bhaddaji thero sobhito valliyo isi vītasoko ca so thero puṇṇamāso ca nandako bhārato 5- bhāradvājo ca kaṇhadinno mahāmunīti. Vaggo tatiyo. --------------- Theragāthāya dukanipātassa catutthavaggo [288] |288.181| 1 Yato ahaṃ pabbajitvā 6- sammāsambuddhasāsane vimuccamāno uggacchiṃ kāmadhātuṃ upaccagaṃ. @Footnote: 1 Ma. Yu. vīrā . 2 Ma. savāhaniṃ . 3 Ma. Yu. vitto . 4 Ma. pisaddo natthi. @5 Ma. Yu. bharato . 6 Ma. Yu. pabbajito.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page297.

|288.182| Brahmuno pekkhamānassa tato cittaṃ vimucci me akuppā me vimuttīti sabbasaṃyojanakkhayāti. Migasiro thero. [289] |289.183| 2 Aniccāni gahakāni tattha tattha punappunaṃ gahakāraṃ gavesanto dukkhā jāti punappunaṃ. |289.184| Gahakāraka diṭṭhosi puna gehaṃ na kāhasi sabbā te phāsukā bhaggā 1- thūṇirā ca padālitā vimariyādikataṃ cittaṃ idheva vidhamissatīti. Sivako thero. [290] |290.185| 3 Arahaṃ sugato loke vātehābādhito muni sace uṇhodakaṃ atthi munino dehi brāhmaṇa. |290.186| Pūjito pūjaneyyānaṃ sakkareyyāna sakkato apacito apacineyyānaṃ 1- tassa icchāmi hātaveti. Upavāṇo thero. [291] |291.187| 4 Diṭṭhā mayā dhammadharā upāsakā kāmā aniccā iti bhāsamānā sā rattarattā maṇikuṇḍalesu puttesu dāresu ca te apekkhā. |291.188| Addhāna jānanti yato 2- ca dhammaṃ @Footnote: 1 Ma. paceyyānaṃ . 2 Yu. yathāva dhammaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page298.

Kāmā aniccā iti cāpi āhu rāgañca tesaṃ na balatthi chettuṃ tasmā sitā puttadāraṃ dhanañcāti. Isidinno thero. [292] |292.189| 5 Devo ca vassati devo ca gaḷagaḷāyati ekako cāhaṃ bherave bile viharāmi tassa mayhaṃ ekakassa bherave bile viharato natthi bhayaṃ vā chambhitattaṃ vā lomahaṃso vā. |292.190| Dhammatā mamesā yassa me ekakassa bherave bile viharato natthi bhayaṃ vā chambhitattaṃ vā lomahaṃso vāti. Sambulakaccāno thero. [293] |293.191| 6 Kassa selūpamaṃ cittaṃ ṭhitaṃ nānupakampati virattaṃ rajanīyesu kuppanīye na kuppati. Yassevaṃ bhāvitaṃ cittaṃ kuto taṃ dukkhamessati. |293.192| Mama selūpamaṃ cittaṃ ṭhitaṃ nānupakampati virattaṃ rajanīyesu kuppanīye na kuppati. Mamevaṃ bhāvitaṃ cittaṃ kuto maṃ dukkhamessatīti. Khitako 1- thero. [294] |294.193| 7 Na tāva supituṃ hoti ratti nakkhattamālinī paṭijaggitumevesā ratti hoti vijānatā. @Footnote: 1 Ma. nitako.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page299.

|294.194| Hatthikkhandhāvapatitaṃ kuñjaro ce anukkame saṅgāme me mataṃ seyyo yañce jīve parājitoti. Soṇo poṭiriyaputto 1- thero. [295] |295.195| 8 Pañca kāmaguṇe hitvā piyarūpe manorame saddhāya gharā nikkhamma 2- dukkhassantakaro bhave. |295.196| Nābhinandāmi maraṇaṃ nābhinandāmi jīvitaṃ kālañca paṭikaṅkhāmi sampajāno patissatoti. Nisabho thero. [296] |296.197| 9 Ambapallavasaṅkāsaṃ aṃse katvāna cīvaraṃ nisinno hatthigīvāyaṃ gāmaṃ piṇḍāya pāvisiṃ. |296.198| Hatthikkhandhato oruyha saṃvegaṃ alabhiṃ tadā sohaṃ ditto tadā santo patto me āsavakkhayoti. Usabho thero. [297] |297.199| 10 Ayamiti kappaṭo kappaṭakuro acchāya accaṃbharāya 3- amataghaṭikāyaṃ dhammakaṭapatto 4- kaṭapadaṃ jhānāni ocetuṃ. |297.200| Mā kho tvaṃ kappaṭa pacālesi mā taṃ 5- upakaṇṇakamhi 6- tāḷessaṃ @Footnote: 1 Po. giriputto . 2 Yu. saddhāya abhinikkhamma . 3 Ma. Yu. atibharitāya. @4 Ma. Yu. dhammakaṭamatto . 5 Ma. tvaṃ . 6 Ma. upakaṇṇamhi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page300.

Na hi tvaṃ kappaṭa mattamaññāsi saṅghamajjhamhi pacalāyamānoti. Kappaṭakuro thero. Uddānaṃ migasiro sivako ca upavāṇo ca paṇḍito isidinno ca kaccāno khitako ca mahāvasī poṭiriyaputto nisabho usabho kappaṭakuroti. Vaggo catuttho. ---------------- Theragāthāya dukanipātassa pañcamavaggo [298] |298.201| 1 Aho buddhā aho dhammā aho no satthu sampadā yattha etādisaṃ dhammaṃ sāvako sacchikāhiti. |298.202| Asaṅkheyyesu kappesu sakkāyādhigatā ahuṃ tesamayaṃ pacchimako carimoyaṃ samussayo jātimaraṇasaṃsāro natthidāni punabbhavoti. Kumārakassapo thero. [299] |299.203| 2 Yo have daharo bhikkhu yuñjati buddhasāsane jāgaro 1- sa hi suttesu amoghantassa jīvitaṃ. @Footnote: 1 Sī. Yu. patisuttesu.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page301.

|299.204| Tasmā saddhañca sīlañca pasādaṃ dhammadassanaṃ anuyuñjetha medhāvī saraṃ buddhāna sāsananti. Dhammapālo thero. [300] |300.205| 3 Kassindriyāni 1- samathaṃ gatāni assā yathā sārakinā sudantā pahīnamānassa anāsavassa devāpi tassa pihayanti tādino. |300.206| Mayhindriyāni samathaṃ gatāni assā yathā sārathinā sudantā pahīnamānassa anāsavassa devāpi mayhaṃ pihayanti tādinoti. Brahmāli thero .


             The Pali Tipitaka in Roman Character Volume 26 page 1-301. http://84000.org/tipitaka/pali/roman_item_s.php?book=26&item=1&items=474&pagebreak=1              Classified by [Item Number] :- http://84000.org/tipitaka/pali/roman_item_s.php?book=26&item=1&items=474&pagebreak=1&mode=bracket              Compare with The Pali Tipitaka in Thai Character :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_item_s.php?book=26&item=1&items=474&pagebreak=1              Compare with The Royal Version of Thai Tipitaka :- http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=26&item=1&items=474&pagebreak=1              Study Atthakatha :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=1              The Pali Atthakatha in Thai :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=30&A=1              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=30&A=1              Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

ไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าread Next itemread Last item chage to ENGLISH letter

บันทึก ๑๔ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๐. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]

Background color :