[825] Nibbānamanaso naroti idhekacco dānaṃ dento sīlaṃ
samādiyanto uposathakammaṃ karonto pānīyaṃ paribhojanīyaṃ upaṭṭhapento
pariveṇaṃ sammajjanto cetiyaṃ vandanto cetiye gandhamālaṃ
āropento cetiyaṃ padakkhiṇaṃ karonto yaṅkiñci tedhātukaṃ
kusalābhisaṅkhāraṃ abhisaṅkharonto na gatihetu na upapattihetu na
paṭisandhihetu na bhavahetu na saṃsārahetu na vaṭṭahetu sabbantaṃ
visaṃyogādhippāyo nibbānaninno nibbānapoṇo nibbānapabbhāro
abhisaṅkharotīti evampi nibbānamanaso naro . athavā sabbasaṅkhāradhātuyā
cittaṃ paṭivāpetvā amatāya dhātuyā cittaṃ upasaṃharati etaṃ
Santaṃ etaṃ paṇītaṃ yadidaṃ sabbasaṅkhārasamatho sabbūpadhipaṭinissaggo
taṇhakkhayo virāgo nirodho nibbānanti evampi nibbānamanaso
naro.
Na paṇḍitā upadhisukhassa hetu
dadanti dānāni punabbhavāya
kāmañca te upadhiparikkhayāya
dadanti dānaṃ apunabbhavāya.
Na paṇḍitā upadhisukhassa hetu
bhāventi jhānāni punabbhavāya
kāmañca te upadhiparikkhayāya
bhāventi jhānāni apunabbhavāya.
Te nibbutiṃ abhimanā 1- dadanti
tanninnacittā tadādhimuttatā 2-
najjo yathā sāgaramajjhagatā 3-
bhavanti nibbānaparāyanā teti.
Nibbānamanaso naro. Tenāha bhagavā
niddaṃ tandiṃ sahe thīnaṃ pamādena na saṃvase
atimāne na tiṭṭheyya nibbānamanaso naroti.
[826] Mosavajjena niyyetha rūpe snehaṃ na kubbaye
mānañca parijāneyya sāhasā virato care.
@Footnote: 1 Ma. āsisamānasā. 2 Ma. tadadhimuttā. 3 Ma. sāgaramajjhupetā.
[827] Mosavajjena niyyethāti mosavajjaṃ vuccati musāvādo .
Idhekacco sabhaggato vā parisaggato vā ñātimajjhagato vā
pūgamajjhagato vā rājakulamajjhagato vā abhinīto sakkhipuṭṭho
ehi bho purisa yaṃ jānāsi taṃ vadehīti so ajānaṃ vā āha jānāmīti
jānaṃ vā āha na jānāmīti apassaṃ vā āha passāmīti passaṃ
vā āha na passāmīti iti attahetu vā parahetu vā āmisakiñcikkhahetu
vā sampajānamusā bhāsitā 1- hoti idaṃ 2- vuccati mosavajjaṃ .
Apica tīhākārehi catupañcachasattaaṭṭhahākārehi .pe. imehi
aṭṭhahākārehi musāvādo hoti . mosavajjena niyyethāti
mosavajjena na yāyeyya [3]- na vuyheyya 4- na saṃhareyya mosavajjaṃ
pajaheyya vinodeyya byantīkareyya anabhāvaṅgameyya mosavajjā
ārato assa virato paṭivirato nikkhanto nissaṭṭho vippamutto
visaññutto vimariyādikatena cetasā vihareyyāti mosavajjena niyyetha.
[828] Rūpe snehaṃ na kubbayeti rūpanti cattāro ca mahābhūtā
catunnañca mahābhūtānaṃ upādāyarūpaṃ . rūpe snehaṃ na kubbayeti
rūpe snehaṃ na kareyya chandaṃ na kareyya pemaṃ na kareyya rāgaṃ na
kareyya na janeyya na sañjaneyya na nibbatteyya nābhinibbatteyyāti
rūpe snehaṃ na kubbaye.
[829] Mānañca parijāneyyāti mānoti ekavidhena māno
@Footnote: 1 Po. Yu. bhāsitāti. 2 Po. Yu. iti. 3 Ma. na niyyāyeyya. 4 Ma. na vaheyya.
[1]- Cittassa uṇṇati . duvidhena māno attukkaṃsanamāno
paravambhanamāno . tividhena māno seyyohamasmīti māno sadisohamasmīti
māno hīnohamasmīti māno . catubbidhena māno lābhena mānaṃ
janeti yasena mānaṃ janeti pasaṃsāya mānaṃ janeti sukhena mānaṃ
janeti . pañcavidhena māno lābhimhi manāpikānaṃ rūpānanti
mānaṃ janeti [2]- manāpikānaṃ saddānaṃ gandhānaṃ rasānaṃ
phoṭṭhabbānanti mānaṃ janeti . chabbidhena māno cakkhusampadāya
mānaṃ janeti sotasampadāya ghānasampadāya jivhāsampadāya
kāyasampadāya manosampadāya mānaṃ janeti.
{829.1} Sattavidhena māno māno atimāno mānātimāno
omāno [3]- adhimāno asmimāno micchāmāno . aṭṭhavidhena
māno lābhena mānaṃ janeti alābhena omānaṃ janeti yasena mānaṃ
janeti ayasena omānaṃ janeti pasaṃsāya mānaṃ janeti nindāya
omānaṃ janeti sukhena mānaṃ janeti dukkhena omānaṃ janeti. Navavidhena
māno seyyassa seyyohamasmīti māno seyyassa sadisohamasmīti
māno seyyassa hīnohamasmīti māno sadisassa seyyohamasmīti
māno sadisassa sadisohamasmīti māno sadisassa hīnohamasmīti
māno hīnassa seyyohamasmīti māno hīnassa sadisohamasmīti māno
hīnassa hīnohamasmīti māno . dasavidhena māno idhekacco mānaṃ janeti
jātiyā vā gottena vā .pe. aññataraññatarena vā vatthunā
@Footnote: 1 Ma. yā. 2 Ma. lābhimhi. 3 Po. Ma. sadisamāno.
Yo evarūpo māno maññanā maññitattaṃ uṇṇati uṇṇamo
dhajo sampaggāho ketukamyatā cittassa ayaṃ vuccati māno.
{829.2} Mānañca parijāneyyāti mānaṃ tīhi pariññāhi
parijāneyya ñātapariññāya tīraṇapariññāya pahānapariññāya .
Katamā ñātapariññā . mānaṃ jānāti ayaṃ ekavidhena māno cittassa
uṇṇati ayaṃ duvidhena māno attukkaṃsanamāno paravambhanamāno
.pe. ayaṃ dasavidhena māno idhekacco mānaṃ janeti jātiyā vā
gottena vā .pe. aññataraññatarena vā vatthunāti jānāti
passati ayaṃ ñātapariññā . katamā tīraṇapariññā . evaṃ
ñatvā 1- mānaṃ tīreti aniccato dukkhato .pe. anissaraṇato tīreti
ayaṃ tīraṇapariññā . katamā pahānapariññā . evaṃ tīretvā mānaṃ
pajahati vinodeti byantīkaroti anabhāvaṅgameti ayaṃ pahānapariññā .
Mānañca parijāneyyāti mānaṃ imāhi tīhi pariññāhi parijāneyyāti
mānañca parijāneyya.
[830] Sāhasā virato careti katamā sāhasācariyā . Rattassa
rāgacariyā sāhasācariyā duṭṭhassa dosacariyā sāhasācariyā mūḷhassa
mohacariyā sāhasācariyā vinibandhassa mānacariyā sāhasācariyā
parāmaṭṭhassa diṭṭhicariyā sāhasācariyā vikkhepagatassa uddhaccacariyā
sāhasācariyā aniṭṭhaṅgatassa vicikicchācariyā sāhasācariyā
thāmagatassa anusayacariyā sāhasācariyā ayaṃ sāhasācariyā . sāhasā
@Footnote: 1 Po. etaṃ katvā. Ma. etaṃ ñattaṃ katvā.
Virato careti sāhasācariyāya ārato assa virato paṭivirato nikkhanto
nissaṭṭho vippamutto visaññutto vimariyādikatena cetasā
vihareyya careyya vicareyya iriyeyya vatteyya pāleyya yapeyya
yāpeyyāti sāhasā virato care. Tenāha bhagavā
mosavajjena niyyetha rūpe snehaṃ na kubbaye
mānañca parijāneyya sāhasā virato careti.
[831] Purāṇaṃ nābhinandeyya nave khantimakubbaye
hīyamāne na soceyya ākassaṃ 1- na sito siyā.
[832] Purāṇaṃ nābhinandeyyāti purāṇā vuccanti atītā
rūpā vedanā saññā saṅkhārā viññāṇaṃ [2]- . atīte saṅkhāre
taṇhāvasena diṭṭhivasena nābhinandeyya nābhivadeyya na ajjhoseyya
abhinandanaṃ abhivadanaṃ ajjhosānaṃ gāhaṃ parāmāsaṃ abhinivesaṃ pajaheyya
vinodeyya byantīkareyya anabhāvaṅgameyyāti purāṇaṃ nābhinandeyya.
[833] Nave khantimakubbayeti navā vuccanti paccuppannā rūpā
vedanā saññā saṅkhārā viññāṇaṃ . paccuppanne saṅkhāre
taṇhāvasena diṭṭhivasena khantiṃ na kareyya chandaṃ na kareyya
pemaṃ na kareyya rāgaṃ na kareyya na janeyya na sañjaneyya na
nibbatteyya nābhinibbatteyyāti nave khantimakubbaye.
[834] Hīyamāne na soceyyāti hīyamāne hāyamāne
@Footnote: 1 Ma. Yu. ākāsaṃ. 2 Ma. purāṇaṃ vuccati.
Parihāyamāne vemāne vigacchamāne antaradhāyamāne na soceyya na
kilameyya na parāmaseyya na parideveyya na urattāḷiṃ kandeyya
na sammohaṃ āpajjeyya cakkhusmiṃ hīyamāne hāyamāne parihāyamāne
vemāne vigacchamāne antaradhāyamāne sotasmiṃ ghānasmiṃ jivhāya
kāyasmiṃ rūpasmiṃ saddasmiṃ gandhasmiṃ rasasmiṃ phoṭṭhabbasmiṃ kulasmiṃ
gaṇasmiṃ āvāsasmiṃ lābhasmiṃ yasasmiṃ pasaṃsāya sukhasmiṃ cīvarasmiṃ
piṇḍapātasmiṃ senāsanasmiṃ gilānapaccayabhesajjaparikkhārasmiṃ
hīyamāne hāyamāne parihāyamāne vemāne vigacchamāne
antaradhāyamāne na soceyya na kilameyya na parāmaseyya na
parideveyya na urattāḷiṃ kandeyya na sammohaṃ āpajjeyyāti
hīyamāne na soceyya.
[835] Ākassaṃ na sito siyāti ākassaṃ vuccati taṇhā yo
rāgo sārāgo .pe. abhijjhā lobho akusalamūlaṃ . kiṃkāraṇā
ākassaṃ vuccati taṇhā . yāya taṇhāya rūpaṃ ākassati
samākassati gaṇhāti parāmasati abhinivisati vedanaṃ saññaṃ
saṅkhāre viññāṇaṃ gatiṃ upapattiṃ paṭisandhiṃ bhavaṃ saṃsāraṃ vaṭṭaṃ
ākassati samākassati gaṇhāti parāmasati abhinivisati
taṃkāraṇā ākassaṃ vuccati taṇhā . ākassaṃ na sito siyāti
taṇhaṃ na sito siyā 1- taṇhaṃ pajaheyya vinodeyya byantīkareyya
anabhāvaṅgameyya taṇhāya ārato assa virato paṭivirato nikkhanto
@Footnote: 1 Ma. taṇhā nissito na siyā.
Nissaṭṭho vippamutto visaññutto vimariyādikatena cetasā
vihareyyāti ākassaṃ na sito siyā. Tenāha bhagavā
purāṇaṃ nābhinandeyya nave khantimakubbaye
hīyamāne na soceyya ākassaṃ na sito siyāti.
[836] Gedhaṃ brūmi mahoghoti ācamaṃ 1- brūmi jappanaṃ
ārammaṇaṃ pakappanaṃ kāmapaṅko duraccayo.
[837] Gedhaṃ brūmi mahoghoti 2- gedho vuccati taṇhā yo
rāgo sārāgo .pe. abhijjhā lobho akusalamūlaṃ . mahogho
vuccati taṇhā yo rāgo sārāgo .pe. abhijjhā lobho
akusalamūlaṃ . gedhaṃ brūmi mahoghoti gedhaṃ mahoghoti brūmi ācikkhāmi
desemi paññāpemi paṭṭhapemi vivarāmi vibhajāmi uttānīkaromi
pakāsemīti gedhaṃ brūmi mahoghoti.
[838] Ācamaṃ brūmi jappananti ācamā vuccati taṇhā yo
rāgo sārāgo .pe. abhijjhā lobho akusalamūlaṃ . jappanāpi
vuccati taṇhā yo rāgo sārāgo .pe. abhijjhā lobho akusalamūlaṃ.
Ācamaṃ brūmi jappananti ācamaṃ jappanāti brūmi ācikkhāmi desemi
paññāpemi paṭṭhapemi vivarāmi vibhajāmi uttānīkaromi pakāsemīti
ācamaṃ brūmi jappanaṃ.
[839] Ārammaṇaṃ pakappananti ārammaṇā 3- vuccati taṇhā
@Footnote: 1 Ma. Yu. ājavaṃ. 2 Ma. Yu. mahoghotīti. 3 Ma. ārammaṇampi.
Yo rāgo sārāgo .pe. abhijjhā lobho akusalamūlaṃ . pakappanāpi
vuccati taṇhā yo rāgo sārāgo .pe. abhijjhā lobho akusalamūlanti
ārammaṇaṃ pakappanaṃ.
[840] Kāmapaṅko duraccayoti kāmapaṅko kāmakaddamo kāmakileso
kāmapalipo kāmapalibodho duraccayo durativatto duttaro
duppataro dussamatikkamo dubbītivattoti kāmapaṅko duraccayo .
Tenāha bhagavā
gedhaṃ brūmi mahoghoti ācamaṃ brūmi jappanaṃ
ārammaṇaṃ pakappanaṃ kāmapaṅko duraccayoti.
[841] Saccā avokkamaṃ muni thale tiṭṭhati brāhmaṇo
sabbaṃ so paṭinissajja save santoti vuccati.
[842] Saccā avokkamaṃ munīti saccavācāya avokkamanto
sammādiṭṭhiyā avokkamanto ariyā aṭṭhaṅgikā maggā
avokkamanto . munīti monaṃ vuccati ñāṇaṃ yā paññā pajānanā
.pe. Saṅgajālamaticca so munīti saccā avokkamaṃ muni.
[843] Thale tiṭṭhati brāhmaṇoti thalaṃ vuccati amataṃ nibbānaṃ
yo so sabbasaṅkhārasamatho sabbūpadhipaṭinissaggo taṇhakkhayo virāgo
nirodho nibbānaṃ . brāhmaṇoti sattannaṃ dhammānaṃ vāhitattā
brāhmaṇo .pe. anissito tādi pavuccate sa brahmā .
Thale tiṭṭhati brāhmaṇoti brāhmaṇo thale tiṭṭhati dīpe tiṭṭhati
Tāṇe tiṭṭhati leṇe tiṭṭhati saraṇe tiṭṭhati abhaye tiṭṭhati
accute tiṭṭhati amate tiṭṭhati nibbāne tiṭṭhatīti thale tiṭṭhati
brāhmaṇo.
[844] Sabbaṃ so paṭinissajjāti sabbaṃ vuccati dvādasāyatanāni
cakkhuñceva rūpā ca .pe. manoceva dhammā ca. Yato ajjhattikabāhiresu
āyatanesu chandarāgo pahīno hoti ucchinnamūlo tālāvatthukato
anabhāvaṅgato āyatiṃ anuppādadhammo ettāvatāpi sabbaṃ
cattaṃ hoti vantaṃ muttaṃ pahīnaṃ paṭinissaṭṭhaṃ . yato taṇhā ca
diṭṭhi ca māno ca pahīnā honti ucchinnamūlā tālāvatthukatā
anabhāvaṅgatā 1- āyatiṃ anuppādadhammā ettāvatāpi sabbaṃ cattaṃ
hoti vantaṃ muttaṃ pahīnaṃ paṭinissaṭṭhaṃ . yato puññābhisaṅkhāro
ca apuññābhisaṅkhāro ca āneñjābhisaṅkhāro ca pahīnā honti
ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṅgatā āyatiṃ anuppādadhammā
ettāvatāpi sabbaṃ cattaṃ hoti vantaṃ muttaṃ pahīnaṃ paṭinissaṭṭhanti
sabbaṃ so paṭinissajja.
[845] Save santoti vuccatīti so santo upasanto vūpasanto
nibbuto paṭippassaddhoti vuccati kathiyati bhaṇiyati dīpiyati vohariyatīti
save santoti vuccati. Tenāha bhagavā
saccā avokkamaṃ muni thale tiṭṭhati brāhmaṇo
sabbaṃ so paṭinissajja save santoti vuccatīti.
@Footnote: 1 Ma. anabhāvaṅkatā. Po. Yu. abhāvaṅgatā.
[846] Sa ve viddhā 1- sa vedagū ñatvā dhammaṃ anissito
sammā so loke iriyāno nappihetīdha kassaci.
[847] Sa ve viddhā sa vedagūti viddhāti viddhā vijjāgato
ñāṇī buddhimā vibhāvī medhāvī . vedagūti vedo vuccati 2- catūsu
maggesu ñāṇaṃ .pe. sabbavedanāsu vītarāgo sabbavedamaticca
vedagū soti sa ve viddhā sa vedagū.
[848] Ñatvā dhammaṃ anissitoti [3]- ñatvā jānitvā tulayitvā
tīrayitvā vibhāvayitvā vibhūtaṃ katvā sabbe saṅkhārā aniccāti
ñatvā jānitvā tulayitvā tīrayitvā vibhāvayitvā vibhūtaṃ katvā
sabbe saṅkhārā dukkhāti .pe. yaṅkiñci samudayadhammaṃ sabbantaṃ
nirodhadhammanti ñatvā jānitvā tulayitvā tīrayitvā vibhāvayitvā
vibhūtaṃ katvā . anissitoti dve nissayā taṇhānissayo ca
diṭṭhinissayo ca .pe. ayaṃ taṇhānissayo .pe. ayaṃ diṭṭhinissayo .
Taṇhānissayaṃ pahāya diṭṭhinissayaṃ paṭinissajjitvā cakkhuṃ anissito
sotaṃ anissito ghānaṃ anissito .pe. diṭṭhasutamutaviññātabbe
dhamme anissito anallīno anupagato anajjhosito anadhimutto
nikkhanto nissaṭṭho vippamutto visaññutto vimariyādikatena
cetasā viharatīti ñatvā dhammaṃ anissito.
[849] Sammā so loke iriyānoti yato ajjhattikabāhiresu
āyatanesu chandarāgo pahīno hoti ucchinnamūlo tālāvatthukato
@Footnote: 1 Ma. Yu. vidvā. 2 Ma. vedā vuccanti. Yu. vedā vuccati. 3 Ma. ñatvāti.
Anabhāvaṅgato āyatiṃ anuppādadhammo ettāvatāpi sammā so
loke carati viharati iriyati vattati pāleti yapeti yāpeti . yato
puññābhisaṅkhāro ca apuññābhisaṅkhāro ca āneñjābhisaṅkhāro
ca pahīnā honti ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṅgatā
āyatiṃ anuppādadhammā ettāvatāpi sammā so loke carati viharati
iriyati vattati pāleti yapeti yāpetīti sammā so loke iriyāno.
[850] Nappihetīdha kassacīti pihā vuccati taṇhā yo rāgo
sārāgo .pe. abhijjhā lobho akusalamūlaṃ . yassesā pihā
taṇhā pahīnā samucchinnā vūpasantā paṭippassaddhā abhabbuppattikā
ñāṇagginā daḍḍhā so kassaci nappiheti khattiyassa vā
brāhmaṇassa vā vessassa vā suddassa vā gahaṭṭhassa vā
pabbajitassa vā devassa vā manussassa vāti nappihetīdha
kassaci. Tenāha bhagavā
sa ve viddhā sa vedagū ñatvā dhammaṃ anissito
sammā so loke iriyāno nappihetīdha kassacīti.
[851] Yo ca 1- kāme accatari saṅgaṃ loke duraccayaṃ
na so socati nājjheti chinnasoto abandhano.
[852] Yo ca kāme accatari saṅgaṃ loke duraccayanti yoti
yo yādiso yathāyutto yathāvihito yathāpakāro yaṇṭhānappatto
@Footnote: 1 Ma. yodha.
Yaṃdhammasamannāgato khattiyo vā brāhmaṇo vā vesso vā suddo
vā gahaṭṭho vā pabbajito vā devo vā manusso vā . Kāmāti
uddānato dve kāmā vatthukāmā ca kilesakāmā ca .pe.
Ime vuccanti vatthukāmā .pe. ime vuccanti kilesakāmā .
Saṅgāti satta saṅgā rāgasaṅgo dosasaṅgo mohasaṅgo mānasaṅgo
diṭṭhisaṅgo kilesasaṅgo duccaritasaṅgo . loketi apāyaloke
manussaloke devaloke khandhaloke dhātuloke āyatanaloke .
Duraccayanti yo kāme ca saṅge ca loke duraccaye durativatte
duttare duppatare dussamatikkame dubbītivatte attari uttari
pattari samatikkami vītivattayīti yo ca kāme accatari saṅgaṃ
loke duraccayaṃ.
[853] Na so socati nājjhetīti vipariṇataṃ vā vatthuṃ na
socati vipariṇatasmiṃ vā vatthusmiṃ na socati cakkhu me vipariṇatanti
na socati sotaṃ me ghānaṃ me jivhā me kāyo me rūpā me saddā
me gandhā me rasā me phoṭṭhabbā me kulaṃ me gaṇo me
āvāso me lābho me yaso me pasaṃsā me sukhaṃ me cīvaraṃ me
piṇḍapāto me senāsanaṃ me gilānapaccayabhesajjaparikkhārā
me mātā me pitā me bhātā me bhaginī me putto me dhītā
me mittā me amaccā me ñātisālohitā me vipariṇatāti
na socati na kilamati na paridevati na urattāḷiṃ kandati
Na sammohaṃ āpajjatīti na socati . nājjhetīti nājjheti na
ajjheti na upanijjhāyati na nijjhāyati na pajjhāyati . athavā
na jāyati na jīyati na mīyati na cavati na upapajjatīti [1]- na so
socati nājjheti.
[854] Chinnasoto abandhanoti sotā vuccati taṇhā yo
rāgo sārāgo .pe. abhijjhā lobho akusalamūlaṃ . yassesā
sotā taṇhā pahīnā samucchinnā vūpasantā paṭippassaddhā
abhabbuppattikā ñāṇagginā daḍḍhā so vuccati chinnasoto .
Abandhanoti satta bandhanāni rāgabandhanaṃ dosabandhanaṃ mohabandhanaṃ
mānabandhanaṃ diṭṭhibandhanaṃ kilesabandhanaṃ duccaritabandhanaṃ . yassetāni
bandhanāni pahīnāni samucchinnāni vūpasantāni paṭippassaddhāni
abhabbuppattikāni ñāṇagginā daḍḍhāni so vuccati abandhanoti
chinnasoto abandhano. Tenāha bhagavā
yo ca kāme accatari saṅgaṃ loke duraccayaṃ
na so socati nājjheti chinnasoto abandhanoti.
[855] Yaṃ pubbe taṃ visosehi pacchā te māhu kiñcanaṃ
majjhe ce no gahessasi upasanto carissasi.
[856] Yaṃ pubbe taṃ visosehīti atīte saṅkhāre ārabbha ye
kilesā uppajjeyyuṃ te kilese sosehi visosehi sukkhāpehi [2]-
pajahehi vinodehi byantīkarohi anabhāvaṅgamehīti evampi yaṃ pubbe
@Footnote: 1 Ma. nājjhetīti. 2 Ma. visukkhāpehi abījaṃ karohi.
Taṃ visosehi . athavā ye atītā kammābhisaṅkhārā avipakkavipākā
te kammābhisaṅkhāre sosehi visosehi sukkhāpehi abījaṃ karohi
pajahehi vinodehi byantīkarohi anabhāvaṅgamehīti evampi yaṃ
pubbe taṃ visosehi.
[857] Pacchā te māhu kiñcananti pacchā vuccati anāgataṃ .
Anāgate saṅkhāre ārabbha yāni uppajjeyyuṃ rāgakiñcanaṃ dosakiñcanaṃ
mohakiñcanaṃ mānakiñcanaṃ diṭṭhikiñcanaṃ kilesakiñcanaṃ duccaritakiñcanaṃ
imāni kiñcanāni tuyhaṃ mā ahu mā pātumakāsi mā janesi mā
sañjanesi mā nibbattesi mā abhinibbattesi pajahehi vinodehi
byantīkarohi anabhāvaṅgamehīti pacchā te māhu kiñcanaṃ.
[858] Majjhe ce no gahessasīti majjhaṃ vuccanti paccuppannā
rūpā vedanā saññā saṅkhārā viññāṇaṃ 1- . paccuppanne
saṅkhāre taṇhāvasena diṭṭhivasena na gahessasi na uggahessasi na
gaṇhissasi na parāmasissasi nābhinandissasi nābhivadissasi 2- na
ajjhosissasi abhinandanaṃ abhivadanaṃ ajjhosānaṃ gāhaṃ parāmāsaṃ abhinivesaṃ
pajahissasi vinodissasi byantīkarissasi anabhāvaṅgamissasīti majjhe
ce no gahessasi.
[859] Upasanto carissasīti rāgassa santattā santo 3- dosassa
santattā santo 4- .pe. sabbākusalābhisaṅkhārānaṃ santattā
samitattā [5]- vūpasamitattā vijjhātattā nibbutattā vigatattā
@Footnote: 1 Ma. majṇaṃ vuccati paccuppannā rūpavedanā .. viññāṇā. 2 Ma. nābhicarissasi.
@3-4 Ma. samitattā upasamitattā. 5 Ma. upasamitattā.
Paṭippassaddhattā santo upasanto vūpasanto nibbuto paṭippassaddho
carissasi viharissasi iriyissasi vattissasi pālissasi yapissasi yāpissasīti
upasanto carissasi. Tenāha bhagavā
yaṃ pubbe taṃ visosehi pacchā te māhu kiñcanaṃ
majjhe ce no gahessasi upasanto carissasīti.
[860] Sabbaso nāmarūpasmiṃ yassa natthi mamāyitaṃ
asatā ca na socati sa ve loke na jiyyati.
[861] Sabbaso nāmarūpasmiṃ yassa natthi mamāyitanti sabbasoti
sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ asesaṃ nissesaṃ pariyādāyavacanametaṃ
sabbasoti . nāmanti cattāro arūpino khandhā . rūpanti cattāro ca
mahābhūtā catunnañca mahābhūtānaṃ upādāyarūpaṃ . yassāti arahato
khīṇāsavassa . mamattanti dve mamattā taṇhāmamattañca
diṭṭhimamattañca .pe. idaṃ taṇhāmamattaṃ .pe. idaṃ diṭṭhimamattaṃ .
Sabbaso nāmarūpasmiṃ yassa natthi mamāyitanti sabbaso nāmarūpasmiṃ
mamattā yassa natthi [1]- na saṃvijjanti nupalabbhanti pahīnā
samucchinnā vūpasantā paṭippassaddhā abhabbuppattikā
ñāṇagginā daḍḍhāti sabbaso nāmarūpasmiṃ yassa natthi mamāyitaṃ.
[862] Asatā ca na socatīti vipariṇataṃ vā vatthuṃ na socati
vipariṇatasmiṃ vā vatthusmiṃ na socati cakkhu me vipariṇatanti na
socati sotaṃ me ghānaṃ me jivhā me kāyo me rūpā me
@Footnote: 1 Ma. na santi.
Saddā me gandhā me rasā me phoṭṭhabbā me kulaṃ me gaṇo me
āvāso me lābho me .pe. ñātisālohitā me vipariṇatāti
na socati na kilamati na paridevati na urattāḷiṃ kandati na sammohaṃ
āpajjatīti evampi asatā ca na socati . athavā asātāya
dukkhāya vedanāya phuṭṭho pareto samohito samannāgato na
socati na kilamati na paridevati na urattāḷiṃ kandati na sammohaṃ
āpajjatīti evampi asatā ca na socati . athavā cakkhurogena
phuṭṭho pareto .pe. ḍaṃsamakasavātātapasiriṃsapasamphassehi
phuṭṭho pareto samohito samannāgato na socati na kilamati na
paridevati na urattāḷiṃ kandati na sammohaṃ āpajjatīti evampi
asatā ca na socati . athavā asante asaṃvijjamāne anupalabbhiyamāne
ahu vata me taṃ vata me natthi siyā vata me taṃ vatāhaṃ na labhāmīti
na socati na kilamati na paridevati na urattāḷiṃ kandati na sammohaṃ
āpajjatīti evampi asatā ca na socati.
[863] Sa ve loke na jiyyatīti yassa mayhaṃ vā idaṃ paresaṃ
vā idanti kiñci rūpagataṃ vedanāgataṃ saññāgataṃ saṅkhāragataṃ
viññāṇagataṃ gahitaṃ parāmaṭṭhaṃ abhiniviṭṭhaṃ ajjhositaṃ adhimuttaṃ
atthi tassa jāni atthi. Bhāsitampi hetaṃ
jinno rathassamaṇikuṇḍale 1- ca
putte ca dāre ca tatheva jinno
@Footnote: 1 Ma. rathassaṃ maṇikuṇḍale.
Sabbesu bhogesu asevitesu
kasmā na santappasi sokakāle.
Pubbeva maccaṃ vijahanti bhogā
maccova ne pubbataraṃ jahāti 1-
assakā 2- bhogino 3- kāmakāmī
tasmā na socāmahaṃ sokakāle.
Udeti āpūrati veti cando
atthaṃ gametvāna paleti suriyo 4-
viditā mayā aṭṭha 5- lokadhammā
tasmā na socāmahaṃ sokakāleti.
{863.1} Yassa mayhaṃ vā idaṃ paresaṃ vā idanti kiñci rūpagataṃ
vedanāgataṃ saññāgataṃ saṅkhāragataṃ viññāṇagataṃ gahitaṃ parāmaṭṭhaṃ
abhiniviṭṭhaṃ ajjhositaṃ adhimuttaṃ natthi tassa jāni natthi . bhāsitampi
hetaṃ nandasi samaṇāti kiṃ laddhā āvusoti tenahi samaṇa socasīti
kiṃ jiyittha āvusoti tenahi samaṇa neva nandasi na socasīti
evamāvusoti.
Cirassaṃ vata passāma brāhmaṇaṃ parinibbutaṃ
anandiṃ anighaṃ bhikkhuṃ tiṇṇaṃ loke visattikanti.
Sa ve loke na jiyyati. Tenāha bhagavā
@Footnote: 1 Ma. jahāsi. 2 Ma. Yu. asassatā. 3 Ma. bhāvino. 4 Ma. andhaṃ tapetvāna
@paleti sūriyo. 5 Ma. Yu. sattuka. idaṃ ālapanaṃ.
Sabbaso nāmarūpasmiṃ yassa natthi mamāyitaṃ
asatā ca na socati sa ve loke na jiyyatīti.
[864] Yassa natthi idaṃ meti paresaṃ vāpi kiñcanaṃ
mamattaṃ so asaṃvindaṃ natthi meti na socati.
[865] Yassa natthi idaṃ meti paresaṃ vāpi kiñcananti yassāti
arahato khīṇāsavassa . yassa mayhaṃ vā idaṃ paresaṃ vā idanti kiñci
rūpagataṃ vedanāgataṃ saññāgataṃ saṅkhāragataṃ viññāṇagataṃ gahitaṃ
parāmaṭṭhaṃ abhiniviṭṭhaṃ ajjhositaṃ adhimuttaṃ natthi [1]- na saṃvijjati
nupalabbhati pahīnaṃ samucchinnaṃ vūpasantaṃ paṭippassaddhaṃ abhabbuppattikaṃ
ñāṇagginā daḍḍhanti evampi yassa natthi idaṃ meti paresaṃ vāpi
kiñcanaṃ.
{865.1} Vuttaṃ hetaṃ bhagavatā nāyaṃ bhikkhave kāyo tumhākaṃ napi
aññesaṃ purāṇamidaṃ bhikkhave kammaṃ abhisaṅkhataṃ abhisañcetayitaṃ
vedaniyaṃ daṭṭhabbaṃ tatra bhikkhave sutavā ariyasāvako paṭiccasamuppādaṃyeva
sādhukaṃ yoniso manasikaroti iti imasmiṃ sati idaṃ hoti imassuppādā
idaṃ uppajjati imasmiṃ asati idaṃ na hoti imassa nirodhā idaṃ nirujjhati
yadidaṃ avijjāpaccayā saṅkhārā saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ .pe.
Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti avijjāyatveva
asesavirāganirodhā saṅkhāranirodho .pe. evametassa kevalassa
dukkhakkhandhassa nirodho hotīti . evampi yassa natthi idaṃ meti
paresaṃ vāpi kiñcanaṃ.
@Footnote: 1 Po. Ma. na santi.
{865.2} Vuttaṃ hetaṃ bhagavatā
suññato lokaṃ avekkhassu mogharāja sadā sato
attānudiṭṭhiṃ ūhacca evaṃ maccuttaro siyā
evaṃ lokaṃ avekkhantaṃ maccurājā na passatīti.
Evampi [1]- yassa natthi idaṃ me paresaṃ vāpi kiñcanaṃ.
{865.3} Vuttaṃ hetaṃ bhagavatā yaṃ bhikkhave na tumhākaṃ taṃ pajahatha
taṃ vo pahīnaṃ dīgharattaṃ hitāya sukhāya bhavissatīti . kiñca bhikkhave
na tumhākaṃ rūpaṃ bhikkhave na tumhākaṃ taṃ pajahatha taṃ vo pahīnaṃ
dīgharattaṃ hitāya sukhāya bhavissati vedanā saññā saṅkhārā
viññāṇaṃ na tumhākaṃ taṃ pajahatha taṃ vo pahīnaṃ dīgharattaṃ hitāya
sukhāya bhavissati taṃ kiṃ maññatha bhikkhave yaṃ imasmiṃ jetavane
tiṇakaṭṭhasākhāpalāsaṃ taṃ jano hareyya vā ḍaheyya vā
yathāpaccayaṃ vā kareyya apinu tumhākaṃ evamassa amhe jano
harati vā ḍahati vā yathāpaccayaṃ vā karotīti . nohetaṃ bhante .
Taṃ kissa hetu . na hi no etaṃ bhante attā vā attaniyaṃ
vā . evaṃ 2- kho bhikkhave yaṃ na tumhākaṃ taṃ pajahatha taṃ vo
pahīnaṃ dīgharattaṃ hitāya sukhāya bhavissatīti . kiñca bhikkhave na
tumhākaṃ rūpaṃ bhikkhave na tumhākaṃ taṃ pajahatha taṃ vo pahīnaṃ
dīgharattaṃ hitāya sukhāya bhavissati vedanā saññā saṅkhārā
viññāṇaṃ na tumhākaṃ taṃ pajahatha taṃ vo pahīnaṃ dīgharattaṃ hitāya
@Footnote: 1 Po. bhikkhave. 2 Ma. Yu. evameva.
Sukhāya bhavissatīti . evampi yassa natthi idaṃ meti paresaṃ vāpi
kiñcanaṃ.
{865.4} Bhāsitampi hetaṃ
suddhagamasamuppādaṃ suddhasaṅkhārasantatiṃ
passantassa yathābhūtaṃ na bhayaṃ hoti gāmaṇi
tiṇakaṭṭhasamaṃ lokaṃ yadā paññāya passati
nāññaṃ patthayate kiñci aññatra appaṭisandhiyāti.
[1]- Vajirā bhikkhunī māraṃ pāpimantaṃ etadavoca
kannu sattoti paccesi māra diṭṭhigataṃ nu te
suddhasaṅkhārapuñjoyaṃ nayidha sattūpalabbhati
yathāpi 2- aṅgasambhārā hoti saddo ratho iti
evaṃ khandhesu santesu hoti sattoti sammati
dukkhameva hi sambhoti dukkhaṃ tiṭṭhati veti ca
nāññatra dukkhā sambhoti nāññaṃ dukkhā nirujjhatīti.
Evampi yassa natthi idaṃ meti paresaṃ vāpi kiñcanaṃ.
{865.5} Evameva kho bhikkhave bhikkhu rūpaṃ samannesati yāvatā
rūpassa gati vedanaṃ saññaṃ saṅkhāre viññāṇaṃ samannesati yāvatā
viññāṇassa gati tassa rūpaṃ samannesato yāvatā rūpassa
gati vedanaṃ saññaṃ saṅkhāre viññāṇaṃ samannesato yāvatā
viññāṇassa gati yampi 3- yassa hoti ahanti vā mamanti vā
@Footnote: 1 Po. Ma. evampi yassa natthi idaṃ meti paresaṃ vāpi kiñcanaṃ. 2 Ma. yathāhi.
@3 Ma. yampissa.
Asmīti vā tampi tassa na hotīti . evampi yassa natthi idaṃ
meti paresaṃ vāpi kiñcanaṃ.
{865.6} Āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca suñño loko
suñño lokoti bhante vuccati kittāvatā nu kho bhante suñño lokoti
vuccatīti . yasmā kho ānanda suññaṃ attena vā attaniyena
vā tasmā suñño lokoti vuccatīti . kiñcānanda suññaṃ
attena vā attaniyena vā cakkhu kho ānanda suññaṃ attena
vā attaniyena vā rūpā suññā cakkhuviññāṇaṃ suññaṃ
cakkhusamphasso suñño yadidaṃ cakkhusamphassapaccayā uppajjati
vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi suññaṃ sotaṃ
suññaṃ saddaṃ suññaṃ ghānaṃ suññaṃ gandhaṃ suññaṃ jivhā
suññā rasā suññā kāyo suñño phoṭṭhabbā suññā
mano suñño dhammo suñño manoviññāṇaṃ suññaṃ
manosamphasso suñño yadidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati
vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi suññaṃ attena vā
attaniyena vā yasmā kho ānanda suññaṃ attena vā attaniyena
vā tasmā suñño lokoti vuccatīti . evampi yassa natthi
idaṃ meti paresaṃ vāpi kiñcanaṃ.
[866] Mamattaṃ so asaṃvindanti mamattāti dve mamattā
taṇhāmamattañca diṭṭhimamattañca .pe. idaṃ taṇhāmamattaṃ .pe.
@Footnote: 1 Ma. itisaddo na dissati.
Idaṃ diṭṭhimamattaṃ . taṇhāmamattaṃ pahāya diṭṭhimamattaṃ
paṭinissajjitvā mamattaṃ avindanto asaṃvindanto anadhigacchanto
appaṭilabhantoti mamattaṃ so asaṃvindaṃ.
[867] Natthi meti na socatīti vipariṇataṃ vā vatthuṃ na socati
vipariṇatasmiṃ vā vatthusmiṃ na socati cakkhu me vipariṇatanti na
socati sotaṃ me .pe. sālohitā me vipariṇatāti na socati
na kilamati na paridevati na urattāḷiṃ kandati na sammohaṃ āpajjatīti
natthi meti na socati. Tenāha bhagavā
yassa natthi idaṃ meti paresaṃ vāpi kiñcanaṃ
mamattaṃ so asaṃvindaṃ natthi meti na socatīti.
[868] Aniṭṭhurī anānugiddho anejo sabbadhī samo
tamānisaṃsaṃ pabrūmi pucchito avikampinaṃ.
[869] Aniṭṭhurī anānugiddhoti 1- katamaṃ niṭṭhuriyaṃ . Idhekacco
niṭṭhurī hoti paralābhasakkāragarukāramānanavandanapūjanāsu issati ussuyati
issaṃ bandhati yaṃ evarūpaṃ niṭṭhuriyaṃ niṭṭhuriyakammaṃ issā issāyanā
issāyitattaṃ ussuyā ussuyanā ussuyitattaṃ idaṃ vuccati niṭṭhuriyaṃ .
Yassetaṃ niṭṭhuriyaṃ pahīnaṃ samucchinnaṃ vūpasantaṃ paṭippassaddhaṃ
abhabbuppattikaṃ ñāṇagginā daḍḍhaṃ so vuccati aniṭṭhurīti aniṭṭhurī .
Anānugiddhoti gedho vuccati taṇhā yo rāgo sārāgo .pe.
Abhijjhā lobho akusalamūlaṃ . yasseso gedho pahīno samucchinno
@Footnote: 1 Po. Ma. Yu. ... samoti.
Vūpasanto paṭippassaddho abhabbuppattiko ñāṇagginā daḍḍho
so vuccati anānugiddho . so rūpe agiddho .pe. diṭṭha sutamuta
viññātabbesu dhammesu agiddho agadhito amucchito anajjhopanno
vītagedho vigatagedho cattagedho vantagedho muttagedho pahīnagedho
paṭinissaṭṭhagedho vītarāgo vigatarāgo cattarāgo vantarāgo
muttarāgo pahīnarāgo paṭinissaṭṭharāgo nicchāto nibbuto sītibhūto
sukhapaṭisaṃvedī brahmabhūtena attanā viharatīti aniṭṭhurī anānugiddho.
[870] Anejo sabbadhī samoti ejā vuccati taṇhā yo rāgo
sārāgo .pe. abhijjhā lobho akusalamūlaṃ . yassesā ejā
taṇhā pahīnā samucchinnā vūpasantā paṭippassaddhā
abhabbuppattikā ñāṇagginā daḍḍhā so vuccati anejo . ejāya
pahīnattā anejo so lābhepi na iñjati alābhepi na iñjati
yasepi na iñjati ayasepi na iñjati pasaṃsāyapi na iñjati
nindāyapi na iñjati sukhepi na iñjati dukkhepi na iñjati
na calati na vedhati nappavedhati na sampavedhatīti anejo . sabbadhī
samoti sabbaṃ vuccati dvādasāyatanāni cakkhu ceva rūpā ca .pe.
Mano ceva dhammā ca . yato ajjhattikabāhiresu āyatanesu
chandarāgo pahīno hoti ucchinnamūlo tālāvatthukato anabhāvaṅgato
āyatiṃ anuppādadhammo so vuccati sabbattha samo sabbattha tādi
sabbattha majjhatto sabbattha upekkhakoti anejo sabbadhī samo.
[871] Tamānisaṃsaṃ pabrūmi pucchito avikampinanti avikampinaṃ
puggalānaṃ 1- puṭṭho pucchito yācito ajjhesito pasādito ime
cattāro ānisaṃse pabrūmi yo so aniṭṭhurī anānugiddho anejo
sabbadhī samoti brūmi ācikkhāmi .pe. pakāsemīti tamānisaṃsaṃ
pabrūmi pucchito avikampinaṃ. Tenāha bhagavā
aniṭṭhurī anānugiddho anejo sabbadhī samo
tamānisaṃsaṃ pabrūmi pucchito avikampinanti.
[872] Anejassa vijānato natthi kāci nisaṅkhiti 2-
virato so viyārambhā 3- khemaṃ passati sabbadhi.
[873] Anejassa vijānatoti ejā vuccati taṇhā yo rāgo
sārāgo .pe. abhijjhā lobho akusalamūlaṃ . yassesā ejā taṇhā
pahīnā samucchinnā vūpasantā paṭippassaddhā abhabbuppattikā
ñāṇagginā daḍḍhā so vuccati anejo . ejāya pahīnattā
anejo so lābhepi na iñjati alābhepi na iñjati yasepi
na iñjati ayasepi na iñjati pasaṃsāyapi na iñjati
nindāyapi na iñjati sukhepi na iñjati dukkhepi na iñjati
na calati na vedhati nappavedhati na sampavedhatīti anejassa .
Vijānatoti jānato ājānato vijānato paṭivijānato paṭivijjhato
sabbe saṅkhārā aniccāti jānato ājānato vijānato paṭivijānato
paṭivijjhato sabbe saṅkhārā dukkhāti .pe. yaṅkiñci samudayadhammaṃ
@Footnote: 1 Ma. puggalaṃ . 2 Ma. nisaṅkhati . 3 Ma. viyārabbhā.
Sabbantaṃ nirodhadhammanti jānato ājānato vijānato paṭivijānato
paṭivijjhatoti anejassa vijānato.
[874] Natthi kāci nisaṅkhitīti nisaṅkhitiyo vuccanti puññābhisaṅkhāro
apuññābhisaṅkhāro āneñjābhisaṅkhāro . yato puññābhisaṅkhāro
ca apuññābhisaṅkhāro ca āneñjābhisaṅkhāro ca pahīnā honti
ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṅgatā āyatiṃ anuppādadhammā
ettāvatā nisaṅkhitiyo natthi na saṃvijjanti nupalabbhanti pahīnā
samucchinnā vūpasantā paṭippassaddhā abhabbuppattikā
ñāṇagginā daḍḍhāti natthi kāci nisaṅkhiti.
[875] Virato so viyārambhāti viyārambho vuccati puññābhisaṅkhāro
apuññābhisaṅkhāro āneñjābhisaṅkhāro . yato puññābhisaṅkhāro
ca apuññābhisaṅkhāro ca āneñjābhisaṅkhāro ca pahīnā honti
ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṅgatā āyatiṃ anuppādadhammā
ettāvatā viyārambhā ārato assa virato paṭivirato nikkhanto
nissaṭṭho vippamutto visaññutto vimariyādikatena cetasā
viharatīti 1- virato so viyārambhā.
[876] Khemaṃ passati sabbadhīti bhayakaro rāgo bhayakaro doso
bhayakaro moho .pe. bhayakarā kilesā . bhayakarassa rāgassa
pahīnattā .pe. bhayakarānaṃ kilesānaṃ pahīnattā sabbattha khemaṃ
passati sabbattha abhayaṃ passati sabbattha anītikaṃ passati
@Footnote: 1 Yu. vihareyyāti.
Sabbattha anupaddavaṃ passati sabbattha anupasaggaṃ passati sabbattha
passaddhaṃ 1- passatīti khemaṃ passati sabbadhi. Tenāha bhagavā
anejassa vijānato natthi kāci nisaṅkhiti
virato so viyārambhā khemaṃ passati sabbadhīti.
[877] Na samesu na omesu na ussesu vadate muni
santo so vītamaccharo nādeti na nirassatīti (bhagavā).
[878] Na samesu na omesu na ussesu vadate munīti [2]- monaṃ
vuccati ñāṇaṃ yā paññā pajānanā .pe. saṅgajālamaticca so
munīti . muni seyyohamasmīti vā sadisohamasmīti vā hīnohamasmīti
vā na vadati na katheti na bhaṇati na dīpayati na voharatīti na samesu na
omesu na ussesu vadate muni.
[879] Santo so vītamaccharoti santoti rāgassa santattā 3-
santo dosassa mohassa .pe. sabbākusalābhisaṅkhārānaṃ santattā
samitattā vūpasamitattā vijjhātattā nibbutattā vigatattā
paṭippassaddhattā santo upasanto vūpasanto nibbuto paṭippassaddhoti
santo so . vītamaccharoti pañca macchariyāni āvāsamacchariyaṃ .pe.
Gāho idaṃ vuccati macchariyaṃ . yassetaṃ macchariyaṃ pahīnaṃ samucchinnaṃ
vūpasantaṃ paṭippassaddhaṃ abhabbuppattikaṃ ñāṇagginā daḍḍhaṃ so
vuccati vītamaccharo vigatamaccharo cattamaccharo vantamaccharo muttamaccharo
pahīnamaccharo paṭinissaṭṭhamaccharoti santo so vītamaccharo.
@Footnote: 1 Ma. anupasaṭṭhattaṃ. 2 Ma. munīti. 3 Po. Ma. samitattā.
[880] Nādeti na nirassatīti bhagavāti nādetīti rūpaṃ nādeti 1-
nādiyati na upādiyati na gaṇhāti na parāmasati nābhinivisati
vedanaṃ saññaṃ saṅkhāre viññāṇaṃ gatiṃ upapattiṃ paṭisandhiṃ
bhavaṃ saṃsāraṃ vaṭṭaṃ nādeti 2- nādiyati na upādiyati na gaṇhāti
na parāmasati nābhinivisatīti nādeti . na nirassatīti rūpaṃ na
pajahati na vinodeti na byantīkaroti na anabhāvaṅgameti vedanaṃ
saññaṃ saṅkhāre viññāṇaṃ gatiṃ upapattiṃ paṭisandhiṃ bhavaṃ
saṃsāraṃ vaṭṭaṃ na pajahati na vinodeti na byantīkaroti na
anabhāvaṅgametīti na nirassati . bhagavāti gāravādhivacanaṃ .pe.
Sacchikā paññatti yadidaṃ bhagavāti. Tenāha bhagavā
na samesu na omesu na ussesu vadate muni
santo so vītamaccharo nādeti na nirassatīti (bhagavā).
Paṇṇarasamo attadaṇḍasuttaniddeso niṭṭhito.
--------------------
@Footnote: 1-2 Ma. ayaṃ pāṭho natthi.
The Pali Tipitaka in Roman Character Volume 29 page 516-543.
http://84000.org/tipitaka/pali/roman_item_s.php?book=29&item=825&items=56
Classified by [Item Number] :-
http://84000.org/tipitaka/pali/roman_item_s.php?book=29&item=825&items=56&mode=bracket
Compare with The Pali Tipitaka in Thai Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_item_s.php?book=29&item=825&items=56
Compare with The Royal Version of Thai Tipitaka :-
http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=29&item=825&items=56
Study Atthakatha :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=29&i=825
The Pali Atthakatha in Thai :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=45&A=9860
The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=45&A=9860
Contents of The Tipitaka Volume 29
http://84000.org/tipitaka/read/?index_29
บันทึก ๑๔ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๐.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]
